Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 68

आगम
(४५)
“अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
...... मूलं [१२४-१२६] / गाथा [१८-२३] ..... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] “अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
प्रत सूत्रांक [१२४१२६] गाथा
||१८
२३||
श्रीअनु: वेदनादिति, अयं च क्षयोपशमः क्रियारूप एव, क्षयोपशमनिर्वृत्तस्त्वाभिनिवोधिकज्ञानादिलब्धिः परिणाम आत्मन एवंति, तथा पाह-'खओवस-18 औदयिकाहार.वृषामिया आभिणियोहयणाणलद्धी' त्यादि, सूत्रसिद्धमेव, नवरं बालवीर्य मिथ्यारष्टेरसंयतस्य, पडितवीर्य सम्यग्दृष्टे: संयतस्य, बालपंडितवीर्य दया भावाः क तु संजतासंजतस्य श्रावकस्य, से तं खओवसमिए । ' से किंतं पारिणामिए', परिणमनं परिणामः अपरित्यक्तपूर्वावस्थस्यैव तद्भावगमनमिति 12
भावार्थः, उक्तं च-परिणामो अर्थान्तरगमनं न च सर्वथा ह्यवस्थान | न च सर्वथा विनाशः परिणामस्तद्विदामिष्टः ॥१३॥ स एव पारिणामिकः, तत्र लासर्वभेदेष्वन्वयानुवृत्या सुखप्रतिपत्त्यर्थं जीर्णग्रहणमन्यथा नवेष्वष्यविरोधः, तत्रापि कारणस्यैव वथा परिणतेरन्यथेत्ये(था तदे)तदभावादिति कृतमत्र
प्रसङ्गेन । अभ्रकेण सामान्येन वृक्षास्तान्येव वृक्षाकाराणि संध्यापुद्गलपरिणाम एव, गन्धर्वनगरादीनि प्रतीतान्येव, स्तूपकाः संध्याच्छेदावर ४ णरूपाः, उक्तंच-'संझाछेदावरणो उ जूवओ सुके दिण तिणि यक्षादीप्तिकानि-अग्निपिशाचा: धूमिका-रुक्षप्रविरला धूमामा महिका-स्निग्धा घना च & रजउद्धातो रजस्वलादिः, चन्द्रसूर्योपरागा राहुग्रहणामि, चन्द्रपरिवेशादयः प्रकटार्धाः, कपिहसितादि सहसादेव नभसि ज्वलन्ति सशब्द का रूपाणि, अमोघादयः सूत्रसिद्धाः, नवरं वर्षधराविषु सदा तद्भावेऽपि पुद्गलानामसंख्येयकालादूलतः स्थित्यभावात्सादिपरिणामतेति, अनादिप-11
रिणामिकस्तु धर्मास्तिकायादीनि, सद्भावस्थ स्वतस्तेषामनादित्वादिति, शेषं सुगमं यावत् 'से तं पारिणामिए । से किं तं सनिवाइए 'इत्यादि, * सन्निपातो-मेलकस्तेन निवृत्तः सान्निपातिकः, तथा चाइ-'एतेसिं चे' त्यादि, अयं च भंगकरचनाप्रमाणतः संभवासंभवमनपेक्ष्य षड्विंशतिभंग-1
करूपः, इह च गाविसंयोगभंगकपरिमाणं प्रदर्शित, सूत्र 'तत्थ णं दस दुगसंयोगा' इत्यादि, प्रकटार्थ, तथाऽपरिशातत्यादिसंयोगभंग-18॥४॥ भावोत्कीर्तनझापनार्थमिदं, 'तत्थ णं जे ते दस दुगसंयोगा ते पं इमं इत्याधुत्तानार्थमेव, अतः परं सान्निपातिकभंगोपदर्शनां सविस्तरामजानानः पृष्ठति विनेय:- कतरे से णाम उदइए' इत्यादि, आचार्याह-'उदइएत्ति मणूसे इत्यादि सूत्रसिद्धमेव, इह च यद्यप्यौदायकोपशमिकमात्रनिर्वृचः
दीप अनुक्रम [१५११६३]
~68~