________________
( ૧૨ )
પડે. લડાઇમાં અનેક પચિદ્રિય જીવાના નાશ થઈ જાય ત્યાં એનું અહિં સાવ્રત કેવી રીતે સચવાય ? ” રાજાએ કહ્યું.
“ઘણીજ ખુશીથી અહિંસાવ્રત પાળી શકાય. અહિં સા વ્રતનું પાલન કરનાર રાજા શત્રુ સામે તલવાર ઉપાડી શકે. પોતાના દેશના રક્ષણને માટે, પ્રજાના હિતને માટે એની તલવાર સદા દુશ્મના તરફ્ ચેડા મહારાજની માફ્ક મ્યાન અારજ રહે. યુદ્ધ સિવાય બીજે સ્થાનકે અહિંસા વ્રત પાળે ને યુદ્ધની જયણા કરે. ”
“ એ ચેડા મહારાજ કાણુ ? ” રાજાએ પૂછયું. “ મહાવીર સ્વામીના ભકત આરવ્રતધારી શ્રાવક, મગધપતિ અજાતશત્રુની સામે એમની તલવાર ખુલ્લી હતી. એ ભયંકર જાદવાસ્થલીમાં એક કરોડ ને એંસી લાખ માણસાના નાશ થયા હતા. છતાં એ ખાર વ્રતધારી રાજા યુદ્ધને માખરે રહી લડ્યા હતા. મનુષ્ય છેલ્લામાં છેલ્લી ઘડી પર્યંત યત્ન કરવા એ એની ફરજ છે. પણ ફળ તા દેવાધિન રહેલુ છે. અહિંસાના અથ એવા નથી કે આત્માની શકિત ગાપવી નિમ્ ળ ખનવું. ચુસ્ત અહિંસાવાદી પણ ગ્રહસ્થ શત્રુના પરાભવ છતી શતિએ મુદ્ધે સહન ન કરે. તે પછી રાજા તા કેમ સહન કરે; એ તા દેશના, પ્રજાના બચાવ કરે. યુદ્ધભૂમિ ઉપર પોતાનું પરાક્રમ બતાવી દેશભક્તિ બતાવે. પ્રજાનું રક્ષણ કરે રાજ્યધર્મનુ પાલન કરે, ”
“ભગવન્ ? યુદ્ધમાં હજારેની કતલેાક્ષી એનુ અહિ સાવ્રત ખંડન કેમ ન થાય ? ” રાજાએ શંકા કરી.
