Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 30

आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[ ५९ ] गाथा
दीप अनुक्रम
[६९-७०]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र -२ (मूलं + वृत्तिः)
मूलं [ ५९ ] / गाथा [७]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४] भूमिकामसूत्र २२] "अनुयोगद्वार मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी रचिता वृत्तिः
श्रीअनु० हारि. वृत्ती
॥ २६ ॥
4
सादयतः व्रणसाधम्यपनयेनालोचनादिदशविधप्रायश्चि त भैषजेन चरणाविचारप्रणचिकित्सति, गुणधारणा प्रत्याख्यानार्थाधिकार इति, अयमंत्र भावार्थ:- यथेह मूलगुणोत्तरगुणप्रतिपत्तिः निरतिचारसंधारणं च तथा प्ररूपणमर्थाधिकार इति, चशब्दादन्ये पापान्वराला अधिकारा विशेया इति, एवकारोऽवधारण इति गाथार्थः । एषां च प्रत्यध्ययनमर्थाधिकारद्वार एवावकाशः प्रत्येतव्यः । साम्प्रतं यदुकमादौ श्रुतस्कन्धाभ्ययनानि चावश्यक ' मिति तत्रावश्यकादिन्यासोऽभिहित इदानीमध्ययनन्यासावसरः स चानुयोगद्वारप्रक्रमायातः प्रत्यध्ययनमापनिध्य एव वक्ष्यते, लाघवार्थमिति । साम्प्रतमावश्यकस्य यद्वचाख्यातं यच्च व्याख्येयं तदुपदर्शयन्नाह--' आवस्स' गादा (७-४४) व्याख्या-पिण्डार्थ:-समुदायार्थः वर्णितः कथितः समासेन--संक्षेपेण आवश्यकतस्कन्ध इति शास्त्रस्यान्यर्थाभिधानात् इत ऊर्द्धमेकैकमध्ययनं कीर्त्तयिष्याम:- वक्ष्याम इति गाथार्थः । कीर्त्तनं कुर्वमिदमाह - ' तंजहा - सामाइय ' मित्यादि (५९-४४ ) सूत्रसिद्धं यावत् तत्थ पढममज्झयणं सामाइयं तत्रशब्दो वाक्योपन्यासार्थो निर्द्धारणार्थो वा प्रथमं मार्थ शेषचरणादिगुणाधारत्वात्प्रधानं मुक्तिहेतुत्वाद् उक्तं च' सामायिकं गुणानामाधारः खमिव सर्वभावानाम् । नहि सामायिकहीनाञ्चरणादिगुणान्विता येन ॥ १ ॥ तस्माज्जगाद भगवान् सामाविकमेव निरुपमोपायम् । शारीरमानसानेकदुःखनाशम्य मोक्षस्य ॥ २ ॥ बोधादेरधिकमयनमध्ययनं प्रपचतो वक्ष्यमाणशब्दार्थं सामाविकम् इह च सम-रागद्वेषवियुतो यः सर्वभूतान्यात्मवत् पश्यति आयो लाभः प्राप्तिरिति पर्यायाः समस्य आयः समाय: समो हि प्रतिक्षणम पूर्वे ज्ञान दर्शन चरणपर्यायेम वाटवी भ्रमण संदेशविच्छेद कैर्निरुपम सुखहेतुभिरधः कृतचिन्तामणि कल्पद्रुमोपमेयुज्यते, स प्रयोजनमस्याध्ययन संवेदनानुष्ठानपृन्दस्वेति सामायिकं, समाय एव सामायिकं तस्य सामायिकस्य 'ण' मिति वाक्यालङ्कारे 'इमे चि अमूनि वक्ष्यमाणलक्षणानि महापुरस्येव चत्वारीति संख्या न त्रीणि नापि पश्च अनुयोगद्वाराणि इद्दाध्ययनार्थकथनविधिरनुयोगः, द्वाराणीव
,
"
एव
समाय:
~30~
अर्चाधिकाराः
11:34 11