Book Title: Aafatoni Aandhi Vachhe Samruddhinu Shikhar U N Mehtanu Jivan Charitra
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Torrent Limited
View full book text
________________
૧૯૬૮ના જૂન મહિનામાં છાપીથી અમદાવાદ આવ્યાં. અમદાવાદના મણિનગરમાં કમલકુંજ સોસાયટીમાં ઉત્તમભાઈએ મકાન ભાડે લીધું. શરૂઆતની કારમી આર્થિક તંગીને કારણે એ દિવસો ઘણા દોહ્યલા હતા. એ વખતે ઉત્તમભાઈ પાસે દવાના નિર્માણની કોઈ ફૅક્ટરી નહોતી એટલે બીજી જગાએ દવાનું ઉત્પાદન કરે અને પછી પોતે જાતે ફરીને એનું વેચાણ કરે. અમદાવાદમાં ઘરમાં પંખો નહીં. જૂન મહિનાની બળબળતી બપોરે પંખા વિના રહેવાય કેવી રીતે ? બીજી બાજુ પંખો લવાય તેટલા પૈસા નહોતા. ૧૧૪ ડિગ્રી જેટલી સખત ગરમી હોવા છતાં પંખા વિના કેટલાય દિવસો પસાર કર્યા. જોકે પ્રતિકૂળ સંજોગોથી પરેશાન થવાને બદલે શારદાબહેન અને ઘરનાં સહુએ આ પરિસ્થિતિ સામે કશી ફરીયાદ કરી નહીં. આર્થિક સંકડામણને કારણે અભાવને સહન કરવાની આદત પડી ગઈ હતી. ઉનાળાના બળબળતા તાપના કેટલાય દિવસો પસાર કર્યા બાદ અંતે પંખો લાવવાનું નક્કી કર્યું. એ સમયે એક-એક આનાની કિંમત હતી. એક આનો બચાવવા માટે શારદાબહેન બે સ્ટૅન્ડ દૂર આવેલા પુષ્પકુંજના સ્ટેન્ડ પર ઊતરીને ચાલતાં-ચાલતાં ઘેર આવતાં હતાં.
એ સમયના ઉત્તમભાઈના મિત્રોમાં ‘લેડરલી’ કંપનીમાં કાર્ય કરતા સુમનભાઈ, ‘બાયર’માં કામ કરતા અમૃતલાલભાઈ, ‘રેપ્યુકોસ'માં કામ કરતા શાંતિભાઈ, ‘ગાયગી’માં કામ કરતા કામદાર અને ગુજરાત લૅબોરેટરીમાં કામ કરતા રસિકભાઈ – જેવા વ્યવસાયી મિત્રો અવારનવાર ભેગા થતા હતા. અમદાવાદના નગરશેઠના વંડામાં રહેતા સ્વ. સુમનભાઈ મહેતા અને સુશીલાબહેન મહેતા સાથે ઉત્તમભાઈને ગાઢ સંબંધ હતો. આ બધા મિત્રો મળવા આવે તો ઘરમાં બેસાડવા ક્યાં ? આથી બજારમાં જઈને ઉત્તમભાઈ એક સોફો ખરીદી લાવ્યા. જે દિવસે ઘરમાં સોફાનો પ્રવેશ થયો, ત્યારે જાણે કોઈ ઉત્સવનો આનંદ પ્રગટ્યો. કોઈ કીમતી વસ્તુ ઘરમાં આવ્યાનો ઉલ્લાસ છલકાતો હતો.
આ સમયગાળામાં ઉત્તમભાઈનું વાંચન તો સતત ચાલુ હતું. વ્યવસાયના વિકાસની અદમ્ય ઇચ્છા એટલી જ તીવ્ર હતી. એ સમયનું સ્મરણ કરતાં સુમનભાઈનાં પત્ની સુશીલાબહેન કહે છે કે એ વખતે અમને સહુને ઉત્તમભાઈના વ્યક્તિત્વની બે બાબતો હૃદયસ્પર્શી લાગી હતી. એક તો ઉત્તમભાઈ ક્યારેય ગુસ્સે થતા નહીં; અને બીજું એમનામાં ભારોભાર નમ્રતા વસતી હતી.
ઉત્તમભાઈ મણિનગરના કમલકુંજના મકાનમાંથી એ જ વિસ્તારની જલારામ પાર્ક સોસાયટીમાં આવ્યા. અહીં ૧૯૦ રૂ. મકાનભાડું હતું. એ સમયે ઉત્તમભાઈને ચાર હજાર રૂપિયાનું ‘ઇમ્પોર્ટ લાઇસન્સ’ મળ્યું હતું. એમણે એમના એક સ્નેહીને કહ્યું કે જો દસ હજારનું લાઇસન્સ મળે તો આરામથી અમદાવાદનો ખર્ચો તો
78
