________________
પર્યુષણપર્વ મહાભ્ય
________
કહ્યું હતું મારા ઊંઘી ગયા પછી ગાયન બંધ કરાવજે. વાસુદેવ ગાયનને સાંભળતા સાંભળતા નિંદ્રાધીન થઈ ગયા. શવ્યાપાલક ગાયનમાં એટલો મગ્ન થઈ ગયો કે બંધ કરાવવાનું વિસરી ગયો. અર્ધી રાત્રે વાસુદેવની નિંદ્રા ઊડી જાય છે અને ગાયનના સ્વરો સાંભળીને ક્રોધાયમાન થઈ જાય છે અને શા પાલનના કાનમાં તપાવેલું સીસું રેડાવી દે છે અને કુકર્મને નોંતરે છે. આવા બીજા પણ દુષ્કૃત્યો કરીને નરકમાં જાય છે.
વાસુદેવના જન્મમાં ઘોર અને ક્રૂર કૃત્યો કરીને સાતમી નરકે નારકી થાય છે. વીસમો ભવ પશુયોનિમાં છે. જંગલમાં એક બળવાન સિંહ તરીકે જન્મ લે છે. એકવીસમાં ભવમાં સિંહના જન્મમાં અજ્ઞાનવશ કરેલા કર્મ ઉપાર્જનના લીધે ચોથી નારકમાં જઈ બીજા ઘણા ભવ દુઃખ સહન કર્યા. બાવીસમા ભવમાં દુઃખો સહન કરવાથી પુણ્યયોગે મનુષ્ય જન્મ પામ્યો અને ઘણાં શુભક ઉપાર્જન કર્યા. ત્રેવીસમા ભવમાં વિદેહક્ષેત્રમાં પ્રિયમિત્ર નામનો ચક્રવર્તી થયો. પાછળના કાળમાં દિક્ષા લઈ ઉગ્ર સંયમ પાળી, અહીંથી પુનઃ સાચો માર્ગ પકડી લીધો. ચોવીસમા ભવમાં મુનિધર્મનું પુણ્ય બાંધ્યું હોવાથી મહાશુક્ર દેવલોકમાં દેવ થયો. ત્યાં આયુષ્ય પૂર્ણ કરી પચીસમા ભવમાં નંદન નામે રાજપુત્ર થયો. ઘણા વરસ રાજસુખ ભોગવી અંતે દીક્ષા લઈ ઉગ્ર તપશ્ચર્યા કરી વીસ સ્થાનકની ભાવના સહિત આરાધના કરી, જગતના જીવોની કલ્યાણભાવનાના બળે તીર્થકર - નામકર્મ ઉપાર્જન કર્યું. છવ્વીસમા ભાવમાં સંયમ - તપના પુણ્યબળે પ્રાણત નામના દેવલોકમાં દેવ તરીકે જન્મ્યા. સત્યાવીસમો અંતિમ ભવ તીર્થંકર મહાવીરનો છે.
મરીચિના ભવમાં કરેલા અહંકારના ફળસ્વરૂપે પ્રથમ તો દેવાનંદા નામની બ્રાહ્મણીની કુક્ષીમાં ગર્ભપણે ઉત્પન્ન થયા. આ આશ્રયજનક ઘટનાથી પહેલાં તો સૌધર્મેન્દ્ર વિચારમાં પડી જાય છે. તીર્થકર તો ક્ષત્રિયકુળમાં થાય છે માટે ક્ષત્રિય રાજા સિદ્ધાર્થની રાણી ત્રિશલાદેવીની કુક્ષીમાં હોવા જોઈએ. ગર્ભનું સંક્રમણ કરીને ગર્ભને ત્રિશલાની કુક્ષીમાં મૂકવામાં આવ્યો. આ ઘટના જો કે કલ્પસૂત્રમાં આવતા દસ આશ્ચર્યો (અચ્છેરા) માંની એક ગણાય છે.
