________________
ધર્મબોધગ્રંથમાળા : હ૬ :
ઃ પુષ્પ “ામ કેણ છે?” અથવા “રામનું નામ શા માટે બોલવું?” તેને ખ્યાલ તેને હોતો નથી.
છે જેમાં વસ્તુના હેય અને ઉપાદેય અંશેનું જ્ઞાન હોય પણ તથાવિધ પ્રવૃત્તિ કે નિવૃત્તિ ન હોય તે આત્મપરિણુતિમત કહેવાય. કહ્યું છે કે –
" पातादिपरतंत्रस्य, तदोषादावसंशयम् ।
अनर्थाद्याप्तियुक्तं चात्मपरिणतिमन्मतम् ॥" “વિષય અને કષાય વગેરે દોષથી પરતંત્ર થયેલા પ્રાણીને તેના દોષ વગેરેનું જે સંશય રહિત જ્ઞાન થાય અને જે દુર્ગતિ ગમનરૂપી અનર્થ અને પરંપરાથી મળતા મોક્ષરૂપી ગુણના સંપૂર્ણ ખ્યાલવાળું છે તે આત્મપરિણતિમત્ જ્ઞાન જાણવું.”
બુદ્ધિશાળી અથવા પંડિત પુરુષ એમ જાણે છે કેસ્પર્શની લાલસા છોડવી જોઈએ, રસની લાલસા છેડવી જોઈએ વળી ગંધ, રૂપ અને શબ્દની લાલસા પણ છોડવી જોઈએ, તેમજ ક્રોધ, માન, માયા અને લેભ મહાઅનર્થકારી છે તેથી તેને ત્યાગ અવશ્ય કરવું જોઈએ કારણ કે તેનાથી જીવની દુર્ગતિ થાય છે અને તે છેડવાથી જ સદ્ગતિની સંભાવના છે પણ તેઓ તેમાં તથાવિધ પ્રવૃત્તિ કરતા નથી એટલે કે તેને છેડવાની તથા પ્રતિપક્ષી ગુણેને ધારણ કરવાની પ્રવૃત્તિ કરતા નથી ત્યાં સુધી તે જ્ઞાન આત્મપરિણતિમતું ન ગણાય.
શ્રેણિક મહારાજા વગેરે સમ્યગદૃષ્ટિ આત્માને પાપ, આશ્રવ અને બંધ એ ત્રણેય તત્વ ત્યાગ કરવા યોગ્ય છે તેમ સંપૂર્ણ
