Aafatoni Aandhi Vachhe Samruddhinu Shikhar U N Mehtanu Jivan Charitra

Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Torrent Limited

Page 171

કહેવાય કે જે પ્રશ્નો વિચારીને કામ મુલતવી ન રાખે, પરંતુ પ્રશ્નોનો ઉત્તર શોધીને કાર્યસિદ્ધિ હાંસલ કરે. વેપારની સાચી કુનેહ જ એ છે કે જેમાં તમે ગંભીર પડકારને સુવર્ણતકમાં ફેરવી નાખો.
ઉત્તમભાઈના વ્યવસાયકેન્દ્રી વ્યક્તિત્વમાં આવું સાહસ હતું. ટોરેન્ટે ચીનમાં નિકાસ કરવાનો વિચાર કર્યો. ઉત્તમભાઈએ શ્રી મુરલી રંગનાથનને પૂછયું કે ચીનમાં ભારતની કોઈ કંપનીનો માલ ઊપડતો નથી તેનું કારણ શું? શ્રી મુરલી રંગનાથને કહ્યું કે ચીનમાં ભારતનો માલ હલકો ગણવામાં આવે છે અને પશ્ચિમનો માલ ગુણવત્તાવાળો ગણાય છે અને તેથી ભારતનો માલ કોઈ લેતું નથી. ઉત્તમભાઈએ કહ્યું કે, “આવા પ્રદેશમાં સફળતા મેળવવા માટે તમે તમામ પ્રયાસ કરો.” | ઉદ્યોગના ક્ષેત્રમાં અભિગમની બાબતમાં એમ કહેવાય છે કે ધારો કે આફ્રિકામાં કોઈ વ્યક્તિ પગમાં બૂટ પહેરતાં ન હોય તો કોઈ એવું વિચારે કે આફ્રિકામાં બૂટના વેચાણની કોઈ શક્યતા જ નથી. બીજી બાજુ કોઈ એવું પણ વિચારે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ બૂટ વાપરતી નથી તેથી જો બરાબર વેચાણ કરવામાં આવે તો ખૂબ માલ ખપશે. ઉત્તમભાઈ એ બીજા પ્રકારની વિચારસરણીમાં માનનારા હોવાથી છ-છ મહિના સુધી ચીનમાં માલ વેચવાનો પ્રયાસ કરવા છતાં નિષ્ફળતા મળી તો પણ તેમણે આ પ્રયાસોને સદેવ પ્રોત્સાહન જ આપ્યું.
એક વર્ષના અવિરત પુરુષાર્થ બાદ ચીનમાં સફળતાનો સૂર્ય ઊગ્યો. ટોરેન્ટની “સીસામાઇડ’ દવાની ભારે માંગ નીકળી અને ચાર કરોડ જેટલું વેચાણ થયું.
ઔદ્યોગિક ગૃહોમાં નેતૃત્વના ત્રણ પ્રકાર જોવા મળે. કેટલીક વ્યક્તિઓ પોતાના ઉદાહરણથી કંપનીને પ્રેરણા આપતી હોય છે. પોતાની સૂઝ અને સાહસથી એ સિદ્ધિ મેળવે છે અને એ સિદ્ધિ એમના સાથીઓને માટે માર્ગદર્શક પગદંડી બને છે. બીજી પદ્ધતિ તે સાથીઓને સતત પ્રોત્સાહન આપવાની છે. એમને “મોટિવેટ” કરવાની છે. તમે આગળ પ્રગતિ કરતાં જાઓ. એમાં કાંઈ તકલીફ આવશે તો અમે બેઠા છીએ. ત્રીજો પ્રકાર તે કુશળ દ્રષ્ટાની માફક ઉદ્યોગોનું આયોજન અને એના બૃહ (સ્ટ્રેટેજી) ઘડીને આગળ વધતાં રહેવાનો છે.
ઉત્તમભાઈ પાસે ઔદ્યોગિક નેતૃત્વના આ ત્રણેય ગુણ હતા. એમની સાહસિકતા દૃષ્ટાંતરૂપ હતી. તો બીજી બાજુ મુશ્કેલી કે નિષ્ફળતાના સમયે કોઈને ધમકાવી કાઢવાના બદલે નિશ્ચિત બનીને આગળ વધવાનું કહેતા હતા. બહુ ઓછી વ્યક્તિઓ આવે સમયે હતાશા કે નિરાશાથી અળગી રહીને પોતાના
167