________________ [ 28 ] : : ઘરની લક્ષ્મી. સ્ત્રી જાતિનાં સુખ-દુઃખ ઘણે ભાગે એમના પતિ, સાસરા કે પિતા-માતાના ભાગ્ય સાથે સંકળાયેલાં હોય છે. પતિના સગે સારા ન હોય તે સ્ત્રીને એ સગો શૈર્ય અને સંતોષથી સહી લેવાં જ રહ્યાં. એવે વખતે એ મુંઝાયા કરે, મનમાં બળ્યા કરે છે તે અજ્ઞાનતા જ ગણાય. તે જ પ્રમાણે માતાપિતાની સ્થિતિ સારી ન હોય, છતાં એમની તરફથી હેટી આશા રાખવી અને એ ન ફળે એટલે ખેદ ધર. એ નરી મૂર્ખતા છે. એવે સમયે આત્મસંતેષને જ એક એવો મંત્ર છે કે જે સર્વ માનસિક સંતાપને દૂર કરે છે. ખાસ કરીને જે સ્ત્રી જાતિ હંમેશા આશ્રિત છે, એટલે કે જે પતિ તેમ જ માતપિતાને આશ્રયીને જ રહે છે તેને સારૂ આત્મસંતોષ જે સુખદાયક મંત્ર બીજે નથી. ભલભલી રાજકુમારીઓએ, પતિના ગૃહે ગયા પછી અનેક પ્રકારનાં દુઃખ અને કષ્ટ સહ્યાં છે. એવી સહનશીલ, સંતોષી, બૈર્યશાલી રમણીઓનાં પવિત્ર જીવનચરિત્રે આજે પણ આપણે સંભારીએ છીએ. અતિ દુઃખના, અતિ કસોટીના સમયમાં જે સ્ત્રીઓએ પિતાના પતિને સાથ નથી છેડ્યો, દુઃખમાત્રને પુલના હારની જેમ કઠે ધારી લીધા છે તે સ્ત્રીઓ આર્યરમણીઓમાં દેવીઓની જેમ પૂજાય છે. એમનામાં પૂરેપૂરો આત્મસંતોષ ન હેત, દુઃખને પણ પિતાના સંતોષને પ્રતાપે પીગળાવવાની શક્તિ ન હોત તો તેઓ આવાં કષ્ટ કઈ રીતે ખમી શકત? પતિએ પિતાની સતી સ્ત્રીને, અમુક સગેમાં તજી - દીધી હેવાનાં વૃતાંત આપણે પ્રાચીન ગ્રંથમાં વાંચીએ છીએ.
