________________
પ૦
કલયાણ:
કેળવાયેલા સુધરેલા યુવકને ધર્મથી વિમુખ આપણી સગી આંખે આપણે નિહાળી રહ્યા છીએ,
માતાપિતા મહાધીન થઈ છેકરાને કહેતાં અચકાય છે. લાડમાં ને લાડમાં ઉછેરે. કહીશ તે દુઃખ થશે એટલે ઠપકા જેવી વાત જ ક્યાં રહી ? આવી ખોટી દયાને લઈને પણ છોકરાઓ સુધરતા નથી. જન્મથી જ માતા પિતાના સુંદર સંસ્કાર હોય તો છોકરાને બહુ બગડવાને સંભવ નથી.
વ્યસન–આ નવા વર્ગમાં ક્યું વ્યસન નથી એ શોધવું મુશ્કેલ થઈ પડે તેવું છે. દુરાચારમાં નંબર વન, પાન-બીડી-સીગારેટ તે પણ ઊંચામાં ઊંચી. પત્તા ટીચવા કે જુગાર રમા એ તે એમને મન રમત છે. ભલભલા મહાપુરુષો કે સજજનોની યા ઘરડાઓની છેવટે ધર્મીઓની મશ્કરી કરવી, એમની ઠેકડીઓ ઉડાવવી એમના દીલ આનંદને વિષય થઈ પડે. ચહાના અડધો ડઝન યા ડઝન કપ ન ચઢાવે તો થઈ જ રહ્યું. અરે નાટક-સિનેમા વગર કેમ ચાલે. નિંદા ને કુથલીમાં હરપળે તૈયાર...
સંગતિ–તેઓને સમાગમ હંમેશાં એવા જ કુમિત્રાને હોય છે જેથી એમને સુધારવા એ મહાભારત જેવું ભારી કામ થઈ પડે છે. એવી બદચાલગતમાં પડી ખોટા રસ્તે ચઢી આત્માને દુર્ગતિને ગર્તામાં પટકી દે છે. દુષ્ટ મિત્ર એવા હોય છે કે–બિચારાને પ્રતિજ્ઞાનું પાલન કરવું હોય એટલે બીડી પીવે નહિ, રાતના ખાય નહિ ત્યારે કહે-વાહતું તે ભગત થઈ ગયે, એમ મશ્કરી કરી જબરજસ્તી તેના મુખમાં બીડી યા અન્ય પદાર્થો નાંખવા તૈયાર થાય છે કારણ કે તે લેકેને સહુને-સદગુરુઓના સમાગમ જ પ્રાયઃ હેતો નથી. એમ મહાપુરુષોના દર્શન કરવા જતાં શરમ આવે કારણકોટ, પાટલુન પહેરેલા હોય, ખીસામાં જ હાથ રાખી મૂકવાના હોય, ખમાસમણ વગેરે વંદનવિધિથી અજાણ હોવાથી ત્યાં જઈ શું કરવું ? કદાચ નાની ઉમરમાં સૂવે મુખપાઠ કર્યા હોય તે અભિમાન સતાવે, અરે મનમાં એમ થાય કે-આ સાધુઓ તે દુનિયાની સ્થિતિથી અજાણ છે, હું ભણેલે એમની પાસે જવાથી મને શું મળશે? પણ એ ભોળાને ખબર નહિ કે
