________________
ખંડ : ૪ :
જરૂર કોઈક દેવને ઇન્દ્રની આ સાચી પણ પ્રશંસા અણગમતી બની ગઈ એને એ બધું ય હંબક-તૃત જેવું લાગ્યું. એ તૂર્ત જ ઉઠ અને રત્નપુર નગરની નજદિક આવ્યું. તેણે બે રૂપ બનાવ્યાં.
એક રૂપે તે માંદગીની શય્યામાં પોઢેલ સાધુ થયો, જેને અતિસાર રોગ કરવામાં આવ્યું હતું. બીજે સાધુનું રૂપ લઈ, વેષ લઈ ઉપાશ્રયે આવ્યો. જ્યાં શ્રી નન્દિષેણ નિર્દોષ આહાર હોરી લાવી, પચફખાણ પાળી, આહાર કરવાની તૈયારીમાં હતા.
નન્દિષેણુ ! તમારે ગ્લાન–સાધુની વૈયાવચ્ચ માટે પ્રતિજ્ઞા છે યા નહિ ! જેતી તપાસ કર્યા વિના કેમ આહારને ઇન્સાફ આપવા બેસી ગયા છે. તપાસ કરે.” વેષધારી સાધુએ તુંડમિજાજથી મહાત્મા નન્દિષેણને ફરમાવી દીધું.
“ગ્લાન મહાત્મા ક્યાં છે?” નમ્રતાપૂર્વક મહાત્માએ જિજ્ઞાસા દાખવી. “નગરની બહાર છે.” હામેથી ઉત્તર સાંપડ્યો.
જે સાચી સેવા કરવી હોય, તે શુદ્ધ-ઠીક ઠીક પ્રમાણમાં પાણી લઈને . એ ખૂબ જ તૃષાતુર બની ગયા છે. બીજા સાધુએ વધારામાં ઉમેર્યું.
મહાત્મા નન્દિષેણુ જેને થોભવાની જરૂર હતી જ નહિ, તેઓની નૈસગિક-પ્રવૃતિ અનુસાર તેઓ લગાર પણ થોભાય કે પારણું કરવાની રાહ જુએ, એ બનવું જ અસંભવિત હતું. કેવી અજોડ ધીરતા અને કેવું અજબ પ્રતિજ્ઞા પાલન ? તેઓ ઉઠયા અને નિર્દોષ–જલ આણવા ભાજન લઈ ચાલી નીકળ્યા. એક શ્રદ્ધાળુ–શ્રાદ્ધને ત્યાં પધાર્યા.
દેવને તે ચકાસણી જ કરવી છે. માત્ર એમનું પારખું જ કરવું છે. અથવા તે યેનકેન એમને પ્રતિજ્ઞામાંથી ડગમગ જ કરવા છે.
એટલે જ એણે તે જ્યાં સાધુ મહાત્મા પધારે, ત્યાં ત્યાં જલ–અશુદ્ધ કરવાનું પસંદ કર્યું. મહાત્માને પડિલાભવા સહુ પડાપડી કરે, છતાં મુનિવર ન જ હેરે. એક બાજુ નિર્દોષ જળને વેગ સાંપડે નહિ.
છતાં બીજી બાજુ મહાત્માની એટલી જ ખામેશ, મુલે ઉચ્ચાટ નહિ,
