________________ ઉદેશ : : [5] પરિણામ નીપજાવે છે. કેળવણી જ્યારે સ્વચ્છેદને પિષે, નીતિના નિયમેને પણ તિલાંજલી આપે ત્યારે એ કેળવણું સખત નિંદાને પાત્ર બને. આપણુમાં કહેવત છે કે જ્યારે આમ્રવૃક્ષ ફળ ધારણ કરે છે ત્યારે તે ઉંચે જવાને બદલે ઉલટે નીચે નમે છે. સાચી કેળવણી માણસને નમ્ર બનાવે છે. વિનય, નમ્રતા, સંયમ, સેવાભાવ એ સાચી કેળવણીના સૂચક ચિહ્યો છે. અભિમાન, મદ, નિર્લજજતા એ બધાં અપૂર્ણતાનાં લક્ષણે છે. માણસને સંપૂર્ણ બનાવે તે જ કેળવણીની સાર્થક્તા થઈ ગણાય. કેટલીકવાર જેને સારી કેળવાયેલી કન્યા કહી શકીએ, જેણે માતા-પિતા પાસેથી ધર્મના ને નીતિના સારા સંસ્કાર પ્રાપ્ત કર્યા હોય એવી કન્યાને પણ સાસરે આવ્યા પછી આકરી કસોટીમાંથી પસાર થવું પડે છે. એ ગમે તેવી વિનયશીલ, નમ્ર અને સહનશીલ હોય તે પણ તે વગેવાય છે. એવી વેળાએ સંસ્કારી બાળા બીજા કેઈને દેષ કાઢવાને બદલે પિતાના પ્રારબ્ધને દેષ નિહાળે છે અને કર્મનાં ફળ તે ભોગવવાં જ પડે એમ માની પિતે નવાં કર્મ બાંધતી નથી. દરેક વધૂને દરેક સ્થળે સાસુ, સસરા કે જેઠ વિગેરેને પૂરે સંતેષ જ મળે એમ નથી બનતું. મનુષ્યસ્વભાવ બહુ વિચિત્ર વસ્તુ છે. નવવધૂને જુદા જુદા સગાં-સંબંધીઓના જુદા જુદા પ્રકારના સ્વભાવને લીધે ઘણું સહન કરવું પડે છે, પરંતુ એવા પ્રસંગે સંસ્કારી-કેળવાયેલી બાળા પિતાની શાંતિ અને ધીરજને કસોટીએ ચડાવે છે અને એ કસોટીમાં પિતાને શુદ્ધ કંચન રૂપે પૂરવાર કરે છે.
