Book Title: Aafatoni Aandhi Vachhe Samruddhinu Shikhar U N Mehtanu Jivan Charitra
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Torrent Limited
View full book text
________________
માનવતાનો મોટો ગુણ
સાગરમાં ઊભરાતી ભરતીના આકાશે પહોંચવા મથતાં મોજાંની વચ્ચે આમતેમ ફંગોળાતી, ઊંચે ઊછળતી અને વળી ઓટના સમયે પાછી પછડાતી ઉત્તમભાઈની જીવનનોકા જીવનસાગરમાં આગળ ધપતી હતી. વિધિની વિચિત્રતા પણ એવી કે એમના વ્યવસાયની પ્રગતિનો આલેખ સહેજ ઊંચો જતો હોય, ત્યાં જ ક્યાંકથી અણધાર્યું આપત્તિનું વાવાઝોડું એકાએક ત્રાટકે અને સિદ્ધિનાં સ્વપ્નોની સૃષ્ટિ વેરણછેરણ કરી નાખે.
હજી માંડ સિદ્ધિના એક શિખર પર પગ મૂક્યો હોય અને સ્થિર થયા હોય, ત્યાં જ જીવનનું આખું અસ્તિત્વ દોલાયમાન થાય તેવી પરિસ્થિતિ સર્જાય. જીવન કે વ્યવસાયમાં સફળતા સાંપડે અને એમનું મન સિદ્ધિ અને સમૃદ્ધિ પામ્યાનો હજી થોડો શ્વાસ લેતું હોય ત્યાં જ કોઈ અણધારી આફત એમને ઘેરી વળતી હતી. આપત્તિ વિશે સંસ્કૃત સુભાષિત કહે છે –
मित्र स्वजन बन्धूनां बुद्ध धैर्यस्य यात्मनः ।
आपनिकष पाषाणे नरो जानाति सारताम् ।। “આપત્તિ તો આપણા માટે કસોટીનો પથ્થર છે. મિત્ર, કુટુંબીજન, બંધુ અને પોતાની બુદ્ધિ તેમજ ધૈર્યની પરીક્ષા આપત્તિ સમયે થાય છે.”
આપત્તિની વ્યાખ્યા અને પરિસ્થિતિની ઉત્તમભાઈના જીવનમાં નવી તરાહ નજરે પડે છે. જીવનમાં આવતી મુશ્કેલીઓનો સામાન્ય રીતે એક પ્રકાર હોય છે. કોઈને અત્યંત પરિશ્રમ કરવા છતાં ભાગ્ય સતત એની સાથે સંતાકૂકડી ખેલતું હોય છે. કોઈ વિરાટ પુરુષાર્થ ખેડે છે, છતાં એને પ્રાપ્તિ સામાન્ય જ થતી હોય છે, પરન્તુ ઉત્તમભાઈના જીવનમાં કોઈ એક પ્રકારની આપત્તિ આવી નથી.
ક્યારેક વ્યવસાયની મુશ્કેલીઓ એમને ચારે બાજુથી ઘેરી વળી હતી. ક્યારેક અંગત જીવનની ઘટનાઓ એમને ઊંડા વિષાદમાં ડુબાડી દેતી હતી, તો ક્યારેક એકાએક કોઈ એવી બીમારી ઘેરી વળતી કે જેનું નિદાન સરળતાથી ન થાય. કેટલાય ટેસ્ટ થાય, ઘણા નિષ્ણાત ડૉક્ટરોની સલાહ લેવાય, ક્યારેક તો ડૉક્ટરોનો સમૂહ એકઠો કરવો પડે, ત્યારે માંડ બીમારીનું કારણ હાથ લાગે ! આપત્તિ આવે અને તેને પરિણામે ફરી એમના જીવનમાં અનેક પ્રશ્નાર્થો ઊભા થઈ જાય. આવી, ૧૯૭૧માં આવેલી બીમારી સમયે એક વાર ઉત્તમભાઈએ પોતાના એક સ્વજનને કહ્યું હતું, “ભગવાનને હું હંમેશાં એટલી જ પ્રાર્થના કરું છું કે મને થોડાં વર્ષનું વધુ આયુષ્ય આપ, જેથી મારા વ્યવસાયમાં પુત્રોને સ્થિર કરી શકું અને હું પ્રગતિનાં ઊંચાં શિખરો આંબી શકું.”
પોતાનાં સ્વપ્નોને સિદ્ધ કરવા માટે આપત્તિઓને ઓગાળી દેતા હતા. અમેરિકાના પ્રમુખ થિયોડોર રૂઝવેલ્ટના એ શબ્દો ઉત્તમભાઈનો જીવનમંત્ર હતા -
103
