________________
: કલ્યાણુ
પ્રતિજ્ઞા—અહિંસાદિ ધ ઉત્કૃષ્ટ મગળ છે.
પ્રતિજ્ઞાની વિશુદ્ધિ—શ્રી જિનમતમાં ધમ અને અન્ય મતમાં અધર્મ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. પરિવ્રાજકાદિ, વસ્ત્રાદિ અપૂત ધણાં જલાદિને ઉપભોગ કરે છે, માટે ત્યાં અહિંસાદિ ધમ નથી, શ્રી જિનમતમાં રહેલા જીવાના વધ કર્યાં વિના વૃત્તિને વિષે પ્રયત્ન કરે છે, માટે ત્યાં અહિંસાદિ ધર્મ છે.
પ્રતિજ્ઞાના વિપક્ષ—ધસુરાદિને નમસ્કાર પણ મંગળ છે. કારણ કે શ્રી જિનવચન પ્રદ્રિષ્ટ અને અધરુચિ એવા શ્વસુરાદિને પણ લોક મગળ બુદ્ધિએ નમસ્કાર કરે છે.
વિપક્ષના પ્રતિષેધ—સુરાદિના નમસ્કાર મંગળરૂપ નથી. હિત કરે તે મંગળ અથવા ભત્રથી ગાળે તે મગળ. અધ રૂચિ કે ધર્મપ્રષ્ટિ શ્વસુરાદિના નમસ્કારથી હિત થતું નથી અને ભવક્ષય પણ થતા નથી.
હેતુ, વિશુદ્ધિ, વિપક્ષ અને પ્રતિષેધ હેતુ—સુરેન્દ્રાદિ પૂજિત છે, માટે (ધ ઉત્કૃષ્ટ માંગળ છે)
હેતુની વિશુદ્ધિ—ધર્માંસ્થાનમાં રહેલાને દેવા પણ પૂજે છે. નિષ્કષાયપણે પૃથ્વીકાયાદિને પીડડ્યા વિના તપશ્ચરણાદિવડે જે જીવે છે, તે પરમ ધર્મસ્થાનમાં રહેલા કહેવાય છે.
વન
હેતુના વિપક્ષ--યજ્ઞયાજી પણ સુરાદિને પૂજ્ય છે. વિપક્ષના પ્રતિષેધ—યજ્ઞયાજીએ અજિતેન્દ્રિય, અને સેાપધિક છે તેથી પરમ ધર્મસ્થાનમાં રહેલા નથી. અજિતેન્દ્રિય, સેાપધિક અને વધકાદિ પણ જો પૂજ્ય મનાય તે અગ્નિને શીત માનવા પડે અથવા આકાશકુસુમની માળાએ પણ વન્ધ્યા પુત્રોની છાતીને ાભાવનારી બને એમ માનવું પડે. કાલદોષથી અવિવેકી લેક યજ્ઞયાગાદિ કરનારા હિંસક્રાને પણ મંગળ મુદ્ધિથી પૂજે તે પણ નિર્માળ મતિવાળાઓને અપૂજ્ય છે. દેવેન્દ્રાદિ સુવિશુદ્ધ નિર્માંળ બુદ્ધિને ધારણ કરનારા હાય
