________________
૫૧૮
કલ્યાણ :
તે સ’સ્થાનાકા વિસ્તાર:—આ ધ્યેયની સિદ્ધિ ખાતર-એ પરિષદનું કેવું કેવું પ્રચારકાય ચાલે છે? કેવુ કેવુ સાહિત્ય લખાય છે? કેવી કેવી લાગવગતા કયાં કયાં ઉપયેગ થાય છે? જાહેરમાં તેને સાધક કયા કયા રચનાત્મક વિચાર વાતાવરણા અને કઈ કઈ પ્રવૃત્તિઓ શરૂ કરવામાં આવે છે? આજે તે બધું કેટલી હદ સુધો પહોંચ્યું છે? અને હવે પછીના તેના કયા કયા કાર્યક્રમેા છે ? તે બધુ એટલા વિશાળ સ્વરૂપમાં છે કે જેની બધી વિગત આ લેખમાં ન આપી શકાય છતાં, તેને અત્યન્ત ફ્રેંકમાં ખ્યાલ આપું છું.
'
૧ જગતના અગ્યાર મહાત્ ધર્મ” ( વડાદરા રાજ્યની કાઇ એક સંસ્થા તરફથી બહાર પડેલ ) એ પુસ્તક પહેલાં સાદ્યંત વાંચી જવું. તેની પ્રસ્તાવનામાં પ્રસિદ્ધ જૈનાચાર્ય શ્રી સિદ્ધસેનદિવાકરજીને એક શ્લેાક મૂક્યા છે. આચાર્ય મહારાજશ્રીએ જે આશયથી એ ક્લેક રચ્યા છે, તે આશય બદલીને હવે; પછીના જગના એક વિશ્વવ્યાપક ધમાં સર્વ ધર્મોને સમાવી દેવાના ધ્વનિને અનુકૂળ નિરૂપે તેમાં એ શ્લોક મૂકવામાં આવ્યે છે. એ ઉપરથી દુનિયામાં એક ધમ કરવાની હિલચાલ શરૂ હાવાના અને તેમાં ખ્રીસ્તી પાદરી સક્રિય ભાગ લેતા હાવાના પૂરાવા મળશે.
૨. આખા હિંદમાં મહાવીર પ્રભુના જન્મદિવસ સાર્વજનિક ઉજવાય, એટલે તુરત જ આખા એશિયામાં શ્રી બુદ્ધ જન્મદિવસ ઉજવવાની ગાઢવણુ થઇ છે; કેમકે હવે પછીની વિશ્વધર્મ પરિષદ્ જાપાનમાં ભરાવાની સંભાવના સૂચવતી જાહેરાત વાંચવામાં આવી હતી. અને આખા એશિયામાં એ વસ્તુ સાર્વજનિક સ્વરૂપ લેવાની ખાત્રી થયા પછી આખા જગમાં—ઇસુ ખ્રીસ્તની જયંતી ઉજવવાની ગાઢવણુ છે. ઈંગ્લિશ કવિ આરનાલ્ડ લાઈફ ઓફ એશિયામાં શ્રી બુદ્ધનું અને લાઇટ ઓફ વર્લ્ડમાં ઇસુ ખ્રીસ્તનુ જીવન વર્ષોંધ્યું છે. તેમાં એશિયા અને વર્લ્ડ એ શબ્દોને વપરાશ એક સૂચક પૂરાવા છે.
૩. ભારત ધર્મક્ષેત્ર છે. તેમાં મહાજન તરીકે,-ચૂસ્ત ધર્મી
'