Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 86

आगम
(४५)
“अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
....... मूलं [१३५-१३७] / गाथा [१०३-१०६] ..... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
प्रत
सूत्रांक [१३५
१३७]
गाथा
||१०३१०६||
श्रीअनु
| पुढवादिषमाणा आणिग्जति ते पमाणगुलविक्र्वभणं आणेतव्वा, प सूइअंगुलेणं, शेष सुगम, यावत् तदेतत्क्षेत्रप्रमाणमिति, नवरं काण्डानि 131 समयहारि वृत्तील
रत्नकाण्डादीनि भवनप्रस्तटान्तरे टंका:-छिन्नटेकानि रत्नकूदादयः कूटाः शैला: मुंडपर्वताः शिखरवन्तः शिखरिणः प्राग्भाग-पदवनता इति ।
'से किं ते कालप्पमाणं' इति (१३४-१७५) कालप्रमाणं द्विविधं प्रशतं, तद्यथा-प्रदेशनिष्पन विभागनिष्पन्नं च, तत्र प्रदेशनिष्पन्न ॥८२॥
एकसमयस्थित्यादि यावदसंख्येयसमयस्थितिः, समयानां कालप्रदेशस्वादसंख्येयसमयस्थितेश्वोर्ध्वमसंभवात् , विभागनिष्पन्नं तु समयादि,8 तथा चाइ-समयावलिय गाहा (१०३-२७५) कालविभागाः खल्विमाः, समयादित्वाच्चैतेषामादौ समयनिरुपणा क्रियते, तथा चाह-से है किं तं समय' (१३७-१७५) प्राकृशिस्याऽभिधेयवल्लिंगवचनानि भवन्तीति न्यायादथ कोऽयं समय इति पृष्टः सन्नाइ-समयस्य प्ररूपण
करिष्याम इति, तद्यथा नाम तुमदारकः स्यात् सूचिक इत्यर्थः तरुणः प्रधद्धमानवयाः, आइ-दारका प्रवर्द्धमानवया एव भवति किं विशेषणेन ?, दू हैन, आसन्नमृत्याः प्रवर्धमानवयस्त्वाभावस्तस्य चासन्नमृत्युत्वादेव विशिष्टसामर्थ्यानुपपत्तेः, विशिष्टसामध्यप्रतिपादनार्थश्वायमारंभ
इति, अन्ये तु वर्णादिगुणोपचिनो मिनवयस्तरुण इति व्याचक्षते, बळं-सामर्थ्य तदस्यास्तीति बलवान, युग:-सुषमदुष्षमादिकालः सोऽस्य भावेन न कालदोषतयाऽस्यास्तीति युगवान् , कालोपद्रवोऽपि सामर्थ्यविनहेतुरिति, जुवार्ण युवा वयाप्राप्तः, दारकाभिधानेऽपि तस्यानेकधा भेदाद्विशिष्टययोऽवस्थापरिमहार्थमिदमदुष्ट, 'अस्पातक:' आतन्को-रोगः अत्राल्पशव्योऽभाववचन:, स्थिरामहस्सा लेखकवत् | प्रकृतपटपाटनोपयोगित्वाच विशेषणाभिधानमस्योपपद्यत एव हवः पाणिपादपार्श्वपृष्टान्तरोरुपरिणतः, मोगावयबरुत्तमसंहनन इत्यर्थः, तलयमलयुगलपरिपनिभचाहुः परिध:-अर्गला तमिभयाहस्तत्थ य तदाकारमाहुरिति भावार्थः, आगंतुकोपकरणजे सामयमाह-पर्मेष्टकदुपनमुष्टिसमाइतनिचितकाय इति, ऊरस्यबलसमन्वागतः, आन्तरोत्साहवीर्ययुक्त इत्यर्थः, व्यायामवस्वं दर्शयति-लंघनप्लवनशीमव्यायामसमर्थः,
ESSA5%
दीप अनुक्रम [२७१२७८]
... अथ 'काल' विभागे 'समय-आवलिका-आदि वर्णनं क्रियते ।
~86