Book Title: Aafatoni Aandhi Vachhe Samruddhinu Shikhar U N Mehtanu Jivan Charitra
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Torrent Limited
View full book text
________________
સાયન્સમાં ઉત્તમભાઈ બીજા સ્થાને ઉત્તીર્ણ થયા. પરીક્ષાના પરિણામમાં ભાવનગરના વતનીને “ફર્સ્ટ પ્રેફરન્સ' આપવામાં આવતો હતો, આથી ઉત્તમભાઈને બીજો નંબર મળ્યો અને તેનો એમને અફસોસ થયો. સદાય પહેલા નંબરે જ રહેવાની એમની ઝંખના. એનાથી ઓછું કશું ખપે નહીં. પરિણામે આવી ઘટનાઓ એમના ચિત્ત પર ઊંડી અસર કરી જતી.
કલાપ્રેમી શહેર ભાવનગરમાં વિદ્યાનું વાતાવરણ ઘણું સારું હતું. એ સમયે આચાર્ય તરીકે અત્યંત માયાળુ સાહનીસાહેબ હતા. એમના માટે એમ કહેવાતું કે નવો કોટ હોય તો પણ થીંગડાં મારીને પહેરે. આ કંઈ ડોળ કે ગરીબી બતાવવાના દંભ ખાતર કરતા નહીં, પણ થીંગડાં મારેલું કપડું પહેરવું એ કંઈ ગુનો નથી, શરમ નથી, તેમ સાબિત કરવા માટે. ગરીબાઈ કોઈ શરમની બાબત નથી. એનાથી સહેજે હીનતા અનુભવવાની જરૂર નથી એવો પાઠ પોતાના વર્તનથી પૂરો પાડતા અને આ રીતે ગરીબ વિદ્યાર્થીઓમાં રહેલી લઘુતાગ્રંથિને દૂર કરતા હતા. ૧૯૪૧માં ભાવનગરની શામળદાસ કૉલેજમાં એફ. વાય. સાયન્સની પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થયા. આ સમયે એમને ખ્યાલ આવ્યો કે આચાર્યશ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજીની પ્રેરણાથી સ્થપાયેલા શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયમાં તેઓ લોનવિદ્યાર્થી તરીકે ભણી શકે તેમ છે અને વિદ્યાલયની મુખ્ય શાખા મુંબઈમાં હોવાથી મુંબઈમાં અભ્યાસની સગવડ ઉપલબ્ધ થાય તેમ છે. ઉત્તમભાઈએ પાલનપુરમાં મૅટ્રિકની પરીક્ષા પસાર કરી પછી જો આ સંસ્થાનો ખ્યાલ હોત તો તેઓએ ભાવનગરને બદલે મુંબઈમાં જ કૉલેજ-કારકિર્દીનો પ્રારંભ કર્યો હોત.
૧૯૪૧ના જૂનમાં મુંબઈના શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયમાં લોન-વિદ્યાર્થી તરીકે દાખલ થયા. લોન-વિદ્યાર્થીનો અર્થ એટલો કે એ વિદ્યાર્થીના અભ્યાસનો, નિવાસનો અને ભોજનનો તમામ ખર્ચ એ સંસ્થા ચૂકવે. જ્યારે એ વિદ્યાર્થી પોતે જાતે કમાય ત્યારે એ ખર્ચ એટલે કે લોન પાછી ચૂકવી આપે. ઉત્તમભાઈનો મુંબઈના શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયમાં રહેવા-જમવાનો વાર્ષિક ૩૦૦ રૂ. ખર્ચ સંસ્થા ચૂકવતી હતી. પરિણામે ઘેરથી રકમ મંગાવવાની જરૂર ન પડી અને ઘરના લોકોને પણ ઓછો ખર્ચ આવતો હોવાથી આમાં કોઈ વાંધો નહોતો. આમ મેમદપુરથી શરૂ થયેલી વિદ્યાયાત્રા આપબળે પાલનપુર થઈને ભાવનગરમાં આગળ ધપી. હવે મુંબઈની નવી દુનિયામાં એમણે પગ મૂક્યો.
]
