Book Title: Hu Aatma Chu Part 03
Author(s): Tarulatabai Mahasati
Publisher: Gujarati Shwetambar Sthanakwasi Jain Association
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032739/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sidhdha zilA huM AtmA che 8 vyAkhyAtA: DaoN. tarUlatAbAI mahAsatIjI M.A.Ph.D. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM bhAga-3 zrImad rAjacaMdra cita "zrI Atmasiddhi zAratra' para pravacano : vyAkhyAtA bA.bra.pU. DaoN.tarUlatAbAI mahAsatIjI M.A.Ph. D. A zrI gujarAtI zvetAMbara sthAnakavAsI jaiG esosIezanA 78/09 rathirDana roMDa, puruSavAmAM mAsa-9000 09 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI vimecana : tA. 16-8-1987 prakAzaka1, zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA mabAsa, 2, zrI tIrupura jaina saMgha, tIrUpura 3, zrI baLavaMtabhAI artha, mAvANI (jatIna) madrAsa, 4zrImatI maNIbena kItilAla mahetA ' keImbatura. 5, zrImatI narmadAbena mohanalAla pArekha (bhIvaMDI) muMbaI. 6, zrI bhAnubhAI bhaNazAlI 7, zramatI vidulAbena kizorabhAi mahetA muMbaI 8, zrI surezabhAI uttamacaMda citalIyA amerikA. saMparka sUtra zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA C/o zrI gujarAtI vetAMbara sthAnakavAsI jaina esesIezana [vyAkhyAnamALA] sI. yu. zAha bhavana, 7879rItharDana roDa, puruSavAkama, madrAsa-600 007 prata-2ooo mulya : rU. 33-00 mudraka ophisa-nItina je. badANI arihaMta prInTIMga presa 401, khajuravALA cembarsa, 313/315, narazInAthI sTrITa, muMbaI-400 009 phena : e.33ra754 ghara : 513915ra : prakAzana samiti : 1, zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA 7, zrI zAMtibhAI desAI 2, zrI jayaMtibhAI ke. zAha 8, zrI nAthubhAI badANuM 3, zrI baLavaMtabhAI mAvANuM 9, zrI praphulabhAI zAha. 4, zrI gAMgajIbhAI vorA 10, zrI manaharabhAI dezI. 5, zrI nautamabhAI zeTha 11, zrI rasikabhAI badANI 6, zrI cunibhAI udANI 12, zrI mahendrabhAI rUpANI parama zradhyeya, vAtsalya mUrti parama pUjya bA, ba, lalitAbAI mahAsatIjI (bApajI) nAM zrI caraNamAM savinaya . Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustakamAM : parama zraddheya Do. tarUlatAbAI mahAsatIjInA Atma-siddhi zAstranA vivecananuM A trIjuM eTale ke aMtima caraNa che. ziSyane bodhibIjanI prApti thAya che. sadagurue tenI sarve zaMkAonuM saMpUrNa samAdhAna ApyuM che. ziSya AnaMdamagna banI AtmAnubhUtimAM rata bane che. kRpALu gurudeve karela asIma kRpAthI prApta jJAnane vAgoLate AnaMda vibhera banI uThe che. parama kRpALu deva ahesAnamaMda ziSyanA mukhe upasaMhAra rUpa Atmasiddhi zAstranA marmane gAthA 119 saddagurunA upadezathI, AvyuM apUrva bhAna; nija pada nija mAMhI lahyuM, dUra thayuM ajJAna, thI parama vaMdanIya AtmadazAnA varNana deha chatAM jenI dazA, vate dehAtIta; te jJAnInA caraNamAM, he vaMdana agaNita. -142 mAM suMdara rIte prastuta karela che. A pustakamAM paryuSaNa daramyAna bhagavAna mahAvIranA ra7 bhavenuM vAMcana tathA sAMvatsarika AyaNe paNa samAviSTa karavAmAM AvyAM che. AvA adUbhUta sAhityanA yathAzakita vivecane parama zraddheya mahAsatIjIne puruSArtha te ja lekhe lAgyuM gaNAya AvAM sAhitya mATe jijJAsu zrAvaka gaNa mAMgaNI karate thAya. prala zAha. . Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka dAtA. pa rUA. 11,000-00 (1) zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA madrAsa (2) zrI jaina saMgha tarUpura tIrapura 3) zrI baLavaMtabhAI eca. mAvANuM makAsa (4) zrImatI maNIbena kAMtIlAlabhAI mahetA keImbatura (5) sva, zrI camanalAlabhAI maMchAcaMdabhAI mahetA parivAra.. bombe (6) zrI bhAnacaMdra kezavalAlabhAI bhaNasAlI beo (7) zrImatI narmadAbena mehanalAla pArekha ha. hIMmatabhAI pArekha bhIvaMDI muMbaI (8) zrI surezabhAI uttamacaMdabhAI cIttalIyA amerikA ka mukhya sahAyaka dAtA rU. 5000-00 nA madrAsa (4) (1) zrI surendrabhAI maNIlAlabhAI mahetA (2) zrImatI suzIlAbena surendrabhAI , (3) zrI zAIbhAI ema. desAI ( New Era Eng.) zrImatI Indubena zAntIbhAI desAI zrI rasIkabhAI thA caMdrakAntabhAI badANuM (6) zrI prabhudAsa ena. kAmadAra (Rashmi Ele. Co.) (7) zrI jayaMtIbhAI ke. zAha (N. J. Shah.) (8) zrI phulacaMdabhAI mahetA, (Mehta Gems) (9) zrI nagInabhAI thA nItInabhAI bAvIsI, ( Taj Leather Crafts ) (10) zrI vRjalAla velajI dezI. (11) zrI guNavaMtabhAi nAgaradAsabhAI dAmANI. (12) zrI zIvalAla sAkaracaMdabhAI zAha. 13 (eka sadgastha). 14 zrI surezabhAi bApAlAlabhAI mahetA 15 zrI kumArapAla maNIlAlabhAI mahetA 16. zrI navanItabhAI pArekha M/s Lunar Diamonds 17. zrImatI zAntAbena vanamALIdAsa ThesANI madrAsa bee beMglora madrAsa bombe bee bombe Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. zrI karazanabhAI ladhubhAI nIsAra muMbai 19. eka bahena taraphathI madrAsa 20. zrI naMdalAlabhAI nAnacaMdabhAI kAmadAra (Rashmi Ele. Co.) 21. zrI bhANajI bhagavAnajI mahetA madrAsa ha. zrImatI lIlAvaMtI bena 22 zrI manasukhabhAI vI. dozI (Doshi Bros.) hadrAbAda ra3. zrI vRjalAlabhAI rAyacaMda bhImANu borIvalIjI) bombe 24. zrI nAnajIbhAI velajIbhAI ThAsANI 25. Da. zrI. Ara. eca. mahetA (gAmadevI) 26. zrI harIbhAI mahetA ha. zrI manubhAI H. mahetA selama ra7. Da, zrI tArAcaMda lAlacaMda kaMThArI hubalI 28. sva. jAsudabahena surajamalabhAI mahetAnI suputrIo bombe ra9, zrI pI.DI, keDArI 30, , kALIdAsabhAI e. lAkhANI madrAsa 31, , zrImatI puSpAbena kezavalAlabhAI modI kara. me. rUpANI reDIMga kaMpanI ha. narezabhAI rUpANI 33, sva. zAmaLajIbhAI becarabhAI mAlANuM kalakattA 34. sva zrI prANalAlabhAI vallabhadAsabhAI ghATalIyA muMbaI 35. zrI manaharabhAI ratIlAlabhAI bhaNasAlI 36. zrI kezavalAlabhAI mohanalAlabhAI jagANI parivAra 37, 9, prANalAlabhAI mahetA cAsa-dhanabAda 38 ,, kAMtibhAI bAvIsI taraphathI plAsTIkanA kavarsa madrAsa 39. bhAIcaMdabhAI jhATakIyA bagasarA (saurASTra) upasahAyaka dAtA. rU. 1000-00 1 1. eka sadagRhastha muMbaI madrAsa 3. caMdubhAI patIrA (jayahinda ledhara) 4. zrI harSakAntabhAI surajamalabhAI mahetA 5, zrI jagajIvanabhAI turakhIyA 6, , dalIcaMdabhAI dulabha zeTha enDa bradharsa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI 7. sva. revAkuMvara bahena ottamacaMdabhAI ghelANuM madrAsa temanA suputro taraphathI 8. 9, rajanIkAMtabhAI kALIdAsabhAi mahetA muMbaI 9 zrImatI surajabena vIracaMdabhAI zAha amadAvAda 10 me. ka5nA TIbara DIpa madrAsa 11, bAbubhAI khImacaMda zAha madrAsa 12, , bAbubhAI 13 sva. zrI vallabhabhAI aMdarajI pArekha (mATuMgA. 14. zrImatI zAradAbena nAthAlAlabhAI badANI makAsa 15, 5, amRtabena umedalAla zeTha 16 zrI praviNabhAI zAntIlAlabhAI zAha 17, zrImatI jayAbena ramaNIkabhAI zAha 18zrI chaganalAlabhAI lIlAdhara dozI 19, zrImatI kAMtAbena chaganalAla dozI ra0 ,, nIlAbena vinayacaMda desAI muMbaI 21. , zAntAbena chaganalAla dozI (kaMDalAvALA) madrAsa 22, zrI caMdulAla chaganalAla zAha sIkandarAbAda ra3, ,, anaMtarAya sI. ajamerA beMglora 24, ,, mahendrakumAra harIlAlabhAI modI madrAsa 25, meM, ema, bI. mahetA TrasTa 26. zrI amulakha ema, zeTha sAMgalI 7. , kIraNa pI. zAha madrAsa 28. lIlama avalAnI (malezIyA) ' kelAtuM apura 29. zrImatI suzIlAbahena caMdrakAMtabhAi mahetA pAlanapuravALA muMbaI 30, , lalItAbahena harIlAlabhAI modI pAlanapuravALA 31. zrI subodhabhAI vallabhadAsa ghATalIyA 32, ku. taralIkA lAbhubhAI ke. turakhIyA saMbaI sahAyaka dAtA rU. 500- madrAsa 1, eka saddagRhastha. 2, zrImatI subhadrAbahena turakhIyA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meMglora madrAsa beMglora kalakattA muMbaI madrAsa muMbaI madrAsa 3zrImatI vimaLAbahena maNIlAlabhAi rUpANI 4. zrI harSadabhAI zAha 5. , kezubhAI dAmANI 6. zrImatI puSpAbahena nagInadAsa desAI 7, , jayAbahena 8. zrI azvinakumAra kAntIlAla kAmadAra , , nalInIbena harIbhAI saMghavI 10. ,, dhIrajalAlabhAI lakSmIcaMdabhAI ajamerA 11. gaM. sva. tanasukhabena hIMmatabhAI khaMdhAra 12. zrImatI puSpAbena udANI13. zrI navanItabhAI vI. kekArI 14 zrImatI Indubena manaharalAla vorA 15. zrI satIzakumAra prANajIvana ratANI 16. zrImatI kalpanAbena hIrAlAla bAvIsI 17, zrI manISakumAra zAtIlAla zAha 18. zrI maNIlAla gAMdhI (pAlanapuravALA) 19. zrImatI arUNAbena goradhanadAsa kAmANI 20. zrI caMpAlAla gIradharalAla mahetA 21. ,, gothAma caMdulAla vasanajI 22. zrImatI jayAbena zaMkaralAla gAMdhI 23. , vanalattAbena dilIpakumAra haidrAbAda tIrUpura madrAsa muMbaI beMglora muMbaI malADaamerIkA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaR:kyAkaraNa maMgalAcaraNuM anantavijJAnamatItadoSam abAdhya siddhAntamamartya pUjyam / 6 zrI barddhamAnaM jinamAptamukhya svayaMbhuvaM stotumahaM yatiSye // anaMtavijJAnI, sarva doSa rahita, pUrvApara | virodha rahita vANInA svAmI, deve dvArA pUjanIya, vItarAga, Apta zreSTha tathA svayaMbhU zrI vardhamAna svAmInI stuti karavAne huM (hemacaMdrAcArya) prayatna karuM chuM. Rosiestikeelle stesse kogem Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija pada nija mAM lakhyuM ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagUcAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA jIvane apUrvadazAnI prApti karAve che. pUrve je nathI pAme, je nathI jANyuM, nathI mANyuM, nathI anubhavyuM evuM kaMIka pAme che, jANe che, mANe che, anubhave che. Atmasiddhi-zAstramAM cha padenAM addabhUta samAdhAna ApyAM. supAtraziSyane A cha ye padonI pratIti AtmA viSe thaI. je pratIti AtmAnA apUrva anubhavanI nimitta banI gaI. arthAt cha padane yathArtha jANyA pachI tene ciMtanamAM utAryA. jemAMthI eka alaukika vicAra-dazA jAgI. gurudeve kahyuM hatuM. "kara vicAra te pAma" ziSya gurudevanAM aNamola vacanene jhIlI lIdhAM, vicAra-dazA pragaTa karI ane pAmI gaye. ahIM prazna udbhave ! jJAnI puruSoe samyaktvanI prAptinA hetuthI A cha padanI dezanA ApI ane tenA phaLa svarUpa supAtra jIva samyakatvane sparza kare che. ema kahIe te tatvArthasUtramAM kahela sUtranuM zuM? samyaktva kene kahevAya tenA javAbamAM umAsvAtijI e kahyuM che ? tasvAdAnaM sabhyanam samyagadarzana ke cha padanI zraddhA te samyagadarzana? jarA vivekathI udAratA pUrvaka vicAratAM che padamAM nava tatvane samAveza thaI jAya che. bhAga-3-1 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM cha padamAM paheluM "AtmA che. bIjuM "te nitya che. temAM AtmA zuddha, buddha, sadA sada-upayogI, jJAyaka, vedaka svabhAvI, trikALI sat anutpana-avinAzI svayaMbhU cetana dravya che te jIva che. ane AtmAthI bhinna dehAdi sarva dravyo, jemAM jJAyatA-vedakatAno abhAva, caitanyane abhAva. te jaDa che, ajIva che. Ama prathama be padamAM "jIva ane ajIva baMne tanI siddhi thAya che. trIju pada "AtmA kartA che. arthAt e karmane kartA che. jIva zabhA-zubha bhAva vaDe karmone kheMce che. je samaye kheMce che te ja samaye bAMdhe che. ane eka samaye ja thAya che. karmone kheMcavA te Azrava ane AtmA sAthe karmonuM baMdhA vuM te baMdha, Ama kartA padamAM "Azrava ane badhI tattvo samAveza thAya che. cethuM pada "AtmA bhakatA che arthAt karelA zubhA-zubha karmane AtmA bhagave che. zubha karmanuM phaLa punyarUpe bhegavAya, azubha karmanuM phaLa pAparUpe bhegavAya. tethI bhekatApadathI punya" ane "pApa" tattvanI siddhi thAya che. pAMcamuM pada mekSa che arthAt zubhA-zubha karmathI baMdhAyelA jIvane mikSanI anivArya AvazyakatA che. tethI pAMcamA padamAM mikSa tatvane samAveza thAya che. - chaThTha pada "mekSa upAya che." mokSano upAya zuM? jenAthI baMdhAye, tenAthI viparIta upAya te mokSa. Azrava ane baMdhathI jIvane baMdhAvuM thayuM. saMvara kare te Azrava aTakI jAya ane pachI nirjarAnA baLe baMdhAyelA karmo kharI jAya. sarva karmathI mukta thavuM te mekSa che. saMvara ane nirjarA, jIvane sarvathA karmathI mukta kare che. Ama chaThThA padathI - saMvara" ane "nirjI" tattvanI siddhi thAya che. cha padanI vicAraNAthI kaho ke navatatvanI vicAraNAthI kahe, baMnemAM kazuM ya aMtara nahIM. cha padanI yathArtha zraddhA, navatatvanI zraddhAne siddha kare che. ane nava tatvanI yathArtha zraddhA cha padanI zraddhAne siddha kare che. paNa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija pada nija mAMhi lahyuM zraddhA samyagU joie. buddhinA sahAre meLavela varSAda ke navatatvanA bheda-prabhedanI jANakArI te te mAtra mAhitI, jJAna nahIM. jJAna te te ja ke je svanuM bhAna karAve. svane anubhava karAve, svane svamAM sthira karAve. ahIM supAtra ziSya gurudevanI sahaja samAdhi avasthAnA darzane, atyaMta ullasita thayuM che ane pite pitAmAM utarI gayo che. gurudevanI dhyAnadazA ziSyane aMtarmukhI banAve che. A aMtarmukhatA ziSyanA Atma-pradezamAM rAsAyaNika prakriyA karavA mAMDe che. je rasa vibhAva rUpa pravahate have te rasamAM parivartana AvatAM svabhAva rUpamAM gatimAna thaye. AkhuMye cetanataMtra, AtmAnI zuddha upaga dhArAnA pAvarathI kAryarata thayuM. jema-jema kArya thavA mAMDayuM tema-tema ziSya tene anubhava karavA mAMDe atyAra sudhInuM kRta, tenAM AMtaracakSuthI daSTa thavA mAMDayuM ane have e anubhUta paNa thavA mAMDyuM. A anubhUti bAhya nathI. AMtara-anubhUti che. AtmAnI gahanatAmAMthI nivRta che. AtmAnA eka-eka pradeze rahelI vedaka zakti sakriya thaI uThI. e sakriyatA eTalI tIvra che ke ziSyanA dehamAM praskUTita thavA mAMDI. pudgala evA dehamAM, romAMcakatA thaI. mukhakamala prasanna thaI uThayuM. nayanemAM saumyatA ane vadana para gaMbhIratA prasarI gaI. taMbhita thayelI vANune pravAha AtmAnA bhAva sAthe pravAhita thavA mAMDayA. sAdhaka-ziSyanA bhAve ne vAcA phUTI- sadagurunA upadezathI, AvyuM apUrva bhAna; nija pada nija mAMhI lahyuM, dUra thayuM ajJAna...119.. kRtajJatAnA bhAvathI bharele ziSya, pitAne thayelA AtmAnubhavane vANI dvArA pradarzita karI rahyo che. paNa sarva prathama gurudevanA upakArane smare che. bedhibIjanI prApti pitAne, potAmAM, pitAthI ja thaI che paraMtu ziSyanA rome-romamAM e zraddhA bharI che ke sarunAM upadezane vega na maLe heta, AvuM uttama nimitta na malyuM hatuM, te mArAmAM evI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM pAtratA na pragaTa thaI hota, ke huM samyaktvane pAmI zakuM. tethI prathama upakAra. gurudevane che. e kRtajJatA pragaTa karavA kahe che : "AtmAnuM apUrvabhAna mane thayuM paNa e sadgurudevanI kRpAthI,(sadguru devanuM jAgRta sat mArA sanI jAgRtimAM nimitta banyo anyathA e saMbhavita na hatuM.' baMdhuo ! zAstro paNa kahe che ke anAdinA mithyAtvI jIvane samyaktvanI prApti thAya che te svapuruSArthathI ja, paNa pratyakSa sadgurune yoga na hoya te, sagururUpa adhigama na hoya te na ja thAya adhigamanI hAjarI te joIe ja. tethI ja saddagurune upakAra paNa amApa che. teonA prati kRtajJa bhAva rahe ja joIe. ahIM ziSya AvI kRtajJatA dharAve che tethI prathama gurudevanA upakAranuM smaraNa karI pachI kahe che ke "AvyuM apUrva bhAna." apUrva bhAna zAnuM ? Aja sudhI je bhAna thayuM ne tuM te ! "je svarUpa samajyA vinA, pAye dukha anaMta' jenA kAraNe anAdi saMsAranAM anaMta duHkha sahevAM paDayAM te nija svarUpanI abhAna avasthA. ' saMsAranAM sarva viSayenI sabhAnatA te jIvane pahelethI ja che. ane rahe, che. paNa pitAnA svarUpanuM ja bhAna nathI. pudgalanA saMge rahI pudgalamAM nija buddhi karI, dehAtmabhAve sadA rAcate rahyo. paNa tenAthI upara uThI deha te huM nahIM, AvI dazA pragaTa thaI ja na hatI. tethI ziSya kahe che. anaMtakALamAM je ne'tuM samajAyuM te samajAyuM. mAtra buddhithI nahIM paNa AtmAmAM bhAna AvyuM. jene bhAna hoya tenI ja sAna ThekANe hoya. abhAna avasthAmAM sAnanAM ThekANAM na heya zarIrathI bebhAna thayelAne paNa kazI ja khabara nathI rahetI te je AtmAthI bebhAna thaye hoya tene AtmikadazAnI sAna kyAMthI hoya ? tethI ja ziSya ema nathI kahyuM ke mane apUrva samajaNa AvI, apUrva jJAna thayuM, apUrva mAhitI maLI. nA! paNa apUrva bhAna AvyuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija pada nija mAMhi lahyuM kAraNa Aja sudhI mehanA vize paDI, paramAM svabuddhie bebhAna ja rahyo hate. e bebhAnadazAmAMthI jAge ane pote potAmAM ciMtana karyuM, tethI pitAnuM bhAna thayuM. e bhAna thatAM, pariNAma svarUpa je Atmika lAbha thave joIe te thaya zuM ? "nijapada nija mAMhI lahyuM nijapada arthAt "huM AtmA chuM A bhAna thayuM. Aja sudhI deha, indriya, prANa, mana ane buddhi mAM AtmabhAva hato. AtmA te ja huM. AtmA e ja mArUM pada. tenA badale dehAdimAM huM padanI mAnyatAmAM rAcate hatA. paNa jyAM nija dazAnuM bhAna pragaTa thayuM tyAM samajAyuM, prathama " huM AtmA chuM" dehAdi sarva paryAye jaDa che, te mArI paryAye nathI paNa vinAzI evA pugalanI paryA che, huM avinAzI chuM. huM eka-akhaMDa chuM. dehAdi rUpe pravartatI aneka paya te mAruM rUpa nathI. pudgala dravya bahurUpI che te aneka avasthA rUpa pariName che. tenA saMge mAre paNa te-te avasthAvAna thavuM paDe che. paNa huM te avasthArUpa huM ciTU-camatkArarUpa caitanya sattA chuM. AtmAnA asaMkhya pradeze caitanya che. eka paNa pradeza caitanyarahita nathI, dehAdinI paryAye te jaDanI paryA che. dehAdinA saMge huM jaDavat thaI gaye chuM. jaDatva dharma te mAre nathI. mAro dharma trikALI-satu-caitanya che. huM jJAtA-draSTAnA sahaja bhAvarU5 chuM. sat-cit - AnaMda, jJAtA -draSTA bhAva e mAruM svarUpa che. jJAna-darzana e mArA nija guNe che. e guNonuM pravartana mAtra jJAtA-daSTa bhAvarUpa thAya. kartA-bhaktA bhAvarUpa nahIM, tethI ja rAgAdi rUpa sarva vibhAvothI para mAtra sahaja svabhAvarUpa jJAtA-draSTApaNuM e mAruM svarUpa. mArAmAM anaMta catuSTayarUpa anaMta vaibhava bharyo che. akhUTa saMpattine mAlika caitanya AtmA, anaMta AnaMdanuM paramadhAma che. mArAmAM rahela anaMta guNonuM vedana yuga5ra karavAnAM amApa sAmarthyane paNa AtmA chuM. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM Ama paranAM saMge, paranI ekAtma buddhithI jAgelA sarva vikalpa zamI jAya che. jIvane pitAnI nirvikalpa dazAnuM bhAna thAya che. huM akhaMDa, avinAzI, avikArI, arUpI, anaMta avyAbAdha sukhane svAmI, anaMtaguNenA yugapatu vedanarUpa, saMpUrNa vItarAga svabhAvI, eka mAtra AtmA chuM. AvuM apUrva bhAna ziSyane thayuM ane teNe pitAne thayela A apUrva bhAnanI dazA zrI guru sAme vaNavI. gurUdeva nija samAdhi dizAmAM sthita che. ane ziSya gurUdevanA upakAronuM smaraNa karatA pitAne prApta thayelI apUrva dizAne, aMtaraMganAM agupta bhAve vaDe gurudeva samakSa kahI rahyo che. rAga-dveSanI granthi tUTI gaI. mithyAtva mehanIya ane cAritra mehanIyane utkRSTa rasa kSINa thaye. apUrva vilAsa jAgRta thaye ane sarva para bhAthI bhedavijJAna pragaTa karI lIdhuM. audArika deha ane AtmA bhinna, taijasa-kAzmaNarUpa sUkSma zarIrathI AtmA bhinna, rAga-dveSAdi vaibhAvika paryAthI AtmA bhinna, Ama sarva prakAranA para-pariNAmethI, para-paryAthI AtmA bhinna che. AtmA pite mAtra potAmAM ja rahe. rAgAdinA kAraNe paramAM jJAne paganuM pravezavApaNuM hatuM, te have rAgAdine rasa ocho thatAM, granthibheda thatAM jJAne paga nijamAM, svaAtmAmAM sthira thayA. bhrAMtirUpa ajJAna TaLI gayuM. jJAna prakAza jhagamagI uThayo. dIve-dI pragaTa thaI cUkya. gurudeve batAvela prathama pada "AtmA che ne anubhava ziSya "huM AtmA chuM' rUpe karI lIdho. ziSyane mATe je prAptavya hatuM te prApta thaI cUkyuM. gurudevane asama anugraha ziSyanA jIvanane sanmArge vALavA nimitta banya. supAtra-ziSyanI gyatAe su-phaLa laI lIdhuM. have Atma-anubhavanI apUrva dazAmAM ziSyane AtmA anyaanya bhAvathI kaI rIte pariNamI rahyo che tenuM yathArtha khyAna ziSya pite ja Ape che. te avasare- Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajara amara avinAza je..] vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI - anaMtadazanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, nija - padanI oLakhANathI zarU thAya che ane jina - padanI prAptimAM tenI pUrNAhuti thAya che. e ja che nija pada - jinapada ektA. jevuM jinapada che tevuM ja nijapada che tethI ja nija padanI sAdhanA, jinapadanI siddhi rUpa pariName che. sAdhaka AtmA nijapadane oLakhI le che, tyAre tenA sarva bhrama bhAMgI jAya che. jyAM bhrama che tyAM bhamAvanAra nimitto maLe che. ane bhrama TaLatA sthiratA pradAna karanAra nimitto upasthita thAya che. pAtra ziSyane upAdAna taiyAra thatAM, sadgurunA upadeza rUpa bahiraMga nimitta kAraNa malyuM. je aMtaraMga nimitta mATe nimitta banyuM. aMtaraMga nimitta rUpa darzana mehanIya kSaya, upazama ke kSapazama thayo ane ziSya samyagadarzanane pAmI gaye. nija padane oLakhyuM eTaluM ja nahIM anubhavyuM. e anubhavane AnaMda alaukika, tenI smRti alaukika, te dazA alaukika. vaLI nija AtmAne nija pada - jinapadanI ekatArUpa anubhavyuM. je dazA jinanI te ja dazA nijanI. e anubhava ke thaye e batAvatAM ziSya kahe che - bhAsyuM nija svarUpa che, zuddha cetanArUpa; ajara, amara, avinAzIne dehAtIta svarupa...10 he parama upakArI gurudeva! mArA svarUpanAM anya sarva AbhAso dUra thayA ane mULabhUta svarUpanuM mane jJAna thayuM. sarva jaDathI jude, pitAnA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM asIma ane asAdhAraNa guNathI eka ane adhikArI e mAro AtmA zuddha cetanArUpa che. karmonA AvaraNathI cetanA avarAyelI bhale he paNa te pitAnA svarUpamAM te atyaMta zuddha che. sarvathA zuddha hevuM te AtmAne sahaja svabhAva che. azuddhi - malinatA tenA nirvikArI svarUpamAM nathI. pudgalane sage e vikArI bane che. vikArI vartana kare che. bahiraMgamAM vikArI dekhAya che. paNa vAstavamAM e avikArI zuddha -nirmaLa svabhAvI che. vaLI samaSTi vizvamAM rahela paMcAritakAmAM jIva paNa astikAya vizeSa che. dharma - adharma - AkAza - pudgalanI jema pradezatva paDanA kAraNe samAnadharyA che. paNa cetanazakti te eklA jIvanI ja che. te pitAnI cetanA zaktinA kAraNe ja sarva jaDathI juduM paDe che. cetanA mAtra AtmAmAM ja che. anya dravyomAM nathI. cetananA Azrita guNo paNa mAtra AtmAmAM ja che, anyamAM nathI. jANavuM ane jevuM arthAt jJAtAbhAva ane daSTAbhAva te jIvana para kSetre guNa che. para padArthone jANavA ane jovAnI zakti mAtra AtmAmAM. anya astikAmAM nahIM. anya dravyamAM nahIM. ane svakSetre vedakapaNuM e paNa AtmAmAM ja, anyamAM nahIM. dharma - adharma - AkAzamAM anya zaktio che. dharmAstikAya gatipradAna guNa dharAve che. adharmAstikAya sthiti pradAna guNa dharAve che. samasta vizvanA sarva jIva ane pudagalane gati ApavAnuM kAma dharmAstikAya kare che. e je gati na Ape te AkhA vizvanI badhI ja Movement sthigita. kaI paNa vyakti ke vastu eka sthAnathI bIje sthAne jaI zake nahIM. e ja rIte adharmAstikAya jIva ane pudgalane sthira rAkhavAmAM sahAyabhUta che. e pitAnA guNane saMkalI le to AkhA vizvamAM je sthiratA dekhAya che te na hota. vRkSa, makAna ke pahADa eka sthAne na hota. mAnavapazu - paMkhI vagere sthira na heta. haMmezAM badhA ahIMthI tyAM AthaDyA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajara amara avinAzIne karata. ane AkAza jIva, pudgala ane anya dravyane avagAhanA Ape che. AvaDA moTA cauda rAjalaka pramANa lekane pitAmAM sthAna ApanAra AkAza ja che. Ama traNeya dravya pitA - pitAnA guNethI samasta vizvane upakArI che. paNa pitAne potAmAM saMvedaka guNa nathI. jyAre AtmA A sarva dravyathI e rIte ja jude paDe che. tenAmAM je sarvathI vizeSa zakti che e pitAne saMvedaka svabhAva. je caitanyanA kAraNe che. jyAM caitanya che tyAM ja saMvedanA che. cetanA nathI evA samasta jaDa padArthomAM saMvedana nathI. tethI ja AtmA cetanAguNa vaDe samasta mAM sarvoparI sthAne birAje che. vaLI zuddha cetanAne artha ema paNa karIe ke AtmAnA asaMkhya pradeze anaMta jJAna vidyamAna che. jyAM cetanA tyAM jJAna. cetanA ane jJAna judAM nathI. advaita che. daita nathI. jJAna ane cetanA eka rUpa che te ja AtmA. AtmAnAM asaMkhya pradezamAMthI eka paNa pradeza e nathI ke jyAM jJAna na hoya. anAdi kALathI nigodamAM paDela AtmAnA asaMkhya pradeze jJAna che ja, paNa avarAyeluM che. nigodamAM ke sUkSma ekendriyamAM rahela jIva jaDavat lAgatuM hoya chatAM jaDa nathI thaI jate, tenuM mukhya kAraNa e ja ke tene jJAnaguNa lupta nathI thaI gaye. vaLI AtmAmAM evI aciMtya zakti che ke AtmAnAM asaMkhya pradezamAM rahela anaMtajJAnane eka samayamAM pragaTa karI zake che ane vedI zake che. indriyajanya paugalika jJAnano upayoga ke vedana eka samaye na thAya paNa AtmAnA anaMtajJAnane upaga eka sAthe thAya. kevaLI paramAtmA eka samaya mAtrAmAM vizvanA samasta dravya -guNa - paryAyane yugapat joI le - jANI le. pitAmAM rahela anaMtaguNa ne paNa yugapatu anubhavI le. AvuM alaukika ane addabhuta svarUpa zuddha cetanAnuM che. ziSya e anubhavyuM. tene anubhava AgaLa vadhatAM kahe che ke AtmAnA ajara, amara, avinAzI rUpane jANyuM. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM. arjara je jaratuM nathI. jarA eTale ke vRddhatva e zarIrane svabhAva che. zarIra jame tyAre bALaka hoya. samaya vItatAM keme karI vRddha thAya. jIrNa thAya. zarIra paramANu yugalane piMDa che, prati-samaya zarIramAMthI anaMta paramANuo jarI jAya ane pratisamaya vAtAvaraNa mAMthI eTalA ja paramANuo grahaNa thatA rahe A kama cAlu ja rahe che. A kramanAM kAraNe ja zarIra TakI rahe che, ane A kamanA kAraNe ja zarIra vRddha paNa thAya che. tethI jarAvasthA e dehanI avasthA che. kALanA vyatIta thavA sAthe zarIrane vRddha thavuM paDe. AtmA ajara che. AtmAnA asaMkhyAta pradezamAMthI eka paNa pradeza kayAreya jarI jatuM nathI. anaMta bhUtakALamAM anaMta janma - maraNa thayAM. nAnAmAMthI moTA ane moTAmAMthI nAnA zarIramAM gaye. zarIramAM saMkoca - vistAra sAthe AtmAnA asaMkhya pradeza saMkecAyA ke vistaryA paNa eke pradezamAM kaMIja hAni - vRddhi thaI nahIM. AtmA pradeza-paMDa che. temAMthI eka paNa pradeza chUTo paDI ja nathI. jeTalA pradeze AtmAnA che. te ane teTalA kAyama rahe che. Ama jarAvasthA AtmAnI nahIM paNa dehanI thAya che. AtmA ajara che. AtmA amara che. mRtyu AtmAnuM nathI thatuM dehanuM thAya che. AtmA marate nathI, zarIra badalI nAMkhe che. eka zarIramAM rahevAno samaya pUro thAya arthAt pUrve bAMdhela AyuSyakarmane samaya jeTaluM hoya eTale ja kALa e zarIramAM baMdhAIne rahe. AyuSyakama pUruM thaye dehathI AtmA judo paDI anyatra cAlyA jAya. jyAM vaLI navuM zarIra dhAraNa kare eTale AtmAnuM maraNa nathI. jIvane dehAtma buddhi che, tethI huM vaddha thaye-huM marI jaIza-e zrama sevyA kare che. dehane huM mAnI, dehanAM jarA ke maraNane potAnAM jarA - maraNa samajI le che, ane tethI ja jarA AvatAM ke maraNa AvatAM dukhI hevAne anubhava kare che. dehanuM mArApaNuM jIvane eTaluM badhuM che ke dehathI judo huM AtmA chuM e vicAra paNa kayAreya uThate nathI. jIve kadI e vicAryuM nathI ke huM hamezAM kahuM chuM ke deha mAro che - mAre Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajara amara avinAzIne che, paNa kadI deha kema nathI kahetA ke tuM mAre che. dehe kyAreya AtmAne AzvAsana ApyuM nathI ke, jagatanA vyavahAramAM jema cAle che tema huM tAre houM te tuM paNa mAro hoya japaNa eNe kadI kahyuM nathI chatAM deDAtma buddhi jIvanI ghaTatI nathI. ane AkhuMye jIvana, dehanI sevAmAM, tenA pAlana- piSaNamAM tene suMdara rAkhavAmAM ja veDaphI nAkhe che. aMte te AtmAne deha choDIne cAlyA javuM paDaze tyAre deha sAthe nahIM cAle. dehAtIta dazAne anubhava karanAra mahAyogI AnaMdaghanajI mahArAje deha AtmAne sArthaka saMvAda ubhe karatAM AtmA dvArA kahevaDAvyuM che - aba cale cha saMga hamAre, kAyA ! calo jI saMga hamAre he bahuta jatana karI rAkhI re kAyA! cale saMga hamAre... aba... AtmA kahe cheH he kAyA ! mAre javAno samaya thayo, tuM cAla mArI sAthe ! AkhuM ce jIvana meM tArUM khUba ja jatana karyuM che. tane sAcavavA mATe meM zuM - zuM nathI karyuM ? badhuM ja karyuM. tehi kAraNa chava saMhAre, bele juTha apAre. corI kara paranArI sevI, juTha paricaha dhAre..re. kAyA paTa AbhuSaNa suMghA cUA azana, pAna nitya nyAre; phera dina Trasa tehe suMdara, te sabamala karI DAre re...kAyA kAyA ! tArA mATe jIvahiMsA karI, juhuM be, cerI karI vyabhicAra se. pApa-prapaMca karI parigraha vadhAryo. A pAMceya pApa tane sukha pahoMcADavA mATe, tane zAMti maLe, tArI kAmanA pUrI thAya mATe karyA. eTaluM ja nahIM. tuM suMdara dekhAya te mATe tene suMdara - suMdara vastro ane AbhUSaNothI sajAvI, zarIra para sugaMdhI dravyanAM vilepana karyA. vaLI khAvA - pIvAnuM ja navuM. jIbhane game tevA SaDurasa bhejane tane ApyA, badalAmAM te te evA sa-rasa bhejanane maLarUpe ja pariNa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM mAvyA. vicAra te kara! A AkhI jIMdagI mAtra tArI ja ALapaMpALamAM gALI. meM mArI sAme te joyuM ja nahIM. have jyAre mAre javAno samaya thayo che tyAre tane choDIne kema jAuM.? mane na game! mATe tuM mArI sAthe cAla! AtmA kAyAnI sAme ATalA kAlAvAlA kare che, vinave che, pitAne ekalA javuM paDe che enI lAcArI vyakta kare che, bicAre garIbaDo thaI tene sAtha ApavA AjIjI kare che. paNa kAyA te saNasaNate rekarDa javAba parakhAvI de che. te kahe che- jIva sune yA rIta anAdi, kahA kahata bArabAre, meM na caluMgI tere saMga cetana, pApa puNya dou lAre...re....kAyA are jIva ! tuM kema samajatA nathI. A te anAdinI rIta ja Ama che. huM kadI tArI sAthe AvI nathI ane AvIza paNa nahIM. te nahIM ja AvuM tArI sAthe paNa je tArA ja karelA puNya ane pApa tArI pAchaLa-pAchaLa Ave che. jA tene laI jA. mArI sAthe AvavAnI apekSA choDI de. kAyAne jaDabAtoDa javAba sAMbhaLI AtmA cUpa thaI gaye. belavA paNa kAMI rahyuM nahI. tyAre AnaMdaghanajI mahArAja AtmAne samajAve che. sAco rAha batAve che. chanavara nAma sAra bhaja Atama, kahA bharama saMsAre suguru vacana pratIta bhaye taba, AnaMdaghana upakAra...re..kAyA cale cha saMga hamAre, kAyA ! calo jI saMga hamAre...... he Atama ! bhramarUpa saMsAramAM eka sAra hoya te mAtra ane -zaraNa cA jaI temanAM vacana para daDha vizvAsa ane pratItipUrvaka, e vacanene AcarI le te ja tArA AtmA para tAro upakAra thaze. ane AnaMda ne ghana e AtmA tane anubhavAze. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ka. ajara amara avinAzI ne baMdhuo ! deha ane AtmAne anAdi saMbaMdha hovA pachI paNa deha kyAreya AtmAne thayuM nathI ane thavAnuM nathI. eka kSetrAvagAhI hovA chatAM baMnenA svabhAva-svarUpa ja bhinna che te te kaI rIte eka bIjAnA thaI zake ! AtmA avinAzI cetana dravya ane deha vinAzI jaDa dravya. paraspara atyaMta virodhI dharma havAnAM kAraNe kadI eka bIjAnAM thAya nahIM. ziSyane A samajaNa AvatAM ja avinAzI dharmavAna AtmAnI pratIti thaI. jyAre jaDa dravya vinAzI dharmavALA che ane cetana mAtra avinAzI che. AvuM samajAI jAya tyAre jaDane vinAza ArtadhyAnanuM kAraNa na bane. pitAnI nitya, avinAzItA para zraddhA che. jagatanAM game teTalA dravya game teTalIvAra nAza pAme temAM AtmAnuM kAMI bagaDe nahIM. AtmAne ekavAra paNa vinAza thAya nahIM. huM te sadA-avi- nAzI Atmadravya chuM AvI pratIti niraMtara varte tene duHkha zuM ? vaLI jIvane jyAM jeTalI vinAzitAne khyAla che tyAM duHkha thatuM nathI. vyAvahArika jagatanAM padArthone vicAra karIe to Aje eka 25 rUA. ne phUlane hAra lAvyA. te kAle karamAI jAya ane tene pheMkI do te duHkha thatuM nathI. paNa pAMca rUpiyAne mATIne eka nAne ghaDo lAvyA ane te ATha divasamAM phUTI gaye te duHkha thAya che. Ama zA mATe ? AjanuM phUla kAle karamAI ja jAya evI sacoTa zraddhA jANyeajANe paNa manamAM beThelI che ane mATIne ghaDo phUTavAnA svabhAvavALe hovA chatAM 4-6 mahInA ke varSa te kAma Ape ja evI mAnyatA che. bhale tenI kiMmata ochI hoya paNa eTaluM kAma ApyA pachI naSTa thAya te vadhe nahIM. Ama ApaNe je padArtha sAthe jevI mAnyatA joDANa hoya te pramANe duHkhAdinI anubhUti karIe chIe. vyavahAramAM AvI samajaNa dharAvanAra mAnava e nathI samajato ke deha-vinAzI ja hoya, tenuM pariNamana ema ja thAya. je avinAzI heta Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 huM AtmA chuM te anaMta deha choDI ne na AvyuM hota. anAdikALathI eka ja deha hota paNa ema banyuM nathI. banaze paNa nahIM tethI ja ahIM sAdhaka ziSya ne jyAre nija AtmAnuM bhAna thayuM tyAre e samajAyuM ke vinAzI dharmavALe padArtha te huM nahIM. huM tenAthI judo avinAzI nitya dravya AtmA chuM. deha vinAzI ane huM avinAzI chuM eTale ja mAruM svarUpa dehathI rahita che. arthAt huM dehAtIta chuM. mArI te sidhdha sAthe svarUpa ektA che. jevuM siddhanuM svarUpa deha rahita mAtra zuddha-nitya-avinAzI AtmA svarUpa che. huM paNa te ja chuM. kaze ja pharaka nahIM. atyAra sudhInA badhAja anubhave dehAtmabuddhithI karyA paNa te bahiraMga anubhave hatAM. mAruM aMtaraMga svarUpa dehAdithI atyanta bhinna che ane e meM have anubhavyuM je AtmA dehAtIta na heta te jyAre jyAre maraNa thayuM tyAre dehane sAthe laIne ja gaye heta. paNa ema kadI banyuM nathI. eka janmathI bIjA janmamAM jAya tyAre AtmA ekAkI jAya che. hA, sukSma zarIra rUpa taijasa-kAzmaNa zarIra tenI sAthe heya che. paNa e jyAM sudhI jIva, saMsArI che tyAM sudhI ja sAthe rahe che. paNa jyAre e sarva karmathI mukta thaI jAya che tyAre dehAtIta thaI mAtra ekAkI ja siddhAlaya sudhI pahoMcI jAya che. ziSya ne pitAnA AtmAmAM ja pitAnuM svarUpa spaSTa thatuM jAya che. gurudeve kahela "AtmA nitya che pada para UMDI vicAraNA karatAM, gahana ciMtana karatAM tene pitAnAM nityatvanuM bhAna thayuM ane nitya e AtmA ajara, amara, avinAzI ane dehAtIta ja hoya te teNe anubhavyuM. ziSya Atma anubhavanI dazAmAM AgaLa vadhI rahyo che. vikasita pariNAmadhArA, Atmazuddhi karI rahI che. have ziSya AgaLa zuM anubhava kare che te avasare Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tti vahI nijabhAvamAM...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA jIvane saMpUrNa akartAbhAva tarapha laI jAya che. akartAbhAva ja jIvanuM nija svarUpa che. pite kartA na hatA chatA, kartA hevAnuM ahaM kAyama karato rahyo che jIvamAM jyAre viveka-Ti jAgRta thAya che. tyAre yathArthatA nuM bhAna thAya che tenI viparIta mAnyatAo badalAI jAya che. tenI zraddhAmAM sat tatva utare che. supAtra-jijJAsu ziSya vivekane jAgRta karI zakyA che. nija padane anubhava pitAmAM rahela yathArthatAnuM bhAna karAve che. pite je-je anubhavI rahaye che te gurudeva samakSa batAvI rahyo che. ziSyanAM AtmAnubhavane gurudeva samakSa rAkhavAthI e anubhavanI niraMtaratA vadhatI jaze, e sacoTa vizvAsa che. tethI eka pachI eka anubhava batAvI rahyo che. AtmAnA zuddha cidrapa svarUpane anubhava karyA pachI Atma pradezanAM parama sthiratvarUpa akartAbhAvane anubhava zuM che te kahI rahyo che kartA baeNkatA kamane, vibhAva vate jayAMya vRtti vahI nijabhAvamAM, thaye akartA tyAMya...1ra1.... he gurudeva! jIvane kartA-bhoktA bhAva kayAM sudhI che te have mane samajAyuM. UMDANamAM utarI ciMtana karatAM anubhava thaye ke jIva vyavahAra na karI aneka prakAre kartA-bhoktA manAya che. jemake azuddha vyavahAra nayathI A jIva aneka padArthone kartA che. ghara-nagarane kartA che, ghaTa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM paTane kartA che. jema keImANasa Factory calAvatuM hoya to e ema kahe ke huM amuka vastu banAvuM chuM. banAve che tenuM mazIna, paNa bhAInI preraNAthI banatuM hoya tethI te kahe ke huM banAvuM chuM. je vyavahArathI kahevAya che. jagatane vyavahAra paNa Ama ja cAle che. vaLI zuddha vyavahAra nathI te rAga-dveSane kartA che. rAgAdi bhAve karmanuM nimitta pAmIne thatAM hovA chatAM, AtmAnI azuddha dazAmAMthI Ave che. tethI zAstrae tene cetanarUpa kahyAM che. paNa vAstavamAM te jIvanA bhAva nathI. jIvanAM bhAva hota te siddhamAM paNa hota, paNa tema nathI. tethI te upacArathI vyavahAra naye jIvanAM bhAva kahevAya che ane jIva temAM pitAnuM kartava mAne che, paNa jyAre jIvane samajAya che ke huM karmane kartA nathI, heI zakuM nahIM. tyAre tene karma pitAthI bhinna che e samajAyA vagara rahe nahIM. kavivara banArasIdAsa nATaka samayasAramAM kahe che- jesaM rAjahaMsake badanake saparasata, dAkhathe pragaTa nyArI chIra nyArI nIra hai. tesa samakitIkI sudaSTi meM sahaja rU5, nyArI jIva nyArI kama nyArI hI zarIra hai, jaba sudadha cetana kau anubhau abhyAsai taba, bhAsa Apu acala na dUje ora sIra hai. pUrava karama ura AI ke dikhAI deI, karatA na hoya tihako tamAsagIra hai.. jema rAjahaMsanI cAMcanI kaLAthI dUdha ane pANI alaga-alaga thaI jAya che tema samakitI jIvanI sudaSTimAM sahaja rUpe jIva, karma ane zarIra bhinna-bhinna dekhAya che. samakitI jIvane jyAre caitanyanAM anubhavane abhyAsa vadhate cAle tyAre pite eka acala AtmA che. e sivAya bIjuM kazuM ja nathI e dekhAya che. pUrva karmanAM udaya vartatA hoya tyAre paNa te uMdayathI pote bhinna hoya, temAM bhaLI na jAya, ane tene zuddha pratIti thAya ke A karmane ke rAgAdi bhAvene rtA huM nathI paNa huM mAtra tene prekSaka ja chuM Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 vRtti vahI nijabhAvamAM jIva pitAne karma kartA mAne che, ane vyavahAramAM aneka padArtho ne kartA mAne che. te tenuM ajJAna che. vAstavamAM jIvamAM kartutva bhAva ja nathI, A jagatamAM thatAM padArthonAM pariNamanamAM jIva kAMI karI zakavAnI yogyatA dharAvato nathI. pAMce ya astikAya eka pradezAvagAhI hovA chatAM eka-bIjAmAM bhaLI jaI eka-bIjA rUpa thaI zake nahIM paNa jIvane dharma-adharma ane AkAza nuM nimitta che. ahIM eka siddhAMta bahu ja samajavA jevuM che. sAdhAraNa rIte ema kahevAtuM hoya che ke eka dravya bIjA dravyanuM kAMI karI zake ja nahIM ! paNa eTale zuM ? tyAM samajavAnuM e che ke eka dravya bIjA dravya rUpa pariNamI jatuM nathI. pitAnA guNa-svabhAvane cheDI anya dravyanA svabhAva rUpa thaI jatuM nathI. paNa AkhA vizvanuM taMtra anya dravyanA nimitta-naimittika bhAvathI cAle che. A nimitta projana pUrvakanuM hoya ke prajana rahita hoya paNa eka dravyane bIjA dravyanuM nimitta hoya che. ApaNe vicArIe; dharmAstikAyane svabhAva gati pradAna che. te jIva ane pugalane gati karavAmAM sahAyarUpa thAya che. arthAta jIva ane pudgala dharmAstikAyanuM nimitta pAmI gati kare che. je eka dravya anya dravyanuM kAMI karI ja na zake tema bhArapUrvaka kahe che ke I paNa jIva ke pudgala gatirUpa kArya karI zaktA nahIM. paNa haMmezA sthira ja raheta. are! aMtima zarIramAMthI chUTI jIva mukta thAya che tyAre che paNa dharmAstikAyanI sahAyathI ja lekA pahoMce che. jIvanuM anaMtavIrya jAgRta hovA pachI paNa je dharmAstikAya na hota te A trachAlekamAM ja siddha jIva je zarIrathI siddha thaye tyAM ja kayAMka AsapAsa sthira thaye heta. vaLI adharmAritakAya sthiratA pradAna kare che. je enuM nimitta pAmI jIva ke pudgala sthiratvane prApta na karatA hatA te kaIpaNa jIva ke pugala A vizvamAM sthira na heta. badhAM ghumyA ja karatAM hatA. eTaluM ja nahIM siddha bhagavaMta sAdi-anaMtabhAge siddha kSetramAM sthira thaine na rahyAM hota. siddhonI sthiratA te adharmAstikAyanAM kAraNe che. vaLI siddho Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 huM AtmA chuM lakAge jaI sthira thaI jAya che. tyAM paNa alekamAM dharmAstikAya nathI mATe ja. je dharmAstikAya alakamAM heta te siddha bhagavaMta zA mATe lAkAro rahe? alekamAM ja na cAlyA jAya ? paNa siddha AtmAne paNa alekamAM jatAM rokanAra dharmAstikAya ane adharmAstikAyane alekamAM abhAva che te kAraNa che. ' te ahIM bhale nimitta-naimittika saMbaMdha hoya paNa dharmAstikAya ane adharmAstikAya siddhAtmA mATe paNa vyavahArathI kaMIka karI zake che tema mAnavuM ja rahyuM. hA, siddha bhagavaMtanA AtmadravyamAM kazo ja pheraphAra karavAnI gyatA dharmAstikAya vageremAM nathI, chatAM tenI sahAya te kharI ja, vaLI siddha bhagavaMte siddhakSetramAM jyAM rahyAM che tyAM AkAze temanAM AtmAne avagAhanA ApI che. ahIM ApI che kahIe te upacArathI paNa siddha bhagavaMtanA Atmapradezene AkAza-pradezanI avagAhanA te joIe ja che. anyathA e kyAM rahe ? lekane eka paNa jIva, siddha ke saMsArI tathA pudgala AkAza pradezanI avagAhanA vagara rahI zake ja nahIM. bhale sUkSma hoya ke skUla hoya paNa AkAzamAM ja rahe. te siddha bhagavaMtane paNa AkAzanuM avalaMbana te che ja. e prajanapUrvaka na hoya. AkAzane khabara nathI ke mAre siddhane avagAhanA ApavI che. tenuM potAnuM kaI kartutva nathI. chatAM nimitta-naimittika saMbaMdhu te che ja. - Ama eka-dravya bIjA dravyanuM kaMI na karI zake. e siddhAMta paNa e ja kahe che ke nimita-naimittika saMbaMdha sivAya, bIjuM kazuM karavAnI yogyatA keIpaNa dravya, bIjA dravya mATe dharAvatuM nathI. anAyAse nimitta -naimittika saMbaMdha thaI jAya che. kara paDato nathI. jayAM karavuM paDe che. jANI bujhIne karAya tyAM katva bhAva che. hA, e sAcuM che ke eka dravya hetupUrvaka bIjA dravyanuM kAMI karI zake nahIM. vyavahAramAM ApaNe je mAnatA hoIe chIe ke meM amukanA mATe A karyuM ke te karyuM. te bhrama che. bhUla che. tuM keInuM kAMI karI zake nahIM. tuM dhAre ne kAMI thAya tevuM bane nahIM. tAruM nimitta pAmIne kaMI banavAnuM hoya te banI jAya. paNa tArI tAkAta nathI ke tuM kaMI karI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRtti vahI nijabhAvamAM zake. kAraNa jIvanA mULa svabhAvamAM ja katRtva nathI te tuM kaI karI zake ja nahIM. dravyanAM mULa guNonuM varNana karatAM zAstrakAro kahe che-astitva, vastutva, dravyatva, prameya sattatva, agurulaghutva e dravyanAM guNa che. paNa temAM kayAMya kartRtva guNa batAvyA nathI. arthAt keIpaNa dravyamAM kartava guNa nathI. pratyeka dravya sarvathA akartA svabhAvavALe che ane dravya pitAnA sahaja pariNamana bhAve pariNamyA kare che. cha ye dravyonuM svAbhAvika pariNamana ahetuka che. temAM koIpaNa prakAranuM kArya-kAraNa bhAva nathI. vaibhAvika pariNamanamAM nimitta-naimittika saMbaMdha hoya. keInuM paNa nimitta pAmIne keI kArya thaI zake. jemake mATIne ghaDe. mATImAM ghaTatvarUpa pariNamana thavAnuM hatuM te tenuM upAdAnakAraNa ane kuMbhAra, daMDa, caka Adi nimittakaraNa. arthAt keIpaNa jIva bIjA jIvane nimittakAraNarUpa banI zake paNa upAdAna te svayaMnuM ja hoya. e dRSTithI kahevAya che ke eka dravya bIjA dravyanuM kAMI karI zake nahIM. kahyuM paNa che-- hetA svaya' jagata pariNuma, meM jagakA karatA kayA kAma? dUra rahe paTa-kRta pariNAma, sahajAnaMda rahuM abhirAma... samaSTi vizvanAM pratyeka dravya pitAnA pariNAmathI pariNuta thaI rahyAM che. huM jagatamAM jagatanuM kAMI ja karavA zaktimAna nathI. paraMtu kAMIka karI zakuM chuM. evA bhAve mArAmAMthI dUra thAya te huM mArA nijAnaMdanI mastImAM masta rahI zakuM. ziSya paNa e ja kahe che ke jyAM sudhI vaibhAvika pariNati e pari ! me tyAM sudhI karma-ane karmaphaLane kartA-bhokatA kahevAya. athavA meM ? mane kartA-bhokatA mALe. paNa jyAre AMtaravRtti sva-sanmukha thaI parAmukhatA TaLI gaI, paranA saMge kartAbhAva mAnyuM hatuM paNa parano saMga chUTI, sarvathA asaMga thayo tyAre mane mArA akartAbhAvane anubhava thayo che. vAstavamAM AtmAnA asaMkhya pradeza parama-sthiratvane bhaje che. arthAt urama sthiratA e ja AtmAnA pradeza pIMDane sahaja svabhAva che. vaLI - sarvathA kRtkRtya thAya tyAre ja sthiratva Ave che. jyAM sudhI karmane saMga Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 huM AtmA chuM che tyAM sudhI asthiratA che. tyAM sudhI kaMIka karavApaNuM che. (paNa asaMgadazA AvatAM kartAva samApta thaI jAya ane AtmA parama-sthiratvane pAmI jAya. jyAM akartAbhAva ja heya. ziSya vRttione vALI lIdhI. nijAtmAmAM vahAvI ane te akartA thaI gaye. prathama dehadaSTi hatI, svanuM ajJAna hatuM. tethI parabhAve ane para dramAM pitAnA kartApaNAne Arepa karate hate. paraMtu jJAnanI jayaMti pragaTa thatAM, ajJAna dUra thayuM ane bhrama tUTI gaye. AtmAne jJAne paga parabhAva-parapadArthamAM hatuM, te have tyAMthI pAchA vaLI AtmabhAvamAM lIna thAya che. svanuM saMvedana kare che. ane jyAM AtmA sva-saMvedanamAM lIna bane che tyAM kartA-katA bhAva TakI zakatA nathI. te chUTI jAya che. ane AtmAne pitAnA parama zuddha bhAvarUpa artApaNAne anubhava thAya che. ziSya e AtmAnAM aupacArika kartA bhaktA bhAvane jANI, samajI, vicArI, AtmAnA zuddha svarUpamAM je akartA-abhetA bhAva che tene paNa AMzika anubhava karI lIdhuM. Ama eka pachI eka padanI siddhi pote-pitAmAM anubhava dvArA karI rahyo che. nijAnaMdane anubhava mANI rahyo che. haju A anubhava AgaLa vadhatAM zuM kahe che te avasare Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaddha cetanA rUpa ! vItarAga paramAtmA anaMtarAnI ane tadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagUjJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA karate jIva cetanAnAM spaze cetanavaMte banI jAya che. jIva eTale caitanya ane maitanya eTale jIva. caitanyathI judA keI jIva nathI, jIvathI juduM kayAMya rautanya nathI, paNa jaDa jagatamAM aTavAyele jIva maitanyanI anubhUti karatuM nathI. eka vAra jIva sva-sanmukha thaI jAya te pite zuddha cetana che tenI anubhUti thaI jAya. parabhAvanI prIti tUTI jAya. para pudgalanA saMganuM mamatva chUTI jAya, sarvathI nirALa banI jAya, pitAnAM jJAnAnaMdamAM khulavA mAMDe. e addabhuta ane alaikika AnaMdanA rasamAM taraboLa banI jAya, bhAgyavAna ziSya zuddha cetanAne sparza pAmyo che. cetanyAnubhUti thaI tethI parabhAvamAM rahela ahaM ane amane hAza thaI gaye. te kartA-bhokatA bhAvathI para thaI gayA che. tethI gurudeva samIpe kahI rahyo che ke mAre jJAna svabhAva, paramAM mate hate. pudagalane jANavAmAM rokAyeluM hatuM te have tyAMthI chUTI nijabhAvamAM AtmAnaMdanA vedanamAM pariNamavA mAMDe tethI zuddha svarUpamAM rahela akartAbhAvane meM jAye. vaLI kartA-katA bhAva mArAmAM koI naye ghaTI zake che te mAtra mArA cetanarUpa pariNAme ja ghaTI zake e sivAya bIjo zene ya nahIM. e Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM athavA nija pariNAma je, zuddha cetanArUpa kartA-bhatA tehane, nirvikalpa svarUpa..122. cetana pitAnI sahaja svAbhAvika dazAmAM pariNata thaI rahyo hoya e samayanAM tenAM pariNAma zuddha cetanarUpa ja hoya. temAM azudhdhine aMza na hoya. jIvanAM pitAnA pariNAmenuM saMvedana hoya che. jIvane svabhAva ja vedatA. jIva svakSetre anaMtajJAnanuM vedana karate heya. je jJAna nija pariNAmarUpa che. zuddha cetanArUpa che. ahIM cetanAne zudhdha kahI tene artha ja e thAya ke azudhdha cetanA paNa hevI joIe. vizvamAM rahela jeTalA padArtho che tenAthI vijAtIya anya padArtha hoya ja e niyama che. mATe zudhdha cetanA kahevAthI azudhdha cetanAnI ApoApa siddhi thaI jAya che. prathama zudhdha cetanA zuM te samajIe. A cetanAne jJAnacetanA kahe che. AtmAthI abhinna svataH sahaja sukhanI anubhUti, jJAnanI anubhava dazA.. AtmAnAM asaMkhya pradeza rahela anatajJAnanI anubhava dazA te jJAnacetanA. jJAna jyAre samyapha thaI AtmAne anubhava kare che. tyAre te jJAna cetanA ane te ja zuddha cetanA che. azuddha cetanA te, AtmajJAna rahita mithyAdaSTi java, rAgAdinA bhAvone tathA tenAthI thanAra bhinna-bhinna avasthAone ajJAna vaDe potAnI mAne te ajJAna cetanA, te ja azudhdha cetanA. tenA be prakAra 1. karma cetanA. 2. karmaphaLa cetanA. AtmA jJAna svabhAvI che. e sivAyanA bIjA sarva bhAve anAtmabhAve che. te bhAvene kartA pite che. huM karUM, huM karUM evI je satata pratIti thayA ja karatI hoya te karma cetanA. jyAM karavApaNAnI budhi che. jIvanI ajJAnatA te juo ! pite paramAM kazuM karI zakatuM nathI, chatAM ema mAne ke huM karuM te ja thAya. meM na karyuM hota te kazuM thAta nahIM. AvI bhramaNamAM prAyaH dareka jI rahetA ja hoya. gADA nIcenAM sthAna jevI dazA, eka kavie kahyuM ne ! Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha cetanA rUpa huM karuM, huM karuM e ja ajJAnatA zakaTano bhAra jema zvAna tANe.. unALAnAM divasamAM kheDUta gADu laI khetare jato hoya. pAlatu kUtaro sAthe hoya. atizaya garamI hoya. gADAnI nIce kUtaro cAlI zake teTalI jagyA hoya, garamI sahana na thavAthI kUtare gADA nIce cAle ane pachI manamAM phUlAya ke A gADuM huM ja calAvuM chuM. je huM hamaNAM ubhuM rahI jAuM te gADuM paNa cAlatuM aTakI jAya, AgaLa na vadhe ! kevaDA moTA bhramamAM che te ! kUtaro ubhuM rahI jAya to e rahI ja jAya ane gADuM cAlyuM jAya tema jIva mAnate hoya che ke huM karuM chuM te ja A vizvanuM taMtra cAle che. anyathA aTakI paDe! paNa A vizvamAMthI Aja sudhI aneka prANIo-manuSya janmI ne marI gayA chatAM saMsAra cAlyA jAya che. kayAMya aTakato nathI. te A huM karuM, huM karuM evuM je mithyAbhimAna te karma cetanA. karmaphaLa cetanA te, jJAna sivAyanA anya bhAno pite bhoktA che. sukha-duHkhane pite bhaktA che. e anubhava te karmaphaLa cetanA. pratyeka samaye huM bhegavuM chuM, huM bhegavuM chuM, e anubhava satata rahyA ja kare che te karmaphaLa cetanA. ahIM cetanA zabda zA mATe je ? AtmAmAM jJAnane anubhava, kauMbhAvane anubhava ke bhestAbhAvane anubhava. A traNeya cetanA dvArA ja thAya che. anubhava e saMvedana che. saMvedanazakti cetanAmAM ja che. jaDamAM nathI. jaDane AMtara-bAhaya keI saMvedano na hoya. badhAM ja saMvedane cetanA dvArA thAya che tethI cetanA zabda joDAya che. jJAnI puruSe A traNeya cetanA kayA-kayA jIvane hoya te samajAve che. sthAvara ekendriya jamAM karmaphaLa cetanA heAya che. sthAvara jemAM paNa saMvedanazakita te hoya ja tethI teo karmakRta sukha-duHkha bhogavI rahyAM hoya tenuM vedana tene heya. sukha ane duHkhane anubhava te che Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 huM AtmA chuM ne aMdaramAM thatuM hoya. paNa pite zuM kare che. tenI tene khabara nathI hatI. huM karuM chuM e anubhava nathI hete. te kare to che ja. rAgAdi bhAve kare che tethI ja tene karmabaMdhana che. karmabaMdhana che paNa karmacetanA nathI. zAstrakAre pharamAve che ke pAMce ya ekendriya jIne myAnamRddhi nidrAne satata udaya vartate hoya che. je nidrA eka prakAranI mUrzita avasthA che. jenAM kAraNe e jIne pite zuM kare che tenI khabara nathI. paNa sukha-duHkhanuM vedana che. mATe e jene karmaphaLa cetanA che. trasa jIvemAM karmacetanA ane karmaphaLa cetanA baMne che. pite rtA che. huM karuM chuM evI ene khabara che. karavApaNane anubhava che. ane parabhAvene bheMkatA che, huM bhegavuM chuM e bhaktA bhAvane paNa anubhava che. tethI baMne cetanA tenAmAM vate che. * A baMne cetanA jyAM sudhI jIva vibhAva pariNatimAM pariName che tyAM sudhI ja che. ane te vyavahAra naye karIne ja che. paNa nizcaya naye che pitAnA jJAnAdi svabhAvane ja kartA che. kavivara banArasIdAse kahyuM bharamaso karamakA karatA hai cidAnaMda; daraba vicAra karatAra bhAva nAkhica.... cidAnaMda AtmA bhramanA kAraNe karmane kartA che. paNa dravyAtmaka dRSTie vicAratAM AtmA nija bhAvane kartA che. temaja - gyAna-bhAva gyAnI kare, agyAnI agyAna, darva karma pudagala kare, yaha nihathe paravAna.... jJAnabhAvane kartA jJAnI che, ajJAnabhAvane kartA ajJAnI che ane dravyakarmane kartA pudgala che ema nizciyathI jANa. te Ama jIva pitAnA jJAne paga ane darzane pagarUpa zuddha cetanAne ja kartA-bhoktA che ke je nirvikalpa svarUpa zuddhadazA che, samAdhidazA che. kahyuM paNa che. ___yatkSaNa' drazyate zuddha, tatkSaNa gatavinamaH / 7 gharathati rithamUita, nivi samAdhinA | Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 zuddha cetanA rUpa je kSaNe AtmAnAM zuddha svarUpanI pratIti thAya che. te ja kSaNe sarva bhrama TaLI jAya che. citta svastha thAya che, sthiratA Ave che. tathA nirvikalpa samAdhidazAne jIva pAme che. azuddha cetanA te vikalpa dazA che. kAraNa vikalpa te uThayA ja kare temAM bhaLI te pramANe pitAne pariNabhAva. pite te rUpa che tema mAnavuM te vikalpa dazA che. tyAM asthiratA che. | vika95 uThayA pachI, nija pariNatimAM pariNata jIvane vika9pamAM bhaLe nahIM. tenAthI judo rahe. te mAtra potAnI zuddha cetanAnA saMvedanamAM ja pariNamatA hoya. jJAna svabhAvanA anubhavamAM ja hoya te nirvikalpa dazA. AvI nirvikalpa dazAne anubhava ziSyane thaze. kartA-bheTatA bhAvathI para thayo. Ama ahIM trIjA-cothA padane pite aMtaramAM anubhavyuM te gurudeva samakSa jAhera karyuM have pAMcamA-chaThThA padane viSe zaMkA nathI. pAMcamuM pada mokSa te aMtima siddhi che. te to pAmavAnI bAkI che. chaThThA 58 rUpa mokSane upAya ziSyanA puruSArthamAM ghaTita thaI rahyo che. te makSa upAya gurudeve saMkSepamAM ke samajAvyuM che ane ziSya zuM samaje che te kahe che makSa kaho nija zuddhatA, te pAme te paMtha, samajAvyo saMkSepamAM, sakaLa mArga nigraMtha...123 he gurudeva ! Ape pharamAvela mokSapada ane mokSapaMtha baMnene mArI AtmA-vicAraNA dvArA huM samaje. AtmAnI saMpUrNa, nirAvaraNa, avikArI, avinAzI, zuddha dazA te ja mokSapada. tathA A dazAnI prAptine puruSArtha te mokSapaMtha. mokSane upAya zA mATe? AtmAnI zuddha, svAbhAvika dazA tirahita che tene ArvibhUta karavI che, mATe ! vartamAne azuddha bhAmAM pariNata thatA AtmAnA, nara-nArakAdi paryAya rU5, rAgAdi bhAve rUpa azuddha dazA che. sarvathA asaMgI AtmAne pudgalane saMga che tethI tenI azuddhatA TaLatI nathI. AtmA asaMgI thaI dehAdi saMgane AtyAMtika aMta karI de te AtmAnA asaMkhya pradeza rahela parama sthiratvarUpa siddhatva eka samaya mAtramAM pragaTa thaI jAya. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM AtmAnI zuddhatAne avarodha karavAvALA jJAnAvaraNa Adi ghAti kamone saMga je kSaNe chUTe e ja kSaNe anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtavIrya ane anaMta kSAyika bhAvarUpa maulika guNe pragaTa thAya. ane pachI aghAti karmo jatAM anaMta akSaya sthiti, amUrtapaNuM, agurulaghu ane anaMta avyAbAdha sukha A guNanuM prAgaTaya thAya che. vAstavamAM te eka kevaLajJAnamAM ATheya guNo tirahita thaI jAya che. jJAna che tyAM darzana che ja. jJAne paga e vizeSa upayoga che. darzane payoga te sAmAnya upayoga ane vizeSamAM sAmAnya samAveza thaI jAya che. kevaLajJAnamAM anaMta zakti che. samaSTi vizvanAM sarva dravya, guNa, paryAya yugapatu eka samaye joI-jANI-zake che. samasta se te jJAnamAM eka sAthe jhaLake che. parama kSAyika bhAve ja kevaLajJAna pragaTa thAya che. mati Adi jJAna kSayopazamabhAvI hoya paNa kevaLajJAna te kSAyika bhAve ja heya. kevaLajJAna sAdi anaMta hovAthI tene kadI nAza nathI mATe te akSaya sthitirUpa che. kevaLajJAnanAM nAma-nAmAMtara ke rUpa- rUpAMtara nathI mATe te amUrta-arUpI che. kevaLajJAnamAM hAni-vRddhi thatI nathI mATe te agurulaghu che. kevaLajJAnamAM svakSetre satata, sahaja, saraLabhAve nijAnaMdane anubhava che mATe anaMta-avyAbAdha sukharUpa che. Ama sarva guNa eka kevaLajJAnamAM ja samAhita thaI jatA hovAthI tene kevaLa-jJAna kahyuM che. AtmAnI e sthiti ke jayAM vividhatA na rahetAM mAtra eka jJAna ja rahe che. eka, akhaMDa, anupama avikArI avasthA te ja kevaLajJAna. A dazA jenAthI prApta thAya tevI nigraMtha dazA eTale rAga-dveSA nI granthine chedI ne prApta thayelI AtmAnI kamika zuddha dizAmAM vikAsa. te che mekSane paMtha. je samyagadarzana, samyajJAna ane samyagracAritranI. ArAdhanArUpa che. A sAdhanA ja jyAre khuda sAdhyarUpa pariNamI siddhi banI jAya che. tyAre AtmA nija padanI pUrNatAne pAme che. AtmA pite ja jJAnAdirUpa che. kAraNa javanA lakSaNa paNa e ja che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. zudhdha cetanA rUpa nANa ca desaNa ceva, carittaM ca tavA tahA / vIriya' upaogo ya, eya jIvassa lakkhaNa // jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya ane upayoga e cha jIvanAM lakSaNe che. A lakSaNenI apUrNatA te saMsArI dazA ane tenI pUrNatA te mekSa dazA. ziSyanA aMtaHkaraNamAM chaye padanI zraddhA AcArarUpe utarI rahI che. AvI anupama upalabdhi thavAthI ziSyane AtmA gurudevanAM upakArane abhAve smarI rahyo che. gurudevanA caraNamAM potAnI zraddhA samarpita karI ja che. have vizeSa rUpe gurudevanA upakArane yAda karI gurudevanAM caraNa-zaraNamAM pitAnuM sarvasva samarpaNa karatA. gurudevanA caraNa-kamalamAM pitAnA bhAve vyakta karI rahyo che. te avasare-- Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana huM...AtmA chuM" "huM....AtmA...chuM nija svarUpamAM ramaNatA karavI...e mAre dharma... mArAmAM tanmaya thaI javuM e mAro svabhAva..ramaNatA. eTale tanmayatA.A jIva pitAnuM svarUpa jANe pitAne oLakhe....svanI anubhUti kare te temAM tanmaya thaI jAya. svamAM tamaya thavAthI nijAnu bhUti thAya.nijAnubhUti thavAthI svamAM tanmaya thavAyatanmayatA...eTale ekAgratA jIvane svabhAva. ekAgra thavuM te che. iMdrinA viSayamAM A jIva ekAgra thaI zake che. e ApaNe anubhavyuM che. kAnane gamatA zabdo sAMbhaLIne temAM ekAgra thaI jaIe chIe....AMkhane game tevuM rUpa joIe. te temAM ekAgra thaIe chIe ...tema pAMce indriyanA viSayamAM tanmaya thavAnI zakti...ApaNe anubhavI che eTale ke jIvamAM tanmaya thavAnI zakita paDI che. jyAM tene rasa che. jayAM tenI rUci che. jayAM gamavApaNuM che. tyAM tanmaya thaIe chIe AkhA ca jagatanuM bhAna bhUlI... ApaNA rasanA viSayamAM tanmaya thaI e chIe. e ja rIte svane rasa keLavIemArAmAM...anaMta AnaMda bharyo che. tenI zraddhA ANuenijAnaMdanI anubhUtimAM sukha che te vizvAsa jAgRta karIete svamAM tanmaya thaI zakIe chIe. nija svarUpanI ramaNutAthI ja Atma vizuddhi thAya..rAgAdi doSa dUra thAya. AtmA nirmaLa bane....zudhdha cetanyanI anubhUti thAya. mAre mArA...zuddha caitanyanI anubhUti karavI che.....nija svarUpane mANavuM che....nija svarUpamAM sthira thavuM che sthiratAe ja ramaNatAIdrinA khela ghaNA khelya..mana-buddhinA khela ghaNuM ,e khelathI viramI... Atma svarUpa sAthe ramavuM che...AtmaguNe sAthe khelavuM che.Atma ramaNatAe mAruM svarUpa A svarUpanI prApti mATe AtmAmAM sthira thaI jAuM. e sthiratA mATe vadhu ekAgra...thaI...vadhu UMDA jaI AtmAnuM ciMtana "huM..AtmA chuM" "huM...AtmA chuM" "zAMti... "zAMti "zAMti Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho ! aho ! zrI saddaguru vatarAga paramAtmA, anaMtajJAna-anaMtadazanI prabhu vara, jagatanA bhavya jIvo samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana sabhya jJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, sadgurunI kRpA vinA, temanA mArgadarzana vinA thaI na zake. kadI kaI jIva, kayAreya gurudevanuM zaraNa svIkAryA vinA sAdhanAnA mArge pagaluM dharI zakyA nathI. sadagurune anugraha utare te ziSya kevaLajJAnanI prApti paNa karI zake che. evuM kyAreka jovA-sAMbhaLavA maLe ke koI mahApuruSane guru na hatAM chatAM Atma-sAdhanA sAdhI lIdhI. jemaNe Atmasiddhi zAstra jevuM mahAna zAstra ApyuM te zrImad rAjacaMdrajIne vartamAna bhave kaI guru notA malyA. te chatAM temanI Atma-ArAdhanAnI dazA atyaMta ucca hatI. e vicAratAM ApaNane paNa ema thAya ke teo vinA gurue AvI sAdhanA karI gayA te zuM ApaNe na karI zakIe? e ja rIte bahu ja najIkanA bhUtakALamAM thayelA arUNAcalanAM gI maharSi ramaNa teomAM addabhuta gyatA hatI. temane bAlyakALa te sarva sAdhAraNa bALake je ja hatuM. kazI ye vizeSatA rahita ! chatAM 18 varSanI yuvAna avasthAmAM gharamAM ja Atma-sAkSAtkAra thaye. Atma-samAdhi teoe anubhavI. jo ke te vakhate maharSi pite paNa samajI zakyA na hatA ke teone zuM thaI rahyuM che. AtmA ke paramAtmAnA nAmathI paNa ajANa hatA ! Atma-ArAdhanA eTale zuM? ene kadI vicAra paNa karyo na hate ! chatAM svAnubhUti thaI ane gharethI nikaLI paDyAM. dakSiNa bhAratanA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 huM AtmA chuM arUNAcala pahADanuM adamya AkarSaNa emane kheMcI rahyuM hatuM. teo tiruvaNamalai nAmanAM gAme arUNAcala pahADanI guphAmAM pahoMcI gayA ane varSo sudhI ekAMta-mauna sevyuM. emanI satata Atma-anubhava dazA eTalI ucca hatI ke sarve saMga parityAgabhAva sahaja vartate hate. basa, e sahajadazA. teonI saraLatApUrvaka niraMtara rahI. teo pote kahetAM ke 18 varSanI uMmaramAM gharamAM je anubhava thaye. e anubhava Aja sudhI niraMtara varyA kare che. pacAsa varSa sudhI arUNAcalanAM Azraye rahyAM. aMta sudhI e ja Atmika dazA. tyAM jaI vadhu sAdhanA karavI paDI nathI. mAtra ekAMta-maunanuM sevana karyuM che. baMdhuo ! zrImad rAjacaMdrajI hoya ke ramaNa maharSi hoya paNa Atma anubhavanI sahajadazA pAmavAnI cegyatA pUrva bhavathI sAthe laIne janmyA hatA. pUrva janmane ga-bhraSTa yegIo hatA arthAta pUrva janmamAM jenI sAdhanA adhurI rahI hoya ane AyuSya pUrNa thaI gayuM hoya tene zA yogabhraSTa AtmA kahe che. AvA hatAM e baMne ! paNa A gyatA emanAmAM AvI kayAMthI ? pUrve saddagurunA caraNazaraNanuM yathArtha sevana karyuM hoya, temanAM cIdhelA mArge niSThApUrvaka, vaphAdArIpUrvaka cAlyA hoya, pitAnAM ahane zrI gurunA caraNamAM ogALI nAkhyuM hoya, temanAmAM ja AvI yogyatA pragaTe. tevA sAdhaka cha dazAne pAmavA sAthe dizAne pAmI jAya ane dizAne taMtu janmajanmAMtara sudhI tUTe nahIM. tethI ja AvA mahAtmAone gurunI AvazyakatA ke A kALe kaI sadgurunuM zaraNa na pAmI zakyA ! chatAM teonI vartamAnadazA ja e siddha kare che ke pUrve gurunA sAnidhye teonI sAdhanA thaI che te nizcita vAta che. upAdAna pitAnuM hoya paNa prabaLa nimitta te saddaguru ja hoya, temAM be mata nathI. ahIM sugya ziSyane samartha sadguru malyA che. teoe cha padanI siddhi karI batAvI, ziSyanA aMtaHkaraNamAM zraddhA jAgRta karI eTaluM ja Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahA ! ahA! zrI sadaguru nahIM paNa gurudevanI samAdhidazAnI preraNA, ziSya mATe adbhuta rahI. gurudevanI samAdhie ziSyanAM aMtaramAM ullAsa jAgRta karyo. ziSyane AtmA svalakSI banyA. baMdhuo ! ApaNe tyAM sasaMgane mahimA khUba ja varNavavAmAM Avyo che. A satsaMga aneka rIte thAya che. saMtapuruSanA sAMnidhye teone upadeza zravaNa karIe te te satsaMga thAya ja paraMtu kyAreka mahApuruSe nuM mAtra sAMnidhya ethI ye asarakAraka nIvaDe che. teonA mukhethI eka paNa zabda zravaNa na karIe, te paNa temanA aMtaraMganAM bhAve, zarIramAMthI nIkaLatA zubha paramANuo eTalI badhI asara pahoMcADe che ke mANasanAM jIvana parivartana thaI jAya. ramaNa maharSinA sAMnidhye te ghaNA oe AvuM anubhavyuM che. temanA jIvana viSe lakhanAra lekhakoe pite anubhavyuM che ane bIjAnA AvA anubhava paNa temAM TAMkyA che. hamaNAM ja thoDA divasa pahelAM ja meM dhIrendra jAnIno eka lekha vAM. temaNe lakhyuM che ke teo 1949mAM maharSijI pAse tiruvarNAmaDI gayA hatA. temanA dhyAna helamAM maharSijI dhyAnamAM hatA. lekhaka temanA saramukha jaI beThA, mAtra beThA. keI upadeza nahIM, prArthanA nahIM, bhakti nahIM, eka paNa zabdane uccAra nahIM, kazuM ja nahIM chatAM jAnI lakhe che ke "emanA sAMnice mArAmAM je parivartana AvyuM te addabhuta hatuM, alaukika hatuM. AvA badhAmAM huM kadI vidhAsa karato nahIM chatAM teonI kaI agamya zakti tyAMnA uttama VibrationnI mArA para je asara thaI te apUrva hatI." AvI ja bIjI vAta. ahIM South mAM dakSiNa kerAlAmAM uDapI nAmanuM eka gAma che. tyAM eka Azrama che. te AzramanA adhiSThAtA svAmI rAmadAsa pitAnI AtmakathAmAM lakhe che teo eka vAra arUNAcalam gayA tyAre maharSijI pahADa para Banian treenI guphAmAM birAjatA hatA. vaDa nIce dhyAna dazAmAM hatA. svAmI rAmadAsa tyAM teonI sAme mAtra 25-30 miniTa ubhA rahayAM ane teone Atma sAkSAtkAra thaI gayA. A che puruSanAM pratyakSa satsaMgane addabhuta prabhAva ! Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 huM AtmA chuM sapuruSanA mukhamAMthI nIkaLatA zabda jaDa pudagala ja che chatAM teonI sAdhanAmaya bhAvadhArAthI bhIMjAI ne nIkaLyA hoya tethI te sAdhakane asara karyA vinA rahe nahIM. basa, e ja rIte puruSanA zarIrathI, manathI, cittathI, buddhithI chUTatA paramANuo paNa jaDa hevA chatAM cetana AtmAnI bhAvadhArAthI plAvita thaIne nIkaLyA hoya tethI te paramANuonI asara paNa jabaradasta heya. ahIM ziSyane gurudevanI samAdhi dazAnAM samaye je sAMnidhya maLyuM te mahAna upakArI nIvaDyuM ane tenAM aMtaranAM kamADa ughaDI gayA. nijamAM paDela nidhAna lAdhyuM ne te gurudevanA upakArane smarIne zrI gurunAM caraNamAM hadayathI DhaLI paDyo. e upakArane kahevA mATe vANu vAmaNuM lAge che. chatAM hRdayanA bhAvane vyakta karavA mATenuM sAdhana paNa e ja che tethI e belI uThe che ahe ! aho ! zrI sadagu, karUNA siMdhu apAra; A pAmara para prabhu karyo, aho! ahA ! upakAra..124 saddagurunI mahAnatA ziSyane haiye vasI gaI che, te vicArI rahyo che AvA mahAna gurudevanI mahAnatAnuM varNana huM kayA zabdomAM karuM ? jANe keI zabda maLatA nathI. gurudevanuM mUlya karavA mATe zabdamAM sAmarthya nathI. e anubhava thatAM ziSyanA mukhamAMthI aho ! ahA ! nI dhvani sarI paDe che. mAnava jyAre koI asAdhAraNa rUpa, guNa, jJAna, zakti jue ane tenAthI atyaMta prabhAvita thaI jAya tyAre tenuM varNana karavuM tenA mATe azakya banI jAya che. e varNavI zake nahIM. tyAre AvA Azcarya kAraka ugAre mukhamAMthI anAyAse nIkaLI jAya che. uttarAdhyayana sUtramAM zrI prabhue batAvyuM che. rAjA zreNika udyAnamAM vRkSa nIce dhyAna-mudrAmAM virAjatA yuvAna anAthI munine jue che tyAre temanA rUpathI, mudrAthI, saumyatAthI, apratima prabhAvathI mugdha thaI jAya che ane bolI uThe che Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 ahe! ahe! zrI sadguru aho ! vaLo, mo savaM, gado! kAraNa samavA | aho ! vanatI, aho ! mutto, mA! mane sAthar aho! varNa, ahe ! rUpa, aho ! AryanI saumyatA, ahA ! kSamA, aho ! nirlobhatA, ahA ! bheganI asaMgatA rAjA zreNika anAthI muninI zarIrAkRti tathA mukhamudrA jeIne samajI gayA che ke A kaI sAmAnya vyakti nathI. paNa su-saMpanna uttama kuLamAM janma dhAraNa karela, rAjabIja che ane temanA mukha para sarva uttama lakSaNa daSTigocara thaI rahyAM che. je vANI dvArA varNavI zakAya nahIM, tene upamA ApI zakAya nahI. ziSya para gurue karela upakAra ane gurunI mahAnatA paNa avarNanIya che, anupameya che. keI upamA ApI zakAya tema nathI tethI mAtra ahebhAva ja vyakata kare che. gurudevanI karUNa ziSya para agAdha samudra jevI che. jemAM samudranI gahanatA ane tenI vizALatA mApI zakAya nahIM tema gurudevanI apAra karUNAne mUlavI zakAya nahIM. evI karUNAnA dhAraka che gurudeva ! karUNAne asIma pravAha ziSyanA upara vahAvI dIdhe. emanI karUNAne jhIlavA ziSya pAtratA pAmI zake te ja tenAM ahebhAgya bhAratanA ItihAsanuM eka visarAyeluM pAtra pAMca pAMDano sauthI meTe bhaIi, kuMtIputra karNa. kalAjathI kuMtIe tajI dIdhuM ane e sArathIne tyAM moTo thayo, eTale sArathI-putra kahevAya. jyAM-tyAM tiraskRta thatA raho. paNa kuMtIe kadI tenI ciMtA karI nahIM', karNa kaurenA pakSamAM bhaLI pAMDene zatru banI beThe. te jANatA nathI ke yudhiSThira vagere tenA ja bhAIo che. te yuddha pahelAM ja dhanurvidyA zikhavA mATe bhaTake paNa sArathI putra hato, tethI keIe tene Adara karyo nahIM. tene khabara hatI ke parazurAme pRthvIne na-kSatriya karavAnI pratijJA karI che ane te brAhmaNane zastra-saMcAlananI kaLA zikhave che. jUThI jaI dhAraNa karI kahyuM, parazurAma pAse pahoMce. brahmaputra tarIke potAnI oLakhANa ApI, parazurAmanuM ziSyatva svIkArI zastra kaLA zIkhavA mAMDyo. bhAga-3-3 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 huM AtmA chuM apratima sauMdarya, anupama zarIrasauSThava ane adbhuta sAhasa dharAvatA yuvAnanI zIkhavAnI dhagazathI, A ziSya pAmavA badala parazurAma pitAnI jAtane bhAgyazALI mAnavA mAMDayA. Aja sudhI A ziSya teone maLe nathI. ATalA utsAha ane hiMmatathI keI temanI pAse zIkhavA AvyuM nathI. tethI pitAnA prANa reDIne karNane e taiyAra karI rahyo che. karNa pUrNa samarpaNabhAva ane zraddhAthI gurudeve ApelI vidyAne zIkhI rahaye che. sAthe-sAthe vRddha parazurAmanI sevA paNa ananya bhAve karI rahI che. karNanI zikSA pUrI thavAmAM che. thoDA samaya pachI gurudevanI vidAya laI javAnuM che. A su-gya ziSya jAya te gurune gamatuM nathI, paNa vidyA zIkhavA AvyA hoya te jAya ja. eka vakhata je pahADI TekarI para jhUMpaDI bAMdhIne teo rahyA che. tyAM AsapAsa hariyALI chavAyelI che. suMdara, suramya vAtAvaraNa che. baparane samaya che. sUrya tapI rahyo che. parazurAmanuM vRddha zarIra thoDe ArAma cAhe che. ane teo karNane kahe che "beTA ! cAla vizALa vRkSanI chAyAmAM ArAma karIe. Aje te tuM besa ane huM tArA khoLAnuM ozikuM karI suI jAuM." baMdhuo! vicAraje. gurunA hRdayamAM ziSya pratye keTale ke bhAva haze ? keTale saMtoSa haze ? ziSya keTale saddabhAgI haze ke gurune ziSyanA khoLAmAM mAthuM mUkI suvAnuM mana thAya ? ziSya te gurunA khoLAmAM potAnuM mastaka mUkate ja heya paNa ziSyane jyAre pitAnA khoLAmAM gurunuM mastaka rAkhavAnuM saubhAgya maLe tyAre gurunA hRdayamAM rahela ziSya pratyenA vAtsalyanuM mApa nIkaLI na zake ! kaNa beThe che, parazurAma tenA khoLAmAM mAthuM mUkI sUI gayA. palavAramAM mIThI nidrA AvI gaI. karNa beThA-beThe gurudevanA khullAM zarIra para jIva-jaMtu-macchara besI herAna na kare tene khyAla rAkhI rahyo che. sAthe pitAnA jIvana para vicAra karI rahyo che. gurudevanAM mahat upakArane mane -mana smarI rahyo che. ATalI vRddha kAyA pitA mATe keTale parizrama veThI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 aho ! ahA ! zrI sazuru rahI che ? keTalA vAtsalyathI, keTalA sanehathI gurudeva vidyA zIkhavI rahyA che? AvA upakArI gurudevane badale kema vALIza? AvA aneka vicAre vAraMvAra karNanI AMkha bhInI thaI rahI che. hRdaya, gurudevanI asIma kRpAnuM bhAjana banavA badala gadagada thaI rahyuM che. evAmAM eka jherI keDe AvyA. karNane khyAla nathI mAtra gurudevanAM vicAremAM tenuM samasta citta rekAyeluM che. eNe mAtra eka adhavastra tarIke valkala paheryuM hatuM. kIDe sAthaLanA nIcenA bhAgamAM DaMkha de che. bahu ja Akare DaMkha che. vedanA thAya che. paNa karNa kIDAne dUra karavA halate - calate nathI. vicAre. che kIDAne hAthamAM laI dUra pheMkI detA mAruM zarIra halI jaze ane gurudevanI nidrA uDI jaze. nA, keDe bhale che. zuM karaze e? karNa hatyA nahIM. pelA kIDAne majhA paDI gaI. e vadhune vadhu DaMkha mArate gaye. sAthaLanI cAmaDI ane pachI mAMsa ketaravA mAMDayo. asahya vedanA thaI rahI che paNa kahyuM sahI rahyo che. gurudevane azAtA na upaje, nidrAbhaMga na thAya mATe te cUpacApa sahana karI rahyo che. paNa baMdhuo! karNanA durbhAgye kahe sAthaLamAMthI lehInI dhArA vahevA mAMDI, karNane bhAna nathI, lehI nIkaLI rahyuM che. rele cAle che. te bhaktibhAvamAM vibhera che. gurudevanAM anahada upakArathI kRtajJatA anubhavI rahyo che. ane khullA zarIre sutelA parazurAmanI pITha sudhI lehIne rele pahoMce. garama-garama lehIne sparza thatAM, parazurAma saphALA jAgIne beThA thaI gayA. joyuM te karNanA sAthaLamAMthI lehI vahI rahyuM che: karNa beTA ! A zuM ?' kaMI nahIM gurudeva! eka nAnuM jIvaDuM karaDyuM che ?? paNa beTA ! je te khare ! lehI vahI rahyuM che.' haze gurudeva! bhale vahe, Apa sUI jAva ! ApanI UMgha bagaDI !" "nahIM beTA ! huM kema UMdhuM? tane A zuM thayuM?" parazurAmanAM hRdayamAM karNa pratye vAtsalya bharyuM che. karNanI cintA karavA mAMDyA, paNa bIjI ja paLe aMtaramAM paDela verabhAvanA jAgRta Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ' huM AtmA chuM thaI gaI. ene thayuM ke game te sahanazIla brAhmaNa hoya paNa ATalI hada sudhI e sahI ja na zake. kSatriya sivAya A sahiSNutA bIjA keInAmAM na hoya, pagathI mAthA sudhI teo kALajhALa thaI gayA ne kodhathI kaMpAyamAna thaI garajI uThayA. bela, keNa che tuM ?' karNa dhrujI uTha. khalAsa ! eALakhAI gaye. mArI sahiSNutAe mArI jAtane khullI pADI dIdhI. na sahyuM heta, kIDAne dUra karI nAkhe hota, gurudevanI uMgha jarA uDI jAta paNa pharI suvADI deta ! paNa have zuM thAya? pharI parazurAma krodhathI saLagatI sAthe pUche che. bola! keNa che tuM? tuM brAhmaNa nathI, brAhmaNamAM ATalI sahanazIlatA UAya ja nahIM. kSatriyabaccA sivAya bIjA keI sahana na karI zake. bela! ke che tuM? belI nAkha!' ' havAmAM pAMdaDuM dhruje tema karNa prajI rahyo che. mukhamAMthI zabda nIkaLatA nathI. zuravIratA jANe naSTa thaI gaI che. mAMDa - mAMDa bo. "gurudeva! mApha karo mane !" parazurAma keIne mApha karatAM zIkhyA nathI ! bolI de tuM keNa che?" mApha kare gurudeva! sArathIputra chuM !" "huM nIca jAtine? brAhmaNa banIne Avyo? mane chetaryo? mArA zarIrane abhaDAvyuM? mArI vidyA laI gaye? paNa jA huM tane zrApa ApuM chuM ke khare samaye tArI vidyA tuM bhUlI jaIza !' karNa dhrujI uThyo. dhrusake - dhrusake raDI paDyo. gurudevanAM caraNa pakaDavAnI hiMmata nathI rahI. tenI badhI ja vidhA lUMTAI gaI! samaye kAma na Ave te vidyA zA kAmanI? chatAM pitAnI bhUlane, pitAnI paTa kaLAne pazcAttApa thaI rahyo che. nat - mastake ubhe che. AMkhamAMthI avirata azrudhArA vahI rahI che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho ! aho ! zrI sadguru 37 parazurAmanA aMtaramAM karNa pratye vAtsalya bharyuM che. apAra sneha paDe che. AvA ziSya para temane garva hatuM. karNanI zraddhA - bhakti ane samarpaNatA parazurAmanA haiye vasI gaI che. kapaTa karIne vidyA zikhe te duHkhe remeremamAM Aga lAgI che. chatAM kaNa pratyenuM vAtsalya paNa ubharAI rahyuM che. teo DhIlA paDayAM kahe che. "beTA ! jA, jaldI cAlyA jA ahIMthI! eka bAju tArA pratye apAra sneha ane bIjI bAju atyaMta krodha! beTA! huM jIravI zakti nathI. cAlyA jA beTA! cAlyA jA! mAre zApa pAche kheMcI lauM te pahelAM cAlyA jA, zrApa pAcho kheMcIza te mAruM brahmavA lAje ane je vadhu koI jAgaze te huM tane bALIne bhasma karI nAkhIza, mane ziSyahatyAnuM pApa lAgaze. mATe beTA ! eka kSaNane paNa vilaMba karyA vagara cAle jA ! A durbhAgI parazurAmane ziSya - vihUNe cheDI de. jA beTA jA !! baMdhuo! kaMI paNa bolyA vinA, eka paNa zabdane uccAra kya vinA, aparAdhInI jema karNa dhIme - dhIme TekarI utarI gaye, jaMgalamAM adazya thaI gayo. bahu moTI hAra khAIne pAchA pharI rahyo che chatAM gurudeva pratye rahela zraddhA - bhakti ke mAnamAM jarA mAtra paNa oTa nathI AvI. paraMtu AvA upakArI gurudevane dubhavyA, temanA aMtarane AghAta lagADe tene pArAvAra pazcAttApa che. hRdaya kakaLI rahyuM che. vidyA gaI te mATe nahIM paNa gurudevane saMtApyA te mATe. itihAsa sAkSI che ke mahAbhAratanA yuddhamAM karNane jyAre mane malyo. yuddhanA prANa same arjuna tenI sAme AvyuM. tene vIMdhI nAkhe eTalI ja vAra, ane vijayamALa karNanA kaMThamAM. e ja kSaNe karNa zastra-vidyA bhUlI gaye ane pite ghavAye, yuddhamAM paDaye, hAryo. baMdhuo ! ziSya tarIkenuM ati uttama pAtra te karNa. gurudevanA aMtarane kevuM rIjhavI zakyuM hatuM ! gurudevanuM aMtara keLI uThayuM hatuM ane saMpUrNa vidyA karNane ApI dIdhI. paNa karNane kapaTabAjI khullI paDatAM e ja gurudeve zrApa Ape, te paNa karNanAM aMtaramAM gurudeva pratye jarA paNa cheSa nathI AvyuM. gurudeve cheTuM karyuM che. ema tene Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 huM AtmA chuM nathI lAgyuMpaNa pite gurudevane dubhavyA tenuM ja pArAvAra duHkha tenA haiyAmAM che, A che sAce samarpaNabhAva! A che ziSyatva! A che gurudeva pratye laghutA! kabIre kahyuM che ke je nagna thaIne rahe, laghutA dAkhave, teja vizvamAM UMco uThI zake che. paNa namIne cAlatAM AvaDavuM joI e. ahaM ogaLe te ja namAya, anyathA nahIM. teo kahe cheUMcA UMcA sau kaI cAle, nIcA na cAle keI nIcA nIcA je kaI cAle, sabase UMcA hAI rAma-rasa aisA hai mere bhAI jo ke IpIe amara he jAI... jyAre ahaM ogaLe tyAre ja namratA Ave ane namratA Ave te ja gurudevanA aMtaramAM sthAna meLavI zake. ahaMkArathI bharelA ziSya game tevA buddhizALI hoya, vidyA meLavavAnI icchAvALA hoya paNa gurudevanA aMtaramAM sthAna prApta karI zake nahIM. je potAnA gurudevanA aMtaramAM sthAna na pAmI zake te vizvamAM te kayAMthI ja pAme? A namra ziSya pita-pitAne pAmara kahI zake. gAthAmAM ziSya e ja kahI rahyo che ke he gurudeva! huM te pAmara ! mArAmAM zI gyatA? paNa Apa anaMta upakArI che ke mArA jevA apAtrane pAtra banAvyo. mane ApanI apAra karUNAne pAtra mAnya e ja Apane mahAna upakAra che. vaLI ahIM te gurudeve mokSane mArga batAvyuM che. jeNe mAtra eka bhava mATe ja nahIM paNa bhave - bhavanA pherA TALI dIdhAM, A upakAra koNa kare? tethI gurudevanI mahAnatAne ahe! ahe! zabdo dvArA vyakta kare che. paNa have temanA upakArane paNa kema gaNavI zake ? A amApa upakArane zAnI sAthe mApI zake? tenuM mUlya kema karI zake? tethI tyAM paNa aho udgAra be vAra mUkIne zrImadjI e batAvavA mAge che ke saMsArathI pAra thavAnI rAha batAvanAra gurudevane upakAra saMsAranAM samasta upakAre karatAM zreSTha che. mAnava para mAtA-pitA ke zeDanuM RNa te hoya ja, paNa e mAtra eka janma puratuM hoya jyAre gurudevanuM trAgu te janma-janmAMtarane Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahe! aho ! zrI sadguru TALI nAkhe. pharI janma dhAraNa kare na paDe e sugama upAya sUcave, tethI gurudevanA upakAranI tele kazuM ja na Ave. ziSya gurudevanA asIma upakArathI aho bhAva anubhavI rahyo che. potAnI zraddhA-bhakti sarva rUpe samarpita karyA pachI paNa haju pite ja temAM kaMIka adhUrAza anubhave che. tethI gurudevanA caraNa - zaraNamAM zAnI cauchAvarI karavI te vicArI rahyo che. ziSyanA A vicAre avasare-- Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM prabhu caraNa 8 dharU...! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI - anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya che samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagu jJAna samyagucAritrathI thAya che. A tri- ranI ArAdhanAmAM jema-jema jIva AgaLa vadhatuM jAya che. tema-tema e namrAtinamra banatuM jAya che. tene upakArIne upakAranuM mUlya vadhune vadhu samajAtuM jAya che ne tenuM aMtara upakArInA traNathI mukta thavA icche che. vyavahAramAM nItimArge anubhavI puruSe kahetA hoya che ke koIne paNa upakAra bhUla nahIM. are ! kyAM sudhI kahyuM? keIe pagamAMthI eka kAMTo kADhI Ape hoya tene upakAra paNa na bhUlAya. te AdhyAtmika kSetre jeNe Akhe rAha badalAvI nAkhe. anAdikALathI avaLA rahe cAlatuM hatuM tene savaLA rAhe lAvIne mUke evA upakArI gurudevane kema bhUlAya? nizcaya naya bhale ema kahete hoya ke koI-meInuM kAMI karI zake nahIM. jIva pitAnI yogyatAthI ja sarva-karmathI mukta thaI siddha thaI zake che, paraMtu nimitta na maLe te paNa jIva vikAsamArganI yAtrAmAM AgaLa vadhI zakti nathI. jIvane Atma-pragatinA mArge moTAmAM moTuM nimitta sadgurudevanuM. tene a5lApa kema thaI zake? mArgadarzaka bhUmi te jIvane joIe ja che. hA, mArge cAlavAnuM pitAnA caraNathI, mArgadarzaka cAlI na de, paNa aMdhakAramAM bhaTakatA jIvane mArga ciMdhanAra te joIe ja. vicAre! bAhubalIjI ugra sAdhana vaDe kevaLajJAna pAmyA. paNa teone bharata cakavatInuM nimitta na maLyuM hota te kadAca sAdhanAnA rAhe na gayA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM prabhu caraNa kane dharUM 41 heta. bAhubalIne paNa rAjyalisA te hatI ja, eTale ja bhArata sAthe yuddha karavA taiyAra thayA. paNa bharatane ema thayuM hatuM ke meM te ghaNuM meTuM rAjya meLavyuM. bAhubalI mAre bhAI ja che. bhale enuM rAjya e bhegave, te bAhubalIjI AvI sAdhanA karI siddhi na meLavI zakyA hota. bAhubalIjIne sAdhanAnA rAhe laI janAra mahAna nimitta te bharata ja hatA. hA, upAdAna teonuM pitAnuM ja hatuM tenI nA nahIM. Ama dareka jIvane ke I-ne-keI nimitta maLe ja che ane e nimitte AtmavikAsa thAya che. ahIM ziSyane saddagurudevanuM mahAna nimitta prApta thayuM che. e gurudeva samakSa kahI rahyo che ke Ape mArA para amApa karUNA karI che. anAdikALamAM je netuM thayuM te Aje thayuM. ApanA asIma upakAranA traNamAMthI mukta thavA IcchuM chuM paNa kema thAuM? A te bhautika RNa nathI ke badalAmAM bhautika riddhi ApI dauM te mukta thaI jAu. vaLI pitAnuM traNa pitAne ja cUkavavuM paDe. vyavahAramAM te bApanuM RNa dikarA cUrve, paNa ahIM na cAle. upakArI gurudevanuM traNa vALavAnI tatparatA ziSyanA aMtaramAM jAgI che tethI ja e kahe che zuM prabhu caraNa kane dharUM, AtmAthI sI hIna, te te prabhue Api, vatuM caraNu ghIna...1250 gurudevanA anahada upakAranA smaraNe ziSya, gurudevanA caraNamAM kaMIka samarpaNa karavA mAMge che. zuM samarpa ? zuM caraNe dharUM ? AvA manemaMthanamAM paDe che. baMdhuo ! bhAratanI A prAcIna paraMparA che. jhaSi-munionA AzramemAM rAjA-mahArAjA ane zeTha-zrImaMtone saMtAna vidyA zikhavA jatAM, varSo sudhI vidyA-saMpAdana karI, guru AjJA laI pAchA phare te pahelAM gurudevanA caraNamAM guru-dakSiNA dhare ane kiMcit traNamukta thavAne prayAsa kare. ahIM A ziSya paNa gurudeva samakSa kahI rahyo che. he gurudeva ! Ape mArA AkhAye jIvananuM parivartana karI nAMkhyuM. huM ajJAna hate. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 huM AtmA chuM khANamAM paDelI mATI je. mAruM kazuM ja mUlya netuM. Ape mATIne pIMDa banAvI, mane ghATa Ape. huM AtmA chuM enuM mane bhAna ne'tuM Ape AtmAnI oLakhANa karAvI mArA aMtaramAM prakAza pAtharyo. aMdhakAramAM aTavAtA dIpakane hAtha Ape. ApanA upakArane badale kema vALuM ? kahe gurudeva ApanA caraNamAM zuM dharuM ? baMdhuo ! bhAratabhUminAM saMtAnonI yogyatA ke advitIya ane anupama hoya che. vizvanA keI dezamAM kadAca AvA sapUte nahIM pAkyA heya! bhAratanI saMskRtie je ratane pedA karyA te ajoDa ane advitIya. A dezamAM gurune ziSya eve samarpita hoya ke gurudeva mAge te vinA vicAye temanAM caraNamAM dharI de. nanu-naca kare nahIM. bhAratanAM ItihAsanI eka ghaTanA. pAMDa ane kaura guru droNAcArya pAse zastravidyA zIkhI rahyA che. e ja vakhatamAM eka bhIlaputrane dhanuvidyA zIkhavAnI IcchA thaI ane te droNAcArya pAse AvyuM. paNa varNAzramanA kaTTara khyAlamAM rAcatA AcArya halakI jAtinA putrane ziSya tarIke svIkAravAnI nA pADI. bhIla bALaka vinamratApUrvaka araja karI rahyo che. AcAryadeva ApanA caraNamAM mane sthAna Ape. bhAvamAM, bhASAmAM namratA che. atyaMta bhAvathI caraNa vaMdanA kare che. baMdhuo ! vicAre, halakI jAtamAM janmela e bALakanI bhASA ane bhAva keTalA UMcA ? bhautika kSetre upayogI evI kaLA zikhavI che, chatAM keTale vinaya? keTale viveka? ApaNe AdhyAtmika kSetranuM jJAna levA ApaNu guruvaryo pAse jaIe te kahI zakIe chIe ke "ApanA caraNamAM mane sthAna Apa !" ke huM kaMIka chuM. ghaNuM samaju chuM. mArI gyatA anya karatAM vizeSa che. evuM samajIne jaIe chIe ? jyAM sudhI AvA ahiM TaLe nahI tyAM sudhI gurudevanAM aMtaramAM rahela jJAna pAmavAnA adhikArI na thaI zakIe! anadhikAra ceSTAthI kaMI pAmIe nahIM ! bhIlaputre namratApUrvaka AcAryadevanA caraNamAM prArthanA karI paNa droNAcArya kahe huM te kSatriyane guru, mArAthI tArA guru na thavAya. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM prabhu caraNa kane dharUM 43 bhIlaputra pAcho pharyo. aMtaramAM dhanurvidyA zikhavAnI tamannA paDI che. adamya laganI lAgI che. jemanAM caraNamAM pitAnuM sarvasva soMpavA gaye che temaNe tene tiraskAra karyo, tene halakA kULane kahayo, chatAM temanA pratye reSa na AvyuM. tene apamAna na lAgyuM. paNa e vicAre che ke AcAryadeva mane ziSyarUpe svIkAre kena svIkAre e tenI marajI paNa meM te teone gururUpe mArA hRdayasiMhAsane AsIna karI ja dIdhAM che. cAhe. tiraskAre, cAhe svIkAre, mArA guru te e ja. ane baMdhuo ! bhIlaputre jaMgalamAM jaI jhUMpaDI bAMdhI. jhuMpaDInI bahAra, pitAnA hAthe ja droNAcAryanI mUrti banAvI sthApanA karI. e. mUrtirUpa, gurudevanI mUka preraNuM laIdhanurvidyA zikhavA mAMDayo. tenA aMtaranA u9lasita bhAvenAM kAraNe gurumUrti paNa tenA mATe preraNAdAyI banI rahI. theDA ja samayamAM A kaLAmAM e pAraMgata thaI gaye. thoDA samaya pachI ekavAra guru droNAcArya pitAnA kSatriya ziSyone laI e ja jaMgalamAM jaI rahyAM che. eka addabhuta Azcarya joyuM. eka kUtarAnA mukhamAM sAta bANa keIe mAryA che. kUtare bhasate baMdha thaI game che. paNa eka lehInuM TIpuM nIkaLyuM nathI. guru ane ziSya sahu joIne stabdha thaI gayA. ! A dhanurdhara keNa? je dizAmAMthI bANa AvyAM hatAM, te dizAmAM AgaLa vadhyAM. kALamIMDha pattharamAMthI mUti kaMDArelI hoya e zyAma raMgathI zobhate, suMdara dehayaSTi dharAvate, eka tejasvI yuvAna hAthamAM dhanuSya laIne ubhe che. droNAcAryane jotAM ja e namI paDe che. AcAryadeva tene pUche che- tuM keNa che ?" "prale ! Apane ja ziSya ! " mAre ziSya ?' droNAcAryanA ahama ne coTa lAgI Ave jagalane vAsI mAre. ziSya kevI rIte hoI zake ? ne pharI kahe che - "mAre ziSya ? nA, tuM mAre ziSya hoI ja na zake !" Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM "prakharuM kahuM chuM, yAda karo Apa ! keTalAka varSa pahelAM huM ApanA caraNamAM ziSya banIne AvyuM hatuM, mArA aMtaramAM dhanurvidyA zikhavAnI tamannA hatI paNa Ape mane ravIkAryuM nahIM chatAM ApanI ja preraNA pAmI A vidyA zIkhe" meM tane preraNA karI ja nathI ! jyAre tuM Avyo mArI pAse ?" padhAre gurudeva ! batAvuM !" jyAM teNe droNAcAryanI mUrtinI sthApanA karI hatI, tyAM laI gaye. batAvI ane kahyuM - prabhe ! juo! ApanI pratikRti rAkhI che, tenI preraNAthI ja huM A kaLA zIkhe chuM !' - Azcaryacakita thaI gayA, AcArya ane teonA zikhya AcAryadeva vicAre che. A kaura-pAMDa mATe meM keTale parizrama karyo ? temAM ya arjuna mATe te sa-vizeSa, arjuna dhanurdhara te baLe paNa AnA je nahIM. ane A bhIla yuvAna mAtra mUrtinI preraNAthI A acUka nizAnabAja bane. dhanya che tene ! kSaNeka te AcAryane e yuvAna pratye vAtsalya bhAva jAge. pitAne jANe-ajANe guru banAvI preraNuM jhIlI tethI jANe pitAne ziSya hoya tevA bhAva jAgyA. ahaMbhAvathI tene zAbAzI ApavA dila utsuka thaI rahyuM. paNa baMdhuo ! e rAja. nItinAM aTapaTA khelamAM phasAyela AcArya hatA. tarata ja vicAramAM parivartana thayuM. ItihAsanA pAne arjuna je bIje dhandhara na lakhAve joIe. mana kapaTabAjI vicAravA lAgyuM e bhIla yuvAnane kahe che - yuvAna ! te jenI mUrti pAsethI vidyA meLavI, temanA pratye tArI kaI pharaja thAya che ? e samaje che ? hA gurudeva ! samajuM chuM, Apane mArA para anaMta upakAra che. je kahe te karavA taiyAra chuM. gurudakSiNa nahIM Ape? 'jarUra gurudeva! prazna hoya ja nahIM ! Apa mAge te ApavA taiyAra chuM. ApanA caraNamAM mAruM sarvasva che. mAre mArI jAtanuM bali Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pa zuM prabhu caraNa kane dharUM dAna ApanA caraNamAM devuM paDe te e paNa gurudakSiNA mATe ochuM haze. pharamA gurudeva ! Apane bela jhIlavA mane bhAgyazALI thavA do!' ane baMdhuo ! droNAcAryanA aMtaramAM paDela ajuna pratyenA mamatva bhAve, kapaTane Azraya lIdhe, ane mAgI lIdhuM : mAre kazuM ya nathI joItuM, mAtra tArA jamaNA hAthane aMguThA bhIla yuvAne atyanta pramudita bhAvathI, hasatAM-hasatAM pitAnA ja hAthe potAnA jamaNA hAthane aMguThe kApI ne gurucaraNe dharI dIdho. manamAM kSaNa mAtra paNa bha nathI ja . baMdhuo ! A ziSya eTale ekalavya" zuM ApyuM teNe ? pitAnuM sarvasva ! game te bANAvaLI hoya, paNa tenI sarva kaLAne AdhAra jamaNA hAthane aMguThe ! e jAya pachI kaMI na rahe. ekalavye tenI sArI vidyA samapI dIdhI. baMdhuo ! AnuM nAma samarpaNa ! AnuM nAma ziSyava ! gurudeva pakSapAtI thaIne AvuM mAgI rahayA che chatAM ekalavya vicAre che ke teonA pakSe game te hoya mArA pakSe mAre vicAryA vagara gurucaraNamAM je mAge te dharI devuM joIe. e che mAre dharma! bahu vicAraNIya cheA prasaMga! guru pratye mAna, Adara, zraddhA, bhakti kyAM sudhI ? jyAM sudhI ziSyane bahAla kare, paMpALe, beTA-beTA karI bolAve, ziSyane anukULa thaIne rahe tyAM sudhI ? ke pitAnuM sarvasva seMpI dIdhA pachI paNa gurudevanI AkarAmAM AkarI hitazikSA sahana karavI paDe tema karIne paNa zraddhA-bhakti TakI rahe ? sAmAnya rIte evuM banatuM hoya che ke guru-ziSyane anukULa hoya tyAM sudhI e guru, anyathA kAMI nahIM ! jema tamArA saMsAra-vyavahAramAM thAya che tema ! mA-bApa saMtAnane anukULa rahe te e mArA mA-bApa. paNa je e saMtAnanA jIvanamAM kyAMya ADA AvyA te koNa mAM-bApa ane ke saMtAna, tarata, nathI ramatA kahI ubhA rahI jAya ! Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM baMdhuo ! AdhyAtmika sAdhanA kSetramAM ema na cAle. jyAM sudhI eklavya jevuM ziSyatva nathI jAgyuM tyAM sudhI gurU-caraNamAM rahevAnI ke sAdhanA karavAnI pAtratA ja nathI AvatI. mAtra jIva je AtmAne pAmI zake che. tethI ja ahIM ziSya kahe che prabho ! ApanA caraNa-kamalamAM guru dakSiNarUpa zuM dharUM ? saMsAranA koI padArthamAM e gyatA jaNAtI nathI. AkhA ye vizvamAM kaI mUlyavAna padArtha hoya che te mAtra AtmA che. bAkI badhuM ja hIna che. Indriya mana, buddhi dvArA meLavatAM sukha mane sukhAbhAsa lAge che jyAre jemAMthI atIndriya AnaMdanI prApti thAya che tevA AtmAne mahimA zuM kahuM. saMsAranAM sukhe game tevAM ke game teTalAM hoya te sImita che. cakavatInI cha khaMDanI riddhi hoya ke sarvArthasiddha mahAvimAnavAsI denAM ajoDa punyabaLathI maLatuM sukha hoya paNa AtmAnA anaMtasukhanA anaMta mAM bhAge ja che. ethI vizeSa nahIM. AvA mahimAvAna muja AtmA sivAya bIjuM kazuM ja ApanA caraNamAM dharavA gya dekhAtuM nathI. vaLI AtmA ApanA caraNe dharuM. paNa e ya Ape ja Ape che. huM kayAM jANatA hatA ke huM AtmA chuM? anAdi adhyAsanA kAraNe dehAtmabuddhi hatI. Apa kRpALue mArA para kRpA karI, mane AtmA oLakhAve. AtmAne anubhava karAve. mATe e AtmA paNa Ape ja Ape. tethI e mAre nathI. merA mujameM kahyuM nahI, jo kachu hai so terA. AvI vAta che. mAre mArAmAM kaMI ja nathI. je kaMI che te ApanuM ja che. ApanuM Apane ApavA mATe adhikAra kyAM che? paNa mAre ApanA traNathI uNu te thavuM ja che. kaMIka ApavuM ja che. mArI pAse kazuM ya nathI. basa, ApanA caraNonI adhInatA svIkAravA sivAya kazuM ja thaI zake tema nathI. Apa te niSkAma cho, nispRha cho. mArI pAse kazuM ya IcchatA nathI paNa ApanA upakArane pratyupakAra vALavA mArUM Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM prabhu caraNa kane dharU 47 aMtara vyAkULa banI gayuM che, mATe caraNamAM sarvathA samarpita bhAva sivAya, bIjuM kazuM thaI zake tema nathI. mArA mana, vacana, kAyAnA tri-ge ApanA caraNa-zaraNanI AjJA pramANe varyo jAuM. Ape Atma-Aradhanane mArga batAvya, e mArge vatye jAuM e ja che mAruM samarpaNa. - Ama vinayI ziSya gurUdakSiNArUpa, pitAnuM sarvasva gurUdevanA caraNe dharI teonI AdhInatA svIkAre che, zaraNa svIkAre che, te ziSyane khabara che ke jenA zaraNe jaIe tenA jevA thaIe. tethI anaMta mahimAvAna AtmAne saMpUrNa pAmavA mATe e gurUcaraNanuM zaraNa svIkAre che. ATaluM karyA pachI paNa ziSyane saMtoSa thatuM nathI. pitAne samarpaNa bhAva tene ocho ja lAge che. tethI haju gurudevanA caraNamAM vadhu samarpaNatA jAge che. te kayA zabdomAM e pragaTa kare che te avasare-- Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAsa, dAsa, huM ThAsa chuM ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSa mArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyaga jJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-rananI ArAdhanA karate jIva jyAM sudhI sAdhakadazAmAM che tyAM sudhI gurudevanA cIdhyA rAhe cAlatuM hoya ane maMjhilane pAmI jAya te ya gurudevanI bhakti kare ema zrImadjI pahelAM ja batAvI gayA. sAdhakanA aMtara viSe gurudeva e ja tenuM sarvasva. bhAratIya paraMparAne sAdhaka gurudevane jyAre aMtarabhAvathI mUlavavA bese tyAre e kahe gurubrahmA gururviSNu gururdevo mahezvaraH guru sAkSAt parabrahma tasmai zrI gurave namaH / A vizvanI aMdara je kaMI sarvocca zakita che te mArA eka gurumAM samAyelI che. brahmA kaha, viSNu kahe, maheza kahe ke paramabrahma paramAtmA kahe, e badhuM ja mArA gurudevamAM samAyeluM che, tenAthI ochuM kazuM ja nahIM, mArA gurudevanuM mUlya AnAthI kaMI ochuM AMkatuM hoya te e vyakita mAre na joIe. mArA gurudevanuM mUlya te huM ja jANuM. emanA sAme AkhuM ye jagata tuccha che. keI mane gurudevanA badalAmAM AkhuM vizva Ape te e paNa mAre mATe mATI samAna che. svarganAM sukhe paNa kaMI visAtamAM nathI. eTaluM ja nahIM, megya ane pAtra ziSya te ema kahe ke mArA gurudevanA badalAmAM ke mane mokSanuM sukha Ape te e paNa mAre na khape ! - A che gurubhakti ! A che samarpaNa! A che zradhdhA ! tethI ja ahIM ziSya kahe che gurudeva ! Ape karelA amApa upakAranA badalAmAM mAre Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAsa, dAsa, huM dAsa chuM ApanA caraNamAM gurudakSiNA dharavI che. paNa zuM dharU ? mArA pAse kazuM ja nathI. bhautika padArtho te Apane rIjhavI na zake. rahyo mAtra mAre AtmA. e te ApanI ja dena. e paNa zuM ApuM? basa, mAtra ApanAM caraNone AdhIna vatye jAuM. e kaI rIte vartavuM che ? te kahI rahyo che A dehAdi AjathI, varte prabhu AdhIna dAsa, dAsa, huM dAsa chuM, teha prabhune dina...126.. ApanA caraNene AdhIna thaI vartavAnI pratijJA karI che. te mArA dehAdi AjathI ja Apane samarpI dauM chuM. temAM eka kSaNane ya vilaMba nahIM. AjathI ja, atyArathI ja, mAtra deha ja nahIM, paNa mArI indri, mana, buddhi, citta vagere badhuM ja A zarIranI je kriyAo para mAro kAbU nathI te cheDIne sarvasva ApanA caraNe. eTaluM ja nahIM, A bhautika vizvamAM meM je kAMI "mAruM" mAnyuM che. te badhuM ja ApanA caraNe. baMdhuo ! prazna thaze ke, vyakita pite te upakArInA caraNe samarpita thaI jAya, paNa tenA putra-parivAra ke mAla-mita vagere ke jenA para mAtra pitAne ja adhikAra nathI te badhAne kema samarpI zake? A prazna ucita che paNa tene uttara paNa e ja che. je vyakitane pitAnA patnI, putra -parivAra AdimAM saMpUrNa vizvAsa che, te ja Ama karI zake che. najIkanA bhUtakALamAM banelI bhAratanA ItihAsanI ghaTanA mahArASTrane zUravIra rAjA zivAjI. tenA guru samartha svAmI rAmadAsa, zivAjInA rAja -rabAranA AMgaNe gurudeva keLI phelAvI, AhalekanI dhvani karI UbhA che, ane zivAjIe jhoLImAM eka ciThThI nAkhI. jemAM tenuM samasta rAjya gurudevanA caraNe dharI dIdhuM. samartha svAmI tyAgI che. e zivAjIne kahe che- "zivA, rAjyane huM zuM karuM? sarvatyAganA pathe chuM, tAruM rAjya mane na khape." nA, "gurudeva ! meM te Apane bhikSAnA rUpamAM ApI dIdhuM, have mAre na khape !" bhAga-3-4 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM zivA, meM svIkAryuM ! paNa jyAre tAruM rAjya ane te badhuM ja mane samarpita che, tyAre have huM kahuM tema tAre karavAnuM ne ?" "cokakasa, gurudeva ! pharamAve. A zive badhuM ja karavA taiyAra che. mAruM mAthuM vADhIne ApanA caraNamAM dharI dauM! ApanI AjJA zire dhArya karavAmAM mIna-mekha na hoya !" "zivA ! mAre tAruM mastaka nathI joItuM. paNa A dezanI, Arya saMskRtinI rakSA karavAnI javAbadArI tArA zire che. le, A bhagavuM vastra laI jA, ane tenI sAkSIe rAjya karaje ! " baMdhuo ! tame jANatA haze ke zivAjInA killA para bhagavI dhajA pharake che. Aje paNa e bhagavI dhajAne mAna apAya che. te samartha svAmI rAmadAsanI dena che. A yugamAM thayela mA-bhemane sAro sapUta zivAjI! jeNe ItihAsane dekhADI dIdhuM ke ziSyanuM ziSyatva kevuM hoya? pite eka ja nahIM, AkhuM rAjaya samarpI dIdhuM. A paraMparA AdhyAtmika saMskRtimAM paNa cAlI Ave che. bha. mahAvIranA 11 gaNadhara ane temanA 4400 ziSya ! jyAre eka-eka gaNadhara prabhune samapita thayAM, prabhunuM ziSyatva svIkAryuM, tyAre temanA ziSyo, keInA 500, koInA. 400, te keIne 300, e sahu prabhunA caraNamAM sAthe ja samarpita thaI gayA che. tyAM vicAra-vimarza karavA rokAyA nathI, ke pUchavA thelyA nathI. IMdrabhUti Adi samarpita thayA ke tenI sAthe vagara pUchaye ziSya paNa mahAvIranA caraNamAM jhukAvI ja de che. AnuM nAma ja che sarvasvanuM samarpaNa. e ja che jIvananI sAcI majhA. eka vAra eka medhAvI yuvAna, mahAtmA kabIra pAse gayA. praNAma karI kahe che "mahAtmAjI ! eka mArmika prazna che!" "zuM?" huM Apane jANuM chuM. ApanAmAM mAro vizvAsa che. Apa mAnava-mananA UMDANamAM utarI, tene mApI zake che. tethI ja ApanI pAse Avyo chuM. huM have yuvAna thayo chuM. mAre mArA jIvanane rAha nakkI kare che. te Apa batAve, mAre zuM karavuM ? huM lagna karI gRhasthAzramI thAuM ke sanyasta svIkArI bhAgI thAuM ? A bemAMthI kaye rAha pasaMda karuM ?" Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 dAsa, dAsa, huM dAsa chuM kabIra vicAre che. yuvAna buddhimAna ane kuzaLa dekhAya che. prazna paNa yogya che. tene uttara paNa gya maLa joIe. kahe che basa bhAI!' kabIrajI hAthazALa para vastra vaNI rahyA che. kAma cAlu che. madhyAnhane samaya che. sUrya pracaMDa tApe tapI rahyo che. eTalAmAM kabIre pitAnI patnIne dave laIne AvavAnuM kahyuM. patnI hAthamAM dI laI AvI eTale AkhA gharamAM pitAnuM paheraNa zodhavA kahyuM. patnI AkhA gharamAM dI laI pharI pAse karAvyuM. paNa paheraNa na maLyuM. yuvAna vicAre che. gajaba che A saMta! eka te dhoLe divase dIve laI zodhavAnuM kahe che. te tenAM patnI ane bALake zodhe che. bIjuM akiMcana saMta pAse mAtra eka ja paheraNa che. je potAnA zarIra para che. chatAM zadhAve che ane teo zodhe paNa che. patnI ke bALakanA moDhA para kaMTALo ke aNagame nathI. te kabIra mUrkha che ke tenAM patnI-bALake? samajAtuM nathI. DIvAre sAMja paDatAM kabIra pelA yuvAnane laI gAmanI bahAra eka nAnI TekarI che tyAM laI jAya che. nIcethI ja avAja kare che sAMI ! nIce Ave! be avAja lagAvyA tyAM jhUMpaDInuM bAraNuM khulyuM. jarjarita kehavALA 90 varSanA eka phakIra bahAra AvyA. deha dhruje che. kabIra bolAve che mATe hAthamAM lAkaDI laI Teka-Teke nIce Ave che. TekarIne ukhaDa-khAbaDa patharALa rasta, kAMTA ne kAMkarA, chatAM dhIre dhIre AvI rahyA che. nIce AvyA. kabIrane praNAma karI pUchayuM: "mahAtmAjI ! mane yAda karyo ? " kaMI nahIM, kaMI nahIM, sAMI! padhAre! kazuM kAma nathI ! " ane e ja pagale sAMI pAchA pharyA. haju te upara jaI jhUMpaDImAM paga mUke che, visAme paNa nathI lIdhe tyAM bIjI vAra bolAvyA. pharI e ja pramANe nIce AvyA. ema traNa vAra bolAvyA, ane traNa vAra kazA ja kAma vinA temane pAchI vALyA. sAMI cAlyA gayA. yuvAna tAjuba thaI joI rahyo che. kabIranA vartanamAM tene kAMI samaja paDatI nathI. ghare paNa AvuM vartana, ahIM paNa AvuM vartana ! zuM che ? kaMI samajAtuM nathI ! Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ? . huM AtmA chuM kabIra yuvAnanA mukha tarapha jaI rahyA che. samaje che ke yuvAnanA manamAM gaDamathala cAlI che. muMjhAI rahyo che. pAchA pharyA. rAta DhaLavA mAMDI che. kabIre yuvAnane pUchyuM : kema bhAI ! tAro javAba maLI gaye tane ?' yuvAna vicAre che, javAba? javAba kayAM Ape che? A te nATaka . karyA. e kahe che. mahAtmAjI ! Ape haju mane javAba kayAM Ave che ?" are beTA ! AmAM ja have tAre javAba !" mane na samajAye mahAtmAjI ! kRpA karI Apa samajAvaze ?" je beTA! tAro prazna hatuM ke tAre saMsArI banavuM ke sAdhu? tane tArI jAta para vizvAsa hoya ke tuM gRhasthAzramanuM sArI rIte pAlana karI zakIza. tuM e Adarza gRhastha banI zake. tArA eka-eka kAryamAM, eka -eka vicAromAM, tArI patnI ane bALakomAM vizvAsa pedA karI zake te ja gRhasthAzramI banaje. meM dhoLe divase di maMgAvI paheraNa zodhAvyuM chatAM mArAM patnI ke bALake pUchatAM nathI ke divase dIvAnI zI jarUra che? paheraNa to tame paheryuM te eka ja che. pachI zA mATe zodho che ? nahIM ! teoe vicAryuM ke huM je kaMI kahete haIza te gya ja haze. kAraNa vinA AvuM kArya na karAvuM, e akhaMDa vizvAsa teone mArAmAM che. tethI je kahyuM te kaMTALe lAvyA vagara AnaMdathI karyuM. bhAI! tuM paNa tArA saMsAramAM patnI-bALakemAM A vizvAsa pedA karAvI zakavAnuM sAmarthya dharAvatuM hoya te jarUra grahathI bana. sukhI thaIza !' te pUchyuM "huM sAdhu banuM? " hamaNAM ja ApaNe pelA sAMIne joyA. traNa vakhata meM temane nIce bolAvyA, kazuM ja kAma karyuM nahIM, vAta karI nahIM ane ema ja pAchA vALyA. chatAM temanA mukha paranI eka rekhA pharI nahIM. temanI prasannatA pANI nahIM. AvA vRddha dehe eka DagaluM mAMDavAmAM paNa muzkelI thatI hoya tyAM AvI AkarI TekarI caDavI-utaravI paDe ane te paNa kaI kAma vagara ! keTaluM AkaruM lAgyuM haze temane! chatAM e saMta Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 che. samatA sAdhI lIdhI che. game tevuM kaSTa Ave, viSamatA na AvI eTale saMyama potAnI jAta para keLavI lIdho che. AnuM nAma saMta." bhAI ! banne citro meM tArI sAme mUkI dIdhA. have tAre gRhasthI, banavuM ke tyAgI, tArI marajInI vAta che. paNa jo AvA gRhasthI ke AvA tyAgI banAya te jIvana ! bAkI te jIvana jIvavAnA phAMphAM ! baMdhuo ! upakArI gurudevanuM samaraNa karatAM ane upakArane badale cUkavavA ziSya dehAdi sarvasva guru caraNe dharavA taiyAra thayA che. tene vizvAsa che ke mAruM je kaMI che te badhuM ja gurudevanA caraNe soMpI daIza. te kaI paNa kAMI belaze nahIM, pachI parivAra hoya ke bIjA. bhAratanI A prAcIna paraMparA che. bhAratIya sapUtanuM AvuM samarpaNa rahyuM che. eTaluM ja nahIM, gurudevanA caraNamAM pitAnuM dAsatva raju kare che. pratye ! huM Apane dAsa chuM, ema nahIM paNa dAsAnudAsa chuM. ziSyane ahaMkAra sadaMtara ogaLI gayela che. gurudevane dAsa thaI rahe te te ThIka paNa guru devane anya dAsa heya tene paNa dAsa thaIne rahevA e tatpara thaye che. mana, vacana, kAyAnA traNe yugothI huM Apane saMpUrNa samarpita chuM. mArUM mana mArUM nahIM paNa ApanuM. ApanI IcchA hoya eTaluM ja vicAre. ethI vadhu nahIM. mArI vANIne vyApAra paNa ApanI IcchA hoya tema ane eTale ja thAya, ane A dehathI thatI pratyeka pravRtti ApanI AjJAne AdhIna hoya. mAruM mArAmAM kaMI na rahe. huM te Apane "dIna" sevaka . majabUra chuM ane mAruM kaMI cAlatuM nathI eTale namra banI gayo chuM, ema nahIM. vicAro ! tamane zuM thAya ? heM ! bahAra te vAgha jevA he tamArI eka trADathI seMkaDo mANasa dhrujatA hoya ! paNa tamane ya prajAvanAra kaI kharUM? kAM te homa minisTara! kAM to InkamaTekSa ophisara ! kyAM dIna bane cho ? kyAM lAcArI anubhave cho? jayAM majabUrI che tyAM, bIje nahIM ! gurudeva pAse tamArI koI majabUrI nathI eTale tyAM te Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 huM AtmA chuM akkaDa thaIne ja Ave, tamArAmAM paDelA ahaMnuM piSaNa gurudeva pAse thAya te game, nahIM te evA saMta pAse paNa na jAva ! vicAro! baMdhuo ! kayAM cho ! ahIM ziSyane ema nathI. enI dInatA ahaMnA saMpUrNa visarjanathI udbhavelI che. gurudeva pratyenI zraddhA-bhaktinA bhAvathI janmelI che. gurudevanA caraNa-zaraNamAM rahI, anAdinI bhUlane sudhAravI che. anaMta paribhramaNane TALavuM che. AtmAnA anaMta sukhane pAmavuM che. A badhuM ja namrAtinamra banyA sivAya na thAya. ane te paNa bahArathI dekhADavAnI namratA nahIM paNa kharekhara aMtaraMganA UMDANamAMthI janmelI sahaja laghutA! mAna gaLI gayuM che. mAna jAya te ja mekSa maLe, anyathA nahIM. ziSyane evI aDola zraddhA che. tethI mAna mUkI gurudevanA caraNe dAsAnudAsa tarIke svIkAravAnI - vinaMti kare che. pitAnA aMtaranA bhaktibharyA bhA caraNamAM dhare che. ziSya pharI-pharIne gurudevanA upakArane smare che. vaLI ke upakAra karyo che te kahevA mAMge che je avasare.. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhinna batAvyo Apa..! jatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA karatA sAdhaka jIvanuM citta nizadina sAdhanAnA bhAvamAM ja ramatuM hoya. sAdhanAnA pratyeka aMgeno sparza ene thayA ja karatA hoya. temAM gurudeva pratyenI zraddhA bhaktinA bhAva paNa ramatA hoya. ahIM zilya sadgurudevanI samIpe pitAnI zraddhA, bhakita, Adara batAvyAM, eTaluM ja nahIM sarvasvanuM samarpaNa karI dIdhuM chatAM haju tenA cittamAMthI gurudevanA mahAna upakAranuM smaraNa khasatuM nathI. e ema nathI mAnate ke have te khUba pAmI gaye. AtmavikAsa ghaNe sAdhI lIdho. mAre have keInI ya jarUra nathI pachI vAraMvAra gurudevane zA mATe smarUM? paNa vAraMvAra tenA aMtaramAM gurudeve karela apAra kRpAne anubhava thAya che. tenuM aMtara gadgadita thaI jAya che. gurudeve karela upakAra adbhuta che, alaukika che. Ama niraMtara vahetI vicAradhArA haju paNa kahevA mAge che ke gurudeve zuM upakAra karyo Sa sthAnaka samajAvIne, bhinna batAvyA Apa; myAna thakI taravAravatu, e upakAra amApa...1ra7... he! anaMta karUNAnidhAna gurudeva! "AtmA che Adi cha padone yukitayukta samajAvIne, sarva parabhAvathI, sarva paradravyathI AtmA pote bhinna che te Ape spaSTa batAvyuM. bhagavAna mahAvIranA batAvela syAdvAda siddhAMtane lakSyamAM rAkhI, AtmAnAM nitya-anitya, kartA-akartA, bhoktA-abhaktA bhAvane yathArtharUpe batAvyuM. vaLI asAdhAraNa guNathI viziSTa caitanya Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paka huM AtmA chuM lakSaNa AtmA, sarva jaDa padArthothI bhinna batAvyuM eTaluM ja nahIM paNa mArAmAM rahela "huM te ja AtmA evI pratIti karAvI. Aja sudhI deha te ja AtmA evI bhramapUrNa mAnyatAnA kAraNe ajJAna aMdhakAramAM aTavAte hato. Ape mAruM ajJAna dUra karyuM ane mane jJAnInI kakSAmAM lAvIne mULe. ApanA A athAga upakArane kevI rIte varNavuM? ApanA caraNonI sevA sivAya anya upAya zuM? parama upakArI gurudeve ajJAnamAM AthaDatA ziSyane, jJAna ApI mArga prazasta karyo tethI ziSya kahe che - ajJAnatimiidhAnAM jJAnagara zAstra netramunmilita yena tasmai zrI gurave namaH / / ajJAnanA aMdhakArathI aMdhatva vyApeluM hatuM. jagata ane jagatanAM to viSenI bhramaNa anAdithI cittamAM paDI hatI AtmA te huM ane huM te AtmA te kadI ne paNa jaNAyuM na hatuM. upakArI gurudeve aMdha netromAM jJAnanAM aMjana bharyA ! sahevAM bahu ja AkarAM hatAM ajJAnamAM moja mANatA jIvane jJAna te dukharUpa bhAse. dukhatI AMkhamAM bharAtA bharaNa jevuM pIDAdAyaka lAge. paNa karUNALu gurudeve, mamatALu mAtAnA vAtsalya bhAve, viveka netramAM jJAnanA bharaNa bharyA. ajJAnanA sukhAbhAsa lAgavA mAMDayuM. ane AMkha ADenAM paDaLa khasavA mAMDayAM. baMdha cakSuo ughaDayAM. jJAna prakAza bhaLA. ane temAM anaMta diptIvAna nija AtmAnAM darzana thayAM. A mahAna upakAra karanAra gurUdevanA caraNomAM namaskAra. namaskAra. namaskAra. ziSyane deha-AtmA, karma-AtmA, rAgAdi AtmA, vibhAva-svabhAva, AdinuM spaSTa bheda-vijJAna thayuM sarvathI bhinna ane asaMga AtmA anubhavAyuM che. tethI e kahe che ke jema gamAra mANasa paNa jANe ke rAjAnI kamaramAM laTakatI yAna e mAtra myAna nathI paNa myAnanI aMdara ati tINa zastrarUpa talavAra che. je myAnathI judI che. vaLI myAna senAnI hoya ane ratnothI maDhelI heya te paNa tenI kazI ja kiMmata Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhinna batAvye Apa 57 nahIM. te te mAtra zobhAnI. tema game te suMdara svarUpavAna deha hoya paNa tenI kiMmata kaMI ja nahIM. samaya thatAM temAM rahela aciMtya zaktivAna, caitanya dravya AtmA dehane mUkIne cAlate thaze. pachI e dehanI rAkha ja thAya. mATImAM tenuM maLavuM ja paDe. ahA ! A AtmAnuM kevuM apUrva sAmarthya che ke jyAM sudhI e dehamAM hoya tyAM sudhI ja dehanI suMdaratA, sauSThava ! svasthatA, Adi rahe ane AtmA temAMthI nIkaLIne cAlate thAya ke deha bIjI ja kSaNathI saDavAnuM zarU thaI jAya. mATe ja dehanI kiMmata nathI, AtmAnI che. myAnanI kimaMta nathI, talavAranI che mela kare talavArakA, paDA rahana da myAna, myAna bhale paDI. aMdaranI talavAramAM kevI tiNatA che, te joI le. te keTalI upayogI che te jANI le. deha game te gatine ke jAtine heya, nAno hoya ke meTo hoya, suMdara hoya ke asuMdara hoya tenI kazI ye kimata nahI. temAM rahela anaMta jJAnavAna, sukha svabhAvI AtmAne jANI le. Ama gurudeve anaMta sAmarthyavAn AtmAne oLakhAve. sAthe sAthe syAdvAda siddhAMtathI tenuM svarUpa batAvI, tenI muktinA upAya batAvyA. saMvara ane nirjarArUpa mekSamArganuM batAvavuM te paNa gurudevane anahada upakAra che. jIvane dharmanI zarUAta saMvarathI thAya che. temAM prathama saMvara te samyagudarzana-bedhibIja, samyagadarzana Ave te ja anAdinA Azrava rUpa mithyAtva jAya. jyAM sudhI mithyAtva paDyuM che tyAM sudhI dharmayAtrA zarU thatI nathI. sadAcAra ke nItinA guNe jIvanamAM AvI zake. mArganusArIpaNuM jIva pAmI zake paNa je dharma-cAtrA AtmavikAsanAM pAne para kramazaH caDAve che te yAtrAne prAraMbha thato nathI. ahIM gurudeve che ke padanI vizada vyAkhyA karavAnI sAthe ziSyane AMgaLI pakaDI dharma patha para mUkI dIdho ke jethI tene vikAsa have vadhate cAlaze. mithyAtva Azrava jene rokAya ane samakti saMvara jene thAya tenA AtmapariNAmamAM evI jabaradasta tAkAta pedA thAya ke e bhave ja mukti laI le. ane kadAca pariNAmonI hAni-vRddhi thayA karatI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 huM AtmA chuM hoya te paNa e jIvane mekSa te nizcita ja. ahIM gurudeve ziSyane mekSa pAmavAnA vijhA hAthamAM pakaDAvI dIdhA. jA beTA ! phateha kara ! have tane mele jatAM keIna reke. AjanI nahIM te kAlanI phalAITamAM paNa gaMtavya sthAne pahoMcavAne ja. baMdhuo ! vyAvahArika jagatamAM AvI jAtane upakAra karanArane paNa tame bhUlatA nathI, te AdhyAtmika kSetre jemaNe bhavanI bhAvaDa bhAMgI nAkhI tevA upakArI gurudevane upakAra kema bhUlAya ? tethI ja ziSya vAraMvAra gurUdevanA upakAranuM smaraNa karyuM che. chellI cAra gAthA bhaktibhAvanI parAkASTArUpa che. AkhA ye Atmasiddhi zAstramAM jJAnayoga ane cAritrayAganI vAte ghaNI AvI ane bhUmikAmAM tathA AtmAthIMnAM lakSaNemAM theDI gurudeva pratyenI zraddhA ane samarpaNatA paNa batAvI. paraMtu A cAra gAthAo ziSyanI carama keTinI bhaktinAM darzana karAve che. mukhethI prabhunAM ke gurudevanAM guNagrAma karI levAthI ke stuti gAI levAthI bhakti thaI jatI nathI. e te kSaNika bhAve che. vaLI kayAMka zrotendriyanA viSayarUpa paNa banI jAya che. yathArtha bhakti te. tenuM ja nAma ke gurudeva athavA arihaMtanA caraNa-zaraNamAM sarvasvanuM samarpaNa. sarvasva chAvara karavAnI ajaba-adamya laganI. jyAM pitAnuM potApaNuM kazuM ja rahetuM nathI. mAnanuM sarvathA visarjana thAya. ahaM ogaLI jAya. tenuM nAma bhakti. cheDI gIta bhakita karI lIdhA pachI manamAM evA bhAva uThatA hoya. ke bhakti te huM ja karI jANuM. bIjA zuM jANe bhakitanI rIta? tyAM ja ahaM. ane A ahaM vAstavika bhaktinA bhAva jAgavA na de. tethI ja ahIM ziSya pitAnI dInatA batAvI che. dInatA sahita sadgurunuM dAsatva svIkAryuM che. ! ahIM sudhI Atmasiddhi zAstramAM guru-ziSyanA saMvAda pachI ziSyanA ullasita bhAvenA aMtara uddagAro kadA. have pachInI gAthAomAM upasaMhAra tathA kaMIka hita zikSA zrImadjI ApaNane Ape che, je lakSyamAM levA jarUrI che. te zuM te avasare. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma ciMtana "huM..AtmA chuM" "huM AtmA... chuM" urdhvagamana.. e mAre svabhAva... huM AtmA, huM caitanya hamezA upara javuM....e mAruM svarUpa che. A AtmA svabhAvamAM rahe. te e upara jAya che. jIvanuM utthAna" svabhAvadazAmAM thAya che. rAga ane dveSa. e jIvane pADanAra che. nIce laI janArA che. jIvamAM rAga-dveSanI jeTalI tIvratA eTale te nIce jAya che. rAga-dveSanI maMdatA thatAM. jIvanuM utthAna thAya che...A jIvanuM utthAna karavuM e ja sAdhanA....e ja ArAdhanA kame krame rAga-dveSane kSaya karI. mAre... mArUM utthAna karavuM che .. narka-nigodamAM paDelo jIva... karmane kAraNe nIce utaryo che... jema jema karmanI nirjarA thAya tema tema jIva upara caDe che... jIvane svabhAva che ke jyAre dehane choDe... tyAre sIdhe urdhvagamana kare che. anaMta siddha paramAtmA sAdhana vaDe siddhine pAmyA,... tyAre aMtima dehamAMthI nIkaLele AtmA... urdhvagamana vaDe lekAro pahoMce.... mAre..mArA A svabhAvane sarvathA pAme che..mArUM utthAna karavuM che. rAga-dveSane maMda karavA che. svarUpadazAnI prApti karavI che. e mATe mArAmAM sthira thAuM... caitanyane oLakhuM...caitanyane jANuM, . caitanyane anubhavuM. te A AtmA utthAna sAdhI zake che. bhUtakALamAM halakI gatiomAM rakhaDyo,. halakI niomAM bhaTa,.. rAga-dveSanA kAraNe nIce utaryo. have nIce javuM nathI...upara caDhavuM che... sarva... vizuddha dazA prApta karavI che....... urdhvagamana... mAruM sukha. utthAna... e ja mAre puruSArtha... e mATe svamAM sthira thaI jAuM.. svamAM samAhita thaI jAuM.... mArA caiitanyane anubhavuM. te sahajarUpe mArA urdhva svabhAvane pAmuM...te mATe vadhu sthira thaI. vadhu ekAgra thaI. AtmAnuM ciMtana karIe. "huM.. AtmA.. " "huM. AtmA chuM" "zAMti... "zAMti"zAMti Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmabhAM sama roga nAha...! vakharAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya cha samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagradarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA sarvathI bhinna evA AtmAnI zuddha pratIti karAve che. jene AtmA pratIta thaye tene paramAtmabhAva pragaTe ja pragaTe, ArAdhanAnI aMtima siddhi eTale ja paramAtmapada. Atmasiddhi zAstramAM zrImadjIe AtmAthI paramAtmA thavAne rAha prazasta ryA pachI have A zAstrane upasaMhAra kare che- darzana paTe zamAya che, A Sa sthAnaka mAhi; vicAratAM vistArathI, saMzaya rahe na kAMI...128. AtmA che Adi cha sthAnakenuM varNana khUba ja vistArathI A zAstramAM karavAmAM AvyuM. anya anya darzananI AtmAdi viSayaka mAnyatAne lakSyamAM rAkhI, ziSyanA mukhe zaMkAe karAvI. ane te zaMkAonAM samanvayAtmaka daSTikoNathI gurudeve samAdhAna ApyAM. jemAM anya darzananI mAnyatAonI apekSAo, jainadarzanane kayA nayathI svIkArya bane che, te tarkasaMgata samajAvyuM. cha e padanI mAnyatA anya anya darzanemAM eka nahIM te bIjI rIte svIkArAI che. thoDA zabda prayogane pheraphAra jarUra che, chatAM mULabhUta to badhe ja svIkArAyA che. hA, keTalAka darzanenI keTalIka mAnyatAo ekAMtika che. jyAre jaina darzana anekAMtavAdI daSTikoNathI jagatanAM badhAM ja tattva ane AtmAne jue che, tapAse che, vicAre che. Ama jaina darzana anekAntavAdI heI potAnI vizALatAne paricaya Ape che. jema sAgaramAM sarva saritAo maLI jAya che chatAM sAgara chalakAtuM nathI, tenI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmabrAMti sama rAga nahi. gabhIratA evI ne evI ja rahe che tema jainadarzana paNa ekAMtavAdI darzane pitAmAM samAvI le che. kaI paNa vyakti taTastha bhAve A cha e padenuM adhyayana kare che temAM tene cha e darzananAM ta maLyA vagara rahe nahIM. evAM alaukika ane addabhUta che A cha pade. have zrImaddajI jIvanI prathama bhUva kayAM thAya che te samajAvatAM kahe che - AtmabrAMti sama rega nahI, saddagurU vaidya sujANa; guru AjJA sama pathya nahIM, auSadha vicAra dhyAna....129. pite pitAne ja na oLakhe enA jevI bIjI bhUla kaI hoya? anAdi saMsAramAM jIve pitAne ja jANyuM nathI. huM AtmA chuM' e jANe te bhUlI ja game che athavA dehane huM mAnI lIdhuM che. A che jIvanI mithyAtva dazA. Ane ja zrImadjI mahAroga tarIke oLakhAve che. zarIramAM mahArega kayAre thAya? zarIranI svAbhAvika pratikArazakti (Resistance power) ochI thAya tyAre. A zarIramAM bahAranI badhI ja vikRtio sAme jhajhumavAnI tAkAta che. jyAre koI rogANu zarIramAM vikRti UbhI karavAno prayAsa kare ke zarIranI pratikArazakti tenI sAme laDI tene harAvI de che. pachI gANa zarIrane kaMI karI zakatA nathI. paNa kaI kAraNe pratikArazakti maMda paDI gaI te zarIrane regathI gherAI jatAM vAra lAgatI nathI. tema jIvamAM mithyAtvAdi rogANu sAme laDavAnI pracaMDa tAkAta che. aMdaramAM ja A asIma zakti paDI che. paNa mehanA prAbalya e zakitane maMda karI nAkhI che. tethI AtmA vikAre sAthe laDI zakyuM nathI ane rega vadhatA jAya che. rogI rahevuM keIne ya gamatuM nathI. nigI svastha avasthA ja sahune priya che. te sarva prathama roga zuM che te jANavuM paDaze. arthAt nidAna karAvavuM paDaze. e nidAna mATe anubhavI vaidya joIze. tenA hAthamAM zarIra sepavuM paDaze. baMdhuo zarIranI bimArI mATe sArAmAM sAro anubhavI juno vaidya joIe. temanI pAse jaI eka-eka phariyAda, eka-eka hakIkata kazuM ja chUpAvyA vagara kahIe te ja sAcuM nidAna thAya. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM AtmAne pitAnI ja bhrAMtirUpa roga che. mithyAtvamAM phasAye che. eTale sarva prathama te sadgurunA caraNamAM javuM paDaze. jemaNe svayaM AtmA anubhavyo che, eTaluM ja nahIM paNa sadguru prathama ApaNA jevA ja rogI hatA. teoe mithyAtvanI pIDA veThI che ane pachI temAMthI mukta thaI samyaktvane pAmyA che. jeNe pitAnI jAta para anubhava karyo che. mAtra bahAranI lebereTarImAM prayoga karI jANyuM ke granthamAM vAMcIne jANyuM ema nathI. zarIranA rogane dUra karanAra vaidya te bahAranA prayoga, vAMcana ke anyatA anubhavethI jANatA hoya. teNe badhA ja regane anubhava pitAnA zarIramAM na karyo hoya. tethI e game teTalo anubhavI hoya chatAM svayaM anubhavyuM na hoya. jyAre adhyAtmamAge e bahu ja moTo lAbha che ke je saddagurunAM caraNe, mithyAtvanA vikAra kADhavA mATe javuM che e pite dadI hatA. davA lIdhI ane darda dUra karyuM. tethI emanA pAsethI maLatI salAha sUcanAmAM kayAMya khAmI na hoya. svayaMnA anubhavathI daI zuM ane davA zuM e teo kahe. vaLI nirogI avasthAne AnaMda paNa temaNe ja mANe che. mithyAtvane vikAra jatAM samyaktvarUpa svasthatA-nija svarUpa prApta thatAM te AtmAnaMda ke che te teone yathArtha jANa che. mATe ja teone gAthAmAM "sujANa kahyA che. AvA jJAnI gurudevane kazuM ya chupAvyA vinA pitAnI jAta seMpI daIe. aMtaramAM uThatA eka-eka bhAvane temanA samakSa jAhera karI daIe. ApaNI ajJAnadazAne pragaTa karI daIe te teo tarata ApaNe regane pakaDI pADI kaheH tamane bIjuM kazuM nathI paNa mithyAtva nAmane mATe roga che. AtmA pitAne ja bhUlI gayA che. mithyAtvarUpa mahAazuddhi AtmAmAM pedA thaI che. ane enA kAraNe ja saMsAranAM samasta dukho UbhAM thayAM che. e duHkhane dUra karavA game teTalA prayAsa kare, uparathI game teTalI mAlIsa karo paNa aMdaranI mithyAtva bimArI jAya nahIM. pite saccidAnaMda svarUpa, avikArI AtmA che. e jyAM sudhI anubhave nahIM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmabrAMti sama roga nahi tyAM sudhI bIjA duHkha dUra thAya nahIM. mATe jIve prathama puruSArtha karavAne che te sabhyaprAptine jethI mithyAtva ApoApa cAlI jAya. roganuM nidAna thayA pachI be vastu-eka te davA ane bIjI paraheja, bane sarakhAM ja mahattvapUrNa bemAMthI eka hoya te bimArI dUra na thAya. banene barAbara sevavA joie. UMcAmAM UMcI davA le ane sAthe je paraheja karavAnI che te na karo te davA kyAreka jheranuM kAma kare. roga vadhI jAya ne mRtyunI nobata Ave. tethI paraheja te joIe ja. bIjI bAju mAtra paraheja karyA kare ane davA na le te paNa na cAle. kadAca roga vadhatuM aTakI jAya paNa samULe nAza na thAya. [ahIM zrImaddajI prathama paraheja batAve che. pachI davA. guru AjJA sama pathya nahIM mithyAtvane dUra karavA mATe kaI jIva svacchede vatye jAya tethI ja eka anubhavI kavie kahyuM che - harinuM nAma rasAyaNa seve, paNa jo pathya paLAya nahIM te tenuM phaLa leza na pAme, bhava rego kadI jAya nahIM.... prabhunA nAmarUpa rasAyaNa haMmezAM sevate heya. paNa jIvanamAM jeje paccenuM pAlana karavAnuM che. te je na thAya, hiMsAdi doSathI nivavAnuM na thAya te e rasAyaNa kaMI ja phaLa Ape nahIM. saMsArarUpa roga jIvane lAge che te dUra thAya nahIM mATe rasAyaNa sAthe pazyanI anivArya AvazyakatA che. ahIM zrImadjI prathama paraheja batAve che. pachI "auSadha guru AjJA sama pathya nahIM mithyAtvarUpa rogane dUra karavA mATe jIva svaccha de va jAya. pite ja upAya jayA kare ane guru AjJA na mAne te roga maTe nahIM. mATe auSadha detAM pahelAM zrImadjI zarata mUke che ke tArI pagya pALavAnI taiyArI che ? te ja auSadha maLaze. anyathA nahIM. baMdhuo ! gurudevanI AjJA ja jIvana rAha batAvI zake. svachaMdane teDI zake. A zAstranI bhUmikAmAM ja sadgurunA mAhAbhyane zrImadjIe khUba varNavyuM che. jIvana anAdi mithyAtvabhAva sadagurunA zaraNa vinA, temanI AjJAnuM pAlana vinA jAya nahIM. jIvane prathama aMtaramAM e Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 huM AtmA chuM nirNaya Ave joIe ke mAruM samasta jIvana gurudevanA caraNe seMpI emanI eka-eka AjJAne mAthe caDAvavAmAM ja mAruM hita che. te sivAya mArI AtmabrAMti TaLaze nahIM. mane yathArthatA samajAze nahIM. caitanya AtmAnI anubhUti thaze nahIM. ane have jyAre gurunuM zaraNa maLyuM che tyAre AtmAnubhUti karyA sivAya pAchuM pharavuM nathI. anAdi saMsAramAM bIjA saMge maLyA tyAM bhautika sukha pAmyA pachI paNa e badhAM sukhabhAsa ja nIvaDayA. teNe AtmAnI azuddhine dUra na karI mATe have gurudevanAM caraNazaraNamAM jaI azuddhine dUra karI AtmAnI zuddhadazAnI prApti karavI che. A daDha saMkalpa jenA aMtarane viSe vate che te sadagurunA laye vatye jAya. ane pachI teoe Apela auSadhanuM sevana kare. gurudevanI AjJAnuM pAlana karavAmAM ziSyanI kayAM sudhInI arpaNatA joIe tyAre te auSadha levAne adhikArI bane?! amArA dAdAguru tapasvIzrI pUjya mANekacaMdajI mahArAja sAheba, jeo jJAnaprApti mATe rAjasthAnamAM pU. phikiracaMdajI mahArAjanA caraNamAM padhAryA hatA. jJAna ApatAM pahelAM pU. kiracaMdajI mahArAja A yuvAna sAdhunI pAtratA viSe parIkSA karatA. temAM eka vAra teoe eka evI AjJA karI ke jenuM pAlana karatAM sAdhunA manamAM paNa vikalpa uThe. teoe aMdaranA rUmanA gekhalAmAM paDela eka cIja lAvavAnuM kahyuM. pU. mANekacaMdajI mahArAja rUmamAM jaI gekhalAmAMthI cIja upADe che, te haraDenuM saceta phaLa. e te laI AvyA pU. mahArAja sAheba sAme dharyuM, ane pU. mahArAja sAhebe hatuM tyAM ne tyAM mUkI AvavAnI AjJA karI. pU. tapasvIjI mahArAja sAheba pAchuM mUkI AvyA. ane pharI zAstra svAdhyAyamAM pravRtta thaI gayA. divase nahIM, mahinAo vItI gayA. paNa pU. mANekacaMdajI mahArAjanA manamAM kaI vikalpa nathI. Akhare pU. phakiracaMdajI mahArAja sAhebe eka divasa pUchayuM: Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pI AtmabrAMti sama rega nahi. tapasvI ! huM te rAha joI rahyo chuM ke tuM mane Aja nahIM te kAla pUchIza. paNa te kema pUchyuM nahIM?" zuM gurudeva ?" ghaNA samaya pahelAM meM tArI pAse aMdaranA rUmamAMthI eka phaLa maMgAvyuM. tuM laI AvyuM. meM pAchuM mekalyuM. tuM mUkI AvyA. paNa te mane pUchayuM nahIM ! " gurudeva! zuM pUchavAnuM mAre?" kema? e saceta phaLa hatuM. pahevuM te e che ke sAdhune sacetane sparza varyuM hoya. ane meM tane e lAvavAnuM kahyuM. vaLI jarUra na hatI. te paNa sparza karA! tane vikalpa na uThyo ke meM A na kape evuM kArya tArI pAse zA mATe karAvyuM ?" nA, gurudeva! vastu zuM hatI ane zA mATe maMgAvI e vikalpa kare te mATe viSaya nathI. mAre te mAtra ApanI AjJAnuM pAlana karavAnuM hatuMe AjJA kevI ane zA mATe e huM zuM kAma vicArUM? ApanA sAmarthyamAM mane vizvAsa na hoya te ja A vikalpa uThe, anyathA nahIM. mane te AnaMda che ke Apa mane AjJA karavAne gya samajyA!" baMdhuo! pU. tapasvIjI mANekacaMdajI mahArAjanI AvI samarpaNutA, AvI AjJApAlatA joIne pU. phakiracaMdajI mahArAjanuM hRdaya prasanna thaI uThayuM ane aMtaranA ulaTa bhAvathI tatvajJAnanAM mA~ teone ApyAM. AvI AjJApAlanamAM vaphAdArI e ja che pathyanuM pAlana. e pachInuM sTeIja che auSadha vicAra dhyAna. jIvanI ciMtanadazA e che prathama sapAna, prathama jIve pitAnA svarUpa ane jagatanA svarUpanuM ciMtana karavuM jarUrI che. jIvanI nityanI mAMga avinAzI sukhanI ja che. jIvane svabhAva sukha che tethI ja jIva sukhane Icche che. keI paNa jIva duHkha nahIM che. vaLI keIne maravuM gamatuM nathI bhAga-3-5 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM paNa sadA jIvavuM ja priya che, zA mATe? AtmA amara che. e marate nathI tethI jIvanI mAMga paNa amaratAnI ja che. ane trIjuM anitya padArtha ke anitya saMbaMdha paNa jIvane pasaMda nathI. te haMmezAM padArthanI nityatA, saMbaMdhanI nityatAne ja icche che. tenuM kAraNa paNa e ja che ke jIvanuM svarUpa nitya che. AtmAne nAza thato nathI. Ama jIvanI mAMga nitya sukhanI, avinAzIpaNAnI, amarapaNanI tathA nityatvanI che. e ja sUcave che ke jIvanuM pitAnuM svarUpa jevuM che evuM ja e icche che. paNa tene khabara nathI ke pitAnI IcchA kema pUrI thAya? e je mAge che te zemAMthI maLe e bhAna nathI tethI e pudgalamAM A badhuM zodhavA jAya che ane pariNAme nirAza thAya che. jJAnIoe AvI jIvanI dazA joIne ja pharamAvyuM che ke jIve anuprekSA-vicAraNA karavI joIe. bhAvanA bhAvavI joIe. te mATe bAra bhAvanAmAM sarva prathama anitya bhAvanA mUkI. jenuM ciMtana karavAthI jIvane e bhAna Ave ke pite nitya-zAzvata cetana dravya che. ane pudgala anitya dravya che. anityanA saMyoga paNa anitya ja hoya. je pote anitya heya te kadI nitya sukha ApI zake ja nahIM. Ama pugalamAM sukhabuddhi che te TaLe. ane te pachI jIvamAM thatA rAgAdi bhAvo anitya eka anityatAne vicAratAM vicAratAM aMte jIva nitya evA cipa AtmA pAse AvIne aTake. temAM sthira thAya ane sarva anityabhAve TaLI jAya. Ama anityAdi bhAvanAonuM ciMtana chevaTe jIvanA zuddha svarUpa sudhI dorI jAya. ane pachI jIva pitAnA nirvikArI parama zuddha svarUpamAM sthira thAya, te ja dhyAna. Ama prathama vicAradazA ane pachI dhyAnadazA. vicAradazA eTalI baLavAna hoya ke je sarvathI AmAne bhinna batAvatAM batAvatAM AtmAne asaMgadazAnuM bhAna karAve. A bhAna AtmAne nija upagamAM sthira kare. AtmAmAM rahela anaMtajJAnanI paryAya paNa anaMta ane e anaMta Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmabrAMti sama roga nahi 67 paryAye mahelI eka paryAya eTale nijanA zuddha svarUpanuM dhyAna. AvI dhyAnadazA pragaTe eTale jIva para rahela mithyAtva dUra thavA mAMDe. rega cAlyo jAya, jIva samyakatvadazAne prApta kare. jIvanI anya karmo sAme laDavA mATenI pratikArazakti paNa vadhI jAya. huM te zarIra nahIM paNa huM te AtmA" AvI pratIti vartavA mAMDe. nijanI bhrAMtimAMthI AtmA bahAra Ave, have A brAMtimAMthI bahAra Avela chava, nijane oLakhyA pachI paNa kayAM aTavAI paDe che ane te bhUlane sudhAravA jIvane zuM kartavya che te avasare Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava sthita A nAma laI. vItarAga paramAtmA anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagUjJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A tri-rananI ArAdhanA anAdinI bhUlane TALI satya samajaNa Ape che. jenI AtmabrAMti TaLI jAya che te puruSArthanAM satya rAhe caDI jAya che. vinA puruSArtha siddhi nathI. jIvane jAgRta karI, puruSArthanI preraNA ApatAM zrImadjI pharamAve cheje Irache paramArtha te, karo satya puruSArtha; bhava sthiti Adi nAma laI, chedo nahIM AtmArtha..130. je paramArthanI IcchA kharekhara hoya che, tene regya puruSArtha joIe. prathama te vicAravuM e ghaTe ke IcchA che ke nahIM? bhavanAM bramaNathI thAkyA che ane have saMsAra nathI joIta evI prabaLa IcchA jAge te ja AtmavIryanuM phUraNa thAya. kahyuM paNa che jyAM cAha tyAM rAha." IcchA hoya te rAha maLyA vinA rahe ja nahIM. IcchA te saMsAranI heya ane mukhethI vAte mekSanI thatI hoya te zuM vaLe? saMsAra ja maLe. mokSano mArga maLe nahIM. moTA bhAganA mAna aMtaraMganI prabaLa abhilASAvALA hotA nathI. ane pachI kahe zuM karIe ? amAre te mekSa ja joIe che, mokSa vinA bIjuM kazuM ja nathI joItuM. paNa A kALamAM mekSa nathI tethI amArAthI puruSArtha paNa thatuM nathI. vaLI AvA duSamakALamAM AtmArtha jAge kyAMthI? mehanIya Adi karmo keTalAM satAve che ? A kALa ja e che ke ahI mehanIyane Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 bhava sthiti Adi nAma laI vadhAravAnA nimitto maLe paNa tene ochuM karavAmAM nimitto na maLe. vaLI sAcA sadguru paNa kyAM che ahIM? A badhA ja viparIta saMgo che. AvI viSama paristhitimAM ApaNe jamyA. hUDA avasarpiNI kALa che. tyAM mokSanuM nAma zuM levuM ? A badhAM ja bahAnAnI pAchaLa, mekSanI prabaLa IcchAne abhAva che. anyathA mArga maLyA vinA rahe nahIM. A kALamAM bhale mekSa na hoya! paNa mekSanI yathAzakya ArAdhanA karatAM keNa reke che ? ArAdhanAnuM phaLa te evuM che ke jeTalI kare te naphAmAM ja che. A janme jeTalI ArAdhanA thAya, tenAthI jeTalI Atma-vizuddhi thAya, eTalI pachInA janmamAM ochI karavI rahe. te ArAdhanA vyartha jatI nathI. vaLI keTalAka jIva ekAMta AgrahI hoya te evuM samajI beThA hoya ke jyAre ApaNe samaya Avaze tyAre oTomeTika puruSArtha thaze ane ApaNe mokSe cAlyA jaIzuM. jeTalA bha karavAnA lakhAvyA che te te karavA ja paDe ne? ApaNuM bhavasthiti pUrNa thaze eTale ke saMsAramAM rahevAne kALa pUre thaze, kALa labdhi pAkaze eTale satya rAhe caDI jaIzuM. AvuM mAnanArA bahu meTA bhramamAM che. keIpaNa vastu mAtra kALa pAke ne thaI jAya evuM banatuM nathI. puruSArtha te Avazyaka che, che ne che ja. kALanA pAkavAmAM paNa puruSArthanI anivAryatA che. keTalAka leke kamabaddha paryAyanA nAme badhuM ja cheDI, hAtha joDI besI jAya che. have kazuM ja karavAnI jarUra nathI. jyAre ApaNe kevaLajJAnarUpa paryAya pragaTa thavAnI haze tyAre thaze ja. temaja jyAre siddhi thavAnI haze tyAre thaze ja. jJAnInA jJAnamAM nizcita thaI gayuM che tema ja thAya. temAM pheraphAra na thAya. baMdhuo ! mAnI lIdhuM ke jJAnInA jJAnamAM je dekhAyuM te yogya ja che. temaja thAya ! paNa prazna e che ke kadI kaI jJAnI pAse jaIne pUchayuM ? pratye ! mArA bhave te nizcita che. eTalA bha karyA pachI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 huM AtmA chuM mokSa che ja. paNa vinA puruSArtha ja A badhuM thaI jaze? ke puruSArtha kare paDaze ? vicAre ! bhagavAna mahAvIrane AtmA, prathama tIrthaMkara prabhu AdinAthanA samayamAM temanA pautrarUpe hatuM tyAre ja AdinAtha bhagavAne kahI dIdhuM hatuM ke A vIzInA aMtima tIrthaMkara thaze. A nizcita hatuM chatAM prabhu mahAvIrane AgalA bhavemAM jJAnAdinI keTalI ArAdhanA karavI paDI? are! eTaluM ja nahIM je bhave tIrthakara nAma karma udayamAM AvavAnuM che, tIrthakara thavAnA che e cokakasa ! vItarAga banavAnA che e cokkasa carama zarIrI che e cakkasa ! mela thavAne che e cokkasa ! pachI zA mATe bAra mahinA ane tera pakSa sudhI ATalI AkarI sAdhanA karI? zA mATe upasarga-parisaha sahyAM ? teo te jJAnI hatA, mokSa thavAne che te jANatA ja hatA. vaLI rAjaputra hatA. rAjyanA sukha-bhegamAM paDyA rahayA hatA te mekSa na thAta? are! marUdevI mAtA kaMI paNa karyA vinA hAthInA hede kevaLajJAna pAmI deze padhAre! bharatane sAdhu thayA vinA, sAdhanA karyA vinA arisAbhavanamAM kevaLajJAna thAya te mahAvIrane kema na thAya? ene zA mATe ATaATaluM veThavuM paDayuM ? baMdhuo ! mahAvIranI evI ja bhavitavyatA hatI. eTalAM karmo bhegavavAnAM hatAM. e karmone teDavA puruSArtha karavAnuM hatuM. A badhuM ja hatuM tethI temane rAjamahelamAM kevaLajJAna na thayuM. tethI ja gAthAmAM kahyuM ke bhavasthiti pUrI thaze, tyAre mekSa thaI ja jaze evA bahAnA heThaLa pramAdI thaIne paDayA na raheze, kAraNa keI paNa kArya tenA pAMce ya samavA na maLe tyAM sudhI thatuM nathI. hA, koI kAryamAM ekanI pradhAnatA ane bIjAnI gauNatA hoya te banI zake, paNa pAMce ya samavAya kAraNane samanvaya thAya tyAre ja kArya bane che. 2. svabhAva 3. bhavivyatA. 4. karma. pa. puruSArtha vizvamAM evA aneka kAryo che ke jemAM kALa ja kAma karate. dekhAya. kALanA pAkavAthI ja kAma thayuM tema vyavahAramAM lAge. paNa tyAM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava sthiti Adi nAma laI kALanI mukhyatA hoya ane anya cAra kAraNe gauNatAe haya, paNa hoya te kharAM ja. kALanI mukhyatA dekhAya evAM kAryo jemake : eka strInA garbhamAM bALaka AvyuM. te tenA samaye ja janme te pahelAM ke pachI nahIM. ane kayAMka pahelAM ke pachI janme che te apavAda hoya. vRkSa mATe bIja vAvyuM e bIjane paNa jeTale samaya joIe teTale lIdhA pachI ja aMkurita thAya, pahelAM nahIM. e ja rIte AMbAnuM bIja Aje vAvyuM ane A varSe ja tenAM phaLa na maLe. keTalAMka bIja tata phaLe che. dUdhamAM meLavaNa nAkhI jamAve te tenA samaye ja dahIM thaze, tAtkAlika nahIM. jarUra hoya ke vasaMtamAM zaradanI jarUra hoya te e Ave nahIM. tene samaya thatAM ja Ave ! are! tIrthaMkara paramAtmA jevA anaMta vIryanA mAlikane mRtyu paNa nizcita samaye Ave ja. eka samaya mAtra paNa mRtyu AthuM pAchuM thaI na zake. ApaNA itihAsamAM e vAta Ave che ke bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachI bhasmagraha besavAne hate. Indrone jANa thatAM, teo prabhu pAse AvI, prArthanA kare che " pratye ! bhasmagraha besavAnI taiyArI che. Apa be ghaDInuM AyuSya vadhArI de ! ApanI hayAtImAM je graha besI jaze te jaina dharma para Apatti nahIM Ave. paNa Apa nirvANa padhArI gayA pachI graha besaze te jaina dharma ghaNuM sahana karavuM paDaze. dharmanI paDatI thaze !" mahAvIre javAba Ape " he indra ! AyuSyamAM be ghaDI te zuM ?" eka samaya paNa huM vadhArI zakate nathI ! e mArA hAthanI vAta nathI ! kALa pitAnuM kAma karaze ja kALa nizcita hatuM. te samaye ja AvyuM. te A badhA ja kAryomAM kALanI mukhyatA dekhAya che. bIjuM kAraNa svabhAva. vastune svabhAva jevo hoya te ja rahe temAM parivartana na thaI zake. strIne mUcha kema nathI ugatI ? ke hatheLImAM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 AtmA chuM vALa kema nathI ugatA? A tene svabhAva che. temaja lImaDAnA vRkSa para kerI ane kerInAM vRkSa para lIbaLI kema na Ave ? bane pAse pAse ja vAvyAM heya. eka sarakhuM ja khAtara pANI, havA, prakAza maLatAM hAya. chatAM AMbAmAM kerI ane lImaDAmAM lI baLI ja Ave ! meranAM pIchAM raMgaberaMgI ane kalAyukta kema? keNe AvAM suMdara cItaryA? beraDIne kAMTe bIjA badhA ja kAMTA karatAM tIkSaNa kema? parvata sthira ane vAyu caMcaLa kema? sUrya pUrvamAM ja uge ane pazcimamAM ja Athame ema kema? A badhA ja praznonuM samAdhAna mAtra eka ja zabda ane te "svabhAva te-te padArthone te ja svabhAva. trIjuM kAraNa bhavitavyatA-niyati. jenI jevI bhavitavyatA hoya tema ja thAya. AMbA para mora te ghaNe Ave paNa keTalAka kharI jAya ane keTalAkamAMthI kerI bane. badhe ja mara kerI kema na bane? keTalIka kerI khATI ane keTalIka mIThI kema? manamAM je vicAryuM na hoya, IchayuM na hoya evA saMge vastu ke vyakti maLI jAya che ane je IcchatA hoIe te na paNa maLe, hoya. cAre bAju zastra pheMkAtA hoya temAMthI ugarIne ghare pAchA Ave; ane eka gharamAM beThe beThe hArTaeTeka Ave ne khalAsa thaI jAya ! are ! eka mANasa plenanA bhayaMkara akasmAtathI bacI jAya. jemake ApaNA merArajIbhAI ane eka mANasane Thekara vAge ne prANa UDI jAya ! A badhAM kAryomAM kAma kare che bhavitavyatA. jenI jevI bhavitavyatA hoya tema thAya. cothuM kAraNa karma. jenAM jevAM karyo hoya tevuM phaLa te pAme che. anAdithI jIva cAra gatimAM paribhramaNa karyA ja kare che. saMsAramAM sukhaduHkha bhogavyA kare che. rAma jevA mahApuruSane 14 varSa vanamAM rahevuM paDayuM. ane sItA jevI satI mAthe kalaMka AvyuM. bhagavAna AdinAtha jeo asIma pu laIne janamyA hatA. Adi tIrthakara thayA, Adi bhUpa thayA. chatAM dIkSA laIne eka varSa sudhI anna Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava sthiti Adi nAma laI 73 pANI na maLyAM. mahAvIra, jenA caraNamAM traNa leka chAvarI deveane indro temanI sevAmAM hAjara chatAM bharavADe kAnamAM khIlA ThekayA. caMdanabALA jevI rAjakumArIne cauTAmAM vecAvuM paDayuM. A badhAMnuM kAraNa karma. eka bhUkhe uMdaraDI pharatA-pharate eka gharamAM Ave, tyAM eka karaMDiye che. temAM kaMIka khAvAnuM haze ema samajI karaMDiyAne kotaravA mAMDayo, te aMdarathI khIjAyele sApa nIkaLe ane uMdaraDAne svAhA karI gaye. A karma. pAMcamuM kAraNa puruSArtha. puruSArtha vinA kaMI maLatuM nathI. sItAnuM apaharaNa thayuM. rAme puruSArtha karI laMkA para vijaya meLavyo, ane sItAne choDAvI. je puruSArtha na karyo hota te sItA kadI rAvaNanA sakaMjAmAMthI mukta na thaI hota. talamAM tela te che paNa tene pIlavAne puruSArtha thAya te ja tela nIkaLe. nAnI evI velaDI vRkSa para caDhe che ane pitAne vikAsa kare che te paNa puruSArtha dvArA ja. vyavahAra paNa puruSArthanI mahattA batAvatAM kahe che ke TIpe-TIpe sarovara bharAya ane kAMkare-kAMkare pALa baMdhAya. puruSArtha vinA dhanasaMpatti, vidyA, sukha, yaza-kitI kazuM ja maLatuM nathI. mATe pratyeka kArya mATe puruSArtha jarUrI che. A pAMce ya kAraNo jyAre bhegAM thAya tyAre kArya bane che. koI eka kAraNathI kArya banI jatuM nathI. hA, ema bane ke pAMcamAMthI eka kAraNa mukhya hoya ane bIjAM gauNa heya paNa bIjA kAraNene sadaMtara abhAva hoya evuM nA bane. upAdhyAya zrI vinayavijayajIe kahyuM che - e pAMce samudAya manyA viNa, keI na sA kAja jemake : sUtaranA tArathI vastra bane che. te tene "svabhAva che. jyAre tene kALa pAke tyAre ja sUtaramAMthI vastra vaNAya. tamArA goDAunamAM sUtaranAM role ghaNA samayathI paDayA hoya temAMthI jene-jene jyAre Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ' huM AtmA chuM kALa pAke tyAre ja eTalA rIla bahAra Ave ane temAMthI vastra vaNAya. vaLI jo e taMtunI bhavitavyatA hoya te ja vastra taiyAra thAya anyathA keI kAraNe e adhUrUM paNa rahI jAya. mazIna kharAba thaI jAya, keTalAka rIlane sUtaramAM e bhavitavyatA na hoya te e kadI vasrarUpa thAya nahIM. je mANasa vastra vaNI rahyo che tene "puruSArtha joIe. badhI sAmagrI taiyAra hovA chatAM je purUSArtha thAya ja nahIM te vastra vaNAya nahIM. ane e vastra banI gayA pachI paNa tene bhegavanAranAM karma joIe. . je karma na hoya te vastra AvIne paDyuM hoya chatAM bhegavI na zake. Ama eka vastramAM pAMca samavAya kAraNa heya. Aja rIte jIvanA vikAsamAM pAMca kAraNe kAma kare che-vinaya-vijayajI upAdhyAya kahe che niyati vaze haLu karamI thaIne nigoda thakI nikaLI puNya manuSya bhavAdi pAmI saddagurune maLI. bhavasthitine paripAka thaye tava paMDita vIyara ullasi, bhavya svabhAve zivagati pAmI, zivapura jaIne vasiye, prANI! samakita mati mana ANe, naya ekAMta na tANe re.. anAdithI nigadamAM paDele jIva "bhavitavyatAnA ge haLukamI thAya ane nigodanI bahAra nIkaLI bAdara ekendriya, vigalendriya, asaMsI paMcendriya Adi yoniomAMthI pAsa thata-thato AgaLa vadhe, te pachI puNya karma" nA cega thatAM manuSyajanma pAme. saddagurune vega pAme. zAsanuM zravaNa maLe ane e thatAM thatAM bhavasthiti pAkatAM kALanA yoge enuM AtmavIya ullasita thAya eTale ke puruSArtha karavA prerAya, aMte e jIvamAM rahela "svabhAvIrUpa bhavyatvanA kAraNe te mekSa pAme. Ama nigadathI zarU karI, mekSa sudhInI yAtrAmAM jIva pAMce samavAyanA vege, kyAreka eka te kyAreka bIjA samavAyanA baLavAnapaNAnA kAraNe lakSyane pAmI jAya che. mATe ja kaI paNa eka kAraNathI mekSa thaze evA bhramamAM rahenArane mokSa kadI na thAya. mATe ja zrImadjIe ahIM kahyuM ke bhavasthitinuM nAma laIne AtmArthanI ArAdhanA choDI na. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava sthiti Adi nAma laI 75 dezo. puruSArtha te karavAnuM ja che. ApaNe jANatA nathI ke ApaNe keTale puruSArtha karavAnuM bAkI che? AgaLa batAvyuM tema mahAvIra jevA carama zarIrI jIvane, tIrthakaratva jevI jabaradasta DyatA laIne Avela AtmAne paNa ATale puruSArtha karavAne have te ApaNe keTale haze tenI kayAM khabara che ? mATe kaI paNa prakAranA bahAnA vagara aMtaraMgamAM mokSane pAmavAnI prabaLa IcchA jAgRta karI laIe ane te anusAra puruSArtha paNa karIe te ja mekSa prApya che. ahIM zrImadjI jIvanI eka pachI eka bhUla sUcavI rahyA che. tathA ekAMta mAnyatAomAM muMjhAyelA jIvane muMjhavaNamAMthI bahAra kADhI rAha batAvI rahyA che. have pachI ekAMta vyavahAra ke ekAMta nizcaya kAryakara nathI paNa banenA samanvayAtmaka draSTikoNa ja jIvane upakArI che te avasare. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nizcaya nahIM sAra vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA sabhyadarzana, sabhyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA dravya-bhAve baMne prakAre thAya tyAre ja saMpUrNa bane, anyathA e adhUrI rahe. dravya tathA bhAva bannene yathArtha rUpe sApekSa daSTie samajavA joIe. Atmasiddhi zAstranA prAraMbhamAM ja ekAMta jJAna ane ekAMta kriyAne mAnanAra zuSkajJAnavAdI tathA jaDakiyAvAdIne ullekha karI zrImadjIe e bane bhUlelA che, bhramamAM che ema batAvyuM. bhUlele jIva dhArelA dhyeyane varI zakto nathI. mArge cAlatA jIve mArganI pUrepUrI sAvadhAnI rAkhavI jarUrI hoya che. cAhe saMsAra mArga hoya, cAhe mokSamArga hoya. cAhe pagadaMDI heya, cAhe dherImArga hoya paNa kayAMya dizAcUka na thaI jAya te mATe atyaMta satarka rahevuM ja paDe. je jarA paNa cUkAya te kayAreka evuM banI jAya ke dakSiNamAM cAlate mAnava pUrva tarapha cAlavA mAMDe. ane tenA gaMtavyathI vadhune vadhu dUra thatuM jAya. mATe eka-eka ga saMbhALIne upADavuM paDe. adhyAtmakSetre cAlatA jIvane pitAne mArga tapAsIne pachI ja paga upADAya ane upADayA pachI paNa kyAMya cUkta nathI tenI pUrepUrI sAvadhAnI rAkhavI jarUrI. AvI sAvadhAnI satata jaLavAI rahe mATe zrImadjI sAdhaka jIvane cetave che - nizcaya vANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM nAya; nizcaya rAkhI lakSamAM, sAdhana karavAM seya...131... Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adipe e janama-maraNa karIne Ava tathA te nizcaya nahIM sAra 77 nizcaya naya kahe che AtmA zuddha, buddha, niraMjana-nirAkAra che. eka, asaMga ane akhaMDa che. je siddhane AtmA te sahune AtmA. A abhiprAya khoTo nathI. parama zuddha nizcaya nayathI AtmA Ave ja che. paNa vyavahAramAM jyAM sudhI jIva saMsArI che, siddha thatuM nathI, tyAM sudhI tene oLakhavA mATe vyavahAranA AlaMbane ja oLakhAya. zuddhabuddhaniraMjana-nirAkAra hovA chatAM kama saMge malina che, ajJAnI che. keIne keI dehAkRti dhAraNa karI che. aneka jIva tathA aneka pudgalane saMga che. vAraMvAra janma-maraNa kare che. ane tethI ja AtmA manuSya-deva AdirUpe oLakhAya che. saMsArI jIvane oLakhavA mATe cAramAMthI kaI eka gatirUpa te tene kahevuM ja paDe. vAstavamAM AtmA manuSya nathI paNa teNe dhAraNa karele deha mAnavane che. vyavahAramAM AvA zabda-prayAga karIe chIe. pANIne ghaDe kahe ke ghInI baraNa kahe. te vAstavamAM ghaDo mATIne che paNa temAM pANI bharyuM che tethI tene pANIne ghaDo kahyo. baraNe kAcanI che paNa temAM ghI che tethI tene ghInI baraNI kahI. e ja rIte AtmA, AtmA ja che. manuSya deha dhAraNa karyo che mATe te manuSya kahevAya. AvA aneka vyavahAro jIvanamAM cAle che je samajavA mATe che. A samajyA pachI sAdhaka AtmAe vicAravAnuM e che ke nizcayathI AtmA zuddha-buddha hovA chatAM tenI vartamAna paryAya azuddha che. tene zuddha karavA mATe, AtmAmAM rahela karmanI malinatAne dUra karavA mATe sAdhana karavA jarUrI che. je sAdhanane vyavahAra nahIM thAya te AtmA kyAreya zuddha nahIM thAya ! sAdhana zuM ? AtmAnA parama zuddha svarUpane lakSya karAte bAhya vyavahAra jevAM ke saMyama-pAlana, satsaMga, ratnatrayanI ArAdhanA vagere sAdhana che. A sAdhana vaDe sAdhanA thatI jaze tema-tema paraMtu keTalAka AgrahI jIve AtmAnuM svarUpa zuddha nizcayanaye je batAvyuM, tene mAnI laI evI pakaDa kare ke huM te zuddha, asaMgI sadA nirvikArI chuM. mArA svarUpamAM leza mAtra malinatA nathI te mAre zuM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '78 huM AtmA chuM jarUra che saMyamanI? vrata-niyamonI? pratyAkhyAna AdinI ? ane AvA cha svacchaMdI banI jAya. jIvanamAM tapa-tyAga ke saMyamane utAre nahIM . ane vAta kare mekSanI ! teonAM jIvana vikRta thaI jAya. baMdhuo ! nizcayanA lakSya pahoMcI gayele jIva sAdhanane choDI de sAdhanane choDavAnuM ja miniTe sAdhana mAMthI hada mA sahaja tyAga-saMyamamaya ja thaI gayuM hoya. tene uparathI saMyamanAM vratanuM Are paNa karavAnI jarUra na rahe. paNa je lakSyane pahoMcyuM nathI teNe eka paNa sAdhana choDAya nahI. je vagara samaje cheDI de te dazA bahu burI thAya. tame TreInamAM besI madrAsathI muMbaI jaI rahyA che. nizcaya nayanA vicAre caDyA ane tamane lAgyuM ke sAdhananI jarUra nathI ane adhI rAtre jaMgalamAM utarI paDo te zuM dazA thAya ? are ! TreIna te ThIka paNa palenamAM beThA che ane nizcaya naya sAdhanane choDavAnuM kahe che evuM UMdhuM samajI, A ja miniTe sAdhana choDI devuM che ema vicArI lenamAMthI kUdake mAre te lakSya pahecI javAya ne ? ke pachI ke "rAma belo bhAI rAma' karavAvALAnI paNa jarUra na rahe ? | vicAro baMdhuo ! bhautika jIvanamAM sAdhana tyAre ja cheDIe chIe ke dhArelI maMjhile pahoMcI jaIe. keInA lagnamAM gayA che. suMdara vastra-AbhUSaNe paheryA hoya ! kyAM sudhI paherI rakhAya ? lagnanI vADImAM ho tyAM sudhI lagna patI jAya ane vADInI bahAra AvI badhu utArI nAkhe ke ghare pahoMcyA pachI ? AvA te jIvananA aneka vyavahAre che. ane AmAM ApaNI samajaNa pUrepUrI kAma kare che. basa, A ja rIte adhyAtma sAdhanAnA kSetramAM jyAM sudhI lakSyane pahoMcyA nathI. tyAM sudhI vyavahAra choDe nathI. evIza tIrthakaromAMthI keTalAkane dIkSA lIdhA pachI be-traNa -cAra mahIne kevaLajJAna thayuM che. teo jANatA ja haze ne ke amuka samaye kevaLajJAna thavAnuM che te teone ghara-bAra choDI dIkSA levAnI zI jarUra hatI ? carama zarIrI AtmA keTalI badhI pUrvanI taiyArI karI padhAryA haze chatAM cAritra lIdhuM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 te nizcaya nahIM sAra paMcamuSThi leca karyo. mahAvratanuM pAlana karyuM. vihAra Adi caryAonuM pAlana karyuM. eka paNa vyavahArane apalApa karyo nathI. mATe ApaNuM jevA sAmAnya che mAtra nizcayanI vANI sAMbhaLI huM zuddha-buddha chuM. mAre kaMI karavAnI jarUra nathI, ema kahI vrata-niyama-pratyAkhyAna cheDI de e kema cAle ? baMdhuo ! mApha karaje ! paNa keTalAka te evuM samajatA ane samajAvatA thaI gayA che ke vrata-niyama e AzravanuM kAraNa che ! paNa huM emane pUchuM chuM ke vrata-niyama AzravanuM kAraNa te avrata ane svaccheda te zAnuM kAraNa? saMvaranuM? kayA zAstramAM lakhyuM che ke avata-svacchedI thaIne vatye jAya tene saMvara thAya ! are ! vicAro te kharA ! vrataniyama yathArtha thAya te saMvaranuM ja kAraNa heya ! avatane Azrava jAya ane vratarUpa saMvara thAya. paNa vrata-niyama yathArtha na thAya, te paNa pApa Azrava te aTake ne ? puNyane Azrava na thavA devA mATe, pApanA Azravane paNa na rokave ? e kayAMne nyAya ? baMdhuo ! bahu bhUlAvAmAM chIe. AvuM sAMbhaLI, vrata-niyamane AzravanuM kAraNa samajI, tene apalApa karIzuM te saMsAra ja vadhaze ! mokSa te haze tenAthI paNa dUra jaze, e samajavuM bhUlaze nahIM ! tethI ja zrImaddajI kahe che nizcayanA lakSe sAdhana karavAnAM ja che. sAdhanane apalApa na karaze. nizcayanuM jJAna jarUrI che. te vyavahAranuM AcaraNa jarUrI che. mAtra nizcayane jANa vyavahAra cheDI dezo te paNa bhUlamAM ane vyavahAra karatA rahI nizcayanuM lakSya nahIM rAkho te paNa bhUlamAM ! mAre AtmAnI zuddhi arthe rAga-dveSane kSaya kare che ane e mATe vrata-niyama-saMyamanuM pAlana karavuM che. A bannene yathArtha rIte samajavA mATe ja A zAstranI racanA thaI che. teo kahe che - naya nizcaya ekAMtathI, AmAM nathI kahela ekAMte vyavahAra nahi, bane sAthe rahela132 gamatanI je kalpanA, te nahIM savyavahAra bhAna nahIM nija rUpanuM, te nizcaya nahi sAra...133. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM prathama te e samajavuM ghaTe ke ekAMta AgrahI onI durdazA joI zrImaddajInA aMtaramAM karUNA vyApI che. evA jene satya samajAya evI rIte Atmasiddhi zAstramAM teoe vyavahAra tathA nizcayane sAMkaLI lIdhAM che. jaina darzana anekAMtavAdI darzana che. sAta nayanAM sAtase naya ane tenA anaMta naya karI ahIM tatvanuM vivecana karyuM che. keI paNa nayane apalApa karyo nathI. apalApa karatAM te nayAbhAsa thaI jAya tethI tatvanuM yathArtha svarUpa samajI na zakAya. nayAtmaka mukhya be daSTikeNa vaDe A zAstramAM AtmAnI carcA karI che. tethI zrImadjI kahe che ke ahIM nathI te ekAMta nizcaya naya ke nathI ekAMta vyavahAra naya. paNa bane pita-pitAne sthAne yathArtharUpathI batAvela che. zrImadjInI A Ti addabhUta che. teo jJAnI hatA. pacamakALanA bhAve jANatA hatA. AjanA mAnavanuM manovijJAna jANatA hatA. tethI ekAMta AgrahI mANase beTA raste ja che ema bhArapUrvaka kahI teonI AMkha ughADavA mAge che. vaLI vyavahArane mAnanAra paNa vyavahAramAM kyAM bhUle che ane nizcayane mAnanAra nizcayamAM kayAM bhUlyuM che e paNa batAvavuM che. eka to mAtra vyavahArane mAnate hoya eTale beTe te khare khare ja paNa vyavahAramAM ya sadvyavahArane na samajatuM hoya tethI te bilakula che. evI ja rIte ekAMte nizcayane mAnanAra beTe ja paNa nizcayamAM paNa yathArtha nizcaya zuM che tenI tene bhAna na hoya tethI te ya bilakula beTo. Ama, A kALamAM pravartatI AvI mAnyatAone spaSTapaNe pragaTa pite mAnate hoya te gaccha-mata ke saMpradAyanA AcAra-vicAra te vyavahAra. AvI mAnyatAo jIva hoya che paNa jyAM durAgraha che tyAM vyavahAra paNa zuddha nathI. ApaNe junA gomAM pita-patAnI samAcArIthI ja dharma thAya, anyathA nahIM tema ekAMtapaNe mAne che. - tAmbara hoya ke digambara, sthAnakavAsI-mUrtipUjaka ke terApaMthI sahu Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nizcaya nahIM sAra pita-pitAnI pakaDa laIne AgrahapUrvaka kahe ke ame je samAcArInuM pAlana karIe chIe e ja prabhunI batAvelI che. e ja jinAjJA che, bIjI nahIM. mATe ame sAcA ane bIjA badhA ja beTA. te A kALe nIkaLela anya-aneka navA navA paMthavALA ema kahe ke tava te amArI pAse ja che. are ! mApha karajo baMdhuo ! paNa eka ja mata ke paMthane mAnanAra paNa ema kahe ke amAruM grupa je jANe che te bIje jANatuM nathI. amArA ISTadeve je gupta tatva prabodhyuM che te mAtra amAruM maMDaLa ja jANe che, bIju nahIM. ame je rIte stuti-bhakti karIe chIe e ja barAbara, bIjA badhA juThA. jyAM AvI bhrAMti phelAvatAM heya, ISTadevanA nAme paraspara vaimanasya UbhAM thatAM hoya, ekAMtika Agraha karIne bIjA pratye dveSAdi sevatAM hoya tene kevA kahevA ? yAda rAkhaje ! A paNa bhUlelA che. game tevI vAta karatAM hoya paNa temane vyavahAra paNa juThe ane temane nizcaya paNa juThe ! kharekhara ! A kALamAM jJAnIne viyega che e ja ApaNI meTI kamanasIbI che. jJAnI ane ajJAnImAM ATale ja bheda. zrImadjI kahe che : gacachanA bheda jJAnIoe pADayA nathI. ajJAnIne matabheda karatAM vAra lAgatI nathI." AvA matamatAMtaramAM rAcI pitAne mata ja sAce e kadAgraha te vyavahAra nahIM paNa nizcayane pAmavA mATe jIvamAM je dazA pragaTAvI joIe ane e dazAne pragaTAvavA mATe je puruSArtha te ja vyavahAra, sadvyavahAra. te mATe A ja zAstramAM zrImadjI kahI gayA che "kaSAyanI upazAMtatA...." Adi. evI dazA je jIvamAM pragaTe te sadvyavahAra e ja rIte nizcaya zuM che? je dehane anubhava che te AtmAne anubhava nathI. vairAgyAdi sAdhanene pAmyA nathI. ane mAtra huM caitanya svarUpa AtmA, sarvathI asaMga, zuddha buddha chuM AvuM vANI dvArA bolyA karavuM te nizcaya nathI. nizcayanI dazA e te anubhavanI dazA chepite bhAga-3-6 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 huM AtmA chuM saMvega, nirveda, anukaMpA ane AsthA. A pAMca lakSaNe jenA jIvana vyavahAramAM paNa utarI gayA hoya, tene nizcayanuM lakSa thayuM che. bAkI vAte te bahu meTI kare paNa jIvana vyavahAranAM kayAMya ThekANuM na hoya! te ghaNAM varSo pahelAM eka bhAI muMbaImAM maLyA hatA. temanI sAthe kaMIka carcA cAlI. sAdhuonI samAcArI tathA samAja sAthenA vyavahAranI. te te bhAI kaheH "mahAsatIjI! AtmAnA AMgaNAmAM AvA vyavahAra hoya?" temane kahyuM : "bhAI! sAdhu samAja vacce beThAM che. samAja sAthe kaMIka AdAna-pradAnane vyavahAra che. je e vyavahArathI chUTavuM hoya te AnaMdaghanajInI jema samAja cheDI jaMgalamAM cAlyuM javuM joIe! jyAM sudhI e nahIM bane tyAM sudhI mane-kamane badhA ja vyavahAre jALavavA paDe ! paNa huM tamane pUchuM chuM ke ATalI nizcayanI vAta jANe che te AtmAnA AMgaNAmAM, kALa-LAM karavAM paDe e vepAra dhaMdho hoya? uttaramAM mauna ! vAstavikatA sAmI Ave tyAre mANasa je hoya te ughADo paDI jAya. dharma-ArAdhanA e kaMI khAvAnA khela nathI. nAnA bALakanI ramata nathI. e te khAMDAnA khela che. nizcayane vANImAM utArI deve te saheluM che, paNa nijAnubhUti karI svane pAmI levo e ja muzkela che. jeNe svanA AlaMbane jIvana vyavahAra rAkhe che temanuM jIvana te addabhUta heya. jIvananA vyavahAro badhA ja jALavavA paDe paNa temAM viveka heya. zrImad rAjacaMdrajInA vyApArI jIvanane eka prasaMga. teo jhaverAtane dhaMdhe muMbaImAM karatA hatA. eka vakhata eka Araba sAthe matIne seda karyo. pele Araba se patAvI pitAnI dukAne jaI moTAbhAIne A sedAnI vAta kare che. sAMbhaLI moTe bhAI gusase thAya che. nukazAnIne dha karyo che. Ama na karAya. nAne bhAI gabharAye zuM karavuM ? te Darate Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nizcaya nahIM sAra Darate zrImadajI pAse Ave che. dukAne AvyuM paNa huM utarI gayuM che. bolI zakatuM nathI zrImadjI pUche che, "zuM vAta che bhAI!" pele kahe che rAyacaMdabhAI! huM tamArI sAthe A sodo karIne gaye paNa moTAbhAInA kahe che. AmAM te amane nukazAnI thAya che. oha! emAM ATalA gabharAyA ? lAve ApanuM lakhANa ! ane zrImadjIe lakhANane kAgaLa laI phADI nAkhe. "jAva, tame chuTTA. rAyacaMda dvadha pIe che, keInuM lehI nathI pI zakato. baMdhuo ! Araba vepArIne muMjhavaNamAMthI ugArI lIdhe. pitAne maLate lAbha jato karyo. vicAraje ! e vepArI hatA. temane paNa meTA parivAranuM pAlana piSaNa karavAnuM hatuM. e tyAgI netA thaI gayA chatAM temanuM lakSya AtmA tarapha hatuM. keInA jIvane kakaLAvI paiso meLavatAM e zikhyA netA. huM tamane pUchuM chuM ke AtmAnI vAta karanArA, nizcayanayavAdIonAM jIvana kevAM ? kALAM gheLAM karI, keInAM khUna cUsI paisA bhegA karanArA temAM keTalA ? garIba ane dInenI AMtaraDIne kakaLAvanArA keTalA ? ane karUNa-premathI sahune zAMti ApanArA keTalA ? ke pachI e ja hisAba rAkhe che ke dharmanA sthAne dharma ane dhaMdhAnA sthAne dhadho ! baMdhuo ! dhaMdhAmAM dharma na vaNAya tyAM sudhI AtmAnI vAte karavAne adhikAra nathI maLatuM. mATe ja jeNe kharekhara AtmAne pAma che teNe jIvanamAM sAtvikatA utAravI paDaze. ahIM zrImadjI vyavahAra ane nizcayane samanvayAtmaka draSTikoNathI raju kare che. sadvyavahArane tathA yathArtha nizcayane samajI nizcayanA lakSe sAdhana kare te ja AtmArtha sAdhI zakAya che. have jIvane puruSArtha kevuM suphaLa Ape che te avasare .. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa jJAnI thaI gayA...! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIno pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA saMpUrNa jJAnadazAne jAgRta kare che. jJAyaktA e AtmAne guNa, jagatanA sarva ye AtmAnA jJAnamAM jhaLake. jJAna e Adarza che. ane ye Adarza mAM paDatAM pratibiMba che. tethI ja AtmA jaDa ane cetana sarva padArthone jANe. AtmAmAM anaMta jJAnazakti che, saMsArI jIvanI A jJAnazakti avarAyelI che. jJAnAvaraNIya kameM A zakitane AcchAdita karI che. jema jema karmanuM AvaraNa pAtaLuM paDatuM jAya tema-tema jJAnazakitane vikAsa thatuM jAya che. jJAna, jJAna svarUpe eka hovA chatAM krame krame vikAsa pAmatuM hevAthI, temaja viSaya ane sAdhananI bhinnatA hovAnA kAraNe jJAnanA pAMca bheda zrI nandI sUtramAM zrI prabhue pharamAvyA che. nANa paMcaviha pannatta, tajahA-AbhiNIbohiya nANa, suyanANa, ohinANa, maNapajjadhanANaM kevalanANa / 1. AbhinibaMdha-matijJAna, 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAna, 4. mana paryAvajJAna, 5. kevaLajJAna. matijJAna tathA zrutajJAna, pAMca Idriya ane chaThThA mananI sahAyathI thAya che. prathama matijJAna. pAMca indriya ane manathI grahaNa karAyela viSaya baudhika dhAraNAmAM banI rahe che, eTale ke buddhi jene dhArI rAkhe te matijJAna ane e ja pAMca indriya ane manathI, zabdAlekha sahita arthAt zAstra-Agama granthonA AdhAre, upadeza vagerethI je jJAna thAya che te zrutajJAna. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa jJAnI thaI gayA 85 matijJAnapUrvaka zrutajJAna heya che. jyAM mati tyAM zrata, ane jyAM zrata tyAM mati. bane sahabhAvI jJAna che. eka hoya tyAM bIjuM heya ja. keI paNa jIvane bemAMthI eka ja jJAna hoya tema banatuM nathI. dareka saMsArI jene A bane jJAna hoya ja che, te nigodamAM paDele sUma ekendriya jIva hoya ke mAnavarUpe saMjJI paMcendriya jIva heya, paNa keI jIva jJAna vihoNe na hoya. tenuM kAraNa e che ke jJAna e AtmAne guNa che. guNa dravyathI judo paDe nahIM. sarvathA lupta thAya nahIM. vizeSatA eTalI ke je jIva samaktiI che tenAM mati-buta jJAna paNa samyapha heya. te jIva mati-zrata jJAna vaDe dravyanI yathArthatAne jANa hoya, tenI guNaparyAyane jANatA hoya. jyAre mithyAtvI jIva pitAnA mati-zrata jJAna vaDe padArthone jANe te tenA bAhya svarUpane, tenI vartamAna upagitA viSe jANate heya. are! kadAca bhUta-bhaviSyanI avasthAone paNa jANata hoya paNa tatvataH padArtha zuM che tenI tene khabara na hoya. jema jaDa padArthanuM AMtara svarUpa na jANatA hoya tema cetana AtmAne paNa na jANatA heya. "AtmA chuM e anubhava na hoya. dehAtma buddhi TaLI na hoya tethI ja tenAM mati-kRtane mati ajJAna-zruta ajJAna kahevAya. ane samyakI jIvane "huM AtmA chuM" ne anubhava tenA mati-kRtamAM thaI gaye heya tethI tenAM mati-zruta, matijJAna-zrutajJAna kahevAya. mati-zrutajJAna thavAmAM bAhya kAraNo jema Indriya ane mana che tema AMtara kAraNa che matijJAnAvaraNIya tathA zrutajJAnAvaraNIya karmane upazama. arthAta matijJAna tathA zrutajJAna para je karmanA paradA paDyA che te jema-jema AchA thatA jAya, jIva pitAnA puruSArtha vaDe e AvaraNone jema-jema chedate jAya tema-tema AtmAmAM paDela jJAna pragaTa thatuM jAya. sarva saMsArI ane mati-zruta jJAna athavA ajJAna te hoya ja che. paNa sahune kSapazama eka sarakhe na hoya, temAM tAratamyatA hoya tethI badhAnAM A jJAna paNa eka sarakhAM nathI. jemake buddhibuddhi e matijJAnane prakAra che. nAnA-moTA jemAM buddhi te dekhAya che paNa sahumAM sarakhI nathI dekhAtI. sahu mAnamAM Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM paNa eka sarakhI nathI hotI. kAraNa e ja ke matijJAnAvaraNIya karmane kSapazama badhA ja mAnavene eka sarakhe nathI dete. vaLI eka prazna thAya ke sUma ekendriya jIvamAM mati-zruta jJAna kevI rIte hoya? A jIvane paNa eka Indriya to che ja. pitAnI e Indriya dvArA viSayane grahaNa kare che. jyAM indriyanA viSayane grahaNa karavApaNuM che tyAM jJAna hoya ja. IndriyathI grahaNa karAyelA viSayane jIva bhagave che. bhega che tyAM jJAna che. vedaktA che. jJAna na hoya, vedakatA na hoya te bhega paNa na hoya. sUma ekendriya jIva paNa sparzendriyathI grahaNa karAyelA viSayane kAga dvArA bhagave che. mATe tene paNa akSaranA anaMtamAM bhAga jeTaluM paNa jJAna khulluM che. ekendriyathI jema-jema jIva AgaLa vadhatuM jAya tema-tema tene vadhu indriya maLe, eTalA ja IdrinA viSaya maLe, tene bhega ane saMvedana vadhatuM cAle. A badhuM ja mati-zruta jJAnAvaraNIyanA kSapazamanA kAraNe maLe che tethI mati-zruta jJAna paNa vadhatuM jAya che. manuSya paMcendriya jIvane Inidra-mana buddhi-badhI ja viziSTa zaktio maLI, tenA dvArA jJAna karI zakAya tevA viSaye paNa vadhu maLe, tenI vedaka zaktine paNa vadhu vikAsa thaye hoya. zArIrika, mAnasika, uparAMta bauddhika saMvedana mAnavane hoya. A sUcave che ke mAnavane mati-zruta jJAnAvaraNayane kSaye pazama sauthI vadhAre che. mAnavane badhI ja zaktio bIjA jIvanI apekSAe vadhu vikasita hoya che. tethI mAnava je puruSArtha karI mehanIyane kSaye pazama kare to tenuM mati-zruta ajJAna maTI jJAna thaI jAya. tethI ja mAnavane maLeluM mati-kRta atyaMta upakArI che. e jJAna vaDe ja e pitAne anubhavI zake che, vedI zake che. cArathI cauda guNasthAna sudhInAM svarUpane paNa e ja jJAnathI jANI zake che. AgAmenAM rahasya A jJAna vaDe ja ukelI zake che. sadgurune upadeza paNa A jJAna vaDe ja sAMbhaLe, ciMtave, Acare ane siddhatvane prApta kare. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa jJAnI thaI gayA avadhi ke manaHparvavajJAna na hoya te jIva paNa mAtra mati-zrata jJAnanA AdhAre Atma vikAsa karate sarvajJatA sudhI pahoMcI zake ane sarva karmane kSaya karI mekSa pAmI le. - Ama jIva mATe upakArI hoya te mati-kRta be ja jJAna. bIjA be jJAna, jJAnazaktinA vikAsarUpa bhale heya paNa siddhi thavAmAM kAryakArI nahIM. jyAre jJAnanI carcA cAlI che to avadhi ane mana:paryavajJAna viSe paNa vicArI laIe. je jJAna indriya ane mananI sahAyatA vinA ja, rUpI padArthone amuka maryAdA sudhI jaI zake te avadhijJAna. A jJAna avadhijJAnAvaraNIya karmanA kSapazamathI thAya che. sahu jIvane kSaye pazama eka sarakho nathI hote mATe tenA cha prakAra kyAM che. 1. anugAmI, 2. ananugAmI, 3. vardhamAna, 4. hAyamAna, pa. pratipAti, ane 6. apratipAti. eka jIvane je sthAnamAM jeTaluM avadhijJAna thayuM hoya, teTaluM avadhijJAna, te sthAna cheDIne AgaLa-pAchaLa jAya te paNa sAthe rahe. jemake eka sAdhakane cAre dizAmAM 300 K. M. joI zake teTaluM avadhijJAna thayuM hoya arthAta pote je jagyAe che tyAMthI cAre bAju 300-300 K.M. mAM zuM zuM che? zuM banI rahyuM che ? zuM banaze ? vagere rUpI padArtha tathA tenI paryAne jANe. e sthAnathI UThI bIje sthAne jAya te paNa jyAM jAya tyAMthI cAre bAju eTaluM jANe. jema hAthamAM dIva laine cAlanAra mANasa jyAM-jyAM jAya tyAM-tyAM dIvAne prakAza paNa sAthe ja rahe. A anugAmi avadhijJAna. je sthAnamAM avadhijJAna thayuM hoya tyAMthI ja teTaluM joI zake paNa sthAna choDIne bIje jAya to joI zake. pharI pAcho e sthAnamAM Ave te tyAMthI jaI zake. jema keI mANasa dIvAne pAse laIne beThe hoya te jyAM beThA hoya tyAMthI AsapAsa joI zakti hoya paNa dIve tyAM ja paDe rahe ane pite UThIne cAlate thAya te AgaLa kAMI dekhI zake nahIM. pharI pAcho mULa sthAne Ave tyAre joI zake. A ananugAmi avadhijJAna. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 huM AtmA chuM avadhijJAna thayA pachI aMtaranA puruSArthanA jore avadhijJAnAvaraNIya kSapazama vadhatuM ja rahe te jeTaluM avadhijJAna thayuM hoya tethI vadhatuM jAya. dravya-kSetra kALa ane bhAva cAreya prakAre vRddhi thatI rahe te vardhamAna avadhijJAna, tenAthI UlaTuM eTale ke AtmapariNAme maMda thatAM jAya tethI kSayapazama vadhavAne badale ghaTe te jeTaluM avadhijJAna thayuM hoya te dhIme dhIme ochuM thatuM jAya te hAyamAna avadhijJAna. eka vakhata avadhijJAna thayA pachI, pharI avadhijJAnAvaraNIya karmanuM AvaraNa AvI jatAM, e jJAna cAlyuM jAya te pratipAti avadhijJAna ane eka vAra AveluM avadhijJAna kadI jAya nahIM paNa aMta sudhI rahe arthAta te avadhijJAna-parama avadhirUpa thaI aMte kevaLajJAnamAM pariNata thaI jAya te apratipAti avadhijJAna. manuSya ane tiryaMcane A avadhijJAna viziSTa prakAranI sAdhanA vaDe jyAre avadhijJAnAvaraNIya karmane kSapazama thAya tyAre thAya che. cha bhedamAMthI kaI paNa avadhijJAna thaI zake. temAM paNa mithyAtvI jIvanA avadhijJAna ne avadhiajJAna athavA virbhAgajJAna kahyuM ane samyapha jIvanA avadhijJAnane avadhijJAna kahyuM. deva ane naraka gatimAM kSetra svabhAvanA kAraNe e bhUmimAM janma letAnI sAthe ja avadhijJAna hoya che. aMtaraMga kAraNarUpa avadhijJAnAvaraNIya kSapazama te kharo ja. paNa bahiraMga kAraNa mAtra tyAM janma tha te ja, ahIM koIne prazna thAya ke deva te ghaNAM puNya karIne tyAM utpanna thayA hoya tethI tene avadhijJAna hoya te te ThIka ! paNa mahApApa karI narakamAM utpanna thatAM jIvane avadhijJAna kema hoI zake ? A praznanA uttaramAM eka vAta te e samajI laIe ke avadhijJAna thavuM te puNyanuM pariNAma nathI. puNyazALI jIvane avadhijJAna thAya tema nathI. kAraNa avadhijJAna e audayika bhAva nathI paNa kSayopathamika bhAva che. jJAnAvaraNayanA kSayopazamathI jJAna thAya, puNyanA udayathI nahIM. tethI devane avadhijJAna hoya te puNyanA kAraNe nahIM paNa te kSetranA svabhAve. have nArakIne Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa jJAnI thaI gayA paNa avadhijJAna hoI zake kAraNe tyAM puNyanA udayanI jarUra nathI. narakanuM kSetra ja evuM che ke tyAM utpanna thate jIva game teTalA bhayaMkara pApa laIne AvyuM hoya paNa avadhijJAna te thAya ja. jema pakSInimAM janmatA jIvane pAMkha hoya ja. mAnava karatAM ochA puNyavALA hovA chatAM tenI ni ja evI che ke tyAM janme eTale pAMkha te hoya ja. ApaNane kyAreka ema thAya ke pakSIone maLelI A zakita kevI jabaradasta che! hajAre mAIlanI yAtrA bahu ja ceDAM samayamAM kare che. sAMbhaLyuM che ke Disembara-jAnyuArI mahinAomAM anya pradezomAM jyAre bahu ja ThaMDI hoya che tyAre hajAre pakSIo mAIlenI yAtrA thoDA ja divasamAM karI ahIM bhAratamAM Ave che. betraNa mahinA rahI pharI potAnA dezamAM pahoMcI jAya che. baMdhuo ! ApaNa ne paNa pAMkha maLI hatI te duniyAne eka paNa deza joyA vagara bAkI rAkhyo na hota. paNa aphasosa ! ApaNane A zakita na maLI. te jema pakSInI yoni evI che ke temAM janme eTale pAMkha maLe ja maLe, tema nArakI ke devalokamAM jIva utpanna thAya eTale tene avadhi. jJAna hoya ja hoya. deve avadhijJAna vaDe pitAnA pUrvabhavane jue, bIjAnA paNa jue. vaLI samakitI deve pitAnA jJAna vaDe A mRtyulekamAM tIrtha karanA janma, dIkSA, kevaLajJAna, mekSa AdinA samayane jANa e mahotsava karavA Ave. nArakI jIvo paNa avadhijJAna dvArA pitAnA pUrva bhavene joI, pUrve jenI sAthe vera baMdhAvyuM hoya te jIva paNa tyAM narakamAM utpanna thaye heya te pUrvanuM vera yAda karI tene badale le. naraka gatimAM verane badale jeTalo levAya teTale bIje na lai zakAya. mAnava ke pazu yonimAM verano badale vALavA jIva zuM karI zake ? bahu te jenA pratye vera che tene jAnathI mArI nAkhe. tethI paNa vadhu khunnasa caDe te mArelA zabanA TukaDe-TukaDA karI nAkhe. ethI vizeSa zuM karI zake ? jyAre nArakI jIvonAM te zarIra ja evAM hoya che ke tenA TukaDe TukaDA karI nAkhe, rAI-rAI jevaDA TukaDA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 huM AtmA chuM karo paNa pharI pAchA pArAnI jema e hukkA bhegA thaIne AkhuM ye zarIra jIvatuM thaI jAya. arthAt te mare ja nahIM. paNa kapAvAnI vedanA sahana, karavI paDe. Ama tenA AkhA AyuSya daramiyAna hajAro-lAkho vAra e kapAya vedanA saha-pharI joDAya. tethI tyAM verane badale pUrepUro laI zakAya. je jIvo khUba ja gADhAM vera bAMdhe tene evA bhayaMkara vera cUkavavA narakamAM ja javuM paDe, jyAM ochAmAM ochuM dasa hajAra varSanuM AyuSya ane vadhAre te sAgaropamanA hisAbe, je ApaNI kalpanAmAM paNa bese nahIM. te nArakI jIvonuM avadhijJAna AvA upayogamAM Ave. cothuM manaparyavajJAna. mana:paryavajJAnAvaraNIyanAM pazamathI A jJAna paMca mahAvratadhArI, nigraMtha muni ane te paNa sAtama guNasthAnavatI, apramatta saMyati tathA labdhidhara mahAtmA hoya tene ja thAya. anyane nahIM. A jJAna manavALA jIvonA mananA kAlika bhAvene jANe.saMjJI jIve manamAM je vicAryuM, vicAre che ke vicAraze, e badhAne jANe. temAM paNa be prakAra. jumati ane vipulamati. | Rjumatine viSaya bahu spaSTa na hoya tyAre vipulamati spaSTa rIte jANe vaLI banemAM dravya-kSetra-kALa-bhAvanI dRSTie paNa aMtara rahe. temaja bAjumati mana:paryavajJAna AvyA pachI cAlyuM paNa jAya. vipulamati AvyA pachI jAya nahIM. kevaLajJAnanI prApti sudhI avazya rahe cheluM kevaLajJAna. jJAnAvaraNIya karmano saMpUrNa kSaya thavAthI AtmAnA asaMkhya pradeza rahela anaMtajJAna ekI sAthe jhaLakI uThe te kevaLajJAna. enA keI bheda nathI. eka AtmAnA kevaLajJAnathI bIjA AtmAnA kevaLajJAnamAM keI aMtara nathI. pachI e sAmAnya kevaLInuM hoya, tIrthaMkara paramAtmA arihaMta devanuM hoya ke siddha bhagavaMtanuM heya. traNeyanA kevaLajJAnanuM svakSetre vedanA eka sarakhuM ja temAM kaze ya bheda nathI. vaLI kevaLajJAna thatAM pahelAM avadhijJAna ke mana paryAvajJAna hevuM ja joIe evuM jarUrI nathI. ghaNuM che A be jJAna pAmyA vinA paNa kevaLajJAna pAmI jatA hoya che. paNa mati-zrata mithyA maTI samyapha te thavAM ja joIe. te ja kevaLajJAna thAya. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa jJAnI thaI gayA 91 mati-kRta Adi cAra jJAna te kSaye pazama bhAvI che. tethI temAM taratama bhAva rahe, ochuM-vadhatuM rahe. AvIne cAlyA javApaNuM rahe. paNa kevaLajJAna kSAyika bhAve thAya. jemAM kaI bheda nahIM. keInuM kevaLajJAna evuM nahIM. AvIne cAlyA javApaNuM nahIM. mati-kRta Adi cAreya jJAna temAM samAI jAya. evuM anaMta jJAna-saMpUrNa jJAna-evI sarvajJatA. mati Adi cAre ya jJAna game teTalI vadhu mAtrAmAM hoya paNa te kevaLajJAnanA anaMtame bhAgye ja hoya. A parathI khyAla Ave che ke kevaLajJAnanI anaMtatA keTalI? vaLI kevaLajJAna eka-anaMta ane akhaMDa che. temAM prati samaye A jagatanAM sarva dravya-sarva paryAye jhalake padArthonI paryAye naSTa thavAnI apekSAe kevaLajJAnamAM paDatA paryAnAM pratibiMba paNa naSTa thAya chatAM kevaLajJAna eTaluM ne eTaluM. anaMta ne anaMta. te raMca vadhe nahIM ke raMca ghaTe nahIM. evuM pUrNatAne pAmeluM jJAna te kevaLajJAna. upaniSadakAroe parama brahma paramAtmAnI pUrNatA mATe je kalpanA ApI che. te kevaLajJAnanI anaMta pUrNatAne barAbara lAgu paDe che. OM pUrNa madaH pUrNa midam pUrNAt pUrNamudacyate / pUrNasya pUrNa mAdAya pUrNa mevAvaziSyate // e pUrNa che. pUrNamAMthI pUrNa kADhI le te paNa pUrNa rahe. pUNemAM pUrNane umere te paNa pUrNa rahe. basa, evuM ja anaMta che kevaLajJAna. jagatanA anaMta ? temAM jhaLake te paNa anaMta, ane jhaLakatAM nI anaMta paryAye naSTa thaI jAya te paNa anaMta. AvA eka-anaMta akhaMDa kevaLajJAnane namaskAra...! ahIM mati-zrutathI zarU thatI ArAdhanA ane kevaLajJAnamAM pUrNa thAya che. A jJAnamArga traNe kALamAM eka che. anaMta utsarpiNa-avasarpiNuM vyatita thaI gaI paNa sarva kALe jIva A krame ja, A mArge ja jJAna pAmyo che. bIje kaI mArga nathI tethI ja zrImadjI kahe che - AgaLa jJAnI thaI gayA, vartamAnamAM heya; thAze kALa bhaviSyamAM, mAgabheda nahi keya....134. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 huM AtmA chuM traNe ya kALanA jJAnI puruSa, pachI te apUrNajJAnanI daSTie matizruta jJAnI hoya ke saMpUrNa jJAnanI apekSAe kevaLajJAnI heya paNa teo eka ja mAge e jJAna pAmyA. jyAre nija svarUpanuM lakSya thayuM, dehAtma buddhi TaLI. huM AtmA chuM" e sivAya kazuM ja nahIM. deha, Inidra, mana, citta ke buddhi te huM nahIM evI saceTa zraddhA AtmasAt thaI tyAre ja mithyAtvane TALI samyakatva pAmyA. samyaphadarzananI sAthe jJAna paNa samyagu tyAre ja thayuM. AkhA ye vizvanA padArthone bAhya bhAve jANate jIva jyAM sudhI nija AtmAne na jANato hoya tyAM sudhI te ajJAnI che. paNa eka AtmAne jANI lIdhe teNe badhuM ja jANuM lIdhuM. tene bIjuM kaMI jANavAnuM bAkI rahetuM nathI. zAstrakAra bhagavatee kahyuM che-- je egaM jANai se savva jaanni| je ekane jANe che te sarvane jANe che. paNa ema na kahyuM ke AkhA jagatane jANuM le te eka AtmA jaNAI jaze. te jeNe AtmAne jANe te jJAnI. te samyakajJAnI. jeNe sarvathA mehanIya kSaya karI vItarAgatA prApta karI te saMpUrNa jJAnI. keI kahe amArA devane amuka meha-mamatva te che chatAM ya sarva che te te jUThA. moha ane sarvajJatA sAthe rahI ja na zake. sarvajJatA prApta karavA mATenuM eka mAtra mArga mehane sarvathA abhAva. je mahine sarvathA naSTa karI zake te ja sarvajJatA prApta karI zake. te apUrNa jJAna te samyajJAna ane saMpUrNa jJAna te kevaLajJAna. A banene pAmavA mATeno rAha eka ja che. traNeya kALamAM jeTalA jIva pAmI gayA, pAme che ane pAmaze te A rAhe ja. hA, deza-kALanA bhedathI bAhA kiyA-AcAromAM aMtara hoya, paNa aMtaraMga pariNatimAM kyAMya aMtara nathI. jJAnI puruSo A karI gayA, A rIte ja sAdhI gayA ane ApaNA mATe e ja patha prazasta karatA gayA. parAnI vizALatA darzAvatAM zrImadjI AgaLa zuM kahe che te avasare... Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana. huM AtmA.... chuM". "huM..AtmA chuM." ajara...amara...avinAzI....e mAruM svarUpa huM caitanya AtmA...mane... jarA avasthA hoya nahIM nitya.... sama svabhAvI...eka akhaMDa rU5. huM AtmA...jarA avasthA e zarIrane svabhAva che. zarIra vRddha thAya che. huM.vRddha thAuM nahIM. huM maitanya, zarIra jaDahuM zarIrathI judo chuM, bhinna chuM , svataMtra dravya chuM... mArUM pariNamana., mArAmAM ja thAya. dehanuM pariNamana. dehamAM thAya, dehanuM pariNamana mane... spaze nahIM. deha jaDa che...dehanI vRddhAvasthA mane .asara kare nahIM huM...mArAmAM rahuM.., mane nihALuM.. mane anubhavuM ..te sadA sama svabhAvI.., caitanyane jANuM... ..anaMta bhUtakALamAM kadI maryo nathI. bhaviSyamAM kyAre ya marIza nahIM ...pratyeka paLe...sadAkALa mAruM astitva che. e ja astitvarUpa rahI zakuM..e mAruM sAmarthya che.., e mAro svabhAva che.... huMmarUM nahIM, ...mare che te deha che... dehathI jude thaI.anya dehane dhAraNa karUM chuM, ane sarvathA... deha tyAga thaI. siddhane pAmuM. mAro janma nathI, mATe mAruM mRtyuM nathI... mArUM maraNa nathI, mATe mAre janma nathI... caitanya mare nahIM, jame nahIM. deha mare, deha jame... jaDa janma, jaDa mare... ajara amara.. avinAzI.. mAre kadI nAza thAya nahIM.. padArtha.... huM chuM... jagatanA padArtho nAza pAme, jaDa jagata nAza pAme... paNa mAruM caitanya.. kadI nAza pAme nahIM... caitanyanI cetanatA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM amara. avinAzI... huM AtmA. mAre mArA A svarUpane... jANavuM che, jevuM che. mANavuM che, anubhavavuM che, mATe mArAmAM.... sthira thaI jAuM. te huM mArA svarUpane.... pAmI zakuM chuM. keTalIka kSaNe.... vadhu... ekAgra... thaI. vadhu.... zAMta... thaI.... AtmAnuM ciMtana karIe... "huM... AtmA chuM, " huM. AtmA chuM. ' 3 . " zAMti " " zAMti "... "zAMti " Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva jIve che siddha sama.. vastarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, sabhya jJAna ane samyagUcAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, jIvane tenA carama vikAsarUpa, siddhatvanI prApti karAve che. carama vikAsa kahe ke jIvanuM maulika svarUpa kaho e che siddhatva. jIvane prAptavya paNa te ja che. AtmaArAdhanAnA mArganI zarUAta samyagadarzanarUpa cothA guNasthAnathI thAya. e pachI jIva kramazaH AgaLa vadhato virati bhAvarUpa pAMcamA-chaThThA guNasthAnane prApta kare. apramatta bhAvarUpa sAtama guNasthAne spazI AgaLa vadhI AThamA guNasthAne kSapakazreNue caDe ane eka ja aMtarmuhUrtamAM bArame guNasthAne pahoMcI kevaLajJAna pAmI jAya. te pachI kevaLa avasthAmAM kevaLajJAna, kevaLadarzana, kSAyika samakti, zukala dhyAna, yathAkhyAta cAritra Adi bhAvamAM cirakALa sudhI rahe ane aMte sagImAMthI agI bane. zelezI avasthAne prApta kare. merU jevI aDala-ekaMpa-acala dazAmAM sarva karmathI mukta thAya Ama cethAthI caudamAM guNasthAna sudhInI yAtrA te anitya dazA. badhI ja vacalI dazA. mArgethI pasAra thatAM A badhuM pAra karavuM ja rahyuM. A mAtra mArga che paNa maMjhila che siddhatva. je nitya zAzvata dazA che. Adi-anaMta che. jIvanuM gaMtavya e ja che. paNa vacalI dazAne pAra na pAme te gaMtavyane AMbI zake nahIM. ane te mATe ja Atmasiddhi zAstramAM zrImadjIe ArAdhanAnAM A badhAM ja sapAne batAvyAM. A badhAM ja saMpAne parathI pasAra thavAnuM che. tene prApta karI AgaLa Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM vadhavAnuM che, ane cheDI devAnAM che tene anitya kahyAM che paNa ahIM anitya bhAvanA bhAvI badhuM ja anitya kharAba ema samajI e-e guNasthAnane prApta karavAne puruSArtha na kare ema nathI. paNa anitya hevA chatAM e dazA prApta karavI ja paDe. mATe e siddhAMta na rakhAya ke jeTaluM anitya eTaluM badhuM ja kharAba ane badhuM ja tyAjya. paNa lakSya zuM che te khyAla rahe ati Avazyaka che. zrImadjI e ja kahevA mAge che ke tArUM lakSya tArAmAM ja paDayuM che. tuM che te pAmI zake che - sarva jIva che siddha sama, je samaje te thAya; sadaguru AjJA jina dazA, nimitta kAraNa mAMya...135.... prathama te jIve samajavAnuM che, pachI AcaravAnuM che. e samajaNa hevI ghaTe ke huM siddha svarUpI chuM mArAmAM tathA siddha svarUpamAM svarUpa ekatA che. kAraNa huM AtmA chuM. jagatamAM rahela sarva jIvamAM siddhatva che. pachI te jIva game tevo kema na hoya? jJAnI puruSe te jIvanA pariNAmika bhAvanI apekSAe, tene be vibhAgamAM batAve che. 1. bhavya 2. abhavya. A baMne prakAranA jIvonuM mULa svarUpa siddha jevuM ja che. AtmAnA mULa svarUpamAM je bhavya te ja abhavya. chatAM kahevAmAM AvyuM ke bhavya jIva mokSa pAme. arthAt pitAnA siddhatvane prApta karI le paNa abhavya jIva na pAme. banne prakAranA jInuM svarUpa eka hevA chatAM abhavyamAM rahela abhavyatvanA kAraNe Atma-vikAsanA AMtarika ga tene maLatA nathI. tethI bAhya gemAM aTavAyA pachI paNa e pitAnuM paramAtmatva jagADI zakta nathI. vaLI bhavyamAM paNa nikaTa bhavya ane durbhavya A be prakAranA jIve batAvyA ke jeo jaladI mokSe jAya che ane keTalAka ghaNe anaMta kALa saMsAramAM rakhaDyA pachI mokSe jAya. A tathyane jarA vistArathI samajIe. jema khetaramAM pAkela anAja, anAjanA badhA ja dANuM ugavAnI yogyatA dharAvatA hovA chatAM, pAkela Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva jIva che siddha sama 97 badhA anAjamAMthI mAtra thoDA ja dANA khetaramAM vavAya che. jeTalA vavAya teTalA ja Uge. ekamAMthI aneka thAya. paNa bIjA keTalAka A varSe nahIM bIje, trIje ke ethe varSo vavAyA te te tyAM sudhI paDayA rahyA. pitAmAM rahela UgavAnI zakti meDI kAma AvI. paNa bAkInA dANu te gRhasthanA gayA. je dANA khAvAmAM vaparAI gayA tenAmAM UgavAnI yogyatA na hatI? hatI. paNa tene UgavAne vega ja na maLe tethI mULamAM gyatA hovA chatAM UgI zakyA nahIM. basa, AvuM ja che nikaTa bhavya, durbhAgya ane abhivya che mATe. nikaTa bhavya jIvane bahu jaladI samyadarzana pAmI siddhatva sudhI pahoMcavAnA vega maLe che. te pitAnI siddhatvarUpa paryAyane pAmI pitAnuM bhavyatva-siddhitva sAbita karI batAve che. durbhavya jIvane ghaNuM pugala parAvartanamAMthI pasAra thayA pachI A vega maLe che ane chevaTe te paNa siddhatvane prApta karI le che. paNa abhavya jenA mULabhUta svarUpamAM siddhatvanI gyatA hevA chatAM te potAnA siddhatvane jAgRta karI zake tevA yoga ja maLatA nathI tethI te kayAre ya siddha thaI zaktA nathI. ahIM zrImadjI, jemAM siddhatva che tema nirdeza karIne, bhavya jene saMbodhIne kahe che ke samaje, zraddhA ANe ane pachI Acare arthAta samyaphajJAna samyakdarzana ane samyaphacAritranI ArAdhanA kare te jarUra siddhi pAmI zake, paNa te mATe be zarata mUkI. pAmavAnuM tAre ja. puruSArtha paNa tAre ja. upAdAna paNa tAruM ja. te chatAM e badhAMno pAchaLa je Power che te nimittone che ane AvA suMdara kAryo mATe nAM nimitto paNa evA ja UMcA, evA ja Adarza ! ene je apanAvI le te pachI siddhi dUra nahIM hoya. tAre svaccha ane pratibaMdha A be teDI eka te sadgurunI AjJAe vatye jA ane bIju jinazAna Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM - yathArtha bhAna karI, jina dazA pragaTAvI le. basa, pachI siddhatva pragaTI cUkayuM ja samaja. sadagurunI AjJA zI che? sadgurue je karavAnuM kahyuM che te kara. ahIM Atmasiddhi zAstramAM che padamAM chelluM pada " pAya te ja kharekhara AcaraNIya che. gurudeve e ja mokSane mArga batAvyuM che. je mArgane anusaravuM te ja che sadgurunI AjJAnuM ArAdhana. zrI jJAnArNava nAmanA adbhUta graMthamAM graMthakAra kahe che virama virama saMgAna muJca muJca prapaJcam visRja visRja moham viddhi viddhi svatattvam / kalaya kalaya vRtta pazya pazya svarUpam kuru kuru puruSArtha nivRttAnanda heteH // kharekhara jene vizvathI nivRtta thaI nijAnaMdanI mastI mANavI che, tene saddagurudeva kahe che sarva prathama te saMgane tyAga kara. pugalane saMga, vyaktine saMga. A bane saMga tyAjya che. kAraNa ke jIvanI dazA te asaMga dazA che. sarva prakAranAM pApa-prapaMcane tyAga kara, jIva te saraLa che. prapaMca te jIvane svabhAva nathI. mahane tajI de. saMsAramAM bhamAvanAra moha che. moha nathI to saMsAra nathI. ATaluM thayA pachI Atmatatvane bodha thaze. mATe ATaluM karyA pachI Atmatatvane baMdha karI le. te pachI cAritrane abhyAsa kare. cAritranuM vAraMvAra pAlana karavAthI tene abhyAsa thAya che. mATe te kara. te pachI svarUpane je. jevuM siddhanuM svarUpa che evuM ja tAruM svarUpa che mATe tArA svarUpane yathArtha rIte jANI le, zraddhA le, spazI le, anubhavI le ane niraMtara AtmasvarUpanA anubhavamAM ramamANa thaI jA. chelle mekSa sukhanA anaMta AnaMda mATe puruSArtha kara. puruSArtha vinA kaMI ja sAdhya thatuM nathI. mekSa svapuruSArtha sAdhya che. Ama gurudeva, melanAM sukhane pAmavAnI cAha dharAvatA ziSyane rAha batAve che. ATaluM karyA pachI mokSa na maLe, tAruM siddhatva pragaTe nahIM Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 sarva jIva che siddha sama evuM bane ja nahIM. mATe A AjJAnuM pAlana tana-mana-vacananA saMpUrNa cogonI samarpaNatA sAthe karavAnuM che. bIjuM nimitte kahyuM jinadazAne vicAra ane te pragaTa karavAne puruSArtha. e jinadazA kevI che te paNa zrI jJAnAvamAM batAvyuM che atula sukha nidhAna jJAna vijJAna bIjam vilaya gata kalaGka zAnta vizva pracAram galita sakala zaGka vizvarUpaM vizAlam bhaja vigata vikAra svAtmanAtmAnameva jevuM jina varUpa tevuM ja nija svarUpa. tethI ja gurudeva Atmana ne saMbodhIne kahe che he Atman tuM anaMta-atulanIya sukhane nidhAna che. tArA sukhanI sAme saMsAranAM sarva sukho tuccha che. AtmAnA eka paLanA sukhanI sAthe cakavatInA cha khaMDa rAjyanI sAhyabInAM sukha kaI visAtamAM nahIM. e tuM atula sukhane nidhAna che. sArA ye jJAna ane vijJAnanuM bIja paNa tArAmAM che. tArA anaMtajJAnanA prAgaTaya mATe kayAMyathI eka akSaranA anaMtamA bhAga jeTalA jJAnane uchInuM lAvavAnI jarUra nathI. tArAmAMthI ja tArA anatajJAnane tuM pAmI zake che. saMsAra che tyAM kalaMka che. moha che tyAM kalaMka che. te saMsAra paNa nathI ane meha svarUpa paNa nathI mATe tuM niSkalaMka. AkhA ye vizvamAM tArA AtmAnI zAti phelAyelI che. te kadI azAnta thaI zake nahIM, keIne azAMta karI zake nahIM. evI amApaakhila zAMtine dhAraka che. sarva vikalpa jyAM samAI gayA che tevI nirvikalpa dazAne ghaNI tuM. AtmAnI sarva dazA saMpUrNa-zuddha dazA tArI, tethI kayAMya keI zaMkA nathI te niHzaMka tuM che. kevaLajJAna lekAleka vyApI che. tevI kevaLajJAnanI zakti tArAmAM paDI che tethI tuM vizvavyApI che. AvA mahAna ane nirvikAra tArA AtmAnA ja zuddha svarUpane tArA AtmA vaDe ja AtmAmAM bhaja. te zuddha svarUpanuM dhyAna kara Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 huM AtmA chuM ahIM gurudeve jina svarUpa jevuM ja nija svarUpa che te batAvI dIdhuM. tathA e svarUpanuM dhyAna karavAthI e svarUpane pAmI zakAya che. jinadazAnuM dhyAna karavAthI jinarUpa thavAya che. - jina svarUpa thaI jina ArAdhe, te sahI jinavara have re, bhUgI IlikAne caTakAve, te bhaMgI jaga jeve re......... AnaMdaghanajI mahArAja kahe che ke rAgAdinI maMdatA karI, vItarAga dazAnA lakSya jinavaranI ArAdhanA thAya te jIva jinavara banI jAya. kITa bhramaranA nyAye eka kahevAya che ke bhamarI mATInuM ghara banAvI, lIlA ghAsamAMthI IyaLane lAvI, tene DaMkha mArI pitAnA gharamAM nAkhI de ane divaso sudhI e mATInA ghara AsapAsa guMjArava karatI phare. pelI IyaLa bhamarInA DaMkhanI vedanAthI duHkhI hoya paNa guMjArava gamatuM hoya temAM tene moha lAge ane asahya vedanAthI marI jAya ane pachI e ja mATInA gharamAM bhamarI rUpe utpanna thAya. e mATInA gharamAMthI bahAra nIkaLe te jagata tene bhamarI rUpe ja jue. e ja nyAye jinavaranA svarUpamAM magna banIne jinavarane ArAdhe te jinavara bane. Ama saddagurunI AjJA ane jinavaranA svarUpanuM dhyAna A bane nimitte yathArtharUpe grahaNa karavAthI jIvamAM paDeluM siddhatva pragaTa thAya che. paNa je nimittone a5lApa kare te siddhadazAnI prApti na karI zake. e viSaya avasare... Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e je je nimitta..! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, upAdAna-nimittane yathArtha viveka karanAra jIva, samyak prakAre karI zake che. bannenuM pita-potAnA sthAne mUlya che. upAdAna jarUrI che, te nimitta paNa jarUrI che. e vAta satya che ke pitAnA upAdAnanI taiyArI hoya te ja svapuruSArthanA baLe jIva siddhatva pAmI zake che. paNa tenI sAthe joItAM nimittonI avagaNanA na thAya te lakSa rahevuM paNa jarUrI che. Atmasiddhi zAstramAM zrImad rAjacaMdrajI A tathyane spaSTa karatAM bahu ja mahatvapUrNa vAte batAve che. upasaMhAranI eka eka gAthAo ghaNI ja mahattvapUrNa ane rahasyAtmaka che. ahIM sanAtana satyone uddaghATita kare che. siddhatvanI prApti arthe sadgurunI AjJA ane jinadazA, A banne prabaLa nimitto che e AgalI gAthAmAM samajAvyuM. e nimijJonuM mahattva keTaluM che e have samajAvavA mAge che. upAdAnanuM nAma laI, e je taje nimitta, pAme nahi siddhatvane, rahe brAMtimAM sthita...136 upAdAna e zuM che ? upa arthAt samIpa ane AdAna arthAt grahaNa karavuM. je najIkathI grahaNa karAya te upAdAna eTale je dravyanI zakita dravyathI ja utpanna thAya te upAdAna. pratyeka dravyathI thatA kAryamAM upAdAnakAraNa pitAnuM ja hoya ane anya dravyathI je zakti pedA thAya te nimitta kAraNa. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 huM AtmA chuM mekSamAge AtmA pote ja upAdAnakAraNa che. mekSa pAmavAnI gyatA AtmAmAM ja che. sarvathA baMdhanamukta thavAnuM sAmarthya paNa AtmAmAM ja che. Ama mekSanuM mukhya kAraNa AtmA ja che. nizcaya naya paNa eja kahe che ke AmA pite ja sva puruSArthe ja baMdhanamukta thAya che. bIjAM kaI dravya AtmA mATe kazuM karI detAM nathI. chatAM nimittanI AvazyaktA anivArya che. nimittanI hAjarI vagara upAdAna kAryakara thaI zakatuM nathI. jemake rAgAdirUpe pariNamavuM e paNa jIvanI ja zakti che. jIva sivAya anya dravya rAgAdirUpa pariNamI zakatuM nathI. vaLI vItarAgabhAvamAM pariNamavAnI zakti paNa AtmAnI ja che. jaDa dravyomAM rAga nathI te vItarAgatA paNa nathI. A baMne zakti AtmAnI hevA pachI paNa nimittarUpa para-padArtha te hoya ja che. jIvane rAgAdi bhAva thayA temAM paNa karma tathA anya vyakti-vastu-vAtAvaraNa vagere nimitta thAya che ane vItarAgadazAvALe thaye tyAM guru upadeza tathA mehanayanA kSayarUpa nimitta che. Ama nimitta vinA jIvanI vaibhAvika ke svAbhAvika avasthA hotI nathI. vyavahArika jIvanamAM paNa Ama ja banatuM hoya che. tyAM paNa kaI kArya thavAmAM upAdAna ApaNuM ja hoya ane nimitta bIjAnuM hoya. paraMtu jIvanI avaLAI evI che ke vyavahArika jIvanamAM sAruM bane te pote ja karyuM temAM nimitte kazuM karyuM nathI ema mAnIe ane kaMIka kharAba ghaTita thayuM te badhuM ja cheSa nimitta para nAkhI detA hoIe chIe. tyAM ema nathI samajatA ke mArA pitAne paNa kaMIka hise AmAM che. evuM nimitta kAMI karI zake nahIM. vaLI ethI paNa vadhu avaLAI te jIvanI tyAM che ke kodhAdinAM nimitte maLe te e tarata grahaNa karI le. pachI juo aMtarane ! kedhanAM kAraNe maLyAM tyAre keTalI vAra khAza rahI zakayA ? ane AtmaArAdhanAnAM nimitte maLyAM tyAre keTalI vAra sakriya banI zakyA ? krodha karatI vakhate te ema kahIe ke zuM karuM ? mAre krodha kara nathI hete paNa amuka vyakitae mane kIdha karAvyo. paNa kyAreya ema belyA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e je taje nimitta ke saMte kSamA rAkhatAM zikhave che ne huM tenuM nimitta pAmI kSamA rAkhatAM zikhe ! kharAba nimittane grahaNa karatAM jarA ya vAra nathI lAgatI ane sArAM nimittane sparza paNa thavA detAM nathI. eTaluM ja nahIM tyAM te ema mAnI besIe ke mAruM siddhatva mArAmAM ja paDeluM che. mAre keInA AlaMbananI zI jarUra che ? mArUM mArAmAMthI huM ja meLavI laIza ! paNa nA, zrImadjI evA jIne kahe che. jJAna, darzana, cAritra e tArA ja guNa che. e bahArathI lAvavAnA nathI. tArA AtmAmAMthI ja tAre pragaTa karavAnA che. paNa te mATe nimittane apalApa karIza te nahIM cAle. teoe kahyuM che evAM mULa jJAnAdi pAmavA re ane javA anAdi baMdha mULa.... upadeza sadagurune pAmave re TALI svachaMda ne pratibaMdha mULa. tArA maulika guNarUpa jJAnAdine pAmavA hoya ane anAdinuM je baMdhana che tene teDavuM hoya te paheluM kAma te saddagurunA upadezazravaNanuM che. saddagurunA upadezane jhIlyA vagara, aMtaramAM utAryA vagara, AcaraNamAM lAvyA vagara, tArA mULa svarUpane tuM pAmI zakIza nahIM. paNa A karavAmAM ADe Ave che eka svachaMda ane bIje pratibaMdha, zrImadjIe emanA eka patramAM kahyuM che jIvane moTAmAM moTAM be baMdhana che. eka svaccheda ane bIjo pratibaMdha. jeNe svachaMdane TALavo haze teNe guru-AjJA zirodhArya karavI paDaze. ane pratibaMdha TALavo haze teNe sarvasaMga parityAgI thavuM paDaze. svacchedanA viSayamAM A zAstranI bhUmikAmAM zrImadjI ghaNuM kahI gayA che. pitAnA mate cAlavAne kadAgraha ane ahaMkAra te che svaccheda. pratibaMdha zuM che? zene che ? je jIvane prati samaya bAMdhI rahyo che te che pratibaMdha. jIvane pudgalane saMga che. pudgalanI prIti che. ahaM ane mama paDayA che. A badhA ja bhAvo jIva mATe pratibaMdhaka kAraNe che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 huM AtmA chuM game tevA saMta padhAryA hoya, satsaMgane suyoga prApta thayuM hoya paNa saMsAranI mAyA, mehajALamAM evA lapeTAyelA che ke sadgurunA upadezane sAMbhaLavA javAne samaya na hoya. meha ane mamatava saMsAra bhAvamAM kheMcI rahyuM hoya tethI tenAthI chUTI sadgurunA vegane lAbha uThAvI zake nahIM. bIjI vAta, karmabaMdha ane udayanI daSTie pratibaMdha, jIva samaye-samaye karmabaMdha kare che ema zAstromAM kahyuM, e kevI rIte ? pUrve karelAM karmo sattAmAM paDayA che. tene kALa pAkatAM e udayamAM Ave ane tenuM phaLa Ape. jIva AvelA udayamAM bhaLI jAya. puNya udayamAM Ave ane zubha phaLa Ape te e bhegavavAmAM bhaLI jAya che. pApa udayamAM Ave, azubha phaLa Ape te te bheLavavAmAM paNa bhaLI jAya che. zubha phaLe rAganuM kAraNa bane, azubha phaLe daiSanuM kAraNa bane. rAga-dveSa ane karmabaMdhanAM kAraNa. eTale udayamAM AvelAM karmonA zubhA-zubha phaLamAM bhaLavAthI thatA rAga-dveSa karma baMdhAve. Ama jIva udayamAM bhaLe te karmabaMdha thAya che ane te che pratibaMdha. AtmA zuddha, nirvikArI che paNa karmabaMdhanA kAraNe vikArI ane A vikAra saMgane rAga janmAve ane jIvane saddagurunA upadezanI sanmukha na thavA de. - A pratibaMdhane TALa hoya te jIve sAkSIbhAva keLavavuM paDe. karma tenA samaye udayamAM te AvavAnAM ja paNa java je teno kSayopazama kare che temAM na bhaLe. are ! kadAca vipAkedaya thayo hoya paNa jIvanI samajaNa temAM mohadaya na thavA de, te navA karmanA baMdha thAya nahIM ane jIvane pratibaMdha TaLe. Ama svaccheda ane pratibaMdha TaLavA pachI sadgurunA upadezanuM nimitta jIva grahaNa karI zake che. ane te AtmAnA maulika guNenI prAptimAM sahAyabhUta bane che. tethI nimittane tajavAnuM nathI. jyAM upAdAna nizcayarUpa che. tyAM nimitta vyavahArarUpa che. vyavahAra vinA ekAMta nizcayathI keI kArya thatuM nathI. kavivara banArasIdAsa paNa kahe che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 e je taje nimitta gurU upadeza nimitta bina upAdAna balohIna jaya nara dUje pAMva bina calabe ke AdhIna gurunA upadezarUpa nimitta vinA, upAdAna nirbala banI jAya che. mAtra upAdAnathI kazuM thatuM nathI. jema mANasane cAlavuM hoya te bane paga joIe. koI kAraNasara eka paga kapAI jAya te mAtra eka pagathI cAvI zake nahIM. pachI paganA badalAmAM ghaDI heya, sTIka hoya ke game te sAdhana hoya paNa cAlavA mATe be paga joIe. tema upAdAna havA pachI paNa nimittanI AvazyakatA che ja. Ama kahevA pAchaLane hetu e che ke keTalAka mAtra nizcayane Azraya karIne cAlatA hoya te vyavahAramAM paNa deva, guru, dharmarUpa traNa tane Azraya grahaNa karavA nathI mAMgatA. teo te kahe ke mAro AtmA ja mAre deva, jJAna teja guru ane upaga te ja dharma. mAre bIjA deva, guru, dharmanI zI AvazyakatA che? AvA ekAMta pralApI che mATe ja A kahevAmAM AvyuM che, ke tArUM upAdAna game teTaluM joradAra haze paNa rogya nimitta nahIM maLe to upAdAna kaMI nahIM karI zake. vaLI laukika daSTAMta dvArA banArasIdAsajI kahe che- jJAna naina kiriyA carana | dou zivamaga dhAra; upAdAna nihace jahAM tahAM nimittA hAra. jJAnanayana tathA kiyAcaraNa- A bane hoya te ja mokSamArge gati sAthe pragati thAya, anyathA avikasita dazAmAM ja rahI, saMsAramAM bhamyA kare. mATe e samajavuM jarUrI che ke upAdAna nizcayarUpa che te nimitta vyavahArarUpa che. je jIvane A samajAyuM che te pitAnA upAdAnane taiyAra karavAnI sAthesAthe nimittanI bhAvanA paNa bhAve che. sukhavipAka sUtramAM subAhukumArane Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 huM AtmA chuM adhikAra Ave che. bAra vratadhArI zrAvaka subAhakumAra eka vAra pauSadha karI pauSadhazALAmAM rAtrinA dharmajAgaraNa karI rahyA che. temanA manamAM bhAvanA jAgI ke dhanya te deza, nagarI ke jyAM zramaNa bhagavata mahAvIra vicarI rahyA che ane bhavya jIve prabhunuM parama sAnidhya pAmI saMsAra tarI rahyA che. mane paNa eve vega kayAre maLe? je prabhu mahAvIra ahIM padhAre te huM sarva saMga parityAgI banI prabhunA caraNamAM dIkSita banI jAuM. subAhukumAranI A prabaLa bhAvanA prabhune tenI nagarImAM laI AvI ane subAhukumAra dIkSita thaI gayA. baMdhuo ! subAhakumAre nimitta IcchayuM. pitAnuM upAdAna taiyAra karyuM ane nimitta maLatAM tarata tene grahaNa karyuM te Atmahita sAdhI gayA. paraMparAe siddhatvane pAmI jaze. ahIM zrImadjI kahe che ke je nimittane grahe te ja mukti maLe anyathA nahIM. jeo nimittane a5lApa kare te mAtra pote kaMIka sAdhI rahyA che evI bhrAMtimAM ja rahe, paNa hAtha kaMI Ave nahIM, ahIM ekAMta AgrahI jIva kyAM zuM gumAvI rahyo che te batAvyuM che. pite siddha svarUpI hovA chatAM pitAnI bhUlane kAraNe ja pAmI zakatA nathI e bhUla sudhare te jarUra siddha svarUpe pragaTa karI zake. have jIvanI bhramaNAo anya kyAM che te avasare... Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhathI jJAna kathe... ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA karanAre jIva sarva-sarvadazI bane che. sarvajJatA jJAnaguNanI carama pariNati che. vizvanAM sarva - paryAne jANavAnI sAthe pote pitAne sarva guNe sahitane saMpUrNa anubhava kare, te saMpUrNa jJAna. saMpUrNa jJAnarUpa kevaLajJAna sivAyanAM badhAM ja jJAna adhUrAM apUrNa. pUrNatA mAtra kevaLajJAnamAM ja hoya, vaLI AgaLa kahI gayA tema kevaLajJAna anaMta che. ane mati-kRta Adi jJAna saMtavALA che. eTaluM ja nahIM paNa pUrvenuM jJAna hoya tevA jInuM jJAna paNa kevaLajJAnanA anaMtamA bhAge ja che. agAdha samudranI sAme jeTaluM mUlya eka biMdu pANInuM, basa, kevaLa je A satya samajAya te kaI jIva jJAnane mada karI zake nahIM. mada karavA jeTaluM jJAna hoya te te kevaLajJAna ja che. huM te ghaNI vAra pravacanamAM kahuM chuM ke jJAnane mada karavAnuM mana thAya te hamaNuM rahevA do. ATalA amathA jJAnane zuM mada kare ? kara hoya te kevaLajJAna thayA pachI karaje. enI tulanAmAM kaI jJAna UbhuM nahIM rahI zake ! baMdhuo ! tamArA uttaranI mane khabara che. tame kaheze : aMtaramAMthI sarvathA madano nAza thaze tyAre te kevaLajJAna thaze te mada karAze kayAMthI ? basa, e ja batAve che ke jJAna e mada karavAnuM sAdhana nathI. jJAna bhaNatAM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 huM AtmA chuM ke bhaNI lIdhA pachI jinavarane vaMdIe ane kahIe he prabhu ! ghaNuM ye bharyo, ghaNuM jJAna mane thaI gayuM, ema mAnuM chuM paNa e tArA jJAnanA anaMtamA bhAgathI jarA ya vadhAre nathI, te caDele mada utarI jaze ane namratA ApoApa Avaze. jene pitAnA jJAnanI maryAdAnuM bhAna nathI evA apUrNa che kaMIka meLavI le, thoDA graMtha vAMcI le, theDuM samajatAM zikhI jAya ke e mAnate thaI jAya ke mArA je jJAnI keI nathI. potAne saMpUrNa mAnavA tathA manAvavA mAMDe eTaluM ja nahIM pUjA pratiSThAnI bhAvanA paNa tene thAya. loko pAsethI evI apekSA sevate paNa thaI jAya. Ama pUjA pratiSThAne yaza-kItine meha chUTa na hoya. A lebha te paDaye ja hoya aMtaramAM. evA jIvane zrImadjI drohI kahIne saMbodhe che. mukhathI jJAna kathe ane, aMtara chUTo na meha; te pAmara prANa kare, mAtra jJAnIne droha..137. jenI kathanI ane karaNImAM ekatA nathI paNa aMtara che evA ekAMta nizcayavAdI che, mukhathI te AtmAnA zuddha svarUpanI vAta karatA hoya. huM trikALI sat zuddha AtmA chuM, mAre Atma-prabhu sarvathI bhinna-asaMga che, nirAgI bhagavaMta che, akhUTa sAmarthyane dhaNuM che. A ane AvA bIjA aneka guNono mahimA, pite saMpUrNa jJAnI che ema mAnIne gAte heya. paraMtu enA aMtaraMgane tapAsIe te temAM vikAre eTalA ja bharyA heya. pitAne trikALI sat mAnate hoya ane mRtyune Dara ocho na thaye hAya. maravuM gamatuM na hoya. maraNanI vAta Ave tyAM tenAthI dUra bhAgate heya. je dravya trikALI sat che tene kayAM maravAnuM che ? chatAM huM marI jaIza to ? A vicAra ene kAyama pIDate heya. pitAnA trikALI svarUpa para ene vizvAsa na hoya. AtmAnI zuddhatAnI vAta karanAra rAga ke dveSanA eka paNa nimittane choDI zakto na hoya. viSayanA rAga aMdarathI chUTayA na hoya. IndriAnA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhathI jJAna kathe 109 piSaNamAM kayAMya pAcho paDato na hoya. ekAda vAra pravega karI je joIe ke AvA zuSkajJAnIne khAvA mATe halakAmAM halake nIrasa padArtha Apa joIe ane pachI tenA pariNAme ke bhAvene tapAsavA joIe te khyAla Ave ke tene AtmA nirAgI banI zuddha thayuM che ke rAgadazAthI taraboLa bharyo che. baMdhuo ! zAmAM pATha Ave che ke dhannA aNagAra ane tenA jevA bIjA tapasvI munio chaThThanA pAraNe chaThTha, aThThamanA pAraNe aThThama ane tethI paNa vadhu ugra tapazcaryA karatA ane pAraNAnA divase mAtra eka muThThI nIrasa bhejana eka vAra le. chatAM samatA te tenA tana-manamAM laherAI rahI hoya. IdrinA keI viSaya temane lebhAvI zatA na hoya. AvA mahApuruSe kharekhara Atma-dazAne pAmyA heya. bAkI IndriyonA viSayamAM gaLADUba paDayuM hoya ane vAte zuddha AtmAnI. sAMsArika jIvanavyavahAra jarA ya sudharyo na hoya. kAvA-dAvA ke prapaMca jemanAM tema ja cAlatAM hoya. are ! evuM paNa jovA maLe ke meDhethI nizcaya nayanI vAta karatA hoya ane zraddhA te evI ja dharAvatA hoya ke dharmanA kSetramAM, jJAnanA kSetramAM, satsaMganA kSetramAM, anya matane nIce dekhADavAmAM AvI badhI vAte karAya. tyAM nizcaya nayane AgaLa karAya. paNa ApaNA bhautika vyavahAranA kSetramAM, dhaMdhAnA kSetramAM, parasparanA vyavahAramAM to jema sahu jIvatAM hoya tema ja jIvAya. tyAM jarAya AduM-pAchuM na cAle ! vyavahAramAM bIjAnI jema eka-bIjAnA saMbaMdhomAM kayAMka paNa thoDuM ochuM paDe to tarata dveSa thato hoya. eratA-dhokhA karate heya. amukanA ghare prasaMga hatuM te mane na belA. mane AmaMtraNa na ApyuM. mArI kiMmata karI nahIM. eTaluM ja nahI ! enA dikarAnA lagnamAM huM rU. 500 nI bheTa ApI AvyuM hatuM ane mArA ghare prasaMga AvyuM tyAre mAtra rU. 100 nI ja vastu laI Ave ! AvA te aneka prasaMge jIvanamAM Ave ane dareka vakhate AvA rAgAdinA bhAve karate ja hoya! te Ane jJAnI kahe ? zAne svAdhyAya te reja karato hoya ! keTalAka khAsa Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 huM AtmA chuM zabda raTI lIdhA hoya je badhe ja kahete pharate hoya ane temAM ya anya saMpradAyanA leke maLe tyAM te jANe dharmajhanUna caDatuM hoya, e zreSanA raMge raMgAI jAya ! ' are eka ajJAnI jIva ke je AtmA viSe kazuM ya na jANatA hoya tenA vyavahAramAM ane AvA nizcayavAdIonA vyavahAramAM kaze ya pharaka na hoya ! AtmAnA zuddha svarUpanuM jJAna thayA pachI ahaM te gaLI ja ja joIe. tenA badale tenA jeTaluM ahaM bIjAmAM na hoya! baMdhuo ! mApha karaje paNa jayAre nizcayanI vAta karanAranA ahane joIe tyAre ema thAya ke AnA hAthamAM zAne AvyAM ke zuddha nizcayanI vANI sAMbhaLI e badhI zuM A rUpe ja pariNamI? enA ane vadhAranAra banI? zAstromAM sarvajJA -sarvadazI paramAtmAe kahyuM che ke game tevA Aga hoya te mithyA ne miththArUpe ja pariName !" e kathana AvA jemAM pratyakSa sAkAra thatuM jovAmAM Ave eTaluM ja nahIM ! theDAM zAstro bhaNe gaye. kaMThastha karI lIdhAM. vAkapaTutAnA kAraNe belatAM zikhI gayA ke mAna-pratiSThAnI IrachA aMdarathI jora karavA mAMDe. samAja tene mAne-pUje, tenI yaza-kIti vadhe. AvA abharakhA thavA mAMDe. piote je ISTadevane mAnatA hoya tene mUka paDatA ane pitAnA nAme saMpradAya calAvavA mAMDe ! baMdhuo ! ke duSamakALa che ! dharmane nAme keTalAM dhatiga cAle che ! UMcI UMcI vAta karanArAonI dayA Ave evuM che. eTale ja zrImaddajIe kahyuM ke AvA che jenI mukhanI vAte nizcayanI hoya paNa aMtaramAM paDele mehabhAva kayAMya dUra na thayuM hoya tevA bicArA cha pAmara che. rAMkaDA che. nirmAlya che. enI to dayA khAvA sivAya bIjuM zuM thaI zake? paNa zrImadajI kahe che evA che para vadhAre karUNuM te ema Ave Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhathI jJAna kathe 111 bahu jANe che, pote jANe che samaje che eTaluM bIjA kaI jANatA nathI AvuM kahevaDAvavAnA mehamAM kevaDo mATe anartha AcarI bese che ! pahelI vAta te e ke tene sAcA jJAnInI oLakha thatI nathI. jJAnInA caraNamAM jaI zakatA nathI. jJAnI pratye ahaMbhAva keLavI zakatA nathI. jJAnInI Adara bhakti karI zakato nathI. paNa jJAnIne beTA TharAvavAnA prayAso kare che. temanA pratye IrSA seve che, ane jJAnInuM kharAba thAya evuM Iccha thaI jAya che ! A kevaDo moTo droha ! A kALamAM paNa cAre bAju AvuM jovA maLe che. ApaNo itihAsa paNa sAkSI pUre che. mahAvIranI sAme gozALAe ke droha karyo ! paNa baMdhuo ! te kahIza ke gozALa sAre hatA. eNe daMbha na sevyo. mahAvIra pratye irSAnA bhAva jAgyA te jagata jue e rIte tenI sAme AvyuM ane prabhune paDayA ! ane ItihAsanA pAne caDI gaye. paNa A kALa to bahu bhayaMkara kALa che ! A yugamAM IrSyA-dveSathI eka-bIjAnuM satyAnAza karanArAo evA daMbhI hoya che ke pAchaLathI ja vAghanI jema thApa mAre. jenA pratye dveSa-ISya seve che tene paNa khabara na paDe ane samAja paNa na jANe. samAjamAM te e sAthe ja rahe! A daMbha te mahA mohanIya karma baMdhAvanAra che. ! gozALA vize vicArIe. bhagavAna mahAvIranI chadmastha avasthAmAM, cha varSa sudhI prabhunI sAthe, prabhune ziSya banIne rahyo. sAthe vicaraNa karyuM. prabhu pAsethI ghaNuM ye zIkhe. ane prabhuthI alaga vicaravA mAMDaze. pite saMnyAsI te hate ja ane aneka vidyAo jANI lIdhI hatI. bhUtabhaviSyanAM kathana paNa kahetAM zikhI gayuM hatuM ane teNe pitAne na ceka UbhuM karyo. hajAre lokone AkarSyA. lake tenA bhakata banyA ane gazALe pUjAvA mAMDyo. tenAmAM lekene pitAnI pAchaLa pheravavAnI kaLA hatI. A kaLA hoya te bhakatonAM jhuMDa vadhatAM vAra na lAge. amArA sva. gurudeva pUjya prANalAlajI mahArAja sAheba ghaNI vAra kahetA. "kukanevAle Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 huM AtmA chuM te hai, jhukAnevAle cAhiye" dareka yugamAM AvuM banatuM ja AvyuM che. zALAe paNa hajAro nahIM lAkho bhakatane samudAya bhege karI lIdhe. samaya vyatIta thaye. bhagavAna mahAvIrane kevaLajJAna thayuM. tIrthanI sthApanA karI tIrthakara thayA. mAnave ja nahIM de, ane devane deva Indro dvArA prabhu pUjAvA lAgyA. temanI sarvajJatAne pracaMDa sUrya tapavA mAMDaze. prabhunA tejanI sAme gozALe jhAMkhe lAgavA mAMDe. pite pitAne jinaAhaMta-sarvajJa kahevaDAvate hate. pUjA pAmate hate. ane have sAcA jinezvarane sahue oLakhI lIdhA. gozALAnI pola khulI gaI ane krodhe bharA ! vaLI bhagavAna mahAvIranI pUjA Indro kare che te kema sahyuM jAya? ane ISyanI Aga prajavaLI uThI. mahAvIra juThe che. e sarvajJa nathI paNa sAce sarvajJa huM ja chuM e batAvavA potAnI labdhine prema karavA prabhunI sAme doDI Avyo. AvIne zabdonA prahAra vaDe prabhunuM apamAna karavA lAgyo. prabhue mauna sevyuM te e vadhu uzkerAye, ane prabhunA upakArane visarI, pitAnI pAse rahelI tejezyA prabhu tarapha choDI. mukhamAMthI ane AMkhamAMthI agninI javALAo nIkaLavA mAMDI ane prabhunA zarIra sudhI pahoMcI. prabhu kapAtIta puruSa, jina nAmakarmanuM prabaLa puNya, tethI game tevI pracaMDa agni prabhune bALI zake nahIM. mahAvIranA zarIrane traNa pradakSiNA karI agni-javALAo pAchI pharI ane gozALAne dajhADavA mAMDI. asahya baLatarAthI bUme nAkhavA mAMDI ane prabhue zItala lehyA cheDI tenI baLa tarAne zAMta karI ! baMdhuo ! vicAre. A zuM che? ISyanI AgamAM jalatA zALAe vicAra na karyo ke huM tene mAravA taiyAra thaye chuM ? eka vakhata meM jene mArA guru rUpe svIkAryA, jemanuM ziSyatva meM svIkAryuM grahaNa karyuM, emanAM mAna-pUjA-yaza huM sahana nathI karI zakata ? sarvane khoTA TharAvavAno prayAsa karUM? e mArI keTalI ajJAnatA! are! tene lAkho bhakta Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhathI jJAna kathe 113 hatA. tenI sAme ughADo paDI jaIza evo Dara paNa na lAgyo! ItihAsanA pAne badanAma thaI gaye ! - A keNe karAvyuM ? ajJAnatAe. tethI ja zrImadjIe kahyuM ke AvA pAmara ja jJAnIne oLakhe nahIM ane guru drohI thAya! jJAnIne droha kare ! mATe kathanI-karaNanuM aikaya sAdhavuM bahu ja jarUrI che. aMtaramAM je sAcI mumukSutA pragaTI hoya te ja jJAnInuM mahattva samajAya ane pitAnuM ajJAna dUra thAya. mumukSunA aMtaramAM kevA guNo pragaTayA hoya te avasare. bhAga-3-8 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya mamakSa ghaTa viSe..! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyaga jJAna ane samagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA karatAM mumukSu jIvamAM guNa vRddhi thatI rahe che. jema-jema ArAdhanAmAM AgaLa vadhe tema-tema AtmAmAM rahela anaMtarguNa kamazaH pragaTe che. mumukSatA eTale mekSanI adamya IcchA. AvI mumukSutA mATe jIvamAM prathama kayA-kayA guNe hovA jarUrI che e batAvatAM zrImadjI pharamAve chedayA, zAMti, samatA, kSamA, satya, tyAga, vairAgya; heya mumukSu ghaTa viSe, eha sadAya sujAgya 138.. - jinezvarane dharma ja dayA-pradhAna che. dayAne dharmanuM mULa kahyuM che. . vajya gaNe che, te bahu moTI bhramaNAmAM che. jinezvarane mArga ja dayA rUpa che. je jinezvarane anuyAyI kahevAtuM hoya ane dayAne niSedha karate hoya te jinane nahIM paNa anya koIne anuyAyI haze paNa jinezvarane te nahIM ja. zrImadjI paNa kahe che dharma tatva jo pUchayuM mane to saMbhaLAvuM snehe tane; je siddhAMta sakaLano sAra, sarvamAnya sahune hitakAra, bhAkhyuM bhASaNamAM bhagavAna, dharma na bIje dayA samAna; abhayadAna sAthe saMtoSa, dyo, prANIne daLavA doSa. satya zIla ne saghaLAM dAna, dayA heAine rahyAM pramANa dayA nahIM te e nahIM eka, vinA sUrya kiraNa nahIM dekha.. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 heya mumukSu ghaTa viSe - A padamAM bahu ja saralatAthI zrImadjI samajAve che ke dayAdharma ja sarva zreSTha dharma che. jyAM dayA che. tyAM ja tenI pAchaLa anya guNo paNa Ave che. paNa jo dayA na hoya te sUrya vinA jema aMdhakAra chavAI jAya, sUryA vinA tenuM eka kiraNa paNa na dekhAya tema dayA vinA satya, zIla Adi guNe paNa jIvanamAM TakI zakatA nathI. A gAthAmAM paNa zrImadjIe mumukSunA guNonuM varNana karatAM pahele guNa 'dayA' kahyo. ahIM "dayA eTale svadayA. jene pitAnuM svarUpa samajAyuM che, te nirvikArI zuddha cipa AtmA che. paNa karmanA kAraNe, vibhAvane kAraNe, rogAdinA kAraNe e malina thaI gayA che. A malinatA, A vikAra ja jIvane akaLAve che. anAdithI vikArenA kAraNe pIDita jIvane jyAre A pIDA asahA thaI paDe tyAre tene potAne potAnI ja dayA Ave che. Ane svadayA kahe che. A jIva nizcaya kare ke AtmA pIDAya evAM kAryo nathI karavAM. hiMsAdi kAryo AtmAne malina karI pIDita karanArA che mATe hiMsAdine tyAga thAya che. vaLI jyAre pitAne potAnI dayA Ave tyAre sAthe e paNa samajAya ke mane mArI Atmika pIDA pasaMda nathI te kaI paNa jIvane zArIrika, mAnasika ke Atmika pIDA kema game? mATe mAre kene duHkha ApavuM nahI. Ama "svadayA"mAM "paradayA' samAI jAya che. anya jIva pratye anukaMpAnA bhAva sahajarUpajAge. svadayA jenA aMtaramAM AvI tene rAgAdi bhAve pIDAkArI che, anarthakArI che te samajAya ja. tethI rAgAdi bhAvathI thatI pravRtti sahajarUpe rokAI jAya. rAgAdi che tyAM ja azAMti che. rAgAdi pravRtti rokAI eTale zAMtino anubhava thAya. je zAMti saMsAranA keI paNa prasaMge, kaI paNa sthaLe, kaI paNa pagalika sukhamAM na maLI hoya te zAMti potAne pitAmAMthI prApta thAya. ane jemanA caraNomAM sadAya zAMti pamAya che tevA saMtanA zaraNe jaI temanI AjJAne ArAdhaka bane. jema-jema AjJA, ArAdhaka Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 huM AtmA chuM bhAva vadhatA jAya tema-tema kaSA maMda paDe. ane phaLasvarUpa zAMti, paramazAMtino anubhava thAya. jenA kaSAyo upazAMta thAya tene zAMti maLe ja. zAMti AvyA pachI samatA Ave. kaSAnI ugratA ja viSamatA pedA karAve che. kaSAye maMda thAya, upazAMta thAya eTale prathama zAMti Ave ane pachI samatA Ave. aMtaramAM nizadina uchaLatA kaSAne ubhare besI jAya te pachI te jIvane paDI na zake. jemake cUlA para mUkeluM dUdha. dUdhane svabhAva te ubharAvAne. paNa bahenamAM eTalI cAlAkI hoya ke te dUdhane ubharAvA de nahIM. dUdhamAM ubharo Ave eTale kAM te dadhane cUlethI utArI le ane kadAca utAravAnAM sAdhanane abhAva hoya te aMjalI bharIne pANI dUdhamAM chAMTI de. tethI ubhare zAMta thaI jAya ane pachI sAdhana zodhI utArI laI eka bAju mUkI de eTale dUdha pitAnI meLe ja ThaMDuM thaI jAya. baMdhuo aMtaramAM samatA lAvavI hoya te Ama ja karavuM paDaze. kaSA cittamAM ubharAI rahyA hoya tene samajaNathI rokI rAkhavA, je kSaNika ja thaI zake. paNa cittane kaSAyamAMthI kheMcI levuM. cittane koIne kAMI joIe che. tene kaSAyathI vegaLuM karI Atma-svarUpanI lInatAmAM zekI do. dhyAnamAM rokI do. te citta kaSAyathI vegaLuM thatAM ApoApa kaSAye upazAMta thaI jaze. ane pachI te ubharo besI jatAM jema dUdha ApameLe ThaMDuM thaI jAya, pitAnA mULa svabhAvamAM AvI jAya tema AtmAne mULa svabhAva samatA ja che tethI ApoApa cittamAM samatA AvI ja jAya. aMtaramAM samatA AvyA pachI kodhAdina nimitte jIvane bahu mUMjhavI zake nahIM. kayAreka pUrva karmonA udaye AvAM nimitto Ave. jIvane satAvavA prayatna kare paNa jIva kSamA dhAraNa karI le krodha e te Aga che. AgamAM paDanAra dAjhayA vinA na rahe. ema mAnI kSamAnA zItaLa jaLane ja Azraya laI svayaM zItaLatAno anubhava kare. - kSamAbhAva e vikasita thAya ke koI mAnava, pazu ke deva upasarga . devA Ave te paNa tene pratye dveSa na AvatAM karUNA pragaTe. ema thAya ke mane nimitta banAvI e jIva viSamatAmAM pariNamI rahyo che. bicArAne ' Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 che hoya mumukSu ghaTa viSe kevuM viSama pariNAma bhogavavuM paDaze ? Ama e jIva para karUNA AvatAM pitAnA AtmAmAM kSamA dhAraNa karI rAkhe. zAstromAM zramaNanA daza dharmomAM pahelo dharma khaMti eTale kSamA batAvyuM che. eTale ja ApaNA keTalAka pUrvAcAryo kSamAzramaNa kahevAtA. jemanAmAM kSamAne mahAna guNa jAgRta thaI gayo temanAmAM te pachInA bIjA nava guNe AvatAM vAra nathI lAgatI. ATalA guNanA dhAraka mumukSune sat tatvanI aDela zraddhA hoya. satu arthAt AtmA. " huM AtmA chuM' evuM bhAna tene niraMtara vartatuM hoya tethI e jIva svadayAmAM ja rAcatA hoya. jyAM svadayA che tyAM kaI paNa durguNene Azraya maLe nahIM. kAraNa durguNa e te jIvanI vikArI dazA che. vikAra kadI sukha ke zAMti na Ape paNa duHkha ane azAMti ja Ape. AvA nizcala zraddhAvAna chava keI paNa vikArane piSaNa kema Ape ? tethI hisA, asatya, cerI, abrahma, parigraha Adi mukhya pAMca pApo te jIvanamAM UbhA ja zAnA rahe? satanuM lakSya che, satanuM AcaraNa che, tenA jIvanamAM, vyavahAramAM, vANImAM, vicAromAM satya jahoya. sanA Icchuka AtmAmAM sahajarUpe tyAga AvI jAya. tene prayatna pUrvaka tyAga kare paDe nahIM. kAraNa vastuonuM viSAnuM mamatva tathA rAga utarI jAya tethI tyAga sahaja thAya ane tyAga sAthe saMsAra ke rAgAdinI udAsInatArUpa vairAgya paNa hoya ja. Ama tyAga ane vairAgya A banne mumukSunA jIvanamAM hoya ja. e mATe ja Atmasiddhi zAstranI bhUmikAmAM paNa zrImadjI tyAgavairAgyanuM ghaNuM varNana ApI gayA. ahIM paNa e ja kahe che ke mumukSu jIva sadA A guNane viSe jAgRta hoya. tenA aMtara ghaTamAM A guNenuM ghalana thaI rahyuM hoya. khare mumukSu keNa che e jANavuM hoya athavA pite mumukSunI kaTimAM AvI zake che ke nahIM e jANavuM A sAta guNone sAme rAkhI pitAnI jAtane tapAsI levI. A guNonI jAgRti jenAmAM rahetI hoya te mumukSu, bIje nahIM. have jJAnI dazA kevI hoya te avasare.... Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana.... "huM..AtmA chuM". "....AtmA chuM cetana....e mAruM svarUpa.. huM cetana chuM... jagata.. jaDa che....caitanya..... e ja AtmA, AtmA e ja caitanya....caitanya....e mAre viziSTa guNa che. asAdhAraNa guNa che. je mArA sivAya, AtmA sivAya jagatanA keIpaNa dravyamAM hiya nahIM.... huM...cetana chuM... eTale ja jagatathI judo chuM.... daSTithI dekhAtA badhA ja padArtho...jaDa che.. pudgalanA piMDa che... daSTithI agecara e huM... caitanya piMDa chuM. sarva padArtho jaDa che. A zarIra jaDa che. iMdriye jaDa che. mana paNa jaDa che... jeTalA jaDa padArtho che te mArAthI judA che.. huM caitanya mAtra AtmA... deha mAro nathI...dehane nathI indriye mArI nahIMhuM iMdriyane nahIM. mana mArU nahIM... huM manane nahIM--zarIra... Idriya ane mana... te badhAthI judo huM caitanya AtmA chuM..mArA caitanyane pragaTa karavAnA.... deha....Idriya... ane mane.... mAtra mAdhyama che... dehanA mAdhyamathI cetana pragaTa thAya che... eTale ke oLakhAya che... IdriyanA mAdhyamathI oLakhAya che....mananA mAdhyamathI oLakhAya che... paNa deha. te AtmA nathI. IMdriya... te AtmA nathI. mana.... te AtmA nathI. A cetana deha sAthe bhaLe che...eTale ja dehanI sakriyatA che... Idri sAthe bhaLe che. eTale indriyanI sakriyatA che... e ja rIte e mana sAthe bhaLe che. mATe ja mana sakriya che. cetana., deha-Idriya ane manathI. para thaI jAya che..... e koI kArya karI zake nahIM.... sakriyatA che. te cetananI che.dehamAMthI...cetana nIkaLI jAya pachI.... deha ke iMdriya keI kArya karI zake nahIM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana 119 ' eTale ja cetanA.. e AtmAne guNa che..., dehane guNa nathI... Idriyane guNa nathI, manane guNa nathI...huM...AtmA chuM....caitanya.. prApta karavI che. mArI nijAnaMdanI mastIne. mAre mANavI che... caitanyanI anubhUti karavI che... e mATe AkhA ye jagatane bhUlI jagatanA samasta jaDa dravyathI para thaI. deha.. Idriya... ane manathI paNa para thaI.. mArAmAM karI jAuM , mArAmAM sthira thaI jAu..., mArAmAM samAI jAuM. te e mATe vadhu.. ekAgra thaI., thoDI kSaNe. AtmAnuM ciMtana karIe. huM.....AtmA chuM. ...AtmA chuM." 3. "zAMti.... "zAMti". "zAMti Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAkA kahIye bhrAMta.....! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanA bhavya samakSa amRtamaya vANIno pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSa mArganI ArAdhanA samyagradarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA kame-kame mohabhAvane kSINa karatI jAya che. mohanI kSINatA vadhatAM AtmAmAM vizuddhi vadhe che. AtmAmAM je kaMI azuddhi che, malinatA che te mohanA kAraNe che. A baMne bhAvane kSaya thAya tyAre ja AtmA vizaddha bane che. AtmAnA sarva vikArI bhAvamAM meha sarvoparI che tethI ja tene rAjAnI upamA ApI che. rAjA jema potAnI prajAnuM pAlana kare, rAjyane vikAsa kare, rAjyanuM rakSaNa kare tema mohanI prajArUpa aneka prakAranAM mithyAtva tathA krodhAdi kaSA-rati Adi kaSAya ane tenAthI niSpanna vividha vikA AtmAmAMthI AghApAchA na thaI jAya tema tenuM rakSaNa karatA rahe che. e svayaM eTale samartha che ke pote bIjA badhAne saMbhALI le. paNa pitAne saMbhALavA mATe keInI ya jarUra nahIM. eTaluM ja nahIM e eka ja bhAva anaMta saMsAranI paraMparA UbhI karI de. Aja sudhI jIva siddha dazAne nathI pAme tenuM kAraNa paNa e ja che. mehadazA jAya nahIM tyAM sudhI AtmAmAM samyagaeNdazA jAgRta thAya nahIM. samyagadazA vinA vItarAga dazA nahIM, ane vItarAgadazA vinA siddhadazA nahIM. mATe ja jIve samyagupariNAmadazA AtmAmAM jAgRta karavI paDaze. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAkI kahIye brAMta 121 badalAI ja jAya. temAM vAra na lAge. baMdhuo! kAra calAvatA ho, eka sIdhI dizAmAM cAlyA jAya che. Turn AvyuM, tamAre dizA badalavI che, te bahu ja thoDA prayAse ekathI bIjI dizAmAM cAlyA jAva cho. te mATe je jarUrI che e che prathama te ATaluM hoya te game te dizAmAM, game teTalA mAIla gADI laI javI hoya, laI jaI zake che. basa, e ja rIte jIvane rAgadazAmAMthI vItarAgadazA tarapha laI ja hoya che te mArge javAnuM jJAna, jIvamAM yegyatA ane pariNAmadhArA para kaMTrala, ATaluM hoya te jIvanI dazA badalAI jAya che. A dazA je pragaTa karI zake te ja jJAnI. AvA jJAnInI vyAkhyA karatAM zrImadjI pharamAve che - mehabhAva kSaya heya jyAM, athavA heya prazAMta te kahIe jJAnI dazA, bAkI kahIye bhrAMta...139... jJAnI kene kahIe? kAM te jene mehabhAva sarvathA kSaya thaye hoya arthAt darzana mohanIya ane cAritra mehanIyarUpa mehane atyaMta kSaya karI pUrNa vItarAgadazA jeNe prApta karI che te jJAnI che. ane kAM A banne prakAranA moha ochevatte aMze kSINa thayAM che. prazAMta thayA che. arthAt cethA guNasthAnathI lai dazamA guNasthAna sudhInI dazA, are! agyAramAM guNasthAna sudhInI dazA jemAM kramazaH mohabhAva, kSINa athavA zAMta thatuM jAya che. vItarAgatA kame-kame vikasita thatI jAya che te dazA. AvI dazA jenA aMtara ghaTamAM jAgI che te jJAnI. arthAt saMsAra ane saMsArabhAvane rAga jene sarvathA utaryo che athavA dhIre dhIre Utarate jAya che te ja jJAnI dazA che. bAkI saMsAranA sarva bhAve jIvane hoya ane zA zAnanI bhrAMti. ghaNAM ja bhaNe gaye hoya te te jJAnI nahIM paNa Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 huM AtmA chuM jenA aMtaramAM kharekhara jJAnadazA pragaTa thaI hoya tenI daSTi badalAI jAya. daSTi badalAtAM tenI sRSTi badalAI jAya. ajJAnI jIvane saMsAranA padArthomAM je mAhartA dekhAtI hoya, pudgale AkarSaNa karatAM hoya te jJAnI jIvane na hoya. padArtha pratyenI tenI bhAvanA ja badalAI jAya. tethI sarva sAmAnya mAnavI padArthanI vyAkhyA ane jJAnInI vyAkhyAmAM kavivara banArasIdAsa, AvA jJAnI-uttama puruSanI dRSTi kevI hoya te batAvatAM, nATaka samayasAramAM kahe che -. kacasau kanaka jAke nIcasI naresa pada, mIcasI mitAI gusavAI jAke gArasI jaharasI jega-jAti kaharasI karAmAti jAlasau jaga-vilAsa bhAlasau bhuvana vAsa kAlasI kuTuMba kAja loka lAja lArasI sIDasau sujanuM jAnai bIkasI vakhata mAne esI jAkI rIti tAhiM vaMdata banArasI.... .. je puruSa suvarNane kacaDa-kAdava samAna mAne che, suvarNa ane dhULamAM tatvataH keI aMtara nathI. bane pudgala paramANunAM piMDa. vAstaviktA e ja che. A daSTi te keTalAka sAmAnya manuSyamAM paNa jovA maLe. eka garIba pati-patnI. majUrI karI mAMDa-mAMDa peTa bhare. eka vAra pArvatInA kahevAthI zivajIe e daMpatine suvarNa ApavA vicAryuM. banne majUrI karavA jatAM hatAM tyAM rastAmAM senAmahorathI bharelI kethaLI mUkI dIdhI. AgaLa pati cAlyA jAya che. patnI thoDe dUra cAlI Ave che. eTalAmAM patinI Thesa vAgavAthI pilI kethaLI phATI gaI. aMdarathI sonAmahera bahAra nIkaLI. joyuM te senAmAhera che. pele bhAI vicAre che koInI manamAM ema thayuM ke pAchaLa mArI patnI cAlI Ave che. kadAca ene jIva lebhAI jAya. kAraNa kAramI garIbImAM jIvI rahyAM che. A anartha Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 bAkI kahIye brAMta na thaI jAya ! pArakuM dhana levAnI tRSNA na jAge mATe teNe sonAmahera para dhULa vALI dIdhI. eTalAmAM tenI patnI tyAM AvI pahoMcI. pUche che. "zuM karo cho? e AvI ane joI lIdhuM tethI have je che te kahI devuM paDe. tethI kahe che keinI senAmahera bharelI kethaLI paDI gaI che. mAruM mana te na lebhAyuM paNa kadAca tArUM mana temAM jAya teeTale tenA para dhULa vALI rahyo chuM. patnIe bahu ja mArmika javAba Ape. e kahe : tamane te e senuM dekhAtuM haze paNa mane te dhULa ja dekhAya che ! dhULa para dhULa zuM vALavI ?" baMdhuo ! A che daSTine bheda. jenA aMtaramAM saMteSa paDyo che, prAmANikatA paDI che tene paradhana patthara ja dekhAya. banArasIdAsajI paNa e ja kahe che ke AvA jIvane suvarNa kAdava-kIcaDa jevuM dekhAya che. ukti che. "rAjezvarI se naSkavarI" rAjAne rAjanIti sAthe kUTanItine Azraya levo paDe, kaMIka prapaMca ane mahAraMbha-mahAparigraha sevavA paDe. tethI prAyaH karIne te narakano ja adhikArI bane. naraka jevI nIcatA kaI? tethI rAjapadane mahAnapada nahI paNa nIcapada mAne. rAga-maha vinA mitratA thAya nahIM. meha che tyAM pharI pharIne janma maraNa che mATe mitratA mRtyu samAna mAne. leke meTAI Ape che, te leke ja kAle lAta mArI kayAM pheMkI deze tenI khabara nahIM paDe. Aje je prazaMsA kare che te kAle nindA karavA mAMDaze. mATe moTAI te gArAnA lIMpaNa jevI che. yogAdi kriyAo je karmabaMdhananuM kAraNa che tene jhera samAna mAne che ane maMtra-taMtrAdinI karAmate, je lokene bhramajALamAM phasAvanAra che, tene duHkha samAna mAne che. lokika unnati ane mAna-pratiSThA pAmavAnI bhAvanAne anartha samAna mAne che. pudgalanA pUtaLA sama A dehane mazAnanI rAkha samAna mAne Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 huM AtmA chuM che. A dehane game te ruTa-puSTa banAvyuM, game tevo sajA, suMdara dekhAvA mATe khUba zaNagAryo, tenA mATe game teTalA pApo karyA paNa aMte te tenI rAkha ja thavAnI. tethI te rAkha samAna che. jagatanA bhega-vilAsa mAchInI jALa jevA che. temAM phasAyA pachI nIkaLavuM bahu ja muzkela! bhego metanA mukhamAM ja dhakele che. ane paraMparA paNa bhoga-bhAvanAnI ja UbhI thAya che tethI bhega-vilAsa jALa jevA ja che. jJAnI jIvane bhava viSe nitya kheda vartate hoya tene saMsAramAM rahevuM paDe te paNa bhAlAnI aNI para jIvatA hoya tevuM lAge. parivAranI paLo jaNa kALa jevI krUra lAge. game nahIM paNa karavI paDe mATe ja karate hoya. sAMsArika Ijajata vadhAravAnA prayatna mukhamAMthI TapakatI lALa jevAM gaMdAM lAge. e Ijajata maLI te ya zuM ane na maLI te ya zuM? tenI kazI e kiMmata nathI. tethI ja jene kharekhara aMtara laganI lAgI hoya kRSNanI laganI lAgI te teNe leka-lAjane vegaLI mUkI dIdhI. leka-lAjanI kazI ye kimata nathI. temAM ya adhyAtma mArge je jIvane AgaLa vadhavuM che te je leka-lAjamAM paDyo rahe te adhyAtma sAdhI zake nahIM. tenI gati te saMsArathI ulaTI ja heya. yaza-kItine meLavavAnI ke vadhAravAnI IcchA nAnA mela samAna athaDAvanAra che. mATe yaza-kItine IcchavA yogya nathI. vaLI puNyanA udayane viSTA samAna mAne che ke je bhegavavA jevA nathI. kAraNa puNyanA udane bhegavatAM rAgAdi bhAva jAge ane pharI karmabaMdhana thAya te mATe viSTA samAna tyAjya che. AvI sarva bhAvanAe jenA cittane viSe varte che, jenI dRSTi badalAI cUkI che. saMsAramAM rahevA chatAM te jalakamalavata saMsArathI alipta rahe che. pitAne saMsAramAM rahevuM paDe che mATe rahyo hoya, pitAmAM saMsAra na rahe. jema nAva pANImAM rahe, paNa pANI nAvamAM rahe te nAva DUbI Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAkI kahIye brAMti jAya tema jIva jyAM sudhI ziva na thAya tyAM sudhI tene saMsAramAM te rahevuM paDe paNa pitAmAM saMsArano vAsa na thavA de. evA uttama puruSane kavi banArasIdAsajI vaMdana kare che. zrImaddajI paNa tene ja jJAnI kahe che ke jene mehabhAva kSINa thaI gayo che. zAMta thaI gayuM che. tevA jJAnI puruSa saMsAramAM havA pachI paNa tenAM rAga-dveSa ati maMda thaI gayAM hoya. tethI karmabaMdha paNa tene bahu ja ochA thAya che. rAga ane dveSa e be karmanAM bIja che. ane te bane viSamatAnAM paNa bIja che. rAgathI rakta ane dveSathI dviSTa manuSya na te pitAnA bhAvane joI zake che na sarva jIvanI AMtarika samatAne. je samatAne nathI joI zakatA te keAInA prati rakta thaIne pApa kare che te keIna prati dviSTa thaIne pApa kare che. samatvadazI nathI keI para rakta thate, nathI kaI para dviSTa thatuM, tethI te pApa karatuM nathI. sammatadasi na karei pAvaM A khUba rahasya pUrNa sUtra che. je pApanI paryAyanA svarUpane jue che te pApa karI zakatA nathI. je pApanA yathArtha svarUpane jANatuM nathI ke jete nathI te ja pApa karI zake che. jAnAmi dharma na ca me pravRtiH jAnAmyadharma na ca me nivRtti: huM dharmane jANuM chuM paNa tenuM AcaraNa nathI karato. huM adharmane jANuM chuM paNa tene cheDatA nathI. A sthUla cittanI anubhUti che. sUkSma cittamAM thanAra samyagadarzana, asamyak AcaraNamAM na laI jAya. tethI samyakdarzanI jIva jANIbujhIne pApa karatA nathI. tenAthI ajANatAM thaI jAya, paNa te kare nahIM. jenA cittamAMthI pApanI pravRttinA bhAve utarI gayA che te jJAnI. jeTalA aMze meha kSINa thAya eTalA aMze pApabhAvo paNa kSINa thaI jAya AvI AMtaradazA jenI vate che te jJAnI, bAkI badhI bhrAMti mohabhAvamAM aTavAyele, bhUle paDele jIva jJAnInI kakSAmAM besI zake nahIM. tethI tene brAMta jIva kahyA. have AvA jIvanI jagata pratyenI bhAvanA kevI vartatI hoya, tenI AMtaradazA kevI hoya te avasare.... Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakala jagata te eNDaya..! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, jaDa-cetananI bhinnatAnI anubhUti karAvavAnI sAthe bane dravyane yathArtharUpa oLakhAve che. jaDa te jaDa che. ane cetana, cetana che. ATaluM samajavA pachI paNa bane dravyanA guNa paryA ne jANavA Avazyaka che. - zrImadjI e ja samajAve che ke jeNe AtmAnI anubhUti karI, cetanyane yathArtharUpe jANI lIdhuM che tenI daSTi evI khulI gaI hoya ke jaDa dravyane, jagata je rIte jotuM hoya, tenA karatAM kaMIka judI ja daSTithI e jete heya. AkhA ye jaDa jagata sAthenA AMtarika saMbaMdhe tenA badalAI gayA hoya. jJAnInI sUma daSTi jaDa padArthonA UMDANa sudhI pahoMcatI hoya, jIvanane abhigama paNa badalAI jAya. e pahelAM je rIte jIvate heya tenAthI taddana bhinna rIte tenuM jIvana vahevA mAMDe. daSTi badalAtAM sRSTi badalAI jAya. AvA jJAnI che paugalika padArthone kaI rIte mUlavatA hoya te batAvatAM zrImadjI kahe chesakala jagata te eThavata, athavA svapna samAna; te kahiye jJAnI dazAM, bAkI vAcA jJAna...140... - ajJAnI mAnava AkhA ye jagatane mAtra buddhinA mApathI mApate hoya. buddhinI sImAmAM jeTaluM Ave eTaluM ja A jagata. ethI vizeSa kaMI nahIM. AvI ajJAna mAnyatA te dharAvate heya. paNa buddhi game teTalI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 havA pachI sImita tava che. te pratyakSanA sImADAne teDI asImatAmAM praveza na karI zake. tethI ja buddhinI sImA paranAM tatvone ajJAnI jANa zakatuM nathI. buddhithI pAra paNa anaMta to paDayAM che, je potAnA gajA bahAranI vAta che. ATaluM svIkAra thAya te te saMkucitatAne cheDI, vizALa kSetramAM praveza pAmI zake. A saMkucitatA ja jIvamAM meha-mamatva utpanna kare che. maLelA padArtho ane saMbaMdhIomAM enuM mamatva be-hada hoya che. ajJAnI koI paNa bhege, e badhuM cheDavA taiyAra nathI. are ! padArtha ke vyakti ene choDIne jAya to te vyAkuLatAnA vamaLamAM aTavAIne pitAne duHkhI anubhave che. AvA ajJAnI ene mana, padArtha ke vyakitanA viyega jevuM bIjuM kaI dukha nathI. A narI ajJAnatA ja che. vaLI je vyakti ke padArthane viyega, duHkhanuM kAraNa banate hoya che te viga zuM Aja pahelI vAra thayuM che? saMga pahelI vAra nathI mATe viga paNa pahelI vAra nathI. saMgane viga te avayaMbhAvI che ja. mATe jeTalA padArtha ke vyakitane jeTalI vAra saMga thaye eTalI vAra viyoga thAya ja. e sanAtana satya che. anaMta bhUtakALamAM eka nahIM paNa anekavAra e ja vyakita ke padArtha eka yA bIje rUpe prApta thayA ja che. te sarva jIvane choDIne cAlyA gayA athavA te jIva te sarvane cheDIne cAlI nIkaLyA. A cakamAM anaMtakALathI anaMtavAra jIva pharate je rahyo che. e vicArIe ke vartamAnamAM paNa je-je paugalika sukha maLyuM che, je kaMIka viziSTa maLyuM che, keIne nathI maLyuM, evuM mane maLyuM che. vagere vicArothI ApaNe abhimAna letAM hoIe chIe. ApaNI upalabdhio para ApaNe phUlAtAM hoIe chIe. anyane nathI maLyuM te mATe ApaNI jAtane vadhu bhAgyazALI mAnatA hoIe chIe. tathA anyane hIna punyA mAnIe chIe. AvA te aneka prakAranA bhrame sevatAM hoIe chIe. paNa pudagala dravyane jovAnI daSTi je badalAI jAya, tenA UMDANamAM jaI padArthanuM pRthakkaraNa karI, tene bhUtakALa bhUtapAsIe te tathya sAme Ave. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 huM AtmA chuM paugalika dravya zuM che? ApaNI daSTimAM AvatA jeTalA padArtho che te sarva jaDa dravya, sarva pudgala ska, anaMta-anaMta paramANuonAM piMDa che. paramANune sahaja svabhAva che, maLavuM ane vikharAvuM paramANumAM rahelI rukSatA ane snigdhatA anya paramANune grahaNa kare che, ane cheDe che. eka paramANu bIjA paramANu sAthe maLe, be-traNa ke aneka paramANuo sAthe maLe, anaMta paramANuo sAthe maLe ane skaMdha bane. jyAre e anaMtAnaMta paramANuone skadha bane tyAre ApaNI dRSTimAM Ave. te pahelAM na Ave. jema eka-eka karI, ekI sAthe aneka maLIne skaMdha bane tema vaLI prati-samaye e skaMdhamAM navA paramANu AvIne maLe ane temAM rahelA anya paramANuo temAMthI chUTA paDe. A paramANu jagatanI sahaja prakriyA che. ane te sahajarUpe cAlyA ja kare che. A prakriyAnA pariNAmarUpa aneka prakAranA padArthonuM nirmANa thAya che. AMkhe dekhAtA, nahIM dekhAtA ane ApaNA upayogamAM AvatA padArtho, te sarva paramANuonA piMDa ja che. te sivAya kazuM ja nahIM. e piMDene ApaNe aneka prakAre grahaNa karIe chIe. ATha prakAranI pudagala vargaNA batAvI tene ApaNe e-e prakAre grahaNa karIe chIe. upayoga karIe chIe, ane choDI daIe chIe. samaSTi viAvanA sarva jI, anaMtakALathI pugalapiMDane grahaNa kare che, ane choDI de che. A kArya kadI aTakyuM nathI ane aTakvAnuM nathI. avirata gatie cAlyuM Ave che ane cAlatuM raheze. jIva dvArA thatuM puddagalapi DenuM grahaNa keTalA prakAre thAya che te vicArIe. A vizvanI aMdara anaMtAnaMta kAmaNavargaNAo paDI che. jIva pitAnA rAgAdi bhAve vaDe kheMcIne, baMdha karI e vargaNAne kamarUpe pariNAve che. karmo, karmarUpe amuka samaya sudhI AtmA sAthe rahI, phaLa ApI AtmA chUTA paDI jAya che. vAtAvaraNamAM anya kAmaNa vagaNAo sAthe maLI jAya che. pharI enA e paramANuo e ja jIva karmarUpe Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakala jagata te eMThavata 129 grahaNa kare. athavA bIjA kAma paramANuone paNa grahaNa kare ke je karma paramANuo anya jIvoe grahaNa karIne cheDI dIdhA heya. e ja rIte bIje jIva paNa anya jIve grahaNa karIne cheDI dIdhA hoya te karma paramANuone grahaNa kare. Ama eka-bIjAnA grahaNa karAyelA ane choDAyelA karma paramANuo grahaNa thayA kare. bhASAvargaNAnAM pugele, mane vargaNAnA pudgale, tathA zvAsocchavAsa vargaNAnA pudgale sAthe ApaNe vyavahAra paNa evo ja che. ApaNe grahaNa karIe chIe te anya jIvee grahaNa karI cheDI dIdhA heAya te grahaNa thAya. ApaNe choDyAM hoya te ja pharI-pharIne grahaNa thAya ane ApaNuM choDelA anya jIvo grahaNa kare. kriya zarIradhArI che, jene vaikiya pudgalene grahaNa karavAnAM che te paNa e ja rIte grahaNa kare ane cheDe. tathA AhAraka labdhidhArI mahApuruSa paNa bhUtakALamAM kaI chAe grahaNa karI cheDelA pudgalene grahaNa kare, pitAnA choDelA anya grahaNa kare. pitAnA cheDelA pite grahaNa kare. dArikavargaNa eka evI vargaNA che ke jIva aneka prakAre grahaNa kare che. sauthI prathama te ApaNuM A zarIra audArika pudgalanuM baneluM che. e pudgale jyAre ApaNe grahaNa karyA tyAre te sarvathA zuddha na hatA. paNa kaI che grahaNa karI choDI dIdhAM hatAM te ja grahaNa thayAM. temAMthI ja ApaNuM zarIra banyuM. zarIra banyA pachI prati samaye vAtAvaraNamAMthI paramAskane grahaNa karIe chIe te ApaNa cheDelA athavA anyanA cheDelA. A zarIra pratisamaye keTalAka paramANuo grahaNa kare che ane cheDe che. A prakriyA cAlu ja che. AhArarUpe grahaNa thatA pudgalaskandha zAkAhArI che mATe vanaspati -janya hoya che. vanaspatimAM rahela jI e zarIrarUpe grahaNa karIne je pudagala cheDI dIdhA tene ApaNe AhArarUpe grahaNa karyA. mAMsAhArI bhAga-3-9 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 huM AtmA chuM che mATe paNa ema ja che. e kaIne kaI jIvanuM audArika zarIra che. e jIve tene dArika zarIrarUpe gRhaNa karyuM hatuM ane jIva temAMthI cAlI jatAM enuM zarIra rahyuM, je paramANu yugalane skandha che. tethI e jIva vaDe grahaNa karI choDAyeluM ja che. ApaNA jIvananA upagamAM AvatA sarva jaDa padArtho e paNa audArika zarIranA keI jIva dvArA mUkAyelA padArtho che. senuM-rUpuM-jhaverAta -dhAtuo-vividha rasAyaNa vagere pRthvIkAyanA ekendriya e zarIra rUpe grahaNa karelA pudgale, vAparI, upayoga karIne choDI dIdhAM, te pugele che. vastro, lAkaDuM, vividha phanI carsa ane jIvana upayegI bIjAM dravyo e lagabhaga badhA ja vanaspatinA cha grahaNa karIne cheDelA pudga che. hAthIdAMta, metI ke evA bIjA prANujanya padArtho te paNa te-te jInA grahaNa karIne mUkAyelA padArtho che. Ama vizvane dekhAte pasAro. te paramANuone pasAre che. te sarva paramANuo, jagatanA sarva jIve dvArA eka nahIM aneka vakhata grahaNa karAyAM che ane aneka vakhata choDAyA che. samaSTi vizvane eka paNa paramANu e nathI ke koIne koI jIva dvArA e grahaNa na thaye heya. kaI paNa jIva dvArA e na sparzAya hAya. kAraNa pratyeka jIva A lekanA eka-eka AkAza pradeza para anaMta anaMta vAra janma-maraNa karI cUkyo. eka paNa AkAza pradeza choDa nathI te e AkAza pradeza para rahelA eka paNa paramANune kayAMthI cheDo hoya? Ama AkhA ye vizvanAM samasta paramANuo ke je jIva dvArA grahaNa thAya che te bhUtakALamAM anya cha dvArA grahaNa thayelA che. te jIe grahaNa karI, upayoga karI choDI dIdhAM che. pote paNa e paramANuo ne grahaNa karI choDayA che pharI e nA e paramANuo lIdhA che. kAraNa vizvamAM jIva anaMta, paramANu anaMta jIvanuM saMsAra paribhramaNa anaMta, pudgalane grahaNa karavApaNuM anaMta. have je eka jIva eka paramANune eka ja vAra grahaNa karate hoya te paNa vizvane samasta paramANune te grahaNa karI le te bIjA cha mATe zuM rahe ? paNa jIva te anekavAra Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakala jagata te eMThavat 131 paramANuone grahaNa kare che. te eka ja jIva pharI-pharIne enA e ja paramANu grahaNa kare. ema anya cha mATe paNa thAya ja. Ama jIva ane paramANugrahaNanA saMbaMdhane vicAratAM tathya e sAme Ave che ke jIva jeTalA paramANune jeTalI vAra, je rUpe grahaNa kare che te kaI paNa paramANuM Fresh nathI hotA. kAraNa keI dvArA athavA pitA dvArA grahaNa karIne mUkAyelA che. eke vAparIne choDI dIdhuM, tajI dIdhuM te Fresh kema kahevAya ? eTale jIvane Fresh mAla te maLatuM ja nathI. ahIM zrImadjInI kahelI ukti siddha thAya che. teoe kahyuM: "sakaLa jagata te eMThavatuM eMTha kene kahIe ? - ApaNuM vyAvahArika jagatamAM kaI khAIne paDatuM mUkI de, ne bhANAmAM paDayuM rahe tene evuM kahIe chIe. eka jaNe tene upayoga karyo, tene sparza karyo, DuM khAdhuM ne bIjuM paDatuM mUkayuM te huM. eMThamAM paDele padArtha game te svAdiSTa hoya, manane game evo hoya, kimatI hoya paNa e eMThe thaI gayA pachI koI sAmAnya mANasa paNa e khAya nahIM. e te ukaraDAmAM ja jAya. tyAM kaI bhikhArI ke kAgaDAkUtarA bhale khAya paNa sAro mANasa te e na ja khAya. are ! game te bhUkhyA hoya te paNa eMThuM te na ja khAya. baMdhuo! tamane pUchuM ke kayAreka kaI lagnanI vADI pAsethI nIkaLyA ane bahAra patarALAmAM eThA padArtha paDayA hoya temAM tamane bahu bhAvatI miThAI ke pharasANane TUkaDo hoya te te temAMthI upADIne kyAre ya khAva kharA? nahIM. e joIne moDhAmAM pANI AvavAnA badale tenA pratye jugupsA thAya. je ya na game. are ! eTaluM ja nahI, tame savAre jamavA beThA ane eThuM choDI dIdhuM. sAMje e ja thALI eMThA sahita tamane bIjA Fresh mAla sAthe Ape te jamavuM game kharUM ? nahIM! evuM te sarvathA tyAjaya! ApaNuM mUkeluM hoya ke anyanuM ! e khavAya ja nahIM! tamArA nAnA aNasamaju bALakane paNa e ja zikhave ne? beTA ! eThuM na khavAya! Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - te bhikhArI eTale e kayAMya maLatuM paNa 132 huM AtmA chuM vAstavamAM vicAro te bhikhArI bhale hoya, paNa ene ya tame Fresh khAvA Ape ne jeTalo AnaMda thAya eTale evuM khAvAmAM na thAya! bicAro lAcAra che. peTanI Aga zAMta karavI che. kayAMya maLatuM nathI, bhUkhyA rahevAya tema nathI tethI ukaraDA vIMkhIne paNa khAya che. paNa kharekhara tene paNa evuM khAvuM gamatuM nathI hotuM. to e sAbita thAya che ke pUrI mAnava jAtane eMThA pratye sUga che, dhRNa che. eMThane e pasaMda karatA nathI. game teTalAM kaSTa veThe paNa eMTha te nahIM ja joIe! zrImaddajIne mAnavanI A manodazAne khyAla che. mAnavamananA UMDANane temaNe mApyuM che. tethI ja jaDa jagatanA pariNamanane temaNe "eMThanI upamA ApI. ApaNA meha-mamatva para, ApaNA ahaM ne mama para kuThArAghAta karyo che. AkhuM ye jagata paramANune thatA pariNamanane kAraNe koI jIve laIne mUkI dIdhelA eMThA padArtha jevuM ja che. tArI pAse Avate kaI paNa padArtha, kiMmatI hoya ke nagaNya, paNa te badhA ja koInI zeTha che. savAlAkhane hIre lAvI vITI banAvI, AMgaLImAM paherI malakAte pharate heya, dasa lAkhanI havelI banAvI, abhimAnamAM rAcato heya, be hajAranI sADI paherI, dharatIthI UMcI cAlatI hoya, batrIsa jAtanAM bhojana ArogI, garIbonI ThekaDI uDADatA ho, karoDonI saMpatti bhegI karI ahaMthI AMdhaLA thaI gayA che, paNa e badhuM ja patarALAmAMnI eMTha ! ethI vizeSa kaMIja nahIM! baMdhuo! eMTha khAtA bhikhArIne joI mukha bagADatA mAnavane kahI deje ke tuM jeTalA padArtho Fresh samajIne bhegavI rahyo che ane ahaMkAramAM cUra thaI gayuM che, e badhI eMTha ja che. pelA bhikhArImAM ane tArAmAM keI aMtara nathI. e paNa eMTha ArogI rahyo che, ane tuM paNa. are ! e te eka ja vyaktie mUkela eMTha che, paNa tuM te Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakala jagata te eMThavat 133 AkhA ye vizvanA anaMta jIvoe, anaMtavAra mUkela eMThane AregI rahyo che! pachI zAnuM abhimAna! jagatanA paugalika padArthomAM rahela ApaNe moha, ane e meLavyA pachInuM abhimAna, ane eka kSaNamAM UtarI jAya, je A siddhAMtane samajIe to! kharekhara je jJAnI purUSa che, paramANuonA pariNamanane A UMDo tAga jeNe meLavI lIdho che, tene pudgalene moha ane tenA para pitAnI mAlikInuM abhimAna kayAM UbhuM rahe? mAnava aneka padArtha para potAnI mAlikI sthApato hoya, koI e svIkAravA taiyAra na hoya te parANe mAlikIhakka sthApe. are ! pitAnI mAlikI sAbita karavA koTe caDe. paNa jagata AkhuM svapna jevuM che. vizvane eka paNa paramANu keine thayo nathI ane thaze nahIM. eka jIvanI sAthe eka paramANune rahevAnI samayamaryAdA heya te, amuka kALa sudhI rahI pachI AtmAthI chUTo paDI ja jAya. tyAM mAlikI kema saMbhave? zrImadjIe jagatanA padArthone bIjI upamA e ja ApI "svapna samAna." svapnamAM joyelA padArtho kadI keIna thAya kharA? e padArthothI sukha maLe kharUM? tRpti anubhavAya kharI? baMdhuo ! kayAreka svapnamAM bahu mIThAM bhojana karyA hoya te svapnamAMthI jAgyA pachI gharamAM kahyuM che kharuM ke Aje te jamavuM nathI! peTa bharAI gayuM che! svapnamAM bahu khAdhuM ! nA, svapnanA bhojanathI peTa bharAya nahIM. svapnamAM banela rAjAnuM daLadara phITe nahIM, svapnamAM mANela AnaMdathI mana tRpta thAya nahIM! kAraNuM svapna e vAstaviktA nathI. te ja rIte A vizvanA paramANuonA AvA pariNamanathI tRpti thAya ja nahIM. AtmA cetana, jagata jaDa cetanane tRpti cetanabhAvathI thAya. jaDabhAthI nahIM. jaDa bhAve te badalAvAnA svabhAvavALA che. paNa zuddha cetana AtmA anaMta sukhanuM sAmarthya dharAve che. cetanamAMthI-AtmAmAMthI jene AnaMda meLavatAM AvaDI jAya tene kadI AnaMda khUTe ja nahIM. AtmAnaMda to evuM kalpavRkSa che ke jene kadI pAnakhara AvatI ja nathI. tene te sadA ye vasaMta ja, vasaMta. sadA ye pUra bahAramAM khIleluM rahe. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 huM AtmA chuM baMdhuo ! tethI ja zrImaddajI kahe che ke jagatanA bhAvane eMThavat, ke svapnavat jANI lIdhA che te ja khare jJAnI che. bAkI badhAM vAcAjJAna. bele kAMI ne vartana kAMI aMtaramAM pugala dravya pratye udAsInatA na vartatI hoya tyAM sudhI te jJAna mAtra vAkpaTutA, bIjuM kazuM ja nahIM, have mekSa nizcitarUpe kone maLI zake te batAvatAM zrImadjI kahe chesthAnaka pAMca vicArIne, cha vate jeha; pAme sthAnaka pAMcamuM, emAM nahi saMdeha....141 Atmasiddhi zAstramAM cha padenI carcA karavAmAM AvI. 1. AtmA che, 2. te nitya che, 3. karmane kartA che, 4. karma phaLane bhaktA che, pa. AtmAne mekSa che, 6. mekSane upAya che. A chaye padane bahu ja vistRtarUpe jijJAsu che arthe samajAvavAmAM AvyA. temAM pAMca pada vicAraNIya che ane eka pada AcaraNIya che. prathamanAM pAMca padane samajIne te para gahana ciMtana thAya te AtmAnAM rahasya daSTi samakSa khullAM thatAM jAya. ciMtana bahu ja mahatvapUrNa Atmika prakriyA che je vicArarUpa che. jema-jema jIvanI vicAraNA pratyeka dravyanA viSayamAM spaSTa thatI jAya tema-tema vicAronI vizALatA, vRttinI udAratA, bhAvanI zuddhatA vadhatI jAya. e zuddhatA eTale ja rAga-dveSanI madatA. rAga-dveSanI maMdatA ratnatrayanI ArAdhanAmAM apUrva anukuLatA karI Ape. jenA pariNAme jIva mokSa tarapha AgaLa vadhatA jAya. ahIM paNa e ja kahyuM che ke chaThThA padarUpa mokSanA upAyanI vartanA jIvanI vadhatI cAle te pAMcamA padarUpa mokSa maLe ja maLe. mekSaArAdhanA sApekSa dazA che. jIvanI pitAnI ja dazA hevA pachI paNa ratnatrayanI ArAdhanAnI AvazyakatA te che ja. te mATe prathama vicAra dazA, pachI dhyAna dazA. zrImadjIe tethI ja Atmasiddhi zAstramAM "vicAra" para bahu ja bhAra mUkyo che. AtmArthanA vicArathI zarU thatI ciMtana dazA, nija AtmAmAM, AtmavicArane ugavA de che. te pachI zAmAM batAvela rAhanI vicAraNA, taTastha bhAve jAge Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakala jagata te eMThavat 135 che. A taTasthatA AtmArthanI bhUmikAne yathArtharUpe samajI zake che. ane mekSamArganI ekavAyatA, traNe kALamAM eka ja mArga hoya, anya mArga nahIM evI daDha zraddhArUpa vicAra tenA aMtaramAM sthira thAya che. jene su-vicAra kahI zakAya. su-vicAraNA pragaTa thayA pachI vikAsanmukha thayela jIva, tattvanI yathArtha pratIti thavA mATe aMtara-vicAramAM UMDe utare che. AgaLa vadhatAM cha ye padonI yathArtha samajaNa vicAramAM utarI jAya che. ATaluM thayA pachI parama upakArI gurudeva e Adeza pharamAve che ke jema cha padane samajavArUpa vicAraNA aMtaramAM utarIne karI, tema AtmAnA saccidAnaMda svarUpane vicArIne aMtaramAM sthira thA, te tuM AtmAne paNa pAmI jaIza. AtmAne pAmelA udAratA sAdhakanI vicAradazA samasta dazanene anekAMta daSTithI jovAnI zakti keLavI le ne sahune pitAmAM samAvI le. ane aMte evuM sTeIja Ave ke e vicAradazA dhyAnadazAmAM pariNata thaI jAya. dhyAnadazA ane pAMce ya padanI vyavasthita yathArtha vicAraNuM pAMcamA padarUpa mekSanI prApti karAve. Ama AtmArthanI vicAraNAthI zarU thayela A ciMtana prakriyA, mokSa prAptinA puruSArthamAM pariNamI mekSanA anaMta sukhanI anubhUti karAve Ama mokSamArgane ArAdhaka mokSa prApti kare ja evuM nisaMdeha jaNAvI sarva mumukSuone niHzakti karI de che. zraddhApUrvaka vicAra ane pachI AcaraNa haze te mokSa maLaze ja. ema bedhaDaka kahe che, have aMte zrImadjI pitAnI zraddhA kyAM samape che te avasare..., Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deha chatAM jenI dazA...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vira, jagatanAM bhavya samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagradarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanAnuM sarvotkRSTa phaLa eTale nirvANa, deha mukti, sarva vizuddhi, AtmAnA maulika svarUpanI carama pariNati. prathama sa-deha mukita pachI videha mukti. A ArAdhanA sAdhakane ja sAdhya banAvI siddhi ape che. jIvanuM carama ane parama lakSya paNa e ja che. A lakSyane je pAmI gayA che jemaNe paramAtmatatvane jAgRta karI lIdhuM che te sadA vaMdanIya che. Atmasiddhi zAstranA prAraMbhamAM zrImadjIe aMtarAtmadazAne prApta evA sadagurune vaMdana karyA. prathama divase ja kahyuM hatuM tema koI paNa zAstrane prAraMbha maMgala karavA pUrvaka ja thAya. bhAratIya mAnasanI zraddhA, bhakti, ISTa pratye zraddhA samarpita karavA cAhe che. vaLI zAstra nividane pUrNa thAya tevA ati ucca dhyeyathI maMgalAcaraNa thAya che. jemAM zAstrakAra pitAnA ISTa devanA caraNomAM zraddhA samarpaNa kare che. pitAnA ahaM ane mane tyAga kare che. zAstra paNa ISTanA caraNe dhare che. jethI sahaja rUpe zaraNAgatanA rakSaNanI javAbadArI ISTa deva para jAya che. prathama maMgala sadgurudevanI vaMdanA karIne karyuM. je sadgurudevanI asIma kRpAthI AtmAne oLakhe, pote pitAne pAmyA, saMsAranAM anaMta duHkhone aMta Avyo. evA gurudevanA upakArane smarIne, teonA zrI caraNamAM namaskAra karyA. A sAthe ja bhAratIya paraMparA, zAstranA aMte paNa maMgala kare che. je eka bhagIratha prayAsa Adaryo hate te atyaMta ullasita bhAve, viddha rahita, pUrNa thayA tethI zAstrakAranuM aMtara bhaktibhAvathI sabhara bane che. ane aMtaranI zraddhA sAthe jhUkI paDe che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deha chatAM jenI dazA 137 zrImadjInA aMtaramAM rahela yathArtha zraddhAnAM ahIM darzana thAya che. teoe bhUmikAmAM kahyuM hatuM "pratyakSa saddaguru sama nahIM, parAkSa jina upakAra' A ukitane sArthaka karatAM zAanA prAraMbhe sadgurune sarva zraddhA jinezvaranA caraNamAM samape che. teonA haiye jinezvara prabhune upakAra vaseluM che. jinavaranI apAra karUNane emaNe anubhava karyo che. anubhavIne je vedAyuM che te anyane vedAtuM nathI, tethI anya zuM jANe? Aje te keTalAka loko arihaMta paramAtmAne, sarvasane bhUlI jaI pita-pitAnI pIpUDI vagADI rahyA che. paNa teo jANatA nathI ke sarva jJane adhyAtmamAge kevo asIma upakAra che ! vicAre baMdhuo ! Aje ApaNI pAse je kaMI adhyAtmazAstra che, jenA vaDe ApaNe ApaNA AtmAnA svarUpane jANI zakIe chIe, Atma-anubhavanA upAye meLavI zakIe chIe, ArAdhanAne rAha pAmI zakyA chIe, te zAstro keNe ApyAM ? e tanuM bhAna keNe karAvyuM ? ApaNuM anaMta-anaMta upakArI sarvajJa paramAtmAoe pitAnA jJAnamAM joyuM-jANya-mAdhyuM anubhavyuM te badhuM ja tattvarUpe, ArAdhanArUpe, mArgarUpe ApaNuM mATe kahI gayA ! janA kevaLajJAna prAptinA puruSArthanI hakIkato Ave che. A ja puruSArtha vaDe kevaLajJAna pAmyA. (je samaye) kevaLajJAna pAmyA ke tarata ja cAra aghAtI karmone paNa kSaya thaI gaye. ane mokSe padhArI gayA. AvA jIvane aMtakRta kevaLI kahevAya che. temanA kevaLajJAnamAM AkhA e leka ane alakane teoe jayA-jANyA. samasta dravya-guNa-paryA ne nihALyA, paNa kevaLajJAna thayA pachI upadeza ApavAne temane samaya na rahyo. tethI pote je bhAvene joyA te anyane kahI zakyA nahI. have vicAre ke je badhA ja kevaLIe Ama ja mele padhArI jatA hata te ApaNane tattva keNa Apata? kevaLajJAna sivAyanA bIjA koI Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 huM AtmA chuM jJAnamAM saMpUrNatA nathI hotI. lokAlekanAM saMpUrNa vaikAlika bhAne jovAnuM sAmarthya te mAtra kevaLajJAnamAM ja hoya. anya jJAne pachI te avadhijJAna hoya ke manaHparyAvajJAna hoya paNa badhAM ja apUrNa. badhAM ja kevaLajJAnane anaMtame bhAge. tethI kevaLajJAnI bhagavaMta AtmA tathA anya dravyanuM jevuM sAMgopAMga jJAna kahI zake tevuM anya na kahI zake. ahIM prazna e che ke sarva kevaLI paramAtmAo aMtakRta kevaLI ja thayA. hata, kevaLajJAna pAmI tarata mokSe padhArI gayA hatA te Aje ApaNI pAse je adhyAtma zAstro che te na heta. mokSamArga pAmI zakyA na. hota. sadgurudeva paNa je mArga batAve che te jinezvara bhagavaMtanA prarUpelA tanA AdhAre ja. bhagavAna RSabhadevathI cAlI AvatI A paraMparA lAkha karoDo varSo ja che tethI ja teo ApaNe anaMta- anaMta upakArI che. tethI ja zrImadjI granthanI pUrNAhutimAM maMgalAcaraNa karatAM jinezvara prabhunA caraNomAM pitAnI zraddhA samarpita kare che. deha chatAM jenI dazA, vate dehAtIta; te jJAnInA caraNamAM, he ! vaMdana agaNita..14ra... ahA ! kevI anupama dazA ! deha hovA chatAM paNa jene deha hevAnuM dharmo heya, dehanuM svAbhAvika pariNamana hoya, AtmA e dehamAM ja pUrAyele haya, deha na chUTe tyAM sudhI chUTI zakavAnI zakyatA na hoya, A badhuM hovA pachI paNa AtmA deha-bhAvathI para heya. deha hoya . paNa dehabhAva na hoya. deha ho te eka vAta che ane dehabhAva have e bIjI vAta che. deha te sarva saMsArI jIvene hoya ja na hoya mAtra siddhane. jene. deha nathI tene dehabhAva zuM ane dehAtIta dazA zuM ? kaMI ja nahIM. deha rahita ja che tene dehanI apekSAe thavAvALA bhAva ke abhAva na. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deha chatAM jenI dazA 139 hoya. tethI ja zrImajIe ahIM deha rahita evA siddha bhagavaMtane nahIM paNa deha sahita arihaMta bhagavAnanI dehAtIta dazAne lakSyamAM laI vaMdana karyA che. je deha sarva sAmAnya saMsArIne hoya e ja audArika pudugalane banele, saDana-pAna-vidhvasananA svabhAvavALa deha arihaMta paramAtmAne paNa hoya. anya saMsArI jIne deha sAthe dehabhAva paNa hoya arthAt dehanAM sukha-duHkhane pitAnAM sukha-duHkha mAnavAnI buddhi hoya. dehamAM thatA pariNamananI vedanAthI e vedAta heya. dehanI suMdaratAasuMdaratAne harSa-zoka heya. dehanI svasthatA-asvasthatAnI rati- arati hoya. Ama dehanI sAthe mehanIyanA bhedo joDAyelA hoya te dehabhAva. jenI AtmabrAMti TaLI nathI, dehAtmabuddhi gaI nathI, evA che te dehabhAvamAM ja rAcatA hoya. paNa bhrAMti TaLI javA pachI huM AtmA chuM AvuM bhAna thayA pachI kame krame dehabhAva ocho thatuM jAya che. samyakdarzananI prApti pachI kaMIka dehabhAva maMda paDayo hoya, dehAtIta dazAnI aMze anubhUti evA jIvane hAya paNa kharI. chatAM e akhaMDa na rahe. kyAreka hoya, kayAreka na hoya. kAraNa cAritra-mohanIya saMpUrNa nAza nathI pAmyuM. jayAM sudhI cAritra-mehanIya sarvathA kSaya na thAya tyAM sudhI saMpUrNa dehAtIta dazA AvatI nathI. arihaMta paramAtmAe mehanIyane samULu naSTa karI dIdhuM, tethI teonI videha avasthA sahaja hoya. AvI sahaja dehAtIta dazA jemane vatI rahI che evA arihaMta jinezvarane zrImadjI vaMdana kare che. ahIM eka prazna upasthita thAya che. zrImadjIe arihaMta paramAtmAne vaMdana karyA. temAM temanA bIjA keI guNone yAda na karatAM dehAtIta dazAne ja kema yAda karI ? arihaMta paramAtmAnA anaMta catuSTaya pragaTI cUkayA che. te sivAya paNa anaMta kSamA, anaMta saMtoSa, anaMta nirveda, Adi anaMta guNonuM prAgaTaya che. je ApaNA mATe AdaraNIya ja nahIM, nama Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 huM AtmA chuM skaraNIya ja nahIM paNa AcaraNIya che. te temAMthI kaI guNene prAdhAnya na ApyuM ane dehAtIta dazAne zA mATe prAdhAnya ApyuM ? e, ApaNA jevA che. ApaNI che. ApaNA zrImadjI A zAstra, ApaNuM jevA dehadhArI che ke jemanAmAM dehabhAva paDe che temanI sAme rAkhI rahyA che. ApaNA AtmAmAM e ja anaMta guNo che ke je arihaMta paramAtmAmAM che. teonA vyasta che. ApaNA avyakata che. e guNa avyakta hovAnA kAraNe ApaNe anubhavI zakatA nathI. paNa ApaNo deha ane dehabhAva eTalA vyakta che ke jene ApaNe kSaNe-kSaNe anubhavI rahyAM chIe. dehabhAva eka kSaNa mATe lepate nathI suSuptimAM ke jAgRtimAM dehamAM thanAra pariNamanane anubhavI ja rahyAM chIe. dehanA eka paNa romarAyamAM kaMI paNa thAya te tarata vedIe chIe. tenAthI utpana sukha-duHkhane vedIe chIe. paNa vedavAvALa keNa che tenI ApaNane khabara nathI. je thoDA ja UMDA jaIne vicArIe te samajI zakIe chIe ke dehamAM thatAM prakampanene vedanAra anya keI che. ane te dehathI judo hoya tevuM jaNAya che. paNa ApaNe UMDA jatA nathI. uparanA stara sudhI ja rahIe chIe. tethI dehabhAvathI bahAra AvatAM nathI. ema dehanI satata anubhUti che. A anubhUti e ja dehAdhyAsa. jayAM sudhI dehAdhyAsa anubhavI rahyA nathI, che khabara nathI ane vedIe chIe je thAya te eka te ApaNane dehabhAvamAMthI choDAvI AtmonnatinA mArge caDAvavA mATe arihaMtanA A guNane lakSya karIne kahyuM che ane bIjuM ApaNe eTalI ja jarUrI che e batAvavA mATe. tene ema thAya ke AvI dehAtIta dazA kema AvatI haze? deha hovA chatAM nathI e kema AvatI haze? deha hovA chatAM nathI e kema manAya? dehamAM thanAra pIDA-vedanAthI alipta kema rahevAya? e sukha-duHkhanAM saMvedane kema na thAya? ApaNA mATe A prazno pegya ja che. paraMtu jJAnIo tene uttara paNa e ja gya Ape che. teoe anubhavyuM che, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deha chatAM jenI dazA 141 mANyuM che te ja teo kahe che. ke jIve dehAdinAM sukha-duHkhanA anubhave te anaMta bhUtakALamAM anaMta vAra karyA paNa tenAthI kaMI ja jIvanuM saryuM nahIM. e badhA ja anubhave kSaNika ane nAzavaMta ! eka vakhata je AtmAne anubhava thaI jAya te tenI pAse deha-sukhanAM anaMta anubhave tuccha. eka vakhata svAnubhUtimAM sthira thaI javAya to basa, pachI bahAra nIkaLavAnuM nAma ja na laIe. pachI A dehane game te thAya. kaI zItaLa caMdanano lepa kare te paNa bhale ane eka sAthe seMkaDe vIMchIo Dakhe te paNa bhale. akhaMDa AtmAnubhUtimAM lIna thaI gayela AtmAne dehanA e sukhaduHkhanA anubhave te taddana nagaNya e tarapha lakSya jAya ja nahIM. AtmAnabhavanI mastI ja kaI judI hoya. tethI tevA anubhavI puruSe ApaNane kahe che ke dehanI vargaNAne cheDe. AtmAne dehamAM rahevuM te paDaze paNa dehanI vargaNa nahIM rAkhe to e dehamAM hovA chatAM, dehathI para thaI pitAnI mastImAM masta haze. jyAM sudhI nALiyeranI aMdara rahela ToparUM kAcalInI sAthe vargaNAthI joDAyeluM che tyAM sudhI potAnA svataMtra astitvane pragaTa karI zakatuM nathI paNa kAcalInI sAthenI vargaNa teDI nAkhI vargaNAne rasa sUkvI nAkhyo ke te kAcalInI aMdara peka hoya chatAM bahAranA jagatane pitAnA svataMtra astitvanAM darzana karAvI zake. gaDagaDIyuM nALiyera hAthamAM laI khakhaDAvo eTale goTo aMdara alaga che tenI khabara paDyA vinA na rahe. basa, Ama ja dehanI aMdara rahevA chatAM jeNe dehanI vargaNA tyAgI dIdhI che te potAnA svataMtra astitvane anubhave che. e dazA ja dehAtIta dazA. pitAnA zuddha cipa trikALI svarUpano akhaMDa anubhava vatye jAte hoya. AtmAne jJAyaka bhAva mAtra potAnA saMvedanamAM ja hoya. evI dazA jeNe prApta karI te ja jJAnI. evA jJAnI paramAtmA zrI arihaMta devanA caraNomAM zrImadjI agaNita vaMdana kare che. prathama maMgala AtmAnA aMtarAtmabhAvane vaMdana karI, karyuM ane aMtima maMgala paramAtmabhAvane vaMdana karI, kare che. keTalAM vaMdana ? zata nahIM, sahasa nahIM, lakSa nahIM, keTI nahIM paNa agaNita! pratye ! ApanI vibhUti anaMta, Apane vaMdana anaMta! anaMta vaMdana kyAre thAya? aMtarane ahaM sarvathA gaLI gayA hoya tyAre ja ! Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 huM AtmA chuM zrImaducha jinezvaranA caraNonuM dAsatva svIkAre che ane caraNamAM agaNita vaMdana kare che. vaLI jinezvara pratye keTaluM mAna ! keTalo Adara ! jinezvaranI mahattA jene haiye vasI che tenuM haiyuM ja jinanA caraNamAM jhUke, anyanuM nahIM! zrImadjIe pitAnI zraddhA-bhaktinuM samarpaNa jinezvaranA caraNomAM karyuM! basa, Atmasiddhi zAstra, jinavaranI caraNa-vaMdanAnI sAthe-sAthe ahIM samApta thAya che. cAra mahinA sudhI A zAstranuM vivecana ahIM karyuM. A zAstranA bhAve ati gaMbhIra che, atyaMta rahasyapUrNa che. jemaNe A zAstra lakhyuM teonI AtmAnubhUtithI nIkaLelA eka-eka zabda aNamUla che. mArA jevA alpajJAnI, chadmastha jIva, AvA gahana zAstrane ukela karavA prayAsa kare, temAM kSati thavAnI saMbhAvanA che. huM A zAstranA bhAvone pUrNa nyAya na ApI zakuM te sahaja che, aMte te ApaNI buddhinI eka sImA hoya che. zAstronA bhAvo asIma hoya che. e asImanuM varNana asIma zuM karI zake? tethI ja zAstronA abhUta bhAnI abhivyaktimAM kayAMya paNa kSati thaI hoya te Aje zAstra samAptinA prasaMge zrI jinezvaranA caraNomAM kSamA cAhuM chuM. AjanA A pAvana divase ke addabhUta yogAnuyoga sajAryo che ke zAstranI Aje ApaNe parNAhuti karIe chIe e ja yugapuruSa zrImad rAjacaMdrajInI janmajayaMti che. jeoe A dharA para janma dhAraNa karI janamAnasa para anahada upakAra karyo. pote AtmakArya sAdhI gayA ane anya mATe rAha prazasta karI gayA. teoe mahad upakAra te e karyo ke jinezvaranAM prarUpela tane bhASAkIya daSTie sarala karI ApyA. sarva sAdhAraNa mAnava paNa tene samajI zake, tevA rUpamAM-kAvya patra ke subhASitAnA rUpamAM-ApaNane ApyA. vaLI kharekhara jenA aMtaramAM mumu sutA jAgI che tenA mATe zrImadjInuM sAhitya atyaMta upakArI che. keI paNa prakAranA Agraha vinA mAtra taTastha bhAve zrImadjInA sAhityanuM parizIlana karanAra vyakti rAga-dveSanI upara uThI zake che. A ke te mata saMpradAyanA ahaMne cheDIne zAstranuM avagAhana jIva mATe upakArI thaI zake che. Atmasiddhi zAstra jevuM bIjuM eka anekhuM kAvya che temanuM Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 eka prasa ga ma zakavAnI zakita na nAnAM. tethI thIma deha chatAM jenI dazA apUrva avasara guNasthAna kamA reha te paNa AtmavikAsa Icchuka sAdhaka mATe parama upakArI che. sarva jI e zrImadjInAM zAstranuM zravaNa-ciMtana manana karavuM paramAvazyaka che. eka bIjI vAta. zrImadjInA sAhityamAM te aneka jagyAe ApaNe vAMcyuM che paNa mAro anubhava kahuM. sana 1973 mAM muMbaImATuMgA amArUM cAturmAsa hatuM. tyAre huM mAre zodhaprabaMdha lakhatI hatI. jemAM zrImadjInuM sAhitya paNa hatuM. zrImadjI viSe vadhu jANavA huM temanAM putrI javalabA pAse temanA ghare gaI- vRddha ane bimAra zarIra, chatAM premapUrvaka AvakAra ApI, zAtA pUchI. meM zrImadjInA aMgata jIvana viSe kaMIka jANavuM che tema kahyuM tyAre teo bahu ja AnaMdita thayAM. paNa zrImadjInI hayAtImAM javalabA bahu nAnAM. tethI zrImadjInA jIvanane e daSTithI jANI zakavAnI zakita nahIM ema kahetAM temaNe kahyuM ke mAtra eka prasaMga mane yAda che, ke te vakhate huM ATha-dasa varSanI hoIza pitAjI jamyA pachI bahAranA varaMDAmAM pharatA hatA. huM tyAM jaI caDI ane meM teonI AMkhamAM AMsu joyAM. mane na gamyuM. meM AMsunuM kAraNa pUchayuM : paNa huM bALaka, mane zuM kahe ? pachI huM aMdara oraDAmAMthI dAdImAne bolAvI lAvI. dAdImAe joyuM ane pUchayuM : "bhAI ! tArI AMkhamAM AMsu ? zuM kAraNa che?" ane pitAjIe javAba Ape te Aje paNa mane yAda che. teoe kahyuM: "mA! jainadharmanA TUkaDA thaI gayA che. mata-paMtha-saMpradAya keTalAM nIkaLyAM ? sau pitapitAnA saMpradAyane sAco mAne che ane anyane khoTA sAbita kare che! dharmanA nAme ATalAM zreSa-ISya vadhyAM che! dharma vADAmAM bAMdhavAnI cIja nathI. dharma te sarva vyApaka che. dharma saMpradAyamAM nathI. AtmAmAM che. Aje kadAgrahI che A nathI samajatA tenuM mane duHkha che. tenAM AMsu AMkhamAM Ave che.' javalabAe kahyuM mahAsatIjI! kadAca AmAM zabdone pheraphAra haze, paNa bhAva te A ja hatA. baMdhuo ! A zrImadjInAM ja suputrInA mukhe sAMbhaLelI vAta. zrImadjInA AvA uttama bhAvonuM sahune lakSya rahe. teoe patro vageremAM Thera-Thera lakhyuM che ke huM keI gacchamAM nathI. saMpradAyamAM nathI. AtmAmAM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 huM AtmA chuM chuM. ApaNe paNa e ja IcchIe ke ApaNe kaI mata-paMtha saMpradAyamAM na rahIe paNa AtmAmAM ja rahIe. zrImaddajInI bhAvanAne mUrtimaMta karIe. Aje evA ja bIjA mahApuruSanI janma-jayaMti che. te che mahAprANa kAzAha. AjathI lagabhaga 500 varSa pahelAM thaI gayA ane zAstronuM gahana avagAhana karI satya tattvane pheTa karI samAja sAme lAlabattI dharI. sAdhu samAja ane zrAvaka-samAjamAM ghara karI gayela zithilatAne mahAprayatne dUra karI eka nirdoSa samAcArI ApI ane sthAnakavAsI paraMparAnI sthApanA karI. lekazAhe paNa samAja mATe mahAna upakArI kAryo karyA. AvA mahApuruSone AjanA divase smaraNamAM lAvI temane hRdayathI zraddhAMjali samarpita karIe. Aje cAtumAsanI pUrNAhutinA pAvana prasaMge mAre tamArI pAse mArI eka nAnakaDI apekSA rAkhavI che. cAturmAsa prAraMbhanA prathama divase meM tamArI sAme e mAMga mUkI hatI ke bhAratanI RSi-munionI paraMparA anusAra mAre tamArI pAsethI gurudakSiNa joIe che. cAra mahinA sudhI AvuM rUDuM AdhyAtmika zAstra tamane pIrasyuM tenA badalAmAM nahIM, paNa tenA phaLa svarUpe tamArI pAse e ja mAgIza ke ApaNe nityane maMtra rahyo che. AtmA chuM.' nitya vyAkhyAna pachI 10 miniTa ApaNe "huM AtmA chuM" nuM ciMtana karyuM. te tamArA sahanA aMtaHkaraNamAM e lakSya jAgRta thaI jAya tamArA aMtaHkaraNamAM jAgRti rahyA kare tathA rema--remamAM e dhvani guMjatI rahe ke huM...AtmA...chuM." prayAsa karaze. prayatna karajo. mAtra tamArI pAse eTaluM ja IcchuM ke huM. AtmA chuM' nI anubhUti tamane thAya. je puruSArtha kare che te avazya saphaLa thAya ja che. basa aMtamAM "huM...AtmA...chuM" nI tamArI anubhUti thavArUpa gurudakSiNa mAgI mAruM vakatavya samApta karUM chuM. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavara karavA karavAnA niyama paryuSaNanA pravacano Dra karavA ravAnA che ---- vAvanavarAtrIna Page #155 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ciMgArI vetarAga paramAtmA anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyakdarzana. samyakajJAna ane samyakracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA jeo karI gayA te ja siddhi ne pAmI gayA. A ArAdhanA vinA siddhinI prApti nathI. evA siddhinAM mArganuM ApaNe paNa anusaraNa karavuM che, te mArga para cAlavuM che ane siddhine prApta karavI che. siddhi mATe thatI sAdhanAnI atyaMta prabaLatA AtmA para lAgela anaMta-anaMta karmonI nirjarA karI AtmAne sarvathA zuddha banAve che. AvI zuddhine arthe, ArAdhanA karI zakIe e hetuthI ja ApaNuM pUrvAcAryoe lekettara parvonuM pratipAdana karyuM che. AjathI zarU thatAM A parva jene ApaNe parvAdhirAja paryuSaNa parva kahIe chIe, te lekestara parva che. keIpaNa prakAranI laukika eSaNAothI mukta, bhautika IrachAothI mukta, sAMsArika kAmanAothI mukta, mAtra AtmAnI zuddhi ane pachI siddhi A eka ja dhyeyathI A parvanI ArAdhanA karavAnI che. A divasamAM ApaNe, ApaNAM Asanna upakArI zAsanapati, trileka pUjya, carama tIrthaMkara zramaNa bhagavaMta mahAvIrane yAda karIe chIe. jeo svayaM ratnatrayanI ArAdhanA karI siddhine pAmI gayA ane ApaNane e amUlya vAraso ApatA gayA. e prabhunAM mahAvIrarUpa ne ja ApaNe jANIe chIe. paNa mahAvIra banatAM pahelAM teone zuM zuM sahevuM paDayuM? mahAvIra thavA mATe keTaluM mUlya cUkavavuM paDyuM? te nathI jANatA. jene kaMIka banavuM che tene bhAga-3-10 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 huM AtmA chuM ghaNuM-ghaNuM karavuM paDe che. kaSTo veThavA paDe che. A vizvanI vaMdanIya vibhUti ema ne ema nathI banI javAtuM. are ! baMdhuo ! vyavahArikatAne vicAra karIe te paNa saMsAramAM jene mahAna banavuM che. kaMIka prApta karavuM che tene paNa keTale puruSArtha kare paDe che? gharamAM nakAmA thaI beThA rahe, meTI-moTI vAta karyA kare tethI moTA thavAtuM nathI. e ja rIte adhyAtma mArge kaMIka prApta karavA aMtara puruSArtha karavo ja paDe che. prabhu mahAvIra, mahAvIra banyA te pahelAMnA teonAM 26 bhavene IzuM te khyAla Avaze ke teo kyAM hatA ane kayAM pahoMcyAM? tyAM pahoMcatA vacamAM kevA-kevA mAge kaSTa sahana karyA te pachI ja pitAmAM paDela paramAtmAdazAne e pragaTa karI zakyA ? baMdhuo ! jaina paraMparA kahe che ke pratyeka AtmAmAM paramAtma thavAnI zakita paDI che. puruSArtha kare te tame paNa paramAtmA banI zake che. anaMta siddhanI keTImAM besI zake che. paramAtmadazAnuM bIja che, samyaggadarzana. tame jANatA haze ke ApaNuM ItihAsamAM, covIza tIrthakaramAMnA amuka tIrthaMkaranA bhUtakALanAM bhavenI vAte Ave che temAM prathama tIrthakara bhagavAna RSabhadevanA tera bhava, bAvIzamAM tIrthakara bhagavAna nemanAthanAM nava bhava, trevIsamAM tIrthakara bhagavAna pArzvanAthanAM daza bhAva ane covIsamA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIranAM ra7 bha mAnavAmAM Ave che. ahIM eka prazna thAya che ke jaina paraMparA keIpaNa jIvanuM astitva anAdikALathI mAnavAnI sAthe tenAM anaMta bhavenI gaNatarI kare che. keI paNa jIva A vizvamAM e nahIM hoya ke jeNe pa-10-15 bhava karyA hoya. pratyeka jIve anaMta bhUtakALamAM anaMta bha karyA che. te pachI A nava, dasa Adi bhavenI gaNatarI kaI dRSTie? uttara e che ke je bhavamAM jIva prathama samyaguru darzanane pAme che te bhavathI Atma-sAdhanAne prAraMbha thAya che. ane mokSa pAme che. tyAM sAdhanAnI pUrNAhuti thAya che. A prAraMbha ane pUrNAhUti vaccenA samayagALAmAM e jIvanAM jeTalA bhava thAya, eTalA ja bhava sAdhanAnI daSTie mahattvapUrNa che. tethI e bhavenI gaNatarI thAya che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka cinagArI 149 ArAdhanA karI mokSe padhAryA. te vacce teonAM ra7 bha thayA che tethI ra7 bhavenI gaNatarI thAya che. prabhu mahAvIra, mahAvIranAM bhavathI pazcAnupUvI e satAvIzamAM bhavamAM arthAt prathama bhAvamAM pazcima mahAvidehanI mUkA nagarImAM nayasAra nAmanA suthAra hatAM. gAmanA mukhI hatA. sAthe saguNa saMpanna ane sajajana saddagRhastha hatAM, saMsAranI jaMjALa ane sAMsArika bhAvothI gherAyelA hatAM. baMdhuo ! A parvanA divasomAM bhagavAna mahAvIranAM bhUtakALanAM bhanI vAte tamArI samakSa eTalA mATe ja karavAmAM Ave che ke ApaNe jANuM zakIe ke arihaMta-siddha padane prApta karanAra ne AtmA ekavAra ApaNuM je ja hate. ApaNI je AMtara-bAhya dazA che. jevA-jevA sArAburA bhAthI ApaNuM aMtara bharyuM che. evI ja dazA, evAja bhAve. evI ja aMtaranI vaibhAvika pariNati e AtmAne paNa vartatI hatI. paraMtu temane mArga maLe. mArge cAlavAne puruSArtha karyo te pAmI gayA. mArga maLyA pachI tene cheDayo nahIM. ApaNuM zuM thAya che ? zuM ApaNane mArga nathI maLyo? bhUtakALanAM bhonI vAta javA daIe te paNa vartamAne vitarAganuM zAsana maLyuM che. ucca kuLa maLyuM che. saMtone samAgama maLe che. mArga te ApaNAM are ! eka DagaluM bharIe chIe ne pAchA haThI jaIe chIe. A koI sarala mArga nathI. mArgamAM kAMTA ne kAMkarA ja patharAyelA che. sAme dRSTi karIe chIe te aneka vidane che. gabharAIne e mArga nathI. A ApaNI nabaLAI che. baMdhuo ! mArI pyArI bahene ! yAda rAkhaje. ahIM maLelA A vItarAganAM mArgane je beI besazuM te pharI-pharI A mArga nahIM maLe. mATe jAgRta thaIe. sAvadhAna thaI jaIe. maLelA mArga para cAlavAne puruSArtha karIe. nahIM te bhaTaktA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 AtmA chuM ja rahIzuM. viTaMbaNAone pAra nahIM Ave. janma-maraNanA cakamAMthI mukta nahIM thaI zakIe. mATe ja zraddhA sahita A mArganuM anusaraNa karIe. mAtra gatAnugatika nahIM. paryuSaNa AvyA che. ApaNe jaina chIe mATe javuM joIe. ahIM AvIne kaMIka sAMbhaLI lIdhuM. thoDuM tapa-tyAga karI lIdhuM ane manane samajAvIe ke ApaNe dharma karI lIdho. te baMdhuo! bahu moTA bhramamAM che. bhagavAne sAdhudharma ane zrAvaka dharma, be dharma batAvyA. zA mATe ? huM ghaNIvAra A bAbata kahuM chuM ke zrAvakee samajavuM joIe ke tIrthakaro cAra-tIrthanI sthApanA kare che. dharma mAtra sAdhuo mATe ja nathI batAvyuM paNa zrAvake mATe paNa batAvyuM che. paraMtu keTalAka gRhasthIo evuM mAnatA hoya che ke dharma te mAtra sAdhuone mATe ja che. gRhasthIne dharma sAthe kaMI levA-devA nathI. are! zrAvake te kahetA hoya che. mahArAja! A dharmane Theke tamane se che! tame ja badhuM karo amAre jarUra nathI ! nahIM baMdhuo ! ema nathI. sarvajJa-sarvadazI paramAtmAne prapitA A dharma, temAM bhUla heya nahIM. prabhu jANatA hatA ke gRhasthAzramamAM rahela gRhasthIne paNa koI dharma che. tame jema tamArA gRhasthAzramanI javAbadArIo nibhAve che tenI sAthe tamArA AtmA mATe paNa kaMIka pharaja che. dharma e zuM che? AtmA pratyenI pharajanuM nAma ja dharma che. sahune pita-pitAne Atmadharma che. baMdhuo! tame AtmA che te tamArI kaMIka AtmA pratye pharaja paNa che. je tame jaDa hota te tamane kaMI kahevAnI jarUra na raheta. paNa jaDa nathI. tame caitanya che. tethI ja dharmane samaja paDaze, Acare paDaze. nahIM te jaDa-jagata jIvane bhaTakAvyA karaze. vicAre te kharA ke tamArI ruci kayAM che? prIti kayAM che? mAtra jaDa jagatanAM vilAsamAM ja ke anya koI sthaLe ? tamane pUchuM chuM ke jaDa sAthe te bahu khelyA, paNa caitanya jagatamAM kayAreya UMDA utaryA cho? ApaNe sahu bhAgyazALI chIe ke ApaNA cetana AtmAnAM darzana karAve e sarvajJa kathita dharma A paMcamakALamAM Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka cinagArI 151 pAmyA chIe. A maLelA avasarane gumAvI nathI de. mATe ja A dharmanuM zaraNa levuM che. ane tethI ja A parvanAM pavitra divasamAM bhagavAna mahAvIrane yAda karI temanA jIvanane jANe ke ApaNAmAM parivartanane prayAsa karIe. bhagavAna nA prathama bhava nayasAra suthAranI ApaNe vAta karI rahyAM hatAM. ' teo sajajana saMgrahastha hatAM. teonAM nAma AgaLa eka mArmika vizepaNa lAgeluM che. sajjana. satajana=sajajana. jana arthAt mAnava te ghaNuM che, ghaNAM hoya paNa jeNe pitAnAM sane jAgRta karyuM che athavA satUne pAmavAnAM prayatnamAM che te sajajana. baMdhuo ! ApaNane sajajana kahevaDAvavuM te game che paNa ApaNAM sanuM ApaNane bhAna nathI. huM arthAta AtmA sat che te satnI anubhUtine prayAsa karanAra, te sane sAkSAt karanAra sajjana. hA, te nayasAra sajajana hatAM. e nagarInAM rAjAne mahela banAvavA mATe UMcI jAtanAM kASThanI jarUra hatI ane te orDara nayasArane apAyuM hatuM. tethI eka vakhata nayasAra pitAnA hAtha nIce kAma karatAM 500 mANasone laI dUra dUra jaMgalamAM lAkaDuM parakhavA, levA gayo che. e lAkaDAne kuzaLa pArakhuM che. meTA rasAlA sAthe jaMgalamAM paDAva nAkhe ane sAthe rahelAM badhAM ja mANaso mATe bhajana banyuM. sahu potapotAnuM kAma karI rahyAM che. baporanAM jamavAne samaya thatAM nayasAra sarva nekarene-ke jene e kALamAM kauTuMbika puruSa kahetAM hatAM-lAvyA ane jamavA besavA kahe che. badhAM ja jamI le pachI pite jame. nekarI pratye hRdayamAM samAna baMdhutvanI bhAvanA che. e samaje che ke huM je kaMI kamAuM chuM te mArA karatAM puruSArthane AbhArI che. ekale mANasa kaMI karI zakyuM nathI. game teTaluM buddhibaLa ke puNyabaLa hoya chatAM anyanI sahAya vinA mANasa AgaLa AvI zakato nathI. baMdhuo ! tame zuM mAne che ? tamArI pahelAM tamAro nekara jamI zake are nekara eTale te nAcIja mANasa! tamAre pagAradAra mANasa ene vaLI evuM mAna-sanmAna zuM? tame zuM kahe che! A ja ne ! meM kahyuM ema ja ne ! tame kahezo ame bhAgyazALI chIe. amAruM puNya Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra huM AtmA chuM tape che eTale lAkho-karoDa kamAIe chIe, paNa huM pUchuM ke jyAre tamArI phekaTarInA maju strike para jAya che tyAre zuM thAya che? keTaluM nukazAna veThavuM paDe che! bhalene majura strike para hoya, tame phekaTarImAM utpAdana karI le ne! nathI thatuM. eTale ja e samajavuM jarUrI che ke mArA nekaronAM sahagathI ja huM kamAu chuM. mArA ekalAnuM te gaju ja nathI. mATe abhimAna rAkhavA jevuM nathI. nayasAra samaje che. nekaro pratye prItine bhAva che tathA pahelAM badhA ja mANasane pIrasavAnuM kahe che. ane sAthe-sAthe tene eka niyama hate ke pahelAM koI atithIne jamADIne pachI ja jamavuM tethI atithI maLe to sAruM evI bhAvanA bhAve che. jo ke manamAM saMdeha che ke AvA ghera jaMgalamAM atithI kyAM maLe ? chatAM tenAM aMtaramAM rahela 'atithI tevo mA' nI bhAvanA rAha jevaDAve che. te pAsenAM eka vRkSa para caDI gaye ane dUra-dUra najara nAkhI ke AsapAsa koI saMta-saMnyAsI-tyAgI mahA tmA dekhAya che teone belAvI pahelAM bhojana karAvuM pachI ja huM jamuM. baMdhuo ! nayasAranI bhavitavyatA jAgRta thavAnI hatI, samaya pAkI gaye hate. tenAM aMdaranuM upAdAna taiyAra thaI cUkayuM hatuM. tethI ja vRkSa parathI dara, su-dUra eka nigraMtha munine A bAju AvatA joyA. jevA joyA ke vRkSa parathI utarI e dizAmAM deDa. muni pAse pahoMcI gaye. carazemAM paDI gaye. aMtara AnaMdanA atirekathI gagadita thaI gayuM che. mahAna bhAge A aghora aTavImAM saMtanA darzana thayA. te pUchavA lAgyAH "prabhu! AvA bhayaMkara tApamAM Apa ekalA ahI ?" muni kahe che "bhAI ! ekalo nathI. sAdhunAM samudAya sAthe hate paNa thaDe pAchaLa rahI gaye ane raste bhUlI gaye. kyArane A vanamAM Ama thI tema bhaTakuM chuM. raste maLatuM nathI." bhagavaMta ! Apa mArI sAthe padhAre ! je ke Apane ghaNuM kaSTa thayuM haze. chatAM mArA te saubhAgya ke A samaye mane ApanAM darzana thayA. Apa padhAre. mArI sAthe pAMcaso mANasane kAphale che. bhejana taiyAra che. mane Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka cinagArI 153 ApanI sevAne lAbha levA do. pahelA Apa bhajana kare pachI vizrAMti karo te bAda huM Apane je gAma javuM che tene raste batAvI jaIza." baMdhuo ! AvanAra saMta jena muni che. nayasAra nigraMtha muninAM AcAra-vicArathI ajANa che. chatAM aMtaramAM bhaktibhAva bharyA che. tenI bhakti tene badheja viveka zikhavADe che. ane atyaMta zuddha bhAve, munine hRdayanAM ullasita bhAve AhAra vaherAve che. citta-vitta ane pAtra traNe ya yogya che. nayasArane AtmA AhAra vahorAvI aneka karmonI nirjarA karavAnI sAthe puNyanAM thekanAM thaka upArjana karI le che. muni AhAra vaherI, De dUra eka vRkSa nIce nirdoSa sthAna joI, kAtsarga karI gaucarInAM doSa TALI vidhivat AhAra karI le che. ane the samaya vizrAnti lIdhA bAda nayasAra munine mArga batAvavA muninI sAthe cAle che. baMdhuo ! ahIM paNa eka vAta mArka karavA jevI, nayasAra zrImaMta gRhastha hatuM. tenI pAse aneka mANaso hatAM. munine mArga batAvavA te mANasane mekalI zakato hato. paNa nA, enAM aMtaramAM rahela muni pratyenuM bahumAna, pitAne ja javA prere che. te samaje che ke huM game te dhanavAna zreSTha houM paNa tyAgInAM caraNane te dAsa ja chuM. saMtathI huM kadI mATe thaI zakuM ja nahIM. tenAmAM rahela A sahaja namratAo-laghutAe munine mArga batAvavAnuM, jaMgalamAM bhUlelA munine rAhe caDAvavAnuM puNya upArjana karI lIdhuM. to baMdhuo ! e muni sAthe cAle. muni vicAre che ke A gRhastha mane dravya rAha batAvyuM te sAdhu tarIke mAruM kartavya che ke huM ene bhAva mArga batAvuM. ane munie jaDanAM saMgathI bhAna bhUlelA AtmAnuM vAstavika citra nayasAra pAse raju karyuM. karma sattA pAse hArI beThelo mAnava AtmAnuM keTaluM adhaHpatana kare che. ane e karmo tene kayAM-kyAM bhaTakAve che vagere bhAve munie nayasArane samajAvyA. munine AhAradAna karatI vakhate aMtaramAM pragaTela ullasita bhAvoe nayasAranAM AtmAmAM bhUmikA te UbhI karI ja dIdhI hatI. basa thoDI ja cinagArInI jarUra hatI. muninAM upadeze tene aMtara tarapha vALe ane AtmAmAM samyagadarzananI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 huM AtmA chuM ta pragaTI cUkI. muni dravya mArge caDI gayA ane nayasAra bhAva mArge saMtanA samAgama vinA koIpaNa AtmA sAdhanA mArge caDI zakate. nathI. tatvArthAdhigama sUtramAM umAsvAtijI e samyaktva thavAnA kAraNe batAvatA kahyuM che. tannisargAdadhigamAdvA samyagadarzananI prApti kevI rIte thAya che te praznanA uttaramAM kahyuM che ke be prakAre thAya che. eka nisargathI ane bIju adhigamathI. nisarga arthAt InAM paNa nimitta vinA. adhigama arthAt keIna nimittathI. temAM prathama je jIva ekavAra samyagadarzana pAmyA hoya paNa mohanIyanAM udaye te samyagadarzanathI jIva patita thaI jAya. ane pharI e ja bhavamAM samyagadarzana thAya tyAre tene koInAM ya nimittanI jarUra heya ja. pachI e tIrthaMkara paramAtmA hoya, sAmAnya kevaLI bhagavaMta hoya. pUrvadhArI mahAtmA hAya, ke nigraMtha saMta heya Ama be prakAre samyaggadarzana thAya che. nayasArane AtmA anAdikALathI samyaktva vihUNe hatuM paraMtu te mArgAnusArI banI cUkyo hate. samyaktva pAmavAnI bhUmikA rUpa A megyatA tenAmAM hatI. keIpaNa jIva samyaktva tyAre ja pAmI zake ke jyAre tenI vyavahAra zuddhi thaI heya. nayasAranuM jIvana sadAcArI ane upAdAna taiyAra hatuM tethI sUtelI cetanAne jAgRta karI lIdhI ane ahIM, ja teone mekSa nizcita thaI cUkyuM. jaina paraMparAnI sAdhanA kahe che ke ekavAra jene samyagadarzana thaI gayuM tenuM bhava-bhramaNa have sImita thaI gayuM. mekSa nizcIta thaI gaye. je A samyagudarzana TakI rahI zake te trIje bhave mekSa thAya. nahI to paMdarame bhave ane aMte ardha pudgala parAvartamAM te mekSa thaI ja jAya. nayasAranAM AtmAmAM paDelA mahAvIratva nAM bIjanuM Aje paNa ahIM thaI gayuM. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka cinagArI 155 baMdhuo ! tamane kadI ema nathI thatuM ke ApaNe paNa jyAre A bhavamAM badhAM ja prakAranI anukULatA pAmyA chIe. jInezvaranuM zAsana maLyuM che te ApaNuM aMtaHkaraNamAM bIjA paNa karI laIe. nayasAra jena na hate chatAM bIja vAvI lIdhuM ane samakitanI samajaNa na hatI nAma paNa netu sAMbhaLyuM chatAM te prApta karyuM, ne Aje ApaNe samaktinuM svarUpa jANIe-vAMcIe-samajIe chIe, varSo sudhI te viSayanA grantha ne chaNuM nAkhIe chatAM prApta na karI zakIe ? have te mATe game teTale puruSArtha kare paDe paNa A bhavamAM kare ja che. samyaggadarzana laIne ja jaMpIza. e nirNaya aMtaramAM karI, lAgI jAva puruSArthamAM, pachI juo saphaLa thAya che ke nahIM? tamArA saMsAramAM te ATalA varSothI mahenata karatAM ja AvyA che ane haju karI rahyAM che, ema nathI lAgatuM ke have samaya AvI gayo che, "huM" nI zodha karavAno ! huM ne anubhavavAne! pUcho tamArA aMtarane huM keNa ane e uttara Apaze. koI kaheze ghaNAM samayathI pUchIe chIe paNa aMtarathI javAba nathI AvatuM. are ! kema na Ave ! puruSArthamAM khAmI haze. gADha nidrAmAM sUtelA mANasane paNa DhaDhaLIne jagADIe chIe te javAba Ape che. te ApaNe AtmA pragADha mahanI avasthAmAM bebhAna paDyo che chatAM je tene jagADavAne prabaLa puruSArtha thaze te e jarUra jAgIne javAba Apaze. paryuSaNa jevA divasamAM tamArA jevA jenenAM aMtaramAM ullAsa jAge che. ahIM Ave che. tapa-tyAga-vrata-niyama kare che. bahu sAruM che. aMtaramAM paDelI AsaktionAM mULane chedavA e bahu jarUrI che, kartavya che paNa huM te IcchuM ke tapa-tyAganI sAthe-sAthe pitAmAM ja UMDA utaratA zIkhe, pita-pitAnI sAthe ja vArtAlApa karatAM zIkhe. huM ne jagADavAne prayAsa kare. je kharekhara bhAvapUrvaka prayAsa kare tene puruSArtha viphaLa jatuM nathI. baMdhuo ! bahena ! jema tamArA vyAvahArika kSetre aneka bAjunI tamArI pharaje che ane te nibhAve che tema, Atmika kSetre paNa A mULabhUta pharaja che. ke svayaMvayaM ne zodhe Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 huM AtmA chuM svayaM-svayaM ne jANe, svayaM-svayaM ne mANe. basa enA mATe vAraMvAra pUchayA karo huM koNa? huM koNa ? | nayasArane mAtra eka ja vAra saMtane samAgama thayo ane teNe svane oLakhI lIdhe, sane pragaTAvI dIdhuM. te ApaNe paNa A puruSArtha karIe. AjanA divase bIjI eka vAta kahevI che te e ke ApaNe tyAM paryuSaNa parvanAM ATha divasonuM nirmANa karyuM che. paNa kharUM mahattva te chellA divasanuM eTale ke saMvatsarInuM che. saMvatsarIne sArthaka karavA pahelAnAM sAta divasa sudhI taiyArI karavAnI hoya che. jemAM tamAre tyAM lagna vagere koI prasaMga AvavAnuM hoya, te hoya to mAtra thoDA kalAka mATe ja paNa tenI taiyArI keTale samaya agAuthI karo cho ! Aje taiyArI karI ne kAle prasaMga patI jAya ema banatuM nathI. to A saMvatsarI e AtmAnA sarva kaluSone dhavAnuM mahAparva che. te mATe sAta divasa taiyArI karavAnI che. temAM khAsa karIne AkhA varSamAM kaMI na karanAro eka saMvatsarI pratikramaNa karatA hoya che to e pratikamaNa evuM thavuM joIe ke jethI kharekhara AtmA pApathI pAchA pharI karmabhArathI haLave thaI jAya. baMdhuo ! je kharekhara pApathI haLavA thavuM hoya te pratikamaNane samajavuM jarUrI che. pratikramaNa e zuM che! vAstavamAM tamArA rejiTa jIvanamAM thatI bhUlanuM prAyazcita e ja pratikramaNa mAnavamAtra bhUlane pAtra che. mAnava ja bhUla karatA ja hoya che. paNa e tene yAda rahetI nathI. yAda rahe che te tene bhUla tarIke svIkAravA taiyAra nathI. ane kadAca jo e ekarAra thaI jAya te bhUlane dUra karavAne mArga e jANatA nathI. ApaNAM pratikramaNamAM A ja batAvavAmAM AvyuM che. roja reja jIvana nanI pravRttimAM kevI-kevI bhUle thavAnI saMbhAvanA che! te eka-eka bhUle aticAre dvArA batAvavAmAM AvI che. te bhUlene pratikamaNanAM zarUAtanAM 99 aticAromAM yAda karavAnI che. ane te pachI temAMthI jeTalI bhUla thaI hoya te karavA jevI ne to ema samajI tene pazcAtApa karI nirmaLa thavAnuM che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka cinagArI 157 A prakriyA che pratikramaNanI. ane e sarva jIvo mATe Avazyaka che tethI ja tamArAmAMthI jene pratikamaNa AvaDatuM hoya, na AvaDatuM hoya, te badhAM ja A sAta divasamAM e taiyArI karI le ke roja thoDI-thoDI vAra pratikamaNanAM pustakamAMthI artho vAMcI le. sAta divasa sudhI vAMcaze te jarUra yAda rahI jaze ane pachI AThame divase saMvatsarI pratikramaNa karaze tyAre pratikramaNa sAMbhaLatA enAM arthane khyAla Avate jaze ane tene pazcAttApa jAgaze te jarUra pApa dhovAI jaze. hRdayanI zuddhi thaze. tamane Atma-saMteSa thaze ke dara varSe mAtra pratikramaNa karavA khAtara ja karatAM hatA. eka bole ne sahu sAMbhaLe paNa aMtarane kAMI sparzatuM na hatuM te A rIte karavAthI spazI jaze. AtmA haLave thayo che tene anubhava thaze to tamane khAsa kahuM chuM ke mArI ATalI vAta mAnaje ne sAta divasa sudhI A taiiyArI jarUra karaje. nayasAre samyaggadarzana pAmyA pachInuM jIvana ati ucca bhAvanAmAM aMtaranI prasannatA pUrvaka, ArAdhaka bhAmAM vitAvyuM. A bhAvanAM phaLa svarUpa anaMta-anaMta karmonI nirjarA karI AtmA haLukamI banyo. sAthe-sAthe puNya paNa thokabaMdha upArjana karyA jenA phaLa svarUpa manuSyanuM AyuSya pUrNa karI prathama devalokamAM devarUpe utpanna thaye. Ama nayasAre je rIte Atma-sAkSAtkAra karyo ema ApaNe paNa kare che. ApaNuM carama ane parama dhyeya paNa e ja che, e mATe ja dharma karIe chIe. satsaMga karIe chIe, zravaNa karIe chIe. ApaNe paNa Atma sAkSAtkAra karI laIe. A parvAdhirAjamAM ApaNuM ne paNa evuM keI nimitta maLI jAya ke je nimitte ApaNe svayaM ne oLakhIe. svayaMne mANIe. ApaNI bhava-paraMparAnuM cakra chedAI jAya. jethI ApaNuM paryuSaNa sArthaka thaI jAya. have nayasAra ne AtmA ArAdhaka bhAmAM mRtyu pAmI prathama devalekamAM gaye che. tyAMthI AyuSya pUrNa karI kyAM jaze. tyAM tenI ArAdhanA kema pragati karaze te avasare Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikasatI kSitija vatarAga paramAtmA anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya che samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mikSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI yathArtha ArAdhanA Atma-sAkSAtkAra thayA pachI ja thAya che. jIva potAnA puruSArthathI anAdikALanAM aMdhakAra ne bhedI ekavAra prakAzanAM darzana karI le te e prakAzamAM pitAnA vAstavika svarUpanuM tene bhAna thAya, anAdikALathI rakhaDavAnuM kAraNa paNa e ja che ke jIvane prakAza lAdhyuM ja nathI. ekavAra prakAzane pAmyA pachI kadAca jIva pharI aMdhakAramAM cAlyA jAya. chatAM jIve anubhavelI prakAzanI jhalaka pharI-pharI e puruSArtha karavA prere che, ke aMdhakArane ulecI dedIpyamAna Atma tine pAmI AtmA temAM sthira thaI jAya che. pachI te e ti nAM sahAre Atma-ArAdhanA vegavaMtI bane che. lakSya dUra rahetuM nathI. 'gaI kAle ApaNe zAsanapati prabhu mahAvIranAM bhUtakALanAM prathama bhavanuM avalekana karyuM jemAM e AtmAe mehanIyanI prabaLatA para mehanIya paNa pAtaLuM paDayuM. samyaggadarzana rUpa prakAza temanAM AtmAmAM phelAI rahyo. pariNAme zeSa-jIvana atyaMta ujajavala ane AdarzarUpa vyatIta thayuM. aMtaramAM paDela pApavRtti utarI gaI. tethI jANIbujhIne samajIne pApa karavAnAM bhAva hatAM te bhAve naSTa thaI gayA. pApa thAya paNa karAya nahIM. eTaleke anivArya pharajo bajAvatAM pApa thaI jAya punyanA cheka upArjana thatAM devakanAM AyuSyanI sAthe-sAthe, mohanIyanI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 vikasatI kSitijo maMdatAe samyagadarzananI bhAva pariNati ne evI ne evI jALavI rAkhI. svarganAM bhAvamAM samyakatva sAthe laIne gayelo e AtmA, svarganuM AyuSya pUrNa karI A asavapiNI kAlanAM prathama tIrthaMkara bhagavAna rASabhadevanAM jayeSTha putra bharata cakavatIne tyAM putra rUpe janamyA. vicAro baMdhuo ! keTalAM prabaLa puNya upArjana karyA haze e AtmAe ke devakanuM lAMbu AyuSya bhogavyuM chatAM puNya khUTayA nathI ane tethI ja kevA uttama kuLamAM, kevA uttama ane Adarza pitAne tyAM janma maLe ! tIrthakara jenA dAdA ane cakravartI jenA pitA eTaluM ja nahIM paNa jene Akhe ya parivAra mokSagAmI tevA pra-dAdI mAtA mArUdevA nAM kuLamAM e AvyuM. UMcA-Adarza parivAramAM janma tha e ke jevI-tevI vAta nathI. prabaLa puNyadaye ja AvuM kuLa maLe che. A kuLane jyAre vicAra karuM chuM te hRdaya gadgad thaI jAya che. kevuM haze e kuLa ? jenA parivAramAM badhAM ya mekSe janArA ja bhegA thayA hatAM! mAtA mArUdevA A viSaya para garva kare te garva karI zake ? ene kadI ema nahIM thayuM hoya ke mArUM kuTuMba te juo ! badhAM ja mokSagAmI! kharekhara! garva karI zakAya evI prApti te mArUdevAne ja thaI hatI. baMdhuo tamArA saMtAne be-cAra-ke pAMca grejyueTa hoya to ya tame abhimAnathI phUlyA nathI samAtA ane badhe ja kahetA phare che. mane yAda che muMbaImAM eka mAjI amArI pAse darzana karavA avAra-navAra AvatAM ane jyAre Ave tyAre pUchayA vagara na rahe! "mahAsatIjI! mane oLakhI! huM DAkTaranI mA ! mAro eka dIkaro DAkaTara che. bIje vakIla che. trIjo Ijanera che ne cothe meTo vepArI che." ane e mAjI garvathI bharAI uThe ! are tamAro dIkaro dhaMdhAmAM moTo khelADI nIkaLe ane khUba kamAye. lakhapati-karoDapati thaI gaye te pachI tame nIce dharatI para paga mUko kharA? nahIM ne? paNa yAda rAkhajo e te sarva pudgalane khela che. Aje che ne kAle kaMI nahIM hoya temAM phulAvA jevuM che zuM? jyAre mArUdevAnAM parivAramAM be-cAra nahIM paNa aneka carama zarIrI. 2Sabhadeva tIrthakara thayA, bharata cakravatI hovA chatAM gharamAM beThAM kevaLajJAna Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM pAmyA. bAhubalI e ajoDa sAdhanA karI nirvANa lIdhuM ane rASabhadeva nAM bIjA 98 putra, brAhmI-suMdarI ane bIjA aneka mele padhAryA. A badhAM para garva karavAne tenAM kuLanAM kaI paNa vyaktine adhikAra hato paNa kaI e garva karyo nahIM. paugalika cIjonI prAptinAM kAraNe garva karanAra vyakti kharekhara ni-buddhi che. e garva karIne e pitAnI buddhinuM pradarzana ja kare che. kAraNa je cIja nAzavaMta che, kSaNika che. A virATa-vizvamAM paDela anaMta samRddhinI sAme tame meLavela upalabdhi nahIMvat che tenAM para garva zAne? vicAro tame meLavIne zuM meLavyuM ? kadI vicAryuM che? meLavyuM vadhAre ke gumAvyuM vadhAre ? zrImadjI kahe che - lakSamI ane adhikAra vadhatAM, zuM vadhyuM che te kahe? zuM kuTuMba ke parivArathI vadhavApaNuM e naya grahe; vadhavApaNuM saMsAranuM, naradehane hArI ja , ene vicAra nahIM ahehe ! eka paLa tamane hato !!! - sAMsArika upalabdhio mAtra, manuSya bhavane hArI javA rUpa che. ane pariNAme je vadhyuM te kaSAye! mAtra ahaM ! ke je AdhyAtmika kSetre mAtra patananuM ja kAraNa che. te garvanuM kAraNa nahIM paNa aphasosanuM kAraNa che. hA, te bhagavAna mahAvIrane AtmA AvA uttama kuLamAM putra rUpe ja. jyAM tenuM nAma maricikumAra rAkhavAmAM AvyuM. A AtmA ahIM Avyo che te prabaLa puNyanAM kAraNe paNa ene puNya bhegavavA nathI. kAraNa AtmAmAM paDela saMsArabhAvanI udAsInatA ke je samyagadarzana rUpe pragaTa thayela che. te svargamAM paNa sAthe hatI. ane ahIM paNa sAthe laIne AvyuM che. AdhyAtmika upalabdhio jIva sAthe laIne jAya che. ane tenA phaLa svarUpe e-e gatimAM maLelA sukha-duHkhane e pacAvI zake che. marici samyagadarzana sAthe laIne Ave che tethI tene maLelI amApa riddhi-siddhi paNa lebhAvI zakatI nathI. ene keI jAtanI truTI na hatI. jene bApa cakavatI tene bhega-upabheganAM sAdhanonI alpatA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikratI kSitijo 161 kayAMthI hoya ! bhegomAM gaLADUba rahevA mAge te paNa sahajarUpe badhuM ja maLe. chatAM bhega-vilAsamAM enuM mana ramatuM nathI. maricinAM bhAvamAM sahajarUpe ja virakta dazA jhaLakI rahI che. yuvAnIne AMgaNe paga mUkyo chatAM tenI nirlepatA evIne evI ja jaLavAI rahI che. tethI ja bhagavAna trASabhadeve dIkSA lIdhI te pachI seMkaDo-hajAre nara-nArIo temanAM mArge cAlavA, teonAM ja caraNamAM sarvasva cheDI cAritra grahaNa karavA mAMDayA, temAM maricikumAre paNa satyAgI banI prabhunAM caraNanuM zaraNa grahaNa karI lIdhuM. prabhunAM caraNamAM rahI saMyamanI sAdhanA sAthe jJAna-darzanacAritra-tapanI utkRSTa ArAdhanA karavA mAMDyA. 11 aMgenuM jJAna bahu ja alpa samayamAM prApta karI lIdhuM. zraddhA ane cAritranAM bhAvamAM e ramI rahyAM che. eka vAra sAdhunA niyama pramANe gaucarI mATe gayA che. garamInAM divase che. sakhata tApa che, sUrya Aga varasAvI rahyo che. muni marici khulle page, ughADe mAthe che. ane e tApa enA mATe asahya thaI paDe che. rAjakuLamAM janmIne ucharanAra rAjakumAranI kemaLa kAyA A badhuM haMmezA sahana te karI ja rahI che. paNa Aje tene A asahya lAgyuM. ane mana kAyAnI mAyAmAM lapeTAI gayuM. je mAyA pheMktA emane kSaNa paNa netI lAgI te ja mAyA pharI vaLagI, mana vyAkuLa thaI gayuM. vyAkuLatA manane behada akaLAvI rahI che ane e saMyamI munine saMyama khalita thaye. marici vicAre che mArAthI A kema sahana thAya? je sahana nathI thatuM tene parANe sahavAthI zuM? zuM karuM? choDI dauM badhuM? AvA kaThera te ne phagAvI dauM? na joIe A ! paNa kayAM jAuM? zuM karuM? sAdhupaNuM choDI saMsAramAM jAuM te khare? paNa mArA pitA mane apanAvaze? nA, e te keI upAya na bane! mArA pitA jinezvaranAM caraNanAM upAsaka che. emanI zraddhA-bhakti alaukika che. mArA jevA patita thayelAne teo na saMgrahe! te zuM karuM ? maricine deha, ugra tApathI pIDita thaI rahyo che. ane mana vyAkuLatAthI becena thaI gayuM che. manastApa vadhI gaye. mane maMthana anubhave bhAga-3-11 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 huM AtmA chuM che. Akhare A paNa nahI ane te paNa nahIM nahIM, muni, nahIM saMsArI e trIje ja veSa nija mati kalpanAthI sajI lIdhe. pagamAM cAkhaDI mAthe chatra, bhagavuM vastra, hAthamAM daMDa ane zarIrane sukha upajAve tevA sAdhane vaDe na ja veSa dhAraNa karI laI pitAne tri-daMDI kahevaDAvavA lAgyAM. cAritra thI patita thayA. bhagavAna RSabhadeve Apela cAritramArganuM ahIM maricinI bhAva pariNatI ne ApaNe joIe. teo samaje che ke cAritra-mArga te prabhune prarUpele ja sAce che. yathArtha cAritra nuM pAlana te e rIte ja thavuM joIe. paNa mArI nabaLAI che ke huM yathAtathya pAlana karI zakatuM nathI. meM e cAritrane mArga mUkI dIdhuM eTale badhAM ye cheDI devuM joIe, ane te choDavA jevuM ja che ema nahIM. paNa e ja mArga AdaraNIya che. jene siddhi joIe che tene e rAjamArga ja ApanA Avazyaka che. Ama A zraddhA tenAM aMtaramAMthI khasI nathI. bhagavAna RSabhadeva pratyenI zraddhA ane temanAM prarUpela mArganI zraddhA maricinAM aMtaramAM evI ne evI ja nirmaLa paDI che. e ja mArga satya ane tathyapUrNa che. A baLavAna zraddhA ne kAraNe ja, jyAre tenAM jJAna ane vANu thI bedha pAme che. tyAre tene rASabhadevanAM caraNomAM ja mekale che. eTaluM ja paNa satya mArga te tyAM ja che mATe tyAM ja jAva. seMkaDo lekene prabhu pAse mokale che. vaLI tene kaI pitAno nA mata-paMtha-saMpradAya paNa nathI calAva tethI ja e bhagavAnanI sAthe ja vicAre che. bhagavAna jyAM samesare tyAM e sthAnanI bahAra pote paNa rahe che. prabhunAM darzana tathA vANI-zravaNa paNa haMmezA e kare che. A tenI zraddhAnuM baLa che. * Agama kahe che ke je jIvane kSApazamika samyaktva hoya te vadhumAM vadhu 60 sAgaropama uparAMtanA kALa sudhI rahe che. sAgaropamanuM mApa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikasatI kSitije 163 kalpanA bahAranI cIja che. jemAM ara-arabathI paNa vadhu varSe cAlyAMjAya che. eTalA samaya sudhI A samyak darzana TakI rahI zake che. nayasAranA janmamAM prApta karela samyagadarzana svargamAM sAthe hatuM ane ahIM maricinAM bhAvamAM paNa sAthe che. enA kAraNe ja cAritrathI patita thavA chatAM zraddhAthI patita thayA nathI. AvI zraddhAthI AtmAne bhAvata karatAM, vacaraNa karI rahelAM maricinAM jIvanamAM eka ghaTanA ghaTita thaI. bhagavAna rASabhadeva vanitA nagarImAM padhAryA che. marici tApasanAM veSe sAthe che. samesaraNanI bahAra rahyAM che. evA samaye temanAM pitAzrI cakravatI bharata bhagavAnanAM darzane Ave che. dezanA sAMbhaLe che. cakavatI amApa riddhi-siddhinAM svAmI che. paraMtu supAtra jIva che. addabhUta gyatA temanAmAM paDI che. carama-zarIrI che taddabhava mekSagAmI . e ja bhavamAM nirvANa pAmavuM che. aha! kevI haze teonI bhAva pariNati? kevI nirmaLa ane sahaja haze emanI aMtaradazA? e cakavatInAM manamAM eka prazna uThe ! baMdhuo ! ApaNuM manamAM paNa kaMI keTalAye prazno uThe che. ahIM pravacana sAMbhaLe ane prazna uThe che. paNa ApaNe ApaNAM aMtaHkaraNa ne e rIte tapAsavAnuM che ke ApaNane uThatAM prazno kevA che ? AtmikadaSTie, mAnasika daSTie, sAmAjika daSTie kevA-kevA prazno uThe che ? je ApaNe Atmika vikAsa ane jevI ApaNI mAnasika dazA evA prazno ApaNane jAge. paNa A te bharata che. tenA manamAM prazna thaye ane e prabhunI samIpe gayA. hAtha joDI atyaMta vinaya sahita, namratAnI mudrAmAM prabhune pUchI rahyAM che bhakta ! Apa tIrthakara cho ApanAM A sasaraNamAM ke e supAtra AtmA che ke je bhaviSyamAM tIrthakara thavAnuM hoya ? . prabhu hasatuM vadane javAba Ape che - bharata! tAre putra ane mAre patra. je atyAre samosaraNanI bahAra Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 huM AtmA chuM tri-daMDInA vezamAM che te A ja vIzInA mahAvIra nAmanAM aMtima tIrthakara thaze, eTaluM ja nahIM bharata ! e tIrthakara thayA pahelA ekavAra vAsudeva thaze, ekavAra cakavatI thaze. Ama traNa maTI padavI dhAraka thaze." A sAMbhaLatA ja bharatanAM aMtaHkaraNamAM AhlAdakatA jAgI. aho ! dhanya che e AtmAne ke jenAmAM tIrthakaratva jevI mahAna zakti paDI che. pitAne putra tIrthakara thaze, sAthe-sAthe cakavatI ane vAsudeva paNa thaze. tene bharata ne garva nathI AvyuM. tenAM cakavartItva ke vAsudevatva pratye tene mAna nathI thayuM. paNa bhaviSyamAM zAsanane nAtha thaze. tIrthakara jevo mahimAvAnuM mahApuruSa thaze. e sAMbhaLI hRdayamAM Adara ane bhakti jAgyAM che. A che bhAratanAM aMtaranI supAtratA. baMdhuo! tamAre tyAM dIkarAne janma thAya. tiSI pAse jAva. janmakuMDaLI kaDhAve ane pUche dIkaro bhaviSyamAM ke thaze? je jyotiSI mahArAja kahe ke A jAtakanAM vega te bahu sArA che. bhaviSyamAM e saMtA thaze. A sAMbhaLI tamane zuM thAya? khuza thAva ? pitAne bhAgyazALI mAne ke mAre tyAM AvuM bALaka avataryuM ? ke jyotiSane kahe ke mahArAja e saMta na bane e mATe kaMI thaI zakatuM hoya te batAve ! je karavuM paDe te badhuM ja karavA taiyAra chuM. ! sAcuM kaheje ! Ama ja kahe ne? paNa nA, baMdhuo ! A te nirvANane adhikArI AtmA bharata hite tethI tene, tene dIkare tIrthakaratva prApta kare temAM anahada AnaMda ja hoya ! bharata cakavatI, jyAM marici hatA tyAM gayA, jaIne vidhivat traNa vAra vaMdana karyA. marici te AzcaryamAM paDI gayA. A zuM ? jyArathI meM A veSa dhAraNa karyo, tyArathI mane kadI teoe vaMdana karyA nathI, ane Aje kema vaMdana kare che ? ApaNane paNa prazna thAya ke bharata kema vaMdana karatA no'tA? marici jyAM sudhI muni veSamAM hatAM. tyAM sudhI bharata bhAvapUrvaka vaMdana karatA paNa cAritrathI patita thayAM pachI nathI karatAM. kAraNa e ja ke je cAritrathI paDyA che tene vadavAthI, tenuM bahumAna karavAthI, tene anumodana maLe. te ema samaje ke meM je karyuM che te ThIka ja karyuM che. te ja badhA mane Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 viksatI kSitije, vAMde ne? pUje ne? vaLI anya lekamAM paNa evI imeja UbhI thAya ke A arAbara che. A veSa ke te veSa banne sarakhA. jethI karyo egya ane ke ayogya tene viveka na thaI zake, mATe ja AgamomAM cAritrathI patita thayelA vyaktine vaMdana-pUjana ke anya vyavahArane niSedha che. marici A vAta jANe che tethI ja tene Azcarya thayuM ke Aje evuM zuM che ke bharata jevA daDhadhamI-priyadharma, AtmA mane vaMdana karI rahyo che? bharata samajI gayA ane temaNe tarata ja kahyuM : "marici huM tamArA A veSane vaMdana nathI karatA. paNa prabhu traNabhadevanI vANuM anusAra tame bhaviSyamAM covIsamA tIrthaMkara thavAnA che. tamArAmAM paDelA e tIrthakaratvane bhAvi tIrthakarane vaMdana karuM chuM. je ke tame bhaviSyamAM prathama vAsudeva ane cakravatI paNa thavAnAM cho paNa mArUM namana e padane nathI. mAruM namana tamArA tIrthakaratvane ja che." ATaluM sAMbhaLatA ja maricinAM manamAM garva pedA thaye. nimitta maLyuMne aMdarathI kaSAyabhAva uchaLe. nimitta AvyA pachI tene vaza na thatAM pita-pitAnAmAM ja rahevuM, e karanAra te vIralA hoya che. marici nimittAdhIna thaI gayA ane kULane mada karatAM nAcavA mAMDayA, e gAvA mAMDayA-- Adyo'ha vAsudevAnAM, pitA me cakravartinAm / pitAmaho jinendrANAM, mamAho ! uttabhaM kulam // aho! mAruM kuLa keTaluM uttama! huM prathama vAsudeva thaIza, mArA pitA prathama cakavartI ane mArA pitAmaha-dAdA prathama tIrthakara, vaLI huM bhaviSyamAM traNa padavI dhAraka! Ama kahetAM-kahetAM e vAraMvAra nAcavA-kUdavA mAMDyA. mana-vacana -ane kAyA traNeya madanAM bhAvathI UbharAI rahyA ane tyAM ja nIcagetrane baMdha karI lIdhe. kSaNe-kSaNe aMtaramAM UbharAtA bhAve sArA ke kharAba -karma baMdhana karAve ja che. karmano siddhAMte sadA jAgRta ane sanAtana che. maricie mada karyo ane karma baMdhAI cUkyAM. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 maricinuM ahIM vadhu patana thayuM-prathama cAritrathI patita thayAM hatAM. have bhAvothI, bhAvanI nirmaLatAthI patita thavA mAMDyA paNa haju AtmAmAMthI samyagadarzananI jyota bujhANuM nathI, e haju jAgRta che. zraddhA bhAvamAM marici jhUlI rahyAM che. ane karI kamANI ne dhULamAM meLavanAra eka adhama paLa AvI cUkI. marici bimAra paDayo. zarIramAM bhayaMkara vyAdhi che. koinAM sahArAnI jarUra che. paNa cAritrathI bhraSTa thayela marici, rASabhadevanI sAthe rahete hevA chatAM bhagavAnanAM keI sAdhu tenI sevA karatAM nathI. patitane protsAhana na ApavAne ja bhAva mAtra temAM che. dayA-karUNanAM bhAvathI sAdhuonAM aMtara bharapUra hovA chatAM, patita thayelAMnAM bhAvanuM anumodana na thavuM joIe e kAraNe keI tenI vaiyAvacca karatAM nathI. maricine mane vedanA thAya che. mArA ja pratibaMdhelA aneka sAdhue A saMghamAM hovA chatAM mArI sevA na kare? have je kaI mArI pAse pratibodha pAmaze te tene mAre ja ziSya banAvIza. jethI sevA te pAmuM. A pachI ghaNAM che tenI pAse pratibaMdha pAmyA paNa aMdaranI zraddhA jAgRta che eTale pharI bhagavAnanAM caraNamAM ja sahune mekalyA. paNa eka kapila nAmane rAjakumAra AvyuM. maricinAM jJAna ane vANIthI caraNamAM jaI mahAvratarUpa sAdhudharmane svIkAra karavA kahyuM. prabhunI pAse ja sAce dharma che. ema batAvyuM tyAre tarkavAdI ane mahAbuddhimAna kapile "zuM prabhu pAse dharma che ane tamArI pAse nathI ?" marici mUMjhA, pitAnAM ahaM para kuThArAghAta thAya te prasaMga UbhuM thayuM. kema kahe ke mArI pAse dharma nathI. ahaM pitAnuM jera pragaTa karavA mAMDayo. ahaM ja jIvane mAranAra che. DUbADanAra che. vyakti pitAnI nabaLAI bIjA pAse pragaTa karI zakatA nathI. are ! keTalIka vAra evuM thAya ke tame amArI pAse kaMIka prazna laIne Ave. pUcho. amane badhuM ja AvaDatuM hoya evuM te na ja heya. game teTaluM bhaNyA pachI paNa apUrNa ja hoIe. jethI badhAM ja savAlanAM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaI tane karI vikasatI kSitijo 167 samAdhAna karavAnuM sAmarthya na hoya te svAbhAvika che. paNa jIva Ave ekarAra pite pitAmAM paNa karI zakatuM nathI. eTale prazna pUchanArane game tema goTALA vALIne paNa samajAvI daI e. paNa ema na kahIe ke A viSayanI mane khabara nathI. A ja che saraLatAne abhAva. jyAM saraLatA che, nirAbhimAnitA che e te kaheze ke badhuM ja amane AvaDe evuM jarUrI nathI. tamArA praznane javAba ApI zakuM tema nathI. chadmastha jIva saMpUrNa jJAnI heya ja nahIM ane heya te te chatmastha nahIM paNa kevaLajJAnI. - maricinA aMtarane ahaM majabUta thaI bahAra Avyo ane kapilanA tarka sAme usUtra prarUpaNa karI dIdhI. eNe kahyuM : 'kapilA ! itthaMpi ihayaMpi' "kapila! tyAM paNa dharma che. ane ahIM paNa dharma che." khalAsa! ATaluM kahetAM te maricinAM AtmAmAM jalate samyagadarzanane dIpa bujhAI gaye. aMtaramAM aMdhakAra vyApI gaye. kAraNa bahu moTuM pApa karyuM. adhyAtmayegI AnaMdaghanajI mahArAja vIzImAM kahe che." pApa nahIM keI utsava bhASaNa ji. jagatamAM aneka pApa che paNa sarvajJa kathita tattvathI viparIta tatvanI prarUpaNuM karavA jevuM anya kaI pApa nathI. A prarUpaNa jinezvaranI tathA jinezvaranI vANanI AzAtanA te karAve ja che paNa bheLA jana-samuMdAyane ku-mAge lai jAya che. hajAro-lAkha mANasone avaLo rAha cIMdhavAnuM mahAna pApa AmAM che. maricie e ja karyuM. pariNAme kapilane pitAne ziSya banAvyuM. eNe navIna matanI sthApanA karI. anekene deravyA. Aje bhAratamAM sAMkhya darzana che tenA saMsthApaka te ja maricinA ziSya kapila. je darzana mithyA-darzana che. - maricinAM aMtaramAM jalatI zraddhAnI ta A prasaMge bujhAI gaI. atyAra sudhI cAritrathI patita hato paNa darzana eTale ke zraddhAthI patita thayuM na hatuM. cAritrathI jenuM patana thayuM hoya tene utthAna Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 thavAmAM bahu samaya nathI lAgata paNa je zraddhAthI patita thaI gaye tene ThekANe AvatA aneka bhave vItI jAya. tene mela dUra ThelAte jAya eTale ja zAstramAM kahyuM che :___" caritta bhaTThA sijjhai, daMsaNa bhaTThA no sijjhai" cAratrithI bhraSTa thayele AtmA sijhe che paNa jenA aMtaramAMthI samyaktvanI ta nAza pAmI gaI tene mArga maLatuM nathI. maricinA aMtaramAMthI samyaggadarzana lupta thaI gayuM. nayasAranAM eka vihaMgAvalekana karIe te e maricinAM rUpe janmayAM tyAre samyagudarzanane prakAza sAthe laIne janmayA. bhega-vilAsanI sAmagrInA AkarSaNe temane lebhAvI na zakyA. te pachI bhagavAna AdinAthanAM caraNomAM dIkSita thaI cAritranI ArAdhanA zarU karI samyaga-darzananAM dIpakamAM tela pUrAyuM. ta vadhu dedIpyamAna banI. keTalAka samaya vRddhi pAmatI jota sAthe jIvana jhagamagavA mAMDayuM paNa dehanI Asaktie temane cAritrathI cUkavI dIdhA, dIpakanI ta kAMpavA mAMDI, kulamada karI dIvaDe vadhu Dagamage ane aMte utsavanI prarUpaNa karI dIpakane bujhAvI nAkhyA. Ama temanAM AkhA jIvanamAM prakAza ane aMdhakAra vaccenuM kaMdva yuddha khelAtuM rahyuM ane aMte aMdhakAra jItI gayo. aMtaramAM comera aMdhakAra vyApI gaye. baMdhuo ! marici jevA AtmAnI A dazA joI ApaNe ApaNuM jIvana mATe vicAra karavAne che ke ApaNe kyAM chIe ? ApaNe aMtaH karaNamAM samyagR-darzanane prakAza thaye che ke nahIM ? na thaye heya te prayAsa karI laIe ane e prakAzane sthira rAkhavA mATe prabaLa puruSArtha karatAM rahIe. prakAza prApta thaI jAya e eka vAta che. ane aMtaramAM sadA mATe sthira rahe te bahu ja mahatvapUrNa vAta che. prakAza vinA kazuM thaI zakaze nahIM. are ! tamAre tamArA gharamAM paNa kAma karavuM hoya te aMdhakAramAM nathI karI zaktA te AtmagharamAM ArAdhanA karavA mATe prakAzanI anivArya AvazyaktA che. e pragaTa karI le. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikasatI kSitije bhautika saMsAranAM prakAza mATe te bahu karyuM have tyAMthI pAchA pharavAne samaya thaI gayuM che. have te AdhyAtmika utkrAMtinuM lakSya laIne AdhyAtmika jagatamAM praveza kare che. A parvanA divase AdhyAtmiktAne saMdeza laIne ApaNI sAme Ave che. AvA parva ApaNuM utthAnanAM nimitta bane che. e nimittane vadhAvI laIe ane ApaNuM AdhyAtmika jagata samyak darzananAM prakAzathI jhaLahaLI UThe e puruSArtha karI laIe. marici pAchaLanAM jIvanamAM karelA pApanI AlocanA karyA vagara ja mRtyu pAmI pAMcamA devalekamAM gaye. sthala daSTithI pAMcamuM devaleka bahu UMcuM lAge che. sArUM mAnIe chIe paNa je AtmA para rahelA pAponI bhAvapUrvaka AlocanA thaI hota te pApone nAza thaI jAta ane pachInA bhamAM je abhAve tene gherI vaLavAnA che te na gherI vaLata, paNa jenAmAM tIrthakara thavAnI gyatA paDI che e AtmA paNa cUkI gayo. AlecanA na karI zako te tenuM pariNAma paNa evuM ja bhogavavuM paDaze. baMdhuo! A AtmA cUke-bhUle te bhagave. te ApaNe te kayAM chIe? keTalI bhUle ! keTalI kSati? zuM thaze ApaNuM? bahu ja sAvadhAna rahevAnI jarUra che. jAgavAnI jarUra che. marici AdhyAtmika dRSTithI hArI gaye. bhautika samRddhi pAme. paNa AdhyAtmika jagatamAM tenuM kaI mUlya nathI. have e pAMcamA devakane Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha-avaroha vItarAga paramAtmA anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone. mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, AtmA para ArAdhaka bhAvanAM saMskAra, sthira kare che. ArAdhanA vihuNA jIve bhUtakALanAM bhamAM mAtra virAdhanA. ja karI ane AtmA para virAdhaka bhAvanAM saMskAre evA te gADha karyA ke te pite ArAdhanAnI zakti dharAve che. e bhUlI gayA ane bhaTakate rahyo. bhagavAna mahAvIrano AtmA paNa AvA virAdhaka bhAva laIne bhavamAM bhaTakate hate. paNa saMtane vega maLatAM samyagradarzananI prAptirUpa ArAdhaka bhAva jAgyA. pachInAM bhavamAM eTale ke maricinAM bhavamAM darzana sAthe jJAna-cAritra-tapanI ArAdhanA bhaLI, AtmA A saMskArothI saMskArita thayo. utkRSTa ArAdhanAnI keTIe pahoMce paNa nimittAdhIna thaI pharI virAdhaka bhAvanI lapasaNI bhUmi parathI lapasyo. samyaktva ane cAritra banne khei beThe, maricinAM jIvananI ghaTanAo ApaNane ghaNuM ghaNuM samajAvI jAya che, pahelI vAta te e ke jIvane ArAdhaka bhAva AvavA ja atyaMta muzkela che. jIvanI keTalI yogyatA taiyAra thAya pachI ja ArAdhanA tarapha jIvanI ruci jAge che. ArAdhanAnAM bhAva jAgyA, temAM otapreta paNa thaI gaye chatAM e bhAvene jALavI rAkhavA te atyaMta duSkara. eka vakhata samyaga-ArAdhanA zarU thAya ane ema mAnavA mAMDIe ke have te kaMI Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha-avaroha 171: zakAtuM nathI. mATe sAvadhAna rahevAnuM che. pramAdamAM paDI javAnuM nathI. jIve mehanIya karmanAM baMdha ghaNuM karyA che. e kayAre udayamAM Avaze ane pachADaze e ApaNe jANatA nathI. tethI karmodaya sAme satata jAgRta rahevAnuM che. maricinA AtmAne cAritranAM utkRSTa bhAve AvyA paNa dehanI mamatA jAgI ane tene cAritrathI bhraSTa karyo. ahaMkAranuM sAmrAjya tenA para jora jamAvI gayuM ne kuLamada karI AtmAne pApabhArathI bhAre karyo ane e ja ahaMkAre usUtra prarUpaNa karAvI samyagradarzanane jhUMTavI lIdhuM. A badhAM ja mehanIyanAM rUpa. mehanIyanI prabaLatAe ene AlecanAnAM bhAve na jAgavA dIdhAM, karelI bhUlane pastA na thavA dIdhe. virAdhaka bhAve sAthe laI pAMcamAM svargamAM gaye ane tyAM paNa virAdhaka bhAvone seva rahyo, je ke svarganA deve vrata-niyama-pratyA khyAna rUpa cAritranuM ArAdhana nathI karI zaktA. chatAM samyaktva hoya te virAdhaka paNa nathI banatAM. bhegopabhogamAM aTavAI nathI jatAM. maricine AtmA samyaktvathI patita thaIne svargamAM gaye che. tethI ArAdhaka bhAva vartamAne AtmAmAM jAgRta nathI. teNe ghaNuM gumAvI dIdhuM. ApaNI sAmAnya samajaNa ema kahe ke ATaluM UMcu svarga prApta karyuM e kaMI ochuM che? keTalI riddhi-siddhi ? keTaluM sukha ? ThIka che. paNa A kaMI bahu moTI vAta nathI. mithyAtvI jIva paNa puNyanAM baMdha karIne navamI raiveyaka sudhI jaI zake che, bAra devaleka ane pachI nava raiveyaka keTaluM UMcu sthAna ? keTale lAMbo samaya bhautika sukhane bhogavaTe ? barAbara che. ghaNe bhogapabhoga cirakALa sudhI bhogave che paNa tyAMnuM aneka sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karI ahIM A manuSya lekamAM pazu-paMkhI, jIva, jatu ekendriyanI yonimAM janma laI asaMkhya kALa sudhI duHkha bhegave che. tenuM saMsAraparibhramaNa maTatuM nathI. anaMtakALa rakhaDayA kare che. jyAre eka samyaphavI jIva bhale ATalA UMcA svargamAM na gayA hoya. prathama devaleka sudhI ja hoya chatAM te tyAM rahIne paNa pitAnA AtmAne ArAdhaka bhAvothI bhAvita karatuM rahe che ane Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 huM AtmA chuM tyAMnuM AyuSya pUrNa karI, ahIM manuSya thaI utkRSTa ArAdhanA karI mikSa prApta karI le athavA saMsArane parimita karI de che. Ama mahattA keTalAmuM devaloka ke riddhi-siddhi maLI enuM nathI paNa e AtmA kevA bhAve laIne tyAM game che. tenI mahattA che. maricie tenA jIvananA aMta samaye pApane pastA karI AcanA karI hota te Atmazuddhi thaI jAta ane pharI samyagu-darzananI prApti thaI jAta paNa e na banI zakayuM. tethI virAdhaka bhAvanI anumehanAmAM ja mRtyu thayuM. pariNAma e AvyuM ke te pachInAM aneka bha sudhI ArAdhaka bhAva jAgyo nahIM. pAMcamA devalekanuM AyuSya pUrNa karI, pAMcamA bhavamAM brAhmaNa kuLamAM janma le che. pUrva janmanAM virAdhaka bhAvane kAraNe IndriyenAM viSayanI prabaLa Asakti, dhananI amApa tRNA ane pApAcaraNanAM pariNAme tenAM AtmAne kaluSita karatAM rahe che. je jIva cakravatInI riddhi-siddhimAM ne te lapANe, e thoDuM maLyuM temAM paNa lepa thaI gaye. tethI ja sukhanI sAmagrI mANasane DUbADanAra nathI paNa tenA pratye rahelI Asakti ja DUbADanAra che. e bhavanI A Asaktie ghaNuM pApa karmo baMdhAvyA ane tenAM kAraNe pAMcamA bhava pachI aneka nAnA-moTA, pazu-paMkhI nA, jIva-jaMtunA tiryaMca gatinAM bha karyA. A bhavonI gaNatarI sattAvIza bhamAM karI paNa nathI. mAtra saMjJI paMcendriyanAM moTA bhanI ja gaNatarI che AmAM. vacamAM karela tiryaMca gatinAM bhamAM asaMkhya kALa vyatIta thaI gaye. ane pharI chaThThA bhavamAM brAhmaNa kuLamAM janma thaye. tiryaMcanAM bhemAM ghaNAM pApa bhagavAI gayA tethI AtmA haLakamI banyA che. chatAM saMsAranI Asakti chUTI nathI. mehabhAvanI prabaLatA eTalI ja paDI che. jethI ArAdhaka bhAva jAgRta thatAM nathI. paNa brAhmaNa kuLane anurUpa jIvananA aMtima varSomAM tridaMDIpaNuM svIkArI zubha yogane pravartAvI devakanuM AyuSya bAMdhe che. sAtamA bhAve prathama devalekamAM jAya che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha-avaroha 173 te pachI eka brAhmaNane ane eka devakane ema ATha bhava kare che. arthAt paMdaramA bhavamAM devalokamAM che. Ama cethAthI paMdaramAM bhava sudhI eTale ke 12 bhava sudhI ArAdhanAnA cogya vAtAvaraNa ja na maLyuM, jJAna-darzana-cAritranI ArAdhanA karavAnA bhAva ja na jAgyA. virAdhaka bhAve ATale lAMbe kALa pasAra karyo. eka bhavanI bhUla aneka bhava sudhI kAramI zikSA bhogavavAnuM kAraNa bane che. bhagavAna mahAvIrane AtmA A bhUlanI zikSA bhogavI rahyo che. e bhogavatAM-bhagavatAM kaMIka karmo thayo. rAjagRha nagaranAM vizAkhAnaMdI rAjAnA nAnA bhAI vizAkhAbhUti yuvarAjanI rANI dhAriNInI kukSIe vizvabhUti rAjakumAra rUpe janma lIdhe. vizvabhUtine ahIM puNyanAM udaya vatI rahyAM che. karmanA udayanuM gaNita evuM che ke tene sAMtara udaya rahe che arthAt kayAreka pApane udaya te kayAreka puNyane udaya. keI jIvane sadAkALa pApane ja udaya hoya ke koI jIvane niraMtara puNyane ja udaya heya evuM banatuM nathI. kAraNa jIva jyAre karma bAMdhe che tyAre paNa sAMtara ja bAMdhe che, kayAreka prabaLa puNya to kyAreka prabaLa pApa. eTale udayamAM paNa ema ja Ave che. ApaNe jagatamAM joIe chIe ke Aje je mANasa cAre bAjuthI duHkhI hoya te dhIme-dhIme anukuLa saMjogone prApta kare che. ane sukhI thaI jAya che. tathA Aje sarva rIte sukhI jaNAte mAnava kAle duHkhathI vizvabhUti puNyanAM phaLane bhegavI rahyAM che. saMsAranA sukha bhega mIThAM lAge che. aneka strIo sAthe pANigrahaNa karI viSayone mANavAmAM masta banI gayA che. AtmA para paDelAM viSayAsaktinAM saMskAre ArAdhaka bhAvanAM abhAve bhUMsAyA nathI. kAraNa chellA bAra bhava sudhI ArAdhanAne vega maLe nathI. vizvabhUti kumAra ekavAra potAnI patnIone laI rAjyanAM eka vizALa udyAnamAM Ameda-pramoda karavA gayA che. patnIonAM rUpa-saudaryanuM AkarSaNa viSayamAM tene lipta karI de che evA ja samaye rAjaputra Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 huM AtmA chuM vizAkhAnaMdIne paNa e ja udyAnamAM kIDA karavAnI IcchA thaI, te pitAnA atapurane laIne tyAM AvyA. paNa vivabhUtinAM daravAne tene rokyo. atyAre vivabhUti kumAra krIDA karI rahyAM che mATe kaI aMdara jaI zake nahI. A sAMbhaLI vizAkhAnaMdIne ahaM uchaLyuM. e dveSa, IrSA, gussA thI abhibhUta thaI rAjA pAse gaye ane phariyAda karI huM yuvarAja chatAM udyAnamAM pravezavAne mane adhikAra nahIM ? A rAjyane uttarAdhikArI huM chuM. vizvabhUti nahIM. e mane kema pravezavA na de ? tene eka nAcIjha nekara mane udyAnamAM jatAM reke ? mahArAjA ! A kaI jAtanuM taMtra cAle che ?" A sAMbhaLIne rAjA roSe bharAya che. ane Ane kaMI upAya vicAre te daramyAnamAM te paTTarANInI dAsI e ja udyAnamAM phUle levA gaI hatI te paNa apamAnita thaIne pAchI pharI. rANIne kahyuM ane rANIe kepita thaI rAjAne samAcAra ApyA. rANuM paNa ema samaje che ke udyAnamAM pravezavAne mAre pUrNa adhikAra che. mArI dAsInuM apamAna e mAruM ja nahIM paNa mahArAjAnuM paNa apamAna che. Ama adhikAranAM ahaM dvArA kapAgni praja. baMdhuo ! pratyeka mAnava pitAnAM mAnI lIdhelA adhikAra pratye atyaMta sajAga hoya che. e pitAnA adhikArane jAte karavA taiyAra nathI hotuM. mahArAjAne paNa jANe pitAne adhikAra lUMTAI jatA hoya tema lAgyuM ane temaNe jayaMtra UbhuM karyuM. bIjAne phasAvavA mATe, pitAne svArtha sAdhavA mATe, kapaTane Azare le ja paDe. prapaMca vinA anyane satAvI zakAya nahIM. baMdhuo ! zuM kahuM tamane ! mArA karatAM vizeSa tame sahu A viSayane jANe che. kyAreka jIvanamAM AvI prapaMca lIlA AcaratA paNa haze. A viSayamAM te tamArI buddhi-zakti bahu kAma kare che. kene kema phasAva? kema zIzAmAM utAravA. tenA bRha magajamAM goThavAtA ja rahe che ne? mana-mastiSkamAM AvuM badhuM bharyuM che. eTale ja ahI saltAnuM zravaNa, saMtAnAM mukhethI karo che chatAM kaMI grahaNa karI zakatA nathI. saMtenA vacanene hadayamAM jhIlavA mATe jagyA te hevI joIe ne? rAkhI che ja kyAM ? Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha-avaroha 175 te baMdhuo ! mahArAjAe paNa payaMtra racyuM ane sArAye nagaramAM tere pITA ke-"ApaNI sarahade Avela puruSasiMha nAmane sAmata uddhata banI gayo che. prajAne trAsa Ape che. mATe tenI sAme laDavA mATe huM jAuM chuM." rAjyanAM mANaso nagaranI eka-eka galImAM A DhaMDhare pITI rahyAM che. ahIM udyAna pAsethI paNa nIkaLyA. udyAnamAM rahela vizvabhUti e A sAMbhaLyuM. vizvabhUti kSatriya-putra che. rAja bIja che. rAjaputanuM lehI enI namAM vahetuM hatuM. tenuM zaurya jAgI uThayuM. te strIo tathA kIDAne paDatI mUkI ughAnamAMthI bahAra AvyuM. mahArAjA pAse jaIne kahe che- "mahArAjA ! A te eka bahu nAne sAmaMta che. tenI sAme Apa jevA mahAna rAjA laDavA jAya temAM zabhA nahIM. ane te huM ja pUro karI daIza. mane AjJA Ape, sAthe sainya Apo, huM laDavA jAuM chuM." rAjAne ATaluM ja joItuM hatuM. teNe tarata sainya taiyAra karI dIdhuM. vizvabhUti sainya laI yuddha mATe ravAnA thaI gaye. puruSasiMha sAmaMtanI rAjyahadamAM praveze paNa tyAM te badhuM zAMta che. eTaluM ja nahIM paNa samAcAra maLatAM sAmaMta svAgata karavA Avyo ane ghaNAM Adara-satkArathI vizvabhUtine pitAnAM nagaramAM laI gaye. tenI sevA karI tathA pite hamezAM teonAM tAbAmAM rahI AjJA uThAvavA mAge che. tevI namra rajuAta karI. vizvabhUti te AzcaryamAM paDI gayuM ke A badhuM zuM che? tyAM mahArAjA je kahe che temAMnuM te ahIM kAMI nathI. be-cAra divasa tyAM rahI e pAchA phare che. pAchA pharatAM pitAnA rAjyanI hadamAM eja udyAna pAsethI nIkaLe che. tyAM kIDA karavA javAnI pharI tene IcchA thAya che. ane javA mATe prayatna kare chepaNa udyAnanAM daravAjA para vizAkhAnaMdIne dvArapALa UbhuM che ane samAcAra Ape che ke vizAkhAnaMdI tenI rANIo sAthe udyAnamAM kIDA karI rahyAM che. vivabhUti mahArAjAnAM prapaMcane samajI gaye. baMdhuo ! rAjAnuM A prapaMca khulluM paDI gayuM. mane lAge che ke tame je vyuha racanA karatA haze te te kaI samajI zakatuM nahIM hoya. e prapaMca khulluM na Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 huM AtmA chuM paDI jAya tevI goThavaNa paNa tame agAuthI ja karI rAkhI hoya. tame te badhA abhimanyuthI paNa caDe evA che. abhimanyu te mAtAnAM piTamAMthI cha kaThAnI vidyA zikhIne AvyuM hatuM. paNa AjanA A yugane mAnava te keNa jANe keTalA koThA zikhIne AvyA haze. AjanAM mA-bApa garvathI kahetAM hoya che ke havenuM janarezana vadhu buddhizALI hoya che. mane lAge che ke A kALamAM jyAM AjanA janarezanamAM A bhAratanI Arya saMskRti nAM saMskAra osaratAM jAya che. pazcimanAM raMgathI raMgAI keIjudA ja prakaranAM saMskArathI A peDhI raMgAtI jAya che. tyAM e bhaviSyamAM sAta nahIM paNa sattara koThAnI bUha-racanA karaze ke jene keIbhedI nahIM zake. are! eTaluM te nahIM paNa pote ja potAnAM mUhamAM phasAI jAya te paNa navAI nahIM ! ! vivabhUti rAjAnAM prapaMcane oLakhI gaye. pitAnI sAthe khelAyela kapaTabAjInAM kAraNe tene kaMdha Ave. kedhane AvatAM kyAM vAra che? tenA mATe rAha jovI paDatI nathI. e te ekadama najIka ja hoya. nimitta maLyuM nathI ane kola Avyo nathI. baMdhuo ! jIvanI Aja dazA che. vibhAvane jAgRta thatAM vAra lAgatI nathI. tene kahevuM nathI paDatuM paNa svabhAvanAM sahAyaka bhAvene mATe rAha jovI paDe. ApaNane keItapa-tyAga karavAnuM kahe te kahetA hoIe chIe ke hamaNAM nahIM. haju vAra che. A varSe Atma sAdhanAnAM paMthe puruSArtha karavAne kaI mArga batAve te paNa uMmaranAM ane pravRttinAM bahAnA ApaNI pAse hoya paNa kadI krodhAdi kaSAye mATe ema kahyuM che ? kodhane utpanna thavAnuM nimitta maLyuM tene kyAreya kahyuM nimitta bhale Aje AvyuM paNa mAre krodha hamaNAM nathI kare, pachI karIza. atyAre karavAnAM bIjA kAma ghaNuM che. keTalI durdazA che jIvanI ? kevI viDaMbaNuM ? vibhAva pariNamanamAM jIvane vAra nathI lAgatI ane svAbhAvika dazA pAmavA mATe keTale puruSArtha ? keTalI mahenata ? keTale tyAga? keTaluM balidAna ? te pachI paNa svAbhAvika dazA thoDI jAgRta thAya, ArAdhanAnA mArge AgaLa vadhatA hoya ane virAdhaka bhAva je aMtaramAM jAgRta thAya te badhuM ja dhULa-dhANI, ArAdhaka bhAva adazya thaI jAya ! Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha avaroha vizvabhUtine krodhAgni bhabhUka. e jayAM Ubhe hatuM tyAM ja pAse keThAnuM jhADa hatuM. jethI ekaja muThThI mArI, vRkSa halI uThayuM. vRkSa para rahelA pAkA-pAkA kaThAnAM phaLa ekI sAthe TapaTapa jamIna para AvI paDyAM. vivabhUtie pitAnI zaktine paraco batAvyuM. vizAkhAnaMdI te sAme nathI. paNa tenAM dvArapALane kahe che-"je mArI zaktine joI le. jema A kaThAnAM jhADa parathI phaLane nIce pADayA tema tamArA badhAMnAM mastaka dhaDathI nIce pADavAnI tAkAta che mArAmAM, paNa mAre ema nathI karavuM kAraNa teo mArA vaDila che, huM vaDilone Adara karuM chuM-vinaya karUM chuM, tethI evuM apakRtya mArAthI nahIM thAya. ATaluM kahI e tyAMthI cAlyA gaye. manamAM vicAre che ke je vaDile pratye huM pUjayabhAva rAkhuM chuM. Adara karuM chuM AvI ja svArthanI mArAmArI che ? AvA saMsAramAM rahIne zuM karavAnuM ? na joIe A rAjaya, saMpatti ke saMsAra. ___ na rahe cAMsa, na baje bA~surI ane keIne paNa pUchavAnI paravAha na karatAM e sIdhe ja rAjayanI bahAra vananAM raste cAlI nIkaLyo. tenA sadbhAgye vanamAM tene saMbhati vijaya nAmanAM munivara maLyAM. temanAM caraNomAM e dIkSita thaI gaye. dikSA letAnI sAthe ja mana zAMta thaI gayuM. saMsAranAM bhAve vilaya thaI gayA ane chellA bAra bhathI je jayeta bujhAyelI hatI te nimittane pAmIne pharI jAgRta thaI teo samyagadarzanane pAmI gayA. sAthe ja cAritranAM saMskAre AtmA para dabAyelA paDayA hatAM te paNa jAgRta thaI gayA. maricinAM bhAvamAM karela utkRSTa ArAdhanAnAM saMskAra hatAM, je samaya Avye jAgRta thaI gayA. ArAdhanAnAM saMskAre je AtmA para gADha hoya, pAkA raMgathI AtmA raMgAye haya, te bhale amuka samaya sudhI tenA para AvaraNa AvI jatAM e saMskAre dabAIne rahe. jANe ke kadI evA bhAve jIvamAM pragaTayA ja nahIM hoya tema lAge. paNa samaya Avye e AvaraNane cirIne saMskAro pragaTa thaI jAya che bhAga-3-12 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 huM AtmA chuM - vizvabhUti munivaranAM AtmAmAM rahela jJAna, darzana, cAritra tapa nAM saMskAra prabaLa bhAve AvirbhUta thayAM ane muni jJAnanI ArAdhanA sAthe ugra tapanI ArAdhanA paNa karavA mAMDayAM, chaThTha-chaThTha nAM pAraNAMthI AgaLa vadhatI tapazcaryA, kramazaH mAsakhamaNanAM pAraNe mAsakhamaNa sudhI pahoMcI mAtra zarIranuM ja damana netuM thatuM paNa mana ane vRttionuM damana paNa thaI rahyuM che. eka viziSTa prakAranI yogyatA temanAmAM padA thaI gaI che. vadhu sAdhanA karavA mATe gurudevanI AjJA laI ekalA vicaravA mAMDayA. zAstra sAkha pUre che ke kAM te avaguNa haiya, uddhata hoya, niraMkuza heya e muni ekale vicare. ane kAM ArAdhanAnI uccatama yogyatA hoya, daDha manobaLa hoya. pita-pitAmAM sthira hoya e pitAnI keseTa karavA muni ekale vicare, vizvabhUtimuni gya AtmA che. vadhu prabaLa sAdhanA athe ekalA vicArI rahyAM che. ane jJAna vicaraNa karatAM-karatAM vizvabhUti muni eka vAra mathurA nagarImAM padhAre che. mAsakhamaNanuM pAraNuM che, zarIra atyaMta kSINa thaI gayuM che. gaucarI mATe nIkaLyA che. e nagaranAM rAjAnAM rAja mahela pAsethI pasAra thAya che. barAbara e ja samaye munine pitrAI bhAI vizAkhAnaMdI tyAM Avyo che. mathurA nagarInAM rAjA tene sasarA thAya che. keI kAraNasara mathurAmAM tene AvavuM paDayuM che. e ja rAjamahelanA jharUkhAmAM vizAkhAnaMdI beThA che. tenI Aju-bAju tenAM cAra-pAMca sevako UbhA che. muni e rastethI cAlyA jAya che. daSTi nIce che. IrSA samiti-zodhatAM jatanA pUrvaka dhIme-dhIme pagalAM bharI rahyAM che. AjubAjune temane khyAla nathI. paNa vizAkhAnadInAM sevakenI najara muni para paDI ane teo munine oLakhI gayA. teo vizAkhAnaMdIne kahe che. "mahArAja ! juo juo pelA viAvabhUti kumAra ! jeo muni banI gayA che te !" vizAkhAnaMdI paNa oLakhI gayA. ane e samaye ja eka rUTa puSTa gAya utAvaLI sAmethI cAlI Ave che. munine gAyane dhakko vAge che ane muni paDI jAya che. A joI vizAkhAnaMdIne hasavuM Ave che. A che mAnava mananI nabaLAI. kaI paDI jAya tyAre tenA para sahAnubhUti lAvI tene madada Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha avaroha 179 karavAnI hoya tenAM badale sAmAnya rIte sahune hasavuM ja Ave. tene kayAM vAgyuM ? zuM thayuM ? e pUchavAne badale hasavuM, e bhayaMkara aparAdha che. paNa mAnava mana che ja aLavItarUM. vizAkhAnaMdI hase che. hasavAne avAja muninAM kAnamAM paDe che. tenI najara jharUkhA tarapha jAya che. eTalAmAM hasatAM-hasatAM vizAkhAnaMdI munine upahAsa kare che. kahe che ane baMdhuo ! munine A parihAsa Akare thaI paDyo. pitAnI zakti para celenja pheMkanAra para ati krodha jAge. aMdarane sUtele ahaM saLavaLI uThaze. zabda e agnimAM ghI homavAnuM kAma karyuM. muninAM manamAM vicAra uThayA, zuM A vizAkhAnaMdI haju mArI sAthe AvI vera bhAvanA rAkhe che ! mAro A rIte tiraskAra kare che ? mArI zaktine celenja Ape che ! dekhADI dauM tene ke mArAmAM keTalI zakti vAra goLa-goLa pheravI dUra pheMkI dIdhI, kayAMthI AvI A zakti ? je gAyanAM sAmAnya dhakkAthI ya bhegA thaI gayA hatAM tene ja uThAvI geLa-goLa pheravI pheMkI devAnI tAkAta kayAMthI AvI ? baMdhuo ! A tAkAta ahaM ane kebanI hatI! zarIra kSINa thaI gayuM hoya. mukhamAMthI avAja nIkaLate na hoya paNa ahaM ane ke jyAre magaja para savAra thaI jAya tyAre badhI ja zakti AvI jAya che, ne tamAro A anubhava ! bimArInA bichAne paDayo heya. avAja nIkaLI zakatuM na hoya. paNa kaI kAraNasara keI sAthe jhaghaDe thAya te keTale avAja nIkaLe. 50 phUTa dUra saMbhaLAya eTale, nahIM? basa, A ja vAta che ahaM para thatAM prahAranI ! badhI ja zakti AvI jAya. vizvabhUtinI kAyA tapazcaryAnAM kAraNe kSINa thaI gaI che. chatAM jAgelA ahaM ane keodhe bhayaMkara zakti prerI tenAmAM, ane temanAthI ku-kRtya thaI gayuM. teo bhUlI gayA ke huM muni chuM. chakAya jAnI rakSA e mAre dharma che. keInuM eka rUMvADuM paNa na dubhAvavuM evI mArI pratijJA che. huM ahiMsAne pUjArI chuM. badhuM Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 huM AtmA chuM cUkI gayA. dayA, karUNA, prema, anukaMpA badhAM ja bhAve eka kSaNamAM vidAya thaI gayAM. bhayaMkara Aveza AvI gaye. vicAre baMdhuo! krodhanAM eka nAnA nimitte keTale mahA-vinAza saryo ! ' are ! ATalethI na patyuM. aMtaramAM pratirodhanI Aga saLagI. verane badale levAnI kAramI vedanA jAgRta thaI ane Aja sudhI karelA tapa-saMyamanAM pAlananA badalAmAM zakti mAgavAnI vRtti jAgI. Aje A dehe te huM tene mArI zakuM tema nathI paNa ghaNAM varSothI tapa-saMyamanI sAdhanA karato Avyo chuM. jenAthI khUba puNya baMdhAyA haze. e puNyanA phaLa svarUpa bIju kAMI nathI joItuM paNa evI pracaMDa tAkAta maLe ke huM vizAkhAnaMdI ne mArI zakuM. karI lIdhuM niyANuM ! mAMgI lIdhuM phaLa ! varSonI dIrgha sAdhanAnuM, tapa ane saMyamanuM, lIlAma karI nAMkhyuM. amUlya ArAdhanAne keDInAM bhAve lUMTAvI dIdhI ! karelI karaNInAM badalAmAM AvI zakti mAgavI tene zAstramAM nidAna-niyANuM kahe che. ane e mAMgelI zakti maLe paNa che, kAraNa badalAmAM anaMta-anaMta puNyarUpa mUlya cukavavuM paDe che. baMdhuo ! je puNyabaLa Atma-ArAdhanAnAM suMdara bhege sarajI zake evI zakti dharAvatAM hoya, tene AvA viparIta mAge khacI nAkhyA ! bhUlya, e AtmA bhUlyA ! ke bhU ! jarA asAvadhatA, jarA ahaM jIvane kyAM ne kyAM pheMkI de che. vizAkhAnaMdIe jyAre parihAsa karyo tyAre e zabdo sAMbhaLIne, kaMI ja nathI thayuM. ema samajI vizvabhUti tyAMthI cAlyA gayA hota te temanI ArAdhaka zakti vadhI jAta. nidAna karavAne kAraNe cAritra paNa gumAvyuM ane samyagadarzananI ta jAgRta thaI hatI te paNa bujhAI gaI. bane gayA. e na jAta. sAdhanA karanAra sAdhakanI jAgRti keTalI hovI joIe te A uparathI samajAya che. temanAmAM gajabanI sahiSNutA joIe. koInA vacana prahAra ke anya prahAra ne samatA, bhAvathI sahI levA joIe te ja ArAdhanA mArgamAM TakI rahI zakAya che. sahiyArutA na hoya tyAM ArAdhanAnAM mArgethI khalita thatAM vAra Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha avaroha 181 nathI lAgatI. vizvabhUti e kAyAne ghaNuM kaSTa ApyuM hatuM, manane paNa tAvyuM hatuM. ane e rIte temaNe ghaNuM sahana karyuM haze. paNa jIvananAM - satyAnAzanI eka kSaNa Ave che ane bAjI UMdhI vaLI jAya che. ATalI badhI UMcI dizAmAM pahoMcyA pachI paNa mehanIyanAM A bhAve jIvane bhaTakAve che. muni chaThThA-sAtamA guNasthAnanAM bhAvamAM hatAM paNa asahiSNutAnAM kAraNe, vizAkhAnaMdInAM nimitta krodha ane ahaM jAgyuM ane pharI mithyAtvadazArUpa prathama guNasthAne AvIne paTakAI paDyA. mATe ja mahAyogI AnaMdaghanajI mahArAje sAdhanAno mArga talavAranI dhAra para cAlavA je kahyo che. paLa-paLanI jAgati ane satata sAvadhAnatA e mAga mAgI le che. - are ! ApaNane vicAra thAya ke jJAnAdinI ATalI ArAdhanA karanAra munine pite caitanya ane zabda jaDa ATaluM bhAna nahIM hoya ! teoe vicAryuM hatuM ke huM caitanya AtmA anaMta zaktivAna ane zabdo jaDa. e mArA caitanyane zuM karI zake? kharekhara! zabdo sAMbhaLatA A daSTi paNa ApaNa ne asara na karI zake. manathI eka vAra nirNaya the joIe ke jaDa zabdanI kaMI tAkAta ke mane e asara karI jAya ! game tevA zabdo sAMbhaLIza paNa asara nahIM thavA dauM. eka vAra A nirNaya karI haMmezA ciMtana rAkho. jyAre-jyAre kaDavA zabdo sAMbhaLavAne meko Ave tyAre-tyAre tarata jAgRta thaI jAva. zabdomAMthI kaDavAzanuM viSa kADhI nAkho. baMdhuo ! jherI sApanI dADha ja kADhI nAkhavAmAM Ave IyaLathI DaravAnuM na hoya, tene te hAthamAM laI bahAra mUkI daIe. basa e ja rIte zabdanAM viSane zabdamAMthI kADhI laIe te tenI zakti paNa A karavAmAM Atmika zaktinI jarUra che. ahIM sattA, saMpatti ke tamArA ghamaMDanI zakita cAlatI nathI. vyavahArika jagatamAM koI pAsethI kAma kaDhAvavAmAM sattA, saMpatta ke ghamaMDa kAma lAgatuM haze. paNa ahIM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 huM AtmA chuM te AtmAnA puruSArthanI jarUra paDe che. te paNa DA-ghaNuM puruSArthathI na cAle. jabaradasta ane niraMtara joIe e puruSArtha. AtmA anaMtajJAnavAna che. anaMta zakti saMpanna che A sarva jJAna ane zaktine kAme lagADavI joIe. niraMtara jAgRtinuM sevana joIe. vizvabhUti jAgRti cUkI gayA. bhAna bhUlyA ane tapa saMyamanA badale zakita mAgI lIdhI. A bhave nahIM te Avate bhave vizAkhAnaMdIne mArIne ja jaMpIza. AvI ugra verabhAvanAthI AtmAne kaluSita karyo, cAritra ane samyakRtva ane hArI gayA. ane tyAMthI cAlatA thayA. ghaNAM varSo sudhI muni-veSamAM ja rahyAM. jemAM karaNI karatAM hatA tema karatAM rahyAM paNa aMtaranI malinatA chevANuM nahIM. karelA pApane pazcAttApa na thayA. savaLI daSTi jAgI nahIM ane evA ja viSama bhAvamAM bhAva pUro karyo. baMdhuo ! vizvabhUtinI A vAta sAMbhaLI, manamAM ema thAya ke eka virAdhaka bhAva jIvane kyAM ne kyAM pheMkI de che ! jenAM AtmAmAM tIrtha kara thavAnI yegyatA paDI che. pUrva bhavamAM samyaga darzananAM prakAza sAthe zuddha cAritra dharmanuM pAlana karyuM che. A bhave paNa pharI evI ja ArAdhanA, ethI paNa utkRSTa tapazcaryA karI che. chatAM nimittAdhIna thatAM tapa-saMyamane vecI dIdhA. ApaNe ApaNI jAtane vicAra karIe. juo ! ema tulanA na karazo ke A mahAna AtmA paNa bhayaMkara bhUla karate heya te ApaNAthI te thAya ja ne ! nA, ema nahIM ! Ama vicAraje, A supAtra jIva, jenI keTalI jAgRti ! keTale viveka ! kevI kaThera sAdhanA! chatAM nAnI evI bhUla tene bhamAvI de che te ApaNI pAse te kaI zakti nathI. zakti keLavI zakyA nathI. ane je bhUla karIe te kyAM jaIzuM ? teomAM bhUla karavAnI zakti hatI te bhUla sudhAravAnI paNa zakti hatI. paNa ApaNe te mAtra bhUla karI jANIe chIe, sudhAravAnI khabara nathI ApaNane, te keTaluM sAvadhAna rahevAnI jarUra che ! eTalA mATe ja yAda karIe chIe ke temanA e bhavenAM bhAvene sAMbhaLI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aroha avaroha 183 ApaNe jAgIe, jAgatA rahIe. ApaNe je ghareDamAM jIvatAM hoIe chIe temAMthI bahAra nIkaLI kaMIka parivartana lAvIe. ApaNuM parama upakArI prabhu mahAvIra dara varSe ApaNane jagADavA Ave che, jAge, jAge nI Alabela pikAre che. ApaNe jAgIe. pavane ja nahI samasta jIvanane saphaLa banAvIe. vizvabhUti munivarane nidAna karyA pachI pazcAttApa jAgyA nathI. AlocanA karI zakyA nathI. pApanI kAlimA sAthe ja che. AlocanA Atmazuddhi mATenuM anupama sAdhana che. paNa e sahu jInAM hAthamAM AvatuM nathI. jenA hAthamAM A sAdhana Ave ane tene yathArtha upaga thAya eTale ke aMtaranA UMDANamAM jaI nirIkSaNa-parIkSaNa sAthe pApone dhanAra AMsu vahe te jarUra Atmazuddhi thaI zakaze. te chatAM ghaNAM varSo sudhI ArAdhaka bhAvanI sAthe-sAthe mana-vacanakAyAnAM triga zubhabhAvamAM rahyAM che tenAM kAraNe puNya-baMdha paNa thayA che. pariNAme AyuSya pUrNa karI sattaramA bhave sAtamA mahAzukra nAmanAM devalekamAM mahaddhika devapaNe utpanna thAya che. karmonI eka vizeSatA rahI che ke ahIM puNyathI pApane ke pApathI puNyane cheda thaI jatuM nathI. pahelAM pApa karyA hoya ane tenAM para puNya karI laIe te karelAM pApa dhovAI jAya ane mAtra puNya ja bhogavavAnAM rahe athavA pahelAM puNya karyA pachI ghaNuM pApa thAya te puNyane nAza thaI jAya ane mAtra pApa bhegavavAnAM rahe, Ama banatuM nathI. puNyanAM udaye puNya ane pApanAM udaye pApa bhegavavA ja paDe che. puNya tathA pApa baMne prakAranAM karmo AtmAmAM sattA rUpe sAthe ja paDyAM hoya che. vizvabhUtine AtmA atyAre te pahelAM karelAM puNyane bhegavavA devalekamAM devarUpe utpanna thaye che tyAM khUba sukha legavaze. paNa pApa karmo bhegavavAnA che e bhegavye ja chUTake che e bhogavaze ja. te have sattarame bhava pUro karI kyAM jaze? tyAM temanAM jIvananAM avanavA raMge zuM haze te avasare. - Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta vatarAga paramAtmA anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagdarzana, sabhya jJAna ane samyagucAritrathI thAya che. bhavamAM jIva nirvANa prApti karI le che. bhAvenuM sAtatya anaMta-anaMta vizna Ave, ArAdhanAne tAra tUTI jAya te bhava-bhramaNa vadhI jAya che. tethI ja jyArathI ArAdhanAnAM bhAva AtmAmAM jAge ane jIva puruSArtha sAthe prayAsa havA ghaTe. ahIM ApaNe bhagavAna mahAvIranAM pAchalA bhane itihAsa joI rahyAM chIe, pahelA-trIjA ane saLamAM bhave AtmA jAgRta thayA che. ArAdhanAnAM bhAva AvyA che. ane jJAna-darzana-cAritra ane tapa cAreya belanI utkRSTa ArAdhanA karI che. aMtaranI vRttio samULagI nAza nathI pAmI paNa vRttio zithila te thaI gaI che. zuddha bhAvenI ArAdhanA evI utkRSTa che ke tenI sAthe meMgenI zubha pravRtti puNya baMdha paNa karAve che. kramazaH UMcA-UMcA devalekane prApta kare che. paNa mahatva puNyabaMdhanuM nathI. ArAdhanAnAM utkRSTa bhAva havA pachI paNa virAdhaka bhAvane prabaLa udaya ArAdhanAthI dUra-dUra phagAvI de che. ane UMce caDele AtmA paNa nIce paTakAI paDe che. prabhu mahAvIrane AtmA sattaramA bhave devalekanuM AyuSya pUrNa karI aDhAramAM bhave jaMbudvipanA bharatakSetramAM pitanapura nagaranAM prajApatirAjAnI mRgAvatI rANInI kukSithI tri-pRSTha vAsudeva tarIke janme. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 185 bAda daSTie vicAratAM bhautika sukha-suvidhAthI bharapura rAjagharAnAmAM janma thayo. jene sthUla vicAre te puNyanuM phaLa kahIe paNa bhauttika samRddhi maLyA pachI paNa jIvana kevuM vyatIta thAya che tenA para saubhAgya ke durbhAgyane AdhAra che. ahIM, pUrve karela nidAnanAM kAraNe vAsudevarUpe janmyA che. pUrve tapa-saMyamanA badalAmAM amApa zArIrika zakti, sattA mAgI lIdhI hatI ane te maLI. jyAre A rIte mANyuM maLe tyAre vicAra Ave ke ApaNe paNa joItuM kAMIka mAgI laIe paNa kazuM ja karyA vinA maLatuM nathI. bahu moTA puNya bAMdhyA hoya tyAre tenA badalAmAM AvI zakti-saMpatti maLe. niyama che ke Pay the Prise. kiMmata cUka ne vastu tamArI che. sattA ne saMpatti maLI te kharI. bhautika dRSTie bahu mIThI lAge paNa AdhyAtmika draSTie adhaHpatananuM kAraNa che. vizvabhUti nidAna karIne pitAnuM ja patana netarI beThA. hAthe karI paga para kuhADo mAryo. zAstro kahe che, vAsudeva nidAna karIne ja AvyA hoya. pariNAme tenI durgati paNa nizcita hoya. te marIne nizcaya narake ja jAya. eka te niyANuM karatI vakhate anaMtAnubaMdhI kaSAyane tIvra udaya heya tethI aneka bhayaMkara kame tyAre ja upArjana karI lIdhA hoya ane bIjuM vAsudevanA jIvanamAM paNa aneka pApo kare jethI narakanAM AyuSya ne baMdha paDe ja paDe. vaLI vAsudeva haMmezAM prativAsudevanAM verI ja hoya. tene mArIne ja vAsudeva rAjA bane. ItihAsa kahe che ke lamaNe vAsudeva hatA ne rAvaNa prativAsudeva. kRSNa vAsudeva hatA ane jarAsaMgha prativAsudeva. jene ApaNe verInAM rUpamAM joyA che. ahIM tri-pRSTha vAsudevanAM virodhI avajhIva prati vAsudeva hatA. ane vAsudevanA pitA tenA tAbAnA nAnA rAjA hatA. azvagrIva rAjA e ekavAra temanAM tiSIne belAvI pitAnAM mRtyunuM nimitta pUchayuM. janma lenAra pratyeka vyakita jANe che ke tenuM mRtyu nizcita ja che. chatAM keTalAka mRtyune TALavAne prayAsa karatA ja hiya che. mANasanI jIjIviSA keTalI che te A uparathI samajAya che. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 huM AtmA chuM eka rAjAne tyAM ghaNAM varSo putra janma thaye. sArA-sArAM naimittika pAse tenuM bhaviSya jevaDAvyuM. badhAMne eka ja mata thaye ke kumAranuM AyuSya bahu ochuM che ane te bilADInA nimitte mRtyu pAmaze. basa, rAjAe hukama ApI dIdhuM ke rAjyabharamAM jeTalI bilADIo hoya badhIne mArI nAkhe. eka paNa jIvatI na rahevI joIe. baMdhuo ! A te rAjAne hukama! seMkaDo bilADIone mArI nAkhavAmAM AvI. jyAM kyAMya eka bilADInuM baccuM paNa dekhAya to tarata ThAra. AkhA ye rAjyamAM kayAMya eka bilADI rahevA na pAmI. vicAre! mAnava eka jIvane bacAvavA keTalI krUratA AcarI zake che! bIjAne jIva che, pIDA che, saMvedanA che, jIjIviSA che teno vicAra e karatuM nathI. badhIja bilADIo marI gaI. have rAjA nizcita. jotiSanA jezane khoTo pADI dIdhuM. nimitta ja na rahyuM te have kuMvara maraze ja nahIM! ane baMdhuo ! kuMvara doDha varSane thaye hatuM ne rAjAne samAcAra maLyA ke kuMvaranuM mRtyu thaI gayuM. kema thayuM? zuM thayuM? kuMvara mare ja nahIM ! tapAsa karatAM khabara paDI ke kumAra rAjamahelanAM eka oraDAnAM daravAjA pAse ramate hate. junA jamAnAmAM e daravAjA para pIttaLane bahu ja moTo ane vajanadAra AgaLiye hate. keI kAraNe e kumAranA mAthA para paDaye ne kuMvara marI gaye. paNa AmAM bilADI kyAM AvI? pharI tapAsa karI te e pIttaLanAM AgaLiyA para bilADInuM mukha katareluM hatuM. ane e ja bhAga kuMvarane vAgye hate. baMdhuo ! jIvita rahevAnA hajAro upAya karyA pachI paNa maravuM ja paDe. jene janma che tenuM mRtyu nizcita ja che. je sadA mATe jIvavuM hoya te sarva karmone kSaya karI siddha thaI javuM joIe ke pachI kadI maravuM ja na paDe. maranA bharanA kyA kare? marI na jANe ke maranA asA kijIe, phira na maranA heya. prativAsudeva rAjA avIve paNa tiSAcAryone pitAnA mRtyunuM nimitta pUchyuM. jatiSIoe tenI janmakuMDaLIne joI, grahanI Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 187 gaNatarI karI batAvyuM ke rAjA ! tamane mAranAra A pRthvI para pidA thaI cUkyo che. paNa khabara kema paDe? rAjana! tamArA caMDAga nAmanA dUtane je parAbhava karaze tathA khuMkhAra siMhane zastra vinA mAtra bAhubaLathI je mArI nAkhaze te vyakitanA hAthe tamAruM mRtyu thaze. basa! rAjA te e vyaktinI zodha karavA mAMDI paDayo. caMDAgane, pitAnI anDaramAM rahela rAjAone tyAM mokalyA. dUta jyAM jAya che tyAM tene mAna-pAna maLe che. rAjyane eka niyama hoya che ke dUta haMmezA avadhya hoya, cAhe yuddha cAlatuM hoya, zatru rAjAne dUta kAMI saMdeza laIne Ave tene kAMI karI zakAya nahIM. tenuM apamAna thAya nahIM. tethI caMDovega jyAM-jyAM jAya che. tyAM-tyAM mAna-pAna pAme che. e pitanapura Avyo. vAsudevanA pitAe te tene khUba satkAra karyo. caMDAvega pAcho pharyo. raste tri-pRSTha vAsudeva je yuvAna vayamAM che te maLyuM. tene kaMIka nimitta maLI gayuM ane dUtanuM bhayaMkara apamAna karI dhUtkArIne kADhI mUko. apamAnita thayele dUta re-kakaLata avagrIva pAse Avyo ane badhI ja vAta kahI batAvI. rAjA samajI gayA ke A ja mAre zatru. tiSanI kahelI eka vAta te satya thaI. have bIjI vAtanI parIkSA paNa karavI rahI. tenuM rAjya vizALa hatuM. tenA tAbAnAM nAnAMnAnAM rAjAo pota-potAnA rAjyane saMbhALatAM hatAM. temAM thoDA divasathI jaMgalane eka siMha gAmamAM Avate ane prajAnAM pazuone mArI nAkhatA. ghaNuM prayatna pachI paNa prajAjana pitAnA pazuone bacAvI zakatA nathI. tethI trAhimAm pikAratA rAjA azvagrIva pAse phariyAda laIne gayA. rAjAe sahune pita-pitAnAM kSetranI rakSA karavAno hukama ApI dIdho. pite kaI vyavasthA karI nahIM. kAraNa e jANavA mAgatA hatA ke siMhane pitAnA hAtha vaDe keNa parAsta kare che ! ' tri-pRSTha potAnA rAjyanI sImA pradezanuM rakSaNa karavA ratha laIne jAya che. ane te divase e sImAmAM ja siMha pravezya. Dalama siMha Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 huM AtmA chuM che. khumArIthI cAlyo Ave che. nirbhayatAthI Daga bharI rahyo che. je ratha ane ratha sAthe mANase joyA ke jorathI garjanA kare che. tri- pRSTha sAme paDakAra pheke che. tri-pRSTha rathamAMthI nIce kUdI paDe che. tenA hAthamAM hathiyAra che. hathiyAra laI siMha sAme trATake che paNa bIjI ja kSaNe hathiyAra pheMkI de che. siMha pAse hathiyAra nathI te mAre paNa na rakhAya. siMha je. tri-pRSTha para AvavA jAya che tyAM ja doDIne tri-pRSTha pitAnAM banne hAtha siMhanAM mukhamAM nAkhI de che ane eka kApaDane vepArI kapaDu cIre tema siMhane Akhe ne Akhe cIrI nAkhe che. pitAnI pracaMDa zaktinAM darzana karAve che. tapa ane saMyamanA badalAmAM mAgelI zakti ahIM pradarzita thAya che. pUrve karela niyANuM saphaLa thayuM. verane nidAnane sArthaka kare che. siMha taraphaDI rahyo che. maraNanI vedanA karatAM paNa eka ugatA yuvAnanAM hAthe maravuM paDyuM tenI mane vedanA vadhAre che. huM jaMgalane rAjA ane mArI A dazA? A ahaM siMhanI aMdara paNa paDe che. tyAre saMbhaLAve che. ane kahe che. "he vanarAja! tane mAranAra koI jete yuvAna nathI, paNa kAle je traNa khaMDane adhipati thavAne che te tri-pRSTha vAsudeva che" siMha taraphaDIne mRtyu pAme che. vera samApta thAya che. navakAra maMtra saMbhaLAvanAra sArathI te gautamane AtmA hate. mahAvIrane AtmA vAsudeva ane gautamano AtmA temanAM rathano sArathI. banne sAthe ja che. bhavabhava sudhI sAthe rahe che. tripRSTha pitAnA hAthathI siMhane vidArI nAkhyo. A samAcAra prativAsudeva rAjA azvagrIvane maLyA. naimittikanI kahelI bane vAta sAcI TharI tethI azvagrIva samajI gaye ke Aja mAre kALa che. mArA mArgane kAMTo che. tene kayAre ukhADI nAkhune huM salAmata thaI jAuM. keIka nimitta UbhuM karI te yuddha mATe caDAI karIne Avyo. bhISaNa yuddha khelAyuM. jemAM Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 189 tripRSTha vAsudevanAM hAthe prati-vAsudeva marA. tri-pRSTha jItyA ane rAjya tene hAthamAM AvyuM. teo traNa khaMDanA adhipati banyA. rAjyanuM saMcAlana karatAM-karatAM aneka sArA kAma paNa karyA ane aneka pApo paNa karyA. ekavAra agyAramA tIrthaMkara zreyAMsanAtha bhagavAna pitanapura nagaramAM padhAryA. vAsudevane samAcAra maLyA. teo darzana karavA gayA. tIrthaMkaranAM mukhethI vANuM-zravaNa karI ane sUtelA saMskAre jAgRta thaI gayA. tri-pRSTha ne zreyAMsanAtha prabhunI vANI sAMbhaLI pharI samyagdarzana prApta thayuM. kyAM kevI rIte samyaktvanI prApti thAya che jarA vicArIe. vAsudevanA jIvanamAM krUratA-vera-jhera-kaSAyenAM bhAve ja vadhu ApaNe joyA. siMhane hAthethI cIrI nAkhanAra ane prati vAsudeva prati ATale dveSa sevanAra AtmA keTale malina haze? tene samyaktva thAya zI rIte? paNa AtmAnAM bhAvenAM Aroha-avareha te thayAM ja kare che. ekavAra ghaNuM sArA bhAve AvyA hoya te bIjI vAra halakA bhAva na Ave evuM banatuM nathI. e ja rIte ghaNAM kura bhAve sevyA pachI ArAdhaka bhAva na jAge evuM paNa banatuM nathI. udaya-nimitta be kAma kare che ane sArA-narasA bhAvenI dhUpa-chAMva cAlyA kare che. A AtmAe eka vAra nahIM paNa ekathI vadhu vAra samaktine svAda cAkhyo che je tenI dADhamAM rahI gayA che. AdhyAtmika rasane AsvAda e hoya che ke ekavAra anubhavyA pachI e bhUlAtuM nathI. vAraMvAra tene mANavAnA bhAva thayA kare che. are ! baMdhuo ! rasendriyamAM Asakta che ne pUche ke ekavAra kaI hoTelamAM ke keInA ghare koI svAdiSTa padArtha khAdhe hoya te tene varSo sudhI yAda rAkhe che. ane pharI-pharI tyAM jaI e padArtha khAvAnI IcchA thayA ja kare che. je rasAsvAda karma-baMdhananuM kAraNa che temAM jIvane keTalI prIti, keTalI Asakti hoya che ? paNa huM tamane pUchuM chuM ke kayAreya Atma-anubhavane rasa cAkhe che ? ekavAra Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 huM AtmA chuM te cAkhI lyoIndriyonA viSayamAM eTalA lubdha thaI gayA che ke temAMthI bahAra nIkaLavAnuM mana nathI thatuM. paNa IdrinAM viSayane AnaMda te kSaNika che. jyAre AtmAnaMda ekavAra mANuM leze te e bhava-bhavanI bhAvaTha bhAMgI nAMkhaze, mATe baMdhuo ! puruSArtha kare aMtaranA UMDANamAMthI AdhyAtmiktAnAM AnaMdane mANavAnAM bhAva jagAve. vi-pRSTha vAsudeva samyakdarzanane prApta kare che. jIvanamAM rahelI karatA -vera-jhera sarva zAMta thavA mAMDayA. jIvanane rAha jANe badalAI gaye. rAjya saMbhALe che. paNa udAsIna bhAve. Ama AkhuM jIvana palaTAI gayuM. badhuM badalAyuM paNa eka kaNendriyanAM viSayanI Asakita na gaI ane te ja tenAM patananuM nimitta banI gayuM. tame pUchaze baMdhuo ! ke keTalI vAra paDavAnuM ? dareka janmamAM caDavuM ane paDavuM Amaja thavAnuM ? je caDI caDIne paDavuM hoya te pachI caDavuM zA mATe ? tamAro prazna barAbara che. paNa vAraMvAra paDayA vinA keI caDI zakayuM nathI. are ! ApaNe bALaka hatAM. cAlatAM zIkhyA. keTalI vAra paDayA heIzuM ? pUchajo keI mAvaDIne ke tAro bALaka cAlatAM zIkhe te keTalI vAra paDe ! gaNatarI nahIM hoya tenI pAse ! basa ema ja che jIvanuM ane jIvananuM. e aneka vAra caDe, paDe, pharI caDe ne pachI ja tenAmAM sthiratA Ave. moTA mANase paNa pitAnI ke pArakI sIDI uparathI paDe che. hADakA bhAMge, phekacara sAruM karavA cha mahinA plAsTaramAM ne pathArImAM rahe ne je sAjo thAya ke tarata ja te ja sIDI caDe che. sAdhanAnAM kSetre paNa paDavA ane caDavAne kama rahe ja che. paDayA vinA keI caDI zakatuM nathI. vAsudevane saMgIta atipriya che. eka Adata pADI che ke rAtre zayanagRhamAM sUvA jAya te madhura saMgIta sAMbhaLyA vagara UMgha na Ave. sAja sAthe saMgIta vAgatuM hoya, rAjA sUI jAya pachI ja saMgIta baMdha thAya. ekavAra evuM banyuM. vAsudeva suMvALI sejamAM piDhayA che. ati karNapriya madhura saMgIta cAlI rahyuM che. rAjAne UMgha AvavA mAMDI ane temaNe ziyApAlakane AjJA karI ke mane UMgha Ave che. huM UMghI jAuM eTale A Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 191 saMgIta baMdha karAvI deje. jI mahArAja ! kahI zaiyApAlake hukama mAthe caDAvyA. samaje che ne ! zaiyApAlaka ! tamArA zabdomAM Body Guard rAjAne UMgha AvI gaI. sagItanA sUro ati madhura che. ziyApAlaka paNa AMkha baMdha karI sAMbhaLavAmAM lIna thaI gayA che. tene bhAna na rahyuM ke rAjA te UMghI gayA che ane saMgIta cAlu che. ghaNe samaya vyatIta thaI gayo. saMgIta hukamanI rAha jue che paNa zaiyApAlaka taraphathI hukama na maLe tyAM sudhI baMdha na thAya. ane rAjAnI UMgha uDI gaI. AMkhe khUlatAM daSTi cAre bAju karI te adhIrAta vItI gaI che. saMgIta cAlu che. zaiyApAlaka saMgIta sAMbhaLavAmAM masta banI jhUmI rahyo che. jene vAsudevane bhayaMkara krodha AvyuM. mArA hukamane A anAdara! krodhathI barADI sAthe kodhAgni bhaLe pachI tamAro tone ke hoya hai? tapAsajo. kyAreka tame ja tamArA avAjane sAMbhaLazo te aparicita lAgaze. bilakula badalAI jAya. vAsudevane sattAne mada jAgRta thaye. eka nAcIjha nekarane baMdhuo ! sarva zekha rAkhavAne adhikAra tamAre ja! dhanavAne ne ! garIba mANasane kaMI zekha paNa na rakhAya kharUM ? zuM mAne che tame? tame ja mANasa che ane e kara che, mATe pazu che ! saMsAranA sarva sukhane adhikAra tamane ja, bIjAne nahIM? kevI che Mentality tamArI ? basa, Ama ja cAlatuM AvyuM che ane AvI mAnyatAe kaMI keTalAye anartho sajaryA che ! | vAsudevanAM aMtaramAM AvA ja ahane udaya thaye. kodhAgnithI lAlacoLa thaI gaye. eja ghaDIe zaiyApAlakane zikSA devA mATe bhAna bhUlIne dAsane hukama karyo. "jAva, sIsAne garama karIne lAve !" A rAjA, tene game te hukama hoya te mAgye ja chUTake. nahIM te prANa bhayamAM ! sIsa garama thaIne AvyuM. rAjA dudhathI kaMpI rahyAM che. ziyApAlaka bhayathI dhrujI rahyo Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 huM AtmA chuM che. ane rAjAe vagara-vicAryuM ku-kRtya karI nAkhyuM. zaiyApAlakanA kAnamAM dhagadhagatuM sIsu reDayuM ! "le sAMbhaLa! karNanAM viSayane zekha che ne sAMbhaLa! ane trAhImAma pokArate asahya pIDAne veda, zaiyApAlaka nekare che, kazuM karI zakyuM nathI paNa aMtaramAM bhayaMkara zreSanAM bhAvene sevata tyAMja maraNa pApe ! baMdhuo ! mahAvIranAM AtmAe sevelA Se samyaktvanuM vamana te karAvyuM. narakanAM AyuSyane baMdha karAvyuM ane zaiyA pAlakanA AtmA sAthe veranAM nikAcita karmo baMdhAvyA. traNa jAtanAM nukazAna thayA. pUcho ApaNu AtmAne ! jAge che A ahaMkAra kayAreya? Ave che A kodha kayAreya? eka vakhata nahIM, aneka vakhata! ApaNuM samyagadarzananAM ThekANA nathI. eka vAra paNa A jIvane A ArAdhaka bhAva sparyo che ke nahIM te jANatA nathI. paNa krodha ane ahaMkArathI te unmatta ja rahIe chIe. temAMya je A nekara hAthamAM AvI jAya te tenuM bicArAnuM te AvI ja banyuM. na kahevAnA zabdo te tene kahe paNa e tamArI sattAthI dabAIne belI na zake tene garva kare. joyuM. eka zabda paNa na bolI zake. sAMbhaLI lIdhuM cUpacApa. mArA pyArA baMdhuo! ema na samajaze ke e kaMi belI zake nathI mATe tenAM aMtaramAM paNa tamArA prati kAMI nathI thayuM ! evA ugra dezanAM bhAvo ene jAge ke tamArI sAthe mahAbhayaMkara vairAnubaMdha thaI jAya. pachI tame game tevA zrImaMta ke sattAdhIza kema na he. paNa tamane e mUke nahIM. A bhavamAM tame zeTha thayA che ane e tamAre nekara che. tethI kaMI thaI zakatuM nathI. tenAthI paNa bhaviSyanA bhavamAM enAmAM evI tAkAta Ave ke eka nahIM aneka bhava sudhI e veranAM kaDavA phaLa tamane cakhADayA kare mATe ja sattA ane zrImaMtAInA madamAM AvI, A bhayaMkara dveSa karatAM khyAla rAkhaje. keI jIva sAthe verAnubaMdha na thAya te mATe sAvadhAna raheje. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 193 tri-pRSTha vAsudeva, AvA ja bhAvamAM AyuSya purUM karI marIne sAtamI narake gayA. mithyAtvadazA sAthe che. tethI tyAMnAM bhayaMkara duHkhamAM samatA rahetI nathI. tyAM paNa eTalA ja pApa karma upAje che. e temane egaNIzame bhava. vIsamA bhavamAM jaMgalanAM siMha thayA. AkhuM jIvana kUratAnAM bhAvanI halakI pariNatimAM pasAra karI pharI ekavazamA bhavamAM cethI narake gayA. baMdhuo! vicAre jenAmAM mahAvIratva paDayuM che. mekSanA maMDANa AtmAmAM thaI cUkayA che. samakti ane cAritranuM pAlana, jJAnAdinI ArAdhanA utkRSTa bhAve karI che. evA AtmAne paNa indriyanI Asakti ane sattAne mada kyAM sudhI nIce patananI khAImAM paTakI de che? sAtamI narakanAM utkRSTa AyuSya sudhI bhayaMkara dukha sahana karyA te paNa karelA pApamAMthI chUTakAro na maLe, eTale pazunI nimAM javuM paDayuM ane te paNa dUra e siMhane janma. tyAM paNa aneka pApa bhagavyA chatAM haju keTalAM pApe bAkI rahyAM che ke pharI thI narakamAM javuM paDyuM. A jIva theDI bhUle keTa-keTalA pApanAM thaka upArjana karI le che ? mATe ja kahevAya che ke jIva eka janmamAM eTalA pApa bAMdhe che ke je aneka janmo sudhI bhogavatAM paNa na khUTe. eTaluM ja nahIM paNa pApanAM udaye pApa baMdhAvyA ja kare Ama pApanI kaDI pachI jeDAtI jAya. tene aMta na Ave. hA, je jIva samyagadarzana sAthe laIne narakamAM gaye hoya te tyAM duHkha bhogavatAM paNa samatA rahe te navA pApa ochA baMdhAya. paNa samyaktvadazA na hoya te viSamatAnAM yege pApane baMdha khUba thAya. tamane ahIM prazna thaze ke samyagdarzana prApta karela jIva paNa narakamAM jAya ? hA jAya. pahelAM narakanAM AyuSyane baMdha thaI gayuM hoya ane pachI samyagudarzana thAya te tene narakamAM javuM ja paDe. vaLI AyuSyane baMdha e che ke te TALe TaLatuM nathI. ekavAra baMdha paDe. eTale javuM ja paDe. paNa samyagadarzana sahita AtmA narakamAM jAya che tyAM bhA.3-13 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 huM AtmA chuM bhogavavA paDatAM duHkha tenAmAM viSamatA na AvavA de. tethI karmabaMdha ochA thAya. bhAve thI gherAI gayuM che ane narakamAM gaye tethI tyAM tenI pApanI paraMparA vadhI gaI eka siMhane bhAva ane vaLI bIje narakane bhava karyo te paNa pApa pUrAM bhogavAI na rahyAM tethI ekavIzame bhava cethI narakane pUrNa karI tiryaMca gatimAM cAlyA gaye. nAnA-moTA aneka pazu-paMkhI-jIva-jaMtunAM bha karyA. A paribhramaNanAM kALanI kaI sImA nathI. asaMkhya kALa gaye. are ! granthakAro kahe che ke A bhave daramyAna eka bharavADanAM dhAbaLAmAM sADA sattara bhava jU paNe kyAM ! keTala zudra bhava ! karI zake che. kalpanAje eka-be vAra ja nahIM cUkyAM, aneka mAsakhamaNa ane nAnI-meTI tapazcaryA karI. ugra pariSaha ane upasargo sahyA, te jIva AvA bha kare ? kadI mAthAmAM paDela jU ne hAthamAM laI vicAra karyo che ke A zarIramAM rahela AtmA cheDA kALa pachI mekSe jaI zake che ! ApaNe saMsAramAM bhaTaktA rahIzuM ane A jIva mokSane metI banI jaze. trilekane pUjya banI jaze? kevI akaLa gati che karmanI ? kevA jIvane karmo kyAM-kyAM laI jAya che? apratima sAmarthya dharAvanAra AtmA Aje kayAM hoya ane kAle kayAM pheMkAya jAya ? ApaNu nAtha, zAsanapati prabhu vira ne AtmA kaMI keTalAye kALa sudhI AvA bhavemAM phare che. anaMta-anaMta pApa karmo bhogave che. vividha prakAranAM duHkha veThe che, ene sahetA-sahetA UMce caDe che, tiryaMca gatimAM karela A bhavene te graMthakAroe gaNatarImAM paNa lIdhA nathI. AvA zudra bha pUrNa karyA pachI bAvIzamA bhave rathapura nagaranA priya mitra rAjAne tyAM vimalA rANanI kukSIe vimalakumAra nAme, putrarUpe ja . pApa karmo pAtaLA paDI gayA che. puNyanAM udaye thayAM che. tethI ja sugya- susaMskArI, kuLavAna mAtA-pitA ne tyAM janma thaye. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 195 atyAra sudhI mahAvIranAM AtmAnI aMtaraMga dazA Aroha-avaroha nAM bhAvavALI hatI. zAstramAM be prakAranAM cha batAvyA che. amuka jIve kSapita karbhAza" vALA hoya che. jyAre amuka jIvo "guNita kaza" vALA hoya che. game te chavAyenimAM utpanna thayA pachI je AtmAne anya jIvonI apekSAe ochAmAM ochuM karmabaMdhana thAya ane sahaja rIte ja karmanirjarane yoga vadhumAM vadhu maLe, bhale pachI e akAma nirjarA hoya, paNa tevA AtmAone kSapita karyAza kahyAM che. tethI ulaTuM je AtmAone anyanI apekSAe karmabaMdhana vadhu ane karma nijara echI thAya tevA vega maLatAM hoya tevA AtmAone guNita karmAza hyA che. A baMne prakAranAM jamAM kSapita kaza jIvane guNa sthAnanI zreNImAM Araha thatAM vAra nathI lAgatI ane eka vAra Araha thayA pachI avaroha thavAnI saMbhAvanA ochI hoya che. paNa guNita karmA za jene guNasthAnamAM Araha the ja muzkela ane kadAca thaI jAya te tyAM TakI rahevuM enAthI paNa muzkela. bhagavAna mahAvIranA AtmAne nayasArane bhava, maricino bhava, vizvabhUtine bhava ane tripRSTha vAsudevane bhava. ATalA bhamAM guNasthAnanAM Areha-avarehanI dazA ja rahI che. caDayA che ane paDayA che pharI caDayA che. paNa aDhAramA vAsudevanAM bhAvamAM paDayA pachI keTalAka kALa sudhI paDatI dazA ja rahI, caDavAnAM vega maLyA ja nahI, ane jIva bhaTakta rahyo. bhaTaktAM-bhaTaktAM akAma nirjarA thatI rahI. have Aha thAya tevA yoga prApta thaI rahyAM che. vimala rAjakumAranAM bhAvamAM AvyA che tyAM ghaNuM kharAM pApa khapAvIne AvyA che. have puNyanAM udaye ArAdhanAnI anukULatA paNa maLavAnI che. have pachInA dareka bhavamAM ArohanI sthiti vadhune vadhu anukULa prApta thaze. mahAbhayaMkara, bhamAMvanAra, vibhAva-bhAve maMda-maMdatara-maMdattama thaI gayA che. - baMdhuo ! vicAre tIrthaMkara padanI cagyatAvALA AtmAne paNa pApa bhogavavA adhama gatimAM javuM paDayuM. asahya dukhe veThayA. te ApaNe Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM karelA pApanuM zuM ? keTalA pApa karIe chIe? bhUtakALanAM bhavenI te khabara nathI paNa vartamAna bhavamAM keTalA pApe karyA ? che keI hisAba? karmanuM gaNita bahu ja pAku che. temAM jarA paNa mIna-mekha thAya nahIM. jeTalA karyA ne jevA karyA, eTalA ne evA bhegavavAnAM ja. pApa karIne reja bhagavAnane prArthanA karo prabhu ! mArA pApa mApha karI de! te ahIM bhagavAna e bheLo nathI ke tene vinavyuM ke tenAM caraNamAM kula, cokhA ke paisA dharI de ane te rIjhI jAya? are ! ApaNAM karelA pApane mApha karavAnI zakti na to arihaMtamAM che ke na te siddha bhagavaMtamAM ! ApaNA karelA pApa kAM te bhogavavA ja paDaze ane kAM to puruSArtha vaDe, tapatyAganI sAdhanA vaDe khapAvavA paDaze. e sivAya Aro-vAra nathI. are! tIrthakara svayaM pitAnAM karelA karmo bhogavIne ke khapAvIne ja chUTI zake che. paNa teo pote paNa potAne mApha karI zaktA nathI. te ApaNane te mApha kema karaze ? jyAM gaja gothA khAya tyAM gADaraDAnI zuM tAkAta ? tamAre tyAM evI aMdhAdhUdhI cAle ke pradhAnanAM saMtAne vagara bhaNya pAsa thaI jAya ane sAthe-sAthe lAMca-rUzvata devAthI tamArA bALakane paNa pAsa karI de. paNa karmanAM darabAramAM AvuM cAlatuM nathI tyAM te mahAvIra hoya ke majUra badhAM ja sarakhA! badhAM ja eka lAkaDIe ! mahAvIranA AtmAne paNa UMcA caDavA mATe keTalA karmo bhogavavA paDyA? tyAre have temanAM karmo ochA thayA che ane teone mAnava janma maLe. vimala kumAranAM bhavamAM, daDhadhamI mAtA-pitAnAM saMskAre, temanAmAM dayA-karUNa-prema-vAtsalyanAM bhA aMtaramAM sahaja thaI gayA. te bhavamAM pazuo pratye anukaMpA lAvI jIvadayA khUba pALI. pariNAme zubha karmanAM ge manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM. baMdhuo ! A paNa samajI leje ke manuSya marIne manuSya thaI zakAya che. eka manuSyane janma e che ke jayAMthI pAMceya rastA khullA che. deva, manuSya, tiyaca, ane nArakI A cAramAMthI keIpaNa gatimAM jaI zakAya. ane sAdhanA thAya te mekSarUpa pAMcamI gatimAM paNa jaI zakAya. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 17 vimalakumAre manuSyanAM Ayuno baMdha thayA pachI saMtanA samAgame dharmArAdhana karyuM. samyagadarzananI prApti thaI ane te pachI cAritra grahaNa karI muninAM vratanuM pAlana karavAnI sAthe jJAna, darzananI, ArAdhanA nirmaLa bhAve karI, pahelAM manuSyanA AyuSyane baMdha thaI gayuM che tethI AyuSya pUrNa karI trevIsamA bhave pazcima mahAvidehanI mUkA nagarInAM dhanaMjaya rAjAnI dhAriNI rANInI kukSIthI putrarUpe janma pAme. ahIM cakravatI thavA jeTaluM puNyabaLa sAthe laIne A AtmA A che. sAthe mAtA-pitA paNa puNyavAna che. tethI ja AvA supAtra saMtAna tene tyAM Ave, amApa riddhi-siddhi che. khUba ja lADa-pyAramAM piSaNa pAmyA ane temanI yuvAna vaya thatAM temanAM mAtA-pitA dIkSA laIcAlI nIkaLyAM. priya mitra rAjayanAM mAlika banyA. rAjA thayA pachI cakavartItvanI mahattvAkAMkSAe, anya rAjyo sAthe yuddha karI, vizALa sAmrAjyanA svAmI banAvyA. pitAnAM bAhubaLa, buddhibala ane puNyabalathI cha khaMDanAM adhipati banyA. Ama teone cakravatI pada prApta thayuM. prajAnuM pAlana putravata karatAM prajAne prema saMpAdana karyo. eTaluM ja nahIM maLela bhega-vilAsanI sAmagrInAM bhegavaTAmAM aMtara udAsIna bhAvathI bharyuM che. dharma, artha ane kAma traNeya puruSArthane yathArtharUpe jIvanamAM jALavyA. zrAvakocita dAna-zIla-tapa-bhAvarUpa caturvidha dharmanuM pAlana paNa prazasta bhAve karI rahyAM che. prabaLa puNyanAM udaye rAjaya riddhi dina-pratidina vRddhi pAmI rahI che. cha khaMDanA adhipati che. apAra vaibhava temanAM caraNamAM ALoTe che. chatAM aMtara temanuM vairAgyathI vAsita che. priya mitra cakravatIne akhUTa AzcaryanuM svAmitva prApta thayuM che. chatAM temAM rasa nathI, AnaMda nathI, paraMtu aMtaramAM niraMtara e bhAvanA rahe che ke kayAre nigraMtha munine yoga maLe ? kayAre emanAM mukhethI jInavANInuM zravaNa karuM ? kayAre huM paNa paMca mahAvrata rUpa cAritrane grahaNa karuM? A jhaMkhanA rAta-divasa temanAM cittamAM ramyA kare che. e vega paNa AvI pahoMce. temanI ja nagarImAM piTTilAcArya nAmanAM nigraMtha muni padhAryA. muninI dezanA sAMbhaLatAja cakavatInAM aMtaramAM rahela bhAve vikasita banyA. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 huM AtmA chuM ane AcArya pAse saMyama grahaNa karyo. pUrve pALela cAritra bhAvanA saMskAroe ja A kAma karyuM. cakravatInI riddhi maLyA pachI paNa temAM na levAnuM kAraNa e ja ke pUrvanAM cAritra saMskAro daDha hatAM. baMdhuo ! priya mitranI A bhAvadazA ApaNane paNa ghaNuM kahI jAya che. tame A bhave cAritra laI zake te bahu sAruM che. na laI zake te eka bhAvanA te hRdayamAM rAkhajo ja ke he prabhu ! A bhave meMga nathI maLe ke mArA AtmAne huM cAritranAM bhAvathI saMskArI karI zakuM. paNa have pachI e bhava maLe ke jyAM cAritra grahaNa karI AtmAne haLukama banAvuM. A bhAvanA niraMtara bhAvaze te paNa saMskAra paDaze. are ! ghaNAM samajadAra zrAvake ema kahetA hoya che ke, A janmamAM cAritra levAnI evI utkRSTa bhAvanA hovA chatAM na laI zakyAM. javAbadArImAMthI mukta na thaI zakayA. paNa AyuSya pUrNa thavAnuM hoya tyAre paNa chellA be divasa, mAtra be divasa mATe paNa cAritranuM pAlana karyuM ane AtmA cAritranAM bhAvamAM ja bhava pUro kare ! AtmA para cAritranAM saMskAra pADavA atyaMta Avazyaka che. ghaNuM lAMbA samaya sudhI priya mitra munie cAritranuM pAlana karyuM. jJAna -darzana-cAritra-tapanI utkRSTa ArAdhanA karI. zuddha pariNatie AtmAnuM pariNamana thatuM rahyuM. tethI puNya paNa eTalAja UpArjana karyA. ane deva bhavanuM AyuSya bAMdhI covIzamA bhAvamAM sAtamA devalekamAM deva paNe utpana thayAM. have AtmA sarala bhAvamAM pariNamI rahyo che. tethI bhavanuM bhramaNa paNa sarala che. Aroha-avaroha, caDatI-paDatInAM kamamAMthI mukti maLI gaI che. have AtmA mAtra utthAnanI rAhe ja che. samyakRtva ane cAritranAM bhAvothI bhIMjAyela AtmAnI bhAvadhArA vRddhigaMta thatI rahI che. have deva ne bhava hoya ke manuSyane, AtmA sthirabhAmAM tIvratara gatithI AgaLa vadhI rahyo che. devakane bhava paNa AtmabhAvamAM pUrNa karI paccIzamAM bhave jaMbUdvIpamAM bhArata kSetramAM chatrA nagarInA jitazatru rAjAnI bhadrA rANInI kukSIthI naMdakumAra nAme putrarUpe janma thayo. bhagavAna mahAvIrane A bhava atyaMta mahatvapUrNa che. A bhavamAMja bhAvI tirthaMkara thavAnI yogya bhUmikA taiyAra thavAnI che. samyagadarzananI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 199 jata aMtaramAM jalatI hovAthI jIvana sarala ane sahaja bhAvamAM vahI rahyuM che. bhegepaganAM bhegavaTAmAM nirasatA vartI rahI che. sAMsArika trANAnubaMdha pUrNa karavA mATe jogavI rahyA che paNa jala-kamalavatu. yuvAna thatAM mAtA-pitA naMdakumArane rAjya seMpI cAritranA mArge prayANa kare che. sarvasva tyAgI mAtA-pitAnAM bhAve naMdananAM haiyAmAM cAritrya-grahaNanI zraddhA vadhu majabUta banAve che. baMdhuo ! vicAre. AjanA A yugamAM tamArI saMsAra bhega pratyenI adamya lAlasAe. sesAyaTIne nAme adhaHpatana tarapha jatuM tamAruM jIvana valaNa tamArA saMtAnamAM kayA saMskAra jagAvaze ! tamArA saMtAnane tamArA taraphathI vAraso zuM Ape che? AjanAM yuvaka-yuvatio vyabhicAra- bhraSTAcAra ane adhama mArge jaI rahyAM che. temAM tamAro phALe keTale che e vicAryuM che. tamArA hRdayamAM ja dharma-zraddhA ke A dezanI saMskRti mATe mAna nahIM hoya. tame paNa IndriyanAM viSayamAM lelupa haze te yAda rAkhaje tamArA bALake tamArAthI savAyA ja thaze. jarAya ochA nahIM utare. ane pachI mAthe oDhIne raDazo te paNa pAra nahIM Ave. jamAnA ke sosAyaTI athavA sTeTasanAM nAme je kare che tyAMthI pAchA phare. nahIM te A jamAneja ApaNI kauTuMbika dhArmika, sAmAjIka saMskRtine sarvanAza karI nAkhaze. saMtAnevALA mA-bApanI e pharaja thaI paDe che ke teonAM jIvanamAM eka paNa burI Adata na hoya ke je bALakonAM ahitanuM kAraNa banI jAya. mATe have jAgavAnI jarUra che. jAgo...jAgo..... naMdanakumAra prabaLa puNyAIne dhaNI che. mAtA-pitA paNa evA maLyA ke je tene cAritra mArganI preraNArUpa banI rahe. naMdane keTalAka varSa rAjya karyuM. bhAvadayA sAthe dravyadayAnuM paNa pAlana karyuM ane mahAna AcAryanAM caraNe jIvana samapI dIdhuM. rAja ane pATa, vaibhava ane vilAsa, sukha ane bhega badhuM ja chUTI gayuM. keI tene aTakAvI zakayuM nahIM kAraNa aMtarathI mamatva utarI gayuM hatuM. baMdhuo ! pUche aMtaHkaraNane, utare che mamatva? ke umara vadhe tema saMsAranI mAyA tamane Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 huM AtmA chuM vadhu lapeTe che? kaI saMbhALanAra hoya te paNa chUTe che kharU? ke bahAnA bAjI karyA kare che? mane yAda che muMbaImAM eka zrImaMta gRhastha hatAM. telanA vepArI. bhArata ane bhAratanI bahAra temane vyApAra cAle. karaDenuM Turn Over kare. temane cAra dikarA. cAreya dhaMdhAmAM joDAI gayA hatA, bhAInI umara thaI. zarIra cAle nahIM.High B P. rahe. 260-270 hoya te paNa ophise jAya. eka vAra ophise jatAM pahelAM upAzrayamAM darzana karavA AvyA. temanI AMkhe ane caherA parathI samajAya ke B P High thaI gayuM che. pU. bApajIe temane kahyuM : zrAvakajI ! ATalI tabiyata sArI nathI rahetI chatAM dhaMdho nathI choDI zakatA? " "zuM karUM mahAsatIjI! chokarAo haju nAnA che. nathI saMbhALI zake tema !" baMdhuo ! chokarA eTalA nAnA hatAM ke tenA dikarA paNa paraNAvavA jevaDA hatA. chatAM buTTA bApane potAnA dIkarA nAnA dekhAtA hatA. pU. bApajI kahe : "kAle tamArI AMkha mIcAI jaze te dhaMdhAnuM zuM thaze?" "mahAsatIjI! pachI te je thavuM haze te thaze. paNa chuM tyAM sudhI te mAre saMbhALa jAIe ne ?" ane gheDA vakhata pachI e bhAI rAmazaraNa thaI gayA. ame keIne pUchayuM mRtyu kevuM thayuM ? te kahe gharamAM paNa dhaMdhAnI jaMjALa sAthe ja hoya. bapore jamavAnA samaye Tebala para jamavAnI thALI hatI. be bAju be kAne vepArIonA phena hatA. banne sAthe phonamAM vAta karI rahyA hatA ane teo DhaLI paDayA! bele e kayAM phonamAM gayA? A che mAnavanI madazA! jIdagInA aMta sudhI chUTatuM nathI. hAyaya karate ja mare che. A dezanI saMskRti te kahe che ke pAchalI umare te jIvanamAM tyAga Ava ja joIe. dazavaikAlika sUtranAM cothA adhyayanamAM kahyuM che : pacchA vi te payAyA, khippa gacchanti amara bhvnnaaii| jesi pio tavo saMjamo a, khati a bambhacera ca // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta je mAnava, jIvananI pAchalI avasthAmAM paNa cAritra grahaNa karI saMyama, tapa, kSamA, brahmacaryanuM pAlana kare che. te svarganAM sukhane pAme che ane paraMparAe mokSane paNa pAme che. yuvAnImAM dharma thAya te te bahu sAruM. paNa tyAre na thaye te jIdagInA ane te dharmarUci jagADe ! naMdanakumAranuM AyuSya haju ghaNuM bAkI hatuM tyAM ja teNe dIkSA lIdhI ane dIkSAdina thI ja pratijJA karI ke jIvanaparyata mAsakhamaNanAM pAraNe mAsakhamaNa karIza. sAthe ja jJAna-sAdhanAmAM paNa rata thaI gayA. ane agyAra aMgenuM jJAna upArjana karI lIdhuM. saMyama-tapa ane jJAnanA triveNI saMgamamAM AtmAne pAvana karI rahyAM che. sAthe-sAthe temanAM aMtaH karaNamAM bhAvadayA UbharAI rahI che. bhaviSyamAM tItha-sthApanA karI bhavya jIvone mekSamArga batAvavAnuM che e sAmarthya tIrthakaramAM ja hoya. jenA sevanathI tIrthakara nAmakarma upArjana thAya che tenuM sevana karavA mAMDyA : arihaMta siddha pavayaNa guru thera bahussue tavassIsu / vacchallayA ya tesiM abhikkhanANAvaoge ya // dasaNa-viNaya Avassae ya, sIlavvae niraiyore / khaNalava tava cciyAe; veyAvacce samAhIe / apuvvanANaggahaNe suyabhattI, pavvayaNe pabhAvaNayA // eehi kAraNehi tittharatta lahai jIvo // prathama-arihaMta pada, bIju siddha pada, trIjuM pravacana pada arthAta jinazAsana, cothuM AcArya pada, pAMcamuM sthavira pada, chaThuM upAdhyAya pada ane sAtamuM sAdhupada. A sAta padanI bahumAna-Adara pUrvaka zraddhAbhakti bhAve ArAdhanA karI, AThamuM jJAnapada, navamuM darzana pada, dazamuM vinaya pada, agiyAramuM cAritrapada. A cAreya pada AtmAnAM guNarUpa che. pahelAM sAta pada guNIjanenAM che. jyAre A cAra pada guNanAM che. tethI te guNenuM utkRSTa bhAve sevana karyuM. bAramuM brahmacarya pada, teramuM dhyAna pada, caudamuM tapa pada. A padene niraticAra ane ati ullasita Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 huM AtmA chuM bhAve sevyA. paMdaramuM Avazyaka pada be vakhata Avazyaka pratikramaNa karyA.. soLamuM vaiyAvacca pada, guru-vRddha janenI vaiyAvacca, sevA-zuzruSA karI. sattaramuM samAdhi pada. samabhAvanI yathArtha sAdhanA karI niraMtara samAdhi bhAvamAM rahyAM. aDhAramuM abhinava jJAnapada nitya nUtana jJAna saMpAdananI atIva jijJAsA sAthe jJAnanI prApti karatAM rahyAM. egaNuzamuM zrutapadazrutanI ArAdhanA, vazamuM tIrtha pada-caturvidha tIrthanI upAsanA. Ama naMdana maharSie vize-vIza sthAnakanI ArAdhanA karI. ane. prabaLa puNya upArjana karyA. jo ke vazamAMthI eka athavA be-traNa Adi sthAnakanI paNa yathArtha upAsanA karanAra tIrthakara nAmakarma bAMdhI le che. jyAre A AtmAe te vIze-vIza sthAnanI ArAdhanA karI tIrthakara nAma karma bAMdhyuM. tIrthakara nAmakarma e ATha karmo paikInAM nAma karmanI eka puNya prakRti ja che. vaLI A tIrthakara nAmakarmane eka niyama che ke je bhavamAM bAMdhe te pachI trIje bhave cakkasa udayamAM Ave arthAt te jIva trIje bhave tIrthakara thAya ja. vacamAM eka bhava naraka athavA devakane kare pachInAM manuSya bhavamAM avazya tIrthakara thAya ja. ItihAsa kahe che ke zreNika mahArAjAe tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM paNa pahelAM narakanAM AyuSyane baMdha thaI gayA hatA tethI atyAre narakamAM che te AyuSya pUrNa karI A ja bharata kSetramAM AvatI vizImAM prathama tIrthakara thaze. naMdana maharSie aneka varSonI cAritra paryAyanuM pAlana karyuM sAthe aneka mAsakhamaNaryA ane jIvanane aMte be mahinAne saMthAre AvyA. tapazcaryA karavI sahela che paNa saMthAro kare bahu ja kaThina che. game. tevI lAMbI tapazcaryA karanArane pAraNAnI AzA che, jyAre saMthAro karanArane "AjathI have huM jIdagI paryata bhojana nahIM karuM." e makkama nirdhAra karI levAnuM hoya che, e saMthAre, be divasa cAle, be mahinA cAle ke ethI adhika cAle. tyAM sudhI niraMtara kSaNe kSaNa samAdhi bhAvamAM vIte. je karmonI koDo khapAvI nAkhe. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 ArAdhanAnuM amRta amAruM e saubhAgya rahyuM ke sana 198mAM rAjagRhImAM amArA ja gurudevanA mahAtapasvI ziSya pUjya zrI jagajIvanajI mahArAje saMthAre lIdhe hato. ame eka mahinA sudhI teonAM zrI caraNanI sevAmAM rahyAM hatAM. khAsI (82) varSanI umara ane jIrNa kAyA. paNa mane baLa majabUta, AtmabaLa alaukika, anazanavratadhArI e mahAtmA haMmezA savAre 3 kalAka ane sAje 3 kalAka padmAsane dhyAnamAM besatA. dhyAnanI emanI sthiratA ! samAdhi bhAva adabhUta hatAM. temanI samAdhi bhAvanAnAM ame sAkSI rahyAM chIe. eka kSaNa mATe paNa emane viSamatA AvI nathI. mRtyu najIka ne najIka AvI rahyuM che. chatAM pite mRtyuMjayanI jema zaurya dAkhavI rahyAM hatAM. temanAM romeromamAMthI prasannatA phUTatI hatI. na koI jAtanI spRhA, na IcachA, bilakula nilepa yogI. temanI samAdhi joIne jANe amane aMdaramAMthI garva thatA hatA. AvA samAdhi bhAvanAM darzana karavAnuM saubhAgya maLyuM e ja amArA garvanuM kAraNa hatuM. amArA jIvanane amUlya avasara A ja hato. te baMdhuo ! e amArA tapasvIrAja akhaMDa sAdhanA karI svarge sIdhAvI gayA. e saMthArAnA ame sAkSI rahyAM, e joIne vicAra Ave ke prabhu mahAvIra je AtmA, utkRSTa ArAdhaka jIva, tIrthakaratva jemanA AtmAmAM paDyuM che. emaNe saMthAre karyo haze tyAre te kevA bhAvamAM jhUlatA haze! temanI samAdhi dazA keTalI avarNanIya haze! e bhAvadhArA temanAM AtmAne keTalI haLukamI banAvI rahI haze. atyaMta samAdhi bhAvamAM saMthAre pUrNa karI naMdanamuni dasamA devalekamAM mukhyattarAvataMsaka nAmanA vimAnamAM mahaddhika deva thayA. Ama ahIM bhagavAna mahAvIranAM bhUtakALanA chavIsa bha pUrNa thAya che. Aje cAra divasathI ApaNe A sAMbhaLI rahyAM chIe. A sAMbhaLI ApaNe ApaNuM AtmAne zuddha kare che. eka vAra samyagudarzananI ta AtmAmAM jAgRta karI levI che. AjathI eka e pAke nirNaya karIe ke A janmamAM samakti lIdhA vinA maravuM nathI. baMdhuo ! huM tamane vAraMvAra A vAta karI rahI chuM." tamane ema thatuM haze ke mahA Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 huM AtmA chuM satIjI ekanI eka vAta laIne beThAM che. paNa je vAta mUkI zakAya tevI na hoya te vAta na kahuM te zuM kahyuM? A sivAya bIjuM kaMI kahevA jevuM mane te lAgatuM nathI. pyArA baMdhuo ! A kahetAM-kahetAM paNa mAruM hRdaya bharAI Ave che ke kema ApaNuM aMtaramAM A bhAva jAgatA nathI ? vItarAganuM zAsana maLyuM che. vItarAganI vANI maLI che ! saMtenuM sAnidhya maLyuM che. ApaNane ATalI buddhi ane zakti maLI che te kema ApaNe aMtara jyAta na jagAvI laIe? basa, bhagavAna mahAvIranAM bhanAM vRttAMtane sAMbhaLI AMtarazuddhi ne nirdhAra karIe. ane e nirdhArane saphaLa banAvavAnAM puruSArthamAM lAgI jaIe e ja paryuSaNa parvanI sArthakatA che. mahAvIrane AtmA dazamA deva nAM sukhane nirasa bhAve bhogavI rahyo che. aMtaratamanAM UMDANamAM paDela vairAgyabhAva e bhavamAM paNa jhaLakI rahyo che. tyAMnuM Ayu pUrNa karI prabhu kayAM padhAraze te kAle vAMcana karIzuM. - ApaNuM paraMparA pramANe AvatI kAle mahAvIra janma vAMcana thaze. prabhu janamyA hatA te caitra zukalA tradazInAM pavitra dine paNa ApaNe parvAdhirAjamAM prabhunAM janmanuM vAMcana karI e mahAvIra-mahAvIra kema thayA, zuM karyuM te jANavA vAMcana karIe chIe. ApaNuM e nAtha, trilekInAtha kevIrIte banyA te avasare Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTaTyo bhANa vatarAga paramAtmA anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanAthI saMskArita AtmA sarvatra nirlepa bhAve sAdhananI prApti thaI hoya chatAM ArAdhaka AtmA evA AkarSathI para hoya. saMsAranA keI pralobhane tene lebhAvI zake nahIM. bhagavAna mahAvIrane AtmA saMsAranA aMtanI najIka pahoMce che. basa, have mAtra eka ja bhava bAkI rahyo che. dasamA devalekanI maharSi maLI che paNa samyagadarzanane prakAza bheganA aMdhakAramAM temane DUbavA detuM nathI, bAvIsa sAgaropamane su-dII kALa Atmika ArAdhanAnI baLavatI bhAvanA sAthe vyatIta thayela che. devanAM AyuSyane pUrNa thavAne samaya AvI pahoMce. manuSya lekamAM janma le che paNa devanAM sukhane choDavAnI jarApaNa vyathA temanA mana para nathI. jANe che ke mAnavabhavamAM game teTalI saMpatti ke sukha maLe paNa te devatulya te na ja heya. chatAM sukha-saMpattinAM saMga ke viyeAga temanAM AtmAne calAyamAna kare tema nathI. Atma sthiratAmAM su-sthira mahAvIrane AtmA aSADha suda chaThanI rAtrIe devakathI cyavI, brAhmaNakuMDa nagaranAM RSabhadatta brAhmaNanI patnI devAnaMdAnI kukSImAM AvyA. prabhune AtmA je samaye devAdAnI kUkhe Avya, devAnaMdAnI aMta-bhAva dhArA ullasita thaI UThI. tenAM aMtaranAM pariNAme alaukika zubhatAne pAmyA. pote samajI nathI zakatI ke zuM thaI rahyuM che. sAMsArika bhAve tuccha pratibhAsavA mAMDayA. dina-pratidina tana-mana AtmA prakullita Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 huM AtmA chuM thavA mAMDayA. ene jANa thaI ke tenI kUkhe ke mahAna AtmA atula puNyarAzi laIne AvyuM che te AnaMda vibhera thaI gaI. paNa A AnaMda lAMbA samaya sudhI TakavAne nathI. prabhune garbha kALa sADAkhyAsI rAtrIne thaye ane svargamAM IndranuM siMhAsana calAyamAna thayuM. Indra mahArAjA, zuM thaI rahyuM che te samajI zakyA nahIM. temaNe anubhavyuM ke mAruM aMtaHkaraNa ulita thaI rahyuM che. IndrarAje pitAnA jJAnamAM joyuM ke trilokInAtha bhagavAna mahAvIrane AtmA, mAnava banavA matyulokamAM padhArI gayo che. paNa eka brAhmaNInI kukSImAM vRddhi pAmI rahyo che. brAhmaNa mAtAnI kukhathI prabhune janma levAnuM nathI. ahIM rahevAno samaya pUre thaI gayo che. Indra mahArAjAe tarata ja hiraNyagameSI devatAone belAva hukama ApI ravAnA karyA. devatAo matyulekamAM brAhmaNakuMDamAM AvyA. devAnaMdAnI kukSImAMthI prabhu mahAvIranAM AtmAne laI kSatriyakuMDa nagaranA siddhArtha rAjAnI rANI trizalAdevI kSatriyANInI kukSImAM mUko ane trizalAdevInI kUkhe putrI rUpe je garbha hato tene devAnaMdanI kUkhe mUke baMne mAtAone avasthApinI nidrA mUkI garbhanuM sAharaNa karI lIdhuM. A samaye devAnaMdAne svapna AvyuM ke tenAM bahumUlya ratnane dAbaDe cirAI rahyo che. kharekhara ! A svapna sAMketika hatuM. tenAM pUrva bhavamAM trizalAdevI ane devAnaMdA derANI jeThANa hatAM. devAnaMdAe IrSAvaza trizalAne ratnane dAbaDo cerI lIdhuM hatuM jenA phaLa svarUpa ratna je dikara kukhamAM AvIne cerAI gayo. devAnaMdAnuM saubhAgya na hatuM ke te tIrthakaranI mAtA banI zake. baMdhuo! keTalAka leke garbha sAharaNanI A ghaTanAne kAlpanika mAne che. paraMtu AvuM thayuM te kaI aghaTanIya ghaTanA nathI. Aje vijJAne mupha karI batAvyuM che. Aja sudhImAM keTalI TayUba bebI janmI gaI. eka strInA peTamAM garbhane zeDo vakhata uchera karI anyanAM garbhamAM mukavAmAM Ave che. strInAM garbhathI bahAra TayUbamAM garbhane cheDe samaya vikAsa thavA daI pachI strInA garbhamAM dAkhala karavAmAM Ave che, Aje Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTayo bhANa 207 vijJAna A badhuM karI zake che te deve paNa pitAnI zakti vaDe AvuM badhuM karI zake te kAlpanika vAta nathI. - trizalAnI kukSIe A mahAna AtmA Avyo. trizalAnAM tana-mana romAMcita thaI uThayA. mana-mayUra prasannatAthI nAcavA mAMDaze. zarIramAM rUpa-sauMdaryanI vRddhi te thaI ane skUla draSTithI AkhAye nagaramAM sukhasampattinI vRddhi thavA mAMDI paNa sUkSma dRSTie vicAratA parama puruSa paramAtmA kukSImAM AvyA che. kSAyika samakti, traNa jJAna sAthe ja che. kevaLajJAna pAmavA je puruSArtha jene A bhavamAM kare che e mahAna AtmA zIzu banIne jyAre mAtAnI kukSImAM Ave tyAre e mAtAnI sarva AMtaravRttio keTalI nirmaLa thaI jAya. zuddhabhAva pariNati vRddhigata thatI cAlI che | mA trizalAne ardha jAgRta avasthAmAM e ja rAtrie mahA tejasvI cauda svapna AvyA. vicAro baMdhuo ! je samaye mAtA A svapna joI rahI haze tyAre tenuM aMtaHkaraNa keTalI prasannatA anubhavatuM haze? zuM zuM thaI rahyuM haze dilamAM? ApaNane AvatAM svapna ThekANuM vagaranAM heya. are ! kyAreka keI evuM svapna Ave ke jemAM ApaNe kaMIka viziSTatA anubhavatA hoIe te e svapna joyA pachI keTalA prakulita thaI uThIe? be cAra divasa sudhI tenI asara mana para rahe. e svapna sArthaka hoya ke na paNa hoya. kaze ya saMketa maLe ke nA maLe paNa kaMIka sArUM joyuM tene AnaMda hoya. jyAre mA trizalAe je svapna joyA te te sAMketika hatAM. garbhamAM je zIzunuM pAlana thaI rahyuM che te zIzu bhaviSyamAM ke thaze ene saMketa hatA. puNyavAna jIva garbhamAM Ave te svapna paNa evA ja uttama hoya. mAtA trizalA jAgRta thayA, svapna joIne temanAM mema pulakti thaI uThayA. aMtaHkaraNa prasannatAthI bharAI gayuM. je vastu A vizvamAM pratyakSa kadI joI nathI evI addabhUta vastuo svapnamAM joIe te sulakSaNa strI hatI, zIlavatI hatI, saccAritravAn hatI, sadguNa saMpanna hatI. svapna joIne ja tenuM aMtara pikAra karavA kUmAMDyuM ke tArI phakha ratnathI bharAI Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 huM AtmA chuM gaI che. tuM ratnakukSI banI che. koI mahAna AtmA tArA udare AvyA. tane maMgaLa mAtRtvane hA levaDAvavA e Avyo che. vizalAmAtA zapyAmAMthI beThA thayA. navakAra maMtranuM smaraNa karI rAjA siddhArthanA zayanakakSamAM gayA. caraNa sparza karI patine jagADayA rAjA siddhArthanI AMkha khUle che tyAM sAme devane durlabha evA rUpa-saudaryanI svAminI trizalA prasanna vadane hAtha joDIne UbhAM che. rAjA paNa prasanna thaI gayA. ATale vahele zA mATe uThADa? UMgha kharAba thaI tene uga nathI paNa trizalAnI prasannatA temane sparzI gaI. pUche che " devAnupriye kema AvavuM thayuM tamArUM ahIM?" trizalA madhura hAsya sahita kahe che "nAtha! rema rema prasannatAthI nAcI rahyAM che! mArA hRdayamAM khuzI samAtI nathI. aMtaramAM AnaMdane mahAsAgara uchaLI rahyo che." "devI evuM zuM thayuM? ATale AnaMda zAne?" "nAtha! A jIvanamAM Aja sudhI nathI pAmI, are bhava bhavamAM je nathI pAmI, te Aje pAmI gaI. kaMIka maLI gayuM ane mArA svAmi! " | devI! AvI aTapaTI bhASA na le! mane samajAtuM nathI. kahe! tame zuM pAmyAM?" "nAtha ! AjanI pAchalI rAtrIe meM eka nahIM, be nahI, cauda-cauda mahA tejasvI svapna joyAM. svapna jotAM ja svapnAvasthAmAM mAruM aMtara prasannatAthI jhumI uThayuM. deva ! zuM haze te svapnanAM artha? zuM haze saMketa? ? " pachI trizalArANIe joyelA cauda svapna, jema jeyA hatAM tema ja varNana karI batAvyA. sAMbhaLI rAjA siddhArtha AnaMda vibhera thaI gayA. temanAM sukhanI keI sImA na rahI. teo samajI gayA ke mahA uttama svapna che. siddhArtha keI jevA tevA puruSa na hatA, samajadAra hatA. jANakAra hatA. eka sapuruSamAM jeTalA saddaguNa hovA joIe te badhAja temanAmAM hatA. teo kahe che - Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTayo bhANa 209 devI ! Aje tame ratnakukSI banI gayA. tamArI kUkhe keI mahAna AtmA Avyo che. vadhu te nathI jANate paNa A vIzInAM carama ane parama tIrthakarane pragaTa thavAne samaya pAkI gaye che. banI zake ke tIrthakara thanAra e mahAna AtmA ja tamArA udare Avyo hoya ! tIrthaMkaranI mAtA thavAnuM saubhAgya tamane sAMpaDayuM heya devI bhAvi tIrthakaranI mAtAne mArA praNAma ho ! " , AnaMdavibhera thayelA rAjAnuM hRdaya gadagadita thaI uThayuM. mAtAne svamanAM artha jANavA che tethI rAjAe mAna-sanmAna sahita svamazAstrIene belAvyA. Adara sahita besADyA ane rANIne Avela svapnanI hakIkta temanI sAme rAkhI. svamazAstrI svapnane sAMbhaLI AnaMdita thaI svapnanAM artha batAve che - (1) siMha vIratAnA pratIka hai-svapnamAM siMha je. siMhamAM adbhuta vIratA hoya che. te kAyara na hoya. tamAre putra jagatamAM ajoDa zuravIra thaze. kAyaratA te tenAthI dUra bhAMgaze. (2) hAthI nizcala hai hatA-hAthI acala ane aDela hoya che. game tevA yuddhamAM hAthI DolAyamAna na thAya tema tamAro putra, jIvananAM saMgharSomAM game tevA upasarga-parISahone sAmI chAtIe jhIlaze paNa Dagaze nahIM. aDola acala merU samAna niSkapa raheze. (3) puSTa bela daDhatAkA chotaka karmaTha maMgalamaya hetAbaLada jevI daDhatA, zArIrika, mAnasika ane Atmika daDhatAthI paripUrNa tamAro putra kartavyamAM paNa daDha ane maMgala kAryone karanAre thaze. - (4) lakSmI khile kamala para beThI akSara vaibhavakI pahacAnazata zata pAMkhaDIothI khIlelA kamaLa para lakSamI devIne beThelA joyA. arthAt tamAre putra mahAna vaibhavane svAmi thaze. te lakSamI nAzavaMta nahIM paNa zAzvata Atma-lakSmI akSaya rahenArI haze. (5) de mAlAeM vijaya vizvakI-be vijya mALa, tamAro zIzu AkhAye vizvane jItI leze. arthAt tenAM AMtara jagatane parAjita karI Atma-vijayI banaze. tene keI harAvI zakaze nahIM. A bhAga-3-14 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 huM AtmA chuM (6) caMdra acala sukhakA varadAna--candra jevA zItaLa-saumya sukhane pAmaze. je sukhanI prApti thayAM pachI jaze nahIM. anaMta zAzvata Atmika sukhane tamAre putra pAmaze. (7) udita sUrya utkarSa batAtA, jisakI dIpti ahanizimeM_ugato sUrya utkarSa kare che tema tamAre putra dina-pratidina sarva prakAre utkarSane pAmaze. eTaluM ja nahIM sUrya prakAza te mAtra divase ja heya paNa A zIzunI teje dIpti rAta ane divasa camakaze. (8) phaharAtA devaja-kItipatAkA yaza kelAye daza dizimelaharAte dhvaja sUcave che ke tamArA kuMvarane yaza-kIrti cAra dizAmAM ja nahIM paNa daze dizAmAM phelAze. ke A putra mahAna puNya rAzi laIne janame che tenuM saubhAgya ati uttama che. (10) padama sarovara yazakI khAna-sarovara AkhuMce padma kamaLathI chavAyeluM che e kahe che tamAro lADale ATale yaza pAmaze ke jANe khANamAMthI nIkaLate padArtha khUTaze ja nahIM. (11) sAgarakA gaja na batalAe, yudhdha vIrakI yaha pahacAna-sAgaranI garjanA bele che ke A putra karma zatrunAM yuddhamAM vIratAne paricaya karAvaze e zUravIra ane dhIra thaze. (12) deva vimAna dikhA the nAmaseM, atara ke utthAna; mahAna-deva vipUjita jIva prakaTa he, Ise satya karake le jAnaUMce gaganamAM deva vimAnane joyuM. e sUcave che ke tamArA putranuM Atma paNa temane pUjaze. nirantara temanI sevAmAM hAjara raheze. (13) ranekA ambAra prANapriya mAnavakI upalabdhi mahAna-bhautika kSetre ratnanA bhaMDAra maLavA te mahAna upalabdhi che tema tamAro putra AdhyAtmika kSetre saMpUrNa triratnanI prApti karaze. kevaLajJAna -kevaLa darzana thAkhyAta cAritra rU5 rane pAmaze. anaMta guNene svAmI banaze. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTayo bhANa 211 (14) dhagrahIna pAvakakI kvAlA sahana zIlatA kI pahacAna-pAvaka eTale ke agninI javALA ane te paNa dhUma rahita, svaccha-e batAve che ke tamArA putramAM amApa sAmarthya haze. sahiSNutA carama sImA para pahoMcelI haze. tenAM mATe kaMI paNa asahya nahIM hoya. ane he devI ! aMte tame joyuM ke eka bAla hAthI tamArA sukhamAMthI udaramAM pravezyo e sUcave che ke tamArA garbhamAM ati gaMbhIra chava AvyuM che ke je sukha ane duHkha badhuM pacAvI jANaze. rAjana ! A svapronAM saMkete kahe che ke devInAM kUkhe Avela jIva asAdhAraNa sAmane dhaNuM che. dharma cakravatI thaze. tIrthakara thaze. svapna zAstrIonAM mukhethI svapnanI A hakIkata sAMbhaLI rAjArANI atyaMta prasanna thayA teone aDhaLaka dhana ApI khuzI vyakta karI ane AdarathI vidAya ApI. mAtA trizalA garbhanuM jatanapUrvaka pAlana karI rahyAM che. dina-pratidina dharma bhAvanA vadhI rahI che. dAna-punyane pUnita pravAha siddhArthanAM mahelamAMthI vahevA mAMDe che. rANuM trizalA pitAnAM hAthe ja dAna ApI yAcakane saMteSI rahyAM che. tIrthaMkaranI mAtA thavAnAM keDe trizalAnAM rAma ramamAM niraMtara AnaMdane udadhi uchALA mArI rahyo che. kevA prabaLa puNya haze trizalAnAM ? ke jenI kukhe trilekane nAtha zIzu banIne AvyA che. puSya te ghaNAM mAnave ghaNI rIte karatAM hoya paNa AvA sAtvika ane nirmaLa puNya te keIka strInAM ja hoya. bALaka traNa jJAnano svAmI che. A pRthvI para janma laI utkRSTa ArAdhanA vaDe kevaLa jJAna, kevaLa darzanane prApta karavAnuM che. zukala dhyAnanI zreNa para ArUDha thaI agI banI siddha, buddha mukta thavAnuM che. e mAtAne kayA zabdamAM biradAvavI ? mAnatuMgAcArya tIrthakaranI mAtAnI mahattA gAtAM kahe che. strINAM zatAni zatazo janayanti putrAna nAnyA sutaM tvadupama jananI prsRtaa| sarvA dizo dadhati bhAni sahasrarazmi prAcyeva digjanayati sphUradaMzu jAlam // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 huM AtmA chuM A saMsAramAM seMkaDo strIo putrane janma Ape che. paNa huM mA! tArA jevA anupameya putrane janma denAra mAtA te vIrala hoya che. jema grahanakSatro tArAne janma ApanAra te sarva dizAo che. paNa vizva prakAzaka sahasa razmi sUryane janma denAra mAtra pUrva dizA ja che. tIrthakaranI mAtAnI tulanA anya keI mAtAo sAthe thaI zake nahIM. mA trizalAnI kUkha keTalI pAvana haze ke mahAvIra jevA AtmAne me phekhamAM janma levAnuM mana thayuM. baMdhuo ! keIke prazna pUcha hato ke A kALamAM jyAM pApa vadhI gayA che. sarvatra duHkha ane trAsa vadhI rahyAM che. A kALamAM ja sahuthI vadhAre jarUra mahApuruSonI che. vaLI gItAmAM zrI kRSNa kahI paNa gayA che ke jyAre jyAre dharmanI hAnI thaze tyAre tyAre huM pRthvI para janma laIza. A kALe jeTalI hAnI thaI rahI che ethI vadhu have zuM hoI zake ? te atyAre kema zrIkRSNa avatAra nathI letAM ? A praznano uttara ApatAM paNa saMkeca anubhavAya che. kRSNa te taiyAra che ahIM AvavA paNa ene janma levAnuM mana thAya evI mAtA te joiene ? kayAM che evI pavitra ane satItva dharAvatI nArI ke jenI kakhe bhagavAna avatAra le ! ! baMdhuo ! bahuja zarama janaka sthiti che. bhAratanI asmitA ogaLI rahI che. saMskRtine sarvanAza thaI rahyo che. pazcimanAM AMdhaLA anukaraNe strInuM zIla ane puruSane dharma baMnene lUMTI lIdhA che. kahe kayAMthI bhagavAn avatare ? A jotAM mAtA trizalAnI pavitratAnuM mUlyAMkana karavAnuM ApaNuM gaju nathI. tenI parama pavitratAne purAvo ja e che ke mahAvIra nava mahinA e kakhamAM rahyAM, nava mahinA sudhI trizalAe je sukha anubhavyuM haze kevuM haze e sukha ? pUche mAtA thanAra nArIne ! prathama bALaka udaramAM Ave te pachI nava mahinA sudhI e kevI sukhAnubhUti karatI hoya che. ane te ya sAmAnya bALaka ! jyAre A trika pUjya, devAdhideva, carama tIrthakara mAtAnA udaramAM poSAya rahyo che. mAre zuM zuM thatuM haze ! mAtAe savA nava mahinA sudhI atyaMta jatana karI e AtmAne piSaNa ApyuM. samaya thatAM uttarA phAlyunI nakSatramAM zubha yoga zubha kara mAM caitra suda terasanA divase mAtA trizalAe zizune janma Apyo. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTayo bhANa 213 trilekI nAtha bhagavAna mahAvIra svAmi kI jaya.. bolo bhagavAna mahAvIra svAmI kI jaya.. trizalA naMdana prabhu vIra kI jaya carama tIrthaMkara prabhu mahAvIra kI jaya.. janma thaye ane traNe lekamAM prakAzanI eka rekhA vyApta thaI gaI. aMdhakArathI bharapUra evAM narakanAM sthAnamAM paNa prakAza vIjaLInI jema camakI gayo. bhayaMkara dukha yAtane bhegavatAM nArakInAM AtmAmAM eka kSaNa kAraNa bane che. mATe ja A divasane janma kalyANaka kahevAya che. jemane janma nArakI che mATe paNa zAtAnuM kAraNa bane te mRtyulekanAM jAgRta mAnava mATe te Atma utthAnanuM kAraNa bane che. suSupta paDelA mAnavane kaNa tArI zake ? tethI ja nitya niraMtara jAgRta rahevAnI jarUra che. kayAreka AtmAne A prakAza spazI jAya te AtmAne rAha sAMpaDI jAya. mahAvIrane janma thaye ane rAjA siddhArthe mahotsavanI ghoSaNA karAvI. khUba dhAma-dhUmathI putra janma mahotsava manAvI rahyAM che, vicAre ! - ke haze e prasaMga? tamAre tyAM prasaMga hoya ane sAthe tamArI pAse saMpatti hoya te lAkho luMTAve che. rAjA siddhArtha pAse bharapUra bhaMDAra bharyA che. vaLI putra garbhamAM Avyo tyArathI cAre bAju dhana-dhAnyanI vRddhi thaI rahI che. eTaluM ja nahIM pitA jANe che ke janma lenAra bALaka mahAna zaktine svAmi che. A kALane aMtima tIrthakara che. te e pitAnAM aMtaramAM keTale ullAsa haze? temanAM aMtaHkaraNamAM eka bAju putra pratyenuM vAtsalya uchaLatuM haze te bIjI bAju trilekInAtha prati bhaktinI apUrva bhAvadhArA ullasita haze. vAtsalya ane anupama bhakitanuM sAkAra saMmizraNa kevuM alaukika haze? teoe sagA-snehI saMbaMdhIone te belAvyA paNa yAcakane dAna daI khUba saMtoSyA. lAkhe nahIM karaDe senaiyA luMTAvyA ane yathAsamaye "vardhamAna" nAmathI navAjyA. zItha vardhamAna moTA thaI rahyAM che. samaya pasAra thaI rahyo che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 huM AtmA chuM traNa jJAna che. samyagadarzana che. amApa yogyatA laI zIzurUpe je ramI rahyAM che. tenI ramata kevI haze? bALa sulabha ceSTA kevI haze. je samaye mAtAe ramavA mATe ramakaDA ApyA haze. pachI e cAMdInA hoya ke senAnAM ! ramakaDuM hAthamAM AvatAM ja e zIzue vicAryuM haze ke A jaDa padArtha. samaye-samaye palaTatI paryAyanAM kAraNe jIrNa thatI tenI avasthA ane huM akhaMDa anaMta jJAnamaya caitanya! A jaDa ramakaDuM mane zuM AnaMda ApI zake? AnAthI huM kevI rIte ramuM? AvI vicAradhArA vardhamAnanAM cittamAM vahI rahI haze. avadhijJAnavaDe rUpI padArthonAM bhUta-bhaviSyane paNa jANatAM hoya tenI vartamAna paryAya ene kayAMthI rIjhavI zake? te chatAM mAtA nArAja na thAya e mATe zIzusahaja kIDA paNa karI haze. kayAreka mane vicAra Ave che ke A kALamAM paNa keI bALaka kaMIka viziSTa zakita laIne janamyuM hoya te mA-bApa gaurava anubhavatA heya. tene jANanArA ane mAnanArA tenuM sAnidhya mANavA utsuka hoya te varSamAna jyAre bALaka haze, kumAra haze, temanI addabhUta pratibhA, alaukika teja jaIne temanI samajaNa ane jJAnabharI vAta sAMbhaLIne, mAtA-pitA-snehI, anya nagarajane tene pitAnI sAthe rAkhavA kevA utsuka haze? ke haze e vardhamAnane bAlyakALa? kharekhara! adbhUta addabhUta haze tyAranA samaya. mahAbhAgyazALI haze e nagaranAM mAnave ke jeNe vardhana mAna sAthe krIDA karI haze. tenI kIDA nIhALI haze ane vardhamAna kumAra paNa sahune prasanna rAkhavA mAnavasahaja lIlA karavA chatAM, pote pitAmAM kevA masta rahyAM haze? koIne ya rAjI rAkhavA potAnA AtmabhAvamAMthI DagyA nahIM. AtmasthiratA evI ne evI ja, mahAvIra jevI ja aDola rahI ! baMdhuo! vicAre bIjAne prasanna karavA zuM zuM kare che? jemAMthI tamAre tamAre bhautika svArtha sAdhave che tyAM kadAca cAritranAM dhoraNe nIce utaravuM paDe te paNa taiyAra! kharuM ke nahIM? manamAM vicAre che ATalAthI zuM thaI javAnuM ? mAruM kAma thaI jAya che ne ! pachI cAritra zuM ne Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTayo bhANa 215 - saMskAra zuM ? dharmanI te esI taisI! meM sAMbhaLyA che mArA vyApArI bhAIone kahetAM! tene bIjhanesa mATe kaI ophisara sAthe, vyApArI sAthe, meTAM grAhake sAthe carcA-vicAraNA karavI hoya te nenaveja hoTelamAM laI jAya. tyAM pite pIe ne pelAone pIvarAve. kAma kaDhAve. e leke kahetAM hoya che ke bIjhaneza mATe amAre Ama karavuM ja paDe! cAle ja nahIM. paNa huM kahuM chuM beTA che tame! zA mATe jAtane chetare che? ame evA paNa ApaNuM vyApArI bhAIone oLakhIye chIe ke teo pitAnAM dharma ane siddhAMtanA pAlanamAM makakama che. pItA nathI ane pAtAya nathI, khAtA nathI ne khavarAvatA nathI. te paNa sArI rIte baMdha karI zake che. are! eTaluM ja nahIM paNa e na pIe te sAmA vALe phesa te na kare paNa tene rIsapekaTa Ape che. mAnanI daSTithI jue che! evA mANaso paNa paDayA cheA yugamAM. varSothI pherena rahetAM hoya chatAM khAtA-pItA na hoya! hamaNAM ja meM South nAM ja eka moTA vyApArInI vAta sAMbhaLI. temane kebalanI phekaTarI che. teo dharmamAM atUTa zraddhA dharAve che. temane bahu meTe sodo karavAne hate paNa pIvAnI vAta AvI, sAmAvALA mAnavA taiyAra na thayA. te sade jAte karyo e bhAI kahe che ke cAritra vecIne dhana nathI kamAvavuM ! baMdhuo bahuja vicAraNIya che A prazna. Aje tame A karI che kAle tamArA saMtAne zuM karaze ? tame tamArI bhAvI peDhIne kaI bAju laI jaI rahyAM che ! mAtra paise kamAva te ja jIvananuM dhyeya nathI. cAritra na hoya! saMskAra na hoya! tevA dhanathI zuM ? mATe prathama sadAcAra mATe aMtaramAM daDhatA keLave. game te lAbha haze ke game tevuM nukazAna haze sadAcAranAM dhoraNamAM eka tasu bhAra paNa pharaka nahIM paDavA dauM. sarvasva gumAvIza paNa mArA cAritrane te pavitra ja rAkhIza! AvA bhAva janmA aMtaramAM! bhagavAna mahAvIranA upAsaka che! prabhunAM sapUte che! bhagavAne je karyuM temAMnuM thoDuM te karI laIe!! Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 huM AtmA chuM - prabhu mahAvIrane thayAM Aje 2500 thI paNa vadhAre varSa thayAM chatAM Aje temane yAda karIe chIe. prabhunAM guNagAna gAIe chIe. zA mATe? ApaNuM be-cAra peDhI pahelAM thayelAM pUrva je ApaNane yAda nathI paNa hajAro varSa pahelAM thayelA jInezvarane yAda karIe chIe? zA mATe? emaNe ApaNane zuM ApyuM ? bhautikadaSTie te kazuM nathI ApyuM paNa jIvanane sukha-zAMtimaya banAvavAnI daSTi emaNe ApI. jIvananuM mUlya samajAvI, A mAnava bhavane sArthaka karavAnI rIta emaNe ja batAvI. ApaNe sahu Aje eka pleTaphorma para UbhA chIe te paNa temanI asIma karUNAnAM kAraNe, ApaNAM para anaMta-anaMta upakAra prabhue karyo che. evA prabhunuM janma vAMcana karI emanAmAM rahela vizeSatAonuM samaraNa karavuM che Aje ! teo je AdhyAtmika utthAna karI gayA, je rIte bhavabhavanAM bhramaNathI AtmAne mukta karyo e rIte ApaNe paNa anaMta janma-maraNanAM cakamAMthI chUTakAro meLave che. teo jyAM pahoMcyA tyAM ApaNe pahoMcavuM che. eka vAta ahIM samajavA jevI che. anya dharma paraMparAnA prabhAve ApaNe paNa kahIe chIe ke mahAvIranAM AtmAnuM ahIM avataraNa thayuM. paNa nA, ApaNe avatAravAdamAM vizvAsa nathI karatAM. avatAra eTale nIce utaravuM. jyAM che tyAMthI nIce utare tene avataraNa kahevAya. ApaNuM tIrthakarene avatAra nathI hote paNa uttAra thAya che arthAt e upara caDe che. anaMtakALanAM bhramaNamAM jeTalI UMcAI para na pahoMcyA hoya eTalI UMcAI para A carama bhavamAM pahoMce che. tIrthakarene A chelle bhava hoya che. A bhavanI carama keTInI, paramocca ArAdhanA vaDe sarvotkRSTa siddhine pAmI jAya che ane sarva karmathI mukta thaI lekANe jaI sthira thaI jAya che. tyAMthI teone dravyathI ke bhAvathI nIce utaravAnu hetuM nathI. mATe tIrthakarene avatAra gaNAtuM nathI. baMdhuo ! ApaNe carama tIrthakara, trilekInAtha, gelekya prakAzaka, zAsana prabhu mahAvIranAM janmanuM vAMcana Aje ApaNe karyuM. dara varSe karIe chIe. temanAM jIvananI kathA paNa jANIe chIe paraMtu huM te Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTayo bhANa 217 tamane kahIza ke bhagavAna mahAvIranAM AtmA sAthe ApaNu AtmAnuM anusaMdhAna karavuM che. ApaNuM aMtarane tAra teonAM AtmA sAthe joDe che. ApaNAM aMtaramAM evA bhAva jagAve ke je tyAM sudhI pahoMce ! ApaNe prabhune kahIe ke he prabhu! tuM jevI AdhyAtmika pariNAmadhArAthI pariNata thaI rahyo che evI pariNati mArAmAM paNa jAge. basa ! mAtra A eka kAraNathI ja tArI sAthe mAruM joDANa IcchuM chuM. baMdhuo ! bhAvanA jagADe. bhAvamAM ullAsa lAve, bhAvanAmAM bharatI lAve. te ApaNe paNa mahAvIra banI zakIzuM. baMdhuo ! jaina paraMparA kahe che tamArA sarvanI aMdara mahAvIra suSupta dazAmAM paDyo che. eka eka vyaktimAM e mahAvIratva paDeluM che tene jAgRta karo. tamArUM mahAvIratva jAgrata kare te tame paNa mahAvIra banI jaze. mahAvIrane saMdeze e ja che ke ApaNe paNa mahAvIra banIe. ApaNuM AdhyAtmika pariNati paNa emanA jevI ja bane. AtmA vizuddha thaI jAya, ane sarva karmano kSaya karI ApaNe paNa siddha, buddha ane mukta thaI jaIe. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ voranuM varala vItarAga paramAtmA anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagUjJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA caitanyane saMpUrNa paNe jAgRta kare che. AvA dhanAnAM abhAve ja asIma zakti saMpanna, caitanya, nirmAlya anubhavAya che. ekavAra paNa ArAdhanAne raMga je ene caDI jAya te, pharI-pharI ArAdhanAnAM yoga paNa maLatAM rahe tathA e ArAdhanA caitanyane tenI saMpUrNa zakti sAthe jAgrata karI de che. caitanyanI jAgRti, caitanyanI nijAnubhUti, caitanyanI zaktionuM sahaja bhAvamAM pariNamana ane e zaktionuM AcaraNamAM AvavuM thAya che. tyAre sthaLa-kALanI sImAo tUTI jAya che. AtmAe eka vakhata potAnAM pitAne pArakhI lIdhuM pachI zarIranI zakti, zarIranI umara sAthe bahu vadhAre saMbaMdha rahetuM nathI. Aje paryuSaNa parvane chaThTho divasa, pAMca divasamAM ApaNe bhagavAna mahAvIranAM bhUtakALanAM bha, tathA gaIkAle, mahAvIra pitAnuM mahAvIratva prAdurbhata karavA A avanI para trizalAnAM kheLe putrarUpe pragaTa thayA e paNa joyuM. mahAvIra zIzu che. bALaka banIne AvyA che. paNa zarIrathI ja bALaka che. temane caitanya AtmA te Atma-mastimAM jhulI rahyo che. jaDa jagatanAM pasArAmAM A bALaka kyAMya lebhAta nathI. jene anubhava mAtAne Dagalene pagale thaI rahyo che. mAtA bALaka vardhamAnane ucherI rahI che. paNa e samaje che ke sarva sAmAnya je A bALaka nathI, jagathI jUderI enI jAta. e ukti pramANe e sarvathI jude ja che. vardhamAnanAM AtmAnI nijAnubhUti mAtAnA aMtaHkaraNane paNa spazI jAya che ane tethI ja jayAre Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIranuM vIratva 219 a , bALa-ziza pAraNAmAM piye hoya che tyAre mAtA trizalA ene mATe hAlaraDA gAya che te paNa evA ja bhAvavAhI hAya che - trizalA mAtA pAraNu jhulAve, mahAvIra poDhe re rezama dore mAtA hiMcaLe, mahAvIra poDhe re. vIra thaje mArA bALa jagatamAM dhIra gaMbhIra tuM thAje jIvanamAM sneha thakI tuja jIvana bharaje A saMsAre re..... trizalA. ghara ghara vana-vana ghUmI vaLaje ahiMsA parama dharma tuM je jina zAsananI japeta banIne mukti varaje re....trizalA. mAtA trizalA hAlaraDA gAya che temAM paNa saMskAranuM siMcana thaI rahyuM che. dhIra-vIra-gaMbhIra banavAnI sUcanA Ape che. jagatamAM hiMsAnuM tAMDava khelAI rahyuM che. mATe game teTalAM kaSTo veThavA paDe, veThIne, vana-- jaMgalamAM ghUmIne, jagatanAM viSa pIvA paDe te pI jaje ane oDakAra amatane khAje, paNa A vizvane ahiMsAne mArga batAvaje. jenA zAsananI dhvajAne vadhu unnata karI ane bhavanI tArI jhaMkhanArUpa muktine varaje. baMdhuo ! mAtA payapAna sAthe ja muktinAM rasa pAI rahI che, A che bhAratanI saMskRti, are! A te 2500 varSa pahelAnI vAta thaI paNa te pachI thayelA saMtenI mAtAoe pAraNAmAM jhUlatA-ajJAna bALakone aMtaranAM kevA amI pAyA che tene vicAra karIe tyAre jarUra ema thAya ke saMtenI mA thavAnuM saubhAgya AvI saddaguNa nArIone ja maLe. evI mAtAoe gAyuM che.- siddhosi yuddhosi niraMjanosi saMsAra mAyA parivajitAsi / saMsAra svapna taja moha nidrA zrI kundakunda jananIdamuce // keTale UMce Adarza che? gUlAmAM jhUlatAM zIzune mAtA kahe che. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 huM AtmA chuM beTA! tuM siddha che, buddha che, mukta che, niraMjana-nirAkAra tAruM rUpa che te bhale A saMsAramAM janma lIdhe paNa tAre saMsAranI mAyAmAM phasAvAnuM nathI. A mAyA te lebhAmaNuM che. paNa tAre tene tyAga karavAne che. eTaluM ja nahI mehanI nidrAmAM A saMsAra svamavat che. saMsAramAM je sukha dekhAya che te mehanAM kAraNe, vAstavamAM saMsAramAM kaMI nathI. mATe beTA! mehanidrAne tyAga karI, tArA caitanyamAM tAre ja jAgRta thavAnuM che. A udgAra che. kuMdakuMdAcAryanI janetAnAM. varSo pahelAM thayelA A AcArya jainenI digambara zAkhAmAM thayAM ane teoe atyaMta samRddha evA Agama sAhityanI samAjane bheTa ApI. AvuM anupama kArya e AcArya karI gayA. tenAM mULamAM mAtAnAM dUdhanAM saMskAra ! je saMskAra bALakane saMsArI thavA na prere paNa sAdhaka thavA prere, nirbhayatA, nilepatA, sahiSNutA, Adi guNenuM siMcana evuM thAya ke game tevI paristhitimAM e bALaka aDola rahI zake ! pUche mArI bahenane! kevuM-kevuM gAya? artha vagaranuM? bhAI mAre bahu DA, ne pATale besIne nA pATale gaye khasI, ne bhAI paDayo re hasI. are! AjanAM takalAdI zarIravALe bhAI ! hAMtAM-nhAtAM pATalethI paDI jAya te rokakaLa karI mUke ke hase! je che hasatAM kaI bhAIne ! are eTaluM ja nahIM mAnAM aMtaramAM paDelI vera-jheranI vRtti, halakI vRtti zizune pAraNAmAMthI sAthe maLe? bALakanAM paNa kevA kamanazIba? mA gAya mosALa mAmI juThI, ne dhake laIne re uThI. bALakanAM kamaLa manamAM eka vAta besI jAya ke mAmI nAmanuM prANI sArUM hoya ja nahIM. huM esALa jaIza eTale mAmI mane mAraze. A zuM che? mAnI tuccha vRtti! saMkucita daSTi ! abodha zIzunA manamAM AvA bhAve bharI de che. paNa mAne khabara nathI pariNAma zuM Avaze ! pachI bALakamAM uttama saMskAra Ave kaI rIte? Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIranuM vIratva 221 mA, trizalAe AjanI mAtAe gAya che evuM ne'tuM gAyuM. eNe te jagatanAM jherane jhIravI mahAna banavAnAM payapAna karAvyA hatAM eTale ja ene zizu jaganAyaka banya, trilekinAtha thaye, vizvavaMdya paramAtmA thayo. AvA uttama hAlaraDA sAMbhaLatA-sAMbhaLatA vardhamAna moTA thaI rahyAM che. e jANe che pite siddha che, buddha che. mAnA mukhethI nIkaLela gIte paNa A bhAvene vadhu ne vadhu puSTa karI rahyAM che adhyAtmabhAve vadhu paripakava thaI rahyAM che. mAtAne rAjI rAkhavA, nirdoSa bALaka jevA tekAna karI rahyA che. enA tophAnamAM paNa tenuM Atmateja camake che. eka vAranI vAta che. dAsIo mAtA trizalAnuM mAthuM guMthI rahI che. suMdara mAthuM guMthI bagIcAmAMthI lAvelA sugaMdhI pupinI veNIthI mAtAne zaMgAra karI rahI che. bALa vardhamAna tyAM ja AsapAsa ramI rahyAM che. traNa varSanI mAtra umara che. dAsIo dvArA thatI sajAvaTane eka najare joI rahyA che ane ekAeka raDavA mAMDyA. mAtA gabharANI zuM thayuM mArA lAlane ? deDIne teDI le che. "lAlU! zuM thayuM beTA? kema raDe che? mA! phUlane kema mArI nAkhyA ?" kyAM mAryA che beTA! DALIothI cUMTAyA che. je beTA! kevA suMdara che phUla! kevI mIThI sugaMdhI AvI rahI che. le! je suMgha ene ?" "mA! A phUla DALIo para rahevA mATe che. tArA mAthAnAM zaMgAra mATe nathI ! tane khabara che mA ! DALI parathI phUlane cUMTI laIe te e marI jAya! mA? marelA phUlathI tArA zarIrane tuM zaNagAre che? zaNagAra AnAthI na thAya. mA tAruM sauMdarya te tArAmAM ja che. tAro zaNagAra tuM tArAmAMthI ja kara mA, phUlethI na kara !" beTA ! huM kAMI samajI nahIM. A phUla kayAM maryA che? je kevA prakulita che ?" "mA! tane e praphUllita dekhAya che. mane te marelA dekhAya che. ne teDI levA mAMya " zuM thaya Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 huM AtmA chuM je AmAM jarA-jarA jIva bace che bAkI marI gayA ! mAM mane bahu dukha thAya che. pharI phUlane na cUMTIza mA!" baMdhuo ! A zuM che ! traNa varSanAM bALakamAM A samajaNa? hA, mati zrata-avadhi traNa jJAna sAthe laIne janame che. pitAnAM jJAnathI tene badhe ja AtmAnAM darzana thAya che. eNe phUlamAM AtmAne je. e ja rIte ekavAra mA, vardhamAnane laI pAsenA bagIcAmAM pharavA gaI che. lIlA ghAsanI lenamAM mA, dAsIo sAthe cAlI rahI che. vardhamAna na AvyuM. dUra Ubhe che. mA bolAve che. beTA ! Ava je ahIM kevuM suMdara lIluM lIluM ghAsa che. keTalI ThaMDaka che. Ava." vardhamAna AvyuM te nahIM paNa mAne kahevA lAgyo. mA, e ghAsanAM jIvene te zA mATe kacarI nAkhyA ? ene keTalI pIDA thaI rahI che ? je enAM ujharaDA mArI pITha para paDayA che ! " mAe reDIne vardhamAnane laI lIdhuM. tenI pITha para joyuM te tAjAja ujharaDAnAM nizAna hatAM. emAMthI lehI phUTavAnI ja vAra hatI, mA zaramAI gaI, duHkhI thaI traNa-cAra varSanAM adha zizunI daSTi kyAM-kayAM pahoMce che ? vAta-vAtamAM e mAtA-pitAne sarvane Teke che. sUkama jIvanI hisA paNa enAthI sahana nathI thatI. vardhamAnanI AvI vAte kayAreka mAtAne game che. kayAreka sArI lAge che te kayAreka Azcarya paNa upajAve che. bhagavAna mahAvIranuM jIvana aneka prasaMga--raMgathI bhareluM che. ahIM ApaNe temAMnAM thaDA prasaMge joIzuM. eka prasaMga te bahu prasiddha che. ke vardhamAna ATha varSanA che ane anya bALako sAthe ramI rahyAM che. tyAM eka meTe bhayaMkara sApa nIkaLe. badhA ja bALake DarIne Ama tema bhAgI gayA. vardhamAna na DaryA. teNe pelA sApane uThAvI dUra-dUra pheMkI dIdhe. ApaNe sahu jANIe chIe A prasaMga, paNa kadI UMDANamAM jaI vicAryuM che ke je karuNAsAgara prabhunAM aMtaHkaraNamAM phUla pratye karUNA heya, ekendriya evA lIlA ghAsa mATe anukaMpA chalakAtI hoya te sApa jevA prANIne pheMkI daI zake kharA ? na ja banI zake ! Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 viranuM vIratva A prasaMgane ApaNe yathArthatAmAM samajIe. banyuM evuM ke varSamAnanA janma pachI tenAM bAlyakALanAM sAhasa ane zaurya, bala ane parAkramanI yazogAthA cAre bAju phelAI. te svargaleka sudhI pahoMcI. ekavAra sabhAmAM devarAja Indra mRtyulekanAM A asAdhAraNa bALakanI vizeSatAnI prazaMsA kare che. sAMbhaLI sahu deve harakhAyA. paNa saMgama nAmanA eka devane ema thayuM. kevI juTha prazaMsA ? svarga devatAnI tulanAmAM mRtyu lekane mAnava Ubhe ja na rahI zake ! saMgamanA aMtaramAM IrSyA jAgRta thaI. ISya tatva traNe lokamAM samAnarUpathI vyApta che. pitAne game teTaluM manyA pachI bIje enAthI caDiyAte kema kahevAya. e sahana nA thAya ane IrSyA jAge ja, jAge. saMgame A akhA bALakanI parIkSA levA ghAyuM. jeu kevI zakti che, kevuM sAhasa che. kevI vizeSatA che enAmAM? saMgama bhayaMkara vikarALa meTA sapanuM rUpa laIne A bALake ramatAM hatAM tyAM AvyuM. bALake jhADanI DALIo pakaDI-pakaDI beThAM hatAM. sApane joI sahu bALake DaryA. bhayabhIta thaI bhAgI chuTayAM. jayAre vardhamAna bilakula nirbhayatAthI sApa je DALa para hatuM tenI sAmenI DALa para beThAM. avadhijJAnanI zakita dharAvanAra vardhamAna jANuM gayA hatA ke A sAce sApa nathI. sApanuM rUpa dhAraNa karI deva AvyA che. tethI sAme besIne tenI sAthe vAta kare che nAgarAja ! kevA suMdara che tame ? mane tamAruM sauMdarya bahu priya lAge che. cAle ApaNe banne ramazuM?" baMdhuo! tamane thaze A te kalpanA mAtra! zuM AvuM banI zake? ATha varSane bALaka AvI nirbhayatA dAkhavI zake? hA, huM tamane eka sAmAnya bALakInI vAta kahuM. uTI pAse kunuramAM eka jaina parivAra rahe che tenI lagabhaga 14-15 varSanI dikarInAM hRdayamAM pazu-paMkhI, jaMtuo pratye eTale prema che ke ApaNe kalpanA na karI zakIe. je jatuone joI moTI uMmaranAM strI-puruSa Dare ke dura bhAge tenI sAthe te rame. dIvAla para cAlI jatI goLIne dhIrethI pakaDe. tene paMpALe. tene cUme, ane Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 huM AtmA chuM mammI pAse laI jaI kahe mammI, je te AnA zarIrane raMga ke suMdara che. jene jevI paNa na game. jotAM ja ApaNuM manamAM dhRNA pedA thAya. evI goLIne e prema kare. Ama aneka jIvajaMtu sAthe e vAte kare. mAnavabALa para e prema nahI paNa prANu sRSTi ene bahu vahAlI..! kahe je A yugamAM eka sAmAnya bALa ATalI nirbhaya ane prANuM jagata para prema dharAvanAra hoya te vardhamAnanI te zuM vAta karavI ! emanAM aMtaramAM te vizvanAM samasta jI pratye akhUTa vAtsalyanI dhArA vahetI hatI. teo mATe zuM azakaya ? hA, te teo nAgarAja sAthe vAta kare che. "nAgarAja ! tamArI pheNa keTalI kemaLa che. keTalI mulAyama che. jANe rezamanI zaiyyA ! zuM mane tamArI pheNa para na besavA de ?" sAMbhaLIne devane garva gaLI gaye. AvaDA bALakamAM ATaluM sAhasa ? AvI nirbhayatA ? ATale prema ? ane deva khuza thaI gayA. pitAnI pheNa phelAvI, pite ja e bALa vardhamAnane uThAvI potAnI pheNa para besADI dIdhuM. vardhamAna nAganI pheNa para besI meja karI rahyA che. tene majhA Ave che. ane devanI khuzI paNa samAtI nathI. vaLI vardhamAne pitAnAM zarIrane sAva haLavuM karI nAkhyuM jethI sApane vajana na lAge, keTalI karUNA ? kaI jIvane e dubhamavA nathI mAgatA. DI vAra pachI sAparUpa deva pitAnA mULa svarUpamAM AvI gayA ane vardhamAnane khoLAmAM besADI vahAla karavA mAMDyA. bIjA bALake dUra UbhA-UbhA badhe ja khela joI rahayA che. deve vardhamAnane puchayuM: " beTA ! tAruM nAma zuM ?" " vardhamAna uttara Ape che. "loke mane vardhamAna kahe che... "hA beTA ! tuM vardhamAna te che ja. rAta-divasa tArI vRddhi thavAnI ja che. paNa tAruM sAhasa ane zakti joIne, tArI vIratA ane nirbhayatA joIne huM tane vIra ja nahIM mahAvIra kahIza! Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIranuM vIratva 225 ane tyArathI mahAvIranAM nAme e prasiddha thaI gayA. ApaNe paNa temane mahAvIranAM nAme ja oLakhIe chIe. baMdhuo ! mahAvIranI e karUNA hatI, tene sarva zarIramAM AtmAnAM darzana thatAM hatAM. vaLI Atmavat sarva bhUteSu je pitAne AtmA e ja anyane AtmA. teo sApa sAthe A kUratAne vyavahAra karI ja kema zake? chatAM prazna e che ke te A vAtanI paraMparA cAlI kema ? Aja sudhI ApaNe Ama ja sAMbhaLatA AvyA chIe ? zuM kAraNa ? tenuM paNa kAraNa che jarA sUkSamatAmAM jaI vicAra karIe. bhAratamAM aneka dharma-paraMparA che. bhinna-bhinna saMskRtio che. eka saMskRtine prabhAva anya saMskRti para paDayA vinA na rahe. hindu paraMparAmAM sAMbhaLyuM che ke zrI kRSNa jamanAnA jaLamAM jaI kALInAgane nAthya. nAganuM damana karyuM. ane bAlyavayamAM ja pitAnI zuravIstAne paricaya Ape. jyAre A kahAnI jete sAme AvI tyAre keI ke vicAryuM haze ke kRSNa AvuM sAhasa ane nirbhayatA batAvI zake te zuM ApaNuM mahAvIra kaMI ochA hoya ! temanAmAM zakti ane sAhasa na hatAM zuM ? nirbhayatA na hatI zuM ? te temaNe jeDI kADhayuM ke mahAvIra te vinA zae eka hAthathI bhayaMkara viSadharane uchALI dUra pheMkI daI zake evI zakti dharAvatAM hatAM, granthanA A prasaMgamAM A rIte opa ApavAmAM AvyuM ane kathA pracalita thaI ! paNa baMdhuo ! jenuM rema-jema karUNAthI bharyuM che te ahiMsAnA pUjArI mahAvIra AvI krUratA AcarI ja na zake. AvI ja eka bIjI vAta. eka deva, bALakanuM rUpa laIne mahAvIra tathA anya bALaka sAthe ramI rahyAM che tyAM ramavA AvyuM. pite hArI gaye ane mahAvIrane pitAnAM khabhA para besADayA. mahAvIra beThAM eTale temane DarAvavA mATe potAnuM rUpa vikarALa ane bihAmaNuM banAvyuM. paNa e zAnA Dare. emaNe te jorathI eka muSTine prahAra devanAM mAthA para karyo ane deva adhuM jamInamAM ghusI gayo ! bhAga-3-15 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 huM AtmA chuM gya nathI. mahAvIrane muSTi prahAranI jarUra ja nA, A vAta paNa pariNata thaI rahI che. temanAM zarIramAMthI chUTatAM paramANuM paNa pAvana hoya, mahA zaktizALI heya. deve jyAre mahAvIrane pitAnAM khabhA para besADayAM haze tyAre mahAvIranAM zarIranA sparzathI, temanAM pavitra paramANunAM sparzathI deva zAMta thaI gaye haze. mahAvIranI parIkSA levAnI ke temane DarAvavAnI vRtti paNa ApoApa upazamI gaI haze. paNa ApaNI daSTi mAtra skUlatAne ja mApI zake che. sukSamatAmAM jaIne jotAM ApaNane AvaDatuM ja nathI. ApaNe ApaNuM mApathI ja badhAne mApIe. paNa baMdhuo ! e mahAmAnavane ApaNI kuTapaTTI nAnI paDe. enAthI na mapAya? AstiyanAM guNothI jene AtmA sarAbara bharyo che. teone kaI devamAnava ke pazurUpa nathI dekhAtuM. paNa badhA ja AtmA dekhAya che. teo kadI kaIne, koIpaNa kAraNe jarA mAtra paNa duHkha daI zake kharA ? te baMdhuo ! prabhu mahAvIranAM jIvanamAM ghaTita thayelI ghaTanAone yathArtha rUpe jANavAne prayAsa karIe. kharekhara ! ApaNe sahu mahAvIranAM anuyAyI kahevaDAvIe chIe paNa mahAvIrane mahAvIrarUpe oLakhyA nathI. mahAvIrane oLakhavA mATe ApaNI daSTine badalavI paDaze, A cakSuthI prabhune nahIM oLakhI zakIe! mahAvIranAM jIvanamAM banelI ghaTanAone yathArtha daSTikaNathI mUlavatAM zikhIe te ja mahAvIranuM sAcuM svarUpa ApaNI sAme Avaze. ane kharekhara lokenI daSTie tephAna dekhAya evA kArya paNa vardhamAna karatA hatA. rAjyanuM eka prANIsaMgrahAlaya hatuM. vardhamAna 7-8 varSane che. tethI tene e jovA mATe laI gayA. aneka jAtanAM pazu ane paMkhIothI AkhuMya saMgrahAlaya bharyuM hatuM. A joIne anya bALako te khuza thAya. nAce-kUde paNa vardhamAnane te jotAM ja AMkhe udAsa thaI gaI. ghare AvIne mA sAthe ghaNI carcA karI. zA mATe mukta gaganamAM Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viranuM vIratva 227 uDatAM pakSIone kedamAM pUryA che! zA mATe enI svataMtratA chinavI lIdhI che? ka adhikAra che tamane? Ama vardhamAnanuM aMtaHkaraNa te vyAkULa thaI gayuM. ene kyAMya cena paDatuM nathI. eka divasa keIneya kahyA vinA jyAM prANIo hatAM tyAM pahoMcI gaye. pitAnAM prabhAvathI paheregIra ane anya mANasone tyAMthI dUra javA kahyuM ane pAMjarAmAM rahelAM pazu-paMkhI sahune choDI mUkayA. mukta thayelA pazu-paMkhI gelamAM AvI jaI pita-pitAne mArge doDI gayAM. mahArAjA siddhArthane jANa thaI ke AkhuM saMgrahAlaya khAlI paDyuM che. zuM thayuM ane keNe A kArya karyuM te kaI jANatuM nathI ! saMgrahAlayanAM rakhevALe paNa pita-pitAnA ghare cAlyA gayA che. rAjA siddhArthe trizalAne paNa pUchayuM, ke A zuM che? trizalA kaMI javAba ApI zaktA nathI. tyAre mahArAjA, vardhamAnanAM A kArya pAchaLa paDelI karuNAne jANI zakatA nathI. paNa nAnakaDA kumAranAM tephAne dina-pratidina vadhI rahyAM che. e vadhatAM ja jAya che. have kumAra kAbumAM rahetuM nathI. ema samajI je tene gurUkulamAM bhaNavA mUka heya te kaMIka zAMta thaze. AvuM vicAravA mAMDayA. ane rAjA siddhArtha sAre divasa joI vardhamAnane bhaNavA mATe gurUkULamAM laI gayA. suMdara ane tejasvI bALakane joI guru paNa khuza thayA. ane bALakane zikSAne prAraMbha karAve che. e samaye bALakone dharmanuM jJAna paheluM devAmAM AvatuM ane prAraMbha paNa enAthI ja thatuM. prathama bhagavAnanuM nAma zikhavavAmAM AvatuM. Aja kyAMthI zarU thAya che? Dog-Dega, Cat-keTa, tamArA bALake kUtarA-bilADAthI bhaNavAnuM zarU kare che ane tenAthI Dare che. vardhamAnane kulapati prathama ja zIkhavADe che! beTA! tu name bhagavate zrI arihantAya." vardhamAna kumAra bole che. 34 name bhagavate zrI mahAvIrAya." "arihantAya bela beTA, e bhagavAnanuM nAma che." Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 huM AtmA chuM je bhagavAnane meM joyA nathI temanuM nAma kevI rIte beluM ? temane namana kevI rIte karUM? saMgama deve je bhagavAna batAvyA temanuM nAma boluM chuM, temane vaMdana karU chuM bALaka vardhamAna zuM bole che te kaI samajI zakayuM nahIM. kulapati temaja anya vidyAthIe mAtra hasI rahyAM che. kulapatie zA kholI temAMthI kaleka bolAvavA zarU karyA. te kaheH A junA leka che. temAM zuM bolavuM? huM te evuM na boluM mArI sAme je Ave, je jeuM, je jANuM te ja beluM ane sahunAM Azcarya vacce navA-navA sa-rasa, sarala, arthagaMbhIra kaleka svayaM racatA jAya che ane belate jAya che. tenI alaukika pratibhA ane asAdhAraNa prajJAte ja joI kulapati aMjAI gayA. A bALakane bhaNAvavAnuM mAruM gaju nathI ema samajI te ja divase sAMje tene vidAya ApI dIdhI. jene AtmA jJAna-tejanI diptithI dita che tene keNa bhaNAvI zake? enA teja sAme bhalabhalA paMDite paNa jhUkI jAya che. tenAM jJAna, teja AgaLa sahu jhaMkhavANA paDI jAya che. kumArane keI bhaNAvI zakahyuM nahIM. bhaNAvavAnI jarUra paNa kyAM hatI? kevaLajJAna-saMpUrNajJAna pragaTa thavA mATe pratIkSA karI rahyuM che. tene zuM bhaNatara ?? samaya vyatIta thatAM yuvAna thayAM. 30 varSanI uMmare vaDIla baMdhu nadIvardhananI AjJA laI dIkSA le che. ahIM paNa keTalAMka loko kahe che. ke mahAvIra svAmIne tIrthakara thavAnuM hatuM chatAM mA-bApane duHkhI nathI kya, mAtA-pitA jIvita hatA tyAM sudhI dIkSA nahIM lauM e nizcaya karyo hato. A udAharaNa Aja-kAla dIkSA levA taiyAra thAya tevA bhAIbahenone apAya che ke tame mahAvIrathI paNa AgaLa vadhyA ? mA-bApane duHkhI kare che. paNa kahenAra e nathI vicAratA ke mahAvIra jJAnI hatAM teo jANatAM hatAM ke mAtA-pitAnAM mRtyu pachI paNa pitAnuM AyuSya keTaluM che! ane bIju pitAne je jIvo sAthe saMsAramAM rahI RNAnubaMdha bhegavavAnAM hatAM. e keTalAM samayanAM che e paNa teo jANatAM hatAM. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 viranuM vIrava ApaNe to jANatA nathI ke mA-bApanuM AyuSya keTaluM che ane saMtAnanuM keTaluM che ? kayAreka mAtA-pitA pahelAM paNa saMtAna cAlyA jAya, tethI mahAvIranuM AvuM anukaraNa karavAnuM na hoya teoe je sAdhanA karI tenuM anukaraNa thAya te karavuM jarUrI che. vaLI mahAvIra te kapAtIta purusa hatAM. temanA jIvana sAthe ApaNe tulanA thAya nahIM. teo kayAM ane ApaNe kyAM ? keTalAka leke e paNa prazna pUche che ke mahAvIra jJAnI hatA. teo jANatAM hatAM ke saMsAra pApamaya che te temaNe lagna zA mATe karyA? bhegone tyAga pahelethI ja kema na karyo ? paNa mahAvIra e jANatAM hatAM ke yazodA sAthe pati-patnI tarIkenAM kaNAnubaMdha che te A bhave ja pUrNa karavAnAM chehave pachI bhava nathI. tethI sArA ke kharAba vairAnubaMdha ke premAnubaMdha badhAM ja A bhave bhegavI ja levAnAM che. tethI 30 varSanI uMmara sudhI saMsAramAM rahevuM ja paDyuM. te pachI ekAkI svayaM dIkSA lIdhI. tame jANe che ke tIrthakarane koI guru na hoya. teo pUrva bhavanI sAdhanAnAM kAraNe svayaM buddha ja heya. hA, mAtra eka evI paraMparA che ke tIrthakara jANatA hoya ke have saMsAra choDI sAdhu thavAne samaya pAkI gayo che. teo taiyAra ja hoya chatAM Idra mahArAja AvI teone vinaMti kare ke "prabhu pravajayA grahaNa karI tIrtha-pravartana karo !" ane prabhu svayaM dIkSA lai cAlI nIkaLe. - vardhamAna kumAra paNa svayaM dIkSita thaI vananI vATe cAlI nIkaLyA. ekAkI che. kAlane rAjakumAra Aje khulA zarIre, khullA page, khullA mastake vanamAM vicarI rahyo che, tyAre na hatA upAzraya ke na hatA bhavana, kyAMka jaMgalamAM, ekAMtamAM, guphAmAM, makAnamAM, khaMDeramAM, dhyAna dharI UbhA rahI jAya che. sarvathA nilepa aMtara-bAhya digabara. na te zarIra para vastrane parigraha che. nA aMtaramAM vRttione saMgraha che. bAhyAMtara nircatha banyA che. sApa kAMcaLI utArI ne bhAge tema sarvathA, sarvasva cheDI dIdhuM che. sApa zA mATe kAMcaLI utAre jANe che ? sApane varasamAM ekavAra Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 huM AtmA chuM zarIra paranI cAmaDInI khoLa utArI nAkhavI paDe. kAraNa junI cAmaDI sukAIne saMkecAvA mAMDe, e sApanA suMvALA zarIrane kheMcavA mAMDe. je vedanA asahya hoya. keTalA divasa sudhI e pIDA sahana karavI paDe. jyAM sudhI AkhA zarIranI pUrI cAmaDI sUkAI na jAya ane navI cAmaDI pUrI na AvI jAya tyAM sudhI tene tyAga na thaI zake. paNa je kSaNe badhI ja tvacA sukAI jAya te kSaNe ja tene zarIra parathI utArIne e bhAge ke pAchuM vALIne jue nahIM. e cAmaDIe tene eTalI pIDA ApI hoya ke pAchuM vALIne jovAnI IcchA ja na rahe ! kevI suMdara upamA ApI che, saMsAra tyAgIone! sAMpanI kAMcaLInI jema sAdhu sarvasva tyAga karI saMsArathI bhAgI chUTe che. pharI tenI sAmuM jete nathI. saMsAranAM saMbaMdha, sarva baMdhane jene kharekhara pIDAkArI lAgyA che tene ja e aMtarathI chUTI jAya che jyAre aMtarathI chUTe pachI tenAM pratye jarA paNa Asakti nathI rahetI. prabhu mahAvIre ghaNA bhavomAM A pIDAne anubhavI che. je teo jANe che tethI ja sarvasva tyAga karI ekalA cAlyA gayA. - dIkSA lIdhA pachI jyAM-jyAM vicaryA tyAM-tyAM khUba-khUba parISahe upasargo sahyA che baMdhuo ! bhautika saMsAramAM kaMIka pAmavuM hoya te paNe keTaluM sahana karavuM paDe che! te A te bhava-bhavanI yAtrAmAM je nathI pAmyA tevuM apUrva pAmavuM che te sahana karyA vagara kyAMthI maLI zake ? ahIM thoDI tattvajJAnanI vAta karI laIe. che te theDI sUkSma ane gahana chatAM samajavA jevI che. tethI kahuM chuM. jIva jyAre AtmavikAsa karete guNasthAnanAM kAmamAM AgaLa vadhe che. tyAre jIvane be vakhata apUrvakaraNa thAya che. apUrvakaraNa eTale ja bhAva dhArA Aja sudhI kadI na AvI hoya. pUrve ja nathI thayuM te thAya tenuM nAma apUrva anAdikALanAM mithyAtvI jIvane zubha bhAve ghaNI vAra Ave. puNyabaMdha ghaNAM thAya. paNa jayAM sudhI zuddha AtmadazAnI apUrva bhAvadhArA jAgRta na thAya tyAM sudhI samyaggadarzanane sparza nA thAya. kadI Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 varanuM vIratva nahIM AvelA evA bhAva ke je mithyAtva dazAne teDI nAkhe. rAgadveSane maMda karI nAkhe e bhAvone apUrvakaraNa kahe che. A karaNa AvyA pachI anivRttikaraNa Ave ke jenAM kAraNe jIvane samyagadarzana thAya ja. te A apUrvakaraNa te samyagadarzana mATenuM apUrvakaraNa. bIjuM apUrvakaraNa thAya te AThama guNasthAne je cAritranAM bhAvanuM heya prathama apUrvakaraNa karatAM paNa A apUrvakaraNa mATe atyanta prabaLa puruSArtha karavAne rahe che. AThamA guNasthAna pahelAM, samyaggadarzana thayA pachI jIva pAMcamA, chaThThA ane sAtamA guNasthAnane sparze che. sAtamuM guNasthAna apramatta bhAvenuM hoya che. sAtame guNasthAne pahoMcele sAdhaka Atma-sthiratAmAM lIna thaI gayuM hoya. Atma-svarUpanI apratima ramaNatA hoya. te AtmAmAM e tanmaya thaI gayuM hoya ke dezakALanuM tene bhAna na rahe. eka vAta ahIM samajavA jevI che te e ke paMcamahAvratadhArI pratilekhana, Avazyaka Adi kriyAo tenA samaye kare. paNa AvA yathArtha muninAM aMtaranI bhAvadhArAnuM utthAna thAya ane te sAtamA guNasthAnanIdazAne pAmI jAya. potAnA AtmAnubhavamAM ekAgra thaI jAya ane prati kamaNa ke pratilekhanane samaya cAlyo jAya. muni e na karI zake te paNa munine doSa lAgatuM nathI kAraNa munidharmanI kriyAonuM karavuM te chaThThA guNasthAnanI dazA che. ane AtmA-ravarUpanI ramaNatAmAM lIna thaI javuM te sAtamA guNasthAnanI sthiti che. vadhu utkRSTa bhAvamAM rahayA tethI deSa na lAge. keI kaheze e samaye muni zA mATe dhyAna kare ? uttara e che ke dhyAna keI karavAnI cIja nathI. e te sahajarUpe thaI jAya che. atyAre ApaNe je dhyAna karIe chIe ke karAvIe chIe e te dhyAnadazAne sAdhavA mATenI pUrva prakriyA che. ekAgratA keLavavAnI prekaTIza che, te AvI sahaja dhyAna dazA te sAtama guNasthAnanI sthiti che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 huM AtmA chuM prabhu mahAvIrane AtmA saMyata dazAmAM che. chaThThA sAtamA guNasthAnane bhAmAM jhulI rahyA che. tyAra pachInuM guNasthAna te AThamuM apUrva karaNa guNasthAna che. A guNasthAne jIva, Ave tyAMthI zreNI zarU kare. kSapakazreNIthI AgaLa vadhe te navamAM dasamA guNasthAne thaI bAramAne spaze ane kevaLajJAnanI prApti thaI jAya. arthAta AThamA guNasthAna mATe thatuM cAritra dazAnuM apUrva-karaNa Ave pachI ja jIva kevaLajJAna sudhI pahoMcI zake ane te paNa mAtra be ghaDImAM ja, vadhu samaya na lAge. ahIM A carcA ApaNe eTalA mATe karI ke sAtamA guNa-sthAnathI AgaLa vadhI apUrvakaraNamAM sapaka zreNIe jIva je AgaLa vadhe te mAtra be ghaDImAM kevaLajJAna laI le. jyAre prabhu mahAvIrane ATaluM prApta karavA mATe bAra varSa ane tera pakhavADIyA sudhI puruSArtha kare paDyo. jyAM mAtra be ghaDImAM pahoMcI zakAya tyAM pahoMcatA sADAbAra varSa ! | vicAro baMdhuo ! mahAvIra jevA AtmAne ATale samaya ane ATale prabaLa puruSArtha phare paDayo te ApaNuM zuM ? kyAM chIe ApaNe ? eTalA lAkha ke eTalA karoDa varSe paNa ApaNe tyAM pahoMcI zakIe te paNa ApaNAM sadbhAgya! keTalA puruSArthanI jarUra che ApaNe! kalpanAmAM utare che ! samajAya che ! bhagavAna mahArvIre dIkSA lIdhA pachI bIjuM kazuM karyuM ja nathI. mAtra puruSArthane puruSArtha ja. dIkSA letAMnI sAthe mauna. kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI mauna, upadeza nahIM! jyAM sudhI mArA jJAna-darzana vaDe jagatanAM sarva padArthonuM yathArtha svarUpa na jANuM tyAM sudhI upadeza nahIM ApuM. ta ke siddhAMtanuM nirUpaNa nahIM karuM. Aje eka prakAre tatvane kahyuM ane kevaLajJAna thayA pachI e bIjI rIte kahevAya te ucita nathI. mATe mauna bhAve, prabhu vicarI rahayA hatA. mArA pyArA baMdhuo ! pyArI bahene! mahAvIranAM jIvanane jANavuM haze te temanAM sAdhanAkALanAM sADAbAra varSa ne jANavA paDaze. ATale Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIranuM vIratva 233 samaya temaNe kevI rIte vitAvyo? zuM zuM karyuM ? kyAM kyAM gayA ? ApaNe te mAtra eTaluM ja jANIe chIe ke 30 varSe dIkSA lIdhI. sADA bAra varSe kevalajJAna thayuM. kahetAM jarA paNa vAra na lAgI ! keTaluM saheluM che! huM te tamane kahuM chuM tamArAmAMthI jene 30 ke 30 nI upara thayA hoya te laI le dIkSA. thaI jaze sADAbAra varSe kevaLajJAna ! nA paNa ema nathI thatuM huM ! e mahAvIre zuM zuM karyuM hatuM? eka-eka kSaNa kevI rIte vitAvI? te sarva kSaNene puruSArtha bhegA thaye tyAre kevaLajJAna pragayuM ? ema ja nathI thaI jatuM. mahAvIra, mahAvIranAM rUpe kema pUjAyA ! cesaTha IndranAM pUjanika, vaMdanika arcanika, kema banyA ? temane AMtara bAhaya puruSArtha ke hatuM. te sarva avasare ! Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' vAtarAga paramAtmA anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone samyagrajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratananI ArAdhanA karanAra jIvanI Atmika dazA evI sahaja thaI jAya che ke game tevA saMgamAM e AtmabhAvamAM ja vartate heya. bahAranI koI paNa paristhiti tene sva-svabhAvamAM sthira rahevAmAM vijJa rUpa na bane. pachI e anya vyaktinAM saMgajanya paristhiti hoya, nAnI vaya heya ke bAhA dRSTie alpajJAna hoya, te pitAmAM ja varyA karate hAya. zramaNa bhagavaMta mahAvIranAM jIvananI mImAMsA gaI kAle ApaNe karI. teonAM jIvananAM eka-eka prasaMge abhUta che. badhe ja temanAM caitanyanI camatkRti spaSTa tarI Ave che. sAmAnya bALaka ane vardhamAnanI bAlyA vasthAne kayAMya meLa nathI. "putranAM lakSaNa pAraNumAM' e kahevatathI paNa AgaLa vadhI. vardhamAne te mAnA udaramAMthI ja potAnAM uttama lakSaNone paricaya ApavA mAMDe hate. pote Atmarata jIva che. e anubhava paNa mAtAne keTalI vAra thaI cUka hato ! kharekhara te mahAvIra-vardhamAna tarIke jamyA pachI AtmajAgRti mATe temane kaMI puruSArtha kare paDe nathI. temanI svarUpa-samAdhi sahaja hatI. hA, je kaMI puruSArtha karyo te sarvajJatA-vItarAgatA sudhI pahoMcavA mATe karyo. e pahelAnI te sarva gyatA temanAmAM vidyamAna hatI. itihAsa kahe che ke teo bilakula zIzuvayamAM hatAM tyAre eTale ke cAra-pAMca varSanI uMmaramAM rAjamahelanA uparanA mALanAM eka ekAMta rUmamAM dhyAna dharI besI jatAM. dAsa-dAsIo ke mAtA Akhe rAjamahela Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krAMtivIra mahAvIra 235 pharI vaLe, vardhamAna najare na paDe. cheka chellA oraDAnAM ekAMta khUNAmAM padmAsana lagAvI, AMkha baMdha karI nijamAM lIna thaI gayA hoya. kalAke sudhI temanI samAdhi utare nahIM. keTalIvAra te divasa sudhI kaMIjana paNa lIdhuM na hoya. bhejananA thALa ema ja paDayA rahe ane vardhamAna pitAnI dhyAna-mastimAM hAya. baMdhuo! tame kaheze ke A atizayokita nathI lAgatI? ATalI nAnI uMmarane bALaka zuM samaje AtmA ane zuM samaje dhyAna? hA ! e badhuM ja samaje. uMmara te zarIranI heya AtmAnI nahIM. vaya bhale to prabaLa hoya ke sarva-sAmAnya dRSTie azakya dekhAtuM kArya temane mATe sahaja hoya!! huM tamane A kALamAM thaI gayela mahApuruSanI vAta karUM svAmi vivekAnaMda, je hamaNAM ja thaI gayA. temanAM jIvana-caritramAM batAvyuM che ke teo jyAre sADAtraNa varSanAM hatAM. tyAre eka oraDAmAM AMkhe aMtaramAM eka prakAranAM UMDA AnaMdanI anubhUti thAya. bAlyAvasthA eTale vANI dvArA kahetAM na phAve. paNa pita-pitAmAM anubhave. e ema samaje ke nAnAM bALakane badhAMne ja AvuM thAya. eka vAra pitAnI uMmaranAM 8-10 bALakane bhegA karIne kahe cAle ApaNe ramIe! badhAM ja bALakane eka rUmamAM besADyA. rUma baMdha karI dIdho. pachI kahe huM jema AMkhe baMdha karIne besuM chuM. tema tame badhA besI jAva. badhAne dhyAnamAM besADI dIdhAM. A che temanI alaukirtA, pAtratA, gyatA! eka kalAka sudhI pote te sthira thaI gayA. paNa bIjA bALakone sthiratA kyAMthI Ave ? e bicArA to caMcaLa thavA mAMDayA. hAtha-paga halAvavA mAMDayA. paNa eTalI uMmaramAM ya vivekAnaMdanI pratibhA evI hatI ke koI bALaka enAM virodhamAM kAMI karI zake nahIM. tethI kaI bALaka UbhuM na thayo. badhA kalAka sudhI game-tema beThAM rahyAM. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM vivekAnaMdanuM dhyAna pUrNa thayuM eTale e bIjA bALakone pUche che ke "tamane ke prakAza dekhAye!' bALake kahe "amane te aMdhArUM dekhAyuM ! AMkhe baMdha hoya te prakAza kema dekhAya? aMdhAruM ja hatuM amArI sAmevivekAnaMda kahe che: "mane te lAla-lIle-pILo prakAza dekhAya !" baMdhuo ! A che Atmika gyatA ! temAM vayane zo saMbaMdha? vaLI ApaNuM sthala daSTi mAtra vartamAnane ja jANe paNa kALanAM paDane ArapAra bhedI bhUtakALa sudhI pahoMcI zake nahIM. AvA gya AtmAo pUrva bhave sAdhanA karIne AvyA hoya ane saMskAra sAthe laIne janma tethI bAlyavaya bhale hoya paNa AtmAmAM samajanI paripakavatA hoya. vaLI temanAM kiyA-kalApa, vartana kaMIka evA asAdhAraNa hoya ke badhAM tene samajI paNa na zake. vardhamAna gurukuLamAM te bhaNyAM nahIM. tethI pitAe bhaNavAnAM sarva sAdhane mahelamAM lAvI dIdhAM ke temane lADale mahelamAM rahI bhaNe. paNa divase ane mahinAo vItyA chatAM eka paNa sAdhanane hAtha nathI aDADyo. tyAre eka vAra mA pUche che. "beTA! tuM zuM bhaNe che? "mA! huM roja ghaNuMghaNuM vAMcu chuM. !" , are beTA! eka paNa graMtha ughADyo nathI. badhuM ja ema ne ema paDyuM che. tuM zuM vAMce che?" mA! granthanI zuM jarUra che? huM te A vizvanAM eka-eka dravyone vAMcu chuM. jeTalA jaDa padArtho mArI sAme Ave athavA na paNa Ave. tenAM pariNamana ne jouM chuM. jANuM chuM. vAMcu chuM. eTaluM ja nahIM mA ! huM mane vAMcu chuM. huM AtmA, mArAmAM pratyeka samaye thatAM pariNamanane vAMcu chuM !" beTA! A zuM bole che ? mane kaMI samajAtuM nathI. padArtho ne te kaMI vAMcavAnA hoya ! pitAne vAMcavAnuM hoya ! beTA ! tArI vAte ja badhI aTapaTI!" Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMtivIra mahAvIra 23 baMdhuo ! avadhijJAna sAthe laIne AvelA jIvane zuM bhaNavuM ? bhUta-bhaviSya-vartamAna traNe kALanI amuka maryAditarUpI padArthonI paryAyane jANe. tene mATe bAhayajagatanuM jJAna zuM meLavavAnuM rahe? ApaNane kaMI vAMcavA, zIkhavAnI jarUra, vicAravAnI jarUra che tyAre ja rahe ke je e viSayathI ajJAta hAIe. paNa jene jANatAM hoIe temAM zuM zIkhavAnuM? vaLI teonI dRSTi sthala padArthonAM bAhya AvaraNa sudhI ja na rahe paNa tene bhedIne padArthanI sUkSmatA sudhI pahoMcatI hoya. Ama bhagavAna mahAvIranI jIvana carcAne vicAra karIe te ApaNI buddhi kAma na kare. emanAM jIvananI eka-eka paLa kevA bhAvamAM. kevA vyavahAramAM vyatIta thaI haze. te ApaNe kaI rIte samajI zakIe ? ApaNuM jIvana vyavahAra sAthe emanAM jIvanane mUlavIe te baMdha bese ja nahI. zuM teo tamArI jema savAre UThI, chApu vAMcatA haze? nityakArya patAvI snAna karI ophise jatAM haze ? AvIne jamIne gharanAM sAthe ceDI sukha-duHkhanI vAta karI sUI jatAM haze? AvI haze emanI jIvanacaryA? zuM lAge che tamane ? nA, sahuthI nirALA evA e vardhamAna ne bAhya jagata sAthenAM sthUla vyavahAra sahaja chUTI jatAM haze. dIkSA lIdhA pahelAM paNa kalAke sudhI eka jagyAe besI UMDA ciMtanamAM ekAgra thaI jatAM hatAM. vAtAvaraNamAM zuM thaI rahyuM che. tenI khabara rahetI nathI. AvI dazA jenI hoya tene kema samajIe ApaNe? dIkSA lIdhA pachI paNa mAtra jJAtA-daSTa bhAvamAM rahayAM che. ahIM eka prazna upasthita thAya ke teoe tIrthaMkara nAmakarma bAMdheluM hatuM. tIrthakara thavAnA che te nizcita ja hatuM ane sAthe A ja bhave mokSa thavAne che e paNa nizcita ja hatuM. vaLI bAlyavayamAM ja ATalI pUrva janmanI sAdhanAnA phaLa svarUpa gyatA laIne janamyA hatAM te zuM teo dIkSA na leta te na cAlata? bharata cakravartI ke mArUdevA mAtA gRhastha veze ja kevaLajJAna pAmyA, te mahAvIre zA mATe dIkSA lIdhI ? Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 huM AtmA chuM temanA mATe dIkSA levI koI anivArya na hatI ! sahaja che A prazna paNa A viSayane sUkSamatAthI vicArIe ! mahAvIranuM gRhasthAzrama cheDIne sAdhu thaI javuM. e e prakAranuM pariNamana hatu. jema anya pariNamana thayA kare che tema A paNa eka pariNamana thayuM. gRhasthane veSa utArI sAdhu veSa svIkArI lIdhuM. basa mAtra ATaluM ja. bAkI te temane sarva chUTeluM ja hatuM. kaMI choDavApaNu hatuM nahIM. aMtara te kyAranuM ya nitha thaI gayuM hatuM. A eka teonI bhAva pariNati hatI ane te pariNamana sAkArarUpe ghaTita thaI gayuM. prabhu sAdhu banI gayA. dIkSA lIdhA pachI AtmAnAM bhAvamAM vRddhi thaI rahI che. tarata ja cothuM mana:paryavajJAna pragaTa thayuM che. prabhu svanAM utthAna sAthe paranAM utthAnamAM nimitta banI rahyAM che. dIkSAnA prathama mAsathI ja prabhune upasargo zarU thaI gayA che digambara ve, mana sAthe vicare che. kayAMka dhyAnamAM UbhA rahI jAya che. keI temane cora samaje. dhutAre samaje. ane pIDA Ape che. te vaLI kaI deve ane pazuo paNa prabhune satAve che. prabhunuM vicaraNa vaizAlInI AjubAja thatuM rahyuM tyAM sudhI te moTe bhAge prabhune satAvanAra pahelAM satAve ane pachI oLakhI jAya ke A te vaizAlInAM rAjakumAra vardhamAna che. eTale prabhune page paDe. mAphI mAge. mAna-sanmAna kare. AhAra-pANI vaherAve. Ama badhe ja thavA mAMDayuM tyAre prabhue e pradeza cheDI dIdhuM ane jyAM temane keI natuM jANatuM tevA anArya dezamAM gayA. tyAMnI prabhu taddana asabhya-asaMskArI. vaLI kurupa. A suMdara dehadhArI mAnavane teoe kayAreya je ja na hatuM. leke prabhune jovA mATe ToLe vaLe. temanAM dehamAMthI nIkaLatI sugaMdhathI AkarSAI temanI pAse Ave ane jaMgalI pazanI jema prabhunAM zarIramAMthI mAMsa-kApI kApI, kAcuM ne kAcuM mAMsa khAI jAya. A mAMsa te bahu mIThuM lAge. AvuM svAdiSTa mAMsa te kadI Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMtivIra mahAvIra 239 khAdhuM netuM ema kahI pharI-pharI prabhunAM zarIrane mAMsa teDI-tADI trAsa Ape che. - prabhu badhA ja parISaha-upasargo samatA bhAve sahana kare che. kadI kaI jIva para viSamatA AvI nathI. Ama ekadhArA satata sADA-bAra varSa sudhI A duHkhe sahana karyA ! ahIM vicAra Ave ke zA mATe prabhune ATaluM badhuM sahevuM paDyuM? zuM kAraNa hatuM ? tene uttara ciMtanamAMthI ja zepa paDe che. prabhune je-je mAnava-deva ke pazuoe upasarga ApyA te badhAM ja jIve sAthe prabhune vera hoya te ja e jIvenAM aMtaramAM veranAM bhAve jAgyA hoya kahevata paNa che ke "vera vinA jhera na hoya" ahIM te karma-philosophInuM gaNita ekayureTa che. temAM jarA paNa pherAphara na thAya. tethI e nakkI kevA kevA vera bAMdhyA haze ? saMgamadeva eka rAtamAM ekI sAthe 19 parISaha Ape, te badhAM ja verAnubaMdha eka sAthe udayamAM AvyA. te e bAMdhatI vakhate paNa eka sAthe ja bAMdhyA haze ne ? | vicAro baMdhuo ! mahAvIra je AtmA. jemanAmAM tIrthakara thavAnI yogyatA paDI che. e AtmAe keTa-keTalA viSamatAnAM pariNAme sevyA haze. rAga-dveSa bane bhAvo keTalA gADha pravaryA haze ke sADA bAra varSa sudhI ekadhArA bhegavavA paDe evA bhayaMkara vera bAMdhI lIdhA. e . paNa be-cAra jIvo sAthe nahIM paNa aneko sAthe ! granthakAra kahe che ke covIza tIrthakaromAM sahuthI vadhAre karmo aMtima - tIrthakara prabhu mahAvIranAM hatAM. eka bAju trevIsa tIrthaMkaranAM karmo ane eka bAju ekalA mahAvIranAM karmo te paNa mahAvIranAM karmo vadhI jAya. e paNa vairAnubaMdha ja vadhAre! Ane matalaba e nIkaLe che ke anya tIrthakaro karatAM prabhu mahAvIranAM AtmAe keTalAM karmo bAMdhyA haze. bAMdhyA hoya te ja sattAmAM hoya ane sattAmAM hoya te ja udayamAM Ave ! Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM chatAM Pluse point e hatuM ke A badhAM ja karmo, A aMtima bhavamAM udayamAM AvyA ke prabhunAM AtmAmAM e karmo sAthe laDavAnuM sAmarthya pragaTI cUkyuM hatuM. parAkASThAnI samatA ane sahiSNutA keLavAI gaI hatI. jethI junAM verAnubaMdha, navA karmanAM baMdhanamAM nimittarUpa na banyA. je A pahelAMnAM kaI bhAmAM udayamAM AvyA hoya te kadAca tene zabdo sAme hArI gayA ene niyANa bAMdhI tapa-saMyama vecI nAkhyA. tri-pRSTha vAsudevanAM bhAvamAM sattAnA mada sAme hArI gayA ane sIsuM reDAvI bhayaMkara verAnubaMdha karavA sAthe samyakatvanuM vamana karI nAMkhyuM. e baMne bhavemAM samatA rahI zakI nahIM paraMtu tIrthaMkaranAM bhAvamAM svane sAdhI lIdho che. tethI game tevA bhayaMkara upasarga- parISahane paNa atyaMta samatApUrvaka sahI lIdhA. devarAja IndranI sahAyane paNa asvIkAra karyo. badhAM ja karmone hasatAM-hasatAM AvakAryA. tyAM mehanIya karmanI ekAda prakRti udayamAM AvatI tyAM paNa tenI sAme hAra svIkAravI paDI hatI. te have AkhAne AkhA mehanIya karma sAme bAtha bhIDI che ane ane e mehane parAjita karyo. prabhune ATalA karmo bhegavavA paDyA. e hakIkta karmanA-eka anya siddhAMtane sAbita kare che. tIrthaMkara thavuM hoya tenAM puryo jabaradasta hoya. A vizvanI aMdara vadhumAM vadhu puNya laIne pedA thAya te mAtra tIrthakara ja! de tathA Indro paNa temanAM e agAdha puNyabaLanAM kAraNe janmathI nirvANa sudhI sadAya sevAmAM rahe. eka paNa prabhuthI dUra na rahe. evA puNyanAM rAzi hovA pachI paNa tenAM kAraNe pApa dUra nathI thaI jatAM, nAza nathI pAmatA e te bhegavavAnAM eTale bhogavavAnAM ja! cAhe tIrthakara hoya ke telI! banene puNya ane pApanAM hisAba te barAbara ja cUkavavA paDe ! karmanAM darabAramAM saha samAna keInane nahIM kaI mATe nahIM.! have mahAvIranAM jIvananAM eka anya pAsAne vicAra karIe. teo jema AdhyAtmiktAnuM sarvocca zikhara sara karavA AvyA hatA. tema prabhunAM nimitte sAmAjIka sudhAra paNa thavAnAM hatAM. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krAMtivara mahAvIra 241 temAM sahu prathama vAta prabhunAM janma samayamAM brAhmaNe pitAnuM brahmateja visarI cUkyA hatAM. jANe teo samAjanAM saramukhatyAra thaI gayAM hatAM. mAnavenAM jIvanane badhe ja AdhAra brAhmaNe para rahete. gRhasthAzramIne kAMI paNa meLavavA mATe moTA kharcALa yajJa karavA paDatAM. e yajJamAM vedanAM nAme balidAna devAtAM "vairichI hiMsA hiMsA na mati" A sUtrane jerazerathI prasAra karI, dharma mATe karavAmAM AvatI hiMsAmAM pApa nahIM paNa puNya thAya che ema bhoLA lekene bharamAvI brAhmaNe yajJamAM pazubali ja nahIM paNa mAnavabali paNa detAM hatAM. brAhmaNa kULamAM mAMsAhAra paNa pracalita hatuM. je Aje paNa haju bihArabaMgALanAM brAhmaNamAM che. Ama brAhmaNatva bhUlIne halakA saMskArathI halakI jAta jevA thaI gayAM hatAM. eTale ja devAnaMdA brAhmaNanI kukSIe Avela mahAvIranAM AtmAnuM garbha sAharaNa devene karavuM paDyuM ane kSatriyANInI kukhe mUkavA paDayA ! keTalAka prazna kare che ke graMthakAre anusAra mahAvIrane nIca gotrane baMdha paDeya hatuM tethI devAnaMdAnI kukSIe AvyA. te zuM brAhmaNa kuLa nIcuM kuLa che ? nA brAhmaNa kuLa UMcu paNa te tenAM saMskAromAM rahe te! je brahmatvane bhUlI jaI ghera hiMsAmAM rAcatA hoya te te game tevuM kuLa hoya tene UMcu kema kahI zakAya ! Akhara UMcuM netra ane nIca getranI vyAkhyA zuM che? jenAmAM UMcA saMskAra, sabhyatA ane sad guNe che tenuM kuLa UMcu ane je sArA kahevAtA kuLamAM janmyA pachI kusaMskAra asabhyatA ane durguNanAM raMgathI raMgAye hoya te tenuM kuLa nIcuM ! devAnaMdA-Sabhadatta saMskArI hovA chatAM e vakhate hiMsAnuM sAmrAjya phelAyeluM hatuM. e ja dharmane anusaranArA hatAM. yajJanAM kiyA-kAMDane mAnanAra hatAM. pitAnI paraMparAne nibhAvavI paDatI hatI. AvA kuLamAM janma laIne tIrtha karavA jevI asAdhAraNa pratibhAne teo khIlavI na zake, ane ghera hiMsAmAM dharma mAnanAra strI-puruSa tIrthaMkaranAM mAtA-pitA bhAga-3-16 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 huM AtmA chuM thavAnuM saubhAgya na pAmI zake. A badhI paristhitine dhyAnamAM rAkhI e samaye brAhmaNa kuLane nIca kuLa kahyuM. prabhue dIkSA lIdhA pachI e ja brAhmaNa kuLa sAme jehAda jagADI. hiMsAnuM tAMDava nRtya jyAM thaI rahyuM hatuM tenI sAme ahiMsAne jhaDe lai medAne paDayAM. yajJo ane balidAne baMdha karAvyA. AdhyAtmika daSTikoNathI Atma-sAdhanAnI vedI para pitAnI ja duvRttinAM balidAna rUpa ya samajAvyA. ahiMsA paramo dharma rUpa mahAmaMtra jagatane Akhe. vaLI zudra ane nArI, dharmanAM adhikArathI vaMcita hatAM. are zudro te aspRzya gaNatAM. prabhue e batAvyuM ke dharmane adhikAra sahune sarakhe che. ane teoe pitAnAM dharma saMghamAM zudra jAtinAM lekene tathA nArIne dIkSA ApI. sahunAM samAna adhikArane sthA. prabhu mahAvIranAM jIvanane bIjo eka bahuM prasiddha prasaMga che ApaNe sahu jANIe chIe paNa tenA hArdathI ajJAta chIe. prabhu kauzammI nagarImAM padhAryA che. AhAra levA mATe abhigraha dhAraNa karyo che, dAsI banelI rAjaputrI yAtanA veThatI hoya. yAtanAnA cihnarUpa hAthe page beDI, mAthe muMDI, bheMyarAmAM baMdha, traNa divasanI bhUkhI, sUpaDAmAM aDadanA bAkuLA, AMkhamAM AMsu Adi-Adi tera bolane abhigraha che prabhune ! zuM prabhu kaI rAjarANa, zreSThI patnI, keI zeTha-zrImaMtanAM gharane abhigraha ne'tA karI zakatA? zA mATe A abhigraha karyo ? prabhunAM caraNanAM upAsako A nagarImAM ghaNAM hatAM. jyAM jAya tyAMthI atyaMta bhAvapUrvaka AhAra maLe tema hatuM. chatAM AvI tuccha cIja ane tiraskRta vyaktine abhigraha karavA pAchaLa jarUra kaMIka rahasya chupAyeluM haze ! prabhu roja AhAra mATe ghare-ghare padhAre che. Aje A zerImAM te kAle pelI zerImAM! dhanavAnane tyAM jAya che te nirdhanane tyAM paNa jAya che. paNa badhethI ja gaucarI lIdhA vinA pAchA phare che. jenAM AMgaNamAM prabhu padhAre te AnaMda-vibhera thaI bhAvapUrvaka prabhune AhAradAna karavA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krAMtivIra mahAvIra ra43 AgaLa Ave ane prabhu mAtra eka draSTi nAkhI pAchA phare. hAthamAM AhAra pAtra laI ubhela gRhasthanI pAtratAmAM mAtra nirAzA ! Ama roja banavA mAMDayuM. jenAM AMgaNuthI prabhu pAchA phare. te nirAza thaI pitAnAM durbhAgyanI kahAnI bIjA be-cAra na kare. divaso para divaso vItavA mAMDayA. are ! mahinAo pasAra thavA mAMDayA! yegI ane vinAnAM che. AkhI ye nagarImAM hAhAkAra mace che. zuM mAge che egI? zAnI kAmanA che temane ! mauna yogI kaMI belatA nathI. jevI prasanna mudrA sAthe AvyA hoya evI ja prasannatA sAthe pAchA phare che. mahinAo vityA paNa bhegInAM mukha para khedanI eka rekhA nathI. ! nagarajane vadhu vyAkuLa che keI samajI zaktA nathI zuM che? sahanAM aMtaramAM mAtra eka prazna che ke ame zuM karIe te vardhamAna prabhu AhAra le ! paNa koIne sUjhatuM nathI ! eka divase kauzAmbInAM rAjA zatAnIkanAM mahelanA AMgaNamAM prabhu padhAryA. rANuM mRgAvatI mahAvIranA mAsI. prabhune joI aMtaHkaraNamAM AnaMdanA ogha uchaLavA mAMDayA. ahA ! keTalI bhAgyazALI chuM ke Aje vardhamAna svAmI, bhAvi tIrthakara mArA AMgaNe padhAryA, ane te svayaM rasoIgharamAM jaI sAtvika AhAra laI bahAra AvI; prabhue te anna para dRSTi paNa na karI ane pAchA pharI gayA ! basa, mRgAvatI para vAghAta thaye. e bebhAna thaIne DhaLI paDI! AsapAsa rahelA dAsa-dAsIo bhegA thaI gayA. upacArathI rAhune saceta karyA. rANInI AMkhamAMthI cAdhAra AMsu vahevA mAMDayA ! ahA prale! aparAdha thaye mAro ! kyAM khAmI rahI gaI? mArA kevA bhISaNa pApa ke AMgaNe AvelA prabhu pAchA pharyA. tenA hRdayane kalpAMta kyAMya samAto nathI. tyAM te mahArAjA mahelamAM padhAryA ane rANI rAjA para roSa ThAlavavA mAMDI : rAjA che tame A nagarInAM? zuM kare che? tamArI nagarImAM mAre vardhamAna, muni banIne ghare-ghare bhikSA arthe ghUmI rahyo che. ane eka dANo Aje pAMca-pAMca mahinAthI prabhunAM pAtramAM nathI paDe! tene vicAra che tamane! dhikkAra che tamArA rAjyane !" Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 huM AtmA chuM sAMbhaLI rAjA paNa vyAkuLa thaI uThyA. paNa zuM kare. teNe tarata meTA jotiSAcAryane lAvyA ane pUchyuM, e ya bicArA nirUttara! mahArAja, A yAgIne kaI kaThina abhigraha che. te huM paNa na jANI zakuM. yogAnuyoga evuM banyuM ke bIje ja divase mahAvIra rAjyanAM maMtrI suguptane AMgaNe padhAryA. maMtrI patnI naMdA mahAvIranI parama bhakta hatI. zramaNe pAsikA hatI. mahAvIra pratye akhUTa zraddhA-bhakti tenAM aMtaramAM hatAM. e paNa prabhune joI harSathI ghelI ghelI thaI gaI. hAza! Aja mAre tyAM prabhune pAraNuM thaze evA bhAva sAthe madhura anna vahorAvA hAtha upADe che tyAM prabhu cAlyA gayA ane naMdAnAM hRdayanAM baMdha tUTI gayA. bera-bAra AMsue rUdana karavA mAMDI. "hAya ! mArA nAtha, zuM aparAdha thaye. kema pAchA pharyA? jyArathI sAMbhaLyuM che ke Apa AhAra nathI letAM tyArathI mArA mATe paNa ana jhera thaI gayuM che. reja khAuM chuM paNa kaDavuM lAge che ana! prabhu keTalA divasathI pratIkSA karatI hatI ke prabhu mAre AMgaNe padhAre. Apa padhAryA ane mane durbhAgIne taDapatI cheDI cAlyA gayA. prabhu zuM karUM huM ApanA mATe ?" naMdAnI AMkhanAM AMsu vahI rahyAM che. eTalAmAM rAjAnI dAsI AvIne samAcAra ApyA ke gaI kAle prabhu rAjamahelamAM padhAryA hatAM tyAM paNa Ama ja thayuM. naMdA vadhu vihavaLa banI gaI. tyAM ne tyAM besI rahI. jamavAne samaya . mahAmaMtrI su-gupta jamavA ghare AvyA, ane naMdAnAM aMtaranuM duHkha gusso banI pati para varasI paDyuM "tame maMtrI che A rAjyanAM? bhAna che tamane prajAmAM zuM thaI rahyuM che? keNa duHkhI che, keNa sukhI che enI tapAsa karI che kadI tame? kayAM gaI che tamArI buddhi ? kayAM gaI che tamArI zakti ?" naMdA zeSa bhaya svare eka sarakhuM bolyuM ja jAya che. vANune viveka paNa cUkI gaI che. prabhu pratye rahela bhakti bhAva atyAre Aveza banI umaTI rahyo che. maMtrI samajI nathI zakatA ke A badhuM zuM che? zA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krAMtivIra mahAvIra 245 mATe Aje naMdA ATaluM bele che! AvI su-saMskArI nArI Aje ATalA kaThera zabdo kema kahI rahI che. maMtrI vicAre che ane naMdAnI vANane pravAha AgaLa vadhe che ATalA mahinA vitI gayA. tame kema tapAsa karavAne prayAsa nathI karyo ke pAMca-pAMca mahinAthI yogI kema AhAra letA nathI ? gayA che kyAreya prabhu pAse? pUchayuM emane ? Apane zuM che? kayAre bhejana karaze? tamane te roja mevA-mIThAI joIe che ane gI reja ghare-ghare anna mATe bhaTakI rahyAM che! dhikkAra che tamArA rAjya bhaMDArane, dhikkAra che tamArA haryAbharyA khetarane ! dhikkAra che tamArA dhAnya kaThArone ! jene eka dANo paNa prabhu mATe nathI!" belI-bolIne naMdA thAkI gaI. maMtrI zAMta che samajI gayA zuM thayuM che. gaIkAle rAjamahelamAM paNa A pramANe ja thayuM hatuM. maMtrInAM hRdayamAM halacala macI gaI. kharekhara kAMIka karavuM joie. maMtrI, mahArAjA pAse gayA. mahArAjAe paNa e ja vAta karI ane tapAsa karavA vicAra karyo. teo pote maMtrI sAthe nagaranAM anya zreSThIene laIne prabhu je udyAnamAM birAjatA hatAM tyAM gayA. vaMdana karI namratA pUrvaka prabhune pUchavA prayatna karyo. prabhu! Apa zuM Iccho cho? Apa je kaho te badhuM ja karavA taiyAra chIe. paraMtu Apa bhUkhyA na rahe. amArAthI A nathI sahevAtuM ! ame kamAIe. khAIe badhuM ja vyartha! ApanAM AhAra mATe amArA anna ne eka dANo paNa upayogI na thAya te amArUM anAja vAMjhiyuM kahevAya. prabhu! kaho zuM karIe ame !" paNa prabhu te e ja mastImAM, madhura hAsya sAthe mauna! kaMI ja uttara nahIM. sahu nirAza thaI pAchA phare che! prabhu reja AhAra mATe nagarImAM padhAre che. seMkaDo mANasa, narane nArIo-bALake prabhunI pAchaLa pAchaLa jAya che. prabhune kayAM AhAra maLe che? sahune jANa thaI gaI che ke prabhune abhigraha che. tethI kayAM Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 AtmA chuM" kenAM hAthe abhigraha pUro thAya che e jANavAnI sahune utsukatA thAya che. paNa prabhu te ghera-gherathI pAchA phare che. jenA gharathI pAchA phare tene atyaMta dukha thAya che. baMdhuo! tamAre tyAM saMta-satIjI padhAre ane asujhatuM thAya athavA keI kAraNe vaherAvI na zake to keTaluM duHkha thAya che ! mArA bhAIo-bahenanI AMkhamAM AMsu AvI jAya. ane pharI jyAM sudhI saMta AMgaNe na padhArene vaherAve nahIM tyAM sudhI zAMti thAya nahIM. te A te trileka pUjya tIrthakara ! AMgaNe padhAre ane kaMI paNa lIdhA vinA pAchA phare te duHkha thAya te svAbhAvika ja che. prabhunAM AhAra samaye. temanI pAchaLa janAra vyaktiomAM roja vadhAre thaI rahyo che. jema-jema divasa vyatIta thatAM jAya che tema-tema lekenAM haiyAM vadhune vadhu duHkhI thatAM jAya che. AkhA nagaramAM halacala macI gaI che. sahu sUtAM-besatAM. basa eka ja vAta kare che. jANe AkhA nagara para kaNa-kaNamAM mahAvIra chavAI gayA che. sahunAM hRdaya vyAkuLatAthI vyathIta thaI rahyAM che. pAMca mAsa para Aje paccIzame divasa che. prabhu AhAra mATe nIkaLyA, pAchaLa seMkaDo nahIM hajhAre mANasanuM ToLuM che. rAjA zatAnika rANI mRgAvatI, maMtrI suzupta ane naMdA paNa khule page prabhunI pAchaLapAchaLa cAlyA jAya che. dase dizAo prabhunAM jaya-jayakArathI gAjI rahI che. sahunAM haiyAmAM eka ja bhAva che ke have te prabhune abhigraha pUro thAya! prabhu dhanAvaha zeThanAM AMgaNe padhAryA. makAnanI nIce pAchaLanAM bhAgamAM eka bheMyarU che. bheMyarAnAM dvAra pAse AvI prabhu aTakI gayA. sAme joyuM te eka yuvAna dAsI, muMDita mastake, jIrNa va, hAthe-page beDI, hAthamAM sUpaDuM, sUpaDAmAM bAkuLA, mukhe navakAra gaNI rahI che. manathI bhAvanA bhAve che ke koI atithi, keI tyAgI, keI saMta padhAre temane bAkuLA vaherAvI pachI ja traNa divasanuM pAraNuM karIza. teNe sAme mahAvIrane joyAM. jenA mATe varSonI cira jhaMkhanA hatI te prabhu padhAryA che. hRdaya AnaMdathI praphullita thaI uThayuM, ane sasmita vadane prabhune AvakAryA ! Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 kAMtivIra mahAvIra prabhue eka daSTi A dAsI para nAkhI ane pAchA pharavA paga upADa. bhAgya kayAre khulaze ! AMgaNe AvelA nAtha pAchA phare che?" ane AMkhamAMthI azrudhArA vahevA mAMDI. prabhue jarA pAchaLa vaLI joyuM. dAsInI AMkhamAM azu yA ane e digambara prabhue pitAnAM bane hasta laMbAvyA, dAsIe aMtaranAM ullAsa bhAve prabhunAM karapAtramAM bAkunA vaherAvyA. prabhune abhigraha phaLe. prabhue pAraNuM karyA. ane gaganamAM devaduMdubhi vAgI. e ja kSaNe camatkAra thaye. dAsInAM hAtha-paganI beDI tUTI gaI. mUMDIta mastaka para suMdara keza kalApa thaI gaye. soLe zaNagAra zarIra para thaI gaye. dAsI AgaLa AvI prabhunAM caraNomAM DhaLI paDI. devee senaiyAnI vRSTi karI. sAthe rahelA sahu nara-nArI Azcarya vibhora thaI thayA. prabhu e eka dAsInAM hAthe, eka gulAmaDInA hAthe pAraNuM karyuM ! baMdhuo ! kahAnI ahIM samApta thAya che. paNa prasaMganuM hArda ahIMthI zarU thAya che. meM pahelAM kahyuM tema prabhu sAthe rAjA-rANu hatAM, maMtrI, zeTha, zrImate aneka strI-puruSa hatAM ! rAjA zatAnIka ane rANI mRgAvatI AgaLa AvI oLakhavA prayatna kare che. keNa che e bhAgyazALI yuvatI ? dAsI hovA chatAM prabhunAM abhigrahane pUrNa karavA e bhAgyazALI banI ! ane tarata oLakhI gayA. mRgAvatInI ja bahena dhAriNuM nI putrI vasumati. jeIne bane zaramindA banI gayA. arere ! eka rAjaputrI ! ApaNI ja bhANeja. ApaNe rAjyamAM dAsatva veThI rahI che ? rAjAne potAnI jAta para tiraskAra chUTayo ! are ! ATalI samajadArI hovA chatAM meM dAsa prathAne poSaNa ApyuM. dAsa ne kharIdavA nI chUTa ApI te mArI vasumatine paNa dAsa banavuM paDyuM! dhikakAra che mArI buddhi ne ? teo sajaLa nayane prabhunAM caraNomAM paDI gayA. prabhu samakSa pratijJA karI, prabhu AjathI mArA samagra rAjyamAMthI dAsatva prathA ne dUra karUM chuM. jenAM-jenAM gharamAM kharIdAyelA dAsa-dAsIo, hoya te Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 huM AtmA chuM hAranAra prathA hatI. eka bhara haze ke ApaNe tyAM . badhAM ne svataMtra karavAne hukama karUM chuM" basa, prabhune je joItuM hatuM te maLI gayuM. prabhu gaMbhIra mudrAmAM tyAMthI vidAya thayA ! baMdhuo! tamane ItihAsanI khabara haze ke ApaNe tyAM prAcIna kALamAM A dAsava prathA hatI. eka rAjA bIjA rAjA para caDAI kare, je jIte te hAranAra rAjAnAM nagara mAM lUMTa calAve, temAM nara-nArIone paNa pakaDI ne laI Ave. temAM zeTha-zrImaMta nAM gharanAM strI-puruSa paNa heya. rAjarANI rAjakuMvarIo paNa hoya. ane sAmAnya gharanAM nara-nArI paNa hoya. te badhAMne pitAnAM rAjyamAM laI Ave, ane jema pazunI bajhAra bharAya tema dAsa-dAsIonI bajhAra bharAya. pazu ke kaI cIja-vastunI jema strI-puruSa vecAya tenA sedA thAya. jenA gharamAM dAsarUpe jAya te ghara nAM mANaso dAsa sAthe kaSAyathI paNa kura vyavahAra kare. pazuthI paNa badatara jIvane tyAM jIvavuM paDe. kAma te kare ja khAvA na maLe ane uparathI bhayaMkara mAra sahana kare paDe. bicArA dAsa-dAsI trAsI jAya. tene ema thAya AnA karatAM narakanI vedanA sArI. te kayAMya kaI pAse jaI belI na zake pitAnuM duHkha kahI na zake. kAraNa ghare-ghare A dazA heya. rAjA-mahArAjA ke zeTha zrImate paNa A prathAne protsAhana Ape. rANe dhAriNInI putrI paNa dAsI thaIne ahIM AvI hatI. dhanAvaha zeThane tyAM kharIdAIne lAvyA hatA. jyAM tenuM nAma caMdanA hatuM. AvA te hajhAre dAsa-dAsIo gAmegAma hatAM. bhagavAna mahAvIra nAM aMtaramAM A dAsa-prathA zalyanI jema khuMcatI hatI. mAnava sAthe ne A kura vyavahAra temanAM aMta:karaNa ne sukha levA dete nahatA. temanAM hRdayamAM eka pIDA hatI. jyAM sudhI A prathA dUra na thAya tyAM sudhI temane cena paDe tema na hatuM. prabhue A abhigraha eTalA mATe ja karyo hate. teo jANatAM hatAM ke A jaldI pUre nahIM thAya. teo pAMca mAsa ane paccIsa divasa pharyA. temanA abhigrahanAM badhAM bela te chellA traNa divasathI Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMtivIra mahAvIra 249 ja sarjIta thaI rahyA hatAM ane chelle divase ja pUrA thavAnAM hatA. paNa reja-reja nagaramAM AhAra levA jaI nagaravAsIonA dilamAM eka jAtanI vyAkuLatA UbhI karI dIdhI. eTaluM ja nahIM rAjA-maMtrI, zeTha -zrImate sahunAM aMtarane evI rIte taiyAra karyA ke samaya Ave prabhu je karavA Icche che te sahaja rIte thaI jAya. janamAnasa ne ulita karyuM ane ema nagarajane-ane rAjAnAM dvArA ja A kAma karAvyuM. prabhune kahevuM na paDayuM ke A prathA dUra kare. caMdanAnI dArUNa dazA, sudhI sahune pahoMcADavA hatAM. sahue najare nihALyuM. rAjaputrInI adhama dazA joI ane vyAkuLa thayelA hudaya palaLI gayAM. anyathA rAjA-mahArAjAo pAse, sattAdhIze pAse keI kAma karAvavuM saheluM nathI. prabhue janamAnasane samajI tenAM dvArA ja A kAma karAvyuM. baMdhuo ! loko kahe che ke prabhune abhigraha hatA tera belane ! paNa nA, huM kahIza ke prabhune abhigraha hatuM ke jyAM sudhI dAsatva prathA ne dUra karavAnAM bhAve rAjavInAM aMtaHkaraNa mAM nahIM janme tyAM sudhI AhAra nahIM lauM ! ane prabhune abhigraha phaLe. ApaNe sahu caMdanAnI A kahAnI mAtra, kahAnI rUpe ja jANue chIe. paNa A rIte tenI pAchaLanAM hArdane samajavAno prayAsa karyo khare! prabhue zA mATe abhigraha karyo ! are ! dAsa prathAmAMthI ja caMdanAne mukti apAvI eTaluM ja nahIM paNa tene potAnI prathama ziSyA banAvI. nArItva nuM gaurava karyuM ! hA, te baMdhuo! prabhue jevI rIte AdhyAtmika utthAna na mAga batAvyo tema ApaNe sAme sAmAjIka utthAna ne paNa eka Adarza prastuta karyo. tamArI pAse rahelI zArirIka, mAnasika, Arthika, adhikArI, zaktione upayoga. AvI sAmAjIka ku-rUDhIone dUra karavA mATe karajo. yugeyuge kaMI keTalIye ku-prathAo cAlI AvatI ja hoya che. dharmanAM kSetre paNa AvA rivAje ghara karI gayA hoya che. je samaya badalatAM badalAvA joIe. paNa ApaNe ema ja calAvatAM hoIe chIe. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra50 huM AtmA chuM vaLI je prathAothI keTalAka ne khamavuM paDatuM hoya, jIvanamAM muzkelI UbhI kare evI hoya tene te sarva prathama tilAMjali ApI devI joIe. baMdhuo ! paryuSaNa pahelAM paNa meM tamArI sAme vAta rAkhI hatI. Aje pharIthI kahuM chuM ke ApaNe tyAM A eka paraMparA che ke aThThAI ke ethI vadhu tapazcaryA keI kare te eNe sAMja-prabhAvanA lANuM kaMIka karavuM ja joI e AkhAye samAja ne e apekSA rahe ke amuka vyakti e tapazcaryA karI che te ApaNane kAMIka maLavuM joIe. je na Ape te samAjanI vyaktio ja bolaze ke A te lAMghaNa kare che. tamane Ape te ja tapazcaryA sAcI ? na Ape te lAMghaNu A Dephinezana kese banAvI ? kyAMthI lAvyA ? tame ja che ne A kahenArA ? zA mATe A ku-prathAomAM aTavAva che? je kALamAM A prathA zarU thaI haze tyAre e vakhatanAM deza-kALa anusAra kadAca e jarUra haze. paNa Aje nathI. vaLI e vakhate paNa kadAca AvI prathA nahIM hoya. ame meMgara pAse muDabidrI tIrtha che jainenuM, tyAM gayA hatAM. tyAMnA maThamAM eka sarakhA aneka zAstro tADapatrI para lakhelA hatA. eka ja zAstranI aneka prata ! amane Azcarya thayuM ke eka ja zAstranI ATalI pratanI zI jarUra ! zA mATe ATalI che. pUchayuM te khulAso maLyo ke AjathI 800 thI 1000 varSa pahelAM ahIM e rivAja hatuM ke kaI tapazcaryA kare te teo lahiyA pAse AvA zAstro tADapatrI para lakhAve, ane AkhA samAjamAM ghare-ghare prabhAvanA kare. jethI zratanI sevA thAya. dharmanI prabhAvanA thAya. ghare ghare zAstro hoya te ApaNuM Agama sAhitya sacavAI rahe. keTalAka e zAstrono svAdhyAya kare te tenuM jJAna paNa vadhe. AvA aneka hetuothI A prabhAvanA karavAmAM AvatI. e junA zAstro nuM ghara-gharathI kalekazana karI have maThamAM rakhAyA che ! baMdhuo ! AnuM nAma prabhAvane ! e prathA vAsaNamAM kayAre pUrAI gaI te mane khabara nathI. paNa huM tamane puchuM Aje ahIM tame . Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 kAMtivIra mahAvIra 2500-3000 bhAIo-bahene beThA che. kahe tamArA keInAM gharamAM eka nAnuM vAsaNa-vATakI ke DIsa Avaze te tamArUM kayuM daLadAra phITI javAnuM? kayAM baMgalA baMdhAI javAnA ? che keI lAbha ? vicAra te kare A meMghavArInA jamAnAmAM lhANI denArane 8-10-15 hajhArane kharce thAya ane jenuM pariNAma zUnya. vATakI laIne ahIMthI bahAra jaze ane denAranI ja niMdA karaze ! kevI che vATakI ! ApaNe te meDAmAM jUne kacaro paDe che. temAM kacare vadhyo ? je AvuM ja kahevuM che te zA mATe A prathA nathI teDatA ? jemAM kaMI ja lAbha na hoya te zA mATe cAluM rAkhavuM ? vicAre ! ghaNAM bicArA evA sAdhAraNa mANasa hoya che ke jene zArirIka-mAnasika zakti hoya che ke je moTI-moTI tapazcaryA karI zake. paNa Arthika sthiti na hoya te teo tapazcaryA karI zakyAM nathI. teo kahetA hoya che ke emane tapa karavAnI zakti te che paNa samAja sAthe UbhA rahevAnI zakti nathI. baMdhuo ! ApaNA samAjanAM bhAIo-bahene je AvA kAraNe tapa na karI zaktA hoya te te tapanI aMtarAya AkhI samAjane lAge che. sAmudAyika bAMdhelI aMtarAya sAmudAyika bhegavavI paDe. je aneka rIte bhagavAtI hoya che. keTalAka gAmamAM upAzraya hoya, ApaNe samAja paNa moTo hoya, sAdhu-saMtane vega paNa thatuM hoya paNa samAja mAM koI vyakti kharA dilathI dharma karI na zakto. hAya. dharma karavAnAM bhAva ja na jAge ! evA-evA gAma hoya che ke sAdhu sAdhvI tyAM cAturmAsa jAya. keTalI mahenata kare. paNa samAjamAM dharma karavAne ullAsa ja na jAge. A che sAmudAyika aMtarAya karmanuM sAmudAyika phaLa! baMdhuo ! mApha kare. paNa moTA zaheramAM te lANI devAnA competition cAle che ! eka vyakti 25 rUpiyAvALa vAsaNa Ape te bIje 100nuM Ape, te trIje 500 nuM Ape. eTaluM ja nahIM sonAnI enene vIMTIo apAya! huM tamane pUchuM chuM ke tamArI mahAmUlI tapazcaryAne zA mATe ATalAmAM veMcI do cho? je tapazcaryA anaMta-anata karma nirjarA karI Atma zuddhi kare che. tenuM mUlya sTIla-cAMdI ke sonAmAM AMke che ! mArA bhAIo ! bahu bhramamAM che, bhUlAvAmAM paDyA che! Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25ra huM AtmA chuM nIkaLe temAMthI bahAra manathI nirNaya kare ke tapa-tyAganA nimitta keInI pAsethI laIza nahIM ane koIne daIza nahIM.! huM AvI rIte lauM ane dauM tethI mArA ja sAdhamI baMdhune muMjhAvuM paDe, kheMcAvuM paDe. samAja sAme TakI rahevA devuM karavuM paDe evuM pApa nahIM AcaruM ! mArA zrImaMta bhAIone te huM pahelAM kahIza ke tamArI pAse zakti che saMpatti che te e kharcavAnA sthAna paNa aneka che. tamArA sAdhamI bhAI ke jenI Arthika sthiti na hovAthI jIvana jIvavuM paNa muzkela che. pahelAM to tenI bhALa meLavI guptadAna Ape ke e saddhara thaI jAya. bIjI vAta Aje rajanAM hajhAre pazuo katalakhAne jAya che, kAraNa zuM che ! tamArA gharamAMthI pazudhana tame kADhI nAMkhyuM. tenuM piSaNa tame karI zakatAM nathI. tame te nathI karatAM paNa jyAM pAMjarApoLamAM pazuone ucherAya che. te pAMjarApoLane evI saddhara banAve ke game teTalAM pazuo Ave teo tenuM piSaNa karI zake. baMdhuo ! khyAla rAkhajo ke tamArI pAse saMpatti hovA chatAM paNa tame je A bAbatamAM bedarakAra rahe te katalakhAne jatAM pazuonI hiMsAnAM pApanAM bhAgIdAra tame paNa che. tame temAMthI chaTakI jaI zakatA nathI. tame kahezo ke ame pazuone katalakhAne ekalatA nathI. te jAya to ame zuM karIe ! nA baMdhuo! tame je AMkho baMdha karIne besI raheze ane katalakhAne jatAM aTakAvavA mATe kaMI ja prayAsa nahIM kare te anumaMdanAnuM pApa te herI ja lyA che! huM tamane e kahevA mAgatI hatI ke tapa sAthe dAnane joDavA Iccho che te e rIte joDe ke jethI tamane Atmika lAbha thAya ane lenArane dravya lAbha thAya. kaI evI saMsthAo, jIvadayA khAtAM, jJAnakhAtAmAM game tyAM ApI zake che. paNa tapa sAthe vAsaNa vagerenI lANuM ApavAnI ku-prathAne have A samayamAM tyAga thavo atyaMta jarUrI che. mATe tamane sahune kahIza ke A tyAga karaze. AjanA A yugamAM A prathA ucita nathI mATe e ku-prathA ja che. basa, vadhu na kahetA sahu pratijJA kare evI bhAvanA...... - A cAturmAsamAM aneka bhAI-bahene e AvI pratijJA karI, AkhA e cAturmAsa mAM tapa-tyAga ghaNuM thayA paNa lANuM-prabhAvanA nahIM mAtra nirjarAnAM dhyeyathI ja tapazcaryA thaI. saMghanA bhAI-bahenane dhanyavAda Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAghane alaMviMdA...! vatarAga paramAtmA anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA vibhAvadazAne saMpUrNa naSTa karavA mATe che saMsAranAM sarva jI vibhAvamAM jIvI rahayAM che. vibhAva che tyAM ja bhramaNa che. svabhAva che tyAM sthiratA che. AdhyAtmika kSetramAM tyAjya je kaMi hoya te te vibhAva che. aMtarane vibhAva chUTe, vRttie chUTe te bAhya tyAga sahaja che. vibhAvane samajI, vibhAvanAM pariNamana ne samajI, vibhAvanA pari. NAma ne samajI, tene dUra karavA mATe ja pUrvAcAryo e AvA parvonuM nirmANa karyuM che. haMmezA saMsAranAM vyavahAramAM masta rahete jIva AvA parvonAM nimitte paramAMthI sva tarapha vaLI zake, pite pitAnuM nirIkSaNa karI zake. paramAM azAMta rahe te mAnava svamAM zAMta thaI zake mATe ja A parvanI mahattA che. jaina paraMparAnA pratyeka parva sAthe tapa-tyAga joDAyelA che, zA mATe? sArA ye jIvananI pravRtti khAvA-pIvAnAM kAraNe ja che. tenI pAchaLa ja badhuM pApa che, saMgharSa che, sAthe saMsAra A pravRtti pAchaLa ja che. kSaNabhara mATe mAnI lo ke mAnava-pazu-paMkhI koIne ya khAvAnuM ja na hota te. pravRtti zuM bacata ? meTA bhAganAM kAryo sudhA-tRSAnI tRpti mATe ja che. mATe je parvonAM divase mAM khAvA-pIvAnuM baMdha thAya te tenI pAchaLa ne AraMbha-samArabha rokAI jAya. ane samaya paNa bace. e samayamAM mAnava pitA tarapha joI zake. ApaNuM pa manaraMjana mATe nathI hotA paNa Atma vikAsa mATe hoya che. tapa-tyAga vinA Atma zuddhi thatI nathI. tethI ja ApaNumAM mahApuruSoe parvo sAthe tapa-tyAganI mahattA paNa gAI che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 huM AtmA chuM Aje parvAdhirAja paryuSaNane aMtima divasa. A sAta divasamAM ghaNAM bhAI bahene e tapazcaryA karI che. paNa have kaMIka tyAga karavAne che. e zuM ? prathama te ApaNuM aMtaHkaraNanAM UMDANamAM jaI pite -potAne nirakhIe, vicAra karo! ke A-sAta divasa thI kaMIka ArA dhana te tame karI rahyAM che. jJAnanI ArAdhanA anya prakAre na karI zakyA ho paNa ahIM AvIne pravacana sAMbhaLe che te zrutajJAna che. mATe te thaI jJAnanI ArAdhanA. vANuM sAMbhaLI tamArI zraddhA ne daDha karI. cAritranI daSTithI kaMIka kiyA- anuSThAna, sAmAyika-pratikramaNa vagere karyA. ane yathAzakti tapa paNa karyo. Ama jJAna, darzana, cAritra, tapanI kaMi ne kaMI ArAdhanA te tame karI. e ArAdhanA nuM phaLa zuM ? sAta divasa thI vANI suNavArUpa jJAnanI ArAdhanA kare che tenuM phaLa zuM? pitAnA AtmAmAM utarI, svadoSone jovA joIne tene dUra karavA prayatna kare, dura thAya te te ArAdhanAnuM phaLa ! baMdhuo! prathama divase ja meM tamane kahyuM hatu ke sAta divasa sudhI sva-nirIkSaNa karI, AThame divase doSane devA taiyAra thaI javAnuM che. sAta divasa nAM AMtaranirIkSaNa mAM aMtara zuM kahe che? aparAdhe ne vidAya ApavAnI svIkRti ApI ke nahIM tamArA aMtakaraNe? baMdhuo ! A jIva 18 pApathI gherAcele che. nitya aneka pApe karyA kare che. badhAM ja pApa sAthe, rAgazreSAtmaka vRttio joDAyelI che. A rAga-dveSanAM bhAve ja ApaNAmAM samatA ke kSamA pragaTa thavA detA nathI. rAga-dveSa maMda thAya te ja kSamA jAge. kSamA e, jIvane pitAne svabhAva che. paNa rAgAdi bhAvee guNa ne Ave che. tethI kSamA ApaNuM jIvanamAM prekaTIkala rUpamAM AvatI nathI. kSamA jAgRta na thavAnuM anya kAraNa che, ApaNuM ahaM. ehuM jyAM sudhI gaLe nahIM tyAM sudhI koI jAya nahIM. ane krodha haTe nahIM tyAM sudhI kSamA guNa avibhUta thaI zake nahIM. AvI cheA sAMkaLa. prathama kaDI ApyuM. tene ja je teDI nAkhI e te kArya saraLa thaI jAya, prabhu mahAvIranAM jIvananI vAta ghaNI karI. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAdhane alavidA 255 teoe kevaLajJAna thayAM pahelAM chadmastha avasthAmAM vicaratA hatA tyAre ja ahaM gALI nAkhyo hate. eTale ja emane koI ja zatru na hate. bhayaMkaramAM bhayaMkara pIDA denAra vyakti paNa temane priya lAge che. je vyaktio e prabhune pIDA ApI, tene prabhue pratibaMdha Ape. jeNe prabhune mAraNAMtika upasarga ApyA. tene samajAvI-bujhAvI-mukti nAM rAhe caDAvI dIdhAM. A che temanI carama keTinI karuNa ! prabhu mahA vIre temanAM sArA e jIvanamAM karuNuM ja vahAvI che kayAMya teo viSamatA lAvyA nathI. baMdhuo ! prabhu jevI vItarAgatA ApaNuM mATe duSkara hAya paNa A jIvanamAM upazAMta kaSAyI te jarUra banI zakIe. je eTaluM thAya te paNa koI sAthe ApaNI zatrutA na rahe. huM tamane pUchuM tamAre mitra keTalA ? keI ne be-pAMca-sAta-dasa. basa maryAdA haze. to zuM bIjA badhAM ja zatru ? nA, ema paNa nahIM bAkInA vyaktio pratye mAdhyastha bhAva ! hA, pAMca-sAta duzmana paNa hoI zake ! paNa jaina paraMparAe bahu ja bhAvavAhI sUtra ApyuM che. mitta je saMvya mUhuM sarva jI pratye mArI maitrI. jyAre A sUtro bole tyAre temAMthI pAMca-sAta duzamano ne kADhI nAkhe ane bAkInAM sarva mArA mitro, ema nahIM je tamArAthI pratikULa vate, tamane na mAne te tamAro zatru. ne je tamArAthI anukuLa hoya. tamane mAnate hoya te tamAro mitra. AmAM kaI meTI vAta ? A te pazuomAM paNa hioya ! tuM mAnava thaye te tArI vizeSatA zuM ? tArI sAme saMgharSa kare. tArAthI jene vaimanasya hoya tene paNa hRdayathI cAhI zake te ja tuM sAce jaina ! jena paraMparA AvI maitrI zIkhave che. prabhu mahAvIranAM sAdhanA kALamAM ghaTita thayela eka prasaMga ApaNane matrI zuM hoI zake, te batAve che ! bhagavaMta rAmAnugrAma vicaraNa karatAM-karatAM asthigrAma padhAre che. gAma taddana ujjaDa thaI gayuM che. gAmanI suMdaratA naSTa thaI gaI che. jyAM juo tyAM hADakAnAM DhagalAM yatra-tatra paDayA che. AkhuM ye vAtAvaraNa bhayAnaka durgadha thI vyApta thaI Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 huM AtmA chuM gayuM che. te nagaranI bahAra eka yakSAyatana che. jemAM zUlapANI nAmanA yakSanI mUrtinI sthApanA grAmavAsIo e ja karI che. ekAMta-nirjana sthAna jaI e maMdiranAM eka khUNAmAM sthira thaI gayA. zUlapANa yakSe joyuM ke koI digambara veSadhArI mAnava mArA maMdiramAM AvyuM che, kema Ave? A mAruM sthAna ! temAM keI AvI ja kema zake? ahaM mama banne jAgyA aMtaramAM ! prabhu ne parezAna karavAne vicAra karyo ane bhayaMkara bihAmaNA rAkSasanA rUpamAM AvI jethI citkAra kare che. kAna phADI nAkhe evuM aTTahAsya karI prabhune DarAvavA mAge che enI garjanA thI maMdiranI divAla dhrujI UThI dUra dUra sudhI tenA AvAjanA paDaghA paDayA. jenAM kAne A ghora bhayaMkara zabdo athaDAyA te dhrujI uThayA. paNa mahAvIra vicalita na thayA. te zUlapANi e bhayaMkara siMhanuM rUpa banAvI trADa nAkhI. huMkAra karyA. paNa mahAvIranAM kAna sudhI AvAja ja pahoMcatuM nathI. prabhunuM eka rUMvADuM paNa halatuM nathI. bhayanI te vAta ja kyAM karavI? zUlapANi pitAnI sarva zaktithI prabhune dhyAna bhaMga karavA prayAsa kare che. paNa sAme pratikiyA kaMI thaI nahIM tethI vadhAre gusse thayA. jyAre kaI paNa vyakti ne anya vyakita upara veranI bhAvanA jAge che. verane badale levA prayAsa kare tyAre e che ke sAmI vyaktine gusse karUM. piDIta karUM trAsa ApuM. paNa je sAme vyakita zAMta-sthira rahe te pila ne vadhu gusso Ave. enI IcchAnI tRpti na thAya tethI tenuM vera vadhu kuMphA mAre. ane teNe vikarALa viSadharanuM rUpa dhAraNa karI jora-jorathI kutkAra karavA maMDayA. AsapAsanI havA jANe viSamaya thaI gaI tenA kutkAranA paDaghA cAre bAju paDaghA mAMDyAM. paNa mahAvIra acala aDela-niSpakaMpa ! ! atyAra sudhI mahAvIranAM zarIrane eNe sparza nete karyo have eka sAthe aneka viMchI nAM rUpa banAvI prabhunAM eka-eka romamAM DaMkha dIdhA. AkhA zarIramAM asahya pIDA thaI rahI che. viMchIne eka DaMkha Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 aparAdhane alavidA paNa bhalabhalA ddhAne khaLabhaLAvI mUke. paNa prabhune enI paNa asara nathI. are! hAthInuM rUpa laI prabhune suMDhamAM pakaDI jamIna para paTake che. upara pitAnAM bane page ubho rahI jAya che chatAM mahAvIra meru ja jevA nizcaya-gaMbhIra. temanI dhyAna samAdhi tUTatI nathI ! baMdhuo ! vicAra karaje prabhunI Atma-mastI kevI haze. sva-svarUpanI ramaNatAmAM kevA lIne haze ? zulapANi kedha thI vyAkuLa thaI uThayo che. veranI tRpti thatI nathI. aMtara veranI AgathI bhaDabhaDa baLI rahyuM che tene thAya che ke A te mAnava che ke kaI deva ? koNa che? ATaATaluM karyA pachI jarApaNa caMcaLa thatuM nathI ! zuM karUM huM ? kaI rIte mArA manane tRpta karUM ? vihavaLatA vadhI paDI ! tyAM te madhura ghaMTaDI je nehALa sura saMbhaLAyo. "zUlapANi zAMta thA ! zA mATe veranI AgamAM baLe che ? tAre je kaMI karavuM hoya te kara mArA upara ! paNa tuM bhUlI gayo ? huM te tAre mitra chuM parama sakhA chuM tArA para mane asIma prema che zUlapANi !" mahAvIra nAM mukhanI AvI premALa vANuM sAMbhaLI zulapANi ne ja esaravA mAMDyo. e vicAre che A mAnava zuM bole che? huM ene ATalI pIDA ApuM chuM ane badalAmAM e mane prema Ape? mAnava ! huM tane ATaluM duHkha Apu chuM ane te kahe che huM tAro mitra chuM e kevI rIte ! " "hA, bhAI! tuM mAtra mATe ja nahIM. AkhA jagatane mitra che." A vaLI vadhu vicitra ! Aja sudhI mane keIe mitrarUpe svIkAryo nathI. ATalA premathI keIe mArI sAthe vAta karI nathI. A keNu che? zUlapANi narama thaI gaye. prabhue joyuM ke yakSanuM hRdaya pIgaLavA mAMDayuM che. tenAM aMdaranuM vera zAMta thavA mAMDayuM che. eTale prabhue ke je tenAM hRdayane vadhu zAMta karavA nirmaLa karavA kahyuM - bhAga-3-17 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 huM AtmA chuM zUlapANi vicAra te khare ! gayA bhavamAM tuM keNa hatuM? te keTalI sevA karI sahunI, ane tArA mRtyunAM kAraNa rUpa tuM anyane mAne che paNa kharekhara tArA matanuM kAraNa tuM ja hatuM. anya keI nahIM! kaI keI ne mArI zake nahIM, jIvADI zake nahIM ! jarA vicAra zUlapANi jarA vicAra !" zUlapANi vyaMtara deva ha. avadhijJAnathI e jANatuM hatuM ke pUrva bhave e eka sArthavAha ne tyAM rUSTa-puSTa baLada hate. sArthavAhane e ghaNe priya hate. ekavAra A sArthavAha pitAnAM sArtha ne laI vyApAra arthe nIkaLe che. sAthe mAla bharelA aneka gADAo che. A gAma pAse eka vizALa nadI hatI. paNa keI kAraNe temAM khUba kIcaDa bharAI gaye hatuM. sArthavAha ne khabara na rahI ane badhAM ja gADA nadImAM utAryA. gADA kIcaDamAM phasAI gayA, nIkaLe ja nahIM A baLada khUba ja zaktizALI hatA tene sahuthI AgaLa che. ane teNe khUba ja mahenata karI-karI, eka-eka gADAne kIcaDamAMthI bahAra kADhayA. paNa ATalI zakita vAparavI paDI tethI tenA zarIrane khUba dhakake pahoMce ? nadInAM sAme kinAre baLada besI paDyo. te UbhuM thaI zake ja nahIM. tenA mAlikane bahu ja priya eve e baLada-A rIte bhAMgI paDe te mAlikathI sahana na thayuM. sArthavAhe be-cAra divasa rahI baLadane auSadhopacAra karAvyuM paNa tema baLada sAro thAya evuM lAgyuM nahIM. A sAthe aTakIne beThe che. e paNa cAle tema nathI. tethI sArthavAhe A gAmanA mukhIne bolAvI badhI vAta karI. ghaNuM dhana ApyuM ane baLadanI sArI rIte sAravAra karAvavA kahyuM. sAre thaye pite AvIne laI jaze ema paNa kahyuM. mukhIe svIkRti ApI. tethI sArthavAha baLadane tyAM ja cheDI, AgaLa vadhe. ahIM gAma mukhIe be-cAra divasa te baLadane khyAla karyo. paNa Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 aparAdhane alavidA pachI dhanane lebha lAgyo. tethI baLadane te rajhaLate mUkI dIdhe. davA te nahIM paNa khAvA-pIvAnuM paNa baMdha karI dIdhuM. baLadane pIDA vadhatI cAlI, eka te bimAra zarIranI pIDA, bIjI bhUkhanI pIDA vyAkULatA vadhI. saMjJI jIva che. samaje che. tethI mukhI para tene veranI bhAvanA AvavA mAMDI. keTalAMka divase baLada taDapI-taDapIne vagara davAe, vagara ane pANImAM taraphaDI-taraphaDIne ma. marIne halakI jAtane vyaMtara deva thaye. ene A nimAM kema AvavuM paDayuM te avadhijJAna dvArA joyuM te jANa thaI ke zuM banyuM che ! mukhI para bhayaMkara krodha Ave. mukhIne khUba baheLe parivAra hatA te badhAne pitAnI zakti vaDe mArI nAMkhyA. mArIne tenAM zaba evI jagyAe nAkhI dIdhA che ke tene agni saMskAra na karI zake. zaba saDe, gIdhaDAbAja-kutarA vagere e marelA zarIranAM mAMsane khAI jAya ane hADakA paDayA rahe. jANe eka Dhagale thaI gaye hADakAne. mukhInAM parivArane mAryA pachI paNa A vyaMtaranuM vera zAMta na thayuM. teNe te e gAmanAM eka-be parivArane reja mAravA mAMDyAM. ane badhAnAM zabanI e ja dazA ! gAmanI bahAra te hADakAnAM DhaganAM Dhaga khaDakAvA mAMDayA. ghaNuM divasa sudhI A krama cAlyA. gAmamAM bAkI rahelAM mANaso bhayathI jIve che. kayAre kyAM parivArane vAre AvI jaze e khabara nathI. paNa keI eka buddhimAna mANase vyaMtarane prArthanA karI. tenI smRti sthApavAnuM vacana ApyuM. ne A ghora hiMsA baMdha thaI gAma mANasoe gAmanI bahAra pAdaramAM maMdira bAMdhI temAM A yakSanI mUrtinI sthApanA karI. gAmanuM nAma te bIju kaMI hatuM paNa gAma bahAra nAnI-nAnI TekarIo jevaDA hADakAnAM DhagalA thavAthI, gAmanuM nAma asthigrAma evuM paDI gayuM. asthi eTale hADakAM. pitAnA pUrva bhavane teNe vicAryoH mahAvIra kahe chebhAI vicAra te khare! ke ATaATalA jIne mAryA pachI paNa Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 huM AtmA chuM tArA veranI tRpti nathI thaI ! rAtane divasa tuM veranI bhISaNa AgamAM jalI rahyo che. tane kayAMya zAMti nathI. jyAre tArUM vera tRpta thaze? te A badhAM ja che sAthe maitrI bhAva rAkhe che te Aje tArI A dazA na hata! tArI A sthitinuM sarjana te ja karyuM che! mATe che yakSa! huM tane mitra bhAve kahuM chuM have zAMta thA! verane bhUlI jA ! mane tArA para anahada prema che! e ja prema tuM jagatanAM sarva jIve para phelAvI de! tArA dilane zAMta kara !" bhagavAnanI AvI mIThI vANuM sAMbhaLI zUlapANi TharI gaye. tenAM roma-romamAM zItaLatA prasarI gaI prabhunAM caraNamAM paDI kadI keIne na mAravAnI pratijJA karI, zAMta thaI gaye ! badhuo! bhagavAnanAM aMtaramAM rahelI apAra karUNAe kuratA para vijaya meLavyuM. atyaMta kaThera hRdayanAM vyaMtarane pIgaLAvI zAMta karI dIdhe! A che kSamAne aciMtya prabhAva ! prabhu ApaNane paNa AvA kSamAnA pATha zIkhave che. ApaNAM para te evA mAraNAMtika upasarga AvavAnI saMbhAvanA nathI. paNa nAnAM-nAnAM nimittane paNa ApaNe sahana nathI karatAM ane tarata kodhita thaI uThIe chIe. kaI bhUla kare ke tarata ApaNane krodha Ave che. jarApaNa bhUlane jatI karI zakatA nathI te vakhate khAmoza thaIne vicArI zakatA nathI ke sAmI vyaktie je saMgamAM A bhUla karI. e saMyegemAM je huM houM te huM paNa e ja bhUla karuM. te pachI bIjA bhUla kare tyAre huM kema ene mApha na karI dauM? mAphI ApavI. kSamA rAkhavI te bahu moTI vAta che. ane tenAthI paNa moTI vAta che. ApaNe jemanA pratye aparAdha karyo che. tenI pAse kSamA mAMgavI, kSamA nahIM mAgavAthI ja matabheda ane pachI manabheda vadhatA jAya che. mANasanAM aMtarathI ahaM gaLe hoya to ja e kSamA mAgavA jaI zake. anyathA te tene ema thAya ke huM jenI pAse jaIza Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAdhane alavidA 261 e mane kaheze : kema AvavuM paDayuM ne? tArI bhUla hatI eTale AvyA ne! te te huM nIce dekhAIza! kAMI nIce chuM. paNa nA baMdhuo ! ema nathI. kSamA mAgavAvALe mahAna ja hoya che tenI aMdarane ahaM gaLe te ja e kSamA mAgI zake. sAmAvALe kSamA Ape ke na Ape che paNa ApaNe ApaNA aMtarane vizuddha banAvavA mATe kSamA mAgavI ja joIe. ApaNe ApaNAM aMta:karaNamAM gAMThe bAMdhIne nathI rAkhavI. A gAMTha te narakanuM kAraNa che. zAstro kahe che ke je vyakti verajheranI gAMTha adhIne aMtaramAM rAkhe che te te anaMtAnubaMdhInAM anubaMdha kare che ane pariNAme narakamAM jAya che. mANasa game teTalA tapa-tyAga, vrata-niyama karate heya paNa je aMtara verabhAvathI bhareluM hoya te tenA tapa-tyAga niSphaLa che. AvA mANaso eTalA jIddI hoya ke badhuM ja cheDavA taiyAra hoya paNa jenI sAthe kaI kAraNe verabhAva thayo che te verane pite mare teya bhUlavA taiyAra nathI hatA. evA eka mAjIne ame jANIe chIe. mahArASTranA eka gAmamAM eme gayA hatAM. tyAM lagabhaga 60-65 varSanAM eka mAjI. traNa varSathI chaThTha-chaThThanAM pAraNe vaSItapa karatAM hatAM. rajanI pa-6 sAmAyika karatAM hatAM Arthika sthiti bahu ja sArI. zarIra para 30 thI 40 talA te sonuM paheryuM hatuM. ame tenA ghare gaucarI gayA. eka ja meTA oraDAmAM vacamAM pATIzana eka bAju vahunuM raDuM-eka bAju sAsunuM. baMnee vaharAvyuM. amane samajAyuM nahIM ke Ama kema? upAzraya AvyA tyAM ja e ja gAmanAM bIjA bahene kahyuM. mahArAja sAheba Apa jyAM vaheravA gayA hatAM tyAM zuM thayuM? be ceka hatAM ne? ame kahyuM hA, amane paNa Azcarya thayuM. te teo kahe mahArAja sAheba Apa padhAryA tyArathI amAre Apane kahevuM hatuM paNa Apa ajANyA tethI kIdhuM nahIM. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 huM AtmA chuM e mAjI ATalI tapazcaryA kare che. dharmadhyAna kare che. paNa eka nA eka dIkarA ane vahu sAthe kaMI ja vyavahAra nathI rAkhatA. Ijajata nAM DarathI judA makAnamAM rahevA nathI jatAM. paNa eka makAnamAM judAM ja rahe che. dIkare bahu saMskArI ne bhaNele che. vahu paNa evI ja che. tene dIkare te A gAmanAM ghaNAM meTA mANaso pAse jaIne raDe che. dIkarAne A vAta bahu khaTake che paNa DezIne kAMI nathI. mahArAja sAheba Apa samajAve. are! ATalA varSothI je kaIthI na samajyA te amArAthI zuM samajaze. chatAM sAMje pratikramaNa karavA AvyA tyAre prayAsa karyo. pU. meTA mahAsatIjIe tene kahyuM : mAjI mArI eka vAta mAnaze? mAjI tarata samajI gayA ke Aje mahArAja ghare gaucarI AvyA hatAM ane joI gayA che tethI e ja vAta haze. teo e je javAba Ape te mAmika hatuM : e kahe : mahArAja sAheba ! huM ApanI e vAta ja sAMbhaLavA nathI mAgatI ! Apa bIju je kaheze te karavA taiyAra chuM. chaThTha-chaThThanAM pAraNuM karuM chuM te aThThama-aThThama nAM karIza. rajanI pAMca sAmAyika karuM chuM te ATha karIza. tame kahezo te badhI lIletarIne tyAga aMdagIbhara karI daIza! e sivAya paNa Apa kaho te karavA taiyAra chuM. ! paNa pahelI vAta te Apa mane kahezo ja nahIM. e te nahIM ja mAnuM !" baMdhuo ! kahe! Ane zuM kahevuM? tamArI skUla daSTi A mAtAne dharmiSTha kahe che ke nahIM? keTale tapa, keTale tyAga? paNa aMtaranI vera vRttione tyAga nathI kare. e te kahe marIza te paNa vahu dIkarI sAthe nahIM beluM ! AvA tapasvIonAM samAja bahumAna karo! ene kaMI keTalIye mALa paherAve ! paNa nathI lAgatuM ke Aje yuvAnemAM dharmazraddhA rahI nathI tenAM kAraNemAM A paNa eka kAraNa che? dharmanI kriyAo kare paNa vera-jhera nA cheDe ! Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAdhane alavidA are! A vera-jhera thayAM hoya te paNa keTalI nAnI vAtomAM thayAM heya? kaI meTI bhayaMkara vAta paNa na hoya! ApaNI asahiSNutA kevI-kevI gAMTha manamAM bAMdhI de ane A vairAnubaMdha -bhava cAle. granthamAM AvA aneka jInAM veranI vAta Ave che. samarAditya kevaLI sAthe je jIvane vera hatuM te nava-nava bhava sudhI cAlyuM. navame eve samarAditya nirvANa pAmyA ane agnizarmA nAmanA temanA verI AtmAe anaMta janma-maraNanI paraMparA vadhArI. anaMta saMsAra bhaTakyA cAlyA gayA. baMdhuo ! veranI paraMparA eTalI bhayAnaka che ke jIvane temAMthI jaldI mukta na thavA de. mATe ja khUba cetIne cAlavAnI jarUra che. je anaMta saMsAranAM duHkha na joItA hoya te jenI sAthe vera-jheranAM bhAve heya tenI kSamA mAgI, kSamA ApI, verathI mukta thaI jaje. paryuSaNa parvanI ArAdhanAnI saphaLatA te emAM ja che ke jyAre ApaNAM aMtaranI viSama vRttiomAM sudhAro thAya. paryuSaNanI saphaLatA emAM na mAnaze ke ApaNe tyAM upAzrayamAM keTaluM mANasa vyAkhyAnamAM AvyuM? keTalI vadhu tapazcaryA thaI? leke AvIne kahI jAya che. mahAsatIjI ApanuM A comAsu saphaLa! roja 2500-3000 mANasa vyAkhyAnamAM AvatAM hatAM. vaLI 150-200 tapazcaryA thaI. vAha-vAha thaI gaI! nA, huM emAM saphaLatA mAnatI nathI. game teTaluM mANasa Ave ke game teTalI tapazcaryA thAya paNa jeTalA pitAne sudhArI zakyA kapAyane maMda karI zakyA, rAga-dveSa ne pAtaLA pADI zakyA ane Atmalaye jenI sAdhanAnI daSTi khulI eTalAe ja paryuSaNa ujavyA. bAkI te rUTina che, paraMparA che mATe AvavuM, AvIne cAlyA javuM. pachI bhale e aThAInavAI ke mAsamaNa karI le. paNa Atma lakSya jAgRta na thayuM. aMtaranAM vikAro nA zamyA. samatA-kSamAne sparza AtmAne na thaye te saravALAmAM zUnya! bhUla karI hoya tenI kSamA mAgIne, ane kSamA mAgavA Ave tene kSamA ApIne haLavA thaI jajo. dilane thoDuM vizALa bane, thoDA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 huM AtmA chuM udAra bane te kSamA sahaja thaI jaze. baMdhuo ! vicAre te kharA jyAM tamAruM kaMI cAle tema na hoya tyAM kevA narama thaI jAva! nekara hoya te zeTha pAse narama ! ane tame badhA zeTha ! sarakArI ophisare. InkamaTekakSa-selsaTekakSa ophisare pAse kevA garIba gAya jevA thaI jAva. salAma bhare che ! enAM apamAna janaka zabdo paNa kevA sAMbhaLI le che ! paNa enuM nAma kSamA nathI. e te lAcArI che. tyAM kaMI cAle tema nathI te zuM kare? kSamA te enuM nAma ke tamArAthI nAkhe che. nIce che enI kaMi bhUla thaI ne tenA pratye udAra dile samatA rAkhI zake. e tamArI kSamA mAMge te premapUrvaka enI pITha thapathapAvI ene Azvasta karI zake te ja tamArI bahAdUrI, kahyuM che. - kSamA sehatI usa bhujagake, jisake pAsa garala he usake kayA je daMtahIna, viSa rahita, vinIta sarala che. viSadhara sarpane che che chatAM e na karaDe te tenI vizeSatA, paNa jenI dADhamAMthI jhera kADhI lIdhuM che, je nirmAlya thaI gayuM che e sApa na karaDe te temAM kaI meTI navAI? te zakti hovA chatAM kSamA mAganArane haDadhUta na karatAM, tenA pratye tiraskAra na dAkhavatAM, premapUrvaka tenI vAta svIkAra karI hRdayanAM zuddha bhAve kSamA ApI deje. jANe baMdhuo ! je mANasa aMdaranAM vera-jhera sAthe laIne mare, tene kevI gatimAM javuM paDe che? jherI jIva jaMtunI nimAM, jherI vanaspatinA rUpamAM ke pachI sApa ke vIMchInI gatimAM! bele kayAM javuM che marIne ! zuM Icche che ? mekSa ! are bhAI! mekSa te bahu dUra che najIka nathI. eTaluM te kare ke durgati na thAya ! je vera-jhera aMtaramAM saMgharI rAkhyA te pariNAma durgati ja che e nizcaya mAnaje. mATe ja aMtarane zuddha karI, sadgati maLe eTale prayAsa te karI le. jema vera-jhera thavAmAM kaI vAra nAnuM nimitta ja kAraNabhUta hoya che. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAdhane alavidA 265 tema e vera-jherane zAMta thavAmAM paNa nAnuM nimitta ja kAma karI jAya che. kacchamAM banelI eka ghaTanA huM tamane kahuM be bhAIo hatAM. khUba zrImaMta bApanuM dhana ghaNuM hatuM. banne premathI rahetAM hatAM. eka-bIjA vagara cAle nahIM eTale gADha prema be bhAio vacce hate. banne ekabIjAne sAcavavA-saMbhALavA mATe badhuM ja karI chUTatAM. mAtA-pitA paraleka sidhAvI gayA. ane gharamAM saMgharSa UbhuM thayuM. ane bhAIonI patnione banatuM nathI bahu ja nAnI bAbatamAM zarU thate kalaha, moTuM rUpa dhAraNa karavA mAMDe. rojanI azAMti cAlu thaI gaI. bhAIethI A sahevAtuM nathI ane judA thavAno nirNaya levAye. bApanI puSkaLa saMpattinAM bhAga paDayA. badhI rIte barAbara zAMtithI bhAga thaI gayA. baMnene saMteSa che paNa suMdara ketarakAma vALI eka kAcanI baraNa mATe vAda-vivAda UbhuM thayuM. e jamAnAmAM tenI kiMmata vIsatrIsa rUpiyAnI haze, Aje base-traNaso kadAca thAya ! paNa kiMmatanI vAta na hatI ! baraNa para karelI nakazI, AMkha ane manane lobhAve evI hatI. A baraNI jyArathI gharamAM AvI hatI tyArathI badhAne ja baha gamatI hatI. te baMnene joIe che ke choDavA taiyAra nathI, baraNInAM badalAmAM game teTalA paisA devA taiyAra che paNa baraNI cheDavA koI taiyAra nathI. karavuM zuM ? be TUkaDA thAya tevI cIja paNa nathI. ane baMdhuo ! tame mAnaze ? A vivAde keTanAM daravAjA khakhaDAyA ! baraNI kenA bhAgamAM jAya te mATe vakIle sAma-sAmA laDavA mAMDayA. samaya vItate cAlyo. eka--be-traNa varSa, varSa para varSa vIte che. samaya-zakita-saMpatti-Ijajata badheja vyaya thaI rahyo che. cUkAdo be mAMthI ekanI paNa tarapheNamAM Avato nathI. jema-jema samaya jAya che tema vaTane prazna thaI gaye. baMnemAMthI keI namatuM jokhavA taiyAra nathI. pUchajo tamArA manane ? A ja mane dazA che ke tamArI ? game te kSetre ho paNa namavA taiyAra nathI. chAtI kADhIne ja sAmA thAva cho ! A baMne bhAIone paNa Ama ja cAlI rahyuM che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 huM AtmA chuM tyAM te eka ghaTanA ghaTI, eka vAra nAno bhAI korTamAM AvyA che. Aje tArIkha che. theDI vAra thaI moTo bhAI AvyuM. bahAra bUTa utAryA tyAM te varasAda AvavA mAMDe. moTAbhAIe joyuM ke eka kiMmatI mojaDI tyAM paDI che. makhamalanI mojaDIne upara motI bharelA. moTobhAI oLakhI gaye. A te mArA nAnAbhAInI mejaDI ! varasAdanA chAMTA mejaDI para paDaze te mejaDI kharAba thaI jaze. eNe mojaDIne aMdara mUkI devA mATe vAMkAvaLI mejaDI hAthamAM lIdhI. barAbara eja samaye nAnabhAI kaeNTe rUmamAMthI bahAra AvyuM. joyu eNe. moTAbhAInAM hAthamAM potAnI mejaDI ! te thaMbhI gaye! are ! A zuM? je bhAInAM premane visArI daI huM enI sAme keTe caDe chuM e ja bhAI mArA paganI mojaDI upADe che ! dhikkAra che mane ! Aja sudhI huM moTAbhAIne oLakhI zakyA nahIM. ! e deDIne moTAbhAIne pagamAM paDI gayo. raDavA mAMDe ! moTAbhAI ! mane mApha kare. huM bhUlI gaye. vastunAM mehamAM ane mArA abhimAnanAM nazAmAM meM tamane khUba duHkhI karyo. mAre nathI joituM kAMI! je che te badhuM tamAruM ja che ! e baraNa paNa Apaja rAkho ! nAnAbhAInuM hRdaya narama thaI gayuM che. enAM zabdo sAMbhaLI meTAbhAI paNa gadgad thaI gayA. e bolI zakyA nahIM. AMkhamAM pANI AvI gayA ane pagamAM paDelA nAnAbhAIne uThADI chAtI sarase cAMpI dIdhe. baMne bhAIo eka thaI gayA. aMtaranA UMDANamAM paDelI prema bhAvanAno vijaya thayA. vera-jhera bhUlI gayA. baMnenAM aMtara nirmaLa thaI gayA. baMdhuo ! eka nAnA nimitte vera UbhA karyA hatAM. paNa UDI zatrutA na hatI. tethI ja jayAM premanuM nimitta maLyuM, premane anubhava thayo tyAM veranAM bhAva viramI gayA. baMne vaccenI divAla tUTI gaI. badhuM ja bhUlI ne baMne bhAIo eka thaI gayA. Amaja vera-jheranI samApti karavI che! Aje saMvatsarIne divasa sAMje pratikramaNa karI ahIM AvelA 1500 -2000 mANasene tame khamAvaze. dara varSe jema vyavahAra kare che tema karaze. paNa nA huM kahuM chuM badhAne khamAvavAnI jarUra nathI. ATalA lAkethI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnuM amRta 267 pAMca-sAta-dasa vyakti ke jenA mATe kharekhara tamArA manamAM kaMIka viredhanI bhAvanA che, vaimanasya che, matabheda che eTalA vyakitaone ja khAsa khamAvaje. enAM pagamAM paDe. e tamArAthI UMmara, sattA ke saMpattimAM nA hoya ke meTa ! paNa ene khamAvaje. jeNe tamArI sAthe durvyavahAra karyo ke tame jene kaTu zabdo kahI apamAna karyuM hoya tevAM badhAM ja ene premathI gaLe lagADI kSamA mAga ane kSamA Apaje. paryaSaNa parvanI-saMvatsarInI saphaLatA e ja che ke zatrune mitra banAvI do. tame te badhAM bahu zUravIra che. jyAre keI tamArI sAme virodhI banI Ave che tyAre tame paNa tene bahAdUrI pUrvaka kahetA he che ke tuM zuM samaje che? tArA manamAM! tuM zera che te huM savAzera chuM. mane badhuMya AvaDe che. huM kAMI kama nathI! baMdhue ! huM te kahIza ke ekavAra te prabhu mahAvIrane sAme rAkhI prabhune kahe ke he prabhu! huM paNa tArAthI kaMI kama nathI! tuM mAraNAMtika upasarga ApanAra sAme kSamA rAkhI zake che te huM paNa tevI ja kSamA rAkhI zakuM chuM! tuM paramAtmA banyuM te huM paNa banI zakuM chuM! mArAmAM paNa tArA jevuM ja para mAtmatva paDayuM che. huM kaMI tArAthI kama nathI! Ama ekavAra te kare! tamArI zaktine tame oLakhI le ! mahAvIra je karI zakayA te ApaNe paNa karI zakIe chIe! jyAM sudhI ApaNe varSollAsa skUrAyamAna thaye nathI tyAM sudhI ja ApaNe bhakta ane prabhu bhagavAna ! paNa jyAre AtmAnAM asaMkhya pradeza rahela anaMtavIrya ullasita thaIne prekaTIkala thaI jaze tyAre ApaNe paNa bhagavAna! jenAmAM bhagavAna banavAnI zakti paDI che te zuM kSamA na dhAraNa karI zake ! jarUra karI zake, vaLI baMdhuo ! jenI sAthe ApaNe vera bhAva hoya che te paNa kaIne kaI bhautika kAraNathI ja heya che. kAM te Arthika ane vaimanasya thayuM haze. kAM tamArI pratiSThAnAM kAraNe saMgharSa UbhuM thayuM haze. kAM tame sattAdhIza haze ane tamArI maryAdA nahIM jaLavAI hoya. Ama kaIne kaI bhauttika vyavahAranAM kAraNe ja virodha Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 huM AtmA chuM UbhuM thayuM haze ! have A bAbata para vicAra kare ke je sattA, pratiSThA ke ghana mAtra eka bhavanuM ja sAthI che! ahIM tamArI khUba pratiSThA che ane tamane ema thAya ke mane kaI pUchatuM nathI. paNa kAle marIne kaMdamULamAM utpanna thaze ! bahu priya che ne kaMdamULa ! te tyAM ja javuM paDaze! tyAre keNa pUchavA Avaze ke bhAI kema che ? are! eka svataMtra zarIra paNa nahIM maLe ! eka zarIramAM anaMta jenI sAthe rahevuM paDaze ! AvuM ke kAMdAne hAthamAM le che. temAM anaMta ja hoya che. tene joIne ema thayuM che. kyAreya ke kAlane pratiSThita vyakti, kAlane sattAdhIza Aje AmA pUrAye che ! kAla sudhI jene loke mAna Ape, sanmAna kare, bhAI-bhAI kare e bahu gamatuM hatuM te Aja chedavAne baphAvA taiyAra thaye che! kayAM gaI tenI pratiSThA ? sattA ? zrImaMtAI? te baMdhuo ! AvI kSaNika vizeSatAonAM mAnanI pUti mATe kaI che sAthe saMgharSamAM na utarIe ! eTaluM te nakkI kare ! gane gALI nAkho! aha' ne pheMkI de ! basa, pachI juo sarva jIve sAthe Apo-Apa maitrI bhAva jAge che ke nahIM? maitrI bhAvanAnAM hArdane samaje ! kevI suMdara bhAvanA emAM vyakta karI che. je ApaNAM hRdayane spazI jAya maitrI bhAvanuM pavitra jharaNuM, muja haiyAmAM vahyA kare, zubha thAo A sakala vizvanuM, evI bhAvanA nitya rahe. A be ja paMktimAM keTalI udAtta bhAnanA vyakta karavAmAM AvI che? mitrI bhAvanuM pavitra jharaNAnI UpamA ApavAmAM AvI, jharaNuM tene kahevAya? jemAM nirmaLa jaLa niraMtara vahetuM rahetuM hoya. vahe te ja jharaNuM. paDayuM rahe te khAbociyuM ! vahe te ja nirmaLa rahe. paDayuM rahe te gaMdhAI jAya. vaLI vahevAnI je kriyA che te niraMtara thayA ja kare che. rAta paDe savA saMsAra sUI jAya paNa nadI ke jharaNAM sUtA nathI, avirata gati e tene asmalita pravAha rAta-divasa vahyA ja kare. eka sekaMDa mATe paNa e thaMbhI jAya nahIM! jharaNu pAse kaI jAya na jAya. tenuM pANI kaI pIe na pIe. pAne ke upayoga kare na kare. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269. aparAdhane alavidA paNa kSaNa mATe paNa rokAvAnuM nAma nahIM. vahyA kare basa vahyA kare ane pitAnI nirmaLatAne, pavitratAne duSita na thavA de ! A kAraNe ja ApaNuM aMtaranAM maitrI bhAvane jharaNanI upamA ApI, maitrI bhAva niraMtara vahyA kare. eka kSaNa mATe paNa mitrI-amaitrI rUpa na banI jAya. nirmaLatA ane pavitratA nA cheDe, maitrInAM kAMThe je koI Ave saha ene pitAnA, keI parAyA nahIM. vaLI vahetuM jharaNuM AsapAsa sarvatra ThaMDaka ane hariyALI, prasannatA ApatuM jAya tema ApaNuM aMtaramAM vahetuM mitrI bhAvanuM jharaNuM mAtra eka ja bhAva sAthe vahyA kare. AkhAye vizvanuM, sakala prANu jagatanuM zubha thAo. kadI keinuM azubha na thAya. buruM na thAya. pachI e jIve bhale pitAnuM game teTaluM buruM karyuM hoya ! game teTalI pIDA ApI hoya ! satAvyA hoya. are ! mAna-pratiSThA-Ijjatane dhakko pahoMcADa hoya chatAM ApaNAM aMtaramAM te e ja bhAva rahe ke tenuM ahIta kadI na thAya. basa, A eka bhAvanA je aMtaramAM AvI jAya te jIvane samatA sAdhatA vAra na lAge. kadI keInuM burU karavuM nahIM ke IcchavuM nahIM. A che sAce maitrI bhAva! Aje kSamApanAnAM A avasare eka vAta mAre kahevI che te e ke meM joyuM che, sAMbhaLyuM che ke samAjamAM tamAre kaI vyakti sAthe kaMI virodha hoya te te khAsa karIne ahIM A dharmanAM kSetre ja hoya che. tame A upAzrayamAM ke saMsthAmAM Ave tyAM ja virodha ! bahAra nahIM. bahAra te sAthe besIne jame. eka bIjAne ghera jaIne jame! are ! eTaluM ja nahIM. eka bIjAne tyAM vyAvahArika prasaMga hoya te cAra divasa agAu jAva, badhuM ja kAma hozethI kare. temane pUre sahaga Ape. paNa ahIM Ave te dumana ! A kevI virodhI vAta ! bahAranAM jhagaDA ke vera-jherane bhUlavA mATe, bhUlIne zuddha thavA mATe, ahIM AvavAnuM che. enAM badale bahAra te badhuM barAbara hoya ane ahIM Ave tyAM ja dveSabhAva ubharAya ! A kevI viDaMbanA! nathI lAgatuM tamane ke bahu Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra70 huM AtmA chuM ja kheTanuM khAtuM che A? bIje pApa karIne Avo te maMdira-upAzrayamAM bhagavAna ke gurunI sAme prAyazcita karI zuddha thaI zake. paNa je ahIM ja vera-jheranI bhAvanAnuM piSaNa ApatA he te zuM thaze? bhAna che? anya sthAne kRta pApam dharma sthAne vimucyati / dharmasthAne kRtaM pApam vajra lepo bhaviSyati // evA cIkaNa-nIkAcIta karmo baMdhAze, ke je bhagavyA vinA chUTake ja nathI. ane te paNa atyaMta paritApa sAthe bhogavavA paDaze. mATe vera-jhera nAM bhAve ahIM dharmasthAnakamAM te sAthe laIne nahIM ja AvIe. ahIM navA vera ubhA nahIM karIe ane je junA vera-jhera nAM bhAva keI sAthe haze te paNa A sthAne AvI, saMtanAM caraNamAM bhUlI jaIzuM ne hRdaya ne kSamA nAM bhAvathI bharI daizuM !... baMdhuo ! paiyanI jarUra che. kyAreka dharmasthAnamAM AvIne tenI vANI sAMbhaLI ne bahAra nIkaLe che ane sthAnakanA kaMpAunDamAM ja jhaghaDI paDe che ! vANI sAMbhaLe te thoDIvAra te dIrya rAkhatAM zIkha! paNa e nathI banatuM ! amane amArA jIvanamAM evA kaTu anubhava thayA che ke saMvatsarI je mahAna divasa hoya-kSamA-auryanAM viSayamAM aneka vAte saMtanA mukhethI sAMbhaLe sAMbhaLatA-sAMbhaLatA te jANe evA suMdara bhAmAM DUbI jAya ke jANe vANI Ara-pAra utarI gaI che. paNa haju te pravacana purUM thAya na thAya tyAM te Aga saLagI UThe. helamAMthI paNa bahAra na nIkaLe. saMte pATa para birAjamAna hoya temanI maryAdA paNa na rAkhe ! vicAra keTale dhIrajane abhAva che ! A divaso ApaNane dhIrajanAM pATha bhaNAvavA Ave che. ApaNe daurya dharatAM zikhI levAnuM che. mahAparvane A saMdezo jhIlavAne che. mAnavamAM dIryatA hoya te tene keTalA anarthathI e bacAvI le che. e eka aitihAsika vAta parathI ApaNe joIe. kezala nareza bahu baLavAna hate. vaLI rAjyanI sImA vadhAravAnI lIsA paNa ghaNI hatI. tenAM pADozamAM eka nAnuM rAjaya hatuM. e rAjyanI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 aparAdhane alavidA sainya-zakti ochI hatI. tenI A durbaLatA jANI kezala nareze tenA para caDAI karI. yuddhamAM pele rAjA marA. kezalapati jItI gaye have e samaye je rAjA maraNa pAme tenI rANI garbhavatI hatI. teNe vicAra karyo ke ahIM rahevAmAM sAra nathI eTale e je kaMI dhana-AbhuSaNe hAthamAM AvyA te laIne bhAgI gaI. rAjyanI sarahada vaTAvI eka jaMgalamAM cAlI gaI. tyAM ghAsanI nAnI jhuMpaDI bAMdhI rahevA mAMDI. be-traNa mahInA pachI putrane janma Apyo. tenI pAse je kaMI dhana hatuM tenA dvArA putranuM pAlana karI rahI che. dhIme-dhIme dhana khUTavA mAMDayuM te jagalamAM lAkaDA kApI nAnA gAmamAM vece che. Ama e jematema putrane mATe kare che. bALaka zeDo bheTo thayo. samajaNa AvI. mAtA kSatriyANuM che. tenAmAM kSAtra teja bharyuM che. jaMgalamAM rahIne paNa dIkarAmAM suMdara saMskAro nAkhI rahI che. chokare catura che. sArA guNa dharAve che. e yuvAna thaye. tenAM zarIramAM zaurya phUTI nIkaLayuM che. dikarAne badhI rIte egya joI rANuM kahe che. beTA ! have tArAmAM ghaNuM samajaNa AvI che. mAre tane eka vAta kahevI che. beTA ! tuM te haju peTamAM hatuM tyAM ja tArA pitA A jagatamAMthI cAlyA gayA. paNa maratAM-maratAM tArA mATe eka salAha ApI gayAM hatAM. mane kahyuM hatuM ke AvanAra bALakane mArA taraphathI eka zikha Apaje ke "game tevI pari. sthitimAM paNa vairya na choDe" sAMbhaLI dikare e bApanA vAtsalya para dravI uThe. je bApe mAruM mukha paNa natuM joyuM e bApane mArI hita cintA keTalI ? teNe mA ne vacana ApyuM "mA ! game te bhege pitAnI zikhAmaNa nuM pAlana karIza. prANu devA paDaze te daIza. paNa ha calAyamAna nahIM thAuM !" mA ne saMtoSa thaye. juvAna thayelA dikarA ne thayuM. ApaNe have zA mATe jaMgalamAM rahevuM ? mA lAkaDA kApI ne jIvana gujAre kare che ema zA mATe? e mA ne kahe che mA, cAla ApaNe kaI gAmamAM jaIe. tyAM huM kAma karIza, kamAIza Aja sudhI te mane mATe karavA pAchaLa tArI jAtane ghasI nAMkhI che. mA, have tane zAMti ApavI te mArI pharaja che. mATe cAla, ApaNe koI moTA nagaramAM jaIe.. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra72 huM AtmA chuM mAnI maMjurI maLatAM baMne upaDayA. cAlatAM-cAlatAM pitAnuM ja nagara AvyuM. nagaramAM pravezatAM ja yuvAnane zAMti-zAMti ne anubhava thavA mAMDe. nagara gamI gayuM. tyAM ja rokAvA mATe mAne kahyuM H dikare, Aja sudhI jANatA nathI ke pite rAjaputra che. A ja pitAnuM nagara che. vagere. mA kahe che beTA ! A nagaramAM nahIM. cAla bIjA nagaramAM jaIe. paNa dIkarAne A nagara ja bahu gamI gayuM che. zA mATe ahIM na rahevuM? mA ne thayuM. have Ane satya hakIkata kahevI ja paDaze. e kahe che. "beTA ! tane jANa nathI paNa tuM rAjaputra che. tArA pitA A ja nagaranAM rAjA hatAM. kezala nareze yuddhamAM tArA pitAne mArI nAMkhyA ane rAjya laI lIdhuM. have A nagara para temane adhikAra che. emane je kayAMyathI paNa khyAla AvI jaze ke tuM ahIM Avyo che, te e tane sukhethI rahevA nahIM de. ane beTA ! huM mAre ekane eka dIkaro gumAvavA nathI mAMgatI ! mATe ApaNe ahIM rahevuM nathI!" A sAMbhaLI yuvAnanuM lehI ukaLI uThayuM. enuM kSAtrateja camakI UThayuM. mArA pitAne mArI, mArI mA ne rajhaLatI karanAra A ja rAjA ! ene badale huM laIza ! e badalo levA te ahIM ja rahevuM paDe. mA ne samajAvI e ja nagaramAM eka nAnuM ghara laIne rahyo. be-cAra divasa pachI rAjyamAM ja nokarI mATe gaye. rAjAnI nikaTa rahevA maLe evI karI tene joIe che. enAmAM teja che, caturAI che, nipuNatA che tethI tarata rAjyamAM ja karI maLI gaI ane te paNa rAjAnAM mukhya sArathI tarIkenI ja. yuvAna khuza thaI gaye. khUba ja kaLApUrvaka, kunehathI rAjAne vizvAsa saMpAdana karI lIdhe, khUba ja AdarapUrvaka rAjAnI sevA kare che. temane paDe bola jhIle che. rAjA sArathI para khuza che. pitAne jyAM javuM hoya tyAM rathamAM jAya ane A sArathI ne ja sAthe laI jAya. eka vAra rAjA zikAra khelavA ratha laIne jAya che. sArathIe rathanI lagAma saMbhALI che. sAthe 10-15 DesvAra sainike paNa che. nagaranI bahAra dUra-dUra cAlyA jAya che. kyAMya zikAra dekhAtuM nathI. yuvAnanAM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAdhane alavidA 273 cittamAM vera bhAvanA jAgRta thAya che. e ke sAdhe che. ratha AgaLa hate. ghaDA pAchaLa hatA. eNe rathanI gati vadhArI. gheDA pAchaLa rahI gayA. eTale raste badalI nAkhyA. ADe raste dUra-dUra rathane laI gayo. gAnuyega evuM banyuM ke savAranuM suramya vAtAvaraNa che. zitala-maMda havA vaherAI rahI che. rAjAne rathamAM UMgha AvI gaI. temane khabara nathI ke ratha te kyAMya nIkaLI gayuM che. gheDesvAre pAchaLa rahI gayA che. e te nirAMte UMghe che. sArathI para pUrNa vizvAsa che tethI teo nizcita che. barAbara moko che. nijana-ekAMta sthAna che. AsapAsa keI nathI. yuvAnanA aMtaHkaraNanuM vera UchALA mArI bahAra nIkaLavA mAMDayuM. eNe pitAnI kamare laTakatI myAnamAMthI dhIre rahI talavAra kADhIne sUtelA rAjAne mAthuM dhaDathI judu! duzamana ne yama sadana pahoMcADI dauM ! AvA bhAvathI mAravA hAtha UThe che. eTalAmAM ja ene pitAnA bApanI zikhAmaNa yAda AvI. "beTA ! bairya gumAvIza nahIM !" A yAda AvatAM ja tene ugAmele hAtha nIce AvI gaye. nahI". mAre dhIraja rAkhavAnI che. rAjA ekAkI che. mArA paranA vidhvAse e nizcita thaI gayA che mATe marAya nahIM! talavArane myAnamAM nAkhavA jatAM avAja thayA ane rAjAnI uMgha uDI gaI jAgI gayA. jAgIne jue che te sArathInA hAthamAM talavAra che. rAjA bebAkaLa thaI cAre bAju jevA mAMDayA. zuM acAnaka keI dumanane bheTe thaI gaye che? kaI paDI jAya che. "mahArAjA ! mApha karaje. huM Apane aparAdhI chuM! je mane mArA pitAjInuM smaraNa na thayuM hota te atyAre Apa mArI sAme UbhA na heta ! Apane mAravA ja A talavAra kADhI hatI!" . mahArAjA kaMI samajI zaktA nathI. e te pUche che ke tArA pitAjI!" sArathI e badhI ja vAta kahI batAvI. pachI kaheH "mahA bhA.3-18 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 274 huM AtmA chuM. rAjA ! A nagarane mAlika! mAre adhikAra pAcho meLavavA mATe ja tamAre tyAM nekarI karavA rahyo hato! huM ekale zuM karI zakuM? sainya te mArI pAse hatuM nahIM eTale Apane vizvAsa meLavI. Apane mArI nAkhavAne eka ja zete hate. eTalA mATe ja badhA ja ghoDesvArane pAchaLa rAkhI ratha ahIM ekAMta nirjana sthAnamAM laI AvyA. Apane mAravAnA hetuthI talavAra myAnamukta karI tyAM mArA pitAjInI zikhAmaNa mane yAda AvI. jemAM maratAM maratAM mArI mAne kahI gayA hatA. "beTA ! badhI ja paristhitimAM vairya rAkhaje!" A zabdo yAda AvyA. ane mane thayuM ke nA, Ama vizvAsaghAta karI, prapaMcathI rAjAne marAya nahIM. mahArAjA! je mArA pitAjInA A zabdo yAda na Avata te mArA hAthe bahuM moTuM duSkRtya thaI jAta ! mahArAjA ! gaMbhIratA pUrvaka badhI vAta sAMbhaLI rahyAM che. temane jANa hatI ke zatru rAjAnI rANe jaMgalamAM bALakane ucherI rahI che. mahArAjAne pazcAtApa thaye. arere! mArI rAjya lisAe ja rAjarANI ane rAjakuMvaranA kevA behAla karyA? teo e sArathI-yuvakane gaLe lagADI dIdhuM. bheTI paDyA. ane kahe beTA! mAre kaMI saMtAna nathI. AjathI tuM A rAjyane uttarAdhikArI ! tAruM rAjya te tane pAchuM ApuM chuM. paNa mArA rAjayane mAlika paNa tuM ja! baMdhuo ! A che yuvAnanI dhIrajanuM phaLa! meka maLyuM hatuM ane rAjAne mArI nAkhata te keTalI vAra lAgata! paNa nA, pitAnA zabdo e enA aMtaramAM rahelA verabhAvane dhoI nAkhe. zatrunI zatrutA dUra thaI ane zatru rAjA paNa tene mitra ja nahIM paNa chatrarUpa banI gaye. AtmAmAM rahela sahaja guNane jAgRta karIe, te te guNa sva-para sahune mATe upakAraka che. baMdhuo! ApaNe sahu AtmA chIe ! jayAM AtmA che tyAM kSamA che. dasa prakAranA dharmomAM pahele dharma kSamA kahyo che. tethI ja sAdhuone kSamAzramaNa kahyA che. tame sahu e kSamAzramaNanAM ja UpAsake che. prabhue tamane zramaNopAsaka jevuM sArthaka vizeSaNa ApyuM che. e vizeSaNane sArthaka Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAdhane alavidA 275 karI batAve. kSamAzramaNanAM caraNanI upAsanA karI tame paNa kSamAvaMta banI jAva. je kharekhara kSamAvaMta banavuM hoya te aMtaramAM rahela ane gALI nAkhe. mANasamAM kevA-kevA AhaM paDayA hoya? tenI eka vAta kahuM tamane! hamaNAM thoDA divasa pahelAM eka bhAIne patra Avyo hate. pitAnA leTaraheDamAM lakheluM hatuM. temAM pite kayAM-kayAM kaye hoddo dharAve che te chApeluM hatuM. kayAMka pramukha, kayAMka maMtrI, kayAMka TrasTI vagere vagere. eTaluM ja nahIM pote bhUtapUrva zuM-zuM hatA te paNa chApeluM hatuM. lAyansanA DisTrikaTa garvanara ne evuM badhuM. leTaranuM adhuM pAnuM te enAthI ja kAyeluM hatuM. mane vicAra Ave ke ke jJAnI mahApuruSano yoga thaI jAya to e bhAInA bhaviSyanA baheddAo jANuM laIne e paNa A leTaraheDa para chApavAM joIe ke e bhaviSyanA bhavamAM jaMtu thaze, kiDe thaze, nArakI thaze, ghaDo thaze pachI kadAca mAnava paNa thaze. A badhA jIvanA haiAo ja che ne! te e chApIe te paNa zuM TuM? A chuM, huM te chuM, e badhI oLakhANa ApavI maTI jAya. paNa tevA gI kyAM maLe? jue te kharA! AmAM jIvanuM ahaM gaLe kayAre? e ahaM gALavA mATe kevI jabaradasta tAkAta joIe? kaI kAcA-pocAnuM kAma nathI ! aMtarane daDha nirNaya ane AtmAnI svAbhAvika dazAnuM jene bhAna che te svAbhAvika zaktine kAme lagADI ane gALI nAkhe che. tame jANatAM haze ke khANamAMthI nIkaLelI dhAtune mATIthI judI pADavA ane gALavAkeTalI tapAvavI paDe? TATAnagaramAM Tisco nuM kArakhAnuM che tyAM orissA thI ApanAra Ave. jemAM letuM ane mATI mIkasa hoya. tene gALavA mATe moTI-meTI pharnesa hoya che. temAM Tana baMdha agni heya. temAM A era nAkhavAmAM Ave. agninAM tApathI ukaLI mATI judI paDI jAya ane lokhaMDa pravAhI banI, pANInI jema vahevA mAMDe, e rasanI bAlaTIo bharAya ane pachI ene je zepa Apa hoya evA bIbAmAM DhALI devAya! Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 huM AtmA chuM baMdhuo ! ApaNuM ahaM paNa evuM ja che. vAstavamAM AtmAnAM astitva rUpa "ahuM eTale huM', ane eTale AtmA, e ahaMgya che. e ahaMnuM jJAna hovuM ja joIe. paNa ApaNe e ahamAM abhimAna rUpa kSAyAdinI mATI maLI jaI ahaM malina thaI gayuM che. ahIM ane kaSAya A baMnene judA pADavA mATe tene tapa-tyAga rUpa, ArAdhanArUpa agnimAM nAkhavuM paDaze. te ja pIgaLIne baMne judA paDaze. kaSAyarUpa abhimAnarUpa kacare nIkaLI jaze ane zuddha AtmabhAnarUpa "aha" raheze. pachI tene je zepa Ape hoya te apAze. "ahaM" mAMthI ja ahaMma banaze. te baMdhuo ! gALI nAkhe ahane, moDI nAkhe mAnane, kADhI nA kaSAyane. te ja aMtaramAM rahela vera bhAvanA dUra thaze. vera jaze te ja jhera jaze. ApaNAmAM keTaluM jhera bharyuM che jANe che ? zArirIka stara para vicAra karIe te ApaNe Akho divasa khAtA-pItAM hoIe, mAtra rAtanAM thoDA kalAka ja meTuM baMdha hoya. tame te rAtre 12 vAgyA sudhI paNa khAva. savAre uThe 6-7 kalAka kaI na khAdhuM-pIdhuM. te mukhamAM rahela thuMka jherI thaI jAya. zarIramAM kayAMya gumaDA ke evuM kaMI thayuM hoya ne vAsI thuMka lagADe te phera paDI jAya. vAsI thuMkamAM jhera hoya. AvI te A zarIranI zakti che. vicAro ! A zarIramAM keTaluM jhera bharyuM haze. badhuM ja jhera bheguM thaI hRdayamAM jatuM haze. tame kaheze nA, mahAsatIjI ! ema nathI, sAyansa kahe che ke badhuM rakta hRdayamAM Ave che. tyAM zuddha thAya che ne pharI zarIramAM phare che. haze ! tamAruM vijJAna ema kahetuM haze. paNa huM te kahuM chuM mAtra zarIranuM ja nahIM. bahAranuM jhera paNa hRdayamAM bheguM thAya che ane pachI vANI dvArA e bahAra nIkaLe che. AkhAye vAtAvaraNa ne jherI banAvI de che ke e jherathI koI bacI zake nahIM. ! sApa ke vIchI e DaMkha dIdhuM hoya e jhera te utarI jAya paNa mANasanuM jhera na utare! Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAdhane alavidA 277 | nA, baMdhuo ! ApaNAM aMtaHkaraNamAM amRta mahAsAgara uchaLI rahyo che. ene chaTakAva sarva jIva para karIe. jhera nahIM paNa amRtavera nahIM paNa kSamA ane ApaNuM AsapAsa nirmaLa-pavitrazAMta vAtAvaraNa UbhuM karIe. sahune sukhI banAvIe. " basa, baMdhuo ! A kSamApanA mahAparvamAM ApaNuM AtmAnAM A maulika guNane jAgRta karI laIe. aMtaranAM eka khUNAmAM paNa kaSAyanI malinatA na rahI jAya. e mATe prabaLa puruSArtha karIe. aMtaratamane vizuddha karI laI siddha, buddha ane mukta thavAnAM rAha para ApaNAM pagalAM bharAya e ja zubha kAmanA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AloyaNA in a gd *a, afsa a a aaI | esa maguti pannatto, jiNehiM varadasihi // AjanAM maMgalamaya divase arihaMta siddhanI sAkSIe AtmAne zuddha karavAnI pratijJA sAthe AlocanAne prAraMbha karIzuM. je AlecanA - bhavanI karma jALane chevA samartha che te AlecanA samajaNapUrvaka karIzuM Alecana-jevuM-tapAsavuM. mAnava pAse daSTi che. AtmAmAM jJAtadaSTA paNane guNa che. AthI mAnava niraMtara kaMI ne kaMI jete rahe che, khullI AMkhe jagatanAM bAhA padArthone nihALe che te baMdha AMkhe pita-pitAne jue che. pita-pitAne nihALavuM te ja che Alocana. jyAre mAnava bAhya vAtAvaraNathI para thaI aMdaramAM Utare tyAre e zuM jue? pratyeka jIvanI Atmika vikAsanI avasthA bhinna-bhinna hoya che. tethI sahunI pitAne jovAnI dRSTi paNa bhinna hoya che. jenI Atmika cetanA badhu vikasita hoya teTale te vadhu pitAmAM UMDe utarI zake. jJAna, darzana, cAri, tapa A AtmAnAM mULabhUta guNo che. siddha bhagavAnanAM AtmAmAM rahela A guNe pitAnAM zuddha svarUpamAM nirmaLa hoya che. paNa sarva-saMsArI jemAM e chevatte aMze e guNe vikRta thaI gayelA heya. e vikRta bhAvanI preraNAthI jayAre mana-vacana-kAyA pravRtti kare tyAre azubha pravRttio vadhu pramANamAM thAya. jene ApaNe sAmAnya bhASAmAM pApa kahIe chIe. vikRta preraNAnuM pariNAma vikRta ja hoya te svAbhAvika che. pratyeka paLe ApaNI pravRtti, vikRtine vadhAranArI thatI rahe che. ane pariNAme jJAna-darzana-AdI guNe paNa vadhu vikRta thatAM rahe che. je e vikRti ne dUra karavA prayatna na karIe te eka samaya e Ave ke A jIva atyaMta avyakata cetanA jyAM che, je jaDa na hovA chatAM jaDa jevuM ja jANe anubhavAya che. evI nigoda Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyaNuM 279 avasthAmAM janma dhAraNa karI, anaMtakALa sudhI temAM paDyo rahe. mATe ja AvI yuniemAM na bhaTakavuM hoya te jIve pota-potAne nihALI, pAparUpa vikRtione ekarAra karI, tene pazcAtApa karI zuddha thavAnI jarUra che. A kriyAne ja AcanA kahevAya che. AlecanA mATe jyAre jIva pitAnAmAM utare tyAre aMdara paDelI sArI-narasI badhI ja vRttinAM darzana tene thAya che. kaI paNa jIva ekAnta ke pApI nathI hote ke tenAmAM mAtra burI vRttio ja paDI hoya, ane kaI paNa jIva ekAnta puNyavAna nathI hete ke tenAmAM badhI ja sArI vRttio hAya. baMne prakAranI vRttio taratama bhAvathI hoya ja che. ane te badhI mAnasa cakSu sAme Ave che. tyAre jIve burI-vRttione ja nihALavAnI che. tenuM ja prAyazcita karavAnuM, tene samajIne dUra karavAnI jarUra che. prAyazcita pApanuM ja hoya, bhUlanuM ja haya, jayAM bhUla nathI tyAM prAyazcita zuM ? tethI have aMdaramAM UtarI jovAnuM e rahyuM ke keTalA prakAranAM kaI kaI rIte keTalA zA mATe karelAM pApa aMdaramAM paDayA che ? pApane te bahu moTo samUha aMdaramAM haze. te sahanuM pRthakkaraNa karI eka-ekane nihALI-tapAsI-ekarAra karI pita-pitAnI sAkSIe-pitAnI ja mAphI mAgavI che. thayelI bhUlane ekarAra kare che. bhUla e bhUla che. nAnI hoya ke moTI paNa jAgRta sAdhaka tenI upekSA karI zake nahIM. kAraNa AvI upekSAvRtti vadhu ne vadhu bhUlanI paraMparA saje che ane sAdhakane adha:patana tarapha dorI jAya che. mATe ja thayelI bhUlane svIkAra karavo ane pharI evI bhUle na thAya te mATe satata sAvadhAna rahevuM. te sAdhanA jIvana mATe ati-ati Avazyaka che. enuM ja nAma pratikamaNa che. AlocanA tathA pratikamaNa ekI sAthe kamazaH thatI aMtara-prakriyA che. prathama AtmAnAM doSa jevA, tapAsavA, ekarAra kare te AlecanA ane te pachI te dethI pAchA pharavuM, ane pharI-pharIne evA deze na Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 huM AtmA chuM sevAya teno mAnasika nirNaya te pratikramaNa, Ama baMne Atmika bhAvenI zuddhi tarapha laI janAra rAjapatha che. . Avazyaka sUtranI TIkAmAM hemacaMdrAcArya kahe che ke :svasthAnAd yatpara sthAnaM, pramAdasya vazAd gataH / tatraiva kramaNaM bhUyaH pratikramaNamucyate // pramAdavaza zubha yegamAMthI nIkaLI azubha yoga prApta karela hoya, tyAre punaH zubha yoga prApta karI levA tenuM nAma pratikramaNa che. vaLI kSAyopazamikAd bhAvAdaudayikasya vazaM gataH / / tatrApi ca sa evAryaH pratiklagamAtsmRtaH // rAga-dveSAdi audayika bhAva saMsArane mArga che. ane samatA kSamA, dayA, namratA Adi kSapazama bhAva mekSamArga che. kSApathamika bhAvathI audayika bhAvamAM pariNata thayela sAdhaka jyAre punaH audayika bhAvathI kSApazamika bhAvamAM pAchA Ave che. tene paNa bhArethI pAchA pharavAnA kAraNe pratikramaNa kahevAya che. jIva svabhAvane bhUlI, parabhAvamAM jAya che te pramAdanAM kAraNe ja jAya che. te ja moTI bhUla che. bhUla che te eka roga che. ane pratikramaNa tenI acUka auSadhi che. je kaI deSa na lAgyo hoya te paNa pratikramaNa karavuM Avazyaka che. tema karavAthI deza pratye aruci cAlu raheze, jIvana jAgRta raheze. pariNAme bhaviSyamAM bhUla thavAnI saMbhAvanA ochI thaI jaze. keTalAka leke ema kahetAM hoya che ke ame pApa karatAM ja nathI te AlocanA ke pratikramaNa karavAnI zI jarUra ? vaLI vyartha pratikramaNanAM pATha bolavAthI zuM lAbha? teone ApaNe kahIeH prathama te manuSya jyAM sudhI chadamastha che ane pramAdI che tyAM sudhI keI doSa lAge ja nahIM tevuM kevI rIte kahI zakAya ? mana, vacana, kAyAnAM yuga parispaMdAtmaka che ane temAM kyAMya paNa kaSAya bhAvanuM mizraNa thayuM ke pachI doSa lAgyA vinA nahIM rahe. rAtrI ane divasa Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 AyaNa mananI gati dharmAbhimukha ja rahe. jarApaNa vicalita na thAya te dAve vyartha che, vaLI pratikamaNa kevaLa jUnA doSa dUra karavA mATe ja nathI, paraMtu bhaviSyamAM dezanI saMbhAvanA ochI karavA mATe paNa che. pratikamaNa karatI vakhate je bhAva vizuddhi raheze te sAdhakanAM samayane zaktizALI ane tejasvI banAvaze. pApAcaraNa pratye ghaNuM vyakata karavAnuM ja pratikamaNanuM dhyeya che. pApa karyuM hoya ke na karyuM hoya, e prazna mukhya nathI. - sAdhaka mATe meTI vAta te e che ke te pApa pratye vRNe vyakata karI zake che ke nahIM, pApa pratye aMtaramAM vRNA jAgavI e ja maTI sAdhanA che. sAdhaka pApane dhikkAra thaze te jarUra pApo nAza thaze. kAraNa jenA pratye atyaMta dhRNa hoya tenAthI sahaja dUra thaI javAya che. AlocanA karIne, pApanuM prAyazcita laIne je ApaNe pApane parabhAva mAnazuM, ApaNAM virodhI mAnazuM. Atma-svarUpanAM ghAtaka mAnazuM te pharI ApaNuM jIvanamAM pApane praveza nahIM thAya. pApathI dUra ja rahIzuM. Ama pApanuM pratikramaNa mAtra bhUtakALanI bhUlene ja nAza kare che, tema nathI paNa bhaviSyanAM pApothI paNa bacAve che. jaina saMskRtinuM pratikramaNa paNa jIvanarUpI khAtAvahInuM bArIka nirIkSaNa che. sAdhake pratidina savAre ane sAMje e jovAnuM hoya che ke teNe zuM meLavyuM ane zuM gumAvyuM ? ahiMsA, satya ane saMyamanI sAdhanAmAM te kayAM sudhI AgaLa vadhyo che ? kayAM-kayAM bhUle karI che. dazakAlika sUtranI mUlikAmAM kahyuM che ke viM be vAra jiM vidA se ! he sAdhaka ! tuM pratidina vicAra kara ke meM zuM-zuM karI lIdhuM che ane AgaLa zuM karavAnuM bAkI rahyuM che ? vaidika dharmanAM grantha ISAvAsyopaniSadamAM kahyuM che ? # sUra karelA kAryone yAda kara. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 huM AtmA chuM kahe che ke pAzcAtya dezanA suprasiddha vicAraka phreMkaline potAnuM jIvana rejanIzIthI sudhAyuM hatuM, te pitAnA jIvananI pratyeka ghaTanAne rajanIzImAM lakhate hate. pachI tenA para ciMtana-manana karate. dara aThavADiye hisAba gaNate ke gayA aThavADiyA karatAM A aThavADiye bhUle vadhu thaI ke ochI ? e rIte e bhUlane sudhArate jatA hatA ane unnati karate ja hatuM. pariNAma e AvyuM ke te pitAnA yugane eka zreSTha sadAcArI ane pavitra puruSa manAvA lAge. pheklInanI rojanIzI karatAM ApaNuM pratikramaNa adhika zreSTha che. ApaNe aThavADie ekavAra nahIM paNa reja savAra sAMja be vAra ApaNI rejanIzI tapAsIe chIe. ApaNuM jIvananI rojanIzI rUpa pratikramaNa AjakAlathI nahi, hajAre lAkha varSothI paNa nahi, anAdikALathI cAlyuM para vijaya prApta karyo che. aMte bhagavata pada-siddha pada prApta karyuM che? have ApaNe e vicArIe ke pratikramaNa keTalA prakAranAM che? kALabheda thI traNa prakAra batAvyA che. (1) bhUtakALamAM lAgelA doSenI AlecanA karavI te (2) vartamAna kALamAM, saMvara dvArA AvatA doSothI bacavuM te (3) bhaviSyamAM dene rokavA mATe pratyAkhyAna karavA te. temaja pratikamaNa konuM-kenuM karavuM ? jIvane saMsAramAM bhamAvanAra karmanI paraMparAne vadhAranAra, jene kAraNe che, tenuM pratikramaNa thavuM jarUrI che. (1) mithyAtva (2) avrata (3) pramAda (4) kaSAya (5) azubha ga. A pAMcanuM pratikamaNa karavuM jarUrI che. mithyAtvane tyAga karI samyaktva dhAraNa karavuM. avirata dazA choDI yathAzakti viratine svIkAra kara. pramAdane tyAga karI, apramatta bhAvane prApta kare. kaSAyane tyAga karI kSamAdi guNa prApta karavA ane vikasAvavA tathA saMsAravardhaka - vyApArane tyAga karI AtmasvarUpanI prApti karavI joIe. A sivAya anya prakAre AcArya bhadrabAhu svAmI Avazyaka niryuM ktimAM pratikamaNa saMbaMdhI ghaNuM gaMbhIra vicAradhArA upasthita kare che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AleyaNA 283 temaNe sAdhaka mATe cAra viSayanuM pratikamaNa batAvyuM che. A cAra kAraNe sUma daSTithI ciMtana karavA gya che - (1) hiMsA, asatya Adi je pApa karmone zrAvaka tathA sAdhu mATe niSedha karela che. te karma kadI brAntivaza karyuM hoya te pratikramaNa karavuM joIe. (2) zAsa-svAdhyAya, pratilekhanA, sAmAyika Adi je kAryo karavAnuM zAstramAM vidhAna karela che te na karavAmAM AvyA hoya te tenuM paNa pratikramaNa karavuM joIe. kartavya heya te na karavuM te paNa eka pApa che. (3) zAstra pratipAdita AtmAdi tanI satyatAnA viSayamAM saha A heya arthAt azraddhA utpanna thaI hoya te tenuM pratikramaNa karavuM joIe. te mAnasika zuddhinuM pratikramaNa che. (4) Agama virUddha vicAronuM pratipAdana karyuM hoya athAtu hiMsAdi nA samarthaka vicAranI prarUpaNa karI hoya te paNa pratikamaNa karavuM joIe. A vacana zuddhinuM pratikramaNa che. have A cAreya kAraNa para vistArathI ciMtana karIe. prathama kAraNamAM hiMsA -asatya Adi pApa karmonI AlocanA karavA kahyuM. hiMsAdi aDhAra, pApa che. mAnavanAM jIvananAM e che_va aMze A pApa thayA ja karatAM heya che. jIvana-vyavahAranI sAthe A pApa joDAyelA ja che. prathama prANutipAta : anya sarva vratamAM ahiMsA pradhAna che. tethI tenuM sthAna prathama che. ahiMsA vrata, pradhAna che mATe tenAthI virodhI hiMsAnI vRttinI vAta paNa pahelAM kahIzuM. aDhAra pAmasthAnakamAM paNa tenuM paheluM sthAna che. tyAM je zabda vAparavAmAM Ave che te che prANAtipAta. prANane atipAta arthAt prANavadha te hiMsA. keI jIvanI sarvathA ghAta karI nAkhavI, tene zArIrika, mAnasika pIDA pahoMcADavI, tene kaI rIte duHkhI kare te badhuM ja hiMsAnI vyAkhyAmAM samAI jAya che. ApaNe e vicArIe ke ApaNuM jIvanamAM AvI hiMsA zA mATe thAya che? tene rokI zakAya ke nahIM? Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 huM AtmA chuM prathama prazna che zA mATe? moTA bhAganAM mAnave bedarakArIthI jIvatAM hoya, nAnA-moTA kArya karatAM ene khabara ja na rahe ke Ama karavAthI jIvahiMsA thAya che. enAM samayamAM ene kArya thaI javuM joIe tethI jIva dayA karavA jeTalI, jIvanI rakSA karavA jeTalI dhIraja nathI hatI. tethI artha sarato hoya ke nahIM te paNa cha maratAM hoya che. tra-sthAvara baMne prakAranA jInI ghAta thatI hoya che. jo ke ApaNuM samAjamAM jene saMkalpa hiMsA kahIe tevI hiMsA te thatI ja nathI hatI. jANIbujhIne keInuM khUna karI nAkhavuM ke mAravAnI buddhithI koIpaNa jIvane mAratAM hotA nathI. keTalAka eTalA ajJAnI hoya che ke tene bhAna ja nathI hatuM ke AmAM jIva che. temAM ya pAMce sthAvara pRthvI, pANI, agni, vAyu, ane vanaspati A pAMceyamAM ekendriya jIve che. evI keTalAkane jANa ja nathI hotI. tethI A vastuone bephAma upayoga karatAM hoya che. pANInAM vaparAzanI te kaI sImA ja nathI. joItuM vaparAya tenA karatAM aNajoituM vadhu vaparAya. tamArI sarakAre tamane sagavaDatA karI ApI ane gharamAM pANI ApyuM te durUpayoga vadhI paDe. gAmanI bahAra nadItaLAvathI pANI lAvavA paDatAM hatAM tyAre Avo durUpayoga na hatuM. A rIte agni-vanaspatine upaga paNa ema ja thAya che ane ekendriya jIvanI ghera hiMsA thAya che. moTA AraMbha-samAraMbha nA kAryo paNa thatAM hoya che ane temAM te chakAya jenI hiMsA thatI hoya che. jIvanamAM vadhI gayelA ADaMbare dekhAdekhI IjajatanAM khoTA khyAle vadhune vadhu AraMbha karAve che. tenAthI ja pratiSThA maLatI hoya evA bhramamAM mANase rAcatA hoya che. AjanA yugamAM yuvAna varga te mAMsAhAra tarapha vaLI rahyo che. IDA ne vejITebala mAnIne khAya che. ane bIjo abhakSya AhAra paNa kare che. beTI bhramaNAmAM teo rAcatA hoya che ke mAMsAhArathI vadhu preTina, Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AloyaNuM 285 viTAmInsa maLe che. sAyansa-DakaTaree rIcarsa karIne e mupha karI ApyuM che ke je preTIna viTAmIna ane bIjA ta zAkAhArI bhejanamAM che. te mAMsAhAramAM nathI. vaLI mAMsAhAra reganuM ghara che. je pazunuM mAMsa lIdhuM hoya tenA zarIramAM roganA jIvANuo hoya te khAnAranAM zarIramAM paNa e roga thAya che. vaLI amuka prANIonAM mAMsa ja evA hoya che ke je kensara jevA khataranAka rega UbhA kare che. te A mAMsAhAra e te khAvAnI lAlasAe ghatI, pratyakSa cendriyanI hiMsA che. bIjI rIte tame je kemeTikasane upaga kare che te paNa keTalA hiMsaka hoya che. paraphayuma mATe keTalA kasturI mRga ane ghaDIene mAravI paDe che? nhAvAnAM tathA dhovAnA sAbumAM gAyanI carabI paDe che. zarUAphaTara-seva-lezana ke evA kIma banAvI tenI parIkSA karavA aneka sasalAnI AMkhamAM te nAMkhavAmAM Ave. sasalAnI AMkha phUTI jatAM teo rIbAI rIbAIne mare. tevI ja rIte UMdara, vAMdarAnA jAna paNa jAya che. rezamanAM vastra banatAM asaMkhya kIDAonI hiMsA thAya che. Ama jIvana upayoganAM keTalA sAdhanemAM keTalI bhayaMkara hiMsA ! ane A padArtho tame hAthe banAvatA na ho paNa tene upayoga kare te paNa InDAyarekaTalI hiMsAnA bhAgIdAra thAva che. eja rIte nenaveja hoTelamAM jAva, bhale tyAM jaI tame veja letAM ho paNa e zuddha che ke nahIM tenI khAtrI nathI. nenavejanI bheLaseLa, DI paNa thaI haze ke nahIM te kahI zakAya nahIM. kadAca tame pUrNa cekasAI rAkhI hoya. te paNa nenavejanAM e dhaMdhAne tame pretsAhana Ape che. saMpUrNa vejITeriyana hoTalamAM jatAM tamane nAnama lAge che. ane naveja hoTelamAM javAmAM tame tamArI pratiSThA mAne che. A bhayaMkara mUrkhatA che. Aje tame A hoTelamAM jaI vejITebala khANuM khAva che, kAle tamArA bALake e ja hoTelamAM jaI badhuM ja khAze. mATe tame samAjanAM-dharma-nAM tamArI ja AvatI peDhInAM mahAna gunegAra che ! Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 huM AtmA chuM jIvanamAM thatI AvI aneka prakAranI hiMsA jIvane akaLAvatI heya. bacAya teTaluM bacavuM che. evI bhAvanA nitya aMtaramAM rahetI hoya te jarUra temAMthI mukta thavAnAM upAya maLe. temAM prathama upAya che-- jIvanane sAduM banAvavuM. AvazyaktAone ochI karavI. jeTalI sAdAI haze teTalI vastuone Upayoga ocho thaze. bahu ja maryAdita padArtho vaDe jIvI zakaze. jeTalI vadhu maryAdA Avaze eTalI hiMsA ochI thaI jaze. AvazyakatAnusAra ja dhana-padArtha-vastro vagere leze tethI vadhArAnI hiMsAthI bacI jaze. bIjuM prati kSaNa jIvanamAM sAvadhAnI. pramAda-ALasanAM kAraNe hiMsA na thaI jAya tene pUro khyAla rahe. jIva, arthe nahIM paNa anarthe ja vadhu daMDAya che. je jAgRti hoya te anarthAdaMDathI jarUra bacI zake. te chatAM bhUla thaI jAya te te dhyAna bahAra na rahe, te tarapha lakSya hovuM ghaTe ane pharI evI bhUla na thAya. pApanuM punarAvartana na thAya te upayoga rahe. sauthI vadhu mahattvapUrNa upAya te e ke jIvananI tRSNa-lAlasAne ochI karavI. jeTalI tRNa vadhAre eTalA rAga-dveSa vadhAre. tRSNa vadhavAthI aMtaranI ke maLatA ochI thaI jAya ane kaTheratA vadhe. ane jyAM kaThoratA che tyAM zArIrika ane mAnasika baMne prakAre anya jIne trAsa devAnI vRtti paNa UbhI ja che. mATe tRSNA tathA tRSNathI utpanna thatAM rAga-dveSa para kAbu meLavavA prayatna satata niraMtara rahyAM kare jaIe. AvA upAye samajaNa pUrvaka, jAgRti pUrvaka je thatAM rahe te jarUrI jIvanamAMthI hiMsAnuM pramANa ochuM thaI jAya. upara batAvelA hiMsAnA kAraNamAMthI kaI paNa kAraNanuM sevana thayuM hoya ane pApa-deSa lAge heya te arihaMta, anaMtA siddha, kevaLI bhagavaMtanI sAkSIe tassa micchAmi dukkaDaM. bIjI pApa mRSAvAda -mRSA eTale jUTha, asatya. tatvArtha sUtramAM asatyanuM svarUpa batAvatAM kahyuM che Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AloyaNuM 287 asadabhidhAnamanRtam / asat bolavuM te asatya che. jo ke ahIM vyApaka arthamAM asat -ciMtana ane asa-AcaraNane paNa satyamAM ja samAvI dIdhAM che. ahIM ApaNe asat bhASaNa vize ja vicAra karazuM. je vastu je rUpamAM che tene te rUpe sarvathA niSedha kare athavA hoya tenAthI viparIta kahevuM te asatyane eka prakAra tathA je satya hovA chatAM paNa anyane pIDA Upaje evuM durbhAvanA yukta kathana te bIje prakAra. ApaNuM jIvanamAM A baMne prakAre asatyanuM bhASaNa thatuM hoya che. keTalIka vAra pratyakSa rIte bIjA joI zakatA hoya ke jANatAM hoya chatAM kahIe ke A Ama che ja nahIM. mane barAbara khabara che. Ama ja che. paNa Ama nahIM. haDahaDatuM jUThANuM cAlatuM hoya che. tamArA saMsArane vyavahAra te Ama ja cAlatA hoya che. mANasa juThuM bele tenI pAchaLa ghaNAM kAraNe hoya che. moTe bhAge kaIne kaI lebhanAM kAraNe e asatyane Azare le. pahelI vAta te e ke dhana meLavavAnI lAlace te na jANe keTaluM khoTuM bole, khoTuM kare, khoTuM ciMtave. te asatya bhASaNane vyavahAra vepArI sAthe, grAhaka sAthe sarakArI ophisare sAthe, badhAM sAthe thatA hoya che. e ja rIte pratiSThA meLavavA, Ijajata vadhAravA, pitAnAM saMtAnone ke anyanAM saMtAnone varAvavA-paraNAvavA mATe paNa asatyane Azare Ama bhauttika upalabdhio mATe, pachI te game te prakAranI hoya paNa te mATe asatya bele. mAnava e nathI samajatA ke juThuM bolIza tethI vadhu dhana-pratiSThA ke bIju prApta thaI jaze evuM nathI. e te je samaye jeTaluM je-je bhAgyamAM che te ja maLaze. puruSArtha kare jarUrI che paNa asatyane Azare levo jarUrI nathI. kyAMka sapaDAI javAne ke nukazAna veThavAne bhaya hoya te paNa mANasa juThuM bole. paNa e jANatA nathI ke asatya chAnuM rahe nahIM. Aja nahIM te kAle paNa ughADuM te paDavAnuM ja. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 huM AtmA chuM hasatAM-hasatAM juhu bolavuM, ene te jANe juThuM samajatAM ja nathI. vAta-vAtamAM, keInI hAMsI-mazkarI karatAM juTha. e te khyAla rAkhaje ja ke keInI paNa hAMsI-mazkarI, juThuM bolyA vinA thatI nathI. juhuM belAya. che mATe ja te mazkarI che. ane tamArA jIvanamAM AnaMda mANavAnuM sAdhana. paNa keInI mazkarI ja che. e sivAya majA AvatI nathI. kharekhara jene. jUThamAMthI bacavuM che teNe te A vastune choDI devAnI atyaMta AvazyaktA che. jemAM kSaNika AnaMda sivAya kazuM ja maLatuM nathI. ane kayAreka te mazkarI matanuM kAraNa banI jAya che. mATe e sarvathA tyAjya che. kodhanA AvezamAM AvI anyane nIcA dekhADavAnI vRttithI paNa mANasa juThI vAte karate hoya che. ane zAstramAM te kahyuM ke krodhI mANasanI AMkha -kAna baMdha thaI jAya che, mAtra mukhaja khullu rahe che. tethI e zuM bole che enI khabara rahetI nathI. sAcuM-khoTuM badhuM ja bolAtuM hoya che. evI ja rIte keInAM rahasya khullA karavA, dhrAsake paDe evuM bolavuM, pitAnAM ja svajananAM marma kahI devA, keIne khoTI salAha ApI che. rAhe caDAvI devA, beTA sahI sikkA karavA vagere svArtha ke pramAdanAM kAraNe ja thatuM hoya che. mATe te sarva asatya che ane tyAjya che. Ama aneka prakAranA Avezene kAraNe jUThanuM sevana thatuM hoya, kayAraka satya paNa kaDavuM hoya to te asatyanI keTImAM mUkAya che. mUDha ne mUDha ke kANAne kANe kahe te bhASAkIya dRSTie sAcuM hovA chatAM paNa sAmA mANasane duHkha upajAve che mATe te tyAjya ja che kahyuM che - satyaM brUyAt, priyaM brUyAt satya bole paNa priya che. je keIne duHkhakArI na hoya. Ama tamArA rejiMdA jIvanamAM AvA asatya bhASaNanI paraMparA sarjAtI hoya che. keTalIka vakhata te tamane khyAla paNa nathI hete ke tame jUTha bole che. kAraNa ghaNAM abhyAsanAM kAraNe badhuM ja Common thaI gayuM che. paNa nahIM, satyaja dharma che. mATe jIvanamAM satya balavAne ja Agraha rAkha. thoDuM nukazAna veThavuM paDe te veThI levuM paNa satya te na ja choDAya. satyavAdI banavA mAgatA he te jIvanamAM be siddhAMtane utAravA paDaze. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyaNa 289 eka te mana, vacana, kAyAnI ekarUpatA, jevuM vicAre, evuM ja bele, evuM ja karo. bolavuM judu-karavuM judu-vicAravuM judu A ja mahA khataranAka che. e jUTha tarapha dorI jAya che. mATe traNe yoganI ekarUpatA lAvavAno prayAsa kare. - pramatta bane tyAga arthAt bedarakArI, asAvadhAnIne tyAga kare. have e te badhuM cAle. temAM kAMI vAMdho nahIM. AvI nIti na apanAve. bIjAne paNa vicAra kare te jarUra satyanAM zaraNamAM jaI zakaze. asatyanAM jeTalA kAraNo kahyAM. temanuM koI paNa kAraNa sevAyuM hoya te arihaMta anaMtA siddha, kevaLI paramAtmAnI sAkSIe micchAmi dukkaDaM. trIju pA5 adattAdAna -ene bahuja skUla zabdamAM artha karIe te keInI mAlikInI cIja, tenA mAlikanI rajA vagara levI te adatta. jene bIjA zabdomAM corI kahIe. A bhAvane jarA sUkSmatAmAM jaIne vicAra karIe. cerInI bhAvanA manamAM jAge che kema? mananAM UMDANamAM jaIne tapAsazuM te khyAla Avaze ke aMtaramAM badhuM ja mArUM karI levAnI jabaradasta lAlasA paDI che. mana te ema vicAre ke A vizvamAM jeTalI saMpatti che te mane maLI jAya. paNu e te kaI rIte zakya nathI. te pachI jeTalI vadhumAM vadhu meLavI zakAya te kaI paNa hisAbe meLavavI. temAM nyAya, nIti, pramANikatA, sadA cAra badhuM ja neve mUkavuM paDe te mUkI devuM paNa dhana joIe. samAjamAM zrImaMta kahevaDAvavAnI lAlasA, A badhuM karAve. paNa tyAM mAnava e na vicAre ke A badhuM keTalA divasa mATe ? banI zake ke Aje badhAja pApa karIne A meLavI lauM ne kAle cAlyuM jAya. sAMbhaLe che ne ke gavarnamenTanI reDa paDIne be-cAra kile sonuM laI jAya. jayAM kAMI belavAne paNa avakAza na rahe. phariyAda karavAnuM sthAna ja na hoya. tame gavarnamenTanI cerI kare te e tamane A rIte lUMTe. saravALAmAM kaMI nahIM. mATe ja vadhumAM vadhu meLavI levAnI lAlasAne cheDavI jarUrI che. keInAM peTA kAryone protsAhana ApavuM. keIne prapaMca karatAM zIkhavavuM, nIti bhAga-3-19 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 huM AtmA chuM -sadAcAranI paravAha karyA vinA je mArgethI dhana AvatuM hoya, te mAge AvavA devuM. A badhAM ja cerInAM prakAre che. A te thaI dhananI vAta. paNa mAnava, tana cera ke mana cera paNa hoya che. jyAM jene jeTaluM kArya karavAnuM che te karavuM nathI te patha cerI. eka mANasa savIsa kare che. tene jeTalA kalAka jeTaluM kAma karavAnuM hoya te nathI karavuM ne pagAra pUro joIe che. tenI sAme zeTha ema Icche ke vadhumAM vadhu kAma karAvI, ochAmAM ochA paisA ApuM. bane cora ! skUla-kelejane zikSaka paNa A ja vicAre. jeTaluM ne jevuM bhaNuvavAnuM che. te bhaNAvavuM nathI. zikSaka tarIkenI potAnI pharaja pUrI bajAvavI nathI. vidyAthIne paNa purUM bhaNavuM nathI. parIkSA Ave tyAre corI karI pAsa thavuM che. corI karavA na maLe te zikSakone charI batAvavA che. kevI halakI mane vRtti ! zikSakane vidyAthI banne cora! ghara saMsAramAM saMyukta kuTuMba heya te. derANI-jeThANa-sAsu-vahu naNaMda, bhejAIne keIne potAnuM purUM kartavya bajAvavuM nathI. sahune ArAma ane AnaMda joIe che. jeTaluM kAma karavAnuM hoya te karavuM nathI. sahu kAma cera. Ama aneka rIte tana cera hoya che. te vaLI keTalAka mana cAramAnasika bhAthI, premathI, sujanatAthI, sahRdayatAthI sahAnubhUtithI jayAM vartavAnI jarUra che. tamArA thaDA ja mIThA ja prema bharelA zabdo, thoDI sahAnubhUti keTalAka duHkhI janenAM duHkhane dUra karI zake tema hoya. paNa eTaluM ye thaI na zake. paise te na ApI zake paNa hRdayanA sArA bhAvathI paNa kaMi na karI zake. te e mana cerI che. AvA caurya bhAvathI raMjita AtmAne zuddha karavo hoya te aMtaramAM paDelI amaryAdita lAlasA ne dUra karavI paDaze. je maLyuM teTalAmAM Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " AleyaNuM 291 sateSathI jIvatA zIkhavuM paDaze. meLavavuM kharuM paNa pApa karIne nahIM. bhAgyamAM hoya ane sat puruSArtha vaDe maLe te bhale. e meLavavAmAM kaMI vAMdho nathI. vaLI huM ja sukha-zAMti ArAmathI rahuM tema nahIM, anya jIva paNa AnaMda ane zaktino anubhava kare. te mATe mArA tana-manathI je thaze te badhuM ja karavA huM taiyAra chuM. AvI bhAvanA rAkhaze te jIvana saMvAdI anaze. jIvanane AnaMda atyAre le che ethI vizeSa laI zakaze. corInAM vividha prakAramAMthI kaI paNa prakAra AcaraNamAM AvyuM hoya ane pApa-doSa lAgyuM hoya te arihaMta anaMtA siddha kevaLI paramAtmAnI sAkSIe tassa micchAmi dukakaDa. cothuM pApa mithuna : ahIM kAma vRddhine maithuna kahyuM che. mAnava mana vAsanA ane vikRtithI bhareluM hoya che. jenA jIvanamAM kaMIka sadA. gArI gago keLavAno moko maLyo hoya che athavA te saMskArI vAtAvaraNamAM ucharyA hoya tenAM jIvanamAM sadAcArane sthAna hoya. anyathA durAcAra jIvanamAM pravezI jAya che. - A yugamAM te vadhelA vaijJAnika sAdhano e tamArA bALake aNasamaju haya, kumaLA mAnasanA heAya tyArathI ja tenAmAM ku-saMskAra nAkhavAnA zarU karI dIdhA che. je bALakanA avacetana manamAM evA draDha rIte besI jAya che ke e bALaka haju kizora vayano na thayA hoya tyAM ja tenI vANuM ane vartanamAM Ave che. pariNAme tenA jIvananI pavitratA ane nirdoSatA naSTa thaI jAya che. e sAmAjika gunhA karate thaI jAya che. A che AjanA yuganI dena ! - tamArA jIvananI vAta karIe te moTA bhAganA mANase bhegA thAya tyAre bIbhatsa vAta karatAM hoya che. moDhAmAMthI apazabdo kADhatA hoya che. A tenA aMtaramAM rahela halakI vRttionuM darzana che, dakiTathI. bhASAthI, vicArathI koInA para paNa kudaSTi karavI te durAcAra che. jIvanamAM sane jALavI rAkhavuM. jIvananI pavitratA jALavI rAkhavI. durAcArane pravezavA na deve te che, sadAcAra. jenAthI jIvanamAM sadgunI Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 huM AtmA chuM vRddhi thAya te brahmacarya. pite pitAnA AtmAnI najIka jaI zake. svamAM sthira thaI zake te brahmacarya. brahmacarya vratanI ArAdhanA mATe mana, vacana, karmathI sarvathA pavitra rahevA prayatna kare. "svadarA saMteSanI vAta ApaNAM zAstramAM samajAvI che te ati uttama che. puruSe pitAnI paraNIta strI ane strIe pitAnA paraNIta puruSa sivAya anya pratye ku-vicAra paNa na kare e sadAcArI. jIvana jIvavAnI cAvI che. sahue AvA sadAcArI banavuM joIe. AjanA A viSama yugamAM vikArothI pIDAtA mAnasa vadhu ne vadhu doSe AcaravA prati prerAya che. ane jIvana naSTa-bhraSTa banI jAya che. strIe para-puruSa pratye mana-vANI-vyavahArathI nirmaLa rahevuM jarUrI che ane e rIte puruSa para strI pratye atyaMta pavitra bhAvanA keLavavAnI jarUra che. sahue pitAnAM aMtaHkaraNane tapAsavAnI jarUra che. je kaI kSaNe vikArI vRttioe uchALA mArIne bibhatsa vicAra-vANI ke vartana karAvyuM hoya ne brahmacarya saMbaMdhI pApa-doSa lAgyuM hoya te arihaMta, anaMtA siddha kevaLI paramAtmAnI sAkSIe tassa micchAmi dukkaDa, pAMcamu pApa parigrahaH parigrahanI vyAkhyA karatAM zAstramAM kahyuM. mUcchA pariggaho vutto Asakti e ja parigraha che. vastu nAnI hoya ke meTI, jaDa hoya ke cetana, bAhya heya ke AMtarika. are! kaI vastu na paNa hoya chatAM tenI AsaktimAM viveka zUnya thaI javuM tenuM nAma che parigraha, A pApanAM mULamAM paNa tRSNa ja paDelI che. eka te kaMIka meLavI levAnI tRSNA ane bIjI maLyA pachI huM ja bhegavuM. mArI pAse ja rahe. mArI mAlikInuM ja hoya evI tRSNA ! jIvana jIvavAmAM sAdhanonI mAla-milkata, dhana-dhAnya vagerenI AvazyakatA hoya. paNa tenI maryAdA hovI Avazyaka che. eTaluM ja nahIM, dhArIe tyAre cheDI zakIe. bIjAne jarUra hoya te ApI zakIe evI udAratA- anAsakti hevI jarUrI che. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya aneka nathI mArA jIre, sAthe ja mAnava AyaNa 293 jIvana jIvavAne adhikAra ApaNe che tema sahune che. vaLI tame je kaMI meLavyuM che te mAtra tamArA ja puruSArthathI nathI maLyuM. tamAruM bhAgya bhale kAma karatuM haze paNa anya aneka jIvonI mahenata temAM umerAI che. tethI mAnavanuM e kartavya thaI paDe che, ke te sArI rIte jIve, sAthe anya ne paNa jIvavAmAM sahAya kare. pitAnI pAse rahelI pUMjImAM mamatvanI bhAvanA ja parigraha che. mamatva sarva doSanuM mULa che. mamatva ja tRSNane vadhAranAra che. vaLI bIjI rIte vicAra karIe te samAjamAM kaMIka che, samAja mAne, pUje, mAna Ape. evI bhAvanAthI paNa dhana meLavavAnI lAlasA vadhatI jAya che. dhana vinA keI nahIM bolAve. mATe pApa karIne paNa paise ekaTho kare evI vRtti kAyama rahe che. A badhuM ja mAtra kSaNika che. mAnava pitAnAM sadAcArathI, potAnI AgavI pratibhAthI samAjamAM UMca-sthAna prApta karI zake che. AvI zraddhA rAkhI tRSNa ane lAlasAne ochI karavA prayAsa the jarUrI che. - pApathI AvatA paisAne parigraha kaIrIte hitakArI nathI e vizvAsa hRdayamAM besI ja joIe. aMtaramAM rahela dhananI amApa tRSNA keTakeTalA pApa-prapaMca karAve che ? e sarva prapaMco AtmA mATe paraMparAe duHkhakartA ja che. je jIvanamAM saMtoSa ane tRpti hoya te AvA prapaMcathI jIva bacI jAya. dhananI Asakita e prapaMce karAvyA hoya ane temAM jIne hAnI pahoMcADI hoya ne parigraha saMbaMdhI keIpaNu pApa-doSa lAgyuM hoya te arihaMta, anaMtAsiddha, kevaLI paramAtmAnI sAkSIe tassa micchAmi dukakaDe. cha pApa krAdhA-kodhathI keNa paricita nahIM hoya? nAnA bALakane paNa krodha karatAM AvaDe. bolatA ke besatA na zIkhyuM hoya evaDuM bALaka paNa krodha te kare ja. e tene zIkhavavuM na paDe. AvaDA bALakane koI karavAnuM zuM kAraNa ? jIvamAM paDele ahaM. nAnA ke moTA sahunAM dIlamAM eka IcchA te paDI ja hoya ke huM dhAruM tema thavuM joIe. ema na thAya te tarata Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 huM AtmA chuM gusso Ave. je vyakita tene mATe pratikULa thaI hoya tenA para e krodha kare. gusso Ave tyAre mANasa vicAravA nathI Ubhe rahete ke sAme keNuM vyakita che. hA, pite vivekI hoya te vANI para the kAbu rAkhI zake, bAkI ke te Ave ja. - tamArA rojiMdA jIvanamAM keTalI vAra kodha Ave che te vicAre ! ane tenI pAchaLanAM kAraNane paNa vicAre. kyAreka A kAraNe najIvA hoya che te kayAreka meTA paNa hoya che. chatAM e khyAla rAkhavo jarUrI che ke kodha karavAthI je kAma nathI saratuM te samatA rAkhavAthI thaI jAya che. mukhya vAta te e che ke kaI paNa vyaktine bIjA keI tenA para krodha kare e gamatuM nathI ! vicitratA te tyAM che ke pite badhAM para gusso kare paNa tenA para kaI gusso na karI zake ! A che ahaM ! krodha karavAthI pitAne AtmA te malina thAya ja che paNa anyane keTale saMtApa thAya che ? anyane mAnasika pIDA paNa ApaNe ApIe chIe. vAtAvaraNa paNa duSita thaI jAya che. kayAreka mANasa eTale gusso kare ke te jhagaDAnuM rUpa dhAraNa karI le tyAre keTalA badhA mANasane udvega vadhe ? AtmAmAM halacala macI jAya ane phaLa svarUpa verAnuMbaMdhanAM karma baMdhAya ? jIvanamAM samatA na hovAnAM kAraNe ja AjanA yugamAM kauTuMbika jIvana astavyasta thaI gayA che. koI eka-bIjAnuM sahana karavA taiyAra nathI. sahu sahunA manamAM savAzera che. huM keIthI ya ocho nathI. AvI magarUrI badhAMnAM ja manamAM bharI che. jethI jIvana jharamaya thaI jAya che. karma baMdhanathI bacavuM hoya ane jIvanane zAMti-AnaMdathI jIvavuM hoya te samatA ane sahiSNutA ane keLavavAnI jarUrI che. koi saMbaMdhI deSa lAge heya te micchAmi dukkaDaM. sAtamuM pApa mAna - mAna kahe, abhimAna kahe, garva kaho, ahaMkAra kaho. badhuM ja eka. huM kaMIka chuM. bIjA badhAM karatAM zreSTha chuM koIthI jarA paNa Utarato nathI. AvI jAtane pitA viSene khyAla mAnavane abhimAnamAM rAcate rAkhe che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AleyaNA 295 pitA pAse dhana hoya te ghana paNa abhimAnanuM kAraNa bane che. are ! keTalAka ema kahetA hoya A gAmamAM mArA jeTale paise kaI pAse nathI. huM sahuthI zrImaMta ! e ja mada sattAne. eka nAnI saMsthAne pramukha ke eka pharmane menejiMga DAyarekaTara thaI gaye ke abhimAnathI ja vAta kare, bIjAne tuccha samaje ! tene pUchIe ke tuM je saMsthAne pramukha che evI saMsthA dezamAM keTalI ? te te saMsthAenAM pramukhe paNa haze ne ! paNa tuM sahuthI maTe ! je phamane DAyarekaTara heya evI phekaTarIo te ahIM DhagalAbaMdha che ane temAM tArAthI ye samajadAra, bhaNelA DAyarekaTara che. temAM tuM koNa ? bApanAM paisAnAM jere abhimAna karato pele vidyAthI jyAre anya vidyAthIone raMjADe che. tyAre zikSake tene bedhapATha Ape ke bhAratanAM nakazAmAM tAruM amadAvAda kayAM ? ane temAM tArA bApanAM baMgalAne sthAna kyAM ? jene nakazAmAM eka nAnakaDA biMdu jeTalI paNa jagyA maLI nathI, tenuM abhimAna zuM ? paNa AvuM kayAM vicAre che mANasa ? e te pite ja kAMIka che ema mAnI UMcI garadana rAkhI cAlatuM hoya ! mArI bahene pAse rUpa hoya, AvaData hoya. pitA ke patine paise hoya, pitA pAse bhaNatara heya, pachI je je ene rUvAba ! dharatI para paga paNa na mUke ! eTalA addhara cAle ! AvI jAtanAM abhimAne e sUcave che ke abhimAna karanAra vyakti keTalA saMkUcita kuMDALAmAM paDI che! A virATa-vidhane jue. te bahu ratnA vasuMdharA" nAM nyAye aneka raste pRthvI para paDayAM che jemAM potAnuM sthAna paNa AvI zake tema nathI. A khyAla je tene Ave te abhimAna ogaLI jAya. mAnave e samajavAnI jarUra che. jenA mATe abhimAna karuM chuM te badhuM ja bhauttika ane svapnavat che. kAyama rahenAra nathI, nAzavaMta che. Aje jenA mATe abhimAna karuM chuM. e kAle thappaDa mArIne cAlatuM thaze. te Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 huM AtmA chuM badhAnI pAse mAre lAcArI karatAM javuM paDaze. mATe koIpaNa rItanuM abhimAna karavuM yogya nathI. namratA e ja jIvananI zebhA che. je namIne cAle che te ja mahAna banI zake che. ApaNAM jeTalA mahApuruSa thayAM e badhAM namratA vaDe ja meTA thayAM che. abhimAnI mANasanI vRtti akkaDa hoya tene baTakatA vAra na lAge jyAre je namra che te vAMsanI che tathA netara jevuM narama hoya ke kadI tUTe nahIM. - ApaNuM abhimAna keTalA che ne trAsarUpa thAya. pitAnAM ahe nAM piSaNa mATe anya ne tuccha samajI tene apamAnita karavAmAM paNa mANasa ne vadhe na Ave. te tyAre joI na zake ke mAro sattAne mada anya mATe ke duHkhadAyI che. are ! ApaNAM zAstromAM evA daSTAMte che ke sattAnA madamAM AMdhaLA banI mANasoe kevA ugra verAnubaMdha bAMdhI lIdhA heya. ane te bhagavatAM pachI pitAne ja kevI pIDA khamavI paDI hoya. te abhimAna thI akkaDa banI na cAlatAM. namratAne keLavI vinayazIla banavuM jarUrI che. je A jIvanamAM sukha-zAMti ane AnaMdanuM kAraNa bane ane bhaviSya mATe azubha karmabaMdhathI aTakAve. abhimAne dukha upaje abhimAne jaza jAya; mithyA abhimAne karIne jAnanuM jokhama thAya. mATe abhimAna sarvathA tyAjya che. abhimAna saMbaMdhI doSa lAge hoya te micchAmi dukkaDaM. AThamuM pApa mAyA - mAyA arthAtuM kapaTa, prapaMca. svArthamAM AMdhaLe banI mANasa prapaMcalIlA khelate hoya che. sAcAnuM khoTuM ane khoTAnuM sAcuM karato hoya. bheLA mANasane bharamAvatA hoya. temAM ya dhananI lAlasA mAM lapasI paDelo mANasa mahA bhayaMkara prapaMce karate heya. tenAM hisAba mAM paNa goTALA hoya. je keI abhaNu-gAmaDIyo mANasa maLI jAya te te tene barAbara nIcovI nAkhe. e e hisAba kare - seLa pAMca paccAzI, pAMca kAma, nakhe to desI! seLa paMcA paMcyAsI. pAMca ochA karyA te nevu thayA. basa nevuM ja devAnAM Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AleyaNuM 297 rahyAM. je mANasa pAsethI zI rUpiyA levAnAM hoya te abhaNa hoya. gaNita jANatuM na hoya tethI tene A hisAba gaNAve mAre levAnAM che temAMthI pAMca ochA karI tamArI pAsethI nevuM ja laIza. pele samaje nahIM tethI khuza thAya ke zeThe pAMca ochA karyA. Ama aneka jAtanI chetarapIMDI karI ne dhana bheguM kare. rAjaya ne bharavAne Tex na bharatAM temAM ya kaMIka goTALA kare. AvI prapaMca lIlA vaDe dhana kamAI zeTha kahevAya ane pAMcamAM pUchAya ! mATe dAnezvarI kahevAya ! e ja rIte gharamAM rahetAM anya sabhyo sAthenA vyavahAramAM paNa batAvavuM. ame evuM joyuM che. derANuM-jeThANI sAthe rahetAM hoya te eka -bIjAnAM bALakane eka-bIjAnAM rUmamAM mekale. jA, joI Ava te kAkI zuM kare che ? enAM chokarAone zuM Ape che? vagere vagere, AvI che vRtti te paNa mAyA-prapaMca che. vaLI eka vAta e che ke mAyA-prapaMca karavAnuM kAraNa paNa e ja ke pite beTo che. je khoTo na hoya, satya rAhe cAlatuM hoya tene prapaMca karavAnI jarUra na paDe. tenI jIvana kitAba khulI heya. te je che te ja sahunI sAme raju thaI zake che. tene chUpAvavAnuM kaMI hetuM nathI. - jyAM mAyA che tyAM saraLatA nathI. ane Atma saMtoSI jIvana mATe saraLatA e pahelI zarata che. saraLa vyakti AdhyAtmika draSTie karma ochA bAMdhe che. ane sAmAjika ke kauTuMbika dRSTie badhAne vizvAsa ane prema jItI zake che. mAyAvIne mAyA-prapaMca dvArA thoDA samaya bahu badhu maLI jatuM hoya tema lAge paNa kama-baMdhana vadhu kare che ane dhIredhIre sahumAMthI vizvAsa paNa gumAvI bese che. tene keInA taraphathI sAce prema maLatuM nathI. mATe ja mAyA-prapaMcanAM bhAvene cheDI saraLatAne apanAvatAM zIkhe bahArathI thatuM nukazAna thatuM dekhAya te bhale thAya paNa saravALe tame lAbhamAM ja raheze. mATe saraLatA e ja sarvottama guNa che. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 huM AtmA chuM mAyA prapaMcane sevI AtmAne zleSita karyo heya ne pApa doSa lAgyo hoya te tassa micchAmi dukkaDaM. navamuM pA5 lekha zAstromAM kedhAdi cAra kaSAyenAM phaLa batAvatAM kahyuM che. kohI pII paNAsei, mANA viNaya-nAsaNA / mAyA mitANi nAsei, lomA savva viNAsI // ke pritIne nAza kare che. mAna vinayane nAza kare che. mAyA mitra tAne nAza kare che. paNa lebha te sarva guNene nAza kare che. vyavahAramAM paNa sarva pApanAM mULa rUpa, lebhane ja kahyo che. lebhI mANasa dhanane lebha te kare ja. pite sArI rIte jIve nahIM ane anyane sArI rIte jIvavA na de. pite khAya nahIM, bIjAne khAvA de nahIM. ghaNuM meLavyA pachI paNa tenAM hAthathI e upayoga karI zake nahIM. keTalAka mANasane te evI tRSNA hoya ke sAta peDhI khAya teTaluM tene bheguM karavuM heya. bhegu kare paNa kharo. chatAM koIne vAparavA na de. pelA tijorImAM pUrAi rUpiyA gaNatAM zeThanI jema tijorImAM ja mRtyune zaraNa thaI jAya. lebhI vyaktinuM samAjamAM paNa sthAna rahe nahIM. samAjamAM te koInI barAbarI karI zake nahIM. tene kaI belAve nahIM. pAMca mANasa vacce te UbhuM rahI zake nahIM. Ama tenuM sAmAjika sthAna na rahe. eja rIte kuTuMbamAM paNa badhA tene dhikkAratA ja hoya che. AvA mAne tRSNAnAM kAraNe ghaNaja pApakarmo bAMdhatA hoya. ane mammaNa zeThanI jema marIne naraka jevI durgatimAM ja jAya. na te tenuM jIvyuM sArthaka. na te tenuM maraNa sArthaka. mAnava janma maLe te paNa AvA kASAyika bhAvamAM ja gumAvI de. vaLI AjanA yugamAM mANasane pitAne khAvA-pIvA ke meja-zekha karavAmAM lAbha nathI. paNa dIna-duHkhIne madada karavI hoya. dharma mArgo paise vApare che te tyAM lebha lAge che. pitAnAM bhegopAgamAM je pALe Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AloyaNuM 299 hoya te dAnAdi dharmamAM sAMkaDo ja hoya. mATe je bhegabhAvanA sAMkaDI karo te dharma mAge-paramArtha mAge dhanane vyaya karavAmAM lAbha nahIM jAge. lobhI vRttinAM kAraNe je kaMI pApe sevyA hoya te mATe micchAmi, dukkaDe. vaLI karma-philephI ne eka siddhAMta khAsa yAda rAkhavA jevuM che ke kodha-mAna-mAyA-lebha e cAra kaSAmAMthI jene udaya heya te ja kaSAyane baMdha pharI tyAre paDe che. eTale ke krodhanAM udayamAM krodha mehanIya karmane ja baMdha paDe. eja rIte cAre kaSAnAM udayamAM eja kaSAne baMdha paDe. pharI e udayamAM Ave ne tenI paraMparA cAlu ja rahe. mATe ja jIve cAre kaSAyathI bacIne cAlavAnuM che. pUrvanAM baMdha hoya eTale udayamAM to Ave ja paNa temAM bhaLI javAnuM nathI. paNa samatA, namratA, saraLatA ane saMteSa vaDe cAreya ne jItI levAnA che. kaSAnAM pApathI bacavA akaSAya bhAvene jIvanamAM utAravA Avazyaka che. dasamuM pApa rAga -rAga-meha-mamatA badhAM ja judAM judA rUpe sAmAM AvatAM bhAve che. jIvanamAM rAganuM kSetra bahu ja vyApaka che. ApaNane vyakti para rAga, vastu para rAga, ApaNI mAnyatAo para rAga, cAre bAju rAga, jyAM ApaNI anukULatA che tyAM rAga hoya ja. jeTalI vyakita ApaNane anukULa thaIne rahe. te badhI ApaNane priya. tenAM mATe ApaNe badhuM ja karavA taiyAra badhuM ja sahevA taiyAra. mAtApitAne bALakane moha che, rAga che, tethI ja bALaka mATe zuM-zuM na kare ? keTaluM sahana kare che ? e to ThIka paNa je vastu para, padArtha para tamane rAga thAya. e vastu meLavavA mATe keTalA pApa? game te bhege meLavavuM. pahelAMnA samayamAM rAjA hatAM ne rAjyane vistAra karavAne rAga hate. te hajhAronAM lehI reDIne paNa bIju rAjaya meLavatAM hatAM. Aje e nathI paNa jIvamAM paDelI A rAgavRtti kyAMya gaI nathI. eka nahIM te bIjI vastu. je gamI, te game tema karIne paNa meLavavI ja hoya che. - Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 huM AtmA chuM bIju je vyakti pratye rAga che. te vyakti pAse ja rahe. dUra na jAya te mATe paNa keTaluM karIe? jene ApaNe jene paribhASAmAM ArtadhyAna kahyuM che. te ryA ja karIe. gamatI vyakti ke vastune saMga IcchIe ane na gamatI vyakti ke vastune viga IcchIe. jeno saMyoga joIe che te na maLe te duHkhI ane je nathI joItuM te AvI maLe te paNa dukhI A badhAM ja rAganAM bhA. vaLI jyAM rAga che tyAMja duHkha che. mANasane potAnuM svajana mare ke gamatA padArtha naSTa thaI jAya te ja duHkha thAya che. nahIM te roja seMkaDo mANaso mare che keInuM ya duHkha thatuM nathI. reja hajhAre padArtho nAza pAme che tenuM paNa duHkha nathI. AvuM duHkha manamAM keTale saMtApa UbhuM kare ? je saMtApa aneka karmo baMdhAve. rAga e jIvane svabhAva nathI. jIvane svabhAva te vItarAgatA che. jeTalA rAga bhAvamAM vadhu pANa eTalA pitAnA svarUpathI dura thavAnAM. mATe dhIre- dhIre rAganuM kSetra saMkecIne vItarAgatA tarapha javAnuM che. gRhasthAzramamAM che tethI sahu sAthe prema te rAkhe ja joIe. prema vinA chavAtuM nathI. paNa e prema AMdhaLA mohanuM svarUpa dhAraNa na kare eja sAvadhAnI rAkhavAnI che. rAga che tyAM malinatA che. prema che tyAM nirmaLatA che. aMtakaraNa malina na thAya paNa nirmaLatA TakI rahe. e khAsa agatyanuM che. rAganA kAraNe thayelA pApanuM micchAmi dukkaDaM. agyAramuM pApa Sa - rAganI bIjI bAju Sa bhAva hoya ja. rAga ane dveSa eka sikkAnI be bAju che. dveSa paNa vItarAga bhAvanuM vikRta svarUpa che. ApaNI anukULatAnuM piSaNa karanAra para jema roga thAya che. tema ApaNuthI pratikULa varatArA pratye dveSa UbhuM thAya che. vAstavamAM vicAra karIe te ApaNane keI vyakita ke vastu priya-apriya hoya che. tenAM karatAM paNa ApaNI anukULatA ane pratikULatA ja priya-apriya hAya che. ApaNane gamatI vyakita paNa jayAM sudhI ApaNane anukULa thaIne rahe tyAM sudhI bahu game. e thoDI pratikULa thavA mAMDe te eka-be ne Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AloyaNuM 301 traNa vAra te calAvI laIe. jatuM karI daIe. paNa cothI vAra je ema ja vate te tarata tenA para paNa dveSa bhAva Ave. - ApaNe joyuM che ke gADha mitre hoya. eka-bIjA vinA cAlatuM na hoya. jIgarajAna dosta hoya, are be deha eka AtmA jeTalI nikaTatA hoya paNa je ke pratikULa nimitta Ubhu thaI jAya che e ja baMne evA kaTTara zatru banI jAya ke eka-bIjAnuM mukha jevuM na game. maravAmAravA sudhI taiyAra thaI jAya. AvA draSa bhAve aMtaramAM vera-jhera ghuMTayA kare che. TreSanAM kAraNe ja verAnubaMdha thAya che. AkhuM ye jIvana haiSanAM kAraNe viSamaya thaI jAya che. kAraNa mAnavanI e khAsiyata che ke e pitAnAM mitrane yAda na karate hoya eTale zatrune yAda karatA hoya che. zatru sAthe badale levA, tenuM bagADavAnA cAnsa e zodhato hoya tethI aMtaramAM rahela daiSanI bhAvanA ne e vAgoLyA karatA hoya. pachI e zatru keI nikaTane svajana hoya ke dUra rahenAra vyakita hoya paNa dveSI mAnavanuM aMtaHkaraNa AvA bhAvathI dhamadhamyA ja karatuM heya. jenAM kAraNe karmabaMdha paNa khUba thAya che, ane vartamAna jIvana paNa azAMti-asaMteSa mAM vIte che. zAstramAM karmabaMdhanAM mULa kAraNa rAga ane dveSa ja kahyAM che. jIva jeTalA pApa kare che tenAM mULa kAraNamAM koI ne kaI prakArane rAga athavA TheSa ja hoya che. tethI ja ApaNAM jJAnI puruSa e. rAga-dveSane jItavAne puruSArtha karavA kahyuM che. jaina paraMparAnI AkhI ye sAdhanAne sAra eTalo ja che ke rAga-dveSane jIte. basa, be jItANuM eTale badhuM ja jItyAM. manamAM eTale vizvAsa je jIvane daDha thaI jAya ke rAga-dveSa tajavA jevA che. tene paMpALIne piSavA jevA nathI te e bhAve dhIre--dhIre chUTatAM jAya. jIve A ja puruSArtha karI levuM joIe. keIpaNa jIva ke ajIva pratye dveSa bhAva jAgye hoya te tasa micchAmi dukkaDaM. bAramuM pApa kalaha - kalaha eTale kaleza, jhaghaDe. je vyaktimAM asahiSNutA ane saMkucitatA hoya che. te ja nimitta maLatAM vANIne Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 huM AtmA chuM viveka gumAvI vyaktinI maryAdA gumAvI, tenI sAthe game game tema bolavA mAMDe che ane te belavuM jhaghaDAnuM rUpa dhAraNa kare che. pachI te kaI paNa be vyakti haya! pati-patni hoya, bhAI-bahena heya, sAsu-vahu hoya, derANI-jeThANI hoya, naNaMda-bhejAI heya. game te saMbaMdhamAM hoya. are be pADozI hoya ke samAjane kaMipaNa vyakti hoya, saMsthAnAM kAryakartA hoya ke rAjyane netA hoya paNa AtmAmAM rahela vikRti bhA bhegA thAya tyAre kalahanuM rUpa dhAraNa kare. jemAM sarva prathama te ahaM jAge. Ama kema thAya ? pachI bhale game tevI nAnI vAta hoya ! gRhasthI che to pANuM bharavAnI vAta hoya, AMgaNuM sArU rAkhavAnI vAta hoya. bALakanI ramatanI vAta hoya. paNa AvI nAnI vAtamAM tamArAthI Ama thAya ja kema ? tyAMthI zarU karI pADozI sAthe kalaha ubhuM thAya te tenAM bApa-dAdA sudhI pahoMcI jAya. A ahaM pitAnAM svajana sAthe paNa laDAve. ahaMmAMthI krodha jAge. kodhamAMthI SaSya jAge ane dhIre--dhIre mAyA-lobha AdI badhAM ja kaSAye bhegA maLI humale kare. jenAM pariNAma mata sudhInAM hoya. AvA kalezanAM bhAve potAnAM aMtaramAM vyAkULatA pedA kare ane anya sarvane paNa saMtApa jagADe. are ! kayAreka te rAMdhyA dhAnanI DhAMkaNI na ughaDe ! eTaluM ja nahIM derANI-jeThANInAM jhagaDAe eka vakhata bALakane jIva lIdhela. jhagaDe karIne derANuM potAnAM bALakane stana-pAna karAve che. atizaya krodha-zreSa-IrSAnAM kAraNe mAtAnA zarIranuM lehI garama thaI gayuM che. jherI banI gayuM che e jhera mAtAnAM dUdha vATe bALakanA peTamAM gayuM che. bALakane jhera caDayuM ane marI gayuM. AvI che jhagaDAnI kathA ! mAnave sAthe jIvatAM hoya tyAM mata-bheda thAya ! eka-bIjAne kahevuM paDe paNa je sabhyatA ane viveka hoya te kahevA chatAM tenuM pariNAma AvuM ugra na Ave. mATe jIvana jIvavA mATe paNa samatA ati Avazyaka che. samatA jema AdhyAtmika utthAna mATe upakArI che tema vartamAnakALe jyAM jIvI rahyAM che jenI sAthe jIvI Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyaNuM 303 rahyAM che, tenI sAthe samarasatAthI jIvavA mATe paNa samatA khUba-khUba anivArya che. te sahiSNutA-: samatA ane vivekane triveNI saMgama je jIvanamAM thAya te jIvana zItaLa ane zAMta vahetAM jharaNu jevuM pavitra banI jAya mATe kalaha cheDI A suMdara bhAve ne apanAvavA joIe. kadI kaI paNa sAthe kalahanAM bhAve jAgyA hoya ne AtmA malina banyA hoya te micchAmi dukakaDa, teramuM abhyAkhyAna - A pApa bhayAnaka che. keI para kheTA ALa caDAvavA e abhyAkhyAna che : jeNe je pApa ke bhUla nathI karI. keI adhama AcaraNa nathI karyuM. teNe e karyuM che e khoTA AkSepa karo te che abhyAkhyAna. mAnava mananI e vRtti rahI che ke sAruM thayuM te meM karyuM ane kharAba thayuM te bIjAe karyuM. AvuM ja haMmezA e vicArate hoya ane kahete heya. are! puNya karmanAM udaye kaMika pitAne sArA saMyega maLe te kahe huM ke bhAgyavAna chuM, mArA nazIba kevA sArA che! ke mane A maLyuM ! ane pApanAM udaya thAya, je pote karelAM ja pApa che chatAM tenAM kAraNe pitAnuM kharAba thAya viparIta saMcAga UbhA thAya ke tarata e bIjA para deSane Topala oDhADI deze ke A te amuka vyaktie bhUla karI tenAM kAraNe mane Ama thayuM. - te mAnavanuM mane vijJAna A ja che. A ja mAnava mananI moTI naba LAI che. eTale huM karuM te sAruM ane bIje kare te kharAba; eka AvI vRtti bIju pite kaMI khoTuM karyuM che temAMthI chUTI javA mATe paNa e bIjA para DhaLate heya che are ! AvI vRtti te cheka bALapaNathI hoya che. be bALaka ramakaDAthI ramI rahyAM hoya ne ramakaDuM tUTI jAya te bemAMthI ekeya nahIM kahe ke meM teDayuM che. paNa eka-bIjAne ja vAMka kADhaze. A che jIvanavRtti. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 huM AtmA chuM ane sahuthI agatyanuM kAraNa che, te e che ke mAnava, bIjAne nIce, halake batAvavA prayAsa karatA ja hoya che. eTale khoTA ALa caDAvIne paNa tene halake pADa hoya che paNa karma philephIne eka siddhAMta bhUlavA jevo nathI ke ALanAM karma, ALathI ja Utare ! arthAt tame koIpara ALa caDAvyuM haze te te karma udayamAM Avaze tyAre tamArA para paNa ALa ja caDaze. tyAre rovA besaze ke tamArI nirdoSatA pUravAra karavA jazo te nahIM thAya. vaLI kaI para ALa caDAvavuM te ApaNe halakI mane vRttinuM ja darzana che. jenA para ALa caDAvIe te te halake paDe ja paNa caDAvanAra paNa samAjamAM halake paDI jAya. je bebIe sItAjI para ALa caDAvyuM tene itihAsamAM keNa mAnanI najare jue che ! dhobI paNa halake ja kahevAya. te ApaNAM manamAM rahela A vRtti ati bhayaMkara che. te vRttine aMtaramAMthI kADhavA prayatna kare jarUrI che. AvI vRttithI kaI para ALa caDAvyA hoya ane pApa deSa lAge hoya te micchAmi dukkaDa'. caudamuM pApa pazunya - aizunya arthAt cADI cugalI karavI. keIe kAMI karyuM te bIjA pAse jaIne kahevuM te che paizunya. A paNa eka halakI vRtti ja che. je mANasanuM lakSya bIjAne UtArI pADavAnuM che. nIce dekhADavAnuM che te ja AvuM kAma kare. nAnA bALakomAM te pote sAre che ane anya bALaka tephAnI che ema batAvavA mATe A vRtti hoya che paNa moTA thayAM pachI IrSyA-dveSanI A bhAvanA vadhe che ane te pote kaIpaNa sthAne hoya paNa cADIcugalI karyA ja karate hoya che. AvI vRtti kalahanuM kAraNa paNa bane che. jene tame nIce dekhADavA mAgo che e te kadAca nIce dekhAze ke nahIM dekhAya paNa tamArI IrSyA-dveSathI bharelI mane vRttinuM darzana te thaI ja jaze. A vRtti doSa-darzana tarapha ja daSTi ne laI jAya che. Avo mANasa keInAM guNa joI zakatuM nathI. game teTalA guNa vyaktimAM hoya, paNa e Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 AyaNa na dekhAya, temAMthI avaguNa ne ja zodhato phare. jema kAgaDe pazunAM zarIra para paDelA bhAThA-cAMdAne ja zete hoya, jema gAyanAM AMcaLa para beThelI itaDI gAyanuM dUdha na pIe paNa rakta ja pIe tema A mANasa cADI-cugalI karavA mATe doSa ne ja jue. | doSa dRSTi e halakI daSTi che. pA5 daSTi che. jevA te yudhiSThiranI jema guNa ja jevAduryodhananI jema deSa nahIM. ApaNe ApaNuM daSTine badalI nAkhIe te cADI-cugalInuM pApa sevana nahIM thAya. abhyAkhyAna ane paizunyamAM aMtara e che ke abhyAkhyAna nahIM karelA doSa ne paNa deSarUpa dekhADe che arthAt kaI vyaktie kazuM ja adhama kArya na karyuM hoya chatAM teNe te karyuM che tema kahevuM te abhyA khyAna che. jyAre paizunya kaI vyaktie kArya karyuM che te jANIne tene halake pADavA mATe, bIjAnI daSTithI utArI pADavA mATe tenuM kArya bIjA pAse pragaTa karI devuM. AvuM pApa sevyuM hoya te micchAmi dukkaDaM. padaracuM pApa para parivAda- pArakI niMdA karavI te paraMparivAda. nidA e bahu ja mIThI cIja che. loke ne bahu ja game. keIne doSa je narthI ane pAMca jaNAne kahevA gayA nathI. - niMdA karanAra vyakti potAne sarva zreSTha samajate hoya che. huM sAre chuM. badhI rIte barAbara chuM. sarva-guNa saMpanna chuM. ane amuka vyakti Ave che, te che. ema e kahete pharate ja hoya. bIjAnI niMdA karanAra pitAnI baDAI karyA karate hoya, vaLI e kare che evuM mane na game. huM kaI divasa na karuM. mAruM te e kAma ja nahIM. AvuM te e keTa-keTaluM kahetA phare. moTA bhAganAM mANase-cAra-cha jaNe bhegA thAya eTale keIne kaI vyakti tenAM hAthamAM AvI ja hoya, pachI te pADozI hoya, samAjane keI sabhya hoya. keI rAjakAraNI hoya, ke game te vyakti hoya, paNa bhegA thaIne niMdA ja karatAM hoya jene ApaNAM zAstromAM chidra bhAga- 3-20 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S na ma ' = ma + *. 306 huM AtmA chuM gaveSI nAma ApyuM. te paNa pelA kAgaDAnI jema kharAba ja jue. sArA tarapha daSTi ja na jAya. A vRtti paNa eTalA mATe ja uddabhave che ke bIjAnuM sArUM joI na zake. keInI caDatI thatI hoya, yaza-kIti phelAtI hoya. le ke tenI prazaMsA karatAM hoya. A badhuM sAMbhaLI zakAya nahIM. e AgaLa AvI gaye AvI IrSyA-draSanI vRtti niMdA karAve. A paNa mAnavamananI halakI vRttinuM ja pradarzana che. jJAnIoe te pitAnAM doSa joI tenI niMdA karavAnuM kahyuM che. tethI ja sAmAyikanAM pAThamAM niMdAmi zabda Ave che. paNa avaLI khoparInAM mAnave pitAnI te prazaMsA zarU karI ane pArakI niMdA. niMdA karanAra keTalIka vAra asatyane Azaro paNa lete hoya. tethI e ISya-Sa, asatya Adi deSathI gunegAra thAya che. azubha karma baMdhana paNa eTalA ja kare che mATe jIve AvI niMdAnA pApathI bacavuM joIe. niMdA saMbaMdhI doSa lAgyA hoya te micchAmi dukakaDa. soLamuM pApa raIaraI-gamo ane aNagamo. A te jIvanI sAthe paLe paLe joDAyelA che. A game ne A na game. pAMce IndriyanAM pratyeka viSayamAM gamavuM na gamavuM che ja. amuka zabdo sAMbhaLavA game, amuka na game. amuka prakAranuM rUpa-dazya-vyakti-vastu jevA game, amuka na game. sugaMdha game gaMdha na game. su-svAdu rasa game, anya na game. zItaLa, suMvALA spaze game, anya na game. Ama badhA ja viSamAM gamavuM na gamavuM che ja. tenI sAthe game temAM rAga ane na game temAM zreSa, A rAgadveSa paNa joDI daIe. sAthe harSa ane zeka paNa kharAM ja. ApaNe ApaNuM AkhA divasanAM mana-vANIne vicArIe te e ke te harSamAM haze kAM zekamAM haze. gamyu tene harSa, na gamyu tene zeka manamAM thAya ane vANI dvArA bahAra nIkaLe. vaLI ApaNI gamAnA poSaNa mATe ane aNagamAnA zoSaNa mATe anya jInAMya zeSaNa karIe. hiMsA-asatya AdinAM pApa paNa sevIe. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AleyaNuM 307 gamatuM meLavavA, maLyA pachI bhegavavA rAga-dveSa-kalaha paNa karIe. vicArIe! ApaNAM jIvananI cAlatI ghaTamALamAM zuM che ? zuM karI rahyA chIe? are! ApaNe game-aNagame bIjA para lAdavAne prayAsa karIe. mArI anDaramAM rahetA hoya teoe mane gamatuM ja karavuM joIe. mane na game evuM eNe karAya ja nahIM Ave ApaNe abhigama hoya. tethI bIjAnAM gamA-aNagamAne khyAla te karIe ja kayAMthI? paNa mANasa e nathI vicAro ke jema tene pitAnA gamA-aNagamA svataMtra che. tema bIjAne paNa hoya. kaI paNa vyakti para mArA gamA-aNagamAne lAdavAne mAro adhikAra nathI. ATaluM vicAre te paNa jIvana keTaluM saraLa thaI jAya! ApaNuM jJAnI puruSoe te ema kahyuM ke mAre ja zA mATe game aNagamo ! tuM ja badhA viSayamAM taTastha thaI jA. tuM tArA pUratuM ja vicAra. bIjAne zuM che te tenA para choDI de gamatuM-aNagamatuM e paNa eka prakAranI Asakti che. jyAM Asakti che tyAM cIkAza che, tyAM karma baMdhana che. tyAM bhava bhramaNa che! tethI gamavuM na gamavuM. jene ApaNe sahaja vRtti mAnI lIdhI che. eTaluM te jIvanamAM hoya ja ne ! ema jyAM mAnIe tyAM kevI karma paraMparA UbhI thAya che te bhUlI jaIe chIe. je A vRttine ogALavI heya te, badhu ja gamaze, cAlaze, bhAvaze, phAvaze, AvI bhAvanAne keLavI laIe te raI araI rahe ja nahIM. | gamA-aNagamanA kAraNe sevelA pAponuM micchAmi dukakaDa. sataramuM pApa mAyAma - eka jUTha ane bIjuM mAyA-kapaTa sahita jUTha. sAmAnya rIte jUThuM bele tenAthI karmabaMdha te thAya ja che. paNa prapaMca sahita jUThuM to nikAcIta karmanuM kAraNa che. tame bALakane ramADatA ho, tyAre tene ramADavA mATe jUThuM bolatA che. athavA bALakanAM hAthamAM keI charI, sUDI ke kAcanI beTala AvI jAya. jenAthI tene nukazAna thavAnI saMbhAvanA che te tenAM hAthamAMthI laIne pAchaLa saMtADI de ane kaho, je kAgaDe laI gaye te te jUTha Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 huM AtmA chuM hovA chatAM temAM kapaTabhAva na hovAthI e ochA karmabaMdha kare che. tyAM nirdoSa bALakane samajAvavAne bhAva che. paNa je jUTha kapaTa-prapaMca sahita belAtuM hoya te bIjA jIvane pIDAkArI hoya che ane e belavA pAchaLane dhyeya paNa pitAne svArtha sAdhave ane anyane aMdhArAmAM, rAkhavAnuM hoya che je mahA khataranAka che. prapaMca karanAra vyakti evI siphatathI bolatA hoya ke sAmA mANasane temAM asatyanI gaMdha paNa na Ave. are! keTalAMka te bhagavAnane dharmanAM ke pitAnA saMtAnanAM kasama paNa khAtA hoya ! te ema samaje ke sAmAne Ama kahI bhoLavI laIe. ApaNe kasama khAIe eTalA mAtrathI kyAM kaMI thaI javAnuM che? thAya ke na thAya paNa tArA manamAM je kaluSita bhAvanA AvI tenAthI ja tArA bhagavAna, dharma ke saMtAna paNa kaluSita to thaI ja gayA. svArthanAM saMkucita kerAlAmAMthI bahAra AvI mAnava vizALa bhAvanA jagADe, udAratA apanAve te tene prapaMca sahita jUThuM bolavAnI jarUra na paDe. AvA khataranAka pApathI bacavA mATe pitAne svArtha e karI nAkha, aMtaramAM paDelI lAlasA ane tRSNa para kApa mUkI de jethI AvA pApa karavA paDe nahIM. A pApa jIvanamAM khUba ja sevAtuM hoya che. tenA pratye jAgRta thavuM ati Avazyaka che. jIvananAM pratyeka kSetramAM nAnA-moTA sahu A kALamAM mAyAmanuM sevana karatA thaI gayA che. tenA para vicAra karI tenA ku-phaLane vicAra karI tenAthI dura thavA prayatna karIe. mAyAsa saMbaMdhI je pApa sevyA hoya tenuM micchAmi dukakaDa. aDhAramuM pApa micchAdaMsaNa sala : mithyA-darzana-zalya, avaLI mAnyatA, mithyAtva, ane tene kATe, je jIvane AtmAmAM cUbhyA kare ne karmabaMdha karAvyA kare. te sarvathI mATe pApa aDhAra pApamAM mithyAtva eTale ke ajJAnane meTuM pApa kahyuM che. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyaNuM 300 kAraNuM, badhAM ja pAponI pAchaLa mukhya kAraNa heya te ajJAna che. ajJAna che tyAM ja pApanI saMbhAvanA che. je ajJAna na rahe te mAnava pApanA pathethI pAcho vaLI jAya. ajJAna che tyAM viparIta mAnyatA che. tyAM pApa ane puNyanAM sAcA khyAla nathI. hatA. bIjI vAta e ke ajJAna, pApane pApa tarIke oLakhavA detuM ja nathI. ajJAna vadhu khataranAka che. vaLI paramAM pitAnuM mukha mAnavAnI viparIta dhAraNuM ja paramAMthI sukha meLavavAnA phAMphA, pApa karAve che. mAnava e samaje ke mAruM sukha mArAmAM ja hoya, bIjAmAM na hoI zake. tethI vastu, vyakti, dhana vageremAMthI sukha meLavavA prayAsa ja khUTe che. mAre kharekhara sukha joItuM hoya te huM mArAmAM ja UMDe UtarI jAuM. mane ja oLakhI lauM te mArAmAM paDela anaMta sukhane AsvAda laI zakuM chuM. are ! A anubhava na karyo hoya paNa AvI zraddhA paNa je AtmAmAM jAgRta thaI jAya te ya jIva sukha meLavavA pApa nahI kare. vaLI mithyAtva che tyAM sudhI bhaTakavApaNuM che. mithyAtva jAya eTale svamAM sthira thAya che. saMsAra paNa parimita thaI jAya che. mATe jIve puruSArtha te e karavAne che ke ajJAnane TALI jJAnane prApta kare. mithyAtvamAMthI nIkaLI samyagadarzana prApta kare che. eka samyagu-darzana pragaTa thatAM pApabuddhie karAtAM pApa aTakI jaze, jIva pite pitAne AnaMda mANI zakaze, svane jANI zakaze. ane e rIte anAdithI AvatA pApa pravAhane eka mukhya daravAjo baMdha thaze. Azrava TaLI ne saMvara thaze. paraMparAe nirjarA karI mokSane prApta karaze. mithyAdarzana zalyanAM kAraNe je kAMI pApa deSa sevyA hoya tenuM micchAmi dukkaDaM. aDhAra prakAranAM pApanuM sevana ApaNAM jIvanamAM kevI-kevI rIte thAya che. te ApaNe vicAryuM te pachI jJAna, darzana, cAritra ane tapa e AtmAnAM guNe che. paNa ApaNe pApa-bhAvanAnAM kAraNe, rAgAdi bhAvenAM Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 huM AtmA chuM kAraNe e guNe vikRta thaI gayA che. ane ApaNe e guNanI virAdhanA karatAM rahIe chIe. jJAnI puruSa, jJAna ke jJAnanAM grantha ane anya sAmagrI rupa jJAnanAM sAdhananI azAtanA, avinaya, aviveka, niMdA vagerethI AtmAnA jJAna guNanI virAdhanA thAya che. te na karatAM AtmAmAM rahela jJAna guNane jagADavA mATe jJAnI puruSanI sevA-bhakti, vinaya karavAthI, temanAM guNagrAma karavAthI, jJAna pratye bahumAna rAkhavAthI, jJAna pratye zraddhA rAkhavAthI, jJAnanAM sAdhananI yogya jALavaNI karavAthI, bIjAne joIe te sahAya karavAthI, tana, mana, dhanathI jJAna bhaNanArane UpayegI thavAthI ApaNuM AtmAmAM rahela jJAna guNa AvirbhUta thAya che. te karavuM jarUrI che. te " ja mAlita bhajanAmAM jo darzana eTale zraddhA guNa. e paNa AtmAnI mahAmUlI pUMjI che. paNa viparIta dhAraNathI, ajJAnanAM sevanathI, azraddhALunA vizeSa paricayathI ApaNe zraddhA guNa jhAMkhe paDI gayuM che. tenA para azraddhAnuM AvaraNa AvI gayuM che. paNa saMtanAM samAgame, sarvajJa-sarva dazI paramAtmAnI vANa pratye atUTa vizvAsa keLavavAthI, cha ye dravyanuM yathArtha svarUpa jANavAthI temAM paNa huM AtmA chuM ane mAro svabhAva jJAna-darzanamaya che. jJAtA-daSTa bhAva mAre keLavavAnuM che. mArI anaMta zakti je AtmAmAM paDela anaMta sukhane huM vedI zakuM chuM AvI zraddhA pragaTa thAya che. zraddhA pragaTatA anAdinuM mithyAtva dUra thAya che. jIva pitAne anubhave che. jInezvara prabhu je sukhAnubhUti kare che tenA aMzane jIva anubhave che. mATe ApaNuM darzana guNane pragaTa kare e avazya kartavya che. cAritra te Atma sthiratA rU5 svarUpa-ramaNatAnuM nAma. jI vibhAvanAM kAraNe Atma sthiratA gumAvI dIdhI che. pahelAM batAvyA te badhAM ja pApa cAritranAM ghAtaka che. te cAritra guNane kaluSita karI nAkhe che. mATe ja A sarva pApo tyAjya batAvyA che. ApaNuM vratanI prarUpaNA paNa eTalA mATe ja che, ke sarvathA vratanuM pAlana karavA rUpa mahAvate Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AloyaNuM 311 nuM pAlana thAya to cAritra guNa bahu jaldI nirmaLa bane ane na thAya te dezaviratI rUpa anutra nuM pAlana karI cAritranI zuddhi karavAnI AvazyakatA che. ahiMsA-satya Adi bAra vratanA bhAvanuM pAlana karavAthI hiMsAdinI vRttio ja aMtarathI utarI jAya che. bahAranAM jeTalA vidhi-anuSThAne nuM pAlana karavA kahyuM che te paNa aMtaranI cAritra bhAvanAne jAgrata karavAmAM sahAyaka sAdhana che. mATe ApaNe kriyA-vidhi bhAvapUrvaka, samajaNa sahita karIe. ane aMtaranAM bhAve ne jAgRta karIe. Atma lakSya zAkta anuSThAne karatA rahIe. tapa te karma nirjarAnuM amegha sAdhana. navakArazI paccakakhANathI laIne anazana sudhInAM sarva tapane hetu sattAmAM paDela anata karmone kSaya karavAnuM che, tapa karavAthI rasendriya para vijaya meLavavAnI sAthe-sAthe aMtaramAM paDela anya Asakitaone paNa jItavAnI che. tapa karI tenA badalAmAM bhauttika sukhanI kAmanA, yazakita ke mAnanI abhilASA rAkhavI te yathArtha tapa nathI. tapa e AdhyAtmika sAdhana che. bhautika vyavahAranI vAha-vAha meLavavA mATe te bhautika sAdhane ghaNuM hoya, dhana thI paNa yaza-kIti-pratiSThA meLavI zakAya che tapa jevA uttama sAdhanane kSaNika-nAzavaMta tuccha vastu meLavavA mATe khacI zakAya nahIM. are ! tapanA badalAmAM paralekanAM sukha meLavavAnI kAmanA paNa nahIM mAtra Atma zuddhinAM lakSya karma-nijara karavAnA hetuthI ja, tapa thavuM joIe. tapa nAM bhAva ne samajI, mAtra rUDha paraparAe thatAM tapane cheDI tenA yathArtha rUpamAM karatAM zIkhIe. upavAsa karIe te paNa Atma sanmukhatA jAge evI bhAvanA vaDe sva-nirIkSaNa karatAM rahIe te ja tapanI sAthakatA che. je tapasvIo tapa vaDe Atma zuddhi ane aMte siddhi pAmI gayA te sahu zuddha hetu pUrvaka karAyelA tapathI ja pAmyA che. ApaNe paNa evA ja yathArtha tapa ne AdarIe. jJAna, darzana, cAritra ane tapanI ArAdhanA zAstromAM AtmalakSya karavAnI batAvI che te lakSya cUkIne mAtra bhautika spRhAthI ArAdhanA thai Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 huM AtmA chuM hoya tathA pramAda ane svArthanAM kAraNe jJAna AdinI virAdhanA thaI hoya te tassa micchAmi dukkaDa. - AcArya bhadrabAhu svAmIe batAvela bIje viSaya : zrAvaka temaja sAdhune tenAM kartavyanAM piSaNa arthe, arthAt zrAvaka dharma tathA sAdhudharma ne saMbala maLI rahe te mATe, je kaMI AdaravAnuM kahyuM che temAM prathama che zAstra-svAdhyAya. - sAdhue tathA zrAvake baMnee prabhunAM purupela zAstro ne svAdhyAya gya kALe kare joIe. jethI pote je vrata AdaryA che te vratanAMvidhi niSedhane tene khyAla rahe. pitAnAM mATe zuM karavuM egya che ane zuM ayogya che. tenI jAgRti rahe. e ja rIte kALa-kALe pratilekhana karavAthI ahiMsA dharmane poSaNa maLe che. je pratye dayAbhAvanA prabaLa bane che. sAmAyika te samatAnI sAdhanA che. te jema-jema thatI jAya tematema samatA bhAva sadhAte jAya. mATe e paNa kartavya che. A badhAM ja kartA cUkavA joIe nahIM. vaLI samatA e sAdhanAnuM pariNAma che. sAdhanA kevI ane keTalI thaI tenuM tharmomiTara che. mATe samatA te atyaMta pRhiNIya che. - trIjo viSaya sarva jJanAM kahela tattamAM azraddhA - keTalAMka ta tarkagamya hoya, keTalAMka na hoya. sarva kahela badhAM ja siddhAMte ne tarkanI kaTIthI kasavA jaIe te te haMmezAM kaTI thI pAra Utare evuM banatuM nathI. kAraNa tarka e buddhine viSaya che ane te game teTalI hovA pachI paNa zapathamika bhAva havAnAM kAraNe simIta hoya che. simIta buddhi asIma anubhavagamya tane samajI zake nahIM ane jyAre na samajAya tyAre aMtaramAM sarva pratye, temanAM kahelAM ta pratye azraddhA jAge. e paNa jIvanI saMkucita vRttinI nizAnI che. saMdeha, jijJAsAne anugAmI hoya te AvakArya che paNa zraddhAne khalita karanAre hoya te te tyAjya che. e viSaya Agama virUddha pratipAdana-azraddhA thavI e jayAM mAnasika asaMtulana che tyAM virUddha pratipAdana vAcika aparAdha che. svArtha ke pramAda Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyaNa 313.. nAM vazathI ja jIva AvuM kArya kare che. ane te baMne pApa che. vaLI hiMsAdinuM samarthana karatI vANuM je ApaNAthI uccArAI hoya te te pApanI paraMparA UbhI kare che. je anaMta virAdhanAnA kAraNarUpa bane che. Ama vANuthI lAgela A deSa paNa pratikramavA gya che. - AcArya bhadrabAhu svAmIe kahela A cAre ya viSayenuM pratikramaNa ati-ati Avazyaka che. have uparokta 18 pApasthAnaka, jJAnAdi cAra tathA bhadrabAhu svAmI e kahela cAra viSaya. e sarvanuM micchAmi dukkaDuM, levAnuM che. prathama te e samajI e ke micchAmi dukkaDaM zuM ane kevI rIte ? mi ne artha che mRdutA ane bhAvatA. kAya namratAne mRdutA kahe che ane bhAva namratAne mArdavatA kahe che. cha ne artha asaMyama garUpa doSanuM chAdana karavuM arthAta temane mi ne artha maryAdA che arthAt sAdhaka kahe che ke huM cAritrarUpa maryAdAmAM sthira chuM. da ne artha nidA che. huM duSkRtya karanAra bhUtapUrva AtmA paryAya nI niMdA karUM . ka ne bhAva pApakarmanI svIkRti che arthAt meM je pApa karyo che. tene huM svIkAra karuM chuM De ne bhAva upazama bhAva dvArA pApakarmanuM pratikramaNa karavAne che. pApakSetrane ullaMghI javAne che. A saMkSepamAM micchAmi dukkaDa padane akSarArtha che. micchAmi dukkaDaMthI pApane nAza karavAnuM che. karelA duSkRtyathI AtmAne vizuddhi banAvavAnuM che. paraMtu micchAmi dukakaDanAM kathana mAtrathI pApa dUra thaI jatuM nathI. zabdamAM svayaM pavitra, apavitra karavAnI zakti nathI. zabda te jaDa che. paraMtu zabdanI pAchaLa rahele manane bhAva ja Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 huM AtmA chuM mahAna zakti che. vANI mananuM pratIka che. micchAmi dukakaDanI pAchaLa AMtarika prazcAtApa ne bhAva raheluM che. te AtmA para lAgela pApa maLane dUra kare che. tethI paraMparAgata niSNANa rUDhithI micchAmi dukakarDane prAga na karatAM sAcA manathI pApAcAra mATe prazcAtApa kare joIe, te tarapha dhRNA karavI joIe. aparAdha mATe tapazcaryA ke anya keI daMDa ApavAmAM Ave che te paNa mULamAM pazcAtApa ja che. je manamAM pazcAtApa na hoya ane bAhya kaThora prAyazcita levAmAM Ave che te Atmazuddhi karI zakatuM nathI. sAdhakanAM aMtahRdayamAM svayaM prAyazcita karavAne, pApanuM zodhana karavAne, Atmazuddhi karavAne ullAsa have joIe. micchAmi dukakarDa paNa eka prAyazcita che. tenAM mULamAM prAzcatApanI bhAvanA rahelI che. paraMtu je sAcA manathI karavAmAM Ave to. sArAMza e che ke saMyama-yAtrAnA patha para pragati karatAM je sAdhaka keI bhUla kare te tene sAcA manathI pazcAtApa karI levuM joIe. ane punaH te bhUlanI AvRtti na thavA devA mATe satata sakiya prayatna cAlu rAkhavo joIe. A pramANe mana, vANI ane karmathI micchAmi dukakaDa levAmAM Ave to te kadApi niSphaLa jaze nahi. te pApamaLane avazya dhoIne AtmAne nirmaLa banAvaze. 18 pApasthAnanuM sevana tathA jJAnAdinI virAdhanA cAra prakAre thAya che. atikama, vyatikama, aticAra ane aNacAra. pApa karavAnI mAnasika bhAvanA thavI te atikrama, tenA mATe vANuM ne vyApAra kare te vyatikrama. dehAdinI kriyA arthAta je pApa karavuM che tenAM mATe zarIrathI, hAtha-pagathI te sAmagrIne bhegI karavI te aticAra, ane A badhuM thayA pachI mana-vacana-kAyAthI pApa karI levuM te aNAcAra jIva jyAre doSone seve che tyAre kayAreka e atikama rUpa hoya, kyAreka vyatikrama rUpa hoya. tyAM sudhI AvIne paNa aTakI jAya kyAreka Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyaNa 315 te aticAra sudhI pahoMce, zAstramAM A traNenI AlocanA kahI che. A traNe pagathiyA sudhI pahoMcele jIva AlecanA vaDe zuddha thaI zake che. paNa aNacAra rUpa ethe pagathiye caDI pachI gayA tenAM mATe prAyazcita ja heya. kAraNa aNacAra sudhI te tyAre pahoMce ke jayAre ghaNAM ja saMkaleza pariNAma AvyA hoya. tame sahumAMthI A cAra sapAnamAMthI keIe pahelA ropAna sudhInuM pApa karyuM haze. keIe bIjA ne keIe trIjA te tene yAda karI mananAM prabaLa bhAva sAthe kharA aMtaHkaraNa pUrvaka prAyazcita laImicchAmi dukkaDaM laI leje, jethI AtmA vizuddha banI jAya. kharA artha mAM AlocanA thaI jAya. svanuM nirIkSaNa, pachI parIkSaNa pachI ekarAra, pachI sajA ane pachI zuddhi, ATalA prosesamAMthI AtmA bahAra Avaze tyAre seLavAlanAM sonA je thaI gayo haze. A che pratikramaNanI sAdhanAnA amara sAdhakenI jIvana kaLA ! jyAre ke maMgaLa divase vizvanAM bhUlelA mAnavIo pramikramaNanI sAdhane apaapanAvaze, jIvananI eka rUpatAnAM mahAna Adarzane saphaLa banAvaze tyAre vizvamAM bhautika ane AdhyAtmika -ubhaya prakAranAM nUtana jIvanane prakAza paDaze. saMgharSo ne aMta Avaze ane divya vibhUtionuM ajara, amara akSaya sAmrAjya sthapAze. AlecanA karI prAyazcitathI zuddha thayelA AtmAmAM vizvamaitrInI maMgala bhAvanA pragaTa thayA vinA rahetI nathI. ApaNe sahue bhAvene A zabdo sAthe vyakta karIe- khAmemi savva jIvA, sabdha chavA vi khamaMtu me mitI e savya bhUsu, vera majajha na keNaI Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnA khabhe moTI javAbadArI : " huM AtmA chuM " jevA lagabhaga 1200 pAnAnAM daLadAra graMthanI (traNa vibhAgamAM) mupha rIDiMganI javAbadArI pUjyazrIe mArA nAnA khabhA para mUkI tyAre eka vakhata to mArI jAta para avizvAsa jevuM thayuM ke huM te pAra pADI zakIza ke kema ? bIjI vAta, kAma te eka ja hatuM, paNa enI vyavasthA cAra sthaLe e hatI. prakAzaka madrAsamAM-mu. zrI. surendrabhAI pravacanakAra pUjyazrI haidrAbAdamAM, mudraka amadAvAdanAM zrI nitInabhAI ane mupha mATe huM muMbaImAM !! A cAreyanuM samanvaya, zRMkhalAbaddha saMkalana eka kAma hatuM te bIjI mahatvanI muzkelI hatI alpa samayamAM prakAzana vyavasthA pUrNa karavI. A ghaNuM kaparuM kArya hatuM. AMgaDiyA sAthe amadAvAdathI kaMpajha thaI meTara AvatI ane tvarita gatie eTale ke meDIrAta sudhI enI tapAsa-bhUla sudhAranuM kArya karI pAchI e ja gatie AMgaDiyA sAthe amadAvAda mokalavI, e tvarita gatimAM kayAMka utAvaLamAM mArI paNa bhUla rahI haze te kyAreka kaMpajha karanArAo presanAM mANasa taraphathI pUratuM bhUlasudhAranuM kArya thayuM haze ke nahi te jovA mATe samaya ane amadAvAda javA-AvavAnI suvidhA na hevAthI badhuM ja bharosA para " vyavasthita thayuM ja haze" tema mAnIne cAlavAne ja paryAya rahyo. pUratI niSThA ane mahenata karI hevA chatAMya kSatio mATe AvI majabUrI rahI ja hatI, mudraka bhAIzrI nitInabhAIe paNa khUba ja parizrama dvArA sahakAra Apela che te chatAMya mArI A majabUrInI kSatio mATe kSamAyAcanA karavI ja rahI, AzA che ke sahudathI pAThake daragujara karaze. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnA khabhe moTI javAbadArI 417 A pustakanAM kupharIDiMga daramyAna roja lagabhaga madhyarAtrI pachI paNa jAgavuM paDatuM, pAchuM pustakane viSaya gahana, gaMbhIra ane marma spazI tethI prupha sAthe lekhanAM lakhANamAM utarI javAtuM ane pachI ciMtanataMtuo eka pachI eka kayAM nAM kayAM joDAtAM rahetAM- evI ja eka rAtri di. 4-7-87nI hatI. je kalama mupha tapAsatI hatI teNe lakhavAnuM AraMbha karI dIdhu. ane eka pachI eka paMktio utaratI gaie paNa prapha jevuM kaparuM ja kAma, tene maThArI ApavA mATe mArA sahadayI vIla mitra prA. zrI haribhAI ke ThArIne jahemata ApI ane emaNe te svIkArI upakRta karI che. huM temanI AbhArI chuM. A "nijajJAna" nuM paThana karatAM pAThakene khyAla Avaze ke A pustaka "huM AtmA chuM" nijajJAna-nijabhAna mATe satata vAMcatAM rahevuM joIze, jethI bheda vijJAna pragaTe, dehAdinuM khoTuM ArkaSaNa tUTe, rAgazreSamAMthI virakta thavAya, karmabaMdha chUTe ane AtmA mokSanAM mArga tarapha prayANa karI zake. pUjyazrInI saraLa bhASA ane temAM lakhAyele mArga sUcaka bedha, AtmajJAnane sAra ane pathadarzaka jJAna-TUMkamAM, teoe gahana adhyAtmanAM viSayane saraLa bhASAmAM e rIte Alekhe che jANe "gAgaramAM sAgara" athavA "AcamanI mAM sAgara samAvI lIdhuM hoya. je sahaja sAdhAraNa jJAna dharAvanArane paNa samajI zakAya tevuM che. A jJAnadarzananI sUjha emanI vidvatA, bahuzrutatA ane viduSIpaNAnuM achuM udAharaNa che teozrIne mArA kaTiza vaMdana. parama pUjyazrI ke susajajanazrI surendrabhAIne kayAreya pratyakSa maLavAnuM nathI thayuM chatAM emaNe mArI para mUkele vizvAsa emanI pitAnI susaralatA ane namratAnAM pratikasama che. teozrIne huM AbhAra mAnuM chuM. pUjyazrInI eka vinaMtI :- " pAribhASika zabdo alaga tArava ene artha sahita taiyAra karavAmAM ene amala samayAbhAve karI zakI. nathI tethI kSamA yAcuM chuM. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 huM AtmA chuM pustakamAM rahI gayelI mudraNakSationI saMpUrNa javAbadArI mAre zire hoI, jinAjJA virUddha je kaMI chapAyuM hoya te aMge "micchAmi dukkaDam ! nijajJAna" (harigIta chaMda) saMsAramAM mama Atma te bahu kaSTa pAme mehathI, paDAya janma, jarA, maraNa ne Adhi vyAdhi upAdhithI; bhaTake bahu ni vize chUTa na lakhArAzIthI, dhAryA ghaNuM ye nAmane bahu rUpa pAmya karmathI ! siddha che AtmA, vaLI che sAmyatA sAdhamIMthI, jakaDAIne mamatA vize paravaza bane che karmathI; karavA cahuM chuM mukta, AtmAne huM pudgala bhegathI nirmaLa thaine chUTavuM che sahaja pudgala rogathI ! prApya che. gurudeva sAcA puNya kerA yegathI; ArAdhanAnAM sAdhane paNa prApta che saMjogathI; mArgadarzana sAMpaDayuM che chUTavAne karmathI mamatA mUkAvI, dhairya bakSe, nA DaruM ke duHkhathI ! vairAgya pragaTAvI zakuM, chUTI zakuM AsaktithI, AziSa laI gurudevanA jIvuM sadAya samatvathI vinaMti karuM kara joDIne, jaga mane nijAnathI; vicarI rahu muktipaNe prabhu! ApanA AziSathI, AzA rAkhuM ke "huM AtmA chuM" nAM vAMcakadareka mumukSu jIvane A racanA rucaze- astu. gItA jananA jinendra Page #328 -------------------------------------------------------------------------- _