Aafatoni Aandhi Vachhe Samruddhinu Shikhar U N Mehtanu Jivan Charitra

Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Torrent Limited

Page 173

અપનાવીને ધનવાન બનતા હોય છે. કોઈ બીજાના હકનું ઝૂંટવીને પોતે ધનિક બને છે. લક્ષ્મી માટેની આવી દોટને ઉત્તમભાઈ “આંધળી દોટ” તરીકે ઓળખાવતા હતા કે જ્યાં માનવી સઘળાં નીતિ-નિયમો, મૂલ્યો અને માનવતાને બાજુએ હડસેલીને માત્ર દ્રવ્યોપાર્જનની પાછળ ઘેલો બની જતો હોય છે. હેન્રી ડ્રમન્ડનું વાક્ય એમના ચિત્તમાં રમતું હતું,
"You will find, as you look back upon your life, that the moments that stand out are the moments that when you have done things for others."
ઉત્તમભાઈ મહત્ત્વાકાંક્ષા સિદ્ધ કરવા માટે મથતા હતા, પણ એમની એ મહત્ત્વાકાંક્ષા પર સવિચારનું પ્રભુત્વ હતું. આથી વ્યવસાયમાં ઉત્તમભાઈએ પહેલેથી જ એવો સિદ્ધાંત અપનાવ્યો કે જે કંઈ મેળવવું છે તે નીતિ અને પ્રમાણિકતાથી મેળવવું. ઉત્તમભાઈની વેપારની પદ્ધતિ એવી કે જેટલું કરવું એટલું નક્કર કામ કરવું. કશું ઉછીનું લેવું નહીં. એમની સાથે સત્તર વર્ષની સ્નેહભરી મૈત્રી ધરાવનાર ગુજરાત રાજ્યના મુખ્યમંત્રીના મુખ્ય સચિવ શ્રી પી. કે. લહેરીએ, ઉત્તમભાઈ વ્યવસાયમાં કોઈનો એક રૂપિયો વ્યાજે લઈને રાખવાની વૃત્તિ ધરાવતા નહોતા. ભલે વ્યવસાયનો ઓછો વિકાસ થાય, પણ એમાં
સ્વનિર્ભર રહેવું એવી એમની વિચારસરણી હતી. અન્યના આધારે કોઈ વિકાસકાર્ય હાથ ધરવું નહીં. આથી પોતાના ગજા પ્રમાણેનો પ્રોજેક્ટ લેવો જોઈએ, એવી ઉત્તમભાઈની દૃઢ માન્યતા હતી. ઉધાર લઈને તો સહુ કોઈ આગળ વધે, આપણે આપણી રીતે કમાઈએ, તેમાં જ આપણી કુનેહ છે.
ઉત્તમભાઈ એમના જીવનનાં છેલ્લાં બે-ત્રણ વર્ષોમાં ટોરેન્ટની પ્રગતિ વિશે આગવું વલણ ધરાવતા હતા. જે ઝડપથી ટોરેન્ટ બીજાં ક્ષેત્રોમાં ફરી વળ્યું હતું. એ ઝડપ અંગે ક્વચિત્ નારાજગી પણ પ્રગટ કરતા હતા. આનું કારણ શું હશે ? જેણે જીવનમાં પ્રત્યેક મુશ્કેલીને સિદ્ધિમાં ફેરવી નાખી હતી તેઓ આવી ઝડપી પ્રગતિ અંગે શા માટે સાવધ રહેવાનું સૂચવતા હશે ? આ અંગે ટોરેન્ટ લિમિટેડ અને જીટેકના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શ્રી માર્કન્ડ ભટ્ટનું માનવું છે કે ઘણા ધંધાકીય, વ્યાવસાયિક જોખમો ઉઠાવ્યા પછી ઉત્તમભાઈએ સિદ્ધિ મેળવી હતી. સિદ્ધિના શિખરે આરામ કરવાની ક્ષણ આવી હતી. આ સમયે સુરક્ષિતતા, નિશ્ચિતતા અને માનસિક શાંતિની સ્વાભાવિક રીતે જ ખેવના થાય, એક પ્રકારના “રીલેક્સિંગ
169