________________ [ 112 ] : : ઘરની લક્ષ્મી મુલમી હુકમ ન કહા, અમે આ હિંદુનાયકેને પણ શું કહેવું? શા સારૂ એણે એ હૂકમને વિશેષ ન કર્યો ? હિંદુઓ એટલા બધા ગુલામીના પાશમાં ફસાઈ ગયા છે કે એમને આ હૂકમ સાંભળી જરા પણ વ્યથા ન ઉપજ ? હિંદુ સમાજની ગુલામી મને દશા અને નવાબી આદેશના વિષધમાં વિચાર કરતી તારાબાઇ કેટલાક વખત સુધી, ઘરના એક ખૂણામાં બેસી રહી. ' જોગાનુજોગ એવું બને કે લલિતાબાઈ એ વખતે બે-જવી હતી અને એ દીવાળીના અવસરે જ એને પ્રસવની વેદના ઉપજી. તારાબાઈને પણ જાણે કે એક સબળ કારણ મળી આવ્યું. હીરાલાલને નવાબ પાસે જઈ એવી મતલબની અરજ કરવા કહ્યું કે -" આજ રાત્રે એક જ દીપ પ્રકટાવવાની અમને મંજુરી મળવી જોઈએ.” એટલું છતાં જે નવાબ કંઈ આનાકાની કરે તે આપણી અત્યારની સ્થિતિ સમજાવી કહેવું કે “પહેલાં જે સેનાને સર્પાકાર હાર ગુમ થયે હતે તે વખતે આપે જે વચન આપ્યું હતું તે પાળવાને આ અવસર આવી પહોંચે છે.” વિગેરે. હિરાલાલ, નવાબ પાસે ગયે તે અરે, પણ અરજ કરતી વેળા એનું હૃદય ધબકતું હતું: રખેને નવાબ અપમાન કરી પાછો વાળે છે? પરંતુ રાજમહેલમાંથી જ્યારે તે પાછા પૂ ત્યારે એના ચહેરા ઉપર પ્રસન્નતાબે જોતિ છવાઈ હતી. તારાબાઈ મન કામમા સળ થાય એવી એને જરી મળી ચૂકી હતી.