________________
પહ૦
ક૯યાણું :
૬. સંપ્રદાયની એકતા, સર્વ ધર્મ સમભાવને પ્રચાર, ભારતમાં સર્વ ધર્મ “રિષદ, સરકારી અમલદારે મારફત તેવી યોજનાઓ, કલકત્તાના સરકારી પુરાતત્વ ખાતા તરફથી આવી પરિષદ્ બોલાવવામાં આવી હતી. ભાવનગર સ્ટેટની પ્રેરણાથી ત્યાં પ્રભુ મહાવીર અને મહમ્મદ પૈગંબરની જયંતી એકી સાથે, એક જ લેટફોર્મ, એક જ પ્રમુખ અને એક સભામાં ઉજવાઈ હતી. ધુળીયા-કરાંચી-અમદાવાદ વિગેરે ઘણે ઠેકાણે સર્વ ધર્મ પરિષદુ ઉજવાઈ છે. તેમાં ભાગ લેનાર ગૃહસ્થને માન–ચાંદ પદવીઓ મળી રહેલ છે. મોટા શહેરમાં વિશ્વ ધર્મ પરિષદૂન એલચીઓ સ્થાપિત થયા છે. “પૂર્વ દેશના યુવકે જગતમાં એક ધર્મ બનાવવાની બાબતમાં શી મદદ કરી શકે?” તે વિષય ઉપર મારી યાદ પ્રમાણે ૫૦૦ ડોલરને ઈનામી નિબંધ માંગ્યો હતો. આ ઉપરાંત ઘણું પ્રયાસો ચાલુ છે. ઇંગ્લાંડમાં કષભ-મહાવીર જૈન સંઘ સ્થાપીને તેમાં આંતરરાષ્ટ્રીય લેકેની મેટી સંખ્યાને સામેલ કરીને મૂળ જૈન સંઘોને પોતાના ધર્મને દુનિયાને એક ધર્મ કરવાની લાલચમાં દોરવીને પછી લઘુમતી તરીકે હારવાની સ્થિતિમાં મૂકીને બહુમતને આધીને કરવાની યોજનારૂપ જણાય છે. ના. ગાયકવાડ સરકારને હાથે ચિકામાં બીજી પરિષદ્ ખુલ્લી મૂકાવી અને ત્રીજી ઈલાંડમાં તેમના જ પ્રમુખપણ નીચે ભરાણી વિગેરે.
૭. બહુમત અને લઘુમતને ભેદ-વળી, બહુમત ઉપર એક ધમ દુનિયાને ધર્મ પ્રીસ્તી ધર્મને બનાવી દેવાનું તે ૫૦ વર્ષ પછી ઘણું જ સહેલું થતું જાય છે, કેમકે આજે નિર્ણયે સત્યના આધાર કરતાં લેકમત અને બહુમતના આધાર ઉપર થાય છે. પ્રીસ્તી લેકની સંખ્યા ૫૫ કરોડથી પણ હવે, તે વધી ગઈ હશે. એકાદ વિશ્વ ધર્મ પરિષદમાં આ “એક ધર્મ” કરવાને ઠરાવ વખત જતાં થાય, એટલે બીજા લઘુમતી ધર્મોએ તેને આધીન થવું જ પડે. એટલે પિતપિતાના ધર્મો છોડી દેવા પડે જ. કેમકે-“લઘુમતીએ બહુમતીને આધીન થવું જ પડે,” એ જાતની હાલમાં શિસ્ત છે. એ જાતની શિસ્ત ન હોય,
