________________
( ૧૭૧ )
મહાનુભવ લાંબી જીંદગી ભોગવવા છતાં મનુષ્ય જ્યારે છેલ્લા શ્વાસેાશ્વાસ લેતા હેાય છે ત્યારે એની લાંખી જીંદગી એને સ્વપ્નવત્ લાગે છે. ફ્કત બાહ્યજ પ્રવૃત્તિમાં લાગેલા એ હાય હાય કરતા ધર્મકર્મ રહીત ચાલ્યા જાય છે. આયુષ્ય આવી રહયુ' હાય ત્યારે કાઈ એને બચાવી શકતું નથી. ઈંદ્ર, ચંદ્રને ચક્રવત્તી' સમા સમર્થ પુરૂષા પણુ આયુષ્ય વધારવાને સમર્થ થતા નથી. સ કાઇ - જન્મે છે તે મરવાના છે. કાલ કોઈને છેડતા નથી, કાચની કેડીમાં કે ગમે તેવી ગુપ્ત જંગામાં સંતાયેલાને કાળે સપડાવ્યા છે માટે એવી અનિત્ય વસ્તુઓમાં હર્ષ શાક શું કરવા ? માતા, પિતા, કલત્ર, પુત્ર, પરિવાર કે સપ્તાંગ રાજ્યલક્ષ્મી એ બધુ છેવટે તા કાંઇ કામ આવે નહી. અન તીવાર એ બધુ... આ જીવે ભાગયું છે-છેડયું છે, જ્યાંસુધી ભવ કરશે. ત્યાંલગી એ છેડવાના છે. એવી ક્ષણીક વસ્તુઓની જ્યાં લગી ઇચ્છા છે ત્યાં લગી સંસારમાં ભ્રમણ કરવાનું હોય.
અરે આ શરીર કે જેને આજલગી લાલનપાલન કરીને વધારેલ છે, એ પણ આખરે અગ્નિમાં ખળી ભસ્મ થઈ જ-વાનુ છે. માટે હે રાજન્ ? આ બધી માહ્ય વસ્તુના માહ તજી કે ? સંસારમાં કાઇ કાઇનુ નથી. આત્મા એકલા આવ્યા છે એકલા જવાના છે. અજ્ઞાનીજનોનેજ મૃત્યુ સમયે દુ:ખ થાય છે. પણ જ્ઞાની તા મૃત્યુ સમયે પણ એની ઉપક્ષા કરે. પંડિત મરણે કરી એ મૃત્યુને સુધારી લે. મનુષ્ય જન્મ ધર્માંક વડે કરીને