Book Title: Priyankar Nrup Charitra
Author(s): Jinsur Muni
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/036473/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinasUramunikRta. upasargahara stotranA mahimAgarbhita zrI priyaMkarapacaritra. = aneka prakAre jaina vargane upakAraka jANIne jaina baMdhuone tene lAbha ApavA sArU pAvI pragaTa karanAra zrI janadharma prasAraka sabhA bhAvanagara ( ii) 2NNNNN 'INSlSyS18. AvRtti bIjI. vikrama saMvata 1979. vIra saMvata ra049 bhAvanagara--"zAradA vijaya" prInTIMga presamAM zAha madulAla lazkarabhAIe chApyuM. /NSSM Nche , NZIN/ Jun Gun Aaradhak Trust Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. 7 - S 2. - A priyaMkaracaritra saMskRta gadyabaMdha zrIjinasUramuninuM raceluM sumAre 1200 zleka pramANa che. tenuM gujarAtI bhASAMtara karAvIne ame jaina varga samakSa raju karIe chIe. A caritra nAnuM chatAM eTaluM badhuM rasika che ke te vAMcavA mAMDyA pachI pUrNa karyAvinA mUkI zakAya tema nathI. A caritranI aMdara mukhyatve " zrI bhadrabAhu svAmI zrutakevaLI (cepurvIya kRta "zrI upasargaharastotra ne mahimAja guMthelo che. caritra nAyaka "priyaMkara "e stotranA mahimAthI aneka prakAranI sukhasaMpatti pAme che, tenA vidane dUra thAya - che ane manuSya bhavamAM paNa te dharaNenI prasannatA thavAthI pAtALa- leka jevAne apUrva lAbha meLavI zake che. - A caritranAyaka cAra strI paraNe che ane tene eka putra thAya che. te sArI rIte dharmArAdhana kare che. vaNika putra chatAM rAjya meLave | che, tenuM nyAyapUrvaka pratipAlana kare che ane mRtyu pAmIne sAdharma | devaloke jAya che. caritraprAraMbha azokapuranA rAjA azokacaMdrane be rANIo ne traNa putra che, tyAMthI thAya che. caritranAyakano janma 14 mA pRSTamAM thAya che, tenuM nAma tenA para prasanna thayelA "priyaMkara devanA nAma pramANeja rAkhavAmAM Ave che. ' | A caritramAM zrI upasargahara stavane mahimA Adi, madhya ane aMtamAM traNa sthAne batAvela che. prAraMbhamAM graMthakartA pote kahe che, madhyamAM priyaMkarane maLelA gurU tene upasargaharastavanI ArAdhanA karavAnuM kahe che teNe kahela che ane aMtamAM tenA rAjyAbhiSeka pachI maLelA gurU dharmopadeza ApyA pachI bahu vistArathI kahe che. te traNe sthAnethI vAMcI, lakSamAM utArI, A parama mahadaya prApta | PP. A . . sAgara sUri prajA ja lik Trust Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' karAvanAra temaja aihika sukha paNa ApanAra ane vina nivAranAra tetranuM vidhipUrvaka ArAdhana karavA gya che. tenA vidhAnamAM mukhya ekAgra citte dhUpa dIpa pUrvaka 500 jApa karavAnuM batAveluM che. A stotrane mahimA adyApi paNa suprasiddha che. . - A caritra laghu chatAM tenI aMdara prastAvika leka puSkaLa ApelA che. ame keTaleka ThekANe leka artha sAthe A pyA che ane keTaleka ThekANe mAtra arthaja Apela che. uparAMta A caritramAM pRthapha pRthaka sthaLe svapnazAstra, zakuna zAstra ne vAstuzAstranI jarUranI hakIkato samAvI che. chIMkanuM phaLa, gardhabhanA zabdanuM phaLa, dAMta amuka mAse puTavAnuM phaLa ityAdi paNa batAvyuM che, vidyAnA mahimA saMbaMdhI paNa sAre ullekha karyo che. chevaTe dharaNendra prasanna thaIne pAtALaleka batAvavA priyaMkarane laI jAya che. te pAtALalokanuM varNana paNa sAruM ApeluM che. A sthaLa tenuM sAzvata sthAna jaNAtuM nathI paNa tenuM kiDAsthAna jaNAya che. tenI vicitra racanA teNe IcchAnusAra jelI hoya ema lAge che. . . . . . * A caritra vAMcatAM bahu asarakAraka, hitakAraka temaja mithyAtvanA nimitte sevavAthI dUra rAkhanAra jaNavAthI tene jaina baMdhuo samakSa gurjara bhASAmAM mUkavuM ucita dhAryuM che. ' - A bIjI AvRtti chapAvatAM temAM pAchaLa uvasaggahera stotra mULa Apela che teTale vadhAro karyo che. te khAsa upayogI che. saM. 1979 | zrI jaina dharma prasAraka sabhA, azADa. zudi 1I bhAvanagara, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinamurikRta zrIupasargaharastotramahimAgabhiMta priyaMkaranupacaritra. ( bhASAntara) vairAgathI hRkSo, vimAsuH | sAnaMdrA pAsA, zrIvAmAnusadgari / rame pitAnA vaMzarUpa kamaLane zobhAvavAmAM haMsa samAna, uttama janane vikasita karanAra tathA sadAnaMdI evA vAmAdevInA putra zrI pArzvanAtha prabhu bhavyajanonuM kalyANa kare." - zkAra ane madhyagata thI pariveSTita aMgavALA ane padmAvatI tathA dharaNaMdrathI sevA karAtA evA zrI pArzvanAtha bhagavaMtane bhaktipUrvaka namaskAra karIne upasargaharastavane prabhAva (huM) kahIza. e upasargaharastetra prathama jJAnathI sUrya samAna evA zrI bhadrabAhasvAmIe saMghanI zAMti ane maMgaLane arthe rahyuM hatuM. e stotranA prabhAvane keAI mahAtmA ke Idra paNa bolavAmAM kuzaLa evI pitAnI eka hAthI kahevAne samartha nathI. A upa- sagaharastotranuM smaraNa karatAM sukhasaMpatti prApta thAya che. saMtatine - saMga ane niraMtara ISTasiddhi AvI maLe che. upasargaharastotranuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. smaraNa karavAthI mANasane udaya, upAya, uttamatA, udAratA ane ucca padavI-e pAMca ukAra prApta thAya che; tathA zrI pArzvanAthanA samaraNathI puNya, pApakSaya, prIti, padmA (lakSmI) ane prabhutA-e pAMca pakAranI prApti thAya che. je purUSa miAna dharI, nizcaLa Asana karI ane manane sthira rAkhI A upasargaharastotrane niraMtara ekaso AThavAra jApa (dhyAna) kare tene rAjasanmAna maLe che, pagale pagale kAryasiddhi ane caMcaLa lakSmI paNa sadAne mATe nizcaLa thAya che. jaLamAM, agnimAM, parvatamAM, ceranA upadravavALA mArgamAM ane bhUtapretathI vyApta sthAnamAM A upasargaharastotranuM samaraNa karatAM sarva prakAranA bhaya dUra thAya che. A upasargaharastetranuM cha mAsa paryata dhyAna dharatAM A lekamAM zAkinyAdikane bhaya tathA rAjabhaya nAza pAme che. have graMthakartA A stara racanArane AzIrvacana kahe che - karUNA karavAmAM tatpara evA jemaNe A upasargaharastotra racIne zrI saMghanuM kalyANa karyuM te zrI bhadrabAhugurU jayavaMtA vatta. ' hAla kaLikALamAM devatAo, maMtra ke siddhio pratyakSa nathI, paraMtu A stotrane prabhAva hamaNAM paNa sAkSAt dekhAya che. A stotranA smaraNathI putrahIna putrane pAme che, lakSamIhIna kubera je zrImAna thAya che, eka sAdhAraNa mANasa meTI padavI pAme che ane duHkhI mANasa tarata sukhI thaI jAya che. kAraNake kalpavRkSa athavA ciMtAmaNi ratnanA ciMtanathI zuM zuM sidhdha thatuM nathI ? A stotra"mAMnI mAtra eka gAthAnuM smaraNa karatAM paNa zAMti thAya che, te pAMca - gAthA pramANu saMpUrNa stotranuM smaraNa karatAM zuM prApta na thAya? A parama tetranuM dhyAna dharatAM upasargo badhA kSaya thAya che. vidyalatAo chedAI jAya che ane mana prasannatA pAme che. priyaM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkarapa caritra. kara rAjA A stotranA dhyAnathI mAnavaMtI padavI ane vipuLa saMpatti pAmyA che, te priyaMkaranRpanI kathA A pramANe che - magadha dezamAM azokapura nAme nagara hatuM, jyAM zrImaMta lenA traNa bhUmikA (mALa) vALAM makAno hatAM, jyAM sakaLa vastuonA Akara ( DhagalA) hatA, jyAM atithijanene Adara ApavAmAM AvatA, jayAM bhejanamAM puSkaLa A (chUta) vaparAtuM, jyAM maMdiramAM zrI AdinAthanI mUtti hatI, viSAda karavAmAM jyAM Alasya hatuM, rAjamaMdiramAM jyAM ADaMbara hato ane bhegI (sarpa)ne upadrava jyAM nakula (naLIyA) neja hatuM, paraMtu bIje kayAMI tema na hatuM. tyAM (te nagaramAM) azokacaMdra nAme rAjA rAjya karatA hatA. je rAjA tejasvI, pratApI, zaraNAgata vatsala, durjanone zikSA ApanAra, zatruone nAza karanAra, pitAnI prajAnuM rakSaNa karanAra, dAtA, bhoktA, vivekI, nayamArgagAmI, svapratijJA pALavAmAM nizcaLa ane kRtajJa heya te bhUpa pRthvImaMDaLapara pitAnI akhaMDa AjJA pravartAvI pitAnA rAjyane vistRta karI zake che. (A rAjA te hato ). te rAjAne vinaya, viveka ane zIlAdika anekaguNasayukta azokamAlA ane pupamAlA nAme be rANIo hatI. kahyuM che ke - ramyA surUpA subhagA vinItA, premAbhimukhyA sarala svbhaavaa| sadA sadAcAravicAradakSA, saMpApyate puNyavazena patnI // 1 // 1 kuLavAna na hoya tene ja bheganI khAmI hatI; athavA te tevA nIca - kuLavALAne ja tenA nIca kRtyaparatve bhegI purUSone upadrava hate. nakuLano upadrava bhogI ( sarSa ) ne heya te karatAM ahIM ulaTuM hatuM." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaraanak.Trust Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. ramya, surUpavatI, subhaga, vinIta, premALa, sarala svabhAvavALI ane niraMtara sadAcAranA vicAramAM dakSa evI patnI puNya geja saMprApta thAya che. " te daMpatIne arizara, raNazara ane dAnazUra nAme traNa putro hatA. teo aneka guNagaNAlaMkRta, sakaLakaLAkalApathI saMyukta ane deva, gurU, mAtApitA tathA svajanAdikanI bhakti karavAmAM sadA tatpara hatA. kahyuM che ke kiM tayA kriyate dhenvA, yA prasUtA na dugdhadA / koryaH putreNa jAtena, yo na vidvAnna bhaktimAn // 1 // je vidvAna ane bhaktimAna na hoya evA putrane janma ApavAthI zuM artha sare? kAraNa ke je dudha na Ape evI prasUtA gAyathI paNa zuM prayajana che?" temaja kahyuM che ke - cittAnuvartinI bhAryA, putrA vinayatatparAH / . vairimuktaM ca yadrAjyaM, saphalaM tasya jIvitam // 1 // : "mananI anukULatA pramANe cAlanArI strI, vinayamAM tatpara putra ane zatrurahita rAjya jene hoya tevA purUSanuM jIvita saphaLa che." te azokacaMdra rAjAnuM rAjya azva, hAthI vigerenI sakaLa sAmagrI sahita ane sacivAdikathI parimaMDita hatuM. kAraNa ke -"je rAjyamAM vApI, killA, maMdira, vividha varNa [ jAti ]- - nA loko [prajA ], suMdara vanitAo, vaktAo, bagIcAo, vaidya, brAhmaNe, jaLa, vAdIo, vidvAne, vezyAo, vaNike, nadI, vidyAe, viveka vitta ane vinayasahita vIrajano, munie, kArIgaro, va, hAthI, ghaDAe ane uttama prakAranA khaccare hoya che P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. te rAjya zebhe che. have ekadA te rAjAe potAnA arizura nAmanA putrane vivAhamahotsava mAMDyo. ane tene mATe eka moTo mahela banAvavAne teNe vAstuzAstramAM nipuNa evA aneka kArIgarone belAvyA. kahyuM che ke -" vaizAkha, zrAvaNa, mAgazira, phAguna tathA pioSa mAsamAM ghara karavuM paNa anya mAsamAM na karavuM, ema vArAha munine mata che; temaja gharamAM pUrva dizAe lakSmIbhaMDAra kare, agnikhUNe rasoDuM karavuM, dakSiNa dizAe zayanasthAna ane naiRtya khUNe AyudhAdikanuM sthAna karavuM, pazcima dizAe bhajana karavAnuM rathAna, vAyavyakhUNe dhAnya rAkhavAnuM sthAna, uttara dizAe jaLasthAna - tathA IzAnakhUNe devagraha karavuM." A pramANenI vidhipUrvaka AvAsa taiyAra karAvye. pachI te AvAsane citrakaLAmAM nipuNa evA aneka citrakAra ramya ane vividha citrothI citaravA lAgyA, tathA aneka suvarNakAro ratna ane suvarNanAM vividha AbhUSaNe ghaDavA lAgyA. evA avasaramAM devatA pAsethI varadAna meLavIne keTalAka suvarNakAre pATalIputra nagarathI tyAM AvyA, ane rAjA pAse AvIne teo kahevA lAgyA ke-"he rAjana! amArAM ghaDelAM AbhUSaNo je pahere che te je rAjyane cagya hoya te tene rAjyanI prApti thAya che ane bIjA sAmAnya janane tethI mahatva prApta . thAya che. vadhAre zuM kahIe? te je rAjA hoya te rAjAdhirAja . thAya che." A pramANenAM temanAM vacane sAMbhaLIne saMtuSTa thayela rAjAe te suvarNakArone tevA prakArano eka hAra taiyAra karavAne - Adeza karyo ane tene mATe joItuM sarvottama suvarNa maNi tathA : ratna ApavA rAjAe potAnA bhaMDArIne hukama karI dIdhuM. pachI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. tyAM dekharekha mATe potAnA vizvAsu mANaso nImI dIdhA. kAraNa ke keIne paNa vizvAsa na kare. kahyuM che ke-"tArU, telI, azva, cera, tIDa, sonAra, Thaga, ThAkura, sarpa ane durjana-emane je vizvAsa kare te gamAra samajo." have suvarNakAroe te hAra cha mAsamAM taiyAra karyo, eTale rAjAe vadhAmaNIpUrvaka te hArane pitAnI rAjasabhAmAM aNa. te mahA manahara hArane joine rAjA atyaMta khuzI thaye, ane . sabhAsade paNa te apUrva hArane joIne atizaya vismaya pAmyA. rAjAe te hAranuM devavallabha evuM nAma rAkhyuM, ane atyaMta saMtoSapUrvaka te suvarNakArene dhana vastrAdika ApI saMtoSa mADIne visarjana karyA, eTale teo potAne nagare gayA. pachI rAjAe tikazAstramAM nipuNa evA nimittione bolAvyA. teoe kahela zubha divase ane zubha muharta te hAra maMgAvIne jeTalAmAM rAjA potAnA kaMThamAM pahere che, teTalAmAM sabhAmAM akasmA nitya khUNamAM chIMka thaI. AthI zaMkita thaIne rAjAe tyAM beThelA eka nimittione pUchayuM- he devajJa ! A chIMkanuM zuM pariNAma Avaze?" eTale te devajJa bolyA ke-"he rAjana ! A chIMka sAmAnyataH udvegakAraka che. kahyuM che ke-pitAne sthAne beThelA ane prathama kaMI paNa svakArya karavAne IcchatA evA purUSane dizA ke vidizAnA vibhAgathI thayela chIMka zubha ane azubha-baMnenI [ sUcaka thAya che. pUrva dizAmAM thAya che te avazya lAbhane sUcave che, agnikhUNamAM thAya te hAni sUcave che, dakSiNa dizAmAM maraNa ane naiRtyamAM udvega sUcave che. pazcimamAM parama saMpatti, vAyavya khUNamAM sukhavRtti, uttara dizAmAM dhanalAbha ane IzAna Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. praNamAM lakSmIne vijaya sUcave che; paraMtu ahIM brahmasthAnanuM vajane kahela che. pathe cAlatAM je sanmukha chIMka thAya te te mANasanA maraNane sUcave che, paraMtu te vakhate te mArge javAno tyAga karI pAchA ghera AvavuM. pathe jatAM pAchaLa chIMka thAya te te kArya siddhi ApanAra thAya che." nimittioe A pramANe kahevAthI rAjAe te hAra na paheratAM pitAnA bhaMDAramAM rakhA. - have keTalAka divaso gayA pachI bIjuM muhurta joIne te hAra lAvavA rAjAe bhaMDArIne hukama karyo, eTale bhaMDArI tyAM jaIne te hAra na jevAthI bhayabhIta thaI rAjAnI pAse AvIne vijJapti karavA lAge-"he svAmin ! bahu rIte tapAsa karatAM paNa te hAra bhaMDAramAM jovAmAM Avato nathI. AthI rAjAe vismita ane krodhAtura thaIne bhaMDArIne kahyuM ke- he bhaMDArI ! tyAM bhaMDAramAM tArA vinA bIjuM koNa mRtyune Icchaka praveza karI zake tema che?" bhaMDArIe kahyuM ke he rAjan ! e viSayamAM huM kazuM jA te nathI. je Apane mArA kathanano vizvAsa na Avato hoya te huM sogana khAvA pUrvaka tame kaho te prakAranuM divya karavA taiyAra chuM. te vakhate maMtrIoe rAjAne kahyuM ke he svAmina! kaI paNa vAtano nizcaya karyA vinA keInA upara paNa khoTuM kalaMka ApavuM egya nathI. kahyuM che ke avimRzya kRtaM kArya, pazcAttApAya jAyate / na pataMtyApadaMbhodhI, vimRzya kAryakArakAH // 1 // vicAryA vinA kareluM kArya pazcAttApane mATe thAya che, ane. jeo vicArapUrvaka kArya kare che temane ApattirUpa mahAsAgaramAM * *-------- 'Gunratnasuri M.S. " Jun Gun Aaradhak Trust Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkarasRpa caritra paDavAne vakhata AvatuM nathI. e pachI maMtrIonI saMmatithI rAjAe samasta nagaramAM A pramANe paTahaghASaNa karAvIH devavallabhahArasya, zuddhiM yaH kathayiSyati / saMtuSTa nRpatitaE, vAsthati prApaM zAka devavallabha hAranI je zodha karI Apaze tene rAjA saM. tuSTa thaIne pAMca gAma InAmamAM Apaze. " A pramANe mATe sAde sAta divasa sudhI rAjapurUSoe samasta nagaramAM paTahaghoSaNa karI, paraMtu te vAgatA paTane keIe paNa sparza na karyo, eTale rAjAe tikazAstramAM nipuNa evA bhUmideva nAmanA eka upAdhyAyane bolAvIne hAranI zuddhi pUchI. teNe kahyuM ke huM tapAsa karIne AvatI kAle kahIza." pachI bIje divase te gaNakane belAvIne rAjAe pUchyuM, eTale te kahevA lAgyA ke he rAjedra! A hArane mATe tamAre mane na pUchavuM. kAraNa ke tenA khabara na kahevAthI tamane a5 duHkha che, paraMtu kahevA jatAM tamane mahA dukha thaze. A pramANe kahevAthI te ulaTA vizeSa utsuka thaIne rAjAe tene vadhAre Agraha karIne pUchayuM, eTale te gaNuka bolyA ke-"he rAjana ! lakSa mUlyavALe e devavallabha hAra jenI pAsethI maLaze te tamArA paTTapara rAjA thaze. A bAbatamAM kaMI paNa saMzaya kara nahi, paraMtu ghaNAM varSe e hAranI tamane zuddhi maLaze. A saMbaMdhamAM AjathI trIje divase tamAre hAthI marI jaze, e nizAnI samajavI. " A pramANe te gaNakenuM kathana sAMbhaLIne rAjA bahuja kheda karavA lAgyA. tethI maMtrIe kahyuM ke-"he svAmin ! A saMbaMdhamAM tamAre nirarthaka ciMtA karavI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. cogya nathI, kAraNa ke bhavitavyatA keIthI paNa karI zakatI nathI. kahyuM che ke- nALIyeranA phaLamAM jaLaprAptinI mAphaka je thavAnuM heya che te avazya thAyaja che, ane gajamukta kapistha (kaThAM)nI jema je javAnuM hoya che te avazya jAyaja che." te pachI trIje divase hAthInuM maraNa thavAthI rAjAe gaNakanuM kathana badhuM satya samajI lIdhuM. kahyuM che ke - * cAmAvimAvAnAM, atIjAro vA mA .. tadA duHkhaina bAdhyaMte, balarAmayudhiSThirAH // 1 // "avazya bhAvibhAvane je pratIkAra thaI zakato hota te naLarAjA, rAmacaMdra ane yudhiSThira vigerene duHkho sahana karavA ja na paData." temaja vaLI kahyuM che ke "je sUrya pazcima dizAmAM udaya pAme, merU parvata je calAyamAna thAya, agni je zItaLatA dhAraNa kare, ane parvatanA agrabhAge zilApara je kadAca padma vikasita thAya (uge), topaNa vidhikRta bhAvI kamarekhA pharI zakatI nathI. pachI rAjAe sAhasapUrvaka meTA ADaMbarathI putrane vivAhamahotsava karyo. vivAha pachI punaH hAranuM smaraNa thatAM rAjA manamAM kheda lAvine maMtrIne kahevA lAge ke -"he maMtrI ! te hAranA corane huM avazya zULI uparaja rAjya ApIza, arthAt zULIe ja caDAvIza. mAruM rAjya te mArA putroja bhagavaze. " A pramANe garvathI te corane mATe gAmanI bahAra eka zULI taiyAra karAvI. kahyuM che ke -"svamana:kalpita garvakene thato nathI? TITeDI paNa AkAzanA paDavAthI bhUmibhaMganA bhayane dUra karavA pitAnA paga uce rAkhIne sue che. " Jun Gun fatadhak Trust Ac. Gunratnasuri M.S. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 . priyaMkaranRpa caritra. have teja gAmamAM dhanamAM kubera samAna pAsadatta nAmane mahAzrAvaka raheto hato. tene priyazrI nAme patnI ' hatI, paraMtu pUrvakarmano saMgAthI te anukrame nidhana thaI gaye. tethI te nagarano tyAga karIne ghaNA kebika (kaNabIo) nA * nivAsavALA te gAmanI pAsenA zrInivAsa nAmanA gAmamAM jaIne te rahyo. kahyuM che ke -" duHsthitimAM Avela rAjaputra adhikArIonI cerI kare che, sAmAnya vaNika piTalA upADIne pherI kare che, viprajana bhikSAvRtti kare che, anya varNanA loko bIjAne ghera dAsapaNuM kare che, zreSThIjane suvarNa ane rUpA vigere dhAtuone ( gharamANenAM ghareNAM vigerena) vikaya kare che, nIca loke ghare ghare bhikSA mATe bhame che, kheDuta loko bIjAnuM haLa kheDe che ane abaLAjano kapAsakarma ( rU kAMtavAnuM ) kare che." tyAM che nivAsa karIne te zeTha skaMdhapara kApaDanI piTalI upADI gAmamAM pharI vastravikaryo karavA lAge ane tethI te potAnI A jIvikA jeTaluM dhAnyAdika meLavavA lAge. kahyuM che ke-"navuM anna, navuM zAka, sArUM ghI ane cekhuM dudha dahIM-ityAdi sAruM bhejana gAmaDAmAM a95 dhanavyayathI maLI zake che. teNe tyAM rahIne baha prayatno karyA chatAM potAnI AjIvikA karatAM adhika dhana te meLavI na zakyo. kahyuM che ke mANasa game tyAM jAya, paNa pUrvakarma to temanuM sahacArI ja hoya che. A pramANe mahApurUSanuM vacana sAMLane catura purUSe dezAMtara jatAM nathI, paraMtu dhana vinA kayAMya paNe mahatva maLI zakatuM nathI. kahyuM che ke - yasyAsti vittaM sa naraH kulInaH, sa paMDitaH sa zrutimAn gunnjnyH| sa eva vaktA sa ca darzanIyaH, sarve guNAH kAMcanamAzrayaMti" // 1 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. " je purUSa pAse dhana hoya te kulIna gaNAya che, te paMDita, zAstra ane guNajJa lekhAya che, teja vaktA ane teja svarUpavAna, gaNAya che. kAraNa ke sarve guNo dhanane Azraya karIne rahelA che." evI sthitimAM te daMpatine eka putranI prApti thaI; tethI daridrAvasthAmAM paNa temane AnaMda che. kahyuM che ke saMsArabhAvakhinnAnAM, tisro vishraambhuumyH| mAM 2 vAraM vasatA saMmtire 2 || 2 | " ' "saMsAranA tApathI khinna thayelA jIvone putraprApti, strI samAna gama ane satsaMga-e traNa vizrAmanAM sthAna che." paraMtu te bALaka eka varasane thaye, tyAre tAla jAtinA rogathI maraNa pAme. AthI tenI priya zrI mAtAne atizaya duHkha thayuM. kahyuM che ke nArINAM priya AdhAraH, svaputrastu dvitiiykH| sahodarastRtIyaH syA-dAdhAratritayaM bhuvi // 1 // .. strIone prathama AdhAra pitAne pati, bIjo AdhAra svaputra ane trIje AdhAra sahodara bhAI-jagatamAM temane A traNa ja AdhAra kahelA che. kAraNa ke strInA AdhArarUpa ane mane nivRttinA kAraNarUpa putra vinA mAtA atizaya duHkhAkuLa thAya che." A pramANe putramaraNanA duHkhathI vyAkuLa thayela zeTha paNa patAnI pUrva samRddhi saMbhArIne tathA vartamAna nidhanavasthA jeIne atyaMta ciMtAtura thaI gaye. kahyuM che ke "tArA vinAnuM AkAza ane jaLa vinAnuM zuSka saravara jema smazAnanI mAphaka bhU caMkara lAge che, tema dravyahIna purUSanuM ghara sahune apriya lAge che vaLI " dhanahIna purUSanAM zIla, zAca, kSamA, dAkSiNya, madhuratA PP_A.GunratpaSMS Sun Aaradhak Iruste Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyakara, caritra. ane kulInatA vigere guNo zobhatA nathI. temaja grAme vAso daridratvaM, mUrkhatvaM kalaho gRhe| putraiH saha viyogazca, duHsahaM duHkhapaMcakam " // 1 // * " gAmaDAmAM nivAsa, daridratA, mUrNapaNuM, gharamAM kalaha ane putronI sAthe viga-e pAMca dusaha duHkha kahelAM che. " - ekadA priyazrIe pitAnA bhartArane kahyuM ke "he svAmina ! ahIM AvavAthI ApaNane tevA prakAranI dhanaprApti paNa na thaI ane putra paNa maraNa pAmyA. A pramANe lAbhane IcchavA jatAM mULamAMja ApaNane hAni thaI. mATe ahIM adhama gAmamAM rahevuM ApaNane ucita nathI. kahyuM che ke - ___ yatra vidyAgamo nAsti, yatra nAsti dhanAgamaH / na saMti dharmakarmANi, na tatra divasaM vaset // 1 // " jyAM vidyAnI ke dhananI prApti na thAya ane dharmakarma jyAM sAdhI na zakAya, tyAM eka divasa paNa vAsa kare nahi." "jyAM jinabhuvana hoya, zrAvako zAstrajJa hoya ane jyAM jaLa ane IMdhana puSkaLa hoya tyAM niraMtara vAsa kare. vaLI "kugrAmamAM nivAsa, kunareMdranI sevA, kujana, kevamukhI bhAryA, bahu kanyAo ane daridratA-e cha A juvakanAM naraka che. A pramANe pitAnA patine kahIne te punaH devane upAlaMbha devA lAgI - hA deva ! je teM mane putra Ape te pachI tene viyoga zA mATe karA? ApIne pAchuM laI havuM e sajone ucita nathI." kahyuM che ke he deva ! je tuM saMtuSTa thaIne Ape te manuSyajanma na Apaje, ane te Ape te putra ne Apaje, ane kadAca putra Ape te tene viyAga na P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranR5 caritra, karAvaje." vaLI he "prANanAtha ! ahIM rahetA ane putra maraNanuM duHkha dararoja smaraNamAM Ave che mATe ApaNe ahIMthI azekapure jaIe." A pramANe sAMbhaLIne zreSThIe kahyuM ke - he priyA ! nagaramAM te jaLa IMdhana tathA chAza vigere badhuM dhanane vyaya karavAthI ja maLI zake; mATe dhanavaMta lekene nagaramAM rahevuM egya che . ane daridrajanene te gAmaDAmAM vAsa kare teja ucita che. vaLI, hAlamAM ApaNI pAse dhana na hovAthI tyAM keI ApaNI sanmukha paNa jenAra nathI. kahyuM che ke - he dAridya namastubhyaM, siddhohaM tvtmsaadtH| pazyAmi sakalAn lokAn, na mAM pazyati kazcana // 1 // he dAridraya ! tane namaskAra thAo. tArA prasAdathI huM sidhdha thaI sarva lokone joI zakuM chuM, paraMtu mane koIjoI zakatuM nathI." dhana vinA A jagatamAM kaI mitra paNa thatuM nathI. kahyuM che ke - je divase ApaNI pAse dhana na haze te divase ApaNuM koI mitra thavAnuM nathI. kAraNake sUrya kamaLone mitra chatAM jaLa vinA te verI samAna thaI jAya che. A pramANe patinAM vacane sAMbhaLI priyazrIe kahyuM -" svAmin ! ApanuM kathana badhuM satya che, je ke purUSa svAbhAvika buddhimaMta hoya che, tathApi mArUM vacana sAMbhaLe-A gAmamAM vasanArA badhA kuTuMbIo raka tulya che ane tyAM rahetAM tame paNa raMka tulya thaI gayA che; mATe ApaNane emanAthI dhanaprApti thavI svapna samAna che. kahyuM che ke kuvAmAM jeTaluM pANI hoya teTaluM praNAlikAmAM Ave che, paraMtu je kRpa piote ja zuSka hoya te pachI praNAlikAnI vAta ja zI karavI ? vaLI- -- . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaratRpi cari. putra pazu pAtipRthivI amArA zrIddhiApara, zrIkSA mA che ? . - " putra, pazu, padAti, pRthvI, ane pramadA-e pAMca-kuLanI lakSmIne vadhAranArAM thAya che temaja kSaya karanArAM parNa thAya che." mATe he svAmina! have ahIM eka kSaNavAra paNa rahevuM ucita nathI. AvA prakArane potAnI strIne atyaMta Agraha jANIne zreSThIe nagaramAM javAnuM mAnya rAkhyuM. kahyuM che ke "rAjAo, strIo, mUkhaMjane, bALake, aMdhajano ane rogIjanene kadAgraha bahu baLavAna hoya che. te have zreSThI nagara bhaNI javA mATe jeTalAmAM cAle che tene vAmAM tenA pagamAM kAMTe bhAge. AvA apazukana thavAthI khalanA pAmIne zeTha punaH teja gAmamAM rahyA. kahyuM che ke- chIMka thAya, bALaka vaLagI paDe, kyAM kayAM evA zabdothI leka pUche, koTe bhAge ane bilADe tathA sarpa jovAmAM Ave evA avasare gamana karavuM zreyaskara na thAya." have te rAtrie sUtelI priya zrIe "bhUmine khedatAM nirmaLa muktAphaLa meLavyuM. AvA prakAranuM svapna joyuM, eTale tarata nidrAne tyAga karIne te svapnane vRttAMta teNe pitAnA svAmIne nivedana karyo. te svapnAnusAre zreSThIe kahyuM ke he priye! ahIM rahetAMja tane. muktAphaLa saTaza, nirmaLa kAMtiyukta ane guNagaNAlaMkRta evA putranI prApti thaze." na kahyuM che ke- je svapnamAM rAjA, hAthI, azva, suvarNa, vRSabha ane gAya jue tenuM kuTuMba vRddhi pAme che; vaLI je spanamAM dIpa, anna, phaLa, padma, kanyA, chatra tathA dhvaja meLave P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkarapa caritra. 15 che te saMpattinI sAthe sukha pAme che. gAya, azva, rAjA, garja hAthI) ane deva-e zivAya bIjI vastu svapnamAM je kRSNa varNavALI jovAmAM Ave che te badhI aprazasta che ane kapAsa - tathA lavaNa zivAya bIjuM zveta varNavALuM je kAMI jovAmAM Ave te badhuM prazasta che. svapnamAM mANasane devatA, gurU, gAya, pitA, saMnyAsI ane rAjA je pramANe kahe che te pramANe thAya che." A pramANe patinAM vacana sAMbhaLIne priyazrI pramudita thaIne tyAM ja sukhe rahI ane divase vyatIta karavA lAgI. pachI saMpUrNa samaye sAre nakSatra ane sAre lagne tene putranI prApti thaI, eTale zreSThIe paNa pitAnI sthiti pramANe saMkSepathI tene janmotsava karyo. have keTalAka divasa pachI pitAnA putra tathA priyAnI sAthe azekapura bhaNI javAne IcchanAra zreSThI zubha divase ane zubha muharta mArgamAM sArA zukananI pratIkSA karate ubho rahyo; teTalAmAM eka kutare mukhamAM kaMIka khAvAnuM laIne jamaNI bAjuthI DAbI bAjue cAlyuM. te vakhate zreSThIe zakuna pAThakane pUchyuM ke A zukana kevA prakAranuM che ? " teNe kahyuM ke "he zreSThina ! e zukana zubhasUcaka che. nagaramAM jatAM tamane sarva prakAranI siddhi thaze." kahyuM che ke- gamana karatAM rastAmAM zvAna je azuci padArthanuM bhakSaNa karato jovAmAM Ave to jenArane azana pAna vigere miSTa padArthonI prApti thAya che. je zvAnanA mukhamAM dhAnya hoya to lAbha mukhamAM viSTA hoya to sukha ane mukhamAM je mAMsa bhakSaNa karato jovAmAM Ave te tarata rAjayanI prApti thAya che.." evAmAM teja zvAna pitAnA kAna khaMjavALavA lAge. eTale zakunapAThake zreSThIne kahyuM ke-" he zeTha ! tamane atyaMta P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. meTe lAbha thaze. kahyuM che ke-gamana karatAM zvAna je kAna khaMjavALa jovAmAM Ave te dravyane lAbha ane mahatva prApta thAya che." pachI zreSThI te zukana pAThakane yacita dravyAdi ApIne ane zakunanI gAMTha bAMdhIne pitAnA parivAra sahita AgaLa cAlyuM. anukrame azokapura nagaranI pAse AvI pahoMcyA, eTale zreSThIe pitAnI priyAne kahyuM ke "he vallabhe ! ahIM vADImAM jojana karIne ApaNe nagaramAM praveza karIe." kahyuM che ke abhuktvA na vized grAma, na gacchedekako'dhvani / grAhyo mArge na vizrAmaH, paMcokta kAryamAcaret // 1 // bhojana karyA sivAya gAmamAM praveza na karavo, mAge. ekalA na javuM, rastAnI vacamAM vizrAma na levo ane paMca kahe te kAma karavuM. " pachI zreSThIe pitAnI priyA ane putra sahita eka Amra vRkSa nIce visAme laI devapUjA karIne jojana karyuM. ane tyAM AmratarUnI chAyAmAM kSaNavAra vizrAMti laIne zeTha pitAnA manamAM vicAravA lAgyuM ke-"aho ! A AmravRkSa paNa paropakAra kare che, ane huM te nirdhanapaNathI kiMcit paNa paropakAra karavAne asamartha chuM. kahyuM che ke - maMjarIbhiH pikanikara, rajobhiralinaM phalaizca pAMthagaNam / mArge sahakAra satatamupakurvannaMda cirakAlam // 1 // maMjarIothI kokilAone, rajakaNothI bhamarAone ane phaLathI raste jatA musApharone niraMtara prasanna karatA evA he AmravRkSa ! tuM cirakALa AnaMda pAma. " have nagaramAM jaIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranR5 caritra. 17 paNa dravya vinA huM vyavasAya zI rIte karI zakIza? ane mane dravyane lAbha zI rIte thaze ? kahyuM che ke- gAyane khavarAvyA pramANe te dudha Ape che, khetIvADI varasAdane anusAra phaLa Ape che, dravyane anusAra vepAramAM lAbha thAya che ane bhAvane anusAre puNyabaMdha thAya che. temaja vastrAdika ADaMbara vinA koI jagyAe sanmAnAdika paNa maLatuM nathI. ane vastra tathA kariyANuM vigere udhAra keImane Ape tema nathI." kahyuM che ke strIomAM, rAjasabhAmAM, maMDaLamAM, vyavahAramAM, zatruomAM ane zvasuranA ghare A DaMbara karavAthI vadhAre mAna maLe che." - A pramANe zeTha vicAra kare che evAmAM akasmAta AkAzavANI A pramANe tenA sAMbhaLavAmAM AvI ke-"A bALaka paMdara varSane thatAM Aja nagarane rAjA thaze, mATe manamAM kazI ciMtA na kare. AvA prakAranI AkAzavANI sAMbhaLIne zeTha Ama tema jovA lAgyA, evAmAM priyazrIe zreSThIne kahyuM ke hesvAmina ! A divyavANuM kharekhara ApaNuM bhAgyane pradarzita kare che." eTale zreNI bolyA ke-he priye! tAruM kathana satya lAge che paraMtu ApaNA putrane rAjyanuM kazuM prayojana nathI, mAtra e cirakALa AyuSya bhegave-e je ApaNane prayojana che. kahyuM che ke-jema pANI vinA sarovara ane parimala vinA puSpa vakhANatuM nathI, tema batrIza lakSaNo purUSa paNa AyuSya vinA vakhaNAtuM nathI. eka putra te A paNa durbhAgyavazAt prathama maraNa pAme, have bIjAnI AzA karavAnI che, paNa te AzA devAdhIna che. evAmAM punaH AkAzavANI thaI ke "A bALaka avazya dIrdhAyuSI ane moTe rAjA thaze, eTaluM ja nahi paNa te jinadharmane rAgI ane bhAgya saibhAgyanuM bhAjana thaze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 priyaMkaranRpa caritra. punaH pragaTa thayela AkAzavANI sAMbhaLIne te baMne daMpatI atyaMta harSa pAmyA. zreSThIe cAre bAjue tathA upara AkAzamAM joyuM, paNa devAdika keI jevAmAM na AvyuM, eTale teNe pitAnI priyAne kahyuM ke-puNya vinA prANIne devadarzana prAyaH na thAya. kahyuM che ke jenuM pUrvakRta puNya utkRSTa hoya tene ja devatAo pratyakSa thAya che. juo ! tIrthakaronA kalyANakamAM saMkhyAbaMdha devatAo sevA karavA tatpara thAya che. A pramANe priyAne kahIne pharI zeTha bolyA ke-A deva keNa che ke je adazya rahIne mAruM AvA prakAranuM samIhita kahe che?" A pramANe sAMbhaLIne eka deva tyAM pragaTa thai zeThane kahevA lAgyo ke- he zreSThina ! huM tAro pUrvane putra maraNa pAmIne devatA thaye chuM. te vakhate tame kahela namaskAra mahAmaMtranA zravaNathI huM dharaNuMdranA parivAramAM devatA thaye chuM ane A AmravRkSane huM ane dhiSThAyaka chuM. tamArA sanehanA vazathI mArA A bhAIne rAjyanI prApti thaze tyAM sudhI huM sahAya karIza. A mAre bhAI mahAbhAgyavaMta che, mATe mATe have tamAre kazI jAtanI ciMtA na karavI; paraMtu A bALakane mAruM nAma ApavuM ke jethI te dIrdhAyuSI thAya." A pramANe sAMbhaLIne zeTha bolyA ke- he deva ! tamAruM zuM nAma che ?" deve kahyuM ke-"mAruM nAma priyaMkara che. eTale zreSThIe paNa devanuM kathana aMgIkAra karIne potAnA putranuM paNa priyaM kara evuM nAma rAkhyuM. punaH deve kahyuM ke he zreSThina ! saMkaTava- khate ahIM AvIne A vRkSanI AgaLa "pAdika karIne kArya nivedana karaje, ke jethI huM tamArI AzA tatkALa pUrNa karIza. kahyuM che kebhegathI devatAo, bhegathI vyaMtare ane bhogathI bhUtapretAdika P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranu5 caritra. saMtuSTa thAya che ane sarva vidanene vinAza kare che. A pramANe kahIne te deva adazya thaIgaye. . - have zreNI vijaya muhUrta nagaramAM praveza kare che, tevAmAM jamaNI bAjue gadheDuM nIkaLyuM. kahyuM che ke-gAmanI bahAra nIkaLatAM DAbI bAjue ane praveza karatAM jamaNI bAjue gadheDuM nIkaLe te zubha thAya. pachavADe nIkaLe te gamana naja karavuM ane sanmukha Ave te paNa rastAmAM vinakartA thAya mATe na javuM. prathama zabda hAnikAraka thAya che, bIjo zabda siddhidAyaka thAya che, trIje zabda javuM ja nahi ane cothe zabda strI samAgama thAya che, pAMcame zabda bhaya thAya, cha zabda kaleza thAya, sAtame sarva kArya siddha thAya ane AThame lAbha thAya che. pachI te zreSThI sAre zakune potAnA parivAra sahita nagaramAM praveza karI pitAne ghera jaIne sukhe dharma karma karavA lAgyA, ane priyaMkara putra paNa mAtA pitAnA manorathanI sAthe divase divase vRddhi pAmavA lAgyA. - evAmAM priyazrInA pitAne ghera tenA bhAIne vivAhamahetsava zarU thaye, tethI tene belAvavA tene bhAI AvyuM, eTale priyazrI paNa pitAnA patinI AjJA meLavIne harSa sAthe pitAnA. bhAinI sAthe pitAne ghera gaI. kahyuM che ke-mAM, bApa, pati, putra, ane sahedara-e pAMca strIone harSanAM kAraNa che." A avasare tenI bIjI baheno paNa potapotAne gherathI tyAM AvI hatI, paraMtu te badhI sadhana hevAthI parivAra sahita, anucara sahita ane dAsa, dAsI vigerethI paravarelI hatI. rezamI vastro paherelI hatI ane tAMbUlathI mukhane surabhimaya karIne AvelI hatI, hIrAthI jaDelA suvarNanAM AbharaNathI te vibhUSita hatI, kasturInI patravallarI P.P. Ac. Gunatnasuri M.S. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 - priyaMkaranRpa caritra. (mukhaparanI vela) thI samasta gharane sugaMdhI karI detI hatI, vividha sugaMdhayukta puSpone pitAnA abaDAmAM dhAraNa karatI hatI, kAnamAM suvarNakuMDaLathI alaMkRta hatI, kaMThamAM khetInI mALAthI suzobhita lAgatI hatI, AMgaLIomAM ratnajaDita suvarNa mudrikAothI bhUSita hatI ane suvarNanAM kaMkaNathI tenA baMne hAtha bhAyamAna lAgatA hatA. A pramANe sarvAge alaMkArothI alaMkRta hevAthI teo devAMganAo jevI dIpatI hatI, ane A pAsadarazeThanI patnI priyazrIe te nirdhana hovAthI sAmAnya vastra, jINuM kAMcaLI ane jIrNa kasuMbI raMganuM vastra pahereluM hatuM, kAnamAM sIsAnA kuMDale paheryA hatA, tAMbUlarahita mukha hatuM, badhA vALa malIna dekhAtA hatA, pI talanA kaMkaNu ane mudrikA paherI hatI, svajanomAM Adara na ( pAmatI te bicArI gharanA eka khuNAmAM besIne manamAM atyaMta lajajA pAmI vAsaNa mAMjavA vigere kAma karatI hatI. manamAM vicAratI ke-"aho ! jagatamAM kaI kaIne vallabha nathI. kahyuM che ke - pakSIo phaLarahita vRkSane, haMse zuSka sarevarane, bhamarAo gaMdharahita puSpane, sevake rAjabhraSTa rAjAne, gaNikAo nirdhana purUSane ane mRgalAo dagdha vanane tajI de che. sarva kaI svArthane vaza thaIneja ramaNatA kare che, bAkI vAstavika keI keIne paNa vallabha nathI." dravyathI madonmatta thayelI bIjI bahene tene hasatI hatI. bIjA leke paNa kahetA hatA ke:-aho ! bhaginIpaNuM samAna hovA chatAM puNya pApanuM keTaluM badhuM aMtara che! A bicArI rAMdhavA vigerenuM kAma karyA kare che ane bIjI bahene rANInI mAphaka tenA para hu'kama calAve che. kahyuM che ke jeo tapa ke sayaMma AcaratA nathI teo hAtha, pagathI bIjA jananI samAna hovA chatAM puNyabhAvathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. avazya hInatyu pAme che. A pramANe pitAnI bahenee karela hAsya joIne temaja lokonI vANI sAMbhaLIne priyazrI manamAM ati kheda pAmI ane parAbhavane pAmatI te potAnA manamAM vicAravA lAgI ke -"leke kuLa ke guNone jotA nathI, paNa mAtra dhanane ja jue che. kahyuM che ke -jAti, vidyA ane rU5-e traNe kaI giriguphAmAM saM. tAI jAo, mAtra eka dhanaja vRddhi pAme, ke jethI bIjA guNo svacameva prApta thAya. ahA ! meM kharekhara pUrvabhavamAM tapa vigere puNyakarma kareluM nathI, tethI huM nidhana thaI chuM ane A mArI bahene e pUrvabhavamAM meTuM tapa kareluM che, jethI teo dravyAdika sakaLa bheganI sAmagrI pAmI che." - have vivAha samApta thatAM te sadhana bahenone mAtApitAe re. zamI vastro tathA AbharaNo vigere ApI temano garava sahita satkAra karyo, eTale teo pitApitAne ghera gaI ane priyazrIne to mAbApa tathA bhAIoe eka raMga vinAnI jADI sADI ApI, tethI mAnabhaMga thaIne te pitAnA ghara bhaNI cAlI. rastAmAM te vicAravA lAgI keare! mAbApa tathA bhAIoe paNa keTaluM badhuM aMtara rAkhyuM? paraMtu A saMbaMdhamAM temane paNa kaMI deSa nathI; meM pUrvabhave dharmakAryo karyA nathI, tenuM A phaLa che. tethI have bhAvathI karela dharmaja sahadaratulya sanehane vadhAranAra che, mATe tenuM ja mAre zaraNa thAo.kahyuM che ke- ) vighaTate sutAH prAyo, vighaTate ca bAMdhavAH // sarva vighaTate vizve, dharmAtmAnau tu nizcalau // 1 // " putro paNa prAyaH vighaTI jAya che, bAMdhavo vighaTe che ane A saMsAramAM bIjuM sarva paNa vighaTe che, paraMtu dharma ane AtmA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranu5 caritra. te nizcala ja che. (te vighaTatA nathI )." A pramANe vicAratI priyazrI zyAmasukhI thaIne ghera AvI, eTale aMtaramAM rahela pazcArAparUpa agnine azrujaLathI jANe siMcatI hoya evI pitAnA hadayasthaLane Adra karatI te pAsadatta zeThanA jovAmAM AvI. zreSTIe tene pUchayuM ke-he priye! Aja kema tuM viSAdavatI (khinna) lAge che ? zuM tArUM keIe apamAna karyuM che athavA tAre zarIre kaMI bAdhA thAya che?" A pramANe zreSThIe pUchyuM, chatAM te kAMI bolI nahi. kAraNa ke kulIna strIo pitAne ghera yA sAsarAne ghera thayela apamAna kadApi keInI AgaLa paNa prakAzatI nathI. kahyuM che ke - 'kulIna strIo pIDA pAmI satI pArakI vAta karatI nathI, sAdhAraNa (madhyama) strIo ja gharamAM paraspara kalaha karAve che. chevaTe bhartAre bahu AgrahathI pUchayuM, eTale teNe potAnuM sarva vRttAMta kahI batAvyuM. kemake - pati s: tiva, tiH havAmI vttA che juve tuve dhILAM, zaraNaM patideva di che " kulIna strIone pati pUjya che, pati deva che, patija svAmI che ane patija gurU che, sukha ke duHkhamAM zaraNa paNa patija che." tenI badhI vAta sAMbhaLIne pAsadatte kahyuM ke he bhadra! mArA jANuMvAmAM AvyuM ke-dAridraja eka tArA apamAnano hetu che. kahyuM che ke IzvareNa smaro dagdho, laMkA dagdhA hanUmatA / na kenApIha dAriyaM, dagdhaM satyavatApyaho // 1 // mahAdeve kAmadevane dagdha karyo ane hanUmAne laMkAne dagdha karI; paraMtu ahe! keIpaNa sAtvika purUSe A dAridrane dabdha na karyuM." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. 23 pachI priyazrIne zAMta karIne zreSThIe kahyuM ke he priye! A saMbaMdhamAM tAre leza paNa ciMtA karavI nahi; mAtra svakamane vicAra karIne puNyanuM AcaraNa karavuM ane devavacana hRdayamAM dhArI rAkhavuM. kemake - * kRtakarmakSayo nAsti, klpkottishtairpi| avazyameva bhoktavyaM, kRtakarma zubhAzubham // 1 // karela karmane kSaya kaDo varaso jatAM paNa thatuM nathI, pite karela zubhAzubha karma avazya bhegavavA ja paDe che. " A pramANe pitAnA svAmIthI AzvAsana pAmelI priyazrI dararoja namaskAramaMtranuM smaraNa, upasargahara stavanI gaNanA, devavaMdana, kAyetsarga karaNa ane pratikramaNAdi dharmakarma AcaravA lAgI, ane zeTha paNa vizeSa prakAre aSTaprakArI pUjA karavA lAgyA. A pramANe dharmakArya karatAM anukrame temane pUrva puNyano udaya thayo. ekadA priyazrI ghara lIMpavA mATe mATI levA nagaranI bahAra gaI. tyAM jovAmAM te mATI de che. tevAmAM tenA puNyane prakAzana nAruM ane dAridrane nAza karavAmAM samartha evuM nidhAna pragaTa thayuM. kahyuM che ke -"je prANIo pUrva bhavamAM puNyarUpa prabaLa dravya upArjana karyuM che te prANIne sarva saMpattio satvara prApta thAya che." pachI vismaya pAmIne te nidhAna mATIthI AcchAdita karI tarata ghera AvIne te hakIkata teNe pitAnA svAmIne nivedana karI, eTale zreSThIe paNa tyAM AvI avalokana karIne te vAta rAjAne nivedana karI. pachI rAjAe te zeThanI sAthe pitAnA mANase tyAM mokalyA. teoe te nidhAna laIne rAjasabhAmAM AvI rAjAnI AgaLa mUkyuM. te joIne rAjAe tenI vyavasthA karavA mATe maMtrI tathA puhita vigerene pUchyuM, eTale teoe kahyuM ke-"he svA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 priyaMkaranRpa caritra. . mina ! e nidhAna te rAjAnuM ja thAya, tathApi temAMthI svalpa A zeThane paNa ApavuM joIe. ? A pramANe salAha maLavAthI te dhana levA rAjA jevo pitAno hAtha pasAre che, tevAmAM te nidhAnamAMthI akasmAt vANI pragaTa thaI A zreSThI vinA je kaI A nidhAna leze te avazya bhasma thaI jaze. A pramANenI vANI sAMbhaLIne rAjedika sarve bhaya pAmIne tenAthI dUra thaI gayA, ane kahevA lAgyA ke "A nidhAna kharekhara ! keI vyaMtarathI adhiSThita thayeluM lAge che, mATe te A zeThaneja ApI dyo. A pramANe kahIne pachI rAjAe pAsadatta zeThane pUchyuM ke "he zeTha! tame A nidhAna joyuM, tyAre tyAM koI paNa mANasa hatuM? athavA to pahelAM keIe tyAM kaI mANasane joyuM ke sAMbhaLyuM hatuM?" zreSThIe kahyuM ke-"he rAjana ! A nidhAnanI vAta huM jANuM chuM tathA mArI strI jANe che, te sivAya bIjuM kaI jANatuM nathI." rAjAe kahyuM ke-to mArI AgaLa tame zA mATe kahyuM?" zreSThIe kahyuM ke - he rAjan ! paradhana na levAne mATe niyama che ane bhUmi saMbaMdhI je hoya te badhuM rAjAnuM ja gaNAya, mATe temAMthI je nidhAnAdi nIkaLyuM hoya te paNa badhuM rAjAnuM ja gaNAya. tethI te graha na karatAM te vAta meM Apane nivedana karI. kahyuM che ke keInuM paDI gayeluM, visarI gayeluM, khovAI gayeluM, rahI gayeluM, keIe rAkheluM ane peveluM evuM dravya adatta na levuM, eTaluM ja nahi paNa vagara ApyuM tRNa mAtra paNa na levuM" vaLI he rAjen ! gRhasthane vyavahArazuddhipUrvakaja dhana upArjana karavuM ucita che. kahyuM che ke-"zuddha vyavahArathI utpanna thayeluM dhanaja zuddha che ane tevA zuddha dravyathIja dhAnya, deha, putra ane dharmAnuSThAna zuddha thAya che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkA A (7*67 9. vaLI che te te samathI saMtuSTa !i A ti vaLI "zudhdha dehathIja prANI dharmane yogya thaI zake che, ane je je kRtya kare che te saphaLa thAya che." . zeThanA AvA daDha niyamathI saMtuSTa thayelA rAjAe te badhuM nidhAna tene samarpaNa karyuM ane kahyuM ke-hejhina ! A nidhAna tArA puNyathI ja pragaTa thayuM che, mATe tuMja tene grahaNa kara." pachI rAjAe sanmAnapUrvaka zeThane vidAya karyA, eTale nidhAna laIne zeTha pitAne ghera AvI vicAravA lAgyA ke aho ! A lekamAMja mane niyamanuM phaLa prApta thayuM. kahyuM che ke parArthagrahaNe yeSAM, niyamaH zuddhacetasAm / gaNyAgAMti thiyarate , vAva svayaMvara | ? | je zuddha manavALA purUSo paradhana grahaNa na karavAno niyama le che teone lakSmI svayaMvarA thaIne sAmI AvI poteja bheTe che." vaLI "bhAgyavaMta purUSe game te niyama to avazya levo. kemake alpa niyama paNa meTA lAbhanuM kAraNa thAya che, ema mahAmuni e kahyuM che." pachI zeTha pitAnI priyAne kahevA lAgyuM ke he priyeA badhuM dharmanuM phaLa samajavuM." pachI anukrame te dhanathI pAsadatta zeTha maTe vyApArI thayA. ekadA teNe gavAkSAdikathI manehara evo na AvAsa karAvyuM ane temAM rahIne vividha vyApAra karatAM pitAnI priyA sAthe vividha sukha bhogavavA lAgyuMpriyazrI paNa dharma karma karatI zreSThIne anupama sukhanuM bhAna thaI paDI. kahyuM che ke- strI prathama te dharmakAryamAM sahAyaka thAya che, kuTuMba kSINa thatAM [ halakI sthitimAM AvI paDatAM ] game tema tene nibhAvI le che, vizvAsamAM ta sakhI samAna thAya che, hita karavAmAM bhAganI samAna bane che, lajajAnA vaMzathI te putravadhU jevI thAya che, vyAdhi P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa, caritra. ane zekanA samayamAM te jananI samAna thAya che ane zayyAmAM kAminI thAya che. aho ! traNe lokamAM paNa purUSane bhAryA samAna kaI bAMdhava nathI." pachI dhananI prApti thatAM zreSThIe pitAne ghera dAsa, dAsI, gAya, bheMza ane azvAdika parivAra vadhAryo ane kuTuM bIone paNa vAraMvAra bhejanAdika karAvavAthI kuTuMbamAM paNa tenuM mahatva vRddhi pAmyuM. kahyuM che ke - gauravaM prApyate dAnA-na tu dravyasya saMgrahAt / sthitiruccaiH payodAnAM, payodhInAmadhaH punaH // 1 // "dravyanA dAnathI gaurava prApta thAya che, mAtra tene saMgraha karavAthI gaurava prApta thatuM nathI. kAraNa ke megha jaLa Ape che tethI tenI uMce sthiti che ane samudra jaLa nathI ApatA mATe tenI adhaHsthiti che." vaLI "vidhAtAe jemane nirdhana banAvyA che temane vidhi pratikULa hoya che, paNa dravya chatAM nathI ApatA temanAthI te vidhAtA vadhAre pratikULa hoya che. samRdhdha chatAM kRpaNa hoya te Azrita jane tenI pAse jaIne zuM kare kiMzukanuM vRkSa phalita thAya chatAM paNa sudhita zuka tenI pAse jaIne zuM kare? kemake te kAMI khAdya ApatuM nathI." A pramANe sukhavilAsa karatAM temane priyaMkara putra paNa vRddhi pAmI ATha varSano thayo, eTale tene lekhazALA ( nizALa ) mAM mokalavA zreSThIe zubha muhartA jevarAvyuM. kahyuM che ke-"zubha veLAe karela kArya vRddhi ane lAbha ApanAra thAya che. juo, sAre avasare gaNadharapadapara sthApana karelA gatamasvAmI sarva labdhinA bhaMDAra thayA." pachI tenA mahotsavanimitte zreSThIe svajanonA gAravA mATe pitAne ghera P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. 27 miSTAnnAdika badhI sAmagrI taiyAra karAvI. te vakhate avasarane jAva nArI priyazrIe zreSThIne kahyuM ke-he svAmin ! mArA bhAInA vivAha mahotsavamAM mArI bahene mArA para bahu hasI che ane mAruM bahu apamAna karyuM che, paraMtu A avasare je mArI mAtA, bahene, pitA tathA bhAI vigerene saparivAra ahIM bolAvIne vividha bhejana ane vastrAdikathI satkAra karavAmAM Ave te sArUM." A pramANe sAMbhaLIne zreSThIe vicAra karyo ke- ahe A mArI bhAryA kharekhara kulIna ane bhAgyavatI che, jethI potAnuM apamAna karanArAone paNa satkAra karavA Icche che. kahyuM che kesatI, surUpavatI, subhA, vinIta, premAdri hRdayavALI, sarala svabhAvavALI ane niraMtara sadAcAranA vicAramAM dakSa--evI patnI puNyageja prApta thAya che. vaLI-ugra, durvinayI, kalaha karanArI, zyAma (kALI), guhya vAta parane kahI denArI, nidrAsakta, pati pahelAM jamI lenArI, vikathA karanArI, lajajAhIna, cerI karavAnA svabhAvavALI, gharane bAraNe besI rahenArI, guNahIna, dAMta karaDanArI, zAcarahita hAtha pagavALI, kRpaNa ane bIjAne ghera besI rahenArI-evI strIne duSTa strI samajavI." te pApage prApta thAya che. A pramANe vicAra karatA zeThane priyazrI kahevA lAgI ke he svAmina! dhanathI garviSTha thayelA evA temane atyAre puNyaphaLa darzAvavAne avasara che." zreSThIe kahyuM ke he priye ! te dhanagavicchene sneha darzAvI gaurava karavuM zA kAmanuM ? jema temaNe karyuM tema ApaNe paNa karavuM yogya che. kahyuM che ke-je jema kare tenA prati tema karavuM. je hase tenA prati hAsya karavuM. kAraNa ke vezyAe zukanI pAMkha, teDI eTale zuke tenuM mastaka muMDAvyuM. A pramANenAM patinAM va rat Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 priyaMkaranRpa caritra. ane sAMbhaLI priyazrI kahevA lAgI ke- svAmin ! apakArapara upakAra karavo e uttama jananuM mukhya lakSaNa che. kahyuM che ke A kaLikALamAM kRtana ane tuccha jano te bahu jovAmAM Ave che, paNa apakArapara paNa upakAra karanArA evA kRtajJa ane uttama jane te viralAja dekhAya che." A pramANenI pitAnI priyAnI preraNAthI zreSThIe tenA bhAIo ane bahenane bolAvavA potAnA mANaso mokalyA. te tyAM gayA sevake paNa dhanathI unmatta thayelA tenA bhAIo tathA bahenee temanI samyaka prakAre baradAsa paNa na karI. kahyuM che ke - baha viSane bhAra chatAM paNa zeSanAga gAjato nathI, ane leza mAtra viSa hovA chatAM vIMchI pitAno kaMTaka uMce ne uM. coja rAkhe che. vaLI bhakta (lejana) para dveSa, jaDa (jaLa) mAM prIti, arUci, gurUlaMghana ane mukhamAM hamezAM kaTutA--e javara regavALAnI jema dhanavAnane paNa hoya che. dArUDIyAnI jema dhanavAnene bIjA Teke Ape tyAre cAlI zake che, pagale pagale khalanA pAme che ane avyakta vacano bole che. pachI te sevakoe jyAre tyAM AvavAne mATe nimaMtraNa karyuM, tyAre te bhAIo ane baheno kahevA lAgyAM ke-ahe! janmathI Aja paryata to te bahenanuM ghara ame joyuM paNa nathI, ane Aja evuM zuM kAraNa AvI paDayuM? eTale te sevake bolyA ke zeThanA putrane nizALe mokalavA nimitte utsava cAlu karyo che. te utsavamAM tamane sarvene tamArI bahene belAvyA che. A pramANe sAMbhaLI temaNe kahyuM ke tamAre amArI bahenane 1 gurUnuM ullaMghana karavuM. pakSe moTI lAMghaNe karavI. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. ema kahevuM ke ame ahIM rahyA chatAM tyAM AvyAja chIe ema samajI levuM. AthI sevake e vadhAre. Agraha karIne kahyuM ke -"tame nahi Ave to zeTha pharIne paNa tamane bolAvavA amane ahIM mekalaze, mATe tame atyAre cAlo te ThIka. . A pramANe sAMbhaLI baheno vigeree kahyuM ke- te amane pharIne bolAvavAne Agraha karaze, e to amArA jANavAmAMja che; paraMtu daridrIne ghera bhojana mATe jatAM loke amArI mazkarI kare. kahyuM che ke- jyAM anna, zAka, ghI, dahIM, dUdha, sAkara ane tAMbUla jovAmAM ja na AvatAM hoya tyAM sArAM bhejananI zI vAta karavI?" A pramANe kahIne te sevakane pAchA vidAya karyA, eTale temaNe zeTha pAse AvIne temanI kahelI badhI vAto kahI batAvI. chIe te badhuM priyazrIne jaNAvyuM. te sAMbhaLI priyazrI kahevA lAgI ke - "he svAmin ! moTA AdarapUrvaka paNa te hArI bahena vigerene bolAvavI ucita che. kAraNa ke svajanasamudAya vinA mahotsava zubha nathI. kahyuM che ke-vRkSothI sarovara, strIthI ghara, pradhAnathI rAjA ane svajanothIja dharmakarmanA mahotsave zobhA pAme che. A pramANenI preraNAthI zreSThIe punaH pitAnA sevakane teDavA mekalyA. teoe tyAM jaIne te hene vigerene bahumAnapUrvaka nimaMtraNa karyuM, eTale temaNe te mAnya rAkhyuM. me kahyuM che ke "guNavaMta jano kSaNavinazvara evA bhojanane jatA nathI, , paNa svajananA niraMtaranA Adarane ja jue che. pachI tenI badhI "heno vividha alaMkAro dhAraNa karIne meTA ADaMbarapUrvaka priya* zrIne ghera AvI, paNa bhAIo lajajAnA mAryA AvyA nahi. pachI priyazrIe svAgata praznapUrvaka temane sthAna AsanAdikathI atyaMta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra sanmAna ApyuM, ane bhejanAvasare nAnA prakAranI pUrve nahi jecelI evI vastuo pIrasIne temane bahu satkAra karyo. kahyuM che ke- sAkara, amRta ke dUdha miSTa nathI, paNa mAnapUrvaka bhejana karavuM eja ati mida ane ISTa che." vaLI pANIne rasa zItaLatA che, pArakA bhojanano rasa Adara che, anukULatA e strIone rasa che ane suvacana e mitrane rasa che.' ja keTalAka divaso pachI mahotsava samApta thatAM nAnA prakAranAM vastrAbharaNa ApavA vaDe satkAra pAmelI, ane priyazrInAM vinaya, viveka ane vacanacaturAIthI camatkAra pAmelI te bahena paraspara belavA lAgI ke- ahe ! A ApaNI henanuM gAMbhIrya ane cAturya kevA prakAranuM che? teNe ApaNe ke. satkAra karyo ? kahyuM che ke -"azva azvamAM, hAthI hAthImAM, leha lehamAM, kASTha kASThamAM, pASANa pASANamAM, vastra vastramAM, strI strImAM ane purUSa purUSamAM moTuM aMtara raheluM che. ApaNe te divase enI je mazkarI karI hatI te kharekhara ApaNe ayogya ja karyuM che. kahyuM che ke-hAsyathI mahAjane paNa laghutA pAme che. juo! sahajanA hAsyathI dhanAe strIone tajI dIdhI, hAsyathI kSullaka sAdhunuM avadhijJAna cAlyuM gayuM ane hAsyathI mitro zatru jevA thaI jAya che." pachI lajajA pAmIne te bahenoe priyazrIne khamAvI, eTale priyazrIe kahyuM ke-"he he ! e saMbaMdhamAM tamAro keI jAtane deSa nathI. mArA pUrve karelA azubha karmanuMja e phaLa hatuM. bAkI je prANIo dhanane garva kare che teo avazya A bhavamAM ane parabhavamAM daridratAne pAme che. kahyuM che ke-he mUDha prANuM!"huM dhanavaMta chuM" evo garva na kara, ane huM dhanahIna chuM" evo kheda P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. paNa na kara. kAraNa ke bharelAne khAlI karatAM ane khAlIne pUrNa karatAM vidhAtAne vilaMba lAgavAne nathI. lakSmI jaLakalelanA jevI caMcaLa che, saMgama AkAzamAM rahelA vAdaLA samAna che ane vana vaMTeLIyAthI uDela kapAsa tulya che, arthAta te traNene cAlyA jatAM vAra lAgatI nathI." pachI zreSThIe sanmAnapUrvaka temane vidAya karI, eTale teo potapotAne sthAnake gaI. - have ahIM priyaMkara satata udyama ane vinayapUrvaka paMDitanI pAse zAstra zIkhavA lAgyo. paMDita paNa tenA vinayaguNathI rajita thaI samyagya rIte tene vidyA ApavA lAge. kahyuM che ke-vinayathI vidyA grahaNa thaI zake, puSkaLa dhana ApavA vaDe grahaNa thaI zake athavA te vidyA ApIne vidyA meLavI zakAya; A sivAya tene meLavavAne upAya nathI." vaLI caMDALane paNa siMhAsana para besArIne zreNika rAjAe tenI pAsethI vidyAnAM pado mAgyA-e sajajana purUSane savinaya samaje." "Adya avasthAmAM sarva prakAre vidyA meLavavI, bIjI avasthAmAM dhana upArjana karavuM ane trIjI avasthAmAM dharmane saMgraha kare. tyArapachI priyaMkara zrI gurUnI pAse dharmazAstra zIkhavA lAgyo. gurU paNa tenA vinayaguNathI tene vizeSa rIte zIkhavavA lAgyA. kahyuM che ke - vidyA bhavaMti vinayAdvinayAcca vittaM, nRNAM bhavecca vinayAnijakAryasiddhiH / dharmo yazazca vinayAdvinayAtsubuddhi duHzatravopi vinayAtsuhRdo bhavaMti // 1 // - " vinayathI vidyA siddha thAya che, vinayathI vitta vadhe che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 priyaMkaranRpa caritra. vinayathI sarva prakAranI kAryasiddhi thAya che, vinayathI dharma ane yaza prApta thAya che, vinayathI subuddhi prApta thAya che ane zatruo hoya te mitra banI jAya che." je mAtapitAo bAlyavayamAM pitAnA saMtAnane bhaNAve che teoja kharA mAbApa samajavA. kahyuM che ke "rUpa ane vanathI saMpanna hoya ane vizALa kuLamAM janma pAmyA hoya, paNa vidyA vinAnA hoya te tevA mANaso gaMdharahita kesuDAnI mAphaka zobhatA nathI. paMDitomAM sarva prakAranA guNo hoya che, ane mUkhamAM kevaLa doSaja hoya che, mATe hajAre. mUrkhA karatAM eka prAjJa jana zreSTha gaNAya che. vidyA e mANasanuM ramyA rUpa che, pracchanna ane gupta dhana che, vidyA bhoga ane yazane ApavA vALI che, vidyA meTAo karatAM paNa moTI che, paradezamAM te baMdhunI giraja sAre che, te parama devata che, te rAjAomAM pUjAya che paNa dhana pUjAtuM nathI, mATe vidyAhIna mANasa pazu samAna gaNAya che." te pramANe vidyAnuM mahatva vizeSa hovAthI gurUnI pAse dharmazAstra bhaNatAM priyaMkara durgatinA kAraNarUpa mithyAtvane tyAga karIne samyaphatva pAme. kahyuM che ke "mithyAtva eja nibiDa aMdhakAra che, mithyAtva eja bhayaMkara zatru che. viSa te ekaja janmamAM duHkha kAraka thAya che, paNa mithyAtva te hajAre janma sudhI duHkhakAraka nIvaDe che ane tenI cikitsA paNa thaI zakatI nathI. samyaphavae vratarUpa vRkSanuM mULa che, puNyanagaranuM dvAra che, mokSamahelanI pITha che ane sarva saMpattionuM te nidhAna che. dAna, zIla, tapa, pUjA, tIrthayAtrA, parama dayA, suzrAvakatva ane vrata pAlana-e je samyakatva pUrvaka AcaravAmAM Ave teja mahAphaLane Ape che." ( A pramANe te priyaMkara samyakatva, ratnatraya, nava tatva ane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranuM caritra. 33 vratAdine svIkAra karIne mahA zrAvaka thaye. * " ekadA gurU mahArAje tene kahyuM ke-he mahAbhAga! nAnI vayamAM paNa dharma te Acaravo. kahyuM che ke jyAM sudhI jarA AvIne paDe nahi, vyAdhi vadhe nahi ane indriyanuM baLa haNAya nahi, tyAMsudhImAM dharmArAdhana karI levuM yogya che" pachI priyaMkara pratidina pratikamaNa, devapUjA, pratyAkhyAna, dayA ane dAna vigere AcaravA lAge, ane jinakti nava tane hRdayamAM ciMtavavA lAge. AvA prakAranI tenI dharmazradhdhA joIne gurUmahArAje prasanna thaI tene upasargaharastotranI AmnAya batAvI, ane kahyuM ke-"he mahAnubhAva ! prAtaHkALe uThI pavitra thaIne tAre A upasargaharastavanI ekAMtamAM mAnapUrvaka gaNanA karavI. (gaNavuM-mukhe pATha kare). A stavamAM zrIbhadrabAhu takevaLIe mahAmatre gupta rAkhyA che; jenA pAThathI saMtuSTa thayelA dharaNendra, padmAvatI ane vairocyAdika sahAya kare che. vaLI enI akhaMDa guNanA karavAthI (gaNavAthI) sarva kAryo siddha thAya che; temaja duSTa graha, bhUta, preta, vyaMtara, zAkinI, DAkinI, marakI, Iti, roga, jaLaparAbhava, agni upadrava, duSTa javara, viSadhara, cera, rAjA tathA saMgrAmAdikanA bhaya-e sarva enuM smaraNa karatAMja dUra thaI jAya che, ane sukhasaMtAna tathA samRddhine soga vigere zubha kAryo udayamAM Ave che. kahyuM che ke savA sAnaM pumAna co, dhyAyetsadA bhavati tasya hi kAryasiddhiH / duSTagrahajvararipUragarogapIDA, nAruM pati vanitA saMskRta mayaMti che ? 1 cadapUrvI zrutakevaLI kahevAya che. Jun Girl Aaradhak Trust Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 priyaMkaranRpa caritra. sarva upasargane haraNa karanAra evA stavananuM je prANI niraM tara dhyAna dhare che tene kAryasiddhi thAya che; ane duSTa graha, javara, zatru, sarpa ane rega vigerenI pIDAo nAza pAme che, temaja tenI strIo saMtAnavALI thAya che. mATe he bhadra! A upasargaharastotranuM tAre niraMtara bhAvathI samaraNa karavuM; ane kaI paNa prakAranuM kaSTa paDatAM tenI prathama gAthAnuM vizeSa rIte smaraNa karavuM (guNana karavuM). A pramANene gurU mahArAjane upadeza sAMbhaLIne priyaMkare upasargaharastAvane gaNavAne niyama lIdho. tyArathI te dararoja savAre uThI pavitra thaIne tene pATha karavA lAgyo. te niyamane kadApi bhaMga thatAM te divase te vigaIne tyAga karyo hato. A pramANe smaraNa karatAM te tetra tene siddhamaMtranI mAphaka sakaLa vAMchita kAryane sAdhanArUM thaI paDayuM. have ekadA priyaMkara vinayapUrvaka aMjali jeDIne potAnA pitAne kahevA lAgyuM ke-he tAta! have tame vyApArAdika badhAM kAmone tyAga karIne mAtra dharmadhyAnaja kare. uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke - jAjA vaccai rayaNI, na sA pddiniytti| ... - dharma rAmANasa, sadA naMti no che ? | je je rAtri vyatIta thAya che te pAchI prApta thatI nathI, ane dharma karatAM mANasanI rAtrie saphaLa jAya che." he tAta ! have badhuM vyApArAdika kArya ApanA prasAdathI huM samyak prakAre calAvIza. kahyuM che ke je putra janma pAmIne vidvAna na thAya ane mAbApanI tathA devagurUnI bhakti na kare tevA putrathI phaLa zuM? kAraNa ke je prasutA na thAya ane dUdha na Ape tevI gAyathI zuM prayojana che?" . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranR5 caritra. 35 vaLI putra paNa teja kahevAya ke jeo gharane bhAra upADI laI pitAnA pitAne ciMtAmukta kare. kahyuM che ke eka suputrathI paNa siMhaNa nirbhaya thaIne nidrA le che ane daza putra chatAM gadheDI temanI sAthe sAthe bhAra upADe che. vaLI kArya karavAmAM asamartha evA bahu putra chatAM hariNInuM zuM kArya sare che? kAraNa ke samasta vana jyAre dAvAnaLathI javalita thAya che, tyAre te putronI sAthe hariNI paNa mAtra uMce joI rahe che, ane hAthIonA kuMbhasthaLane daLI nAMkhavAmAM samartha temaja mahAparAkramI evA eka putranA yege paNa siMhaNa garjanA kare che. putre kahelI A hakIkata zeTha dhyAnamAM rAkhI. eka divase zreNIe pitAnA priyaMkara putrane najIkanA zrIvAsa nAmanA gAmamAM ugharANI karavA mekalya. ugharANI karIne pAchA vaLatAM tene bhillu lokoe bAMdhIne saMdhyA vakhate zrIparvata paranA killAmAM laI jaI sImADAnA (bahAravaTIA) rAjAne seM. teNe tene kedakhAnAmAM nAMkhI dIdhe. ahIM tenA mAtApitA sAMja sudhI paNa putrane ghera na Avela joIne ciMtAtura thayA, ane manamAM atyaMta kheda pAmI vilApa karavA lAgyA ke he putra! tane Ajeja ame pAsenA gAmamAM mekalya, paNa haju sudhI tuM AvyuM kema nahi? zuM rastAmAM tene keIe harakata karI che ? he putra ! have tuM . ahIM tarata AvIne virahAtura evA amane tArUM mukha batAvI AnaMda pamADe. have pachI tane kaI paNa sthAnake bahAra mekalazuM nahi. he vatsa priyaMkara ! tuM amAre ekane eka putra che, ane mahA kaTe tArUM ame pAlana karyuM che, tuM amane atyaMta hAle che, tuM kAMta ane manerU tathA AbharaNanA karaMDIyA tulya che, amArA jI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. * vitane tuM ratnavat ullAsa pamADanAra che ane uMbara puSpanI jema atyaMta durlabha che. ahA ! have svapnamAM paNa tAruM darzana zI rIte prApta thaze ?" A pramANe putranA guNa saMbhAratA satA te ane vividha prakAranA vilApa karavA lAgyA. kahyuM che ke bIjuM sarva prakAranuM duHkha mANaso vakhata jatAM vIsarI jAya che, paNa vallabhanA viyeganuM duHkha maraNa vinA visarAtuM nathI. aho ! Aja priya putra vine ApaNuM A ghara zUnya dekhAya che. kahyuM che ke- aputrIyAnuM ghara zUnya che, baMdhurahita janane dizAe zUnya che, mUrkhanuM hadaya zUnya che ane daridrane badhuM zUnya che. A pramANe te ciMtAmagna thaI vicAre che, evAmAM keIe AvIne zeThane kahyuM ke-hi zeTha! tamArA putrane te bhilla lokoe pakaDI lIdhuM che ane teo tene bAMdhIne zrIparvata para laI gayA che. A khabara sAMbhaLIne te daMpatI atizaya duHkha pAmyA, ane pachI vizeSa prakAre namaskAramaMtra ane upasargaharastotranA pAThamAM tatpara thaI dharmakArya karavA lAgyA. kahyuM che ke-"vanamAM, saMgrAmamAM, zatru, jaLa tathA agninA madhyamAM, mahAsamudramAM, parvatanA zikhara upara, mANasa sutela hoya, pramatta thaI gayela hoya yA te viSama sthitimAM AvI paDela heya, chatAM pUrvakRta pu tenI rakSA kare che. evAmAM pAsadatta zeThane deve kahela vacana yAda AvyuM, eTale prabhAte te kapUra, kasturI pramukha sugaMdhI padArtho laIne rAjavADImAM devathI adhiSThita AmravRkSa pAse gaye. tyAM dhUpa ukhevIne te kahevA lAge ke-"he deva ! mArA priyaMkara putrane rAjyane lAbha thaze ema tame prathama kahyuM che, te te dUra rahe; paraMtu atyAre ulaTuM tene virahanu kaSTa amArA para AvI paDayuM che. vaLI devI vANI kadi P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra, mithyA thatI ja nathI. kahyuM che ke mahApurUSanAM vacane yugAMta sudhI paNa anyathA thatAM nathI. agatya RSinA vacanathI baMdhAyela viMdhyAcala adyApi vRddhi pAmatuM nathI." vaLI he deva! AvuM kaSTa AvI paDatAM kharekhara tamArUM amane zaraNa che." A pramANenI tenI prArthanA sAMbhaLIne deva bolyA ke-he zeTha! ciMtA na kare, tamAre putra AjathI pAMcame divase rAjakanyA paraNIne Avaze. A pramANe devavANI sAMbhaLIne pAsadatta zeTha nizcita thaI khuzI thatA ghera AvyA, ane devatAe kahela hakIkata teNe pitAnI patnI priyazrIne kahI saMbhaLAvI. pachI zreSThIthI AzvAsana pAmelI te paNa zaMkarahita thaIne dharmakAryamAM vizeSa rIte tatpara thaI. - have zrIpavata para kedakhAnAmAM rahela priyaMkarane prabhAte pallIpatie potAnI pAse bolAvyo ane tene pUchayuM ke tuM koNa che? priyaMkare kahyuM ke-"he rAjana ! huM azokanagarano rahevAsI pAsadatta zeThane priyaMkara nAme putra chuM. pAsenA gAmamAM huM ugharANI karavA gaye hatuM, tyAMthI pAchA pharatAM mane tamArA mANaso zAmATe bAMdhIne ahIM lAvyA te huM kAMI samajI zakatA nathI." A pramANe sAMbhaLIne rAjA bolyA ke-azokanagarane rAjA azokacaMdra mAre, zatru che, tethI tenA nagaranA rahevAsI badhA nagaravAsIo mArA vairIja jANavA; paraMtu mArA sevakee te bIje gAma jatAM te rAjAnA maMtrInA putrane pakaDavAne mArga rokyA hatA tene badale tuM baMdhAI gaye. AthI priyaMkara be ke-"he svAmina ! te mane garIbane baMdhanamAM nAMkhavAthI tamane zuM lAbha thavAno che? A te evuM thayuM ke-ekanA aparAdhamAM bIjAnA mastakapara anartho paDyA. rAvaNanA aparAdhamAM samudrane parvatathI baMdhAvuM paDayuM, enA jevuM P.P: AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 priyaMkararUpa caritra. thayuM. pallI patie kahyuM ke- duSTane Azraya karavAthI aduSTa (ni- " deza) para paNa bhayaMkara daMDa paDe che. juo! mAkaDanA AzrayathI khATalAne lAkaDIne mAra sahana karavo paDe che." priyaMkara be ke-"he svAmin ! tathApi yogyAyogane vicAra karIne nItithI vartavuM e rAjadharma che." A prakAranA tenA vacanathI vismaya pAmele pallIpati kahevA lAgyuM ke-"he priyaMkara ! je tuM mAruM kathana mAne to huM tane mukta karUM." priyaMkara be he svAmin ! kaho." rAjA be ke-"mArA sevakone gupta rIte tArA gharamAM rAkha, ke jethI teo samaya sAdhIne tyAMnA rAjaputra ane maMtrIputrane bAMdhIne ahIM mArI pAse laI Ave ane tema karIne huM mAruM vera vALuM." A pramANe sAMbhaLIne priyaMkara manamAM kheda pAmIne kahevA lAgyo ke-he svAmin ! AvA prakAranuM akArya huM kaI rIte kadApi karIza nahi. pitAnI rakSAne mATe rAjavirUddha kArya karI bIjAone saMkaTamAM huM pADIza nahi. kahyuM che ke - akartavyaM na kartavyaM, prANaiH kaMThaga tairapi / . tu javuM, kALe kaMaupi se ? kaMThe prANa AvelA hoya paNa akAya na karavuM, ane ka8 prANa AvIne cAlyA jatA hoya te paNa sukRtya avazya karavuM." vaLI rAjavirUddha kArya karavAthI jIvitane paNa vinAza thAya. kahyuM che ke- je leke dezavirUdhdha gAmavirUddha ane nagaravirUddha kAma kare che teo Aja bhavamAM kaleza, baMdhana ane maraNa pAme che." A pramANenAM priyaMkaranAM vacana sAMbhaLIne koMdha lAvI rAjAe patAnA sevakene hukama karyo ke-"are sevake ! A vaNikaputrane punaH P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. - kedakhAnAmAM nAMkhI dyo." AvA prakArane rAjAne Adeza pAmIne te sevake tene kArAgAramAM laI gayA. pachI tyAM rahIne te ekacitta upasargaharastotrano pATha karavA lAge. - evA avasaramAM divya prabhAvathI rAjAnA manamAM AvA prakArane vicAra utpanna thayo ke A bicArA vaNikaputrane ahIM rekI rAkhavAthI ApaNe zuM kAryasiddhi thavAnI che? mATe tene mukta karUM. evAmAM tenI sabhAmAM keIka vidyAsiddha jJAnI AvIne rAjAne AzIrvAda daI tyAM beThe; eTale rAjAe paNa svAgatapUrvaka tene kuzaLa prazna pUchayo. te bolyo ke.. suthA nAna, gaLAnAM hitavAcatA || gaNAnAM vittavAsiMghava, suviji niraMtara II rAjAonI saumya daSTithI, prajAonA hita vAkyathI ane Apta janonA aMtaHkaraNanA vAtsalyathI huM niraMtara sukhI chuM." pachI rAjAe tene prazna karyo ke-"he jJAnI ! tame zuM zuM jANe che?" teNe kahyuM ke-"jIvita, maraNa, gamanAgamana, roga, yoga, dhana, leza, sukha, duHkha ane zubhAzubha-e badhuM huM jANuM chuM." eTale pallIpatie kahyuM ke- te amArA zatru azekacaMdranuM maraNa kyAre thaze te kahe." sidhdha che ke ekAMtamAM kahIza." rAjA bolyA ke ahIM sarve mArA pitAnA mANase ja che; mATe kaMI paNa saMdeha rAkhyA vinA kahe.' sidhei kahyuM ke-gupta vAta cha kAne jAya che tene bheda pragaTa thaI jAya che, cAra kAna 1 sudhI rahe to sthira Take che arthAt guma rahe che, ane be kAne hoya tyAre te tene loda brahyA paNa meLavI zakatA nathI. pachI rAjAnA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. kAna pAse jaIne tene azokacaMdra rAjAne maraNa samaya kahyo, eTale rAjAe pragaTa rIte tene pUchayuM ke--bahe sidhdha ! te maraNa pAmyA pachI tenA rAjapATapara tene ke putra besaze? eTale kSaNavAra dhyAna dharIne te bolyo ke "he rAjana ! tenA putrane tenuM rAjya maLavAnuM nathI, temaja tenA gotramAM paNa have pachI rAjA rahevAnuM nathI, paraMtu priyaMkara nAmanA je vaNikaputrane tame kedakhAnAmAM nAMkhela che teja puNyavaMtane tenuM rAjya devatA pote Apaze." A pramANe sAMbhaLIne rAjA bolyA ke "he sidhdha purUSa! AvuM saMbaMdha vinAnuM zuM bole che? "A vANikaputrane rAjyanI prApti thaze ema kahevAthI tArUM jJAna paNa sArI rIte amArA jANavAmAM AvI gayuM. A bicAro nirdhana vaNikaputra che, enuM nAma paNa koIne jANavAmAM nathI. jenuM rAjya prAptinuM prabala puNya hoya, tenuM nAma te sarvatra prasiddhaja hoya." kahyuM che keje puNyavaMta jana che temanuM nAma naLa, pAMDava ane rAmacaMdranI mAphaka prasiddha hoya che ane ghera ghera gavAya che." siddha kahevA lAge 'ke "he rAjana ! mArUM jJAna kadApi vRthA thanAra nathI; Aja vaNika putrane te rAjaya maLaze. A saMbaMdhamAM tamAre leza paNa saMdeha na kare. jo A vAta tamArA mAnavAmAM na AvatI hoya te khAtrIne mATe kAle tame je bhojana karyuM che te kahI dauM." rAjAe kahyuM ke--kahe." eTale te be ke-dhata ane khAMDa mizrita modaka ane pAMca mAMDA, maga, aDada tathA mukhamAM tAMbula-e pramANe kAle tame jamyA che." A pramANe sAMbhaLIne rAjAe te satya mAnyuM, evAmAM koI sabhAsada bolyA ke- he svAmin ! cuDAmaNizAstranA jANa gatavArtA jANe che, paNa AgAmI vAta teo P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - priyaMkaranRpa caritra. jANatA nathI. AthI rAjAe pharIne siddhane pUchayuM ke he siddha! Aje huM zuM bhojana karIza?" te bolyo ke he rAjan ! Aja tame maganuM pANI mAtra jamaze, ane te paNa saMdhyAvakhate jamaze." rAjAe kahyuM ke- e to bIlakula asatya che, kAraNa ke Aja mAre zarIre atyaMta Arogya varte che, javarAdika kaMI paNa nathI; athavA te hamaNAja saMdhyA thatAM badhuM jaNAI Avaze." A badhI vAta sAMbhaLIne sabhAjanene paNa Azcarya thayuM. evAmAM sidhdha punaH ke-"mAghamAsanA zukalapakSanI pUrNimA ne gurUvArane divase puSya nakSatramAM priyaMkara rAjA thaze, temAM koI prakArane saMzaya karazo nahI." . pachI rAjAe te ja kSaNe priyaMkarane kedakhAnAmAMthI lAvIne pitane ghera bhejana karAvyuM tathA zreSTha vastrAdikathI tene satkAra karyo, ane nehapUrvaka tene pitAnI pAse rAkhyo. kahyuM che kekAgaDAo sarvatra kRSNa (kALA)ja hoya che ane zuka pakSIo sarvatra lIlAja hoya che, tema duHkhI janene sarvatra duHkha hoya che ane bhAgyavaMta janane sarvatra sukha ja maLe che." pachI rAjAe ghaNA vakhata sudhI te siddhapurUSanI sAthe vArtAlApa karIne tene visarjana karyo. pachI rAjA sabhA visarjana karI pitAne ghera jaIne beThe; ane jamavAnI taiyArI kare che tevAmAM tene akasmAtuM mastakamAM pIDA thaI AvI. e avasare rasayAe AvIne rAjAne vijJapti karI ke he svAmin ! tamAma rasoI taiyAra thaI gaI che, mATe bhojana karavA padhAre." rAjAe kahyuM ke- huM cheDIvAra rahIne bhojana karIza, atyAre mAruM mastaka dukhe che. " ema kahIne te palaMga para suto eTale tene nidrA AvI gaI. pachI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. te saMdhyA samaye uDyo, chatAM zirovyathA haju zAMta thaI nahotI; evAmAM rAjAnI zire vyathAnA khabara maMtrIne maLavAthI te tyAM AvyuM ane rAjAne kahevA lAgyuM ke-"he ravAmin ! sarvathA lAMghaNa karavI te to ucita nathI. kahyuM che ke- javaramAM paNa sarvathA lAMghaNa na karavI, paraMtu yuktipUrvaka lAMghaNa karavI; kAraNa ke je guNe lAMghaNamAM kahyA che te guNo laghu bhojanamAM paNa kahelA che. mATe Aje have maganuM pANI levuM teja cAgya che. "maganuM pANI traNa deSane dUra kare che; svAdiSTa, recaka, gAtra zodhaka, zuSka, nIrasa, tikta ane varane dUra karanAra che." pachI rAjAe maMtrInuM vacana svIkArIne rUci vinA paNa oSadhanI jema maganuM pANI grahaNa karyuM, ane te upara vaidya pittane zamAvanArI elacI ApI. kahyuM che ke-elacI tikta, uSNa ane halakI che, kapha ane vAyunA vikArane te dUra kare che, basa ane kharajanA deSane haNe che ane mucha tathA mastakane zuddha kare che." pachI bIje divase vyAdhirahita thayela rAjAe te siddhapurUSane rAjasabhAmAM belAvIne vividha vastrAbharaNethI tene satkAra karI kahyuM ke-"he siddhapurUSa! tAruM kathana badhuM satya thayuM. pachI pitAnA kuTuMba, svajana ane maMtrI vigerene bolAvIne rAjAe kahyuM ke-je tame saMmata thatA he te A priyaMkarane mArI vasumatI putrI paraNAvuM. kAraNa ke A bhAgyavaMtane avazya rAjyanI prApti thaze, ane enI sahAyatAthI ApaNane paNa AgAmI kALe sukha prApta thaze." A pramANenuM rAjAnuM kathana sAMbhaLIne sarve bolyA ke-"he svAmin ! ApanuM kahevuM satya ja che. pachI te pallIpatie zubha veLAe priyaMkaranI IcchA vinA paNa tenI sAthe pi P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. 43 tAnI putrInuM pANigrahaNa karAvyuM, ane dhana, azva tathA vastrAdika tene ApyAM. lagnane bIje divase priyaMkara pitAnI priyA sAthe pitAne ApelA AvAsamAM besIne manamAM vicAra karavA lAge ke- A badhe upasargaharastavane prabhAva che. kahyuM che ke vipattine ThekANe saMpatti, zatrune ghera kanyAlAbha ane apamAnane sthAne mAnanI prApti e badhuM puNyanuM phaLa che. pachI rAjAe te priyaMkarane tenI patnI sahita rAtrie vairInA bhayathI bacAvavA mATe potAnA sevakone sAthe mokalIne paMcamIne divase azokanagare pahoMcADyo. tyAM jaIne vadhU sahita teNe mAbApane praNAma karyA, eTale devavANI satya thaI. A pramANe te priyaMkarane vasumatI prathama patnI thaI. - have priyaMkare badhA kuTuMbane bhAra mAthe laIne pitAnA pitAne ciMtAmukata karyA. kahyuM che ke te putrA ye piturbhaktAH, sa pitA yastu poSakaH / tanmitraM yatra vizvAsaH, sA bhAryA yatra nirvRtiH // 1 // teja kharA putro ke je pitAnA bhakta hoya, teja pitA ke je piSaka hoya, teja mitra ke jyAM vizvAsa mUkI zakAya, ane teja bhAryA ke jenI pAse javAthI zAMti prApta thAya", ' ' - ekadA priyaMkara zrI devagurUnA samaraNapUrvaka namaskAramaMtra ane upasargaharastavanAdikanuM vizeSa dhyAna dharIne sute, tevAmAM rAtrinA chelle pahere teNe mahAAzcaryakAraka svapna joyuM. pachI tarata ja grata thaIne te namaskAramaMtranI guNanA karavA lAgyuM. kahyuM che ke"jinazAsananA sArarUpa ane cAda pUrvanA uddhArarUpa navakAramaMtra jenA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja priyaMkaranRpa caritra. manamAM jAgrata che tene saMsAra zuM ( upAdhi ) karaze ? A pravara namaskAra maMtra maMgaLanuM sthAna che, duHkhano vilaya karanAra che, sarva prakAranI zAMtine utpanna karanAra che ane maraNamAtrathI sukhane dekhADanAra che. namaskAra samAna maMtra, zatruMjaya samAna tIrtha ane gajedrasthAna (pada) mAM utpanna thayela jaLa samAna jaLa jagatamAM anyatra nathI. te advitIya che)." pachI te vicAravA lAge ke-pUrve gurUmukhathI meM sAMbhaLyuM che ke-"susvapna joIne nidrA na karavI." vivekavilAsa nAmanA graMthamAM kahyuM che ke "susvapna joIne suI na javuM, ane te divasa ugyA pachI saddagurU yA vaDila pAse jaIne temane nivedana karavuM. duHsvapna joIne suI javuM, ane te koIne jaNAvavuM nahi." pachI prabhAte teNe potAnA svapnanuM svarUpa pitAnA pitAne nivedana karyuM ke "hetAta!meM mArA potAnA zarIramAMthI AMtaraDAM AkarSIne tene bhinna bhinna karI te AMtaraDAMnI jALavaDe AkhA azokanagarane zanaiH zanaiH vIMTI lIdhuM ane pachI mArA zarIrane meM agnithI baLatuM joyuM, ane jovAmAM jaLathI tene zAMta karavA gaye tevAmAM huM jAgrata thaI gaye. mATe he tAta ! A svapnanuM kevA prakAranuM phaLa mane prApta thaze?" pAsadara kahevA lAgyA ke-he vatsa! trivikrama upAdhyAyanI pAse jaIne tuM A svapnanuM phaLa pUcha. kAraNa ke te svapnazAstrane jANa ane guNI che. kahyuM che ke, .: ge cA muLa rAkhI, parikanaiH sadA ; - rANe vA ne thoddhA, puruSa: ? . ' ' "pAtrane dAna ApanAra, guNapara rAga karanAra, svajane sAthe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra bhojana karanAra, zAstranA bodhavALo ane saMgrAmamAM yuddha karanArasata purUSanA A pAMca lakSaNo che." A pramANe pitAnA tAtanuM kathana sAMbhaLIne priyaMkare paNa vinayapUrvaka tenI AjJA svIkArI lIdhI. kahyuM che ke attara H kama patti-puraH ziSya pituH sutA - Adeze saMzayaM kurvan, khaMDayatyAtmano vratam // 1 // "patinA AdezamAM satI strI), svAmInA AdezamAM sevaka, gurUnA AdezamAM ziSya ane pitAnA AdezamAM putra-jo saMzaya kare che te pitAnA vratanuM khaMDana kare che, ema samajavuM. " pachI priyaMkara hAthamAM phaLa, puSpAdi laIne te upAdhyAyane ghera gaye, ane tyAM zAstrAdhyayana karatA tenA be putrane joIne teNe pUchayuM ke-upAdhyAyajI kyAM gayA che?" eTale moTA putre javAba Ape ke - mRtakA yatra jIvaMti, nirjIvA uccasaMti ca / svagotre kalaho yatra, tadgRhe'sti dvijottamaH // 1 // mRtaka jyAM jIvatA thAya che ane nirjIva jyAM zvAsa le che tathA svagetramAM jyAM kalaha thayA kare che tene ghera upAdhyAya gayA che." A pramANe sAMbhaLIne priyaMkare potAnI buddhithI tene luhArane ghera gayela jANIne te tyAM gayA. tyAM teNe luhArane pUchayuM, eTale teNe kahyuM ke karapatraka sajaja karAvIne hamaNAja te pitAne ghera gayA. pachI teNe pAchA AvIne tenA laghu putrane pUchayuM, eTale 1 talavAra. P.P. Ac. Gunraipasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. - te bolyA ke - . upakAri ghanAdhAraM, matpitA tatra vidyate // 1 // "jyAM jaDa ( jaLa )nI sAthe saMgata che, paMkajanI sAthe jyAM prIti che, je upakArI che ane ghana ( varSA-pakSe ghaNuM che nA AdhArarUpa che tyAM mArA pitA che. A pramANe te baMnenI caturAI jANIne priyaMkara hRdayamAM camatkAra pAmI kahevA lAgyA-"zuM tyAre upAdhyAya sarovarapara gayA che ?" A pramANe sAMbhaLIne tenI buddhithI teo paNa manamAM Azcarya pAmyA. pachI te sarovarapara upAdhyAya pAse gayA. tyAM tene praNAma karIne ekAMtamAM pitAnA svapnanI vAta teNe upAdhyAya pAse nivedana karI. svapnanI hakIkata sAMbhaLIne tene rAjyadAyaka mAnI upAdhyAya paNa kSaNavAra vimA pAmI gayA pachI te priyaMkara sAthe pitAnA ghara tarapha cAlyA. eTale te ja vakhate nagaranA mukhya dvAra AgaLa hAthamAM akSata tathA zrIphaLa sahita thALa laIne sanmukha AvatI strIo maLI. paMDita te joIne vicAravA lAge ke-"viziSTa vadhAmaNuM te A sanmukha AvI. evAmAM mastaka para lAkaDAno bhAre upADIne AvatA be purUSa maLyA. te zakunane paNa upAdhyAye rAjya ApanArUM samajI lIdhuM kahyuM che ke "nagaramAM pesatAM ke nIkaLatAM je lAkaDAne bhAro sanmukha maLe to tene rAjyanI prApti thAya, ema zakunane jANanArA jajoe nizcaya karela che. AgaLa jatAM temane madyapUrNa karaka (madyapAtra) maLyuM, eTale paMDita bolyA ke-A zakuna paNa zreSTha che. eTale priyaMkare kahyuM ke- he paMDiteza! A karakamAM zuM che.?" paMDite kahyuM ke P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 priyaMkaranRpa caritra. - madaH pramAdaH kalahazca nidrA, dravyakSayo jIvitanAzanaM ca / svargasya hAnirnarakasya paMthA, aSTAvanAH karake vsNti||1|| "mada, pramAda, kalaha, nidrA, dravyakSaya, chavitane nAza, svarganI hAni ane narakanI prApti--e ATha anartho A karakamAM rahelA che." AthI te karakamAM madya che ema samajIne vismaya pAmI priyaMkare paMDitane pUchayuM ke-"he paMDitavarya ! je vastumAM anartha rahelA che te vastune pravara zakuna kema manAya?' paMDite kahyuM ke-"he vatsa ! zakuna zAstranA marmane jANanArA prANa janoe madyAdikane zubha zakuna tarIke kahela che. zukanazAstramAM kanyA, sAdhu, rAjA, mitra, bheMza, darbha vigere vadhAmaNInI vastu, vINA, mATI, maNi, cAmara, akSata, phaLa, chatra, kamaLa, dIpa, dhvajA, vastra, alaMkAra, madha, mAMsa, puSpa, suvarNAdi sArI dhAtuo, gAya, masya, dahIM ane kuMbha-e je jamaNuM utaratAM sAmA maLe te zreSTha kahelA che. A pramANe sAMbhaLIne priyaMkara pramudita thaI zakunanI gAMTha bAMdhI sAthe sAthe upAdhyAyane ghera gaye. tyAM paMDita bahumAnapUrvaka pitAnI " somavatI ' nAmanI putrI ApavA mATe tene prArthanA karI, eTale priyaMkara bolyo ke-"he paMDitarAja ! A saMbaMdhamAM mArA pitAja samajI zake, huM te kevaLa svapnaphaLa pUchavAne mATeja ahIM Avyo chuM; mATe mArA para kRpA karIne A vAta temane nivedana kare."eTale paMDite kahyuM ke- he priyaMkara! tame ghera jaIne tamArA pitAneja ahIM mokale, eTale temane tamArA svapnanuM phaLa kahIza." pachI priyaMkare ghera jaine paMDitanuM kathana pitAnA pitAne nivedana karyuM. eTale pAsada zreSThIe pote paMDita pAse jaI tenI pAse phaLa, puSpAdika mUkIne svapnanuM phaLa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak, Trust Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. . pUchayuM. paMDite kahyuM ke A svapnathI ema jaNAya che ke tamAre putra A nagarane avazya rAjA thaze." svapnazAstramAM kahyuM che ke-je pitAnA AMtaraDAthI koI paNa gAma ke nagarane vIMTI le te manuSya te gAma, nagara, deza ke maMDalane rAjA thAya. vaLI svanamAM je potAnA Asanane, zayyAne, zarIrane, vAhanane ane gharane baLatAM jue tenI sanmukha lakSmI Ave che. vaLI samadhAtuvALA, prazAMta, dhArmika, nirogI ane jiteMdriya-evA purUSanA jovAmAM Avela zubhAzubha svapna satya thAya che. rAtrie cAre pahoramAM jevAmAM Avela svapna anukrame eka varSe, cha mahine, traNa mahine ane eka mahine phaLa ApanAra thAya che." A pramANe sAMbhaLIne devavANI paNa satya thaI ema aMtaramAM jANIne pAsadatta zreSTIe harSa pAmI paMDitane kahyuM ke he prAjJavarya! tame kahyuM te badhuM satyaja che. kAraNa ke sarva kahela zakunazAstra anyathA na hoya paMDite kahyuM ke "he zreSThIna ! te kAraNa mATe mAre paNa mArI putrI tamArA putrane ApavAnI che." pachI zreSThIe paNa paMDitanuM kathana svIkArIne zubha lagna paMDitanI putrI somavatI sAthe pitAnA putrane mahotsavapUrvaka vivAha karyo. hastamecanAvasare paMDite priyaMkarane ratnasuvarNAdika puSkaLa dhana ApyuM. A A pramANe bane priyA sAthe vividha prakAranAM sukha bhegavato priyaMkara dharmakAryamAM vizeSa tatpara thaIne pitAne samaya vyatIta karavA lAgyA. have pAsadara zeThanA gharanI pAse mahAdAnI audAryAdi guNagaNathI alaMkRta ane keTIzvara "dhanadatta" nAmano zeTha rahetA hate. dAnaguNathI tenI kIrti cAre dizAomAM vistAra pAmelI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. hatI. kahyuM che kebAra vate kIrti-4 puNena vate che vinona punarvadyA, junA sarve vivevAta:* I ? dAnathI kIrti, puNyathI lakSmI, vinayathI vidyA, ane vivekathI badhA guNo vRddhi pAme che." te zeThane dhanazrI nAme patnI hatI. tenI kukSithI utpanna thayelA jinadAsa ane somadAsa nAme be putra hatA ane zrImatI nAme eka putrI hatI. ekadA te dhanadatta zreSThIe navIna AvAsa karavAnI IcchAthI zubha muhurta ane zubha divase prathama bhUmizodhana karIne vAstuzAstranA vidhithI AvAsa baMdhAvavAnI zarUAta karI. A saMbaMdhamAM kahyuM che ke-"keI devamaMdiranI samIpe AvAsa karavAthI duHkha utpanna thAya che, catuSpathamAM karavAthI gharanI hAni thAya che ane dhUrta tathA amAtyanA ghara pAse karavAthI putra ane dhanane kSaya thAya che. AvAsamAM kSIravRkSa ( ra ) nuM lAkaDuM vAparavAmAM Ave te te lakSmIne nAza kare che, kaMTakavRkSanuM kASTha zatru taraphanA bhayane Ape che ane boraDInuM kASTa apatya (saMtAna) ne nAza kare che, mATe tevuM kASTa na vAparavuM. mUrkha, adhama, pAkhaMDIonA matavALA, napuMsaka, kuchI, madyapAnI ane cAMDALa-emanA pADezamAM na rahevuM. pahelA ane chelA pahera sivAya bIjA ane trIjA paheranI vRkSa ane dhvajAdikanI chAyA je ghara upara AvatI hoya, te te niraMtara duHkhadAyaka thaI paDe che. dravya ane putrAdikanI IcchAvALA buddhimAna mANase vRkSane chedIne tene sthAne pitAne AvAsa na karavo, kemake vaTavRkSa cheda karavAthI vyaMtaro upadrava kare che ane AmalIvRkSanA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 priyaMkaranRpa caritra. chedathI saMtatI jIvatI nathI, vaLI AmalIvRkSanA chedathI dhanane ane yazano paNa nAza thAya che, ema AcAryoe kahyuM che. mATe svahitecchue teno tyAga karavo. vicakSaNa janee sukhazAMtine arthe prAyaH vRkSarahIta sthAna meLavIne pitAne AvAsa kare. vaLI pitAne AvAsa karatAM svahitane mATe jiteMdra pRSThabhAga taja, mahezane pArthabhAga tajevo ane viSNune agrabhAga taja ucita che. jinamaMdiranI pachavADe savAso hAtha jeTalI jamInanI aMdara karela ghara dhana ane saMtatIne nAza kare che. mahezanA maMdira vigerene mATe paNa tevI ja rIte samajI levuM. A bAbata vadhAre vistArathI jevI hoya to cUDAmaNi vigere graMthe joI levA. " anukrame keTaleka divase zreSThIe karAvela AvAsa taiyAra thaye eTale zubha muha gharanI aMdaranA vAma bhAgamAM devAlaya sthApIne devapUjA tathA saMghavAtsalya ane dIddhArAdika karIne dhanadatta zeTha navA AvAsamAM rahevA AvyuM. tyAM rahetA traNa divasa thayA. pachI ethe divase rAtrie dhanadatta sukhe gharamAM suto, te prabhAte jAge tyAre pitAne gharanA AMgaNAmAM palaMga para sutele je. pachI vismaya pAmIne bIje divase rAtrie namaskAra ane ISTa devatAnA smaraNapUrvaka teja navA AvAsamAM aMdaranA oraDAmAM dvAra baMdha karIne suto, paNa prabhAte prathama divasanI jemaja pitAne bahAra sutele je, eTale te vizeSa ciMtAtura thaye. pachI trIje divase paNa rAtrie dhUpa ukhevIne tyAM suto, paraMtu prathamanI jemaja thayuM. AthI te manamAM atizaya kheda pAme. tenA kuTuMbamAMthI paNa je koI rAtrie tyAM suve, te prabhAte gharanA AMgaNAmAM sutelo jovAmAM Ave. A pramANe thavAthI bhayabhIta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranR5 caritra. 51 , thayelA te sarvemAMthI kaI paNa gharamAM zayana karatuM nahotuM. tethI dhanadatta zeTha vicAravA lAge ke kharekhara A AvAsa ke duSTa vyaMtarathI adhiSThita thayele jaNAya che. A pramANe vicAra karIne zreSThIe aneka maMtravAdIone pUchayuM. te maMtravAdIo jema jema maMtropacAra karavA lAgyA, tema tema te vyaMtara adhika kupitA thaIne AvAsamAM bhayaMkara zabda karavA lAgyo. AthI dhanadatta zeTha vizeSa kheda pAmIne vicAravA lAge ke- are meM A AvAsa karAvavAmAM je lakSa dravyane vyaya karyo te badhe vyartha ga." A pramANe atyaMta ciMtAtura thaIne pitAnA gharanA AMgaNAmAM beThele dhanadatta ekadA priyaMkaranA jovAmAM AvyuM, eTale teNe temane ciMtAnuM kAraNa pUchayuM-"he zreSTin ! ha maNuM tame nirdhananI jema khinna kema dekhAo cho ? chIe kahyuM ke"he saMpurUSa! kahyuM che ke- ciMtA zarIrane bALe che, ciMtAthI regotpatti thAya che, zarIramAM durbaLatA Ave che, nidrAne nAza kare che ane kSudhAne maMda kare che." priyaMkare kahyuM ke -"ciMtA karavAthI zuM? kAraNa ke-je vidhie lekha lakhyA hoya che, te sarva jIvone bhogavavAnA che. A pramANe samajIne dhIra purUSa viSamAvasthAmAM paNa kAyara thatA nathI." tathApi he subhaga! tamArI ciMtAnuM kAraNa mArI AgaLa pragaTa kare." A pramANe sAMbhaLIne zreSThIe pitAnA gharanuM svarUpa tenI AgaLa nivedana karyuM ane kahyuM ke-"he sajajana! je kaI paNa upAya tamArA jANavAmAM hoya to kaho, tame sarva prakAramAM pravINa ane amArA sAdhama baMdhu che. kahyuM che ke-guNe jANanArA ghaNA hoya che, paNa paropakAra karanArA viralA hoya che ane paraduHkhathI duHkhita thanArA tethI paNa viralA hoya che. priyaMkare kahyuM ke-"he zreSThinuM! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkarasRpa caritra. hAla to huM svagRhanA kAryamAM vyAkuLa chuM, mATe thoDA vakhata dhIraja rAkhe." eTale zreSThIe kahyuM ke-"uttama jano te potAnuM kArya tajIne paNa parakArya kare che. kahyuM che ke-"sujana jane potAnA kAyathI vimukha thaIne sadA parakArya karavAmAM Asakta hoya che, kAraNa ke caMdramA vasudhAne ujavaLa kare che ane pitAnA kalaMkane sparza paNa karatuM nathI." vaLI naiSadhakAvyamAM kahyuM che keyaacmaanjnmaanstteH, pUraNAya bata janma na yasya / tena bhUmiratibhAravatIyaM, na drumaina giribhirna samudraiH // 1 // yAcanA karanArA mANasanI manovRttine pUrNa karavA mATe jene janma nathI tevA purUthI ja A bhUmi atyaMta bhAravALI che, paNa vRkSo, parvata ke samudrothI te bhAravatI nathI." A pramANe zeThanA kahevAthI priyaMkare tenuM vacana svIkArI lIdhuM, ane prathama tenuM samasta ghara samyagadhyAnapUrvaka joIne kahyuM ke-"he zreSThina ! A tamArUM ghara vAstuzAstramAM kahelI vidhithI banAvavAmAM AvyuM che, tathApi sUtradhAra (zilpI) nA pramAdathI kaMIka sadoSa thaI gayuM che. kAraNa ke teNe dvAranA bhAravaTTapara maMgaLanimitte jinabiMbane sthAne yakSamUrti sthApI che. kahyuM che ke-"svahitecchu pUrUSe potAnA gharamAM sadA maMgaLanimite dvAranA bhAravaTTapara jineMdranI mUrti ALekhAvavI. vaLI zakaTanA AkAra jevuM (AgaLa sAMkaDuM ne pachaLa paheluM ) bAMdhela ghara dhana ane saMtatIne nAza kare che, mukhamAM dhUsarAkAra hoya (AgaLa bahu paheluM ne aMdara taddana sAMkaDuM) to te vaMza ane kIrtithI rahita kare che, trikoNa hoya to aMgnine bhaya thAya che ane viSama hoya te rAjAthI bhaya thAya che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. mATe dravyAdikanA Icchaka purUSe cAre bAju sarakhuM (khaMDa) ghara karAvavuM." pachI priyaMkare te AvAsamAM yakSamUttine ThekANe zrI pArzvaprabhunI mUrti vidhipUrvaka ALekhAvI ane pachI caitramAsanI aDrAImAM te AvAsanI aMdara zrI pArzvanAtha prabhunI mUrti siMhAsana upara sthApI, dhUpa dIpAdika karI, pavitra thaIne priyaMkara pote dararoja pAMca vakhata upasargahara stotrano pATha karavA lAge. AThame divase gharamAM rahela tara bALagInuMrUpa karIne tyAM AvI tenA dhyAnamAM bhaMga karavA mATe kahevA lAge ke- he sajajana ! tuM kRpALuM che, mATe gAkAMta evA mAruM rakSaNa kare. huM mAtapitA rahita nirAdhAra raMka chuM, mATe mArA para dayA karIne auSadhAdikathI mArA prANa bacAva." e pramANe teNe vAraMvAra prArthanA karI, chatAM priyaMkara koI bole nahi, eTale te vyaMtara hAthI, siMha ane sarpAdikanuM rUpa vikRvIne tene bhaya pamADavA lAge, tathApi te pitAnA dhyAnathI calAyamAna thaye nahi, paraMtu prathama karatAM vizeSa upasargaharastavano pATha karavA lAgyuM. te tetrapAThanA prabhAvathI duSTa vyaMtara tyAMthI palAyana karI gaye. pachI priyaMkaranA kahevAthI te dhanadatta zeTha parivAra sahita sukhe te AvAsamAM rahyo. tyArapachI tyAM bIlakula upadrava thaye nahi. priyaMkaranA upakArathI saMtuSTa thayelA dhanadatta zreNIe moTA AgrahathI pitAnI zrImatI putrI sAthe mahotsavapUrvaka tenuM pANigrahaNa karAvyuM, ane karamecananAM avasare teNe ratnasuvarNajaDita hAra tathA keyUra (bAjubaMdha) vigere ApyAM. pachI zrImatInI sAthe pitAne ghera AvIne priyaMkara nAnA prakAranAM sukha bhogavavAM lAge. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 priyaMkaranRpa caritra. have keTalAka divaso pachI te vyaMtarane hAMkI kADhavAnI vAta. rAjAnA hitakara nAmanA maMtrInA sAMbhaLavAmAM AvI. kAraNa ke gupta kareluM paNa zubhAzubha prAya: lokamAM prasiddha thAya che. pachI te maMtrIe priyaMkarane pitAne ghera bolAvyo ane svAgata pUchyuM. kahyuM che ke-Ave, padhAre, A Asana para bese, tamArAM darzana nathI mane khuzAlI thaI che, AjakAla gAmamAM zuM vAta cAle che, kema hAlamAM tame azakta lAge che ? hamaNAM te bahu vakhate dekhAyA-A pramANe ghera AvelA pitAnA snehIne je AdarapUrvaka kahe che, temane ghera sadA niHzaMka manathI javuM egya che pachI maMtrIe kahyuM- he priyaMkara ! tArA paropakArane vRttAMta mArA sAMbhaLavAmAM Avela che. kharekhara tuM dhanya ane bhAgyavaMta che. kahyuM che kepropkaaraay vahaMti nadyaH, paropakArAya phalaMti vRkssaaH| . paropakArAya duIti gAvaH, paropakArAya satAM vibhUtayaH // 1 // nadIo paropakArane mATeja vahe che, vRkSo paropakArane mATeja phaLe che, gAye paropakArane mATeja dudha de che ane sajajana purUSonI vibhUti paropakArane mATeja hoya che. " vaLI megha, sUrya, vRkSa, dAtAra ane dharmopadezako-emanA upakAronI vasudhA para maryAdA (hada) nathI. jo ke A jagatamAM te svArtha rahita sneha paNa durlabha che." kahyuM che ke- janmathI nivAsa karavAne lIdhe viMdhyAcaLa upara hAthIne prIti hoya che, sugaMdha ApavAnA upakArathI madhukaranI kamaLamAM prIti hoya che, saMbaMdhane lIdhe samudra ane caMdrane paraspara prema dekhAya che, ane meghamAM jaLanA lAbhathI cAtaka prIti rAkhe che-A pramANe sarvatra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. kaMIka kaMIka nimittane laIne prANIonI prIti baMdhAya che, paraMtu mayUra ane meghanI jema niSkAraNa ane nirdoSa prIti te kyAMkaja jovAmAM Ave che. he mahAnubhAva! tAre anemittika sneha che, tethI te sarvoparI che, mATe tArA lAyaka kaMIka kArya kahevuM che." priyaMkara bolyo ke- he maMtrina ! tame sukhethI kAma pharamAve, huM Apane dAsa chuM. " eTale maMtrIe kahyuM ke- mArI putrI ekadA pitAnI sakhIo sahita kIDA karavAne vADImAM gaI hatI. tyAM keIka duSTa zAkinI, DAkinI, bhUta yA pretAdikanI chAyAthI ghelI thaI gaI che. tene lagabhaga eka varSa karatAM kaMIka vadhAre thayuM che. te saMbaMdhamAM meM ghaNA upacAro karyA, paraMtu durjanane kahela sadvAkyanI jema te badhA upacAro vRthA gayA che. vaLI bahu deva devIonI mAnatA karI paNa te niSphaLa thaI che, ane ghaNA vaidyone dekhADI, to teo tene roga thayela che ema jaNAve che, keTalAka yogIo bhUtAdikano doSa jaNAve che, ane devajJa jano (tiSIo) grahanI pIDA batAve che. kahyuM che ke "vaidyA vadaMti kaphapittamarutprakopaM, jyotirvido grahakRtaM pravadaMti doSam / bhUtopasargabhatha maMtravido vadaMti, karmaiva zuddhamunayo'tra badaMti nUnam " // 1 // - "vedyo kapha, pitta ke vAyuno prakopa jaNAve che, jyotiSane jANanArA grahano doSa kahe che, mAMtrike bhUtano upasarga batAve che ane zuddha munio A saMbaMdhamAM kamaneja mukhya kahe che." A pramANe vikaTa saMkaTamAM AvI paDelA ame kiMka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. tavyamUDha banI gayA chIe. vaLI aSTamI tathA caturdazInA divase te te vizeSe pIDita thAya che, te divase te kaMi bhojana letI nathI, kazuM bolatI nathI ane pUchatAM kaMI uttara paNa ApatI nathI. AthI tenuM kaI pANigrahaNa paNa karatuM nathI, mATe he. priyaMkara ! mArA para kRpA karIne tuM e pApakAra kara, ke jethI ene koI paNa upAyavaDe phAyado thAya. A bAbatamAM je dhanAdi joIe te kahe, to te huM tane prathamathI ja ApuM. kAraNa ke saMgraha karelA bahu dhanathI paNa zuM ke je pitAnAM saMtAna mATe paNa upagamAM nathI AvatuM. kahyuM che ke- deva, gurU, dharma, svajana ane putrAdikanA upayogamAM AvI je dhana saphaLa thatuM nathI, tevA duHkhahetuka dhanathI paNa zuM? " pachI priyaMkare kahyuM kemaMtrina ! tame agarU, kapUra, kasturI pramukha dhUpanI sAmagrI lAve ke jethI huM kaMIka tene pratIkAra karUM. je enuM puNya prabaLa haze, to mAre karela udyama saphaLa thaze. kahyuM che ke " umara khAginAM gAya, taDavi sastA | thavA mArInapuNAni savAni avaMti di' || 2 | - " prANIono karela udyama paNa tyAreja saphaLa thAya che, ke jyAre temanAM pUrva puNya prabaLa hoya che." pachI maMtrIe teNe kahela badhI sAmagrI taiyAra karI ApI. tyArapachI priyaMkara aSTamI caturdazInA divase tenA gharamAM zrI pArzvanAtha bhagavaMtanI pratimA sthApI, tenuM puSpAdikathI pUjana karIne tathA tenI AgaLa zreSTha gaMdhayukta dhUpa karIne pAMca vAra upasargahara stotrano pATha karavA lAgyA. te upacArathI pradhAnaputrIne zanaiH zane phAyado thato gaye. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. 57 evA avasaramAM kaIka madhyama vayano nirdhana brAhmaNa dezAMtarathI priyaMkarane ghera AvyA, ane AzIrvAda daIne tenI AgaLa beTho, eTale priyaMkare madhura vacanathI tene bolAvyo he dvijottama ! ahIM ApanuM Agamana zA nimitte thayuM che?" te bolyo ke- he saMpurUSa ! tamArA lAyaka kaMIka kArya che. " eTale priyaMkara bolyo ke- tame sukhe pharamAve, je mArAthI banI zakaze te huM karI ApIza." brAhmaNa bolyA ke-"he sajana! jo Apa prArthanAno bhaMga na karo, toja huM prArthanA karuM. kahyuM che ke- paranI prArthanA sAMbhaLIne mAtra besI rahenAra evA putrane he janani ! janmaja ApIza nahi, ane je paranI prArthanAne bhaMga kare evA putrane te udaramAM paNa dhAraNa karIza nahi. " vaLI he purUSa ! A jagatamAM paropakAra eja sAra - che. kahyuM che ke- caMcA (manuSyAkRti) kSetranuM rakSaNa kare che, dhvajA gharanuM, bhasma kaNonuM ane dAMtamAM rAkhela tRNa (zatruthI) prANonuM rakSaNa kare che. bAkI upakAra vinAnA nAte prayojana vagaranA (nakAmA) ja che.ItyAdika vivecana karIne te vipre potAnuM kArya tenI AgaLa nivedana karyuM ke "he uttama! siMhaladvIpamAM siMhalezvara nAme rAjA che. teNe eka meTe yajJa mAMDe che. tyAM dakSiNAmAM badhA brAhmaNone te lakSamUlyavALo hAthI ApavAno che, mATe lebhathI parAbhava pAmele huM daridrI te hAthI levAne tyAM javA icchuM chuM kahyuM che ke A durbhara ( khe bharavA lAyaka) udarane mATe zuM zuM na karAya, kene kone na pUchAya ane kyAM kayAM mastaka na namAvAya? dravyanA lebhIoe zuM zuM ne karyuM ane zuM zuM na karAvyuM? arthAta kAMI bAkI rAkhyuM nathI. mATe tyAM javAne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 priyaMkaranRpa caritra. utsuka evo huM tamArI pAse mArI prANapriyAne mUkavA AvyuM chuM. huM te kArya karIne pAcho AvuM, tyAMsudhI rUpa ane lAvaNyayukta A mArI priyAne tamAre ghera saMbhALIne rAkho. tenI pAse tamAre pANI bharAvavuM,radhAvavuM ane chAzanuM valeNuM karAvavuM, vigere kAma karAvavuM ane bhejana ApavuM. tevA prakAranA keI paNa svajanone mAre abhAva hovAthI ane bIje kaI ThekANe vizvAsa na AvavAthI uttama evA tamArI pAse tene mUkIne huM nizcita thaI jaI zakuM tema chuM." A pramANe sAMbhaLIne kumAra bolyuM kehe vittama! ahIMja ( A zaheramAM ja) tamArA svagotranA, svajAtinA yA svavarganA ghaNA loke che, temane seMpIne tame jAo." vipra be ke-"he sajana ! bIje kayAMI mUkavA mAruM mana mAnatuM nathI, mATe tameja A mAruM kArya karIne mArApara upakAra kare." kumAre kahyuM ke- he dvija ! kevaLa tamArA AgrahathI mana na hovA chatAM mAtra popakArane mATeja tamArI priyAnuM huM mAre ghera rakSaNa karIza, paraMtu kArya karIne tamAre satvara AvavuM." brAhmaNa harSita thaIne priyaMkarane kahevA lAgyuM ke he purUSottama ! kAzIvAsI, kAzyapagotrI, kAmadevapitA, kAmalatAmAtA, kezavanAma, karapatrikA karamAM ane kaSAyavasa-A sAta kakArathI je mArI nizAnI Ape, tene A suMdarI tamAre sAMpI devI. ' A pramANe kahIne te brAhmaNa tyAMthI cAlato thaye. eTale priyaMkare tene kahyuM ke-he vipra ! tamane tamAro mArga sukharUpa thAo, punaH satvara samAgama he, kAryamAM saphaLatA pAme ane avasare amane saMbhArIne tarata pAchA Ave. vaLI te dvija ! jyAre tame ahIM Avaze, tyAreja A tamArI bhAryA huM tamane soMpIza.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. 59 tyArabAda traNa divasa gayA pachI tenA jevA ja rUpavALe, teTalIja vayane, tenA jevAja varNavALa, teja nAmavALo, tevI ja nizAnI jaNAvanAre, tenA jevuM ja bolanAre, tenA jevA ja mukha ane netravALo eka vipra priyaMkara pAse AvyA, eTale priyaMkara be ke-"he vipra ! tuM tarata pAcho kema AvyA? zA kAraNathI tyAM gaye nahi? zuM svajanoe tane aTakAvyuM ? athavA zubha zakananA abhAve pAcho Avye?" brAhmaNe kahyuM ke-"he sajjana! samudramArge jatAM vahANa DubavAnA bhayathI jIvane jokhamamAM nAkhavAnI zaMkAthI huM pAcho Avyo; kAraNa ke jIvane saMzayamAM nAkhI dhana kamAvAthI paNa zuM ? kahyuM che ke- je dhana meLavatAM zatruone praNipAta karavo paDate heya, dharmanI maryAdAne lepa thato hoya ane ati kaleza thatuM hoya, tevA dravyanuM prayojana nathI." A pramANe bhayanI zaMkAthI huM tyAM gaye nahi. ahIM ApanA jevA bahu bhAgyavaMta che, temanA AzrayathI huM mArA nivAha calAvIza." A pramANe kahI te strIne laIne tyAMthI cAlyA gaye. . keTalAka mAsa vyatIta thatAM pitAnI priyAne maLavAne utsuka thayelo pele brAhmaNa eka moTA parvata jevA gajeMdrane siMhaladvIpathI lAvIne priyaMkarane ghera AvyA, ane tene AzISa daIne tenI samakSa beThe. pachI teNe priyaMkarane kahyuM ke he sajajana ! tamArA prasAdathI huM gajAdika dhana upArjana karIne atyAre ja kuzaLe ahIM AvI pahoMce chuM, tame mArA upara meTo upakAra karyo che, huM tamAro pratyupakAra zI rIte karI zakIza eja ciMtA che, have tame mArA para prasanna thaIne mArI priyA mane sapi." A pramANenuM vipranuM vacana sAMbhaLIne priyaMkara te jANe vajathI ghAyala thaI ga P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. je hoya tema kSaNavAra mana rahIne kahevA lAgyuM ke he vipra ! teja prathama tArI bhAryAne laIne cAlyA gayA hatA ane atyAre pharI pAche AvIne kema mAge che? sAta nizAnIo paNa te vakhate te sAbIta karI ApI hatI, have vRthA vivAda zA mATe kare che? athavA te brAhmaNe AvA dAMbhika hoya che, te huM jANuM chuM. ' brAhmaNe kahyuM ke-"he vaNikaputra! jema tema na bole, dAMbhika te vANuyAja hoya che. kahyuM che ke-dAMbhika lake devatAone paNa ThagI le che, mANasene Thage temAM te zuM meTI vAta che ? eka vANiyAe devI ane yakSa baMnene eka lIlAmAtramAM ThagI lIdhA hatA. vaLI huM ahIM AvyA ja nathI. A saMbaMdhamAM huM zapatha ( sama) levA paNa taiyAra chuM; mATe je lebha karIne mArI strI mane nahi sepe, te huM tamane brahmahatyA ApIza." A pramANe sAMbhaLIne priyaMkara bhaya pAmI khina ane zyAma mukhavALe thaIne hRdayamAM vicAravA lAgyuM ke pahelAM nizca keI duSTa vidyAsiddha A brAhmaNanuM rUpa karI enI strI laIne cAlyo gayo. jaNAya che. have zuM thaze? A pramANe dimUDha thayelA priyaMkarane brAhmaNe kahyuM ke "huM avazya mArI strI laIne ja javAne chuM. ' ema kahIne te tenA gharanA dvAra AgaLa beThe. Ama karatAM te brAhmaNane eka lAMghaNa thaI, eTale badhA svajanee maLIne priyaMkarane kahyuM ke kharekhara keI vyaMtare AvIne tene vipattimAM nAkhyo che. kahyuM che ke rAmacaMdra hemamagane jANuM na zakyA, nahuSa rAjA vAhanamAM brAhmaNane joDavA lAge, brAhmaNa pAsethIja caka sahita dhUma haraNa karI levAnI arjunane mati thaI ane yudhiSThire potAnA cAra bhAIne tathA potAnI paTarANIne cUtamAM mUkayAM, mATe vinAza P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkarapa caritra, kALe saMpurUSone paNa prAyaH viparIta buddhija sUje che. paraMtu zuM A te devanI ceSThA che? athavA keI durjane duSTatA vAparI che?" A pramANe sarva svajanAdika kimaMtavyatAmUDha thaI gayA. pachI kumAre brAhmaNane kahyuM ke "he vipra ! je meM tArI strIne chupAvI rAkhI heya, te huM A pramANe zapatha lauM. "jo meM tArI strI chupAvI rAkhI hoya, te jyAM jIvahiMsA thatI hoya ane jyAM mRSAvAdI vartatA hoya, temanuM pApa mane lAge, adhamajano je pArakAnuM dhana corI le che, temanuM pApa mane lAge,jeo kRtana, vizvAsaghAtaka ane paradArolaMpaTa che, temanuM pApa mane lAge, dharmanI niMdA karanAra, paMktimAM bheda rAkhanAra, jhaghaDAmAM pakSapAta karanAra, potAnI strIne tyAga karI anyatra prema karanAra, be strImAM snehane khoTo vibhAga karanAra, kUTa sAkSI pUranAra, para draha karanAra, pitAne dveSa karanAra ane kubuddhine ApanAra-emanuM pApa mane lAge." A pramANe sAMbhaLIne vipra bolyo ke-ra kamIonA zapathane paNa huM mAnato nathI. eTale priyaMkare kahyuM ke "te tuM tene badale yathocita dhana mArI pAsethI le." brAhmaNa bolyo ke mAre dhananuM kAMI prayajana nathI, kevaLa mArI bhAryA mane soMpI de." kumAra bolyo ke "A pramANe asatya kalaMka mAthe vahoravA karatAM bahetara che ke sarvathA prANoneja tajI devA." ema kahIne te jovAmAM potAnA hAthe khaga levA gaye, tevAmAM vipra teno hAtha aTakAvIne bolyo ke- he kumAra! sAhasa na kare, jo tame mAruM eka kathana mAne te huM mArI strInI mAgaNI rada karU. " eTale kumAra harSita thaIne bolyo ke-je kaMI tuM kahIza, te karavAne huM taiyAra chuM. je icchA hoya, to huM tAro dAsa thaIne rahuM." brAhmaNe kahyuM ke-je tame saMtrIsutAno pratIkAra na kare, te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. huM tamane mukta karuM, anyathA nahi." priyaMkara bolyA ke-"meM je pratijJA lIdhI che, te te maraNAMta kaSTa AvatAM paNa mUkavAne nathI." vipra belTe ke -"A pramANe potAnAM vacananuM ullaghaMna karavuM, e zuM saMta janene yogya che?" kumAra bolyA ke-"caMdramA doSAkara (deSane AkAra-pakSe de-rAtrI karanAra), kuTIla, kalaMkita ane mitra ( sUrya )nA avasAna samaye udaya pAmanAra hovA chatAM mahAdevane te vallabha che, mATe sajajane Azrita janamAM guNa deSane vicAra karatA nathI. moTA jane mAtra guNane ja gaNanAmAM letA nathI; paraMtu svIkAra karela nirguNane paNa teo pALe che. juo ! mahAdeva adyApi viSane dhAraNa kare che. kUrma pitAnI pITha para pRthvIne dhAraNa kare che ane samudra vaDavAnaLane vahana kare che, mATe sajajane aMgIkAra karelanuM pAlana kare che. he vipra ! tAre e abaLA bAlikA sAthe ze vairabhAva che ke jethI tuM ene satAve che? kAraNa ke- tRNa para kuhADe, mRga para siMhanuM parAkrama, kamaLa ukheDavA mATe hAthIne zrama ane kIDI para kaTaka-e badhuM sarvathA anucitaja che." brAhmaNa bolyA ke " Ama kahevAthI tamAruM vacana niSphaLa thayuM. kahyuM che ke- jene jIbha vaza nathI, tene traNa jagata sAthe verabaMdhAya che, ane jenI jIbha upara amRta che, tene traNe leka vazavartI ja rahe che. vidyA jIbhanA agra bhAgapara rahe che,mitra ane bAMdhave jIbhanA agra bhAgapara rahe che, baMdhana mokSa ane parama pada paNa jIbhanA agra bhAgapara che." A pramANe sAMbhaLIne priyaMkara bole ke-AvAM tamArAM vacanaprapaMcathI jaNAya che ke kharekhara tame brAhmaNa nathI, paNa keI deva ke dAnava jaNAo che? eTalAmAM te brAhmaNe pitAnuM divya rUpe pragaTa karIne kahyuM ke-"he priyaMkara brAhmaNanA diva 24 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. purUSottama ! rAjavADImAM mAruM devakuLa che, lokenI AzA pUranAra huM satyavAdI nAmane yakSa chuM, tethI badhA loko mane pUje che. ekadA te maMtrIsutA pitAnI sakhIo sahita kIDA karavA te rAjavADImAM AvI hatI. kIDA karatI karatI mArA maMdira pAse AvI. pachI mArI mUrti joIne te hasIne bolI ke kharekhara A deva nathI, paNa pASANakhaMDaja che.' ema kahIne nAkane maraDI tyAMthI cAlatI thaI, te vakhate ja kupita thaIne meM tene chaLa karyo che." A pramANe sAMbhaLIne priyaMkara bolyo ke-"he yakSeza ! rAjamArgamAM cAlyA jatA hAthIne joIne kadAca koI sthAna bhase, te zuM hAthIne tenI sAthe kaLaha karavo ucita che? madonmatta thayela zIyALIo je ke siMhanI samakSa virala bole che, chatAM siMha tenA para kopAyamAna thata nathI, kAraNa ke asadaza jana para kepa zuM kare? kAgaDo kadAca gaje. dranA mastaka para viSTA kare, te te kAgaDAnI jAtane ucita che, paNa tethI gareMdranA baLamAM kAMI hInatA AvatI nathI. mATe te uttama! A ajJabALA para tamAre kepa karavo ucita nathI." ItyAdika madhura vacanathI kumAre tene kopa zAMta karyo. pachI yakSa bolyo ke-"tamArA upasargaharastavanA guNanathI (gaNavAthI) have huM enA zarIramAM rahevAne samartha nathI, tethI meM tArA sAhasanI parIkSA karI che, paraMtu tArA sAhasathI huM atizaya saMtuSTa thayo chuM, mATe tuM vara mAga." priyaMkara bolyo ke-"he yakSarAja ! je tame mArA para saMtuSTa thayA che te e pradhAnaputrIne sajaja karIne mArA para upakAra kare." eTale yakSe tenA vacanathI tene sajaja karI, ane kahyuM ke-"A mArI niMdAkaravAthI baha putra putrIne utpanna karanArI thaze." pachI priyaMkarane sarva pakSIonI bhASA samajAya tevuM jJAna ApIne yakSa sva P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. have potAnI putrIne zalyarahita ane paTutAyukta jeIne maMtrI . vicAravA lAgyuM ke-ahe ! A priyaMkare mArA para moTe upakAra karyo che, mATe A mArI putrI eneja ApavI egya che. A pramANe vicAra karIne moTA AgrahapUrvaka pitAnI putrI yazomatInuM priyaMkaranI sAthe pANigrahaNa karAvyuM ane hastamecana vakhate bahu dhana ane ratnAdika ApIne maMtrIe tene atyaMta satkAra karyo. pachI te priyA sahita ghera jaIne priyaMkara vicAravA lAgyuM ke "aho ! A badhA upasargaharastavana guNanAno ja prabhAva che. pachI priyaMkara camatyAdika pitAnI priyAo sAthe vividha bhega bhegavate ane dharmakArya karato sukhe sukhe pitAno samaya vyatIta karavA lAge. have yazomatI yakSavacananA prabhAvathI prativarSe putra putrInA yugalane prasavavA lAgI, tethI tene bahu putra putrI thayAM. te sarvanuM lAlana pAlana, rakSaNa, stanapAna, bhejana ApavA vigere ciMtA karatAM te atyaMta kheda pAmavA lAgI. te bALakone paraspara kaLaha karatA joIne te uga pAmatI ane tethI sukhe zayana ke bhojana paNa karI zakatI nahotI. AthI te ciMtavavA lAgI ke-"kharekhara vadhyA strIja jagatamAM zreSTha che ke je niraMtara viSaya, bhojana, zayanAdika badhuM sukha bhogavI zake che. meM to kukaDInI jema pUrve duSkarma ja karyA jaNAya che, mATe have pachI mAre keInI paNa niMdA na karavI. kahyuM che ke "paraniMdA mahApApaM, gadaMti munayaH khalu / ja che parAmUti , paratra no thA" I ? / ke " paraniMdA e moTAmAM moTuM pApa che, ema munio kahe che. jenA vege A lokamAM parAbhava prApta thAya che ane paralokamAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. naraka maLe che." temaja vaLI ___"AtmaniMdAsamaM puNyaM, na bhUtaM na bhaviSyati / ; nivAsa iti, 7 mRta 2 mavighati" |2 || - "AtmaniMdA samAna bIjuM e ke puNya nathI ane paraniMdA samAna bIjuM eka pApa nathI. " : : ekadA priyaMkara jinamaMdiramAM jineMdrapUjA karIne potAnA ghara tarapha AvatA hatA, tyAM rastAmAM teNe niMbavRkSa para beThelA eka kAgaDAnuM bolavuM sAMbhaLyuM te kAgaDe tene A pramANe kahete hato kehi narottama ! A niMbavRkSanA mULamAM traNa hAtha nIce lakSa dravyuM che, te tuM grahaNa kara ane mane bhakSya Apa." yakSe Apela varadAnanA prabhAvathI kAgaDAnAM belane aMtaramAM vicArIne te vRkSanI nIce bhUmi khodavA lAgyuM. lokee pUchayuM ke- he priyaMkara A jamIna tuM zA mATe khode che?" teNe kahyuM ke--gharamAM pUrane mATI khoTuM chuM." A pramANe (satya) kahIne chAnI rIte te nidhAna grahaNa karI ghera AvyuM ane kAgaDAne teNe dadhi vigerenuM balidAna ApyuM. have azokarAjAe priyaMkarane guNotkarSa sAMbhaLI harSa pAmI tene bolAvIne kahyuM ke - he priyaMkara ! tAre pratidina mArI sabhAmAM AvavuM. A pramANenA rAjAnA pharamAnathI te dararoja rAjasabhAmAM javA lAgyA ane Aste Asta pUrva puNyanA prabhAvathI tenA para rAjAnuM bahumAna vadhavA lAgyuM. kahyuM che ke-"rAjAnuM bahumAna, pradhAna bhajana, puSkaLa dhana, zuddha pAtre dAna, azva gaja yA rathanuM hana ane tIrthayAtrAnuM vidhAna manuSyabhavamAM devasamAna sukha gaNAya che. te pUrva puNyanA prabhAvathI ahIM paNa (A lekamAM paNa) prApta thAya cheA pramANe rAjAthI sanmAna pAmatA tene joIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. badhA piraloke paNa tene satkAra karavA lAgyA. kahyuM che ke"raajmaanyN dhanADhyaM ca, vidyAvaMtaM tapasvinam / ra rAtA, sarve chaMti ghara " ? : - " rAjamAnya, dhanavaMta, vidvAna, tapasvI, raNajUra ane dAtAra evA purUSane sarve Adara Ape che." - have keTalAka divasa gayA bAda rAjAnA aricUra ane raNasura nAmanA baMne putra javaranA vyAdhithI maraNa pAmyA. kahyuM che ke-rAtri cAlI jaze, suprabhAta thatAM sUrya udaya pAmaze ane kamaLa vikasita thaze. A pramANe kamaLanA puTamAM rAtrie baMdhAI rahela madhukara vicAra karate hate, evAmAM prAtaHkALe aho! hAthI AvIne te kamaLanuM bhakSaNa karI gaye." rAjaputranA maraNathI nagaramAM mahAna zoka vyApI rahyo. rAjA paNa atyaMta ciMtAtura thaIne sabhAmAM paNa Avate baMdha thaye, eTale maMtrI tene samajAvavA lAge ke-"he rAjan ! A devAdhIna vastumAM kene upAya cAlI zake ? A mArga te sahu koIne mATe samAna che mATe kheda karavAthI zuM? kahyuM che ke- dharma, zoka, bhaya, AhAra, nidrA, kAma, kalaha ane ke e jeTalA vadhArIe teTalAM vadhI zake che. vaLI-tIrthakare, gaNadhare, cakravartIe, vAsudeva ane baLade-e badhAone duSTadeve saMhAra karyo, te bIjA sAmAnya jIvonI zI gaNanA? vaLI he svA mina ! sagaracakInA sATha hajAra putra ane sulasAnA batrIzaputro samakALeja maraNa pAmyA hatA mATe he rAjana ! tamAre sarvathA zika naja kare kahyuM che ke-janma pAmelAne avazya maraNa ane maraNa pAmelAne avazya janma Ave che (prApta thAya che), mATe evI anivArya bAbatamAM ciMtA zI karavI?" A pramANe maMtrIe bahu rIte sa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaka25 majAvyA chatAM rAjAne putranuM duHkha visaryuM nahi, ane putramohathI, anakame tenA zarIramAM paNa becenI utpanna thaI. kahyuM che ke-anamAM arUci, zarIre pIDA, nidrAne abhAve ane mananI asvasthatA-Ama hovAthI kAMI samajAtuM nathI ke pariNAme zuM thaze? A pramANe keTalAka divaso jatAM ekadA rAjAe pAchalI rAtrie te kharayukta vAhanamAM besIne dakSiNa dizAmAM gaye." evuM svapna joyuM. prabhAtakALe te svapnanI vAta pitAnA maMtrIne ekAMtamAM kahI. eTale maMtrIe paNa svapnazAsavettAne ekAMtamAM belAvIne te svapnanuM phaLa pUchayuM. teNe kahyuM ke-he maMtrina! A svapna alpakALamAM maraNane sucave che."kahyuM che ke rAtrie kharayukta yAnamAM besIne pote kaI dizAmAM jAya che, evuM svapna jovAmAM Ave to te jenAra alapakALamAM maraNa pAme." A pramANe sAMbhaLIne rAjA ane maMtrI bane atyaMta ciMtAtura thaI gayA. pachI maMtrIthI preraNA karAcele rAjA puNya karavAnI IcchAthI devasthAnamAM pUjAdika ane dInane uddhAra vigere karavA lAgyuM. kahyuM che ke : nirNanA vinaoN jati, zILA zIkina" ? pIDita ane devane name che, regIjane tapa kare che, nidhana leke vinaya kare che ane kSINa dehavALA zIla pALe che." ekadA rAjA sabhAmAM AvIne beThe, eTale tene praNAma karavAne mATe maMtrI, sAmaMta, senApati, zreSThI, puhita vigere sabhyajane sarve AvyA. te vakhate tyAM javAnI IcchAthI priyaMkara paNa gharathI bahAra nIkaLe. evAmAM mArge AkAzavANI thaIke- he priyaMkara! Aja rAjA taraphathI tane bhaya utpanna thaze ane coranI jema baMdhana P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranuM caritra. prApta thaze. AvA prakAranI gaganavANuM sAMbhaLIne priyaMkara vicAravA lAgyuM ke-ahe! meM rAjAne te kaI paNa jAtane aparAdha karyo nathI, paraMtu rAjAne vizvAsa che ? kahyuM che ke "suMdarI, jaDa ' (La), agni ane rAjA-e dhImaMta janane bahuja sAvacetIthI sebavA lAyaka che.. anyathA teo prANasaMkaTamAM nAkhI de che. vaLI, chaLa jenArA rAjA vigere svArtha sAdhavAmAM. tatpara hovAthI niraparAdhI purUSane paNa prANasaMkaTamAM nAkhe che. A pramANe vicAra thayA chatAM paNa "je thavAnuM haze te thaze ema vicArI, sAhasika paNuM svIkArI, rAjasabhAmAM praveza karIne je te rAjAne praNAma kare che, teTalAmAM akasmAte pUrvokta devavallabha hAra tenA mastaka parathI sabhAmAM paDyo, ane rAjA vigere sabhyajananA jovAmAM AvyuM. badhAnA manamAM moTuM Azcarya utpanna thayuM. sarve kahevA lAgyA ke- ahe rAjAne hAra khovAI gayo hato, te atyAre A priyaMkara pAsethI maLI Avyo. potAnA mastaka parathI hArane paDela jeIne priyaMkara paNa manamAM cakti thaI vicAravA lAgyo ke- ahA ! deve, anucita karyuM. ghaNuM kALathI meLavela mahasava Aje A cAryanA kalaMkathI badhuM vinaSTa thayuM ane maraNa pAse AvyuM. mArgamAM pragaTa thayela AkAzavANI paNa satya TharI. * rAte je tu, 4 navanA che ? . . . "cerIrUpa pApavRkSanuM A bhavamAM vadha. ane baMdhanAdirUpa phaLa maLe che ane paralekamAM narakanI vedanArUpa phaLa prApta thAya che.. aho! meM pUrva janmamAM koIne paNa vRthA kalaMka Apela P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trus Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyakaranupa cAra. haze, jethI te karma atyAre mane udyamAM AvyuM. priyaMkara A pramANe vicAra kare che tevAmAM azokacaMdra rAjAe keTavALane hukama karyo ke-"he keTavALA cAranA daMDane lAyaka evA A duSTa priyaMkarane zULI para caDa." A pramANe sAMbhaLI maMtrIe rAjAne vi-nnati karI ke he svAmina ! A priyaMkaramAM AvI aghaTita vAta kadApi ghaTatI nathI, e te mahAupakArI ane puNyavaMta che. mATe A saMbaMdhane khulAse tene pUcho." A pramANe maMtrInA kahe viAthI rAjAe priyaMkarane pUchyuM ke-"he priyaMkara ! A lakSa mUlyavALA hAra te kyAMthI lIdhe che? zuM keIe tane arpaNa karyo che? athavA keIe tAre ghera thApaNa tarIke rAkhela che? je hoya te sAcesAcuM kahI de." priyaMkara bolyo ke-he svAmin ! huM kazuM jANato nathI, Aja paryata e hAra meM kadApi joyo paNa nathI." ', tyAre maMtrI bolyo ke he rAjana! A priyaMkara kharekhara coranA daMDane lAyaka nathI, mATe A bAbatamAM vicArIne kArya karavAnuM f ... sahasA vidadhIta na kriyAmavivekaH paramApadAM padam / tRNute hi vimRzyakAriNaM, guNalubdhAH svayameva saMpadaH // 1 // , " lAba vicAra karyA vinA kaMI paNa kAma na karavuM, kAraNa ke aviveka eja parama ApattinuM sthAna che. jeo vicArIne kAma kare che temane guNalukhya evI saMpattio svayameva AvIne vare che." vaLI "paMDita jene saguNa ke nirguNa kArya karatAM prathama tenuM pariNAma vivekathI vicArI levuM; kAraNake ati utAvaLathI karI nAkhela kAryone vipAka (pariNAma) vipattinI prApti paryata zalyatulya thaine hRdayane bALyA kare che. vaLI te svAmina ! ene P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranupa caritra. vinayaguNaja enA kulInapaNane ane sadAcArIpaNune pragaTa kare che. kahe che ke "haMsane gati, kekilAne kaMThanI madhuratA, mayUrane nRtya, siMhane paramazarya, caMdanavRkSane sarabhyane zItaLatA ane kulIna janene vinaya ke zIkhavyA che? arthAta te badhAM temAM svabhAvasiddhaja hoya che. mATe he rAjana! A kaI devanI ceSTA lAge che. AvA prakAranuM maMtrInuM kathana sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke-hi maMtrina ! A tAro jamAI hevAthI kharekhara tuM ene pakSa karate lAge che; paraM'ta cArane pakSa kare e koIne paNa zreyaskara nathI. kahyuM che ke-cerane sahAya ApanAra, ceranI sAthe masalata karanAra, coranA bedane jANanAra, tenI sAthe kaviya karanAra ane corane anna tathA sthAna ApanAra-e sAta prakAre cera kahela che. A pramANenuM rAjAnuM vacana sAMbhaLIne maMtrI bhaya pAmI muMgeja besI rahyo eTale rAjAe keTavALane kahyuM ke huM keTavALa ! A hAranA cAra priyaMkarane majabUta rIte bAMdho." A pramANenA rAjAnA hukamathI teNe tyAM ja tene bAMdhI lIdhe. pachI rAjAe maMtrIne kahyuM ke he maMtrim ! te divase deva hAranA corane mAruM rAjya maLaze ema kahyuM che, paraMtu huM A hAranA corane zULI paraja caDAvIza, mArU che ke, rAjya te mArA gAtrIoja karaze." eTale maMtrIe (vakendrimAM kahyuM ke-he svAmin ! ApanuM sarva kathana satya che." - have evA avasare tyAM rAjasabhAmAM divya rUpavatI, divya AbharaNavALI ane divya locanavALI evI kaI videzI cAra strIo AvI. temanuM rUpa vigere jaIne sarve sabhya ane atyaMta vismaya pAmyA. pachI rAjAe te suMdarIone pUchayuM ke-tame kayAMthI ane zA hetuthI ahIM AvI che ? zuM A nagaramAM tIrthayAtrA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra - 71 karavA Avela che ke svajanene maLavA mATe Avela che? te kahe ane mAre lAyaka kaMI paNa kArya pharamAve eTale temAMthI eka vRddhA belI ke-"he rAjedra! ame pATalIputranagarathI ahIM Avela chIe. A priyaMkara mAre putra che, te risAIne mAre tyAMthI cAlya gaye hate, ame be varSa paryata sarvatra enI zodha karI, paNa kyAMI tene patto na maLe. hamaNe A azokapurathI Avela koI purUSe amane kahyuM ke- priyaMkara nAmane vyavahArI putra amuka avasthAvALe, AvA rUpavALe ane popakAramAM tatpara azokapuramAM vase che. A pramANe tene barAbara paoN maLavAthI ame ahIM Avela chIe. ahIM AvIne ame ke purUSane pUchayuM ke priyaMkara kayAM rahe che eTale teNe kahyuM ke-priyaMkara rAjamAnya chatAM Ajeja corInA kalaMkathI rAjAe tene nigraha karyo che. ema sAMbhaLIne ame ahIM rAjasabhAmAM Avela chIe. vaLI he rAjana! tamArA darzana nathI amAre Aja divasa saphaLa thaye che." A pramANe kahIne te vRddha strI priyaMkarane tyAM beThelo joIne kahevA lAgI ke he putra! tuM rIsAIne gharamAMthI kema cAlyo gayo ?' te vakhate "A mAro bhAI che ema kahIne bIjI strIe tenI sAthe vAtacIta karI. eTale trIjI suMdarI bolI ke-A to mAro dIyara che. tyAre cothI suMdarI bolI ke "aho! A te mAro svAmI che." ema kahIne lajajAthI namramukhI thaI dUra ubhI rahI. A vRttAMta joine sarve sabhya loke manamAM atyaMta Azcarya pAmyA; ane vicAravA lAgyA ke - kharekhara, ahIM have A priyaMkaranuM kaMika kapaTa pragaTa thaze. kahyuM che ke-vidyAdaMbha kSaNavAra Take che, jJAnadaMbha traNa divasa Take che, rasadaMbha cha mAsa Take che, paNa manadaMbha te staraja che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 priyaMkaranRpa caritra keTalAka leke kahevA lAgyA ke-aho! A paropakArI purUSapare ratnanA hAranI cerIne doSa Avyo e bahuja aghaTita thayuM che. paraMtu vidhAtAne e svabhAvaja che. kahyuM che ke - ' zazini khalu kalaMka, kaMTakAH padmanAle, jala dhijalamapeyaM, paMDite nirdhanatvam / .. ghanata paNad, suryavaM sure, . - vananananavina, nirva vidhAtA ? . "caMdramAmAM kalaMka, pavAnI nAlamAM kAMTA, samudranA jaLamAM lavaNatA, paMDitamAM nirdhanatA, dhanavaMtamAM kRpaNutA, surUpamAM darbhAgya, ane svajanamAM viga-ema karavAmAM vidhAtAe kharekhara pitAnuM avivekIpaNuM ja jAhera karyuM che. keTalAka ane priyaMkaranI prazaMsA. karavA lAgyA ane keTalAka tene niMdavA paNa lAgyA. keTalAka devane upAlaMbha devA lAgyA ane keTalAka hasavA paNa lAgyA. tathApi priyaMkara te zAMtaja rahyo. te manamAM lezamAtra paNa kedha karato nahato. have te suMdarIomAMthI vRddhA rAjAne kahevA lAgI ke- rAjana ! mArA putrane mukta kare." eTale rAjAe kahyuM ke-"A tArA putre mAre lakSamUlya hAra ceryo che, mATe huM tene zI rIte mukta karUM?" vRddhA bolI ke -"he rAjana ! tame kaho te tene huM daMDa ApuM.' rAjA be ke-"he vRdhe ! je tuM traNa lakSa dravya daMDa tarIke ApIza teja huM tene mukta karIza." te bolI kelakSatraya karatAM paNa adhika ApIza; paraMtu e mArA putrane tame mukta kare." rAjAe kahyuM ke-ene pitA kyAM che? teNe kahyuM kete amAre utAre che. pachI rAjAe tene bolAvIne kahyuM ke P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyakara thA . priyaMkara tamAre zuM thAya? te bolyo ke- he rAjana ! e mAre putra thAya." evAmAM maMtrI bolyo ke- he svAmina ! A badhuM asatya lAge che. kharekhara A leke dhUrta lAge che kAraNa ke A priyaMkarane pAsadaranAme pitA ane priyazrI nAmanI mAtA to Aja nagaramAM rahe che. mATe temane bolAvIne A vAta temane pUche." rAjAe kahyuM ke--kahe maMtrina ! te te enA pAlaka haze, mATe temane pUchavAnuM zuM prayojana che?" maMtrI che ke-"he svAmina! tathApi temane ahIM bolAvo. pachI temane paNa rAjAe sabhAmAM bolAvyA. pUrve AvelA ane navA bane mAtApitA samAna AkAravALA, samAna rUpavALA, samAna rIte bolanArA, samAna vayavALA ane jANe sAthe ja jamyA hoya tevA dIsavA lAgyA. A pramANe joIne rAjavigere sarva sabhAjano Azcaryamagna thaI gayA pachI rAjAe maMtrIne kahyuM ke-"he maMtrina! kharekhara tAruM kathanaka satya Thare tema che. evAmAM te bane pitA putrane arthe vivAda karavA lAvyA, ane rAjAne kahyuM ke-"he svAmin ! A saMbaMdhamAM tame nyAya kare, nahi te ame bIjA rAjA pAse jaIzuM." te sAMbhaLIne rAjAe maMtrIne kahyuM ke-A bAbatamAM he maMtrinuM ! tuM buddhi calAvI kAMIka nirNaya kara." pachI maMtrIe vicArIne kahyuM ke-A rAjasabhAmAM sAta hAthInA bhAra jeTalI samarasa pASANazilA che, tene eka hAthathI je upADe teja A priyaMkarane putra tarIke laI zake. A pramANe sAMbhaLIne prathama Avela atithi pitAe te zilA lIlAmAtramAM eka hAthathI upADI lIdhI. pAsadatta zeTha te vilakSaNa thaIne kikatavyamUDha banI tyAMja ubho rahyo. pachI maMtrIe rAjAne kahyuM ke-"he svAmin ! A zilA upADanAra sAmAnya manu P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74 ' priyaMkaranR5 caritra. khya nathI." A pramANenuM maMtrInuM kathana samajI jaI manamAM vicArIne rAjAe te zilA upADanArane kahyuM ke-"he bhadra! kharekhara tuM manuSya nathI, paraMtu kaI paNa deva, dAnava yA vidyAdhara lAge che, mATe A priyaMkarano tuM pitA lAgatuM nathI. vaLI amane tuM zA mATe chetare che? tAruM satya svarUpe pragaTa kara." A pramANe sAMbhaLIne tarataja te devarUpa thaI gaye, ane cAre suMdarIo adazya thaI gaI. deva kahevA lAge ke- he rAjedra! huM tArA rAjyano adhiSThAyaka deva chuM. tAre maraNa samaya jaNAvavA ane rAjyagya purUSane rAjyapara sthApavA huM ahIM Avyo chuM, paraMtu tuM hajI bahu tRSNathI taralita che, kahyuM che ke " aMgaM galitaM palitaM muMDaM, dazanavihInaM jAtaM tuMDam / vRddho yAti gRhItvA daMDaM, tadapi na muMcatyAzApiMDam" // 1 // " aMga gaLI gayuM, ziranA keza veta thaI gayA, mukha dAMtavinAnuM thaI gayuM ane vRddha thaI lAkaDI laIne cAlavA lAge, tathApi mANasa AzArUpa piMDane cheDatA nathI."he rAjana! have tuM jarAthI jarjarIbhUta thaI gayo che, mATe paraloka sAdhavAne tAre dharmakAryo karavA eja ucita che, tethI rAjyabhAranI dhurAne kaI paNa dhuraMdhara purUSanA hAthamAM soMpIne tuM dharmakAryamAM lIna thA, kAraNa ke prAsAdanuM rakSaNa karavA mATe jIrNa taMbhane ThekANe loke navIna staMbhane sthApe che." rAjAe A pramANe sAMbhaLIne devane pUchayuM ke-"he deva ! tyAre kaho ke mArUM maraNa kayAre thaze ?" deva bolyo ke he bhUpa! AjathI sAtame divase tArUM maraNa thaze." A pramANe sAMbhaLIne rAjA potAnA manamAM atyaMta bhaya pAme. kahyuM che ke-"paMtha samAna jara nathI, dAridraya samAna parAbhava nathI, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. 75 maraNa samAna bhaya nathI ane kSudhA samAna vedanA nathI." pachI rAjAe devatAne kahyuM ke-"he deva! rAjyane yogya koI purUSa batAve ke jethI tene rAjyapara sthApana karUM deva bolyA ke he rAjana! puNyathI adhika evA A priyaMkarane ja tuM potAnuM rAjya Apa, bIjuM kaI ahIM rAjyagya nathI." rAjA bolyA ke "mArA hAranA cera evA ene rAjya ApavuM egya nathI. kahyuM che ke-kurA jAnA hAthamAM rAjya AvavAthI prajAne sukha kayAMthI ? kuputranA gathI pitAne zAMti kyAMthI? kudArAthI bhartArane AnaMda kyAMthI? ane kuziSyane bhaNAvatAM adhyApakane yaza kyAMthI ?" deva bolyA ke-"he narAdhipa ! je pitAnI prajAnuM sadA sukha vAMchato hoya te pu tkRSTa evA priyaMkarane ja rAjyapara sthApana kara. vaLI e priyaMkara niraparAdhI che, eNe tAro hAra e nathI vicAra kare ke ArakSakathI rakSita thayelA ane tALuM dIdhelA evA tArA bhaDAramAM e zI rIte jaI zake? paraMtu e tAre hAra meM tArA bhaMDAramAMthI laine ATalA divasa mArI pAse rAkhyA hatA. Aja "A rAjyagya purUSa che, ema tane sUcanA karavA mATe enI pAsethI yaMkarane baMdhanarahita karI devane kahyuM ke-"he deva ! A mArA dAnazura nAmanA putrane rAjyapara sthApana kare. " devatA bolyo kekahe rAjan ! e paNa alpa AyuSavALo che. vaLI priyaMkara vinA bIje kaI paNa prajApriya thavAno nathI. he rAjana ! je tuM na mAnato hoya, to nagaramAMthI cAra kumArikAone bolAvIne A sabhAmAM tilaka karAve. teo svayameva jene tilaka kare, tene ja tAre rAjyapara sthApa.' A pramANe sAMbhaLIne rAjAe tathA sabhAsa P AC. Gunatnasul M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 76 priyaMkaratRpa caritra. doe paNa te vAta kabula rAkhI. pachI rAjAe cAra kumArikAone nagaramAMthI bolAvI. temanA hAthamAM kuMkumanA pAtra ( kaMkAvaTI ) ApyAM ane tilaka karavA Adeza karyo. temaNe cAre e anukrame priyaMkaranAja bhAlapara tilaka karyuM ane devatAe te cArenA mukhamAM tarIne A pramANenA bhAvArthavALA cAra heka kahevarAvyAprathama belI ke" jinabhaktaH sadA bhUyA, nareMdra tvaM priyaMkara / zUreSu prathamaH svIyA, rakSaNIyA prajA sukhaM // 1 // " he priyaMkara rAjA ! tuM sadA jinabhakta thaje ane zUravIromAM agresara thaI tArI prajAnuM surakSaNa karaje." bIjI belI ke" yatra priyaMkaro rAjA, tatra saukhyaM niraMtaraM / tasmin deze ca vAstavyaM, sumitaM nizcitaM bhavet // 2 // " jyAM priyaMkara rAjA haze, tyAM niraMtara sukha raheze; mATe evA dezamAM nivAsa kare ke jyAM niraMtara subhikSaja hoya." trIjI bolI ke- jJAnare kahyuM, vaLati ciMtA drAsAti|vana, vIrapuSyAnumAvataH " \ rU '' " azoka nagaramAM potAnA puNyanA prabhAvathI priyaMkara rAjA bahotera varSa sudhI rAjya karaze." cothI belI ke"priyNkrsy rAjye'sminna bhaviSyati kasyacit / rogarbhikSamArIticauravairibhayAni ca" // 4 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. 77 priyaMkaranA A rAjyamAM keIne paNa roga, durbhikSa, marakI, Iti, cera ane tru vigerene bhaya prApta thaze nahIM." pachI devatAe priyaMkara upara puSpavRSTi karI, ane saMtuSTa thayelA azokacaMdra rAjAe paNa potAnA hAthe tenA bhAsthaLa para rAjatilaka karyuM eTale maMtrI pramukha rAjalake e priyaMkarane rAjyAbhiSeka karyo. pachI te siMhAsana para beThe eTale tenA para chatra dharavAmAM AvyuM ane vArAMganAo tenI AgaLa nRtya karavA lAgI. pradhAna, svajano ane tenA mAtApitAdika sarve atyaMta harSa pAmyA. - A pramANe "priyaMkarane devatAe rAjya ApyuM" ema saMbhaLIne zatru rAjAoe paNa tyAM AvIne tene bheTazuM karyuM. samasta prajA paNa tenA puNyanI prazaMsA karavA lAgI. pachI sAtame divase azacaMdra rAjAnuM maraNa thayuM, eTale zokAtura thayelA priyaMkare pitAnA pitAnI jema tenuM mRtakArya ( uttarakiyA) karyuM ane rAjAnA putrane tathA gotrIo vigerene prAmAdika ApIne saMtuSTa karyA. pachI anukrame teNe ghaNA dezo sAdhyA, ane aneka rAjAo tenA caraNamAM namaskAra karavA lAgyA. A pramANe upasargaharastotra guNananA prabhAvathI priyaMkarane A bhavamAM paNa sarva ISTa kAryanI siddhi prApta thaI ane tenA bhaMDAramAM agaNita dhana thayuM. kahyuM che ke-upasargaharastAvanA guNanathI bhavIjanonAM kAryanI siddhi thAya che ane temanA zatruo mitra banI jAya che. vaLI-sukRta e dhananuM bIja che, vyavasAya e jaLa che, tepa e vRSTi che ane samaya prApta thatAM te udayamAM AvIne bhavyone sat phaLa Ape che." have priyaMkara rAjA pitAnA dezamAM aneka prakAranA dAna puNya 0. Gunratnasuri Jun Gun Aaradhak Trust Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 priyaMkaranRpa caritra. karavA lAgyuM, eTale tenuM anukaraNa karIne tenI prajA paNa dharmamAM Adara karI aneka prakAranA puNyakarma karavA lAgI. kahyuM che ke-rAjA je dhamiSTa hoya te prajA dhamiSTa thAya che, rAjA je pApI hoya te prajA pApaSTa thAya che, ane je samAna hoya te prajA paNa samAna thAya che, prajA rAjAnuM ja anukaraNa kare che. eTalA mATe ja kahevAya che A pramANe keTalAka divase vyatIta thayA pachI dhanadatta zeThanI putrI zrImatI ke jene paTTarANI pade sthApI hatI tene putra che. eTale rAjAe mahA ADaMbarapUrvaka teno janmotsava karyo ane dInAdikane bahu dAna ApyuM. anukrame vRddhi pAmatAM te putranuM rAjAe mahotsavapUrvaka "yaMkara evuM nAma pADyuM. pAMcame mahine te kumArane mukhamAM dAMta AvyA; eTale rAjAe te bAbata zAstrajJa janone pUchayuM. teoe kahyuM ke- jo prathama mahine dAMta Ave te kuLane vaMsa kare che, bIje mahine Ave che te pitAne ja haNe che, trIje mahine Ave to pitA ane pitAmahano nAza kare che, cothe mahine Ave to bhAIone vinAza kare che, pAMcame mahine Ave te zreSTha evA hAthI, azva ane uMTanI prApti thAya che, chaTTe mahine Ave te kuLamAM kalaha ane saMtApa kare che, sAtame mahine dhana, dhAnya ane gAya vigerene nAza kare che ane je dAMta sahita janma thAya to tene rAjya maLe che. A pramANe sAMbhaLIne rAjAe saMtuSTa thaI temane dravya ane vastrAdika ApI visarjana karyA. anyadA rAjAnA bIjA hRdaya samAna ane sarva rAjyakAryamAM dhuraMdhara evo maMtrI zULaregathI maraNa pAme. tethI priyaMkara rAjAne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranapa caritra. atyaMta viSAda thaze. kahyuM che ke-uttama pradhAna vinA zavANa rAjAe pitAnuM rAjya gumAvyuM ane lakSmaNanI buddhithI rAmacaMdra pitAnuM rAjya prApta karyuM. pachI rAjAe maMtrIputrane bolAvIne tene maMtrIpade sthApavA sArU tenI buddhinI parIkSA karavAne mATe eka leka kahyo - mukha vino'tyekanaro tizuddho, hastena bhakSyaM bahubhAjanasthama / rAtriMdivAdI na kadApi tRptaH, zAstrAnabhijJaH paramArgadarzI // 1 // eka ati zuddha mANasa mukha vinA hAthavatI bhAjanamAM raheluM bahu bhakSya rAta divasa khAya che, chatAM te kadApi pti pAmata nathI. vaLI te zAstrathI anabhijJa che, chatAM parane mArga batAve che." te koNa ?) A pramANe sAMbhaLIne te buddhimAna maMtrIputre vicArIne kahyuM ke-"he svAmin ! Apa kaho cho, evA prakArano to dIpaka (dI) hoya. eTale rAjAe punaH pUchayuM ke - "nArI traNa che ekaThI malI, be gorI trIjI shaamlii| purUSa vinA navi Ave kAja, rAta divasa mAnIje rAja" // 1 // maMtrIputra bolyo ke-deta, mazI ane lekhaNa. A pramANe uttara sAMbhaLIne tenA guNathI raMjita thaI rAjAe tene potAnA maMtrInI padavI para sthApyo. kahyuM che ke-" buddhithI vimaLa evA guNIjana zAstrane bodha ane niraMtara mAna sanmAna prApta kare che. buddhithI sarva arthanI siddhi thAya che ane tatkALa ripanAM baLano parAjaya thAya. che buddhithI sArA subhaTonI sahAya meLavI eka la rAjA paNa zatrunA durgane vaza kare che ane buddhithI cANakaca, rehas ane abhayakumAra vigere purU satvara mahatvane pAmyA che. " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. anyadA avasare azokapuranI nikaTanA udyAnamAM zrIdharma, nidhisUri pitAnA parivAra sahita padhAryA. vanapAlakanA mukhathI temanuM zubhAgamana sAMbhaLIne atyaMta harSita thayela priyaMkara rAjA temane vaMdana karavAne pitAnA parivAra sahita udyAnamAM gaye; ane vidhipUrvaka temane vaMdanA karIne egya sthAne beThe. AcArya mahArAje tene gya jANIne A pramANe dharmopadeza Ape ke zrI jinacaMdana, jinapUjA, namaskAra maMtranuM smaraNa, supAtre dAna, sUrIzvara (suguru) ne namaskAra tathA temanI bhakti ane trasajIvonI rakSAe zrAvakenuM dinakRtya che." (A kAvyamAM pratyeka caraNanA eka eka akSarathI graMthakartAnuM nAma zrI jinasUri niSpanna thaI zake che. ) vaLI "mahotsava pUrvaka tIrthayAtrA karavI, sAdharmika vAtsalya karavuM, zrI saMghanI pUjA karavI, Agama lakhAvavA ane tenI vAcanA apAvavIe varSakRtya che." tIrthayAtrAnuM phaLa A pramANe che-"niraMtara zubha dhyAna, asAra lakSmInuM cAra prakAranA sukRtanI prAptirUpa ucca phaLa, tIrthanI unnati, ane tIrthakarapadanI prApti-yAtrA karavAthI A cAra prakAranA guNonI prApti thAya che. vaLI kahyuM che ke - "vapuH pavitrIkuru tIrthayAtrayA, cittaM pavitrIkuru dhrmvaaNchyaa| vittaM pavitrIkuru pAtradAnataH, kulaM pavitrIkuru. saccaritrataH" // 1 // "he mahAnubhAva ! tIrthayAtrAthI zarIrane pAvana kara, dharmAbhilASathI manane pAvana kara, pAtradAnathI dhanane pavitra kara ane sa cAritrathI kuLane ujavaLakara." vizeSamAM zrI zatruMjaya tIrtha para jinezvaranAM darzana karatAM baMne dugati (naraka ne tiryaMca) ne kSaya thAya che ane pUjA tathA snAtra karavAthI hajAra sAgaropamanA karela duSkarma kSINa thAya che. dhyAna karatAM hajAra palyopamanuM, abhigrahathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra lAkha palyopamanuM ane sanmukha gamana karavAthI eka sAgaropamanuM saMcita pApa pralaya pAme che." vaLI-"namaskAra samAna maMtra nathI, zatruMjaye samAna tIrtha nathI, jIvadayA samAna dharma nathI ane ka5sUtra samAna zAstra nathI." A pramANe zrIgurUne upadeza sAMbhaLIne priyaMkararAjA dharmakAryomAM vizeSe draDha manavALo ya. rAjAe zrIgurUne namaskAra karIne upasargaharastAtra gaNavAnI AkhAya pUchI. eTale gurUmahArAja bolyA ke- he rAjan ! A stavamAM zrIbhadrabAhasvAmIe aneka maMtra yaMtra gopavI rAkhyA che. jenuM smaraNa karatAM atyAre paNa jaLa, agni, viSa, sarpa, duSTa graDa, rAjaroga, rAkSasa, zatru, marakI, cAra ane zvApada vigerenA karelA bhaya vinAza pAme che. vaLI he rAjana! tane A sarva saMpattinI prApti paNa eja stavano pATha karavAnA prabhAvathIja thaI che. A stavamAM prathama cha gAthA hatI. chaThThI gAthAnA pAThathI dharaNendra pratyakSa AvIne smaraNa karanAranuM poteja kaSTa nivAraNa karatA hatA. teNe zrIbhadrabAhasvAmIne vinaMti karI ke-"he bhagavana! vAraMvAra ahIM AvavuM paDavAthI huM svasthAne sukhe rahI zakate paNa nathI, mATe mArA para kRpA karIne A chaThThI gAthA Apa gupta rAkhe. pAMca gAthAnuM A stotra saMbhAranAra bhavyane huM svasthAne rahyo sato ja sahAya karIza." A pramANenI tenI vinaMtithI chaThThI gAthA gupta karavAmAM AvI, tyArathI A stotra pAMca gAthAnuM gaNAya che. temAM prathama gAthAthI upasarga, upadrava ane viSadharanA viSanI nivRtti thAya che, prathama ane dvitIya gAthAthI graha, raMga, marakI, viSama vara, sthAvara ke jaMgama viSanuM upazamana thAya che, pahelI, bIjI ane trIjI gAthA gaNavAthI duHkha, dargatya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. ane hIna kuLAdikanI prApti thatI nathI ane sukha, sibhAca, lakSmI tathA mahatvanI prApti thAya che, cAra gAthA gaNavAthI sarva prakAranA vAMchita phaLanI prApti thAya che. enI pAMca gAthAomAM zrIbhadrabAhusvAmIe zrI pArzvaciMtAmaNi nAmane mahAmaMtra gopavI rAkhe che ane bIjA paNa staMbhana, mehana ane vazIkaraNAdika aneka maMtre temAM gopavI rAkhyA che. " A pramANe zrI upasargaharastotrano mahAprabhAva jANI haSita thayela rAjA zrIgurUne vaMdanA karIne saparivAra pitAnA nagaramAM ga; ane te divasathI hamezAM pAse rahelA zrI pArzvaprabhunA maMdiramAM rAtrie eka paheAra sudhI te upasargaharastotranuM dhyAna karavA lAgyA. ekadA priyaMkara rAjA rAtrie tyAM prAsAdamAM zrI pArzvaprabhunI pratimA AgaLa stotradhyAnamAM beThe hato, ane tenA aMgarakSake prAsAdanI bahAra beThA hatA, evAmAM prAtaHkALa thaI gayo, paraMtu rAjA maMdira bahAra na nIkaLe. sarva maMtrI vigere sabhAsada rAjasabhAmAM AvyA; paNa tyAM rAjAne na jovAthI temaNe aMgarakSakane pUchayuM. eTale teoe kahyuM ke hajI sudhI rAjA jinamaMdiranI bahAra nIkaLyA nathI." A pramANe sAMbhaLIne maMtrIe jinamaMdiramAM praveza karyo. eTale mULadvAranA kapATa (bAraNA) baMdha thayelA joyA. pachI kapATanA chidramAMthI teNe aMdara joyuM te zrI pArzvanAtha prabhunI pratimA sugaMdhI puSpothI pUjIta thayelI joI ane AgaLa eka dIpaka baLate joyo, paNa tyAM rAjA jevAmAM na AvyA, eTale teNe vicAryuM ke-"vakhatasara aMdara khuNAmAM nidrita thaIne sUtA haze. paNa AzAtanAnA bhayathI rAjA evuM kadI kare nahIM, tema dhArIne teNe madhura P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranupacaritra. - vacanethI rAjAne lAvyA ke- svAmina ! prabhAta thaye che ane sabhAsade sarve sabhAmAM tamArI rAha joIne besI rahyA che, mATe Apa satvara AvIne sabhAne alaMkRta kare." A pramANe maMtrIe vAraMvAra kahyA chatAM aMdarathI keie javAba na Ape. pachI maMtrIe vicAryuM ke-kharekhara keI deva, dAnava ke vidyAdhara tene harI gayela lAge che. chevaTe maMdiranA bAraNA ughADavAne mATe teNe aneka upAye karyA, paNa puNyahInanA mane rathanI jema te save niSphaLa gayA. kuhADAnA prahAra karatAM te badhA dhAra vinAnA (buMThA) thaI gayA; kAraNake devatAe dIdhela kapATa kenAthI ughaDI zake? pachI maMtrIe tyAM dhUpa, naivedyAdika dharyA eTale saMtuSTa thayela adhiSThAyika deva bolyA ke "he maMtrina! vRthA prayatna na kara. puNyavaMta rAjAnI dRSTi paDatAM dvAra svayameva ughaDI jAze. tArA rAjA AnaMdamAM che. tenA saMbaMdhamAM tuM ciMtA na kara." A pramANe sAMbhaLI maMtrIe kahyuM ke-"he deva! amArA rAjA kayAM che? zuM koIe tenuM apaharaNa karyuM che? te kayAre Avaze?" deva bolyA ke potAnI samRddhi dekhADavAne mATe dharaNendra tene pitAnA bhuvanamAM laI gayA che, tethI AjathI dazame divase te ahIM avazya Avaze. ane devatAnA sAnnidhyathI AvIne te pArzvanAtha prabhunI AgaLa pratidina dIpaka pUjA karIne ja bhojana kareze." A pramANe kahIne devatA adazya thaI gaye. eTale maMtrIe sabhAmAM AvIne devanI kahelI sarva vAta sabhAjanene nivedana karI. AthI teo paNa saMtuSTa thaIne pitApitAne sthAnake gayA. pachI dazame divase parivAra sahita maMtrI nagaranI bahAra rAjAnI sanmukha AvyA. evAmAM divya azvapara beThela rAjA paNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. . vanamAMthI cAlyA AvatA maMtrIo vigerenA jovAmAM AvyA. tatkALa rAjA tyAM AvIne temane maLyA. maMtrI pramukha sarvee harSita thaIne temane namaskAra karyA. pachI vividha vAghe vAgatAM, ghera ghera tAraNo baMdhAtAM, rastAmAM vividha varNavALA patAkAo bAMdhavAmAM AvatAM ane gaMdharvonAM gIta gAna thatAM mahatsava pUrvaka rAjA nagaramAM praveza karIne prathama parivArasahita jinamaMdire AvyuM, te vakhate rAjAnI draSTi paDatAM tatkALa te jinamaMdiranA kapATa svayameva ughaDI gayA. pachI rAjA traNa pradakSiNA daIne, nisihI kahIne, mULa maMDapamAM AvI, prabhu pAse aneka prakAranA uttama phaLa dharI zrIjinapratimA sanmukha rahI A pramANe stuti karavA lAge- je pArvaprabhu dharaNe drathI levAyA che, jemane surAsura bhaktithI stave che, jemaNe kamaThane pratibodha Ape che, jemanuM ciMtavana karatAM samasta kAryonI siddhi thAya che, jemanuM teja addabhuta che, ane jemane hAla A kALamAM paNa pragaTa prabhAva che evA hezrI pArzvanAtha prabhu! amAruM kalyANa kare. zreSTha kanaka, zaMkha ane pravAlanA vividha AbharaNethI vibhUSita ane marakatamaNi tathA ghana (varSA) saTaza evA he pArzvanAtha svAmI ! tamArI huM vAraMvAra stuti karuM chuM. A kaLikALamAM paNa ekaso sittara tIrthakamAM pitAnA prabhAvathI Apta jananI satvara siddhi karanArA tathA sarva devAthI prajita evA he pArzvanAtha ! tamane huM vaMdana karuM chuM. A pramANe stuti karIne tathA zakastavAdi bhaNIne rAjA potAnA AvAsamAM AvyuM. have maMtrI pramukha sabhAsadee rAjAne pAtALa lokanuM svarUpa tathA dharaNendranI samRddhinuM svarUpa pUchayuM, eTale rAjAe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. kahyuM ke huM te divasanI rAtrie prAsAdamAM besIne jeTalAmAM upasargaharastavanI guNanA karavA lAge, teTalAmAM kAjaLanA jevA zyAma varNavALo eka meTa sarpa tyAM pragaTa thaye. tene joyA chatAM huM svAdhyAya dhyAnathI kiMcit paNa calAyamAna na thaye. pachI te sarpa zrI pArzvanAtha prabhunA pAsanapara caDyo eTale jinapratimAnI AzAtanAnA bhayathI te sapane meM hAthathI puchaDAvaDe pakaDyo. eTale te pitAnuM sapasvarUpa tajIne devarUpa thaI gayo.eTale meM tene pUchayuM ke-"tame koNa cho?" te bolyo ke-he rAjana ! huM pArzvanAtha svAmIne sevaka dharaNendra chuM. tArA dhyAnathI AkarSAIne ahIM AvI meM tArI parIkSA karI, paraMtu tuM dhyAnathI calAyamAna na thaye. mATe he purUSottama! have tuM mArI sAthe pAtALalekamAM cAla, ke jethI tene puNyanuM phaLa batAvuM." pachI huM dharaNenI sAthe pAtAlalokamAM gayA. tyAM meM sarvatra suvarNa ane ratnathI bAMdhelI bhUmikA joI. tyAM eka mahA mahura AvAsamAM beThelA dharmarAjA meM sAkSAt joyA; ane tevI ja rIte temanI pAse beThelI jIvadayA nAmanI temanI paTTarANune paNa meM joI. meM temane praNAma karyA. eTale temaNe mane kahyuM ke he nareMdra! amArA prAsAdathI tuM cira kALa rAjya kara." tyAMthI AgaLa cAlatAM meM sAta oraDA joyA. eTale meM dharaNene pUchyuM ke he dharaNendra! A sAta oraDAo zuM che ? teNe kahyuM ke- rAjan ! e sAta oraDAomAM sAta prakAranA sukho vase che. meM pUchayuM ke- te sAta sukha kyA ?' I jaNAvyuM ke - ArogyaM prathama dvitIyakamidaM lakSmIstRtIyaM yaza. sturya strIpaticittagA ca vinayI putrastathA paMcamam / P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 priyaMkarasRpa caritra. SaSThaM bhupatisaumyadRSTiratulA vAso'bhaye saptama, satyaitAni mukhAni yasya bhavane dharmaprabhAvaH sphuTam // 1 // Arogya, lakSmI, yaza, pativratA strI, vinayI putra, rAjAnI anupama sAmya draSTi ane nirbhayapaNuM-A sAta sukha jenA bhuvanamAM hoya, tyAM sAkSAt dharmane prabhAva samajo." pachI te sAte oraDA meM barAbara joyA tyAM prathama oraDAmAM sarva rogone haraNa karanAra ane cAmarayukta evA Arogya deva meM joyA, ane bIjAmAM suvarNa, ratna ane mANikayAdika jeyA, trIjAmAM yAcakene dAna Apate eka mahebhya (meTe zeTha) je. cothAmAM patibhakti karatI eka suMdarI devAmAM AvI. pAMcamAmAM vinIta putra, pitra ane vadhu vigere saMpIluM kuTuMba joyuM. chaThThAmAM nyAya yukta ane prajAnuM hita karanAra e rAjA je, ane sAtamAmAM upasargahara stavanI gaNanAmAM tatpara evo eka deva je. pachI meM dharareMdrane pUchyuM ke- he Idra ! A deva A stavanI guNanA zAmATe kare che ?" I kahyuM - A stotranA guNanathI deza, nagara ane gharamAM sarva bhayathI rakSA thAya che, ane manovAMchita siddha thAya che. ahIM A stavanI AmnAya, prabhAva ane maMtrane sUcavanArAM pustaka che. ane jyAM zrI dharma ane dayA varte che tyAM A sAta sukhe svayameva prApta thAya che. ema kahIne teNe mane sarva prakAranI vaikiyalabdhi batAvI. tyAMthI AgaLa cAlatAM suvarNa ane ratnamaya eka kile jovAmAM AvyA. tyAM sAta pratolI (mukhya dvAramAM javAnA mArgo) hatI. prathama pratolImAM jatAM meM cAre bAju vividha kalpavRkSothI yukta evA sAmAnya devatAonA bhavana joyA. bIjImAM kIDAzuke (popaTa) nA suvarNamaya pAMjarA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. joyA. tyAM eka zuka mane joine kahevA lAgyo ke- . samAgaccha samAgaccha, priyaMkaramahIpate / ....puNyAdhikairidaMsthAnaM, prApyate na parenaraiH // 1 // - "he priyaMkara rAjA ! A, padhAre, A sthAna puNyavaMta prANIo sivAya keIne maLI zakatuM nathI." trIjI pratolImAM praveza karatAM meM nRtya karatAM mayUro joyA. temAM eka mayUra mane joIne kahevA lAgyA ke- saphalaM jIvitaM jAta-madya rAjeMdradarzanAt / dhanyaM tannagaraM nUnaM, yatra rAjA priyaMkaraH // 1 // ' "Aja rAjedranA darzanathI amArUM jIvitavya saphaLa thayuM. kharekhara jyAM priyaMkara rAjA che, te nagara paNa dhanya che." cothI pratolImAM praveza karatAM mArI AgaLa kudakA mAratA ghaNA kasturika mRgo ane rAjahaMsa jovAmAM AvyA. teoe mane joIne praNAma karyA. pAMcamI pratelImAM jatAM sphaTika ratnanI banAvelI kIDAvApIe ane maMDapo dIThA. chaThThImAM IMdranA sAmAnika devonA ha (havelIo) joyA. ane sAtamI pratolImAM praveza karatAM nAnA prakAranA Azcaryamaya ane devakeTIthI yukta evI dharaNaMdranI rAjasabhA joI tyAM besIne meM aneka manahara devAMganAonuM vividha hAvabhAva sahita nRtya joyuM. tyAM dharaNe mane pitAnA puNyanuM phaLa batAvavAne mATe nava divasa sudhI pitAnA putranI jema rAkhyo, ane tenI devIoe mArI aneka rIte baradAsta karI tathA temaNe divya AhAranuM mane bhojana karAvyuM, te AhAranuM svarUpa te mArAthI kahI zakAya tema nathI. AvA prakAranI dharaNendranI puNya prabhAva samRddhi joIne vismaya pAmelA mArA manamAM puNya karavAnI atyaMta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranR5 caritra. tIvra abhilASA jAgrata thaI. pachI meM dharaNene vijJapti karI kehe dharaNendra! have tame mane mArA nagaramAM mUkI de ke jethI tyAM jaIne huM paNa aneka prakAranAM puNyakArya karUM. pachI dharaNe ke divya ratna jaDelI ane bahu janane dAna ApavAnA prabhAvavALI pitAnA hAthanI mudrikA mane ApI ane kahyuM ke-"he rAjana ! A mudrikAne prabhAva sAMbhaLa-A mudrikA bhajananA bhAjanapara rAkhavAthI tenA prabhAvavaDe pAMca mANasa mATe rAMdheluM bhejana, pAMca mANasone pUruM paDe che." A pramANe te mudrikAno prabhAva sAMbhaLIne atyaMta pramudita thayelA meM bahumAnapUrvaka te mudrikA grahaNa karI. pachI dharaNe ke pitAnA deva ane divya azvasahita mane Aje ahIM meka, eTale huM ahIM AvyuM. paraMtu he maMtrin ! tame Aja ahIM mArUM Agamana zI rIte jANyuM ke jethI tame tyAM mArI sanmukha AvyA pachI maMtrIe jinAdhiSThAyika devatAe kahela badhe vRttAMta nivedana karyo. te sAMbhaLIne atyaMta saMtuSTa thayela rAjA mane trIne kahevA lAgyo ke-"hemaMtrin ! puNyanA prabhAvathI prApta thayeladharazRMdranI je sthiti meM tyAM joI, tenuM varNana karavAne huM kevaLa azataja chuM. kahyuM che ke- devalokamAM devatAone je sukha che, te eka jIbhathI to zuM, paNa kadAca mANasane se jIbha hoya ane te so varSa sudhI varNana karyA kare, te paNa mANasa te sukhanuM sArI rIte varNana karI na zake." mATe he maMtrina! have thI huM paNa kevaLa puNya kAryoja karIza." maMtrI be ke- he rAjana ! nyAyaguNayukta rAjAone te sadA puNyaja prApta thayA kare che. kahyuM che ke nyAyadarzanadhIca, tIrthAni sukhasaMpadaH / yasyAdhAre pravarttate, sa jIyAtpRthivIpatiH // 1 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkarapa caritra. " nyAya, darzana,dharma tIrthasthAne ane sukhasaMpatti jenA AdhAre pravarte che te pRthvIpati jayavaMta rahe." vaLI prajAnA dharmane chaThTho bhAga tenuM rakSaNa karanAra rAjAne maLe che ane je rakSaNa na kare, te prajAnA pApane cha bhAgaDro tene maLe che." , pachI rAjA jinamaMdirAdika kSetramAM bahu dhanane vyaya karavA lAge, kahyuM che ke jinamaMdiramAM, jinabiMbamAM, pustaka lakhAvavAmAM ane caturvidha saMghanI bhaktimAM je pitAnA dravyane vyaya kare che teo ja A saMsAramAM puNyavaMta che." vaLI mahinAmAM be pAkSikanA pAraNAnA divase dharaNe Apela mudrikAnA prabhAvathI te bevAra svAmIvAtsalya karavA lAge. A pramANe dharmakArya karatAM teNe ghaNAM varSo vyatIta karyA ekadA pAraNAnA divase priyaMkara rAjA gurUvaMdanane mATe upazraye gaye. tyAM jinadharmathI vAsita dehavALo, zrAvakanI agIAra pratimAone vahana karanAra, zrAvakanA ekavIza guNothI abhirAma ane bAra vratadhArI e eka zrAvaka zrI gurUnA caraNane vaMdana karate hate. AvA prakAranA guNadhArI te zrAvakane joIne rAjAe praNAma karI AgrahapUrvaka potAne ghera bhejanane mATe tene nimaMtraNa ApyuM. teNe paNa rAjAne bahu Agraha jANIne kabula rAkhyuM. pachI gurUmahArAje rAjAne kahyuM ke he rAjana! Aje A zrAddhavaryane aSTamanuM pAraNuM che mATe ene sarva karatAM prathamabhejana Apaje." rAjAe paNa te pramANe karavA kabala rAkhyuM. pachI te jinapUjAdi nitya kRtya karIne bhajanane mATe rAjAne ghera AvyA. eTale rAjAe tene bahu sanmAna pUrvaka bhejana karAvavA eka suMdara Asana para besAryo ane tenI AgaLa suvarNanA thALamAM vividha prakAranA divya pakavAnna pIrasyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - a * priyaMkaranRpa caritra * eTale te paNa paccakhANa pArIne jamavA lAge. evAmAM rAjAe nimaMtrelA bIjA paNa pAMcaso zreSThIo tyAM bhejana karavA AvyA. have te zrAddhavarya pAraNuM karIne jeTalAmAM udyo, tevAmAM dharaNe ke ApelI mahAprabhAvavALI te mudrikA bhajananA bhAjanamAMthI pite uDIne rAjAnA hAthanI AMgaLImAM pesI gaI. A vyatikara joIne rAjA vismaya pAmIne vicAravA lAgyuM ke-aha! A zuM viparIta thayuM? zuM adhiSThAyika deva kupita thayA! athavA to mane kaI anAsthA doSa lAge? yA te mAruM puNya kSINa thayuM ? devanuM kaMthana Aja asatya kema thayuM ? have mArUM mahatva huM zI rIte jALavI zakIza? A AvelA pAMcase zreSThIonuM bhejanAdikathI huM zI rIte aurava sAcavI zakIza?" A pramANe ciMtAtura thaIne rAjA jeTalAmAM khinna thaI bese che, tevAmAM akasmAtu AkAzavANI pragaTa thaI ke"he rAjan ! tuM manamAM lezamAtra paNa ciMtA karIza nahi. devokti kadIpaNa mithyA thatI nathI, paraMtu A ekaja zrAddhavaryane bhajana karAvatAM sAmAnya pAMcaso zrAvakene bhejana karAvavA jeTaluM puNya tane prApta thayuM che. kAraNa ke A eka mahAzrAvaka moTA guNathI alaMkRta che ane bhavAMtare mekSagAmI thanAra che. evA hetuthI ja te mudrikA tane Aja pAMcaso zrAvakanA bhajananuM phaLa ApIne tArI AMgabImAM AvIne paDI che. guNavAna evA te Aja mahAguNayukta zrAvakane oLakhIne jamADyo che. kahyuM che ke-nirguNa guNane jANa zakatuM nathI, ane guNI guNIpara prAyaH matsarI hoya che, mATe guNI ane guNarAgI jana te jagatamAM viralA ja hoya che." ... 1. evAmAM rasoyAoe AvIne rAjAne nivedana karyuM ke- he rAjana ! bhajananA pAtre te badhA khAlI thaI gayA che. mATe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkara nRpa caritra. nimaMtrelA A pAMcase zrAvakane bhejana zI rIte karAvaze ?" evAmAM AkAzamAM rahIne teja deva bolyA ke he rAjana! A bAbatanI tAre ciMtA na karavI. tyAM jaIne te pote tapAsa kara, meM te badhA pAtra bharI mUkyAM che. hajAro ane karaDe mANasane jamADatA paNa te pAtro khAlI thavAnA nathI. A pramANe sAMbhaLIne rAjA pramudita thaI tyAM jaIne jevA lAge eTale te badhA pAtra bhejanathI bharelAja tenA jevAmAM AvyA. pachI AnaMdita thaIne rAjAe te badhA zrAvakene bhejana karAvyuM. teo paNa tRpta thaIne pitapotAne ghera gayA. pachI rAjAe sarva nagarane nimaMtraNa ApIne te bhejananI sAmagrImAMthI bhojana karAvyuM. AthI badhA lokonA hRdayamAM camakAra thaze ane teo potAnA manamAM vicAravA lAgyA ke- aDe ! ahIM raseI karanAra ke jovAmAM AvatuM nathI, te zuM A rAjAne ke devanI saDAya che ? yA te zuM ene suvarNa purUSanI prApti thaI che?" A pramANe zaMkAmAM paDelA teo tenuM kAraNa jANavAnI IcchAthI paraspara pUchavA lAgyA. evAmAM rAjAe temane tevA prakArano vArtAlApa sAMbhaLIne pote ja kahyuM ke "he nagaravAsIo ! A badhA dharmane ja mahimA jANavo." ema kahIne teNe dharaNe ke Apela mudrikAnuM svarUpa temanI AgaLa nivedana karyuM. A pramANe priyaMkara rAjA niraMtara vividha dharmakArya kareto sata sAdhamivAtsalya karavA lAge. have avasarane jANanAra evA rAjAe potAnA mAtApitAnI vRddhAvasthA jANune pote zrIsaMgha sahita zatruMjaya tIrthe jaIne temane yAtrA karAvI. kahyuM che ke- sittajaje (zatruMjaya), samyakatva, siddhAMta, saMghabhakti, saMtoSa, sAmAyika ane saTTA (zraddhA)e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkara nRpa caritra. sAta sakAra lekamAM durlabha che. zatruMjaya tIrthe teNe sAdharmivAtsalya, saMghapUjA, dIne ddhAra ane dAnazALA vigere bahu puNyakAryo karyA. kahyuM che ke- vivAha prasaMgamAM, tIrthayAtrAmAM ane jinAlaya karAvIne pratiSThA karatAM sAdhamivAtsalya avazya karavuM ane supAtradAna vizeSa prakAre ApavuM. * eka divasa bhAvapUrvaka zatruMjaya tIrtha para zrItrASabhadevasvAmInI pUjAdi karIne parvata parathI nIce utaratAM priyaMkara rAjAne pitA pAsadatta zreSThI taLeTIe ArAdhanApUrvaka maraNa pAmIne svarge gayo; eTale rAjAe zatruMjayanI taLeTIe tenA nAmanI eka derI karAvI. pachI saMghasahita rAjA pAcho vaLIne sthAne sthAne mahatsava karato anukrame pitAnI rAjadhAnImAM AvyuM. tyAM zrImaddayugAdidevanI pAdukA suvarNamaya rAjAnI (rAyaNanuM vRkSa ) yukta karAvIne rAjA pratidina tenI pUjA karavA lAgyA. ' anukrame vRddhAvasthA prApta thatAM pitAne mAtra purNa karavAne ja avasara jANIne rAjAe potAnA putrane rAjyapara sthApI tene A pramANe zikhAmaNa ApI ke-"he putra! baLavaMtapara kepa, priyatamamAM abhimAna, saMgrAmamAM bhaya,baMdhuomAM kheda, durjanamAM saralatA, sajajanapara zaThatA, dharmamAM saMzaya, gurUjananuM apamAna, lokamAM mithyA vivAda, jJAtijanamAM garva, dInajanI avagaNanA ane nIca janaparaM prIti-e kadI karIza nahi." A pramANe pitAnA jayakaMra putrane zikSA ApIne ane rAjyakAne tyAga karIne te dharma sAdhanAmAM lIna thayo. tyArathI te aSTamI ane caturdazIe piSadha karavA lAgyo ane supAtrone vizeSa prakAre dAna devA lAgyA. kahyuM che ke- abhayadAna, supAtradAna, anukaMpAdAna, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkara nRpa caritra, hacitadAna ane kIrtidAna-e pAMca dAnamAM prathamanA be mokSa , Ape che ane bAkInA traNa bhegAdika Ape che? A pramANe vividha dharmakAryo karIne ane aMtasamaye ArAdhanApUrvaka anazana karI maraNa pAmIne te sadharmadevelekamAM devapaNe utpanna thayo. ane tyAMthI cyavane mahAvidehakSetramAM manuSyapaNe utpanna thaI cAritra grahaNa karI niraticArapaNe pALIne mokSe jaze. pa stotra, je dayAvaMti vivAnisaTI. tevi priyaMva, saMva yu he " III // iti zrI upasargaharastotramAhAtmyaprakAzakaM zrI jinamurikRtaM * niyaMtri | : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust - Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priya425 yaritra... aneka maMtra garbhita paramaprabhAvI zrI pArzvanAtha stutisaMyukta upasargahara stotra. 1 upasaggaharaM pAsa, pAsaM vaMdAmi kammaghaNamuka / visaharavisaninnAsaM, maMgalakallANaAvAsaM // 1 // 2 visaharaphuliMgamaMtaM, kaMThe dhArei jo sayA maNuo / tassa gaharogamArI-duThajarA jaMti usAmaM // 2 // 3 ciThThau dUre maMto, tujjha paNAmo'vi bahuphalo hoi / naratiriesu vi jivA, pAvaMti na duraka dogaccaM // 3 // u~ amrtrukaamdhennu-ciNtaamnnikaamkuNbhmaaie'| siripAsa nAhasevA, gahANa savve vi dAsattaM // 4 // OM hrI zrI e~ OM ( namo ) tuhadaMsaNeNa sAmiya, paNAsei rogasoga (dukhkha) dohaggaM / / kappatarumiva jAyai, OM tuhadaMsaNeNa sammaphalaheuM svAhA // 5 // OM hI zrI namiuNa vipaNAsaya, mAyAvIeNa dharaNanAgidaM sirikAmarAjakaliyaM, pAsajiNi namasAmi // 6 // u~ hI zrI pAsa visahara vijjA-maMteNa jJANajhAevyo' / dharaNapomAvaidevI, OM hI lavaryai svAhA // 7 // jayau dharaNadeva, paDhama huttI nAgiNI vijjA / 1 yA. 2 gahANaM. 3 sAya. 4 jiNaMdaM. 5 yavo. 6 paumAvai devI 7 ujhaM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkaranRpa caritra. "vimalajjhANasahio, OM hI mlavaryu svAhA // 8 // OM thuNAmi pAsa, OM hI paNamAmi paramabhattIe / akhkhara dharaNedo, pomAvai payaMDio' kittiM // 9 // jassa payakamale sIya, vasIya pomAvai dharaNedo / tassa nAmeNa sayalaM, visaharavisa nAseI // 10 // 4 tuha samatte lahe, ciMtAmaNikappapAyavahie / pAvaMti aviggheNaM, jIvA ayarAmaraM ThANaM // 11 // namayahANaM, pnntthkmmnsNsaarN| paramahaniThiyahaM, ahaguNAdhIsaraM vaMde // 12 // 5 iya saMthuo mahAyasa, bhattibhbharanibhbhareNa hiyenn| . tA deva dijja bohiM, bhave bhave pAsajiNacaMda // 13 // keTalIka pratamAM uparanI cha-8-9-10 mI gAthAne badale nIcenI cAra gAthAo che. muLa uvasaggaharamAM AdyamAM aMka 1-2-3-4-5 karelI pAMca gAthAo hAla pravRttimAM che. chaThThI gAthA je saMkhepI dIdhI che te te koI paNa jagyAe labhya nathI. taM namaha pAsanAI, dharaNiMdanamaMsIyaM duipaNAsei / tassa pabhAveNa sayA, nAsaMti sayala duriyANaM // ee samaraMtANaM, muNiM na duha vAhi nAsamAhI dukhkhaM // nAma sIyamaM asama, payaDo nayithya saMdeho // 15 // .1 ya. 2. sayA 3 vasai 4 mAghaTTa 5 mahAdhardhAsaraM 6 vi 7 ta LACKGuniatnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyaMkara nRpa caritra. jala jalaNa vaha sappa sIho, mArArI ' saMbhavepi khippaM jo| samarei pAsa pahu, pahovi na kayo vi kIsI tassa // ihalogaThi paralogaThi, jo samarei pAsanAhaM tu / tatto sIjjhei nako-sai nAha surA bhagavaMtaM // 17 // eka pratamAM AnI nIce traNa gAthAo che. te jevI maLI tevI mUkI che. sa tuhanAma suddhe maMte, jo nara jAMti suddhbhaavss| so ayarAmaraM ThANaM, pAvaMti nayagayamurakhkhaM // 1 // panAsagopIDAMkura gahadaMsaga bhayaMkAye / .. ApIna huMtIe tahavI, tasIjhaM gugI jAso // 2 // pIDajaMta bhagaMdaraM, khAsa sAsa sula taha nIvAha / zrI sAmalapAsa, nAma paura pauleNa // 3 // sAtha chekTa bhUpIchete namINa stotranI cha rogjljlnnvishr-coraarimiNdgyrnnbhyaaii| , pAsajiganAmasaMkitta gega, pasamaMti savAI // 1 // 1 cArArI . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust