________________
ધ બાધ-ગ્રંથમાળા
: ૪ :
; પુષ્પ
વાળેા ભગવી કનીમાં કે સાદા એવા પેાશાકમાં પણ ચાલે છે ત્યારે વિદ્યાવિહીન ઘરેણાંથી લદાયેલેા હાય છતાં શૈાલતા નથી. એટલે મનુષ્યનું સાચું નૂર વિદ્યા છે.
“તેવી માતા શત્રુ છે અને તેવા પિતા વૈરી છે કે જે પાતાના બાળકાને વિદ્યાભ્યાસ કરાવતા નથી. તેઓએ જાણવુ જ જોઇએ કે જેમ હંસની સભામાં બગલા શાલતા નથી, તેમ પાંચ ડાહ્યા માણુસેની અંદર અશિક્ષિત કે મૂર્ખા
શૈાલતા નથી.
“ અન્નદાન ઉત્તમ છે પણ વિદ્યાદાન તેનાથી પણ ઉત્તમ છે, કારણ કે અન્ન વડે ક્ષણિક તૃપ્તિ થાય છે ત્યારે વિદ્યા વડે મનુષ્ય જીવે ત્યાં સુધી સુખપૂર્વક જીવી શકે છે.
“ એક મનુષ્ય સેંકડા હાથી, રથ, ઘેાડા અને ગાયાનું, સોનાના પાત્રનું અને સાગર પર્યંતની ભૂમિનું દાન કરે અથવા શુદ્ધ કુળની ક્રોડા કન્યાનું દાન કરે પણ તે એક માણસને અપાયેલા વિદ્યાદાનની તાલે આવતું નથી. ”
જ્ઞાનાર્જન કે વિદ્યાભ્યાસ જીવનની પહેલી પચીશીમાં જ સારા થઈ શકે છે. તે માટે કહ્યું છે કે
“ પ્રથમે નાગિતા વિદ્યા, દ્વિતીયે નાનિત ધનમ્ । तृतीये नार्जितो धर्मश्वतुर्थे किं करिष्यति १ ।। "
મનુષ્યનું સરેરાશ આયુષ્ય સા વર્ષનું માનીને તેના ચાર ભાગ કલ્પવામાં આવે છે. તેમાં પહેલા ભાગ બ્રહ્મચર્યાંશ્રમ કહેવાય છે, ખીજો ભાગ ગૃહસ્થાશ્રમ કહેવાય છે,
ત્રીજે ભાગ
