Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 38

आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[८०-८३] गाथा
॥
दीप
अनुक्रम [९९-९४]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्तिः)
मूलं [८०-८३] / गाथा [८]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [ ४५], चूलिकासूत्र -[२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी - रचिता वृत्तिः:
श्रीअनु० हारि. वृच
॥ ३४ ॥
व्यप्रमाणं वक्तव्यं वथाऽऽनुपूर्व्यादिद्रव्याधारः क्षेत्रं वतव्यं, तथा स्पर्शना वकण्या, क्षेत्रस्पर्शनयेोरयं विशेष:--' एगपदेसोगार्ड सत्तापदेसा य से फुसणा' कालव्यानुपूर्व्यादिस्थितिकालो कव्यः, तथा अन्तरं स्वभाव परित्यागे सति पुनस्तद्भावप्राप्तिविरद्द इत्यर्थः, तथा भाग इत्यानुपूर्वद्रव्याणि शेषद्रव्याणां कविभाग इत्यादि, तथा भावो वक्तव्यः, आनुपूर्व्यादिद्रव्याणि कस्मिन् भावे वर्तन्त इति, तथाऽल्पबहुत्वं वक्तव्यम्, आनुपूर्व्यादीनामेव मिथो द्रव्यार्थ प्रदेशार्थोभयाथैः, व्यासार्थं तु प्रत्यवयवं प्रत्यकार एव प्रपञ्चतो वक्ष्यते इति तत्राद्यमवयवमधिकृत्याह+ गमववहाराणं आणुपुव्विदव्वाई कि अत्थि गत्थी' त्यादि (८१--६०) कुतस्ते संशय: १, घटादौ विद्यमाने खकुसुमादौ वाऽविद्यमाने वाऽविशेषेणाभिधानप्रवृत्तेः तत्र निर्वाचनमाह-'नियमा अस्थि' तथा वृद्धेरप्युक्तं--जम्दा दुबिहाभिदाणं सत्थयमितरं व घडखपुष्फादी विद्रुमओ से संका णत्थि व अस्थिति सिस्सस्स ॥ १ ॥ आत्यति य गुरुवयणं अभिहाणं सत्थयं जतो सम्यं । इच्छाभिहाणपच्चयतुभिधेया सदस्य मिणं ॥ २ ॥ यचास्य सदर्थः स उक्त एवं द्वारं । द्रव्यप्रमाणमधुना-' नेगमववहाराणं आणुपुव्विदव्वाई किं संखेज्जाइ ' (८२-६०) इत्यादि निगमनान्तं सुप्रसिद्धमेव असंख्येयप्रदेशात्मके च लोकेऽनन्तानामानुपद्रव्याणां सूक्ष्मपरिणामयुक्तत्वादवस्थानं भावनीयमिति, दृश्यते चैकगृहान्तर्वयाकाशप्रदेशेष्वेकप्रभा परमाणुयालेष्वपि प्रतिप्रदीपं भवतामेवानेकप्रदीपप्रभापर माणूनामवस्थानमिति न च दृहेऽनुपप नामेत्यलं प्रसङ्गेन द्वारं क्षेत्रमधुना, वत्रेदं सूत्रं गमववहाराणं आणुपुच्चिदव्वाई लोयस्स किं संखेज्जहभागे होज्जा ' ( ८३ - ६० ) इत्यादि प्रभसूत्रं, एकानुपूर्वीद्रव्यापेक्षया तत्प्रमाणसंभवे सति प्रभसूत्र सुगमं निर्वचनसूत्रं च प्रन्थादेव भावनीयं, नवरं 'सव्वलोए वा होज्ज' ति यदुक्तं तत्राचित्तमहास्कन्धः सर्वलोकव्यापकः समयावस्थायी सकललोकप्रमाणोऽवसेय इति णाणाम्वाई पडुच्च' इत्यादि, नानाद्रव्याण्यानुपूर्वी परिणामवन्त्येव प्रतीत्य प्रकृत्य वाऽधिकृत्येत्यर्थः नियमात् नियमेन सर्व्वलोके, न शेषभागेष्विति, 'होज्ज'
~38~
सत्पदप्र
रूपणता द्रव्यप्रमाणं क्षेत्रस्पर्शनाने
॥ ३४ ॥