________________ વિલાસનું પરિણામ :: [ 93 ] દરબારીઓની આંખે મદથી ચકચૂર રહેતી. અમલદારે પણ વિલાસના ઘેનમાં જ હરતા-ફરતા. સામી દીવાલની પાછળ શું ચાલી રહ્યું છે તે જાણવાની-સમજવાની કોઈને જરા ય પરવા ન હતી. એટલામાં લાહારથી સમાચાર આવ્યાઃ " ઉત્તરમાંથી નાદિરશાહની સવારી આવે છે. દિલ્હી લુંટવા એ અધીરે બન્યું છે. " મહમ્મદશાહના દરબારમાં એ સમાચાર પહોંચ્યા, પણ કેઈને એ સમાચાર સાંભળવા ન ગમ્યા. કેઈએ સમાચાર લઈ આવનારની મશ્કરી કરવા માંડી તે કોઈએ દિલ્હીના ઊંચા કિલ્લાની સ્તુતિ કરવા માંડી, પણ નાદિરશાહ જેવા દુશમન સામે દિલ્હીનું રક્ષણ શી રીતે કરવું એ વિષયમાં વિચાર કરવા જેટલી પણ કેઈને પુરસદ ન્હોતી. શેતરંજ અને પાટના દાવ ખેલાતા હૈય, તેતર અને મુરઘાની લડાઈઓ ચાલતી હોય, હાથમાં મદિરાના પ્યાલા ઉભરાતા હોય, વારાંગનાઓના મુજરા ચાલતા હોય ત્યાં યુદ્ધની વાત કોને ગમે? એ વિલાસનું જે પરિણામ આવવું જોઈતું હતું તે જ આવીને ઉભું રહ્યું. મહમ્મદશાહ, નાદિરશાહના હાથમાં કેદી બન્યું. મેંગલના માનીતા લાલ કિલ્લા ઉપર નાદિરશાહે પિતાના પહેરેગીરે મૂકી દીધા. બીજી જ પળે નાદિરશાહે હુકમ કર્યો. " રંગમહેલની
