________________
પર્યુષણ પર્વ મહાભ્ય કોઈ ગોત્ર ઊંચ-નીચ નથી. આ વિધાન સાપેક્ષ સમજવું. ભગવાન મહાવીરના સંદર્ભમાં એમ કહેવાય છે કે તેમણે મરીચિના ભવમાં કુળપદ કર્યો હોવાથી આ પ્રમાણે થયું. તેવી જ રીતે દેવાનંદા અને ત્રિશલારાણીના સંદર્ભમાં પણ એક ઘટના છે. કોઈ એક ભવમાં દેવાનંદા અને ત્રિશલા જેઠાણી - દેરાણી હતાં. એક વખત જેઠાણી દેવાનંદાએ દેરાણી ત્રિશલાનો હાર ચોરી લીધો. થોડો ફેરફાર કરાવીને તે પહેરવા લાગી. ત્રિશલાને ખ્યાલ આવી જાય છે. પણ કશું જ બોલતી નથી. અંતિમ સમયે દેવાનંદા મૃત્યુશધ્યા પર પડ્યાં ત્યારે તેમને પશ્ચાતાપ થયો અને માફી માંગી લીધી. પરંતુ ચોરી એ કપટ અને માનસિક હિંસા છે. છતાં કર્મના પરિણામે તેમના ગર્ભનું હરણ થયું. આ પૂર્વક્રમનો સંયોગ છે.
ત્રિશલારાણી પોતાના શયનગૃહમાં સુખશધ્યામાં નિંદ્રા લઈ રહ્યાં હતાં ત્યારે તેમણે મંગલમય ચૌદ સ્વપ્ન જોયાં અને સર્વે તીર્થકરોની માતાઓના મંગળ સૂચક સ્વપ્નના ક્રમમાં ફરક કરે છે. અન્ય તીર્થકરોની માતાએ હાથી જોયો હતો તેમણે પહેલાં અત્યંત સફેદ સુગંધમય હાથી જોયો. બીજા સ્વપ્નમાં સફેદ રમણીય ખૂંધવાળો, મજબૂત વૃષભ (બળદો જોયો. ત્રીજા સ્વપ્નમાં ક્ષીર સમુદ્ર અને ચંદ્રના કિરણો જેવો મનોહર સફેદ સિંહ જોયો. ચોથા સ્વપ્નમાં તેમણે લક્ષ્મીદેવી જોયાં. જે હિમવાન પર્વતની મધ્યમાં આવેલા સુંદર સરોવરમાં કમળના મધ્યભાગમાં એક મંદિર હતું તેની વેદી પર લક્ષ્મી દેવી હતાં. પાંચમા સ્વપ્નમાં કલ્પવૃક્ષોના રસસહિત તથા સુવાસિત પુષ્પો યુક્ત માળા જોઈ. છઠ્ઠા સ્વપ્નમાં ચંદ્ર, સાતમા સ્વપ્નમાં સૂર્ય અને આઠમા સ્વપ્નમાં સુવર્ણમય દંડ પર રહેલો ધ્વજ જોયો. નવમા સ્વપ્નમાં ત્રિશલારાણીએ નિર્મળ જળ ભરેલો રત્નજડિત સુવર્ણનો (સોનાનો) કળશ જોયો જેની ચારે બાજુ કમળો હતાં. દસમા સ્વપ્નમાં પદ્મ સરોવર જોયું. અગિયારમાં સ્વપ્નમાં ક્ષીર સમુદ્ર અને બારમા સ્વપ્નમાં વિમાન જોયું. તેરમા સ્વપ્નમાં રાણીએ મેરુ પર્વત જેવો ઊંચો રત્નોનો પુંજ જોયો. અને ચૌદમા સ્વપ્નમાં ધુમાડા રહિત અગ્નિશિખા જોઈ.
