Dharm Pariksha

Author(s): Yashovijay Gani
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha

Page 248

धर्मपरीक्षा ॥२३६॥
कायिक्याः प्रथमसमय एवासम्भवादिति ॥" अयं च नियम आरम्भजातीयस्य दोपत्वस्फुटीकरणार्थ व्यवहारेणोच्यते, न तु केवलिनो-16
भासटिप्पणा ऽप्यारम्भो दोष इति नानुपपत्तिः, तथापि निश्चयतो योगानां केवलानामेव यत्प्रतिवन्धकत्वं परेणोद्भाव्यते, तत्र वयं वदामः-न स्फु-Rोपन टारम्भयुक्तानां नवा केवलानां योगानामन्तक्रियाप्रतिबन्धकत्वं निश्चिनुमः, किन्वारम्भशक्तियुक्तानामन्तक्रियाविरोधित्वं प्राणिघातानु-18 वृत्तिः॥ कूलपुद्गलप्रेरणाकारिस्थूलक्रियारूपारम्भजननशक्तिसहितैयोगैः स्थूलक्रियारूपारम्भजननद्वाराऽन्तक्रियाप्रतिघाताद् , अत एव चरमयोगेगाथा-६३ आरम्भजननशक्त्यनन्वयात् , तेन नान्तक्रियाप्रतिबन्ध इति तदनन्तरमेवान्तक्रियासम्भवस्तदिदमाह- छक्तिविगमे' आरम्भा
॥२३६॥ दिजननशक्तिविलये, पुनर्योगनिरोधोऽप्रतिबद्धोऽस्खलितसामग्रीकः, चरमयोगक्षणस्यैव योगनिरोधजनकत्वाद् । इदं च सूक्ष्मणुसूत्रनयमतमित्यविरुद्धमिति मन्तव्यम् ।। ६२ ।। नन्वेवमनेन सूत्रेण केवलिन आरम्भजननशक्त्यन्वितयोगवत्वं भवद्भिरभ्युपगतम् , तच्चास्माकमपि सम्मतमेव, आरम्भस्वरूपयोग्यतायाः केवलियोगेष्वस्माभिरभ्युपगमात् । न चातः केवलिन्यारम्भसम्भवोऽपि, मोहनीयाभावेन तभिरूपितफलोपहितयोग्यतायास्तत्रास्वीकारादिति पराशङ्कायामाहपोग्गलपणोलणाए, जो आरंभो इमोइ किरियाए ॥ णियमा मुणीण भणि ओ, सस्सिअनाएण सोऽदुट्टो ॥६३॥181
[पुमलप्रणोदनायां य आरम्भोज्नया क्रियया ॥ नियमान्मुनीनां भणितः शास्टिकज्ञातेन सोऽदुष्टः ॥ ६३ ॥] व्याख्या-'पोग्गलपणोल्लणाए'त्ति । अनयाऽऽरम्भशक्त्या हेतुभूतया, क्रियया-एजनादिलक्षणया, पुद्गलप्रणोदनायां जीवघनलोकान्तःस्थापरापरपुद्गलप्रेरणायां तथाविधसहकारिसम्पर्कसमुद्भूतायां सत्यां, य आरम्भो भवति, स नियमान्मुनीनां शास्यिकज्ञातेनादुष्टो भणितः। अयं भावः-स्थूलक्रियया पुद्गलप्रेरणायामारम्भस्तावत्साधूनामप्यवर्जनीयो भवति । अत एवाऽऽ