________________
ખંડ : ૪ :
જતાં તેમણે બાળકને જોયે. બાળકે વંદન કર્યું. આચાર્ય અને બાળકને પરસ્પર સ્નેહ ઉત્પન્ન થયા. ક્યાંથી આવ્યા છે ? એમ આચાર્યો પૂછ્યું. બાળકે જવાબ આપે. “ રાજગૃહથી”.
કોને પુત્ર છે ? શયંભવ બ્રાહ્મણને, શા માટે આવ્યું છે ? દીક્ષા લેવા. મારી પાસે દીક્ષા લેવી છે?
હા. એમ કહેવાથી દીક્ષા આપી. પછી ઉપગ મૂકે તે માત્ર છ મહિના જીવશે, એમ જણાયું કારણ ચૌદપૂર્વી પૂર્વમાંથી શાસ્ત્રને ઉદ્ધરે અને અંતિમ દશપૂર્વી અવશ્ય ઉદ્ધરે, એવો નિયમ છે. એ નિયમ મુજબ મનક મુનિના હિતને કારણે “વિકાલે” એટલે મધ્યાહ્ન બાદ શેષ દિવસ બાકી હતો ત્યારે શાસ્ત્રને ઉદ્ધયું, તેથી તે શાસ્ત્રનું નામ “દશ વૈકાલિક' પડ્યું. તેના દશ અધ્યયન છે તથા બે ચૂલિકા છે. આત્મપ્રવાદ પૂર્વમાંથી ચોથું પછવનિકા અધ્યયન, કર્મપ્રવાદ પૂર્વમાંથી પાંચમું પિષણ અધ્યયન, સત્યપ્રવાદ પૂર્વમાંથી સાતમું વાક્યશદ્ધિ અધ્યયન અને પ્રત્યાખ્યાનપ્રવાદ પૂર્વમાંથી શેષ અધ્યયને ઉર્યા.
તેના પહેલા અધ્યયનમાં ધર્મ પ્રશંસા છે. અને તે ધર્મ શ્રી જિનશાસનમાં જ છે, બીજે નથી કારણ કે નિરવદ્ય વૃત્તિ શ્રી જિનશાસનને છોડીને બીજે નથી, એમ કહ્યું છે.
બીજા અધ્યયનમાં ધૃતિ હોય તો જ જૈનધર્મ થાય, એમ કહ્યું છે. ત્રીજા અધ્યયનમાં ધૃતિ આચારમાં જ જોઈએ, એમ કહ્યું છે.
ચોથા અધ્યયનમાં “આચાર” છ જવનિકાય સંબંધી જોઈએ, એમ કહ્યું છે. પાંચમા અધ્યયનમાં આચાર માટે દેહ, દેહ માટે આહાર અને આહાર માટે ભિક્ષાવિશુદ્ધિ જોઈએ, એમ કહ્યું છે. તે
