________________ [ 108 ] : : ઘરની લક્ષ્મી. જ પ્રકાશ રેડક્યો હતે. દરબારીઓ પણ આ બનાવ જોઈ યંત્રમુગ્ધ બન્યા. દીવાળીને હજી એક—બે દિવસની વાર હતી. દીપોત્સવી ભગવાન મહાવીરના નિવણની એક પુણ્યસ્મૃતિ છે. જૈને અને હિંદુઓ પણ એક યા બીજી રીતે દીપસ્વી ઉજવે છે. દીપત્સવી, વર્ષારનાં જુનાં દુઃખદર્દીને ભૂલાવે છે. દીપોત્સવી જાણે કે સૂકાયેલા જીવનમાં રસ, આમોદ અને ઉલ્લાસની છળ ઉછાળે છે. અનેકવિધ પમાં દોત્સવી કંઇક અખી ભાત પાડે છે. - શરણાઇઓએ દીપોત્સવીનું સ્વાગત કરવા પોતાના સ્વર્ગીય સૂર છેડ્યા. સંસારને સંતાપથી બળી-ઝળી રહેલાં હૃદયે એ શરણાઈના સૂરમાં પોતાની બધી વ્યથા ઢાંકી દીધી. ભાગ્યયોગે મુરશીદ-કુલી-ખાંએ એ સૂર સાંભળ્યા. ઘેર-ઘેર પ્રકટતી દીપમાળાએ એના અંતરમાં એક પ્રકારની મીઠી વ્યથા જગાવી. એણે પિતાના એક નેકરને પૂછયું - “આ ક ઉત્સવ છે?” હિંદુઓને દીવાળીને ઉત્સવ છે, નામવર ! " અનુચરે જવાબ આપે નવાબ એ સાંભળીને મૌન રહ્યો. પિતાની બાલ્યાવસ્થાના આવાં અનેક ચિત્ર એની આંખ આગળ નાચી ઉઠયા. કેટલાક વખત સુધી એ વિચારમગ્ન બેસી રહ્યો. એટલામાં નવાબના ખાસ સલાહકાર રાયરાયા ત્યાં આવ્યા,
