________________
ઊ મોધગ્રંથમાળા
: ૩૪ :
ઃ પુષ્પ
હતા, જેને ચંદ્ર જેવા મુખવાળી પ્રિયવચના અને પ્રિયવદના નામની એ રાણીઓ હતી. તેમાં પહેલી રાણી ગુણ વડે અધિક હતી અને બીજી રૂપ વડે અધિક હતી. આ બંને રાણીઓને એક એક પુત્રી હતી, જેમાં પહેલીનું નામ સુલેાચના હતુ. અને બીજીનું નામ સુવદના હતુ. તે મને પુત્રીઓ સરખી ઉંમરવાળી, સુંદર અને સમાન રૂપવાળી તથા ગુણા વડે દેવકન્યાએ જેવી શાલતી હતી, ચેાગ્યવયે તે બંનેને રાજાએ ઘણી કળા શીખવી હતી. હવે એક વિસ યુવાવસ્થા પામેલી એ કન્યાઓને તેમની માતાએ સુંદર વસ્ત્રાભૂષાથી શણગારીને રાજા પાસે માલી. એટલે રાજાએ તેમને પેાતાના ઉત્સંગમાં બેસાડીને વિવિધ પ્રશ્નો પૂછ્યા. તે દરેક પ્રશ્નના ઉત્તર એ પુત્રીઓએ સાષકારક આપ્યા. પછી સભામાં બેઠેલા પડતા તેમની પરીક્ષા કરવા લાગ્યા. એક પડિતે પૂછ્યું.
"चक्रधरोऽपि न चक्री भूरिघटीघट्टितोऽपि न तु दिवसः । नित्यभ्रमोsपि न खगो वक्त्रविहीनोऽपि पटुरटनः ॥
सस्यसमृद्धिविधाता कर्ष कहर्ष प्रकर्षदाता च । पातालाज्जल कर्षी जलवर्षी चापि न तु जलदः ॥
नैकेन न च द्वाभ्यामपि तु त्रिभिरेव कार्यकृत् सततम् | मालाभृदपि न माली नीचोऽप्युच्चच ननु कोऽसौ ? ॥"
· ચક્રધર છે પણ ચટ્ઠી નથી, ઘણી ઘડીએથી યુક્ત છે ત્રણ દિવસ નથી, નિત્ય ભ્રમણ કરે છે પણ પક્ષી નથી અને મુખ વિનાના છે છતાં રટણ કરવામાં ડાશિયાર છે, ધાન્યની
