________________
પર્યુષણપર્વ મહાસ્ય પ્રતિદિન દ્રવ્યક્ષેત્રકાળ અને ભાગવત અભિગ્રહ ધારણ કરવો. વર્યાચાર સંબંધી કેટલાક નિયમો યથાશક્તિ ગ્રહણ કરવા. સદા-સર્વદા પાંચગાથાના અર્થ ગ્રહણ કરી મનન કરવું.
આખા દિવસમાં સંયમ માર્ગે પ્રમાદ કરનારાઓને પાંચવાર હિતશિક્ષા (શિખામણ) આપવી. પ્રતિ દિવસ કર્મક્ષય અર્થે ચોવીસ કે વીસ લોન્ગસનો કાઉસગ્ન કરવો અથવા એટલા પ્રમાણમાં સઝાયધ્યાન કાઉસગ્નમાં રહીને સ્થિરતા કરવી.
સમાચારી નિયમમાં ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશતા “નિસિટી અને નીકળતા આવસહી' ભૂલી જવાય અથવા ગામમાં પેસતા કે નિસરતા પગ પૂજવાના ભૂલી જવાય તો જ્યારે યાદ આવે, તે જ સમયે નવકાર મંત્ર ગણવો.
કાર્યપ્રસંગે વૃદ્ધ સાધુઓને “હે ભગવન ! પસાય કરી અને નાના સાધુઓને “ઈચ્છકાર” અર્થાત્ ઇચ્છા અનુસારે જ કહેવાનું ભૂલી જવાય, તેમ જ જ્યારે જ્યારે ભૂલ પડે ત્યારે મિચ્છામી દુક્કડમ કહેવાનું ભૂલી જવાય અને કોઈ યાદ કરાવે અથવા યાદ આવે ત્યારે નવકાર મંત્ર ગણવો.
વડીલને પૂછ્યા વગર વિશેષ વસ્ત્ર અથવા વસ્તુ કહ્યા વગર લઈ લેવી નહિ તેમજ બધા કામ તેમને પૂછીને જ કરવા.
જેમના શરીરનો બાંધો નબળો છે છતાં પણ વૈરાગ્યભાવથી સંયમ લીધો છે તેમના માટે આ નિયમો પાળવા સુલભ છે. આ સર્વ નિયમો જે સાધુ વૈરાગ્યથી સમ્યફ રીતે પાળે છે, આરાધે છે તેમની ગ્રહણ કરેલી દીક્ષા સફળ થાય છે અને શીવસુખફળ આપે છે. પહેલા વિભાગની સાધુઓની સમાચારી, તેમના આચારવિચાર આ રીતે ટૂંકાણથી વર્ણવ્યા છે.
પાંચમા દિવસે કલ્પસૂત્ર વાંચનમાં પંચ પરમેષ્ઠીને નમસ્કાર કરી ભગવાન મહાવીર સ્વામીનો જન્મોત્સવ અને ત્રિશલામાતાના ચૌદ મંગલકારી મહાસ્વપ્નોની પાવન ઘટનાનું વાંચન થાય છે. આ દિવસ મહાવીર જન્મ વાંચનદિન તરીકે ઉજવાય છે. આ દિવસે ચૌદ સુપનો (સ્વપ્નનો) ઉતારવાની અને જન્મવધાઈનો ઉત્સવ ઉજવવાની પ્રથા પ્રાચીન સમયથી ચાલી આવે છે. વિશ્વભરમાં જ્યાં જ્યાં જૈનો હોય ત્યાં ત્યાં અનોખો ધર્મોત્સાહ જોવા મળે છે.
