Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 103

आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[१४३
१४४]
गाथा
||११३
११५||
दीप
अनुक्रम [२९३
२९७]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्तिः)
मूलं [१४३-१४४] / गाथा [११३-११५]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४] भूमिकामसूत्र २२] "अनुयोगद्वार मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी रचिता वृत्तिः
श्रीअनु० हारि. वृती ॥ ९९ ॥
कारणं १, जेण महादंडए बेमानिया जेरइरहिंतो असंखेज्जगुणहीणा देव भण्णंति एतेहिंतो य णेरड्या असंखिजगुणग्भाद्देअत्ति, 'जम समयविरुद्धं बद्धं बुडि (द्धि) विकले होजाहि वं जिणवयणविन्नू समिकणं मे सोहिं ॥ १ ॥ सरीरपदस्व चुण्णी जिण मद्दखमासमणच्या समता, से ते कालप्यमाणेति, उतं कालप्रमाणं ।
साम्प्रतं भावप्रमाणमभिधित्सुराह से किं तं भावप्यमाणे' इत्यादि ( १४३-२१०) भवनं भूतिर्वा भावो वर्णादिज्ञानादि, प्रमितिः प्रमीयतेऽनेन प्रमाणोतीति वा प्रमाणं, सत्तश्च भाव एव प्रमाणं भावप्रमाणं, त्रिविधं प्रज्ञप्तं ( १४४-२१० ) तद्यथा-ज्ञानमेव प्रमाणं तस्य वाप्रमाणं ज्ञानप्रमाणं गुणप्रमाणमित्यादि, गुणनं गुणः स एव प्रमाणहेतुत्वाद् द्रव्यप्रमाणात्मकत्वाच्च प्रमाणं, प्रमीयते गुणैर्द्रव्यमिति, तथा नीतयो नयाः अनन्तधर्मात्मकस्य वस्तुन एकांशपरिचिन्तयः तद्विषया वा ते एव वा प्रमाणं जयप्रमाणं, नय समुदायात्मकत्वाद्धि स्याद्वादस्य समुदायसमुदायिनोः कथंचिदभेदेन नया एवं प्रमाणं नयप्रमाणं संख्याप्रमाणं नयसंख्येति वाऽन्ये, नयानां प्रमाणं नयप्रमाणमिति कृत्वा, संस्थानं संख्या सैव प्रमाणहेतुत्वात्संवेदनापेक्षा स्वतस्तदात्मकत्याच प्रमाणं संख्याप्रमाणं, आद-संख्या गुण एव यत उक्त संख्या परिमाणे इत्यादि तस्किमर्थं भेदाभिधानमिति १, उच्यते, प्राकृतशैल्या मानश्रुतावप्यनेकार्थताप्रतिपादनार्थं वक्ष्यति च भेदतः संख्यामप्यधिकत्यानेकार्थतामिति शेषं सूत्रसिद्धं यावदजीवगुणप्रमाणं । जीवगुणप्रमाणं त्रिविधं प्रज्ञतं, ज्ञानगुणप्रमाणमित्यादि, ज्ञानादीनां ज्ञानदर्शनयोः सामान्येन सत्य चारित्रस्यापि सिध्याख्यापयोपचारेण न दोष इति गुरवस्तु व्याचक्षते -कम| वर्त्तिनो गुणाः सद्दवर्त्तिनः पर्याया इत्येतदव्यापकमेय, परिस्थूर देशनाविषयत्वात् भावैस्वहाणमिति न दोषः 'से किं त' मित्यादि, अथ किं तज्ज्ञानगुणप्रमाणं वञ्ज्ञानगुणप्रमाणं चतुर्विधं प्राप्त, तद्यथा- प्रत्यक्ष मित्यादि, तत्र प्रतिगतमक्षं प्रत्यक्षं, अनुमीयतेऽनेनेत्यनुमानं, उपनीयतेऽने
~103~
~
भाव प्रमाणे भेदाः
॥ ९९ ॥