________________
( 38 )
એ અજના અણુ કરવા ? અજના તા એ અથ થાય. ત્રણ વર્ષની જુની ડાંગર અથવા તે અકરો ! યજ્ઞમાં એમાંથી કાના હામ થઈ શકે ? ” રાજાએ અજના અર્થાના નિ ય પૂછ્યા.
"
“ માળવરાજ ! યજ્ઞમાં તે અજ એટલે બકરાનેાજ હોમ થાય. જીની ડાંગર એથી તેા યજ્ઞનુ કાંઇપણ લ નહી. છાગના હૈામ કરવાથીજ કરનાર'અને કરાવનાર તેમજ છાગને પશુ લ પ્રાપ્તિ થાય, ” શંકરાચાર્યે પોતાના મતનું સમર્થન કરવા માંડ્યુ.
“ મહારાજ ! છાગાદ્દિકના હામ કરવાથી તા એમના આત્માને દુ:ખ થાય ને હિંસાનું માટું પાતક લાગે. એ જીવહિંસા ન કહેવાય ? ”
“યજ્ઞમાં હામાનાર પશુને તેા સ્વર્ગ પ્રાપ્તિ થાય. અજ્ઞાન એવા પશુપણામાંથી મુક્ત થઇ એ સ્વર્ગના સુખના ભાગવનાર થાય. એ ચુ’ આછુ પુણ્ય કહેવાય ! ”
99
cr
પશુ પ્રભુ ! મરવા સમયે એને કેટલું બધુ દુ:ખ થાય ? ” “ એથી શું ! માતા બાળકને કડવી દવા પાય પણ એ કડવી દવાથી હમેશા આરામ થાય એ તે થ્રુ નથી સાંભળ્યું ? એ તા અલ્પ હાનીએ વિશેષ લાભ કહેવાય. ઘણા કાળપર્યંત એ સ્વર્ગ સુખના અવશ્ય ભાગવનાર થાય. એવી શ્રુતિએ વેદમાં પ્રસિદ્ધ છે. વેદમાં સ્પષ્ટ પાડી છે કે યજ્ઞમાં થતી હિંસા, હુંસા ન કહેવાય.
.