Book Title: Aafatoni Aandhi Vachhe Samruddhinu Shikhar U N Mehtanu Jivan Charitra
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Torrent Limited
View full book text
________________
અમદાવાદમાં ટેસ્ટ કરાવ્યો અને રોગમાં સુધારો માલૂમ પડ્યો હતો. આને કારણે ઉત્તમભાઈએ થોડી માનસિક રાહત અનુભવી હતી. ૧૯૭૭માં આ દર્દ થયું હતું ત્યારે એમના જીવનમાં આવેલી આફતોની આંધી ભલાતી નહોતી. હજી માંડ એમાંથી મુક્ત થયા ત્યાં ફરી ૧૯૯૨માં ફરી આ દર્દ ભરડો લીધો હતો.
જીવન અને મૃત્યુ વચ્ચે ઝોલાં ખવડાવતાં કેન્સર, પેરૅલિસિસ કે હૃદયના દર્દની ઉત્તમભાઈને જાણ થતી, ત્યારે પહેલાં તો મનમાં ભારે હતાશા જાગતી હતી. મનમાં ક્યારેક વિચારતા કે વાહ રે કિસ્મત ! તને રોગપરીક્ષા માટે ઉત્તમભાઈ જ ઉત્તમ લાગે છે ! ક્યારેક એવુંય થતું કે જીવનમાં સદેવ પ્રામાણિકતા આચરી છે, કોઈ દુષ્કર્મ કર્યા નથી, છતાં એક પછી એક આવી મોટી-મોટી આફત કેમ આવે છે ? તેઓ આવા રોગની જાણ થતાં અકળાઈ જવાને બદલે કે ગુસ્સે થવાને બદલે શાંત ચિત્તે એના વિશે વિચાર કરતા. શરૂઆતના દિવસોમાં એમનું ધ્યાન ક્યાંય એકાગ્ર ન થાય. ચિત્ત ક્યાંય ચોટે નહીં. સતત વિચારોમાં ડૂબેલા રહેતા હતા.
ત્રણેક દિવસ આવી અજંપાભરી હાલત ચાલુ રહેતી. એ પછી તેઓ સ્વયં વિચારતા કે અંતે તો મારે જ આ મૂંઝવણમાંથી આપસૂઝ અને આપબળે માર્ગ શોધવાનો છે, આથી એના ઉપાયો શોધવા લાગી જતા અને જેટલા ઉપાયો મળે તેની અજમાયશ કરવાનું શરૂ કરી દેતા.
એમને રોગ પણ એવો થતો કે ઘણી વાર જનરલ પ્રેક્ટિશનર એ રોગને પારખી શકતા નહીં. આવે સમયે પોતાના દર્દની વાત કરીને હૈયું હળવું કરવું કઈ રીતે ? વાત કરે પણ કોની સાથે ? વાત કરવીય કેટલી ? દુ:ખનાં રોદણાં રડવાથી દુ:ખ ઘટતું નથી. આપત્તિનાં લાંબા-લાંબાં વર્ણનો કરવાથી આપત્તિ ટૂંકી થતી નથી. મુશ્કેલીઓની ગાથા ગાવાથી મુશ્કેલીમાં નામમાત્રનો ઘટાડો થતો નથી. આથી બેંજામિન ફ્રેન્કલિનની એક ઉક્તિ તેઓ સતત સ્મરણમાં રાખતા : “God helps those who help themselves.” (જેઓ પોતાની જાતને મદદ કરે છે, તેને જ ઈશ્વર સહાય કરે છે.) આમ પ્રબળ જિજીવિષાને કારણે ઉત્તમભાઈ મુસીબતો અને મહારોગોને મહાત કરી વિજય મેળવતા હતા.
પોતાના જીવનમાં ઉત્તમભાઈએ બે વખત સાક્ષાત્ મૃત્યુનો અનુભવ કર્યો. ૧૯૭૮માં લિમ્ફનોડ દેખાયો, એ વખતે બધાએ ટૂંકા આયુષ્યની વાત કરી હતી. એમણે અમેરિકા જવાની વાત કરી તો કેટલાક જ્યોતિષીઓએ કહ્યું કે આયુષ્ય નથી છતાં તમે વ્યર્થ ફાંફાં મારો છો. એમના મોટા પુત્ર સુધીરભાઈને કેટલાકે કહ્યું હતું કે ઉત્તમભાઈ હવે અમેરિકાથી પાછા આવવાના નથી.
એ પછી જ્યારે મોટા પ્રમાણમાં કમળો થયો ત્યારે પણ ઉત્તમભાઈએ શારદાબહેનને કહ્યું હતું કે એમનો જીવ ઊંડે ઊંડે જતો હોય તેમ લાગે છે. ખુદ 146
