________________ જગતશેઠના ઘરની લક્ષ્મી : : [ 17 ] મૂશદાબાદની મરિનદ પણ માતાના સ્નેહ પાસે મને તુચ્છ લાગે છે. તમારી ગૃહલક્ષ્મી, જાણે કે મારી માતાને જ બીજે અવતાર હોય એવી મને કલ્પના થાય છે.” એટલામાં ખજાનચીએ - અશરપીની બે થેલીઓ રજુ કરી. “અવિવેક થતું હોય તે તે બદલ માફી માગી, આ એક થેલી હું બંગાળના નવાબના પગ પાસે મૂકું છું. હારને બદલે, ઈનામ દાખલ પણ મારાથી લઈ શકાય નહીં કારણ કે એની પાછળ અમે કોઈએ પરસેવે ઉતાર્યો નથી. પૈસો વસ્તુ જ એવી છે કે જે વગર પરિશ્રમે ઘરમાં આવે તે અમારા કુટુંબનાં સંપ, શાંતિ, સદ્ભાવ હરી લે. હા, કઈ વખત અમે આફતમાં આવીએ તે આપની પાસે મદદ માટે આવી શકીએ એટલી પરવાનગી મળવી જોઈએ.” હીરાલાલની નમ્રતા, નિઃસ્પૃહતા જોઈ નવાબ મશ્નર ઉપરથી ઉઠી હીરાલાલ પાસે આવ્યો. એને વાસ થાબડી ધન્યવાદ આપતાં નવાબે કહ્યું: “ગમે ત્યારે પણ તમારા માટે મારા દરવાજા ખુલ્લા જ રહેશે.” બંગ, બિહાર અને ઓરીસાના નવાબના રાજદ્વાર એટલે કુબેર ભંડારીના ભંડાર-દ્વારઃ આ દ્વાર પોતાના માટે હંમેશને સારૂ ખુલ્લા રહેશે એ જાણ હીરાલાલનું હૈયું પુલાયું. તેણે નવાબને પૂરી એક વાર સલામ કરી અને વિદાય લીધી. મુરશીદ-કુલી-ખાએ પણ દરબાર બરખાસ્ત કર્યો. એક વેપારીની નમ્રતા અને નિઃસ્પૃહતાએ એના અંતરમાં કંઈ ન
