________________
કલ્યાણું ?
૪ શ્રી. મલ્લિનાથજી - ૨૬ ૧૧ શ્રી. અનંતનાથજી ૧૩ા" ૫ શ્રી. નેમીનાથજી ર૬ ૧૨ શ્રી. ચૌમુખજી ૧૫ ૬ શ્રી. ઋષભદેવજી ૧૩ ૧૩ શ્રી, અભિનન્દનજી (ખ) ૭ શ્રો. અજિતનાથજી ૨૭" ૧૪ શ્રી. મહાવીરસ્વામીજી (ખ) .. છેલ્લા બે મૂર્તિઓ ખંડિત છે. બાકીની મૂર્તિઓ અખંડિત છે. વળી વિશેષ પ્રશંસનીય છે. પહેલી, ચોથી અને પાંચમી પ્રતિમા પર વિક્રમ સંવત ૧૦૯૩ ને શિલાલેખ છે. બાકીની બધી મૂર્તિઓ વિક્રમ સં. ૧૩૧૦ મહા સુદી ૫ સેમવારની પ્રતિષ્ઠિત થયેલી છે. આ પ્રતિમાઓમાં એક પ્રતિમા ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામીની છે. આ પ્રતિમા મહારાજા સંપ્રતિએ નિર્માણ કરાવી હોય એમ તેમના લક્ષણ પરથી જણાય છે. બીજી ત્રણ પ્રતિમાઓ ભગવાન શ્રી આદિનાથની છે. આ પ્રતિમાઓ પર નિમ્નલિખિત લેખ છે.
संवत् १३१० वर्षे माघ सुदी ५ सोम दिने प्राग्वाट ज्ञातिय मंत्री गोसल तस्य चि. मंत्री गंगदेव तस्य पत्नि गांगदेवी, तस्याः पुत्र मंत्रीपदम्, तस्य भार्या गोमतिदेवी तस्य पुत्र मं. समाजीना प्रतिष्ठितं ।
આ પ્રતિમાઓ ઉપરાંત અહીં તેરણ, પરીકર, પબાસન, કાયોત્સર્ગસ્થ અને પદ્માસનસ્થ પ્રતિમાઓ વિ. મળી આવ્યા છે. તેના પર ૧૦૯૩ થી ૧૫૩૮ સુધીના વિક્રમ સંવતના લેખો મળી આવે છે. આ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે કે આ પરીકર, તેર વિ. પ્રાચીન અવશેષો છે.
પ્રતિમા પ્રગટ થયા પછી અલીરાજપુરને જૈન સંધ, લક્ષ્મણ તીર્થથી આશ્ચર્ય પામે. અને રખડી રખડીને જ્યાં જ્યાં માટીના મેટા થર જમી ગયા હતા તે સ્થળોનું ખોદકામ શરૂ કર્યું. સાત-આઠ માટીના ભેખડે ખોદાવ્યા છે તેમાંથી સાત જિનમંદિરના પાંચ થર સહીતના પાયા નીકળ્યા. આ પ્રસિદ્ધ વસ્તુનું સુશોભન બેનમૂન છે. ઈતિહાસના સંશોધકને એવો મત છે કે, અહીં પુષ્કળ સંખ્યામાં જિનમંદિર અસ્તિત્વ ધરાવતા હતા. આજે ગણત્રી કરવા બેસીએ તે લગભગ ૩૨ જિનમંદિરોના ખંડે–અવશેષો માલમ પડે છે. સ્થળે સ્થળે માટીના થર જામી પડ્યા છે. એમાંથી નવું સંશોધન હાથ કરી શકાય તેમ છે.
