Gnatadharmkathanga Sutram Part 01

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 52

३.
माताधर्म कथाङ्गसूत्रे दगणं च दयेन पश्यतीति चक्षुः, हेयोपादेयवस्तुविभागकारित्वेन चक्षुरिव चक्षुः= श्रुतुजान तम्य दयो दायकश्च सुर्दयस्तेन । 'मग्गदएणं' मार्गदयेन-मृग्यते-अन्विष्यते म्वाभीष्टधानमनेनेतिमार्गः निश्चयव्यवहारलक्षण: शिवपुरपथस्तस्य दयेन । 'सरगदपणं गरणदयेन-गरणं संसारदुःखसन्तप्तप्राणिगणस्य रक्षास्थानं तत्वतो निर्वागापदं दयतइति शरणदयस्तेन, संसारकान्तारे परिभ्रमतां रागपञ्चानन-द्वेषव्याघ्र
चक्षुर्दय-"पश्यतीतिचक्षुः” इस व्युत्पत्ति के अनुसार यहाँ चक्षु शब्द का अर्थ श्रुतज्ञान है क्योंकि दही हेय और उपादेय वस्तुका विभागकारी माना गया है।
___ उस चक्षु की प्राप्ति भव्यजीवों को प्रभु से ही होती है-अतः वे चक्षुर्दय है। मग्गदय-मार्गदय-"मृग्यते स्वाभीष्टस्थान-अनेन इति मार्गः" इम व्युत्पत्ति के अनुसार मार्ग का अर्थ-मोक्ष पुर का रास्ता होता है। क्यो कि मार्ग से ही पथिक अपने अभीष्ट स्थान की खोज करते हैं। यह रास्ता निश्चय ओर व्यवहारकी अपेक्षा दो तरह का कहा हुआ है। मोक्षरूप अभीष्ट-स्थानकी प्राप्ति करानेवाले इस मार्ग की प्राप्ति मोक्षा मिलापीजनों को प्रभु के उपदेश से ही हुई है । अतः उन्हें "मार्गदय" सूत्रकारने प्रकट किया है। शरणदय- सांसा. रिक दावों से सन्तप्त हुए प्राणियों के लिये रक्षा का जो सर्वोत्तम म्यान है, उसका नाम शरण है। ऐमा स्थान-केवल एक मोक्ष ही है। हम पद के प्रदाना प्रभु है अत: वे शरणदय है । यह संसार एक भयंकर फान्तार है। इसमें परिभ्रमण करनेवाले प्राणी रागरूपी पंचानन (सिंह)
ईय-'पश्यतीनिचक्षुः' मा व्युत्पत्ति भु०५५ मा यक्षु शदनो मर्थ થતજ્ઞાન છે. કેમકે તજ હિય ઉપાદેય (અસ્વીકાર કરવા ગ્ય અને સ્વીકાર કરવા
) પાઈને વિભક્ત કરનાર માનવામાં આવ્યું છે. ભવ્યજીને આ ચક્ષુની પ્રાપ્તિ Ajit / श्राय , मेटा भाटे या अशुदय छे. भइय-माय-"मृग्यते अन्विायते म्वाभीष्टस्थानं अनेन इति मार्गः" व्युत्पत्ति भुण भागनामर्थ બાદ પુનમ એ પ્રમાણે થાય છે કેમકે માર્ગથી જ મુસાફર પિતાના ઈચ્છિત સ્થાનની શોધ કરે છે. આ માર્ગ નિશ્ચય અને વ્યવહારની અપેક્ષાએ બે જાતનો તાનવામાં આવે છે. ટાપ ઈતિ સ્થાનની પ્રાપ્તિ મથ્યાભિલાષીઓને પ્રભુના
5. ग्रेटसा भाटे तमन भाय' सत्र ४६ અશક્ય જગતના દુઓથી સનમ થયેલ પ્રાણીઓને માટે રક્ષણનું જે સૌથી સાર થાન છે, તેનું નામ શક્ય છે. એવું સ્થાન ફક્ત એક માસ જ છે. આ મિપદન આપનારા પ્રભુ જ છે, એટલા માટે તેઓ શરગલ્ય છે. આ સંસાર ક ક્યું “કનાર' (અટવ) છે સામા વિચરનારા પ્રાણીઓ ગરૂપી પંચાનના