________________
જૈન મંત્રીશ્વર શ્રી કલ્પક, મુનિરાજ શ્રી કનકવિજયજી મહારાજ
મગધદેશના પાટનગર પાટલીપુત્રના રાજમહેલ પર નંદની રાજસત્તાના વિજયી ધ્વજ ફરકી રહ્યા હતા. તે કાલ તે સમયની આ હકીકત છે.
મગધનું સામ્રાજ્ય ચેરમેર વિસ્તાર પામેલું સમૃદ્ધ રાજતંત્ર હતું. પરમહંત મહારાજા ઉદાયીને મૃત્યુ પછી, મગધની રાજગાદી પર નંદ, આવ્યા હતા. દૈવી સહાયથી નંદ પાટલીપુત્ર મગધને રાષ્ટ્રનાયક અને ભાગ્યવિધાતા બન્યા હતા. પૂર્વકૃત પુણ્યદયની એ પણ એ અજબ અને અકય ગતિ છે. જાત, ભાત, કુળ કે સંસ્કારિતાના વારસા વિનાને ગઈકાલનો નાપિતપિતા અને વેશ્યામાતાને પુત્ર નંદ, આજે મગધને. સર્વ સત્તાધીશ બની પાટલીપુત્રના રાજસિંહાસનને અધિષ્ઠાતા બન્યો હતો.
પરિવર્તનશીલ સંસારમાં આ બધી વિચિત્રતાઓ સંકળાઈને રહી છે. વિચિત્રતા, વિષમતા અને ખાડા-ટેકરાની રીઢી રમત સમસ્ત સંસારમાં. એક સરખી રીતે ચાલી રહી છે.
નિરસ ઉદાયીના મૃત્યુ પછીના બીજા દિવસના મધ્યાહુને જ્યારે નગરવાસી લેકેએ સંભળ્યું કે–“આપણા શહેરની કેક વેશ્યાને દીકરે રાજસિંહાસન પર આરૂઢ થયો છે ” ત્યારે ભલભલા ડાહ્યા ગણાતાઓની બુદ્ધિ બુટ્ટી થઈ ગઈ. સહુકોઈ આ વાતને માનવાને માટે ઘડિભર ના પાડી દેતા. '
પણ નંદ હતો ભાગ્યશાળી. એનું પુણ્ય, થોડા જ કલાકમાં ફળવાનું છે એવી એને હેલી હવારે જ ખબર પડી ગઈ હતી. જે રાત્રીએ મહારાજા ઉદાયીનું મૃત્યુ થયું તે રાત્રીના છેલ્લા પ્રહરના સમયે નંદે એક ચમત્કારિક સ્વપ્ન જોયું હતું. એણે એ સ્વપ્નમાં સમગ્ર પાટલીપુત્રને