Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 124

आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[१५० ]
गाथा
|| १२४
१३१||
दीप
अनुक्रम
[३१८३३२]
श्रीअनु हारि. वृत्ती
॥१२०॥
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र -२ (मूलं वृत्तिः)
मूलं [१५०] / गाथा [१२४-१३१]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित [आगमसूत्र [४] भूमिकामसूत्र २] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी रचिता वृत्तिः
णगारोवाओ अज्झयणं, इदमेव संस्कृतेऽध्ययनं, आनीयते चानेन शोभनं चेतः, अस्मिन् सति वैराग्यभावात् किमित्येतदेवं ?, यतः अस्मिन् सति कर्मणां ज्ञानावरणीयादीनां अपचयो-हास उपचितानां प्रागुपनिबद्धानामिति तथाऽनुपचयश्च वृद्धिश्च नवानां प्रत्यमाणां तस्मादुक्तशब्दार्थोपपत्तेरध्ययनमिच्छन्ति विपश्चित इति गाथार्थः 'से किं तं अज्झीणे' त्यादि सूत्रसिद्धं यावत् से किं वं आगमतो भावज्झणे १, २ जाणए उवडते' सि, अत्र वृद्धा व्याचक्षते यस्मान्यमुपूर्वविद आगमोपयुक्तस्यान्तर्मुहूर्तमात्रोपयोग का लेवपलम्भोपयोगपर्याया ये ते समयापहारेणानन्ताभिरप्युत्प्पय्यवसर्पिणीमिनीपहियन्ते ततो भावाक्षीण मिति, नोआगमतस्तु भावाशीणं शिष्यप्रदानेऽपि स्वात्मन्यनाशादिति, तथा पाद- 'जह दीवा' गाहा (*१२५-२५२) वथा दीपादवाभिभूतादीपशतं प्रदीप्यते स च दीप्यते दीपः, न तु स्वतः क्षयमुपगच्छति, एवं दीपसमा आचार्य दीप्यते स्वतः परं च दीपयति व्याख्यानविधिनेति गाथार्थ: । नोआगमता चेहाचार्योपयोगस्य आगमत्वाद्वा काययोश्च नोआगमत्वान्मिश्रवचनश्च नोशब्द इति वृद्धा व्याचक्षते 'से किं तं आय' इत्यादि भावो छाम इत्यनर्थान्तरम्, अयं सूत्रसिद्ध एव नवरं संतंसावएज्जरस आएति संत-सिरिधरादिसु विज्जमानं सावज्ज-नक्षेपमहणेपु खाधीनं 'से किं तं झवणा इत्यादि, क्षपणं अपथको निर्जरेति पर्यायाः, शेषं सुगनं सर्वत्र चेह भावेऽध्ययनमेव भावनीयमिति, उक्त ओषनिष्पन्नः 'से किं तं नामनिष्फण्णे' त्यादि, सामायिक इति वैशेषिकं नाम इदं चोपलक्षणमन्येषां शब्दार्थोऽस्य पूर्ववत् 'से समासओ चउब्विहे पण्णत्ते' इत्यादि सुगमं यावत् 'जस्स सामाणिओ' गाथा, (*१२६-२५५) यस्य सस्वस्य सामानिक:- सन्निहित आत्मा क?, संयमे-मूलगुणेषु तपे अनशनादौ सर्वकालव्यापारात् सस्येत्यं भूतस्य सत्यस्य सामायिकं भवति, इतिशब्दः सारप्रदर्शनार्थः, एतावत् केवलिभाषितमिति गाथार्थ: । 'जो समो' गाहा (३१२७-२५६) यः समःतुल्यः सर्वभूतेषु कार्व जीवेषु भूतशब्दो जीवपर्यायः श्रस्यन्तीति बना:- हीन्द्रियादयस्तेषु विष्ठतीति स्वावयः पृथिव्यादयस्तेषु च तस्य सामा
~124~
नामनि
॥१२०॥