Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 46

आगम
(४५)
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
............. मूलं [९६-९७] / गाथा [९] ......... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
षड
प्रत सूत्रांक [९६-९७]
गाथा ||९..||
द्रव्याणि
श्राअनु। त्यर्थः, आशब्द। मर्यादाभिविधिवाची, मर्यादायामाकाश भवन्ति भावाः स्वारमनि च, तत्संयोगेऽपि स्वभाव एवावतिष्ठन्ते नाकाथाभावमेव हारि.वृत्तीन यान्ति, अभिविधौ तु सर्वभावण्यापनादाकाश, सर्वात्मसंयोगादिति भावः, शेष धर्मास्तिकायबत् , तथा जीवति जीविष्यति जीवितवान्
तक्रमच ॥४२॥ जीवः, शेषं पूर्ववत्, तथा पूरणगलनधर्माणः पुद्गलाः त एवास्तिकायः पुनलास्तिकाय इत्यनेन सावयबानेकप्रदेशिकस्कन्धमहोऽप्यव
| गन्तव्यः, तथाऽदेत्ययं कालवचन: स एव निरंशत्वावतीतानागतयोविनिष्टानुत्पन्नवेनासस्वारसमयः, समूहाभाव इत्यर्थः, आवालिकादयः सन्तीति चेत्, न, तेषां व्यवहारमात्रतयैव शब्दात, तथाहि-नानेकपरमाणुनिर्वृत्ताकन्धसमूहवत् आवलिकादिषु समयसमूह इति | आइ-एषां कथमस्तिस्वमवगम्यते ? इति, अत्रोक्यो, प्रमाणात् , तर वेद प्रमाण-इह गतिः स्थितिश्च सफल लोकप्रसिक्षा कार्य वर्तते, कार्य च परिणामा| पेक्षाकारणायत्तात्मलाभ वर्तते, पटाविकार्येषु तथा दर्शनात् , तथाच मृविण्वभावेऽपि दिगदेशकालाकाशप्रकाशाचपेक्षाकारणमन्तरेग न घटो भवति, यदि स्यान्मृपिण्डमात्रादेव स्यात्, न च भवति, गतिस्थिती अपि जीवपुरलाख्यपारिणामिककारणभावेऽपि न धर्मास्तिकायाख्यापेक्षाकारणमन्तरेण भवन एव, यतश्च भावो दृश्यते अवस्तत्सत्ता गम्यत इति भावार्थः, गतिपरिणामपरिणतानां जीवपुरलानां गत्युपष्टम्भको धर्मास्तिकाय: मत्स्वानाभिव जर्क, तथा स्थितिपरिणामपरिणताना स्थित्युपष्टम्भक अधमास्तिकायः मत्स्यानामिव मेदिनी, विपक्षवा जलं वा, प्रयोगगतिस्थिती अपेक्षाकारणवत्यो कार्यवाद् पटवत्, विपक्षबैलोक्यपिरमभावो वेत्यलं प्रसंगेन, गमनिकामात्रमेतत् | आ६-आकाशा
C ॥४२॥ स्तिकायसत्ता कथमवगम्यते , उच्यते, अवगाहर्शनातथा चोक्तं--'अवगाइलक्षणमाकाश' मिति, आह-जीवास्तिकायसत्ता कथमवग-18 म्यते , उफयते, अवमहादीनां स्वसंवेदनसिद्धत्वात् , पुरळास्तिकायसत्ताऽनुमानतः, पढादिकार्योपलब्धेः सांव्यवहारिकप्रत्यक्षतश्चीत, आह-कालसत्ता कथमवगम्यते ?, उच्यते, बकुलचम्पकाशोकादिपुष्पफलप्रदानस्य नियमेन दर्शनात् , नियामकच काळ इति, आह--पूर्वानुपूर्वी
दीप अनुक्रम [१०९११०]
~46~