Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 37

आगम
(४५)
"अनुयोगद्वार - चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
.............. मूलं [७५-८०] | गाथा [८] ......... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
प्रत सूत्रांक [७५-८०] गाथा
हारि.वृत्ती ॥३३॥
भोगोपदशेनता
||८||
स्थानबहुज्ञापनार्थ चादावानुपूा उपन्यासः, ततोऽल्पतरद्रव्यत्यादबकव्यकस्येत्यलं विस्तरेण । 'सेत' मित्यादि निगमनं, 'एताए ण'मित्यादि
५-५५) एतयाऽर्थप्ररूपणया कि प्रयोजनमित्यत्राह- एतया भङ्गसमुत्कीर्तनता क्रियते, सा पैवमवगन्तन्या-त्रयाणामानुपूष्यादिपदानामेक-18 बचनेन त्रयो भङ्गाः, बहुवचनेनापि प्रयः, एते चासंयोगतः, संयोगेन तु आनुपूर्धनानुपूर्योश्चतुर्भङ्गी, तथा आनुपूर्यवक्तव्यकयोगपि सैव, तथाऽनानुपूर्व्यवक्तव्यकयोश्चेति, त्रिकसंयोगवस्तु आनुपूर्यनानुपूज्यवक्तव्यकेष्वष्टभङ्गीति, एवमेते पविशतिर्भङ्गाः, अत्राह-मनसमुस्की
न किमर्थ ?, अच्यते, पक्तुरभिप्रेतार्थप्रतिपत्तये नयानुमतप्रदर्शनार्थ, तथाहि--असंयुक्त संयुक्तं समानमसमानं अन्यद्रव्यसंयोगे(संयोगे) च यथा वक्ता प्रतिपादयति तथैचेमी प्रतिपाद्यते इति नयानुमतप्रदर्शनं, एषोऽत्र भावार्थः, भजकास्तु अन्धत एवानुसत्र्तव्याः, 'सेत' मित्यादि निगमनं, शेषमनिगूढार्थ श्रावस् 'तिपदोसए आणुपुठवी ' त्यादि, त्रिप्रदेशिकोऽर्थ: आनुपूर्वीत्युच्यते, एवमकथनपुरस्सराः शेषभना अपि भावनीया इति,एतदुक्तं भवति-तैरेव भंगकाभिवानस्निपदेशपरमाणुपुद्गलाद्ववदेशार्थकथनविशिष्टैस्तदभिधेयान्याख्यान भंगोपदर्शनतेति, आह-अर्थपदप्ररूपणाभंगसमुत्कीर्तनाभ्यां भंगोपदर्शनार्थताऽनगमाद्रेवतस्तदभिधाममयुकमिति, अत्रोच्यते, न,उभयसंयोगस्य वस्त्वन्तरत्वात् नयमतबचिच्यप्रदशनार्थत्वाकचादोष इति, शेष निगमनं सूत्रसिद्धमिति । 'से किं तं समोतारे' स्यादि (७९-५८) अवतरणमवतार:-सम्यग|विरोधतः स्वस्थान एवावतारः समवतारः, इहानुपूर्वीद्रव्याणामानुपूर्वीद्रव्येष्वतारः न शेपेषु, स्वजासावेव वर्तन्ते न तु स्वजातिव्यतिरेकेणेति | भावना, एवमनानुपूादिष्वपि भावनीयमकृष्टावसेया चाक्षरगमानिकेति न प्रतिपद विवरणं प्रति प्रयास इति | 'से किंत' मित्यादि
८०-५९) अनुगम:-प्राग्निरूपितशब्दार्थ एव नवविधो-नवप्रकार: प्रज्ञप्रस्तद्यथा-'संतपदपरूवणा' गाहा (*८-५९) व्याख्या-सच | सत्पदं च सत्पदं तस्य प्ररूपणं सत्पदप्ररूपणं तस्य भावः सत्पदप्ररूपणता-सवर्थगोचरा आनुपूादिपप्ररूपणता कार्या, तथा आनुपूल्योंदिर
दीप
अनुक्रम [८५-९१]
॥३३॥
~37~