________________
41
પર્યુષણપર્વ મહાભ્ય અને શંબલ આગલા ભવમાં બળદ હતા. જિનદાસ શેઠ નામના પરમ શ્રાવકના ઘેર રહેતા હતા. કોઈ દુષ્ટ તેમને હરીફાઈમાં છાનોમાનો લઈ જાય છે અને ખૂબ દોડાવે છે. બિચારા આ બે બળદો કોમળ હોવાથી જખમી થઈ ગયા હોય છે. જિનદાસ બહારગામથી આવીને જુએ છે ત્યારે તેમને બહુ દુઃખ થાય છે. તેમની સારવાર કરે છે અને નવકારમંત્ર સંભળાવી શુભ ભાવમાં રાખે છે. તેથી આ બે બળદો મૃત્યુ પામી નાગકુમાર દેવપણે ઉત્પન્ન થાય છે.
પ્રભુ નાવમાંથી ઉતરી રાજગૃહી નગરમાં આવે છે. ચોમાસું કરવા નાલંદા નામના સ્થાનમાં એક સાળવીની શાળાના એક ભાગમાં રજા લઈને રહે છે. ત્યાં એક સંખનામનો ચિત્રકાર અને સુભદ્રા નામની તેની સ્ત્રી રહેતાં હતાં. તે સ્ત્રીએ ગૌશાળામાં પુત્રને જન્મ આપ્યો એટલે તેનું નામ ગૌશાલો પાડવામાં આવ્યું. ગૌશાલો યુવાન થયો અને ફરતાં ફરતાં એકવાર રાજગૃહી નગરીમાં આવ્યો. તે દિવસોમાં પ્રભુને માસક્ષમણનું પારણું વિનય નામના શ્રેષ્ઠીને ત્યાં થયું તેથી આકાશમાં “અહો દાનમ્, અહો દાનમ્' ધ્વનિ થયો અને પંચદિવ્યો પ્રગટ થયા. આ હકીકત સાંભળી ગૌશાલાએ વિચાર્યું કે આ કોઈ સામાન્ય સાધુ નથી. જેની પાસેથી તેમણે ભિક્ષા લીધી તે માણસ જોતજોતામાં સમૃદ્ધિ પામ્યો તો પછી હું તેમનો શિષ્ય થઈશ તો જરૂર સમૃદ્ધિ પામીશ.
આમ વિચારી તેણે મિત્રો બનાવવાનું છોડી દીધું અને વિનંતી કરી કે આજથી હું તમારો શિષ્ય છું. પ્રભુ તો મૌન હતા. તેથી પોતાની મેળે જ શિષ્ય થઈને રહ્યો અને ભિક્ષાવૃત્તિ કરવા માંડ્યો. ચાતુર્માસ પૂર્ણ થતાં પ્રભુ ત્યાંથી વિહાર કરી ગયા.
પ્રભુ વિહાર કરી ગયા ત્યારે ગૌશાલો ભિક્ષા લેવા ગયો હતો. જ્યારે પાછો ફર્યો અને પ્રભુને જોયા નહિ એટલે વિચાર્યું કે હું ગૃહસ્થ છું એટલે પ્રભુ મને મૂકીને ચાલી ગયા. પોતાના ઉપકરણો ઉતારી નાખી દાઢી, મૂછ તથા મસ્તક સર્વનું મુંડન કરીને પ્રભુ પાછળ નીકળી ગયો. કોઈ એક ગામે પ્રભુ મળી ગયા, એટલે કહે મને દીક્ષા આપો અને શિષ્ય બનાવો. પ્રભુ તો મૌન હતા પણ ગૌશાલો તેમની સાથે રહેવા લાગ્યો.
