________________ [ 64 ] :: ઘરની લક્ષ્મી. પુલ ખીલે છે પિતાની સુગંધ અને સુંદરતાથી એ કેટલું પ્રિય લાગે છે? કાદવમાં જ એ જમે છે, કાદવમાંથી જ પિષણ મેળવે છે; છતાં રસને એવી રીતે પરિણાવે છે કે પિતે અનુપમ સુંદર બને છે. મનુષ્યની મહત્તા પણ સંસારના કડવા રસને પરિણમાવવાની શકિતમાં જ રહેલી છે. એ મનુષ્ય મહાન છે પછી ભલે એ સ્ત્રી હે યા પુરૂષ છે, પણ જે કટુ રસ પી જઈને બદલામાં સુગંધ અને સૌંદર્ય પ્રકટાવે છે તે ખરેખર મહાન છે. સંસારમાં કટુતા કયાં નથી ? વાંધા-વચકા, વિરેધ, કલેશ વિનાનું કયું ઘર, કયું કુટુંબ ખાલી છે? પણ જે ગૃહલક્ષ્મી એવા વાતાવરણમાં રહીને, પિતાની શક્તિથી શાંતિ અને સુસંપ જાળવી રાખે છે તે ખરે જ સ્તુતિને યોગ્ય છે. ખમવા–ખમાવવાને” મહિમા તે તમે જાણે છે. પ્રતિક્રમણ જેવી ધર્મક્રિયાઓમાં આપણે સર્વ પ્રાણીમાત્રને ખમાવીએ છીએ, સીને ખમીએ પણ છીએ, પરંતુ એની કલેટી તે વહેવારના ક્ષેત્રમાં જ થાય છે. ઘરના માણસમાંથી કદાચ કે અન્યાય કરે, ન કહેવાનાં વેણ કહે તે પણ તે ખમી લેવામાં જ આપણું કુટુંબનું અને આપણું પોતાનું હિત છે એમ સમજજે. એવી મનેભાવના કેળવશે તે સંસાર સુખમય બનશે એટલું જ નહીં પણ તમારે પરલેક પણ સુધરશે, પુણ્યની સારી એવી કમાણી કરી જશે.
