Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 112

आगम
(४५)
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
.................. मूलं [१४५] / गाथा [११५] ......... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
प्रत
सूत्रांक [१४५]
गाथा
॥११५||
श्रीअनुवाव्यतिरिक्तोऽपि सकलजीवास्तिकायाव्यतिरिक्तत्वानुमपत्तेरनेकद्रव्यत्वानोजीवो जीयास्तिकायकवेषा इत्यर्थः, एवं सम्धप्रवेशोऽपि भावनीय नये प्रदेश हारि.वृत्ती इनि, एवं भणन्तं साम्प्रतं शब्दे नानार्थशब्दरोहणात् समभिरूड इति समभिरूढो भणति-बदू भणसि धर्मप्रदेशः स प्रदेशो धर्म इत्यादि तन्मवंदा
दृष्टान्तः भण, किमित्यत आद-इह खलु बी समासौ संभवतः, तद्यथा-तस्पुरुषश्च कर्मधारयश्च, तन्न ज्ञायते कवरेण समासेन भणसि', किं तत्पुरुषेण | ॥१०८॥
कर्मधारयेण वा ?, यदि तत्पुरुषेण भणसि तन्मे भण, दोषसंभयादित्यभिप्रायः, दोषसंभव श्वार्य-धर्मस्य प्रदेशो धर्मप्रवेश इति भेदाऽऽपतिः, यथा राशः पुरुष इति, सैलस्य धारा शिलापुत्रस्य शरीरमित्यभेदेऽपि षष्ठी श्रूयत इति चेत् उभयत्र दर्शनासंशये एवमेव दोपा, अब कर्मधारयेण ततो विशेषतो-विशेषेण भण-धर्मश्चासौ प्रदेश इति समानाधिकरणः कर्मधारयः, अत एवाइ-स च प्रदेशो धर्मस्तदव्यतिरिक्तवासस्य, एवं शेषेष्वपि भावनीय, एवं भणन्तं समभिरूढं एवम्भूतो भणति-यद् भणसि तत्तथा-तेन प्रकारेण सर्व-निर्विशेष फस्नमिति देशप्रदेशकल्पनावर्जितं प्रपूर्ण आत्मस्वरुपेणाविकलं निरवशेष तदेवैकत्वानिरवयकं एकाहणगृहीत परिकल्पितभेदत्वादन्यतमाभिधानवाच्य, वेशोऽपि मे अवस्तु प्रदेशोऽपि मे अवस्तु, कल्पनायोगाद् , इदमत्र हृदय-प्रदेशस्य प्रदेशिनो भेदो वा स्यादभेदो वा?, यदि भेदस्तस्येति संबन्धो वाकयः, स| चातिप्रसंगदोषप्रहप्रस्तत्वादशक्यो वक्तुं, अथाभेदः पर्यायशब्दतथा घटकुटशठनबदुभयोरुच्चारणवैयर्थ्य, तस्मादसमासमेकमेव वस्त्विति, एवं निजनिजवचनीयसत्यतामुपलभ्य खर्यनयानां सर्वत्रानेकान्तसमये स्थिर: स्यात् न पुनरसद्माई गडेदिति, भणितं च-"निययवयणिज्जसकचा
सम्बणया परबियालणे मोहा। ते पुण अपिट्टसमय वि भवंति सच्चे व अलिए वा ॥१॥ तदेतत् प्रवेशदष्टान्तेन नयप्रमाणं, तदेतत्रयप्रमाण । | 'से कितं संखप्पमाण' मित्यादि (१४६-२३०) संख्यायते ऽनयेति संख्या सैव प्रमाण, संख्या अनेकविधा प्रज्ञप्ता, तयथा-नामसंस्थे-132.cn सत्यादि, इह संख्याशखयो: ग्रहणं प्राकृतमधिकृत्य समानशब्दाभिधेयत्वात् , गमेशब्दन वागूरइम्याविग्रहणवत् , उक्तच-गोशब्दः पशुभूम्य
दीप अनुक्रम [२९८]
... अत्र 'संख्या प्रमाण'स्य भेदा: वर्णयते
~112