Book Title: Aafatoni Aandhi Vachhe Samruddhinu Shikhar U N Mehtanu Jivan Charitra
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Torrent Limited
View full book text
________________
ઉત્તમભાઈ દાદરાની સીડી ચડતા હોય અને એમના પગના અવાજ પરથી શારદાબહેન પારખી લેતાં કે એમણે ‘ટૅબ્લેટ’ લીધી છે કે નહીં. એવો સમય આવતો કે ઘરમાં કોઈ કમાણી નહીં. ઉત્તમભાઈનું કથળેલું સ્વાથ્ય જે કંઈ વધઘટી રકમ હોય તે પણ છીનવી લેતું હતું. ઉત્તમભાઈની અસ્વસ્થ તબિયતની સમતિભાઈએ સતત સંભાળ રાખી. કેટલાંય સગાંઓએ આ પરિસ્થિતિ જોઈને એમના તરફ પીઠ કરી દીધી, પરંતુ આવે વખતે શારદાબહેનના ભાઈ સુમતિભાઈ બંનેની પડખે અડીખમ ઊભા રહ્યા. આવી કપરી પરિસ્થિતિમાં સુમતિભાઈએ સાચા અર્થમાં સાથ આપ્યો.
છાપીમાં હતા ત્યારે ઉત્તમભાઈએ શિક્ષક બનવાનો વિચાર કર્યો. છાપીની નિશાળમાં ટ્રસ્ટી મંડળમાં એમના કેટલાક સ્નેહીઓ જ હતા. ઉત્તમભાઈએ નોકરી મળી જશે એવા આશયથી અરજી કરી. એ વખતની સ્થિતિ એવી કે શિક્ષક તરીકે બસો રૂપિયાનો પગાર મળે તોય ભયો ભયો ! એમને શિક્ષકની નોકરી માટેના ઇન્ટરવ્યુમાં બોલાવ્યા નહીં. વયમર્યાદાનો વાંધો કાઢવામાં આવ્યો.
એ દિવસોમાં ઉત્તમભાઈના ઘેર ચાર-પાંચ દિવસે એકાદ વખત શાક બનતું. ઘરમાં શાક બને તે એક મોટી ઘટના ગણાતી. સ્ટેશન પર રાજસ્થાનથી મુંબઈ તરફ જતા ભારખાનાના ડબ્બામાં રહેલી ભેંસોને દોહવામાં આવતી. આ દૂધ ઘણું સતું રહેતું. આથી શારદાબહેન કે મીનાબહેન સ્ટેશન પર જાય અને આ સતું દૂધ લઈ આવે. ઘણા દિવસો માત્ર દૂધ અને રોટલી પર ચલાવે. બહુ બહુ તો દૂધમાં ખાંડ અને ચોખા નાખીને ક્યારેક ખીર બનાવતાં. આવા કપરા સમયમાં ઉત્તમભાઈના સહાધ્યાયી-મિત્ર જેસિંગભાઈનો ઘણો સાથ રહ્યો. શારદાબહેનને ઉત્તમભાઈ ક્યાં જશે અને ક્યારે પાછા આવશે તેની ચિંતા રહેતી. તેઓ ક્યારેક અમદાવાદ, પાલનપુર કે સિદ્ધપુર ચાલ્યા જતા.
બીજી બાજુ સતત મળતી નિષ્ફળતાઓ અને મુશ્કેલીઓ ઉત્તમભાઈને મૂંઝવતી ખરી પરંતુ મનમાં એક એવો અહેસાસ ખરો કે એક દિવસ જરૂર સોનાનો સૂરજ ઊગશે. દઢપણે એમ માનતા કે એમની ધંધાની સૂઝને કારણે એ આજે નહીં, તો કાલે જરૂર સફળ થશે. હૃદયમાં આવો આત્મવિશ્વાસ હતો. હકીકત એને ખોટો ઠેરવતી હતી. આમ ધારણા અને વાસ્તવિકતા વચ્ચે સતત સંઘર્ષ ખેલાતો રહેતો. | ઉત્તમભાઈએ હવે ‘ટૅબ્લેટ'ની આદત સામે ખુદ જંગ શરૂ કર્યો. એક વાર આમાં ડૂબી ગયા પછી તરીને બહાર આવવું એ એવરેસ્ટ ચઢવા જેવું કપરું કામ હતું. વળી સફળતા માટેની અદમ્ય મહત્ત્વાકાંક્ષા એમને સતત સાદ પાડતી હતી. એ સાદ સાંભળીને પુરા વેગથી દોડતા ઉત્તમભાઈને કાર્યશક્તિ જોઈતી હતી. ફરી એ કાર્યશક્તિ મેળવવા માટે ટૅબ્લેટની શરણાગતિ લેવી પડતી હતી.
61
