________________
( ૧૬૮) તીર્થમાં ગયો. ત્યાં ગંગામાં ધૂમ નિકળતા જણાય. એને ખાતરી થઈકે હવે આ મનુષ્ય ભવની એની મુસાફરી પૂર્ણ થઈ હતી. વ્યંતર દેવતાએ કહેલું નિમિત મળી આવ્યું. સુરિવારની ક્ષમા માગી. કરેલાં પાપકર્મોને પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગ્યું. સુરિવરે પણ જણાવ્યું “હે રાજન ! અંત લગી પણ તું જેનધર્મમાં દઢ ચિત્ત રાખજે, સંસારની બાધાવસ્તુમાં લેપ થતે ના? એ સર્વે વસ્તુઓ અનંતી વખત મળી છતાં આત્મા એને છેડીને ચાલતા થયે–એણે આત્માને છોડી દીધો. સંસારનું એ નાટક છે તથા પ્રકારના કર્મને અનુસાર પ્રાણીને એ આવી મળે છે, છેડીને જતી પણ રહે છે. બાહ્યા વસ્તુઓ તે ક્ષણીક સ્વપ્નાની સુખડી જેમ કહેવાય. કેમકે સ્વપ્નાની સુખડી કાંઈ ભુખને ન ભાંગે તેમ એવી અદ્ધિઓ અનૈતિવાર મલી છતાં આત્માને તૃપ્તિ તે ન જ થઈ. એવી વસ્તુમાં મેહ એજ સંસારવૃદ્ધિનું કારણ સમજવું. સંસારના એ ભેગો કાંઈ પ્રાણીને ઈચ્છા મુજબ મલતા નથી. જે ચીજની આપણે અતિ જખના કરીએ એ આપણાથી દૂર ભાગે છે. આપણે ઈચ્છતા નથી ત્યારે એ આપદાઓની માફક વળગતી આવે છે. જગતમાં ઈચ્છાઓ કેની પુર્ણ થઈ છે. વિશ્વવિજયી રાવણની ઈચ્છા પણ અધુરી જ રહી. અષ્ટમચી સૂક્યુમ એ ઈચ્છાઓને આધિન થઈને દુર્ગતિ પામે. સુયોધન વાસનાઓને વશ રહી માનવભવ હારી ગયો. વાસના-ઇચ્છાએ દુખે પૂર્ણ થઈ શકે તેમ છે.
