Book Title: Agamoddharak Pravachan Shreni 096 to 129
Author(s): Anandsagarsuri, Hemsagarsuri
Publisher: Anand Hem Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034379/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ananda-hema-granthamALA, pu5 13 muM A ga mo ddhA raka pra va ca na hai NI. [ 96 thI 19 pravacanone trIjo vibhAga ] : pravacanakAra : AgaddAraka AcArya zrI AnandasAga2sUrIzvarajI ma0 : avataraNa kAra tathA saMpAdaka : A0 zrI hemasAgarasUrijI mahArAja Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anus Ananda-hema-granthamALA, puSpa 13 muM A gamo ddhAraka pravacana zreNI [ 6 thI 1ra9 pravacanene trIjo vibhAga ] : pravacanakAra : AgAmadAraka AcArya zrI AnandasAgarasUrIzvarajI ma. : avataraNakAra tathA saMpAdaka : A0 zrI hemasAgarasUrijI mahArAja Folo III Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzaka : Anama-granthamALA vatI, caMdrakAnta sAkarabhAI jhaverI, 31-33, khArAkuvA, muMbaI-2 prathama AvRtinakala 1001 vIra saM. 2448, vi. saM. 2028, I. sa. 1972.. zrI bhAnucaMdra nAnacaMda mahetA zrI bahAdurasiMhajI prinTIMga presa, pAlItANu (saurASTra) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 saMpAdakIya nivedana * anaMta dukha svarUpa, anaMta dukhaphala ane anaMta duHkha-paraMparAvALA 84 lAkha jIva nisvarUpa, cAragatimaya evA A saMsArasamudramAM A jIva anAdikALathI paribhramaNa karatAM karatAM kaMIka akAmanijAge uttarottara vikAsa pAmatA atidurlabha manuSyabhava pAme. manuSyapaNuM, AyazetrAdi dharmanI zubhasAmagrI prApta thavA chatAM vItarAga sarvajJa jinezvara bhagavaMte nirUpaNa karelI dvAdazAMgI ke tene hitepadezanuM zravaNa-zraddhApariNamana na thavAnA kAraNe aneka manuSya nirarthaka nIvaDayA. jIvane jyAre ke prakAre kuzalAnubaMdhI puNyakarmane vega thAya che, tyAre ja jinezvara bhagavaMtanA vacananuM zravaNa-zraddhA-pariNamana thAya che. jinezvara bhagavaMtanI gerahAjarImAM ke kSetrAMtomAM temanAM vacane tevA jJAnI gItA AcAryAdi munibhagavaMtanA niraMtara samAgama sevA sahita temanA mukhethI zAzravaNa dvArA e thAya che. vartamAnakALamAM paNa tevA vidyamAna Agama ane zAstranA ajoDa uMDA abhyAsI-vivecaka gItArtha ziromaNi, aneka sthaLe AganI vAcanA ApanAra, Agane ArapASANa ane tAmrapatramAM prathama ketarAvanAra pU AcArya zrIAnaMdasAgarasUrIzvarajInuM cAturmAsa vi. saM. 1988nI sAlamAM muMbaI, bhUlezvara-lAlabAgamAM hatuM, tyAre temanAM pravacanevyAkhyAne apUrva rasathI niraMtara zravaNa karavA sAthe lagabhaga zabda zabdanuM avataraNa karela hatuM. te vakhate lakhelAM pravacane mudrita thaze-te khyAla hate ja nahi, mAtra saMgrahabuddhi hatI. lagabhaga 40 varSa pachI premakepI karAvI tene perA-heDIMga-mathALAM goThavI vAcakavargane vAMcavAmAM rasa utpanna thAya, tenA gaMbhIra padArtho barAbara samajI zakAya, te rUpe mudraNa karAvI vAcakavarganA hasta-kamaLamAM samarpaNa karavA samartha baje-tethI huM dhanya bane chuM. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacanazreNIne prathama vibhAga bhAyakhAlA motIzA zeThanA deharAsarajIne jJAnakhAtA taraphathI prasiddha thayela hatuM, jene AdarapAtra AvakAra maLyo hato. bIjo vibhAga hAla chapAI rahela che, je TUMka samayamAM bahAra paDaze. trIjo vibhAga bahAdurasiMhajI presapAlItANAmAM tarata chapAI gaye, jethI prathama prasiddha karI zakyA chIe. Agama dvArakazrIjInI pravacana paddhati-vyAkhyAnazailI mATe AgaLa temanAM vyAkhyAna -pravacanenAM pustaka chapAI gayAM che, temAM ghaNuM jaNAvela che. temaja A pustaka vAMcI temanA mATe abhiprAya pote ja karI le. AvAM meTAM pustaka chapAvavA mATe anekane sahakAra maLe, tyAre ja kArya pAra pADI zakAya che. temAM pratyakSa ke parokSa evA mArA ziSyo munizrI amarendrasAgarajI, munizrI maNasAgarajI, muni mahAbhadrasAgarajI, munizrI nirmalasAgarajI, munizrI nadiSeNasAgaraja, munizrI jayabhadrasAgarajI, munizrI mahAsenasAgarajI Adie vividha prakAranI sevA ApI, temaja keTalIka saMsthAo ane sadagRhastha taraphathI sahAyaka ane grAhaka tarIke sahakAra maLe che, te sarva abhinaMdanIya che. pAlItANA-bahAdurasiMhajI prinTIMga presanA mAlika zrI bhAnucaMdrabhAI pitAnA gharanuM ja kArya gaNuM suMdara ane saphAIdAra chApakAma TUMka samayamAM karI ApavA badala dhanyavAdapAtra banyA che. aMtamAM A pusataka vAMcI-vaMcAvI dareka AmA mokSamArganA asAdhAraNa kAraNarUpa samyagdarzana-jJAna-cAritramAM vizeSa udyamavaMta thAo -e ja hArdika abhilASA. li. AdIzvara jaina upAzraya, | rIjaDa, vAlakezvara, muMbaI. } saM. 2028, phA. zu. 4 zukravAra AzaddhAraka pU AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. zrInA ziSya A0 zrI hemasAgarasUri. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAdvAraka pravacanazreNI vibhAga trIjAne viSayA nu krama ka pravacana 96 muM:--eDakAra ke vAchUTathI ajINu ane phAllAM ke khathI lehIvikAra thA samajAya che-2. achatI vastunuM dAna na devAya-3. virati kuAM. nA membarane ceAgathI pravRtti na heAya, te paNa pApa aLe vaLage-4. avirati kuAM. sAthe phAragati karI rAjInAmuM Ape, te ja pApathI chUTI zake-5. peluM zajInAmuM paraspara videzI padArtho sAthe kevI rIte rahI zake ?-6. mAgaNI ena-beTInI hAya, vahunI na hoya, rAjaprapaMcamAM nItine sthAna nathI-8. rAjyanIti sAthe nyAyanI krIDa saMgata thaI zakatI nathI-10. zatAnInI chAtI phATI kema gai ?-11. jevuM anAja evA krIDA, sanA khAdhaka dharma, paNa dharmanuM bAdhaka phAi nahi-13. mRgAvatInA mahAparAdha jatA kema karyAM ?-15. pravacana 97 muM:--sAdhanA vagara zakita pragaTatI nathI-17, daivAhika susAdhananA upayAga zAmAM karavA ?-18. kAhInUra ane pavRkSanI ka`mata samaja-19. zaraNathI ja bhaya-20. tItha karane mAnavAnuM kAraNa kayuM' mAnyuM?-21. huM mUMgA chuM ema khelanAra kevA ?-248 sAdhuzabdanI vyAkhyA 25. rakSaka bhakSaka ane, pachI raiyatanI dazA zI ?-27. pravacana 98 muM:-tattvanI zraddhA te ja mithyAtva- 29. samakitI anavuM che ane sAcA-khATAnI parIkSA karavI nathI-30. taTastha-madhyasthIne zAmAM gaNavA ?-32. samyaktvanuM che.gu'-33. mithyAtvanuM checu, aviratirUpa AtmAne vikAra-35. gRhasthapaNAmAM kevaLajJAna meLave krANu ?-36. gRhI ke anyaliMge kAI mekSe gayA che ?-38. rajoharaNu e ja sva eTale mAkSanuM liMga-40. rAgI AtmAnA bhAvavaidha kaNa ?-41, Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM pravacana 9 muM:--vIryA'tarAyanA kSaye pazama, dhAmI ne sAdhu kANu te eALakhI na zakayA-43. phUgaDumuninI samatA pariNati, aMtaraMgathI ra'gAelA phUragaDu-44. zuddha devadi e ApaNA AtmAnuM samyaktva nathI-46. leAkeAttara mithyAtva kAne kahevAya ?-47. prathama mahAtsava ke karuM? eTalI zaMkA thavAnA baLApA-48. praRRgavazAt karelI zukriyAne kevI gaNavI ?-49. atisukumAlanI dIkSA kevI gaNavI ?-50. prarUpaNA te koine paNa Dara rAkhyA vagara yathAya karavI-51. kanirjarA sivAya bIjuM' dhyeya na rAkheA-para. vijaLInA jhamakArA jeTalI AtmAnI pariNati alpa che-53. pravacana 100 muMH--kIla sarakhu' vAk cAturya-54. saMsAranI raMgabhUmi para AtmArUpa ekTara-nATaka bhajavanAra che-55. traNa prakAranA AtmA, aMtarAtmA tattvatrayIne khAdha na AvavA de-57. zreNikanI tattvamI ta-59. dharmalAbha zabdanA mahimA-61. sAnInA du:khagarbhita vairAgya-62. duHkhagarbhita vairAgya keAne kahevAya ?-63. mehagarbhita vairAgya kAne kahevAya ?, ATha-daza varasanA bALake dIkSAmAM zuM samaje ?-65gAyakavADa gAdI maLI tyAre zuM samajatA hatA ?-66. zreNikanI aMtarAmasthiti-67. pravacana 101 muM:--manana-zakti kAne kayAre Ave ?-69. samyaktva-AtmAne ane zraddhA pudgalane guNu che-7. zraddhA e samyaktvanuM kArya che-71. nDinabarganI hIlacAlathI ka rAjAnI hIlacAla- adhika ajaba che-74, patnInI paLiyA dvArA dharmapreraNA-75. nAgAne nATIsanA theAkaDA-76. patinuM hita na karuM, te rAkSasI karU, patinI parIkSA-77. saMsAranA haDakavA kevA che ?-79, pravacana 102 muM-uttama virativa'ta zrAvakane paMdara AnI adhama, ane eka AnI dharmanuM mizraNa-80. sava sAvadhane tyAga karanAra ja dharmI kahevAya, vItarAga-pariNatine palaTAvanAra koi padArtha haiAI zake-81. savalananI cakrIthI patanaM-83. vIraputra thavAnI lAyakAta keTalI keLavI ?-85. vaDezanI sevA karavAnI zikhAmaNa-86. mArI sevA karanAre mArA ApelA veSa paheraveza joie-87. vIraputra gaNAvAnA adhikAra gRhasthane keTale ?-89. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 103 muMH--devatattva juduM' kema kahyuM ?-90. anatha daDane ana De tarIke nahiM mAnanArA-92. samakitI svaputrI mithyAtvIne na Ape-96. zraddhA sAthe dharmanA sabaMdha nathI, paNa viveka sAthe che-97, herAna karavAnI phariyAdo, tevA sAdharmikA pratye saMdha bhaktithI jIe che. prathama prakAzaka kAcu ?, svayaMsevakanI dIkSA-100. pravacana 104 muM:--kAkatAlIya nyAya-102. janmAMdhanI jema anubhava vagara jIva zabda sAMbhaLIne kheAlIe chIe-104. 52-sannidhAna samyaktva eTale zuM ?-106. zAsana saMsthAnA pramukha sekreTarInI krIDanI vaphAdArI ane dhyeya-107. prazasta rAga-dveSa nirdeza karAvanAra te dhyeya phrema nahiM ?-108, jIvana karatAM ArAdhanAnI kiMmata adhika-109. dveSI pradhAne rAjAne kevI rIte bharamAvyA ?-110, 499 sAdhuone ArAdhanA karAvI kevala pamADyA, pAte virAdhaka banyA-111. savara-nirjarAnA AASaka prazasta kaSAya na kahevAya-112. pravacana 105 suM--kevalajJAnAdika kSAyika mahAguNeAnA rAgIne vairAgI kema gaNavA ?, Artta-raudradhyAnathI AtmA du tigAmI thAya-114. teMgiyA nagarInA zrAvakeAnuM jIvatara keTaluM gayuM ?-115. zrAvakane anumedanAnAM paccakkhANu na hAya-116. jinapravacana sivAya sarva anatha karanAra 118. A rakSitanI dIkSA keTalI uMmare ?-119. zayya'bhava ane anakanI dIkSA vaga2 rajAe thaI hatI-120. khIra, sAmAnya bhAjana, ghI ApanAre zuM meLavyuM ?-121. citrAvelI jevA akhaMDa sukha ApanAra dharma -122. pravacana 106 muM:--iSTa-aniSTanA jIDA zabdonI asara-124. jIva zabdanI zAstrIya vyutpatti-125. musalamAnA hindune kAphara kema kahe che ?-126. deharA-upAzraya pUratA Astika-128. jIraNa zeThanI samatA ane bhAvanA-129. gautamasvAmI ane ANuMdanA adhijJAnane prasa`ga-132. baLAtkAre karAyelA tapathI lAbha thAya-133, jagatanA jIvAe mAnI lIdhelI dayA-135. bhAvadayAnA bhAge dravpayAdhama na *zaya-136. pravacana 107 zuM?--AtmAnA mAlikIhakke vAlInA ke rAjyanA ? Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -138. rAjyAdhikAra kANu bhAgavI zake?, pIkeTIMga-meyakATa a haDatAla kAne lAbha karanAra hatAM ?-139. hathiyAradhInA kAyadA kAna mATe karyAM-140. gabha mAM rahele, naraka ke devaleAke jAya ke nahiM ?-141.garbhamAM rahelA jIva devaleAke kayA kAraNe jAya ?-142. anAdarathI mAlAyela dIkSA zabda sAMbhaLI va kevI rIte pratrajyA pAmyA ?-143. sa'sArI jIvAnAM snehabaMdhane tADavAM murakela che-145. geAcarImAM citta maLe te lAvajo-148. pravacana 108 muM-ghAti vagara gati-jAti-Adi adhAti na aMdhAya-151. siddhone karyuM kema nathI lAgatAM ?-152. bhagavAnane abhigraha mAnave che ane traNa-cAra jJAnanI dazA vicAravI nathI-153. tapasyA vagara samyaktvAdi saphaLa thatAM nathI, ajJAnakriyA kAne kahevAya ? -154, zAsrakAra jJAnI kAne mAnyA che ?-157. pravacana 109 muM:-zabda padmAnI prIti-159. gunAnI gAMTha na bAMdhavA upara RSabhadeva ane pArzvanAthanA prasa`geA--161. kauMdaya162. aNusamajI bALakane kiMmatI dAgInA paherAvA che ke nahiM ?-163. pUnA saMskAra-164. mahAvIranA netramAM amI azrue kema ubhazayAM-165. upakAranA prasa ga cUkave nahi-167. sarUpanAM traNa kAraNe kayAM ?-168. pravacana 110 suM--lAkheA vakhata meLavI ApanAra dharma -1708ALakA ane ApaNA vacce kace taphAvata-171, sajAmAM sarakAra thAke, paNa kama sarakAra thAkatI nathI-173. karma badhAya eka samayamAM, bhAgavaTAmAM 70 kADAkADI sAgarApama sudhI-174. seAnAnI thALImAM leDhAnI. Akha sarakhu kama -176. indriyA ane viSaye nA cheDA kayAM ? 177.viSaye thI ajJAta vakalacIrI-178. sa'sAranA phAMsAmAM sapaDAyA pachI chaTakavuM, muzkela che-179. pravacana 111 muMH--jainazAsanamAM sattA jevI vastu nathI-182.. hitabuddhithI karela vidhAna, hukama ke sattA na gaNAya-183. sAcI mAtA *inA nirNaya-186. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 112 muM-dhamane gheDA sarakhe mAnya-18 pagalika IcchAe dharma karavA karatAM A lekane karma karanAra vadhAre sAre-190. makSa ghareNe mUkyA sivAya devaleka maLatuM nathI-191. devabhavamAM nava papamanI sthiti teDI zakAtI nathI-192. mAthuM pheDI zIre khAvA sarakhuM saMsAranuM sukha-193. devatAnA sukhamAMthI zI rIte chUTaze?-194. nehI devatAo ahiM kema AvatA nathI ?-15. arihaMtanA dastAvejamAM sahI karavI muzkela che-17. - pravacana 113 muM-dravyAdikanA parivartana dharmamAM parivartana thatuM nathI-202. jIva vizeSathI mahAvatemAM pheraphAra che-204. dharmanI kiMmata puNya ane nirjarAnA AdhAre che-206. mULa vagaranA vRkSanI sarakhI dharma vagaranA jIvanI dazA-208. pravacana 114 muM dekhI zakAya te bAdara-210. kaI paNa IndriyathI haiyAtI mAluma na paDe te sUkSma-212, jJAna bedhArI talavAra che-213. jainazAsanamAM vANI svAtaMtrya nathI-214, usUtrabhASakanA pahelAnA jJAna-cAritra nAza pAme che. 215. kUra pradezI ATalAmAM kema tarI gayo? -217prajJApanIyabhASA, mithyAtva ane mekSa vacce jaghanya aMtara keTaluM? -219 lAbhane bApa keNa?-220. pravacana 115 muM-sUma bAdara nigadanI siddhi-221. ahiMsA ame kayAre kahevAya ?-223. paccakakhANanI jarUra kema gaNI?- 225. kevalajJAna thayA pachI bharatAdikane veSa kema te paDe?-226. Avaji. karaNa eTale zuM?, kevalI kUrmaputra gharamAM kema rahyA?-227. bhavitavyatA 'tamane manuSyapaNA sudhI lAvI-228. pravacana 116 muM--savarUpa dharma ane pravRtti dharma-231. siddho cAritrI ke acAritrI-232. bhAva kone kahevAya?-233. lavAnI suphI. cANa vAte, anArtha AdrakumAre dharmanI kiMmata keTalI akI-ra34. nizcathathI AtmA e ja arihaMta, nizcaya vyavahAra belanArA dharmanI gaMdha thaNa jANatA nathI-235. vyaktivAda hamezAM TakatuM nathI-ra37. tapa e pravRtti dharma che.-238. gurUpaNanA adhikArI kayAre?-2398 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 117 muM-nispRhadazA-241. bALakane paNa parigraha saMjJA242. rAjA ane divAna-243. viSaye goLa lapeTelA oLIyA jevA che. -244. traNa saMjJAo-245. chodhane caMDAla kema kahyo?-246. jenA vacane tyAgI thaye, tene mAravA kema taiyAra thaye ?-247. Agama-Ari-248.. pravacana 118 muM-mArI chAza mIThI ane tAruM dUdha khATuM-2para. ukharamUmimAM varasAda paDavA mAphaka samyakatva vagaranA jIvonI jJAnAdika karaNI nirarthaka thAya-253. ATha ta anya rIte bIjA mate paNa svIkAre che-255. mare tyAre Ivane gamyuM te kharUM-256. jaMgalI rAjA. bALakanA aparAdhanI mAphI Ape-258. pravacana 119 muM-sUryodayathI ghuvaDe AMdhaLA thAya, tema satya pratipAdanathI asatyavALAne dveSa thAya-265. agnine havAnI jarura, tema kSaye pazama samyaphavamAM bAhya deva-guru-dharmanA. AlaMbananI jarUra-266. pravacana 1ra0 muM-anya matamAM mokSamAM jJAna-sukhAdikane abhAva mAne che-ra69. saMge thayelI cIja saMga gayA pachI paNa rahenArI cIja kaI ?-270. tUTelA hekAyaMtravALI sTImara sarakho samyaktva vagarane AtmA-271. samyakatva pAmavA samayane AnaMda ke. heya?-273. apratikArya upakAra kene?-275. dravyastava ane bhAvava vacceno taphAvata keTale?277. pravacana 1ra1 muM-gautame pratijJA Adi kevI rIte choDyA haze? -ra79 daSTAMta vagara UMDI asara thatI nathI-282. mithyAtvane guNasthAnaka kema kahyuM?-283. mithyAtvanA kAryamAM madadagAranuM samyakRtva rahetuM nathI-286. prathama prIti pachI pratIti-ra87. - pravacana 1rara muM-sukha-duHkhanA kAraNamAM nArAjI-cha kema?290. pApanuM pratikamaNa-nidana-gahaNa kema ?-22. sukhane cheDanAra ane dukhanI sAme janAra parameSThio-293. cethA karatAM pAMcamA ArAnA sAdhu apekSAe utkRSTatama che.-27, pravacana 1ra3 muM-dhama, dharmAdhama ane adhama keNa, dIpaka, Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rocaka ane kAraka samyakatva.-301. traNamAMthI tamane kayuM samyakatva? 303. kamalA AcArya304. jinamaMdira chatAM pApamadira kema kahyuM? --305. uzkerAyelI lAgaNI vakhate vinaya-viveka rahe nahiM-306. pravacana 1ra4 muM-gaNaghara-nAmakamane udaya-310. DubavA AvelAne paNa tAravAnI bhAvanA-313. dharma kahevAne adhikAra kone ? - 15. bharata mahArAjAe sAdharmika-vAtsalya kAnuM karyuM?-316. pravacana 125 muM-AtmAnI bAlyAvasthA-319. manuSya ja kema mele jAya -320. tArAmAM ane mUkhamAM keTalo pharaka?-322, udaya rikavAnI tAkAta kevaLa manuSyane ja che.-324. zaMkA-kAMkSA samayanuM signala che.-325. veza dharmanI rakSA karanAra thAya che.-326. pravacana 126 muM-Arya-anAryakSetro-3ra7. aitihAsika purune avatArI gaNAvyA-329vyaktinA nAmane dharma zAzvata na hoya -331. vedane mAyAvAda ane asat dharma piteja gaNela che, dharmanI chApa darekane levI paDe che-332. AtmAnI mahenatanuM aMtamuhUrtanuM phaLa keTaluM -334. anya dene jinezvaranuM nATaka karatAM paNa nathI AvaDatuM335. pravacana 1ra7 muM-zikSaNa ane satsaMga bemAM agrapada kene ApavuM?-337. vairAgya ane zaga be sAthe na rahI zake-338. jhera khAIne AyuSyanI parIkSA na karAya-340, deze ane guNe saMsargazI thAya che-340. phaLa batAvanAra zAstrakArone vrata-khaMDana thAya ke nahiM? 342. samakitIne mithyAtvI kriyA heya-343, dhamanI durlakSatAnuM phaLa -345. pravarAna-128 muM-anuttara devo ane sUkSama ekenidrAne ahiM saka kema na gaNyA-347. dayA ane ahiMsA be judI cIja che-348. hiMsAmAM eka ane bacAvavAmAM 18 pApasthAnaka lAge-349. kevaLIe anukaMpa sahAyatA jaNAvI-350. kuTuMbane phaleza dharmamAM pariName chekevaLI bhagavAna bALamuninI hatyAne kyA svarUpe kahe che?--351 sAdhunA upasarga-samaye samakitIthI rahevAya ke sahevAya nahi-35ra. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanI lAgaNI sAthe nirjarA saMbaMdha che-354. ahiMsA kahyA pachI saMjamanI zI jarUra che?-355. pravacana 1ra9 muM-samyakatvanAM traNa liMge ane pAMca lakSaNethI bIjAnuM ane pitAnuM samyaphata jANa zakAya-357 jhaverAtavALAe kevA sthAnamAM vAsa karo ?-359. bhAvapariNati jANavI durlabha che-360. suvarNanI kaSa- cheda-tApathI parIkSA tema samakitinI parIkSA-361. zrAvaka zabdanI vyutpatti-362. samyagadarzana ane jJAna-cAritranA pUchaDe rahelA che-363. kevalajJAnI kurmAputra cha mahinA gharamAM kema rahyA ?-arisA bhuvanamAM bhAratane kevalajJAna-365. veSa vagara guNe pUjA pAmatA nathI -367. eka rAjanuM zAstrIya pramANa keTaluM?-368. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A gamo ddhAra ka pravacana zreNI [96 thI 1ra9 pravacanane trIjo vibhAga ] Page #15 -------------------------------------------------------------------------- Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namotthu NaM aNuogadhArINaM / zrI ArAmoddhAra-pravacana-zreNI ( vibhAga trIjo ) pravacanakAra-pa0pUta AgaddhAraka AyazrI AnandasAgarasUrIzvarajI mahArAja avataraNakAra-pUra A0 zrI hemasAgarasUri mahArAja sthaLa-zeTha motIzA lAlabAga jaina cerITIjha upAzraya, bhUlezvara-muMbaI samaya-saM. 1988 nA cAturmAsa daramyAna pravacana 96 muM. bhAdaravA zudi 12 ravivAra sAvidAyathI vAri vAtAriNe nA i wyANAnasamuarni matharactrNAmaMDani zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke dharma bahAranI cIja nathI, dharma cIja AtmAnI mAlikInI ane kabajAnI che, pachI je manuSya dharmanuM svarUpa na samaje te kasturIyA mRganI peThe bhale bhaTakyA kare. enI hUMTImAM kasturI hoya tenI zvAsa dvArA nAkamAMthI gaMdha Ave che. e gaMdhane kasturInI gaMdha tarIke sAcI samaje che. samajyA pachI kasturI kayAM che te kheLavA nIkaLe che. daze dizAe phare che ane pachI pAche A dizAe Ave che ane ghUmyA kare che. kAraNa-kasturIyA mRgane pitAnI hUMTImAM ja kasturI rahelI che Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI te vAtanI samajaNa nahIM hovAthI bicAre bahAra gaMdha levA deDyA ja kare che. tevI rIte A AtmA potAnA AtmAmAM ja dharma rahela che ane te dharma bahAranI kriyArUpe nathI. jo ke bahAranI kriyA-ADaMbara cheDI devA lAyaka nathI paNa te dvArAe Atmadharma pragaTa karavAne che. kasturInI ja gaMdha, vAyarAnI gaMdha nahiM. te vAyarA Ave kyAre ? jyAre vAyare sanmukha hoya tyAre. nAbhimAM rahelI gaMdhanI khabara paNa zvAsa na nIkaLatA hoya te tene mAlama paDatuM nathI. gaMdha kasturInI chatAM vAyare gaMdha lAvavAnuM mukhya sAdhana che. gaMdha vAyarAmAM nathI paNa kasturImAM che. chatAM je vAyare na hoya enI uparanuM paDa saheja khaseluM na hoya te kasturInI sugaMdha Ave nahiM. kasturIyA mRgane pitAne paNa pitA pAse rahelI gaMdha havA dvArA ja mAlama paDe, tevI rIte ApaNuM AtmAmAM rahela dharma paNa Agamaprasiddha sAdhanadvArA thatAM karmanA kSaya, upazama ke pazamathI dharma che evI khabara ApaNane paDI jAya che. eDakAra ke vAchUTathI ajIrNa ane chellAM ke khaNathI lehIvikAra thayA samajAya che. ApaNA peTamAM ajIrNa hoya paNa ApaNe jANatA nathI, paNa vAchUTa thAya ane oDakAra Ave tyAre ja samajIe ke peTamAM ajIrNa che. ajIrNa vAyarAnI vastu ke oDakAranI cIja nathI. ApaNAmAM raheluM ajIrNa te ApaNe chArIyA DakAra dvArA samajI zakIe chIe. lehIne vikAra ApaNuM zarIramAM thaye che. have te vikAra ApaNA zarIramAM che, bahAra nathI; paNa svataMtra lehInA vikArane jANI zakatA nathI, paNa phellIo avAranavAra thAya tyAre lehIne vikAra thaye che ema samajI zakIe. zarIranI aMdaranI prakRtine pheraphAra sAkSAt jANI zakatA nathI, paNa kArya dvArA jANI zakIe chIe. ajIrNa athavA oDakAranA cinhadvArA jANI zakIe tevI rIte khuda ApaNA AtmAmAM thaelo kSapazama, kSaya ke upazama te jANavAnI ApaNI tAkAta nathI. AtmAmAM thaelA guNa, avaguNa, mithyAtvane udaya ke Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 96 mu. [ 3 aviratinA udaya, kaSAyanA udaya kama puddagaladvArAe thatA AtmAnA vikArAdika ApaNe dekhI zakatA nathI, teA pachI karmAMnA kSayApazamAdikathI pragaTa thaelA AtmasvabhAva e teA dekhAya ja kyAMthI ? AtmAmAM kama nA vikAra ApaNe dekhatA nathI. ApaNA AtmAnI ja vAta karI, bIjAnI rahevA dyo. zAstro zrotA ane vaktAnA upakArane mATe che, tame jo e vastuthI tamArA AtmAne upakAra na karA tA zAstra sAMbhaLyAnuM phaLa zuM ? pArakI mazkarI karavA, bIjAne nIcA namAvavA ane halakeA pADavA zAstrakAroe zAstro kahyAM nathI. te eka ja muddAe ke sAMbhaLanArA tattvajJAnane pAme ane potAnA AtmAne sudhAre. tamArA AtmAmAM tapAseA ke mithyAtvanA vikAra hAya tA tame dekhI zake ema che ? kadAca kaheze ke nathI teA kayAMthI dekhIe ? achatI vastunuM dAna na devAya. sajjane eka ja vicAra karavA ke, duniyAmAM dAnezvarI cAhe tevA hoya paNa dAna zAnuM kare ? potAnI pAse hAya tenuM dAna kare. vastu na hoya teA tenuM dAna karI zakatA nathI. durjana gALa de te vakhate sajjane e ja vicAravAnuM ke-bhale tame gALa gho, kAraNa ke tamArA gajavAmAM gALeA ja bharI che. amArA gajavAmAM ame hAtha nAkhIe chIe paNa gALa zeAdhI maLatI nathI. amArA gajavAmAM gALa che ja nahiM. te cAre bAju hAtha pheravyA chatAM vastu na maLe te kANu I zake ? are ame paNa tamArA jevA mANasa chIe. tamArA gajavAmAM gALe bharelI che. paNa amArA gajavAmAM zeAdhyuM te paNa gALa maLatI nathI. gALa jevI halakI cIja devAmAM amArI zakti nathI. jagatamAM A vAta prasiddha che ke je peAtAnI pAse vidyamAna hoya te ja devAya. pArakI cIja paNa upADI devAya 'ema kaheA te! vAta kharI paNa pArakA pAsethI laIne te cIja kathAre devAya ? e vastu potAnI mAlikInI kare tyAre. mATe je kabajAmAM hoya te ja daI zakAya che. nahIMtara graMthakAra kahe che ke-je moTA tyAgIe jaina zAstrakAranI apekSAe zrI tIrthaMkaradevA ane anyanI apekSAe dAnezvarI kaNa rAjA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI vigere keIe paNa sasalAnuM zIMgaDuM dIdhuM ? (sabhAmAMthI) nA che. A uparathI tIrthakara athavA karNa vigere kaMjusa kharA ke nahiM? sasalAnuM zIMgaDuM na ApyuM teTalA mAtrathI kaMjusa nahiM. mahAtyAgIe paNa sasalAnuM zIMgaDuM daI zakatA nathI. vastu vidyamAna hoya te ja daI zakAya che ne vidyamAna hoya te ja dekhI zakAya che. potAnA rogya viSayamAM padArtha rahelo hoya te ja dekhAya che. ane te apekSAe kadI tame ema kahI zake ke amArAmAM mithyAtva che nahi, tethI ame dekhatA nathI. jo ke A te eka tamArI taraphanuM uTapaTAMga samAdhAna che. paNa kharI rIte yahe te paNa dekho evA nathI. mithyAtva hatuM tyAre dekhyuM hatuM ? kahe ke nahi. mithyAtva e karmanA udayathI thavAvALI cIja che, chatAM paNa te dekhAtI nathI, avirati te tamArAmAM che ne? avirati ku. nA membarane yogathI pravRtti na hoya te paNa pApa gaLe vaLage. - tame cothA guNaThANe che te bAre bajhAra tamAre tyAM bharAelAM che. bAre avirati ane pAMce IndriyonA viSaye ane chaThTho manathI tame nivaryA nathI. chae kAyamAMthI eke kAyanA bajAramAMthI nIkaLyA nathI. pAMca IndriyonI dukAna chakAya hiMsAnI dukAnamAMthI mana mAMkaDA tarIke bhaTakatuM ja rAkhyuM che. A bAra avirati kone kahevAya? te samaje. bAra vrato lIdhA tethI bAra avirati gaI ema samajavuM bhUlabhareluM che. eTale bAra aviratithI bacavA mATe te bAra vate nathI, pAMce IndriyanI pravRtti, chakAyanI hiMsAnI pravRtti ane mana mAMkaDAnuM chuTA rahevApaNuM A bAra avirati che. AtmAne jarA pUcho ke kayuM bajAra baMdha che? bAra avirativALA kezu? je ekalA samyaktvavALA hoya te bAre bajAranA beThakIyA, dezavirativALAne eka bajAra baMdha thayuM ane agIAra pApanA bajAra khullAM che. jeo uchaLatA hoya temaNe dhyAna rAkhavuM ke tame phakta trasakAyanA pApamAMthI baMdha paNa agIAranA pApa joDe laIne beThA che. bAramA trasakAyanA bajAranI bArIo ane jALI to khullI mUkI che. trasakAyanI hiMsAnA paccakakhANarUpa bAramuM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 96 muM. [ 5 trasakAyanuM bajAra baMdha kare che ne ? A vicAraze tyAre mAlama paDaze ke cAhe je dharma karIe paNa jyAM sudhI agIAra pApasthAnakanI kamiTimAMthI rAjInAmuM na ApIe tyAM sudhI aviratinA pApathI chUTI zakatA nathI. eka bhAgIdArImAM dastAveja rajISTara karAvyo pachI ghare besI rahe te paNa peDhInA nukazAnanA jokhamadAra kharA ke nahiM ? eka vakhate peDhI kabUla karI paNa jyAM sudhI phAragati na kare tyAM sudhI tenA jokhamadAra tame cho. tame agIAra agara bAranI kamiTInA membara thayA te paNa ahIM beThA paNa jokhamadArI tamAre mAthe vaLagelI che. agIAranA bajArane choDIne karelAM sAmAyaka poSahamAM paNa agIAranA bajAramAM khalelI peDhInI bhAgIdArInuM nukazAna tamAre gaLe lAgeluM che. je bAbatane atyAre vicAra ane vacanapravRtti nathI chatAM te bAbatanuM eTale aviratibhAvapaNAnuM pApa kema lAge temaNe samajavuM ke bhUlabhUlAmaNImAM sahI ApI te peDhIne aMge vacanapravRtti ke mana sUI jAya, svapramAM paNa peDhInI vAta na hoya te tyAM thatA phAyade mAlama paDe te levA jAo ke nahi? ane nukazAna hoya te levA Ave ke nahi? je bAbata mana-vacanakAyA ke svamamAM paNa nahotI te paNa gaLe vaLagI. avirati ku. sAthe phAragati karI rAjInAmuM Ape te ja pApathI chUTI zake. - eka vakhata bhAgIdArI dastAveja karI nakkI karI che, pachI bhale mana-vacana-kAyAnA yogo na hoya, temAM jyAre tame phAragati karI gho tyAre ja chUTI zake che. have je kare te tamArA jokhame, mAre koI jAtane kaMpanImAM saMbaMdha nathI, AvuM phakhI rIte rAjInAmuM na Ape tyAM sudhI chUTI zakaze ja nAha. tame te avirati bajAranI kamiTImAM pAMca Indriya, chakAya ane mana-mAMkaDAnA bajAramAM membaragIrI karI che ane rAjInAmuM ApyA sivAya pharavA nIkaLyA cho, eTalA mAtrathI javAbadArImAMthI tame mukta thaI zakatA nathI. A vicArazo eTale sAmAyikamAM, poSahamAM, yAtrAmAM che ke cAhe te dharmakAryamAM che Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI tA paNa jema dukAnanA bhAgIdAra-varkIMga pArTanarapaNAnu` ekaluM kAmamAM tame rAjInAmuM ApeA che. peAluM rAjInAmuM tame peAlu rAjInAmuM ApeluM che. peAlu dAvA thaelA che ane tenA hukamanAmA paNa tamArI peDhImAM bhAgIdAra thaU' teA tamArI mUDI karI jaze, mATe rAjInAmuM ApuM chuM. leNadArane lUMTavAnuM rAjInAmuMA rAjInAmuM kevuM ? jovA jevuM. pAla'pAla. tame trasakAyanI hiMsAmAM rAjInAmuM kevaLa peAlu' vagara zaratanu' ne vagara kAraNe, phakta jANI joIne jo hiMsA karatA hAU teve prasaMga Ave teA adha karU. kA karatAM trasakAyanI hiMsAnu` rAjInAmuM nahIM. temAM paNa poInTa rAkhyA che. aparAdha karyAM hoya to aparAdha karelA trasane mAravA paDe temAM tamArU rAjInAmuM nathI. eka bajAramAMthI rAjInAmuM dyo che, temAM keTalA gheAMcA ghAleA che ? zAsrakAre tamArA anuvAda karyAM che. gRhastha Ama chUTa rAkhe che, jAna tamArA jAya, Akhu ghara pAyamAla thAya, tamArA khairA-cheAkarA lUMTAI jAya tA paNa tamAre AtmasvarUpa vicAravu' e ja tamArU kAma che. A chUTa sivAya amArAthI zrAvakadhamanA tratA nahiM ane, ema tame kaheA tyAre zAsrakAre zuM karavuM ? paraspara virAdhI padArtho sAthe kevI rIte rahI zake ? kema ? mArI upara e thaI gayA che. jo huM mArA bhAgIdAra vasUla samakitIne samajAve che ke--aparAdhi hoya tene aMge pratikULa na vicAro. je zAstro aparAdhImAM pratikULa vicAravAnuM nA kahe che e zAstrakAra tamane hiMsA * karavAnu kaheze ? ema kahe ke tame pAte sAcavI na zake! tethI tame ema kaheA che ke mArA koI aparAdha kare to huM na rahI zakuM. jyAre samyakRtva tenuM nAma kahA che ke-aparAdhInu paNa pratikULa vicAravuM nahiM. vratadhArI thAya tyAre te samyaktva sahita vadhu pAlana karavAnuM hoya che. aparAdhIne mArI nAkhavAnI chUTa rAkhI tA samyaktva vagaranA che. kAM te samyaktva nathI, kAM teA aparAdhIne mArI nAkhavAnI chUTa rAkhI che e zuM khATu che ? A be vastu Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 96 mu. [ 7 sAmasAmI vicAravAnI che. ane sAmasAmI ja nathI. anne vastu eka ja raste javAvALI che. bannene paraspara virodha AvatA ja nathI. eka bAju aparAdhI trasajIvane mArI nAkhuM teA paNa tenI mane chUTa che ane bIjI bAju cittathI pratikULa na ciMtavavu, evu hAya tA hiMsAmAM chUTa na hovI joIe. A banne vastune khArIkIthI tapAseA. samIti chatAM sAparAdhInI chUTa rAkhe che, paNa sAparAdhIne mAravA-ema nathI kahetA. samyakRtvane aMge pratikULa vicAra na karavA ane bIjI -khAjI vrata letI vakhate trasajIvanA paccakkhANa chatAM niraparAdhIne -nahIM mArUM paNa aparAdhI mATe huM rahI zakatA nathI, evu dhAre te temane samIti mAnavA ke nahiM ? vrata aMgIkAra karanAranI dhAraNAmAM jaIe chIe. vrata na lIdhA hoya tene paNa zAstrakAra hiMsA na karavAne upadeza Apaze. savathA prathama ahiMsAnA upadeza Apaze. levAvALA ema kahe ke huM A paccakkhANa karI zakatA nathI. sAparAdhIne mAravuM ke khurU' ciMtavavu' nahiM, A e eka ja hRdayamAM kema hoI zake ? samyaktvane aMge cAhe jevA aparAdha kare teA paNa mAre tenuM pratikULa na ciMtavavuM. A lAIna cAlatI hoya te vakhate A gaiA kema nIkaLI zake ke-mArUM nukazAna karanAra upara huM rahI na zakuM. vrata levAvALAnA hRdayamAM A e Take kema ? dIvA ane aMdhArU eka ne e Take nahiM, tema ahIM A e vAteA viruddha lAgaze paNa kharI rIte banne vAtA viruddha nathI. prANathI viyoga na karU e dravya. ahiMsAnI apekSAe citta thakI na vicArU e bhAva ahiMsA. aparAdhIne mAryA sivAya rahI na zakuM. mATe huM paccakkhANa nathI karatA, A dravyahisA ane aparAdhInuM manathI pratikULa na citavavuM e bhAva ahiMsA. aparAdhInI hiMsA karavAthI pratijJA truTe nahi. paNa te rUpe thatI hiMsA hRdayamAM bhAre paDI. vagara aparAdhInI paNa jJAna-darzana-cAritranI pratikULatA vicArAya nahi aparAdhIne aMge paNa jJAna-darzana-cAritranI pratikULatA vicArAya nahi. ghera chekarA sAmAyika yAvat cAritra levA jAya che te vakhate samakitInu aMtaHkaraNa pratikULa kArya racanAmAM sIna thAya nahi. caDapradyotana rAjAnA dRSTAMtane kharIkAIthI vicAre. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AmoddhAraka-pravacana-zreNI mAgaNuM bena-beTInI heya, vahunI na hoya. mAlavA dezamAM rahela ujajayinI nagarI AkhIne rAjA caMDapradyotana. che. ahIM vatsa dezanI kezAbIne udAyanano pitA zatAnIka rAjA che, udAyanane pitA zatAnIka che te ceDA mahArAjAne jamAI che. ceDA. mahArAjAnI mRgAvatI putrI rAjA zatAnIka sAthe dIdhelI che, je mRgAvatInA rUpane aMge kathA zAstramAM sAMbhaLIe chIe. eka sAthaLanuM cinha citaratAM vAraMvAra DAgha paDe che. citAra keIne aMgUThA dekhAvA mAtrathI citra citarI zake che. citArAe mRgAvatInuM citra citaryuM che. te vAta sAMbhaLI zatAnIkane krodha caDhyo hate. mRgAvatI kevI rUpALI haze ane kevI rIte pitAnI maryAdAmAM rahetI haze. ke-jenuM rUpa sAMbhaLI caMDapradyatana kAmAMdha thaye. bena-beTInuM mAthuM te jaga jage para hoya, paNa garIbane tyAM paNa vahunuM mAguM na heya. ahIM caMDapradyatana mRgAvatInuM mAguM kare che. zatAnIkane kahe che ke-tArI mRgAvatI rANIne mAre tyAM mokalI Apa. A vAta, beadabI kema jaNAvI ? tamArI nIcAmAM nIcI hada che. duniyAnI rIti karatAM bahAra che. kAchaDI kADhIne mAthe oDhI lenAra mANasane ke kahevAya? caMDapradyota atyAre nAgAImAM gayo che. ATalI beadabImAM gaele chatAM dharmanuM lakSyabindu nahIM cUke. ene uttara zo Ave ? zatAnIka pAse mRgAvatInI mAgaNIne uttara te ze Ape te vagara, jANe jANe che. dUtane tiraskAra karI kADhI mUkyo. caMDaadyatana kAmAMdha thaelo che. AMdhaLAne dI e hAtha ane lUgaDA bALavA mATe ja thAya, paNa dekhatAne te padArtha jevAnA kAmamAM Ave che. zatAnIke je be vAta nItinI kahelI che te tene saLagAvAnuM kAma karI rahI hatI. rAjaprapaMcamAM nItine sthAna nathI. cauda mugaTabaddha rAjA je caMDaadyatana rAjAnA gulAma ke je rAjAone sAra asAra saMbaMdhI vicAravAne hakka ja nathI. je sevaka thaye tene te sevA karavI e ja pharaja. tene sa-asa vicAra Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacana 6 muM karavAne hakka maLatuM ja nathI. paNa jeo sevake che. sevA karavA mATe ja baMdhAelA che temanI marajI pramANe vartavuM e jeNe lalATe lakhAvI lIdhuM che tevA manuSyane hukamane tAbedAra thavuM e vAta sAtheseLa AnI ApaNe anubhavI zakIe chIe. nAnA rAjAne meTA rAjAne jhaha pakaDa paDe che. tevI rIte ahIM caMDapradyatana taiyAra thAya che. tethI tenA tAbAnA cauda rAjAne gya-agya vicAravAnuM sthAna na hatuM. cauda mitrarA nahotA paNa khaMDIyA rAjyo hatA. khaMDIyAne A kAma karavuM ke nahiM, e vicAravAnuM hatuM ja nathI. nijhAmasarakAra Adi rAjAoe briTIzone kIdhuM ke ame te rAjyanA dasta-mitra rAjya chIe. temane eka ja vacanamAM vAIsaroye kahI dIdhuM ke hindustAnanA saghaLA dezI rAjA amArA tAbAmAM che. rAjA samajatA hoya ke mitra chIe, pitAnA tAbAnA rAjyamAM AjakAla tAbedAranI svataMtra sattA nathI, te khaMDIyA rAjA yegyAyegyane vicAra karI zake e "ra mato na maNiti'. caMDaadyatana potAnA baLa para keTalo mustAka hato ! Aja tamAre mATe kahevAmAM Ave che ke eka hAthamAM talavAra ne eka hAthamAM lekhaNa, prAcInakALamAM e ja sthiti hatI, nahiMtara AvI rIte anyAyamAM pravartAvavA kema AMdhaLA thAya ? rAjayaprapamAM nItine sthAna ja nathI je koI rAjyadvArI hilacAlamAM jAya temAM ahiMsA-satyane mudrAlekha rAkhe te lokone ThagavA mATe che, je raste amane ThIka lAge e ja ame karIe. je ahiMsAvAdI thayA temane pUchIe ke kAle tamane svarAjya Ape te bIje caDI Ave te vakhata kAussagna karIne besI jaze ke ? tamArAthI te vakhate charI paNa na upADAya. A prazna rAjanItithI bevakUpha hoya te ja karI zake. rAjyanIti eka mudrAlekhathI cAlI zakatI ja nathI. jevA prasaMge AvI paDe tevA prasaMgamAM ja utaravuM paDe. bIjuM to rahyuM paNa sarva sAvadhano tyAga kare che temane paNa apavAdapade rAkhavA paDe che te pachI AraMbha-parigraha mATe pravRtti kare temAM nirapavAda kArya karavA jAva to karI zakAya nahiM. tema tevuM bevakUpha hoya te ja bole ane sAMbhaLe. atyAre lokone e tarapha vALavA mATe athavA sAmAne ThagavA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI mATe A mudrAlekha karAele che. mArI unnati eka ja mudrAlekha joIe. cAhe mAra khAIne, mArIne, lUMTIne agara dhADa pADIne paNa mAre udaya kema thAya e ja mudrAlekha. rAjanIti sAthe nyAyanI kIDa saMgata thaI zakatI nathI. - amerIkAnA amerIkane agara jANItA sudharelA dezanA rAjyanItivALAone eka ja mudrAlekha rAkha paDyo che. "amAruM rAjya pachI cAhe te rItie vadhe, Take agara vadhu maLe. "rAjyanItimAM nyAyane mudrAlekha heI zakata ja nathI." jeNe bIjAoe bhagavAna mAnyA che te bhagavAna mATe mahAbhAratamAM joyuM che ke temaNe keTalI nIti karI che? vastutaH anIti kahIe te. tenuM mukhya pAtra ja banyA che. yuddhamAM anItinuM kharAmAM kharuM mukhya pAtra zrI kRSNajI che, te kRSNa ghaTatkacanuM bANa bhaMgAvI nAMkhe che. jayarathane marAvI nAMkhe che. A badhu koNa kare che? have tame je rAmarAjya mATe kahevA mAgo che e para Ave. rAme bibhISaNane bhedI lIdhuM ke nahi ? "tane laMkAnuM rAjya ApIzuM eTale rAvaNanuM rAjya bibhISaNane ApavAnuM kahI bhedanItithI bhedyo, tene tame rAmarAjya kahevA mAge che. rAkSase mATe zuM karyuM te pachI AvIe chIe. rAjya eTale parapadgalika bhAnI corI ke zAhukArI, nirmamatva ke mamatva, hiMsA ke ahiMsA, ekene niyamita rahevAnuM sthAna nathI. A badhI vAta zA mATe kahevI paDI ? caMDapradyotananA tAbedAra mugaTabaddha rAjA paNa mahArAjAne aMge sevaka-gulAma. e caMDaadyatana rAjAnI zamazera keTalI caLakatI haze ke cauda rAjAo jenA kAryathI chUTA paDavA mATe paNa tAkAta dharAvI nathI zakyA. sane 1914 nI laDAInuM mULa kayuM? sarvIyAnA lokoe osTrelIyAnA zAhajAdAnuM khUna karyuM. te sarviyAne anyAya chatAM tene bacAvavA mATe utarI paDyA temAM kyA mitre anyAyamAM na utaravAnuM kahyuM? je baLavAne dhAryuM, are ! karyuM te badhuM anyAyanuM ke kyAyanuM hoya paNuM tAbedArane najara nIcI karI madada ApavI je paDe. cAhe te hindustAna, keneDA, osTrelIyA kaIne bolavAne hakka Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 96 muM. . [ 11 na hatuM ke brITIze anyAya pakSa lIdho che. temAM ubhA na rahIe. mATe baLavAnanA gulAma che. kasAInA hAthamAM rahelI gAyane hadayabhedaka avAja nakAme che. jyAre atyAre duniyA sudharelI kahevAya eTale duniyAne bahekAvavAne rasto che. zAhajAdAnuM khUna karanAranI vahAre deze caDyA. laDAI pachI sarviyAnI khabara lIdhI? kema nahi? nyAyanI sAthe amAre saMbaMdha nathI. jyAre rAjyanA mudrAlekha sAthe nyAyanI kIDa rahI zakatI nathI. mAtra lekene doravA mATe, sukAvA mATe che. vAstavika TakI zake ja nahiM. tethI cauda rAjAne caMDapradyAtanA sAthe lazkara sahita nIkaLavuM paDyuM. caMDapradyatana rAjAnI mAphaka tevA prakAranA lazkara ane pakSa vagaranA ekalA zatAnIkanI upara caDI Ave. zatAnIkane gUne mRgAvatI na ApI te. A uparathI rAjyanIti sAthe nyAyanI kriIDa rahI zakatI nathI. - zatAnIkanI chAtI phATI kema gaI? adharmInuM baLa narakanA raste laI janAra che. caMDaadyatanane narakane raste tenuM baLa utArI rahyuM che. e jago para sahAyaka karanAra na hatuM te chellI hadanA akRtye te jAte karata nahiM. baLavAna sAro kyAM? je dharmiSThanuM baLa duniyAne AzirvAdarUpa bane che, ane devaguru-dharmanA virodhInuM, zraddhAhInanuM baLa zrApasamAna banavAnuM che. caMDapradyatananI kathAmAM joIe chIe ke viSayanA vazavartI julamathI te gAMDA hAthI je thaI gaye. adhama ane tenI sAthe baLa maLe eTale vAMdarAne dArU pIvarAvavAnuM kAma thAya. adharmIne baLa maLe tenuM pariNAma zuM Ave? caMDapradyotanenA pariNAmane tapAso. pite baLavALA hevAthI AgaLa vadhe che ane pAchaLa paDavAne vicAra paNa karatuM nathI. ahIM aMte "dharmo jaya" bolIe chIe. ahIM zatAnIka kevaLa sAce bInagunegAra che. potAnuM ja bacAvanAra che, paNa jyAM kaI vastu keInI che ja nahi-badhI vastu baLIyAnI che. je pahelAM kahetA hatAM ke vImothA vaghAe apekSAe ahIM caMDapradyatana cauda rAjA sahita Ave che. zatAnIkanA paDakhe kaI nathI. ahIM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI magadhadezamAM zreNika kALa karI gayA che, eTale keNikanA bhAI emAM kApakApI cAle che. kAzI keAzaLa deza e vAyavya khUNAnI madada levA jAya che, teA te vizALAnI laDAImAM jamInadosta thaI gayA che. aMgaa`ga deze| bhAMgI gayA che. kAzI-kAzaLatu' kAsaLa nIkaLI gayuM che. huMve zatAnIkane madada karanAra kANu ? zatAnIka cauda mugaTabaddhane AvatA sAMbhaLe che te tenI dazA zI thAya ? hAra-jItamAM pariNAma rAjyanuM` javu.-Avavu' thAya paNa A jagA para teA jIvana-maraNanA savAla che? kAsa...bInI caDhAImAM jIvana-maraNanA savAla che. zatAnIka hAre enA dekhatA mRgAvatIne upADI javAya e zatAnIkathI kema sahana thAya ? A jamInanA jhaghaDA nathI, paNa jIvana-maraNanA jhaghaDA che. je kalpanAmAM chellAmAM chellI pariNAmadazA laie te ja thAya. A badhuM vRttAMta vicAratAM zatAnIkanI chAtI phATI gaI ne marI gayA. caDapradyotananI AgaLa tyAM bIjuM zuM thAya? zatAnIkanI chAtI phATI gaI. A jagA para gUnegArane ghera dIvALI thaI. julamagArane ghera jhAMjhara jhaLakavA. gUnegAranI prazaMsA mATe A vAta nathI. AvA z2abarajasta niSphaTaka khaLavALA ca`Dapradyotanane mRgAvatI meLavavAmAM kaDavA kAMTA zatAnIka hatA te nIkaLI gayA, te vakhate caDapradyotana kathA AsamAne caDyo hoya te vicArajo. A badhuM chatAM paNa jAlIma julamagAra julamanuM jora kathAM sudhI cAlu rAkhe? ! jIvana jIvatu dekhe tyAM sudhI julama kare che paNa marI gaelA upara kaI julama karelA dekhatA nathI. jema zatAnIka chAtI phATI marI gayA tevI rIte A jhagaDAnI jhaDa mRgAvatI, te jo tenI sAthe cAlI gaI hate tA jhagaDA hatA ? tamArA hisAbe satya-dha-ziyaLa jaLavAvuM joIe. paNa jhaghaDA na thavA joIe. ahIM mRgAvatInu ziyaLa jhaghaDAnuM kAraNa che. jeNe dhaNInA jIvana mATe, dezanA hita mATe ziyaLa jatu karyuM hate tA mRgAvatIe ghaNA upakAra karyo gaNAta ke nahi ? dhaNInI jiMdagInA, dezanI sthitinA vicAra karyo ja nahi' ane ziyaLa sAcavyuM tethI tene mUrkhA kahevI joIe ke nahi" ? tamArI apekSAe tame teA mUrSI kaheA che. paNa zAstranI apekSAe Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 96 muM. [ 13 te viduSIpaNe vikhyAta che. e mRgAvatI je atyAre jIva eIve te gunhegAranuM moM kALuM thatuM. DuMgara dIne UMdara kADhyo. mRgAvatInA jIvana upara jhagaDAnI jALa patharAI rahI che. tevI jage para gunhegArane jema jaya maLe tema gunhegAra chApare caDhe. caLavaLane lAbha nathI malyo paNa lAbha maLe te zI dazA kare? caLavaLanA nAme deva, guru ane dharmAdikanI sAme atyAre je ulkApAta thAya che te lAbha maLe te tamArA deharAne akhADA banAve, upAzrayane dhaMdhAnI zALA banAve ane sAdhuone bagIcAnA kedI banAve. je caMDapradyotanI caLavaLa calAvI rahyo che. zatAnIkane kAMTe nIkaLI gayuM che. mRgAvatI haju jIvana juhAra karavA taiyAra thaI nathI. jevuM anAja evA kIDA. ka jevA sIpAIe tevA gunegAre. sIpAIo gunegAra jevA cAlAka na thAya te guno kadI pakaDI zake ja nahi. "jevuM anAja evA ja kIDA" cokhAmAM IyaLa thAya che te cokhAnA mApanI ja thAya che. cokhAmAM upajanArI IyaLa cokhAne AkAre hoya che. bhIMDAne kIDo bhIMDAne AkAre ja lAMbe hoya che, caNAmAM thavAvALA ane makAImAM thavAvALA kIDAo caNu-makAIne mApavA gayA nathI, paNa caNAne jIvaDo gaTakI ja hoya. makAIne jIvaDo gaTakI ja hoya. A uparathI "jevuM anAja tevA jIvaDA" tevI rIte ahIM caMDapradyatana caMDALakarma karavA taiyAra thaye te vakhate mRgAvatIe dekhyuM ke mAre upAya bIje nathI. sarvane bAdhaka dharma paNa dharmanuM bAdhaka keI nahiM. rAjA pite dUta dvArA jhAMjhara vigere alaMkArAdika mokale che. mANasa mekalI kahevarAve che ke tArI zI marajI che ? javAbamAM jaNAve che ke huM tamArI chuM. A vakhate caMDapradyotanane protsAhana kevuM maLe? je mRgAvatI mATe hatAza thaelo, nagarI upara caDAI karelI, kALo kera vartAvela. zatAnIka marI gaele che, chatAM mRgAvatI AvatI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI rahI ne pAchuM dUta sAthe kahevaDAve che ke "tAre AdhIna chuM" A vakhate mananI maholAtomAM caMDapradyotana kaI jage para haze. haMmezAM strI jAta e ghara badale paNa sneha badalI zakatI nathI. kadAca dhaNane. sneha badalAI jAya paNa baccAMne sneha te prAyaH kadApi bhUlI zakatI nathI. strIne putra pratye hArdike sneha vicitradazAno hoya che. nAtarIyA nAtamAM paNa potAnA chokarA uparathI prIti khasatI nathI. huM tyAM AvuM te chokarI udayananI zI vale thAya? kayAM ujjayinI ne kyAM kausaMbI mATe eno baMdobasta kare. rAjA baLa upara mustAka che. kAMTe nIkaLI gayuM che. joItI vastu jIvatI che. te AvavA mATe pitAne abhilASa paNa jaNAve che, tevI vakhate kAryane dUra na karAya ane tethI harSabhera ujjayinIthI ITa lAvI kauzaMbIne kIle taiyAra karAvyo. ujajayinInI ke ThAramAMthI anAja, bhaMDAromAMthI dhana lAvI lAvIne kauzaMbInA koSa akhUTa karyA. A badhuM karyuM te kAmanI ceSTAmAM ke kIDe baneluM haze ? A badhuM thaI gayuM eTale have mRgAvatI satImAM ekko che. ceDA mahArAjAnI sAte putrIo satIo che. temAMnI A mRgAvatI che. have zuM karavuM? ahIM kile karAvyuM che. bhaMDAra, anAja, iMdhaNAdi bharAvyA che. aMte eka ja upAya ciMtave che ke bhagavAna pAse huM dIkSA laUM. lagana vakhate karAra karela te dIkSA vakhate guTyo ke nahiM? mRgAvatIe vacana ApyuM che ane te vacananA baLe bhaMDAra-koThAra bharAvyA chatAM mRgAvatI samaje che ke jagatamAM sarvanuM bAdhaka dharma che paNa dharmanuM bAdhaka jagatabharamAM keI na hoya. kAmakrIDAnuM bAdhaka hoya te ghama, paNa dharmane bAdhaka koI na hoya. A samajatI hovAthI bhagavAna mahAvIra padhAre ane huM dIkSita thaI jAUM. caMDapradyotana cauda rAjA sahita Avela che. bhaktanA manoratha jANIne bhagavAna tyAM sumesaryA. are ! vizvAsaghAta karAvanAra caMDapradyatananI mahenatane mATImAM meLavanAra mahAvIra, tamArA hisAbe caMDapradyatananI AkhI mane ratha-mahelAtane cUrI nAkhanAra te ja, mahAvIra. are ! tuM vacana ApI cUkI che te tuM kema pharI jAya che, ema bhagavAna mahAvIre mRgAvatIne na jaNAvyuM. te vacana ApeluM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 96 muM. [ 15 hovAthI tAre hAtha nahiM jhAluM eTale dIkSA nahi ApuM ema na kahyuM. dharmane navapallava karavA mRgAvatInI hetala (mudata)ne barabAda karavA mahAvIra padhAryA che. AvI laDAI ane A cAlabAjIne vakhata hato paNa bhagavAnanuM samavasaraNa thayuM. tyAM badhA eka sarakhA dezanA sAMbhaLavA gayA ane vireAdha-vizvAsaghAta badhuM hatuM chatAM paNa bhagavAnanA vacana sAMbhaLatI vakhate koIne ghere vera-virodha kaMI paNa naDyo nahiM. badhA ekasarakhA jaI zakyA. A caMDapradyotananI prakriyA dekho ane saDelAne samudAya eTale samaya-dhamane zaMkha phUMkanArA te yuvakasaMghanI sthiti dekho. tyAM badhA loke dezanA sAMbhaLavA gayA ane mRgAvatIe tyAM kahI dIdhuM ke bhagavAna mane dIkSA gho, have caMDaadyatananuM cakkara cUrA thaI jAya che. hRdayamAM aneka vicAramALA Ave che. kausaMbIne kilo thaI gaye, bhaMDAra-koSa ane koThAra paNa bharAvI dIdhA. mRgAvatIne aMge keTalI jahemata uThAvI? kharekharI mUrkhatA gaNAya chatAM prabhu pAse badhI kabUlAta ThaMDe kaleje kabUla karI kharekhara caMDapradyotane DuMgara khodIne UMdara kADhavA jevuM karyuM. ' mRgAvatIne mahAparAdha ja kema karyo? A banAve kharekhara mane nukazAna karanAra thAya che paNa mRgAvatIne mahAvrata letA huM aTakAvI zakuM nahi. upAdhyAyajI samyaktvanAM lakSaNamAM zuM kahe che? "aparAdhIzuM paNa navI citta thakI, ciMtavIe pratikULa suguNa nara" zuM ahIM mRgAvatInA aparAdhane pAra che ? AthI bIje aparAdha kyo gaNave ? ema nathI kahI zakAtuM ke mRgAvatI tuM zuM bolI? AvI caDIyAtI caMDALadazAmAM caDI gaela caDaprota dharmanI vakhate pratikULatA vicArI ke amalamAM mUkI zakato nathI. te samakitI samakita vakhate chUTa rAkhe te dravyahiMsAnI, paNa pratikULa vicAra koI pratye na rAkhuM te bhAvanA hisAbe. devAdikanI sevAmAM pratikULatA ciMtavavAvALo huM banuM nahIM. A uparathI mAtra vasachavanI hiMsAnuM eka bajAra baMdha karyuM che. phakta bAramAMthI eka bajAranA daravAjA baMdha karyA che. chatAM paNa bArIo te khullI mUkI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ]. zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNuM che. aparAdhI, AraMbha, apekSAvALAnI chUTI rAkhI che. AvI khullI bArI baMdha karavAnI bhAvanAvALAe vicAravuM joIe ke pAMcame guNaThANe eka ja dukAna baMdha karela che. AgaluM bajAra baMdha paNa pAchaLa dvAra khullAM. ahIM sAmAyaka laIne beThA hoya paNa nagInabhAInI dukAne munIma badhuM temanA nAme jameudhAra karyA ja jAya che. evA tame bAre bajAranA baMdhamAM kema nahiM? bAre bajAranA jokhamadAra che. tamArA AtmAmAM tapAse te eke bajAranuM dvAra baMdha mAlama paDatuM nathI ajIraNa thaeluM hoya te peTamAM che chatAM oDakAra-chArIo na Ave tyAM sudhI jANI na zakIe. lehI bagaDyuM hoya paNa phelAM, cAMdI na thAya tyAM sudhI mAlama na paDe tevI rIte mithyAtvAdi AtmAmAM rahelA che te na jANIe ane na sAMbhaLIe tyAM sudhI jinezvaranA vacanamAM thatI azraddhA ane aviratinA vikArane sAkSAt dUra karI na zakIe. paccakakhANa na grahaNa kare e ja aviratine vikAra. mithyAtva, avirati, kaSAya sarakhA karmanA kIcaDathI AtmAmAM thaelA vikAro jyAre phaLarUpe bahAra nIkaLe tyAre ja jANI zako cho. tevI rIte vItarAga dharma AtmAmAM thaye heAya te zI rIte jaNAya ? vastutaH kAryadvArAe jaNAya. jinezvare kahelA sarva padArthonI zraddhA, sudevAdikanI sevA dvArA tame AtmAmAM rahelA samyaktyAdine samajI zake che. devAdikanI bhakti e bahAranI cIja che, paNa te cIjo nakAmI nathI. kasturIyA mRgane sugadha daMTInI ja Ave che. paNa vAyare hoya tyAre ja sugaMdha Ave che. zvAsa dvArA vAyare Ave, tevI rIte dharma e bahAranI cIja nathI, paNa devAdikanI ArAdhanA dvArA dharma e pragaTa jaNAvanAra vastu che. devAdikanI ArAdhanA nakAmI nathI. mULa vastu bhUlI na javAya eTalA mATe kALA mahelanA zrAvake dharmanI kiMmata samajatA hatA ane tethI potAne adharmI kahetA-mAnatA hatA. te uparathI dharmIpaNuM jAhera thAya che. tene mATe che tathA kALe mahela kevI rIte samajAya tenuM svarUpa atre jaNAvAze. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 97 muM saMvata 1988 bhAdrapada zukalA tradazI, somavAra sAdhanA vagara zakti pragaTatI nathI zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke dharma e kaI bahAranI cIja nathI, e kevaLa AtmAnI cIja che, jo ke devaguru-dharma e bAhya cIja che. tevI rIte bIjAnA prANano bacAva, jayaNA e paNa bAhya cIja che, paNa te bAhya gaNIne enI bedarakArI karavAnI nathI. jema duniyAthI dekhanAro jIva che. AMkha bAhya cIja eka cAmaDAnI banAvaTa che. AMkha pote jenArI nathI. je te jenArI cIja hatuM te maDadA paNa joI zakate. maDadAMne AMkha cAlI jatI nathI. keTalIka vakhata chellI avasthAmAM AMkha ema ne ema hoya chatAM dekhavuM baMdha thaI jAya che, jIvanA javAmAtrathI devatA UDI gayA che evuM ApaNe kahIe chIe. AMkha e ja je dekhanAra hoya te maDadA paNa dekhI zake. are! jIva rahyo che te te jarUra dekhe ne ? nahi. kharekhara dekhanAro jIva che ane AMkhanuM khokhuM te sAdhana che. ene bAhya, jaDa, sAdhana gaNIne khaseDI nAkhavAmAM Ave te jIva jue keTaluM vidhanAre, kApanAro, chedanAra manuSya soya, charI ke talavAra na hoya te zuM karavAne? zakti potAnI che te A talavAra Adine zuM karavA che? talavArAdine nakAmA gaNI pheMkI de te keTaluM kApe ane vIMdhe ? te zaktino upayoga A sAdhana dvArA ja hoya che. zakti sAdhana che te dvArA ja jANavAnI che. tevI rIte samyagdarzana-jJAnacAritra AtmAnI cIja che. paNa te kevI jANavI ? citArAnA hAthamAM Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNI pachI-raMga na Ave to paNa citArAmAM kArIgarI te rahelI ja che paNa citAre pote sAdhana vagara kArIgarI karI zake nahi. AtmA pite e zakti thaI ke nahi e zAthI tapAse ? raMga ane pachI dvArA tapAse. e be na hoya to pitAnI zakti jANI zake nahiM. evI rIte chedavA-bhedavAvALAne hAthamAM talavAra-bANa na Ave tyAM sudhI potAnI zakti keTalI che te jANI zakatuM nathI. tevI rIte AtmA paNa deva, guru ane dharmanA sAdhana sivAya potAnI samyagdarzanAdi zaktio pragaTa karato nathI. sAdhanadvArA kArya kare te zakti jaNAya. AtmAmAM javAnI zakti kema nahi? jo ke AtmAnI zakti lekAlokane jovAnI che, paNa keTalI zakti pragaTa karI zake ? jeTaluM A sAdhana zaktivALuM maLe tevI ja zakti maLI zake. samyakatva e AtmAnI cIja. jJAna-cAritra e AtmAnI cIja, paNa e zakti kyA dvArA pragaTa thavAnI? zuddha devAdikanA sAdhana dvArA samyaktvAdi AtmAnI zaktio pragaTa thavAnI che. AtmAmAM utpanna thaelI samyagdarzananI zakti zuddha devAdika sAdhana dvArA AtmAne kAryamAM le tyAre, zuddha devAdikanI ArAdhanA lAgelA karmanA pazamane aMge AtmAmAM rahelA AcchAdita guNa pragaTa karavA mATe dhyAna de, tyAre AtmAnI samyaktvazakti cheema samajAya. devAdika susAdhanane upayoga zAmAM kare? e ja devAdika traNene upayoga pAMca IndriyonA viSaye mATe, saMsAranA sukha mATe upagamAM levAmAM Ave tyAre mAlama paDe ke samyaktva cheTuM che, je samaye ciMtAmaNi, kehinUra maLyA che te vakhate keDInI ane kelasAnI kalpanA kema karAya che ? sadAnuM zAzvatuM sthAna mokSa daI zake tevA mahAjinezvara prabhu maLyA tevA vakhate temanA dvArA pAMcanuM, chanuM piSaNa karavA mAge te pachI A jIvanI dazA kaI? tevI rIte sadaguru zA mATe ? zuM tamane dhana, bAyaDI, chokarA mATe, mahela caNavavA mATe, dukAna calAvavA mATe che? nA, te zA mATe? Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 97 muM. | [ 19 pite A bhavasamudra taravA taiyAra thaelA ane taravA mAge che temane madada karavA mATe sadguru che. eka mUrto ema dhAre ke mAre mArI javuM che, jIvavuM nathI, mATe tuM mane jhera Apa. mUrkhAe mUrkhAIthI jheranI mAgaNI karI che vakhate tene jhera Apo te rAjya pAmyA jeTaluM sukha gaNe che. jhera nathI ApatA te te kalpAMta kare che. te te vakhata DAhyAnuM jhera ApavAnuM kArya sAruM gaNAya kharuM? nukazAnakAraka padArthanI mAgaNI karI paNa potAnA DAhyApaNAmAM eba na lAge teTalA khAtara paNa jhera na apAya. DAhyAe ahitakArI vastu sArI lAge te paNa apAya nahiM. ghera chokarAne udharasa thAya che tAva Ave che te vakhate tela-maracAMnuM khAvA mAge che ke nahiM? ane na Ape te rUve che ke nahi ? tyAre tame na Ape tethI tame badhA nirdaya kharA ke nahiM? chatI cIje revaDAve cho; chatI cIje tame tamArA baccAM mATe nirdaya thAo cho. atyAre bhale rUve paNa A cIja te ene ApavI ja nahi. bera ane jAMbunI kiMmata upara jovAnuM nathI. chokarAnI bhAvi dazA zI thAya e juo cho, e ja vicAra ahIM AgaLa lAve. AgaLanA bhAvi mATe guru tamane dekhI rahyA che. A bicArA viSaya-kaSAya-AraMbhAdikamAM vAya-trAya thaI rahyA che. viSaya kaSAya AraMbha parigraha pahelAM tame sevyA enA lIdhe ja tamArA AtmAne DUbADyo che. atyAre paNa e ja sthitimAM cheH parama bhagavAna kayA ? je saMsAranA sukho-mAro mAla-malIdA pUrA kare che ? chokare konA tarapha jAya che ? udharasa-tAva AvatuM hoya, te vakhata mAmA-mAsI jAMbu ApavAnuM kahe to tyAM doDatA jAya che. A jIva paNa chokarAnI dizAmAM che. devasvarUpa dekha te badhe che, chatAM paNa semavAra che cAle bhAyakhAle, ravivAra che cAle ciMtAmaNI pArzvanAthajInA daherAsare. je manuSya ema na samajatA hoya ane daraja javuM joIe. dara ja nathI javAtuM te ravivAre te jarUra javuM. AvA mATe A savAla nathI. kahInUra ane kalpavRkSanI kiMmata samaje. : jAMbu dekhI mAmI tarapha mana jAya che tevI rIte AraMbha Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] zrI AgAme dvAraka-pravacana-zreNuM parigrahAdikane aMge tame deva-guru-dharma tarapha juo tyAre kahe, haju ApaNe gheDIyAmAM nAnA bALakanI jema sUtA chIe. dhULamAM ALoTatA-ramatA baccAMnA sarakhAM hoya te potAnA paththa-kupathya tarapha na dekhe. moTI uMmaranA thayA, have tamane udharasa ke tAva Ave hoya te vakhata keI pUche ke bera khAze? te vakhate tame nA kaho che. samaje che ke khAtAM mIThAM lAge paNa pariNAme AMtaraDA uMcA karaze. vinaMti karanArane mUrkha mAne che. tevI rIte ahIM AraMbhAdikane piSaNa karavAne je upadeza Ape te tamArA manamAM zatru tarIke bhAsamAna thavo joIe. jyAM sudhI zatru tarIke bhAsamAna na thAya tyAM sudhI tame baccAmAM ja che. tame anAdikALathI rakhaDo cho zAthI? zaraNathI ja bhaya. AraMbha parigraha-viSaya-kaSAyanI kriyAmAM cho tethI. trevIsa kalAka te jhALamAM zekAIe chIe. temAMthI eka kalAka TharavA mATe tame ahIM Ave che. temAM paNa AraMbhAdikano agni saLagAvo to thAya zuM? are ! bhayasthAnakathI bhaya thAya, paNa A to abhayanuM sthAna evA zaraNu karavA lAyakathI bhaya thAya. zAstromAM kathA Ave che ke eka kuMbhAra mATI khodavA gaye che. khodatAM-khodatAM mATInI bhekhaDane keza lAgI eTale AkhI bhekhaDa truTI gaI. mATInuM DhekuM tapAsIe athavA ghara caNAtuM hoya tyAM pAvaDImAM UMcakI nAkhI joIe te mAlama paDe ke temAM keTale bhAra che. te bhAranA pramANamAM AkhI bhekhaDa kamara para paDe to zuM thAya ? keIe tene pUchayuM ke zuM thayuM. javAbamAM-je mATI vaDe karIne bhIkhArIne huM bhikSA daUM chuM, huM devatAdikane baLI karuM chuM, mArA kuTuMbanuM bharaNa-poSaNa karuM chuM, te ja pRthvIe mArI keDa teDI nAkhI. bhikhArIne bhIkha paNa mATInA ja pratApe, baLI-bAkaLA paNa mATInA pratApe, AkhA kuTuMbanuM bharaNapiSaNa paNa mATInA pratApe. ane keDa teDI koNe? mATIe. kuMbhAra paNa samajyo ke mArA zaraNarUpa hatuM tethI ja mane bhaya utpanna thayo. jenuM zaraNa karIe te ja cIja bhaya ApanArI thAya te duniyAmAM bacavAne koI AdhAra rahe nahi. tame duniyAdArInA trevIsa kalAka AraMbhAdikanI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 97 mu. [ 21 -jALathI bacavA mATe A sthAna ane vaktAnA vacananuM tame zaraNuM lIdhuM ane A sthAna ane guruo Adi parigrahArdikanA pApamAM dhakko mArI khALe te pachI tamArU' zaraNu kAM ? acavAnuM. khArUM kayuM ? mATe tamArA AtmAmAM samyaktva-darzananI zakti thaelI hoya teA koI divasa kAhinUranI kiMmata kADI jeTalI karaze! nahiM. kalpavRkSa pAse kAMTAnI mAgaNI karazeA nahiM, kalpavRkSa pAse kalyANa maMgAya paNa kAMTA mAgavAnA nathI. mATe kAhinUra ane kalpavRkSanI kiMmata samajo. vastutaH te bannethI adhika devAdika che. devAdikanI sevA, bhakti ane dha- kriyAne vakhata tame ApAApa joI yA. citArAne citrAmaNa AvaDayuM ke nahiM te raMga pIchI hAthamAM Ave eTale ApoApa te jAte joI lye ke citrAmaNa AvaDe che ke nahi. harakeAI vyakti dekhavAnuM sAdhana maLyethI pAtAnI zakti mApI zake che. tevI rIte A arihaMta bhagavAna deva, paMcamahAvratapAlaka zuddha sAdhu guru, kevaLIe kahelA dhama e traNe tamane maLyA, teA have tamArAmAM keTalAM samyagdarzanAdi ratnA che te tame ApeAApa joI zake che. tItha karane mAnavAnuM kAraNa kazuM mAnyuM ? zAstranuM namunthuNuM tamAre kAmanuM nathI. dharmAMcALa dhammarelAna dhammasAtALa A badhAnA atha vicAryA nathI. e vacanA dhama ja devAnu` kahe che. tamArI AgaLa zuM kahevAvALA e deva che ke jethI tame temane paramadeva are ! paramaguru ane paramadharma mAnA che|. dharmanA ja nAyaka, dharma ja AcaranArA tamane parANe paNa kaI cIja Ape ? dhama Ape. dharmasArahIna kahIe chIe. dharmAMnA sArathI parANe khecIne lAve. gADInA kAcamena gheADAne jema javuM hAya tema javA de ke pAte dhArelA raste parANe paNa gheADAne kheMcIne lAve ? sIdhe raste parANe paNa gheADAne kheMcIne lAve. sIdhe raste cAle tyAM sudhI besI rahe, avaLe raste jAya to cAkhakAthI ThapakArIne lagAma khecIne paNa ThekANe lAve. tevI rIte prabhu mahAvIra paNa parANe meghakumArane mA para lAve che. tame tItha karane zA mATe mAneA che ? tamane keTaluM' Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI mAna che ? emanA AkArane eka patthara dekhIne tamArA hRdayamAM sAkSAt tIrthakara jevuM mAna thayuM ke nahiM te vicAre? lakhelA ne kerA dastAvejamAM pharaka kyo ? akSaranA AkArane. te pachI bhagavAnanA AkArane pattharo kahe te mUkha kema nahiM ? lakhelA ane kerA. dastAvejane sarakho gaNanArA akkala vagaranA heya. pitAne AkAramAM kALanA kALa kADhavA che. A pAna eTale zuM ? jJAna AtmAne guNa che, jJAna e zAhI, pAnA ke kalama nathI. te pachI A pAnAmAM dekhavAnuM kAraNa zuM? jagatamAM saMketa thaele che ke A AkAra hoya te "ka", ne A AkAra hoya te "kha" samaja. jagatamAM banAvaTI AkArathI jJAna thAya che, to A svAbhAvika AkArathI tIrthakaranuM jJAna kema nahi thAya ? kRtrima AkAre jJAna thayuM te svAbhAvika AkArathI kema tamane tIrthakaranuM jJAna nahiM thAya? sarvajJa vItarAgane AkAra, saMsArathI vicitra tyAgamaya AkAranuM kema tamane bhAna nahIM thAya? have te mUrti sthApanA na mAnanArA kaheze ke hajAra varSa pratimA dekhI tamane zuM jJAna thayuM? nathI thayuM te pachI enAM darzanamAM zuM vaLaze? mahinAonI mahenate khaDakelI gaMjI e agnithI na Dare te eka ja taNakhAmAM badhI sApha thaI jAya. evI rIte tamArA kULamAM bUjhAelA agnirUpa kelasA jevA kulAMgAranA vAkyothI nahi bace te eka ja vAkyamAM tamArI jiMdagI sApha karI nAMkhaze. mATe zAstrakAroe jaNAvyuM che ke mithyAtvInI chAyAmAM paNa ubhA na raho. tamArA kesamAM solIsITara vAtacIta kare, paNa keTe caDelA vAdI-prativAdI paraspara maLe te eka paNa te saMbaMdhI vAta na kare. tame jANo cho ke keTanA chakkA-paMcAmAM, AMTI-ghUMTImAM te selIsITare samaje, ame samajIe nahiM. tethI te vAtamAM tame kaI divasa paDatA nathI. have ahIM tame samajo cho ke zAstravacane na mAnanArA evA pADyA che ke tame tenI sAthe vAta karavA beso te tamArUM sarvasva jAya, ema samaje che chatAM tamArA jevI mUrkhAI kenI? tamArA solIsITara keNa ? vastutaH paramArthanA paMthe vaLelA pUjya gurudeve che. have tame zuM karavA khAnagImAM maLI mattA mAre che? Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 97 muM [ 23 solIsITarane vacamAM nAkhyA sivAya jeTaluM bele lakho te badhuM tamane bhaviSyamAM garadana mAranAra thAya che. mATe eka ja vAta je zAstrakAroe kahI che te kumationI chAyAmAM paNa ubhA na raho. ATalA varasa sudhI vItarAganAM darzana karyA, tamArA AtmAe zuM meLavyuM? A eka ja savAlamAM te terApaMthIoe tamArI varasonI pariNatimAM pULe melI saLagAvI dIdhI. mithyAtvIne eka paNa zabda saMsAratAraka guru selIsITaranI hAjarI vagara sAMbhaLe te Akho kesa marI jAya, mATe mithyAtvIne eka paNa zabda khAnagImAM agara jAhera rIte sAMbhaLavA na joIe. prazna-solIsITaranI hAjarI mAtrathI savAla-javAbamAM utarAya ke nahiM? javAba-selIsITaranA pAsA sevavA mAtrathI ophIsIyala sahI thAya nahi. upazama saMvara viveka e traNa pada sAMbhaLanAra cora, hiMsaka, bevakUpha evA kaMgALa manuSya paNa kalyANa karyuM te vAta tame mAne che ke nahiM ? cilAtIputra kaI dazAne ? cira-ghAtakI, pitAne mAlikanI putrInuM mAthuM kApyuM che. sAdhune kahe che ke saMbhaLAva. nahIMtara A tArI dazA. sAMbhaLave che dharma ne bole che zuM ? vizvAsaghAtI eTalA ja mATe ke pote jene tyAM ucharyo che tene tyAM dhADa pADI che. A nimakaharAma, bevakUpha, nirdaya e traNa pada sAMbhaLI AtmabhAvamAM TharI gaye ane AtmAnuM kalyANa karyuM. A vAMcatAM uparanI vAta vicAratAM keTalA varasa gALyAM ? upazama viveka saMvara bharelA A zAstromAM keTalA varasa vAMcatAM gALyA chatAM tame mUrti na mAnanArA phAvyA nahiM mATe zuM A tamArA zAstro darIyAmAM nAMkhI devA? je jIvane karmane kSopazama thayo hoya tene apamAM kAma thAya. jo ke A che te kAma karanAra, thoDIvAre kAma na kare to kaIkane lAMbI mudate kAma kare. atyaMta mahenatanA pariNAme kalyANa kare. tethI zAstra kalyANa karanAra nathI ema kahI zakAya nahiM. zayyabhava sarakhA hiMsaka yajJamAM hatA temane pratimA dekhavA mAtrathI pratibaMdha za. ame seMkaDo-hajAro vakhata darzana karyA haju kalyANa na thayuM Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnamAM kayANa jagAvyuM che ? A le che te temane 24 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI tethI mUrti nakAmI nathI. te terApaMthInA zrAvakane pUcho ke tame sAdhu pAse keTalI vakhata gayA ane cilAtIputra keTalI vakhata gaye ? have bele ke ATalA vakhata sAdhu pAse jaIne zuM karyuM ? zAlIbhadra dhanAjI kayavannAe eka vakhata dAna dIdhuM temAM beDApAra thayA. tArA, je mUrkha ja pAtrA bhare che, chatAM tAruM kema kalyANa na thayuM ? lokonI jiMdagI bALavA mAMDI che, tenA bacAva tarIke A badhuM samajAvIe chIe. haju amArA evA nazIba jAgyA nathI, paNa e dAna devAthI ane A vIravacana sAMbhaLavAthI amArA AtmAne phAyado thavAne che evuM jyAre teo javAbamAM bole che te temane kahe ke bhagavAne tAruM zuM bagADyuM che? zayyabhava AdrakumAra sarakhAnuM eka darzanamAM kalyANa thaI gayuM ? jema tAre dAna ane zravaNa dharma tema amAre dAna, darzana ane zravaNAdika sarvenI jarUra che. huM mUMge chuM ema bolanAra kevo? evAone vyavahAra ucita evI maryAdA lepIne kahevuM paDe ke jamAI ghera AvyA te chokarIne hAtha ane bAyaDIne hAtha pakaDe temAM tuM zuM kare? ane mAMsanA lecA che. banne bAyaDInI jAta che. pachI chokarIne hAtha pakaDyo temAM kaI nahi ane bAyaDIne hAtha pakaDyo temAM AMkha lAlacoLa kema thaI ? zAmAM pharaka che? AkAramAM pharaka che. je AkAramAM pharaka mAnato nathI tene te bAyaDI ane chokarIne pharaka mAnIne paNa zuM kAma che ? ahIM zA upara gusse thayA? A strIne AkAravALI mA, bAyaDI ane chokarI traNe mAMsanA cAmAM manuSyapaNAmAM pAMca IndriyapaNAmAM pharaka nathI. pharaka mAtra AkAramAM che. sAkSAt tIrthakara hoya te zA upara mAnaze ? A bhagavAna mahAvIra hoya te temanA AtmAne ke kevaLajJAnane zuM dekhavAnA. che ? sAkSAt mahAvIrane tame mahAvIra kaI daSTie kahevAnA ? zA upara kahe? temanA meMnA AkAra uparathI ja kahI zakaze. je tame guru mAnIne oLakho che te tame zuM amArA AtmAne ke jJAnane oLakhe che ? mAtra AkArane lIdhe A badhA vyavahAra che. zaMkita gunegAro gune chUpAvavA eka ja vastu kare che. jaMgalamAM maLatA. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 7 muM [ 25 lUMTArA meM bAMdhe che ane kaI paNa lUMTArUM meM bAMdhyA vagarane na hoya. A AkAra upara ja AkhI oLakhANane AdhAra che. meM baMdha kare pachI keI oLakhe ke pArakhe. huM tamane pUchuM chuM ke khuda deva ke gurune oLakho che zAnI upara AkAra upara. khuda deva-gurunI oLakhANa chatAM AkAra amAre mAna nathI. AvAe vicAravuM joIe ke bela tAruM nAma zuM ? javAbamAM huM mUMgo chuM. A javAba ke? bevakUpha paNa javAba detAM Dare. pite ja potAnA gurune bhaktone saMbaMdhIone rAta-divasa oLakhavAvALe chatAM kahe che ke AkAra mAre kabUla nathI, enI dazA kevI samajavI? bhagavAnanI mUrti kevI? bhagavAnanA AkAravALe eka patthara enAM zA mATe darzana karIe chIe, zA mATe pUjIe chIe ane zA mATe ArAdhIe chIe? A mUrtidvArAe enI rAga-dveSarahita dazA, viSaya-kaSAyarahita dazA A AtmAne turata maLe e mATe. darzana kyA muddAo kare che ? ApaNane vItarAgatA prApta karAve, AraMbhAdikanA dAvAnaLathI bacAve. - sAdhu zabdanI vyAkhyA gurune zA mATe ArAdhIe chIe? no roNa satradUi sAhu eTale zabdArtha tarIke je mekSa sAthe te ja sAdhu tamArI (vANIyAnI) apekSAe tamane dhana , vyApArasiddhi karI de te sAdhu, tamArI peTapUjA mATe vepAranA vahANo calAvI te sAdhu. tamArA kalpita sAdhu cAhe tevA hoya paNa zAstrakAra te kahe che ke je kevaLa mikSane ja sAdhe tenuM nAma sAdhu. A sAdhu zabdanI vyutpatti karyA pachI bIjAe savAla karyo ke emaNe sAdhyuM temAM amAruM zuM vaLyuM ? khAya tenuM peTa bharAya. jenAranI bhUkha bhAgavAnI nathI. tevI rIte je mela sAdhaze temanuM kalyANa thaze. amAruM zuM vaLyuM? te mATe zAstrakAroe muddo jaNAvyuM ke cauda rAjalakamAM pharo paNa AraMbha-parigrahathI bacavA mAge temAM sahAya karanAra koI nathI. AraMbha-parigraha viSaya-kaSAyanA sahAya karanAra maLaze paNa tethI bacAvavA cauda rAjalokamAM keI nIkaLavAne nathI. bIjAonI dADhI saLagI rahI che te olavI zakatA nathI te : Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] zrI AgadvAraka-pravacana tamArI Aga zI rIte olave? duniyAmAM evo eka paNa padArtha nathI ke pite DUbe ne bIjAne tAre. pAMdaDA upara cIja mUke te cIja DUbADe paNa pite tare. evA padArtho te jagatamAM ghaNAM che, paNa e eke ya padArtha nathI ke pote AraMbhAdikamAM khUce ane tamane tAre evuM na bane. bhale pote taratA na hoya, pote DUbatA hoya paNa amAre te bhagavAnanA vacana sAMbhaLIne e AdhAre taravuM che. e DUbe ke tare e amAre jevuM zA mATe? amAre te enA vacane taravAnuM che. jyAre amAre bhagavAnanAM vacananA AdhAre taravuM che te bhagavAnanA vacana sAcA joIe che. kahenAra cAhe game tevA hoya. relanI gADImAMthI tamane je cokakha mAla kADhI Ape to mAla kADhI ApanAra melo hoya ke gaMda hoya, nAge hoya ke DhAMkaLyo hoya. mAlanI kadara mAlanA svarUpa upara che. tevI rIte gurue A mAla kADhanArA che, te kahenArA cAhe jevA hoya tenI amAre paMcAta zI? evuM tame kahI zake che. paNa dhyAna rAkhajo ke jhaverI hIre laIne Ave ane bhIkhArI hIro laIne Ave, paNa kiMmatI hIro laIne bIjo Ave te vakhate tamArI daSTimAM kaMI pharaka paDe che ke nahiM? jeo pite bhagavAnanA vacana pramANe vartatA hoya ane te vacana je saMbhaLAve ane pite bhagavAnanA vacanane pithInA rIMgaNuM samajatA hoya temAM pharaka paDe ke nahi ? A duniyAdArInuM daSTAMta che, paNa kharuM kahenAro kharUM na Acare tyAM lagI sAMbhaLanAra mazkarI ja samaje che. bhagavAnanuM vacana satyakriyA dvArA tAranAruM che. ame taravAnA baMpI, tame paNa taravAne khapI, ame taravA mATe vacana laIe nahiM, ane tamane taravA mATe kahIe te sAMbhaLanArane bheda lAge. vaktAe pote pahelAM AraMbhAdikane parihAra kare ja joIe. nahIMtara zAstromAM zaMkA utpanna kare te pahelAM vaktAe pote pravRtti karavI joIe. akhataro karanAre pahelA pitA upara ajamAvI jue che. phaLa dekhAya ane nukazAna na dekhAya te tenI pravRtti duniyAmAM thAya che. pite akhataro karI na dekhADe evAne mAnanArA buDathala gaNAya. je sadavartana vagarano hoya te bhale jJAnavALA hoya te paNa satpaSe tenI sevA kare nahi. sAdhue eka kalyANane Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 97 muM. [ ra7 mArga dekhADyo tethI sAdhupaNuM AvI gayuM tema nathI. kalyANa pote sAdhe bIjAne kalyANanA mArgamAM sahAya kare te sAdhu. tame kalyANanI apekSAe sAdhutava mAnyuM hoya ane pachI sonA-cAMdI ane jamIna vigerenA mAlanuM Ama karaje, zuM thayuM? Ama kahenArA je viSayAdikathI bacavA mATe jenuM zaraNa karyuM te tamane bhayaMkara bhavATavImAM samAvI de che. ekale emane vAMka che ema na samajaze. tamArA samyakatvanI paNa khAmI che. - rakSaka-bhakSaka bane pachI reyatanI dazA zI? - jenadarzanamAM eka ja vastu sAdhya " ravi nijAthe gharo" tyAra A ja sAdhya. jainazAsanamAM zrotAonI evI chAyA ke abhavya jIva paNa bIjuM sAdhya batAvI zake ja nahiM. abhavya sAdhu thAya temAM zrotA bIju na samaje paNa ATaluM te samajavAvALI hoya ke sAdhu tyAgane ja upadeza Ape. sAdhu AraMbha-parigraha viSaya-kaSAyane upadeza kadApi paNa na Ape. mokSa sivAya sAdhu bIjuM sAdhe nahi ane saghAve nahiM. tethI vagara zraddhAe paNa abhavyane yathArtha bolavuM paDatuM. kharekhara jIvanuM sAdhya Azrava cheDa, saMvara Adara, mokSa meLave. abhavya paNa sAdhuveSane paherIne beThelo mekSa sivAya bIjuM bolI zake ja nahiM. A zA uparathI mAnavuM che. eTaluM te sAMbhaLyuM che ke abhavya jIvanA pratibodhathI anaMtA samyaktva pAmyA. temaNe mekSane paramasAdhya gaNyuM te kenA upadezathI? jo paramasAdhya evA makSane upadeza na de te sAMbhaLavA AvelA pelA che samakita kayAMthI meLave ? jema haMsanAM TeLAmAM kAgaDo pesI jAya tema abhavya paNa sAdhunA veSathI pesI jAya, to paNa Azrava chAMDavA lAyaka che, saMvara AdaraNIya che, nirjarA karavA lAyaka che. ane mokSa meLavavA lAyaka ja che ema kahevuM paDe. mAtra lokone rAjI karavA kahevuM paDe che. loko pAsethI pUjA-bahumAna meLavavA kahevuM paDe che. abhavya sarakhAne zAnA pratApe guru tarIke mAnyA. mekSanuM upAdeyapaNuM saMvaranuM AdaravApaNuM, AzravanuM choDavApaNuM saMbhaLAve tethI gurutatva tarIke mAnyA. jainazAsanamAM chatra tarIke custatva keTaluM. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI jIvatuM-jAgatuM rahetuM haze? e jagA para ApaNI kaI durdazA thaI che. amArU` Arthika ke kauTuMkhika nAta dezanu kaI karI de tene ame sAdhu mAnavA tayAra chIe. AnA karatAM abhavyanA adhabhakto sArA hatA. e paNa AzravanuM heyapaNuM saMvara-mAkSanu upAdeyapaNuM, heya, jJeya ane upAdeya vibhAganA vyavasthita upadeza sArA mAnatA hatA. ArabhAdikathI bacavA mATe jenuM zaraNu karavAnuM zAstrakAroe kahyuM che. sarakAra polIsane khIllA Ape che. rastAmAM jatA mANasa ApattimAM Ave te polIsane khUma mArI kheAlAvI peAtAnA bacAva karI zake che. tevI rIte je pAte peAtAnI meLe na khacI zake te khIlrA samAna eghAne dhAraNa karanAra mahArAja pAse bacavA jAya. eka vakhata gRhasthapaNAmAM rahelA kevaLI ke avadhijJAnI hoya teA paNa te DiTekaTIva peAlIsa jevAM che. kAraNa acAvavA mATe khIllAvALA peAlIsa kAma lAge che. have vicArA ke je rakSaNa mATe khIllAMne dhAraNa karavAvALA ja garadana mAre te raiyatanI dazA zI ? khacavAnI bUmA mArI rahyA hoya tevA mumukSuone Ara bhAdikanI phAMsImAM nAMkhI de temanA jevA harAmakhAra kANu ? je polIsa thaI cAranu kAma kare tene kevA gaNIe ? evI rIte sAdhu thaI viSayAdikanI phAMsImAM nAkhe tene kevA gaNIe ? AthI guru pAse samyaktva prApta thAya te ArabhAdikanA tyAga sivAya bIjI tethI ja asAce saddAcarlR ArabhAdikanA pracaMDa mAjAmAM tame taNA te vakhate tamArI sahAya kare tevuM jagatabharamAM kAI nathI. tethI tamAre temane namaskAra karavAnA che. tame AcAmsathI be mahinA sudhI tapasyA karA, kAi paNa ArAdhanAmAM joDAe agara namo arihaMtANu eleA te tamAre ArabhAdikanA sarvAM pApo nAza karavAnI dRSTi rAkhavI joIe. jo jamAnAmAM jhukavA mAgatA ho teA pada pheravI nAkhajo ke sAmasamaLo' jo jainazAsanane kArANe mUkI jamAnAne jamAvavA mAMgatA hAya te! pada pheravI nAkho. ahIM kAI paNa Alakhana lyA te vakhate eka ja maneAratha hAvA joIe ke sa`sArasamudrathI pAra utarUM. jyAre samyaktvanI prApti AtmAmAM thaelI hAya, samyaktvanI zakti A sAdhana madada na maMgAya. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 98 muM. [ 29 dvArAe tame jANI zakyA he, dharamanI kiMmata samajI zakyA , tyAre pahelA kALA mahelanA zrAvake pitAne adhama kema kahevaDAve che te samajI zakaze. kAraNa te na vAmanamacqLo e padanI vAMchAvALA na hatA paNa sadaravAvavALA e lakSyavALA hatA. tenuM svarUpa have vizeSa je batAvAze te agre vartamAna. pravacana 98 muM saMvata 1988 bhAdaravA sudI 14 maMgaLavAra taravanI azraddhA te ja mithyAtva. zAsakAra mahArAjA sUcavI gayA ke-zuddha devAdikane mAnavA te samyaktvadharma kahevAya che. paNa eTaluM dhyAna rAkhavuM ke-te zuddha devAdikanI mAnyatA e pote dharmarUpa nathI. jema zarIramAM thaeluM ajIraNa vAyunI gaMdhadvArA athavA chArIyA eDakAra dvArAe mAlama paDe. paNa chArIyA oDakAra athavA vAyu pite ajIraNa nathI. tevI rIte lehIne bagADa thaye hoya te navI navI phellIo thAya che te lehIvikAranuM eka kArya che. ajIra-lohIvikAra khuda zarIramAM rahelo che, paNa ApaNe tene svataMtra jANI zakatA nathI. vAyu, chArIyA oDakArathI ajIraNanI ane phellA-cAMdI vaDe lehIvikAranI khabara paDe, tema AtmAmAM rahelA mithyAtva-avirati-kaSAyane paNa ApaNe jANI zakatA nathI. je ema kahevA mAMgatA hoya ke amArAmAM mithyAtvAdi hoya te amane khabara paDe ne? tevuM kahevAvALAne kahI zakIe chIe ke tArA peTamAM thaeluM ajIraNavAyu vigere kAryo na dekhe tyAM sudhI tuM ajIraNa thayuM ema jANI zakatuM nathI. tevI rIte AtmAmAM vikArarUpe raheluM mithyAtva kyA dvArA mAlama paDe che? jyAre AtmA AtmAne joI zake nahiM to temAM rahelA avaguNa Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ]; zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI kayAMthI dekhI zake? AtmAne dekhIe nahi tyAM sudhI tenA samyaktva guNa, mithyAtva avaguNa dekhIe zI rIte ? AtmAmAM raheluM mithyAtva sAkSAta na mAlama paDe paNa tenA vikAra dvArAe ja mAlama paDe. AtmAmAM mithyAtvano vikAra kyo? sudevAdine kudevAdi tarIke mAne, kudevAdine sudevAdi tarIke mAne tenuM nAma mithyAtva. A lakSaNa karIe te tattvane atattva mAne ane atattvane tattva mAne te mithyAtva kahIe chIe. pacendriyamAM asaMzI ke jemane mana nathI, ene te kudevAdine ane sudevAdine paNa mAnavA nathI. tyAre have temane mithyAtva nahIM ne ? tamArA hisAbe je sudevAdine tattva na mAne, kudevAdine tattva mAne te ja mithyAtva. tamAre ghera rahelA saMzI jAnavara gAya, ghoDA ane kutarA kayA mudeva, kuguru ane kudharmane mAne che ? ekeyane mAne nahiM te teo mithyAtvI nahIM ne ? jyAre ApaNe mithyAtvanuM lakSaNa upara pramANe karIe te ekendriya vigere mithyAtva vagaranA thAya. jagatanAM jAnavara ane jaMgalIo mithyAtva rahita thaI jAya, mATe mithyAtvanuM lakSaNa kayuM? zuddha devAdikane na mAne te ja mithyAtva. have ekendriya, be-traNa-cAra IndriyavALA, asaMjJo. pAvata je kaI jIva hoya te sudevAdine na mAne te mithyAtvI. ATalA mATe bhagavAna haribhadrasUrie zAstravArtA samuccayamAM pA5nA kAraNomAM mithyAtva zabda lIdhe nathI, paNa tattvanI azraddhA te ja mithyAtva. " samakitI banavuM che ane sAcA-khoTAnI parIkSA karavI nathI. " hiMsAvRtAdayaH paMca, tattva-azraddhAna' hiMsA-jUTha vigere pAMca pApa ane tattvanI azraddhA. tatvanI zraddhA na thavI te ja mithyAtva. huM jegI, saMnyAsI, mAtA, mahAdevane kayAM mAnavA jAUM chuM. temanA vatannatelA kyAM karuM chuM te huM mithyAtvI zAne? tame bIjAnI mAnyatA na kare eTalA mAtrathI mithyAtvarahita nathI thaI gayA. je tattva ane atattvane sarakhA mAne, kudevAdikane tattva ane tyAre tene paNa tavazraddhA na rahI. jeoe tatva ane atattva banene tatva Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 98 muM. [ 31 mAnyA, sudevAdi ane kudevAdi bannene sAcA mAne to tene mATe paNa e ja kahe che ke tattva tarIke je tava heya tenI zraddhA na thAya tyAM sudhI mithyAtva gaeluM nathI. kudevAdikane sudevAdika mAne, sudevAdika ne kudevAdika baMne sarakhA mAne, agara kudeva ke sudeva banemAMthI ekane mAne te paNa mithyAtva. tame sudeva, suguru ane sudharmane tattva tarIke mAnela nathI, tyAM sudhI samakti nathI. nAnuM bacce kAca upara rAga dhare, kAcane hIro mAne, hIrAne pattharo mAne, AgaLa vadhe tyAre hIrA ane kAca banene sarakhA mAnI le. have bannene sarakhA mAnanAra jhaverI gaNAya kharA? sAcA ane jUThAnI parIkSA karyA vagara sAcA-jUThAne sarakhA mAnaze te kaI sthitimAM Avaze? mithyAtvamAM. kadAca kahezo ke amArI eTalI buddhi pahoMcatI nathI. eka mANase jhaverAtano vepAra kare ane te kadI ema kahevA mAge ke sAcuM motI karyuM ane phaTakIyuM motI kayuM ? are te ame jANatA nathI, mAnatA nathI ane samajatA paNa nathI. kadAca e vAta je kahe te badhI kabUla karIe, paNa e kahe ke mane pAcho jhaverI kaho. have je mauna beThA hota te jhaverInA ADaMbarathI kaI jhaverI kahI paNa deta. paNa jemAM kahe ke ApaNe te hIrA, pannA, mANeka, jIvana, majITha ke phaTakIyuM motI kaMI na jANIe ane mane jhaverI kahe. to " kahetA bhAI dIvAnA ane suNatA paNa sarva dIvAnA." kharekhara mUkha kahevAya ane enA vacanane paNa sAMkhI na zakIe. tevI rIte ahIM tamAre samakitI banavuM che. samakitInI chApa levI che. dhama banavuM che ane sAcA-khoTAnI parIkSA vakhate ame e na jANIe. samakitI anavAvALe haMmezAM ame na jANIe ema kema belI zake? te pachI amAre to bane sarakhA ema kema bolAya ? banne sarakhA evuM bolanArA zuM kahe che ke-amAre rAga-dveSa na rahyo. ekane sAco gaNue to rAga thAya ane bIjAne khoTo gaNIe tyAre jUThA upara dveSa thAya. amAre AtmA rAga-dveSamAM DUbe. kharekhara laukikamAM paNa kavi akho kahe che ke "paMDitAInuM pApa ke dUdha pAIne ucheryo sApa" eke to amArI buddhine upayoga-bhaNavA mATe mahenata-lamaNApheDa Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] zrI AmoddhAraka-pravacana-zreNI karIne karavAnuM zuM? A sAco ne A Te. eTale rAga-dveSa. enA karatAM rAga-dveSa karavA nahiM. ApaNe te e paNa ThIka ane A paNa ThIka. pAchA gaNAve zuM ? sAcAvALA pakSapAtI eTale A te dveSI. je satyanI parIkSA karI satya grahaNa kare, jUThane cheDe, tenuM nAma rAgI-devI. pote sAcA-jUThAne parIkSA karyA vagara sarakhAmAM bhe eTale guNavALA madhyastha nAmadhArI agara taTastha hoya te paNa prasaMge pUchAya te paNa javAba ApavAmAM DacakA khAya. eka jago para temane pUchAya ke jinezvarane deva ane hariharAdikane deva mAnavA temAM nirNaya karyo che? tamane rAga-dveSa lAge ke nahi ? have jAnavaranI sthitinA praznomAM laUM. mUtra pIvAlAyaka nahiM ane pANI pIvAlAyaka che te jAnavara paNa jANe che. manuSyapaNAmAM jenA vivekanuM mIMDuM vaLe te jAnavarathI paNa gaye. taTastha-madhyasthIne zAmAM gaNavAM? anAja heAye toye ? ane chANa hoya toye zuM? anAja khAvAlAyaka, chANa khAvAlAyaka nahIM. e rAga-dveSa tamAre zuM ? tamAre to have e rAkhavuM paDaze ke pANI ke mUtara, chANa ke anAja je maLe te khavAya. pANI-mUtara ane pIe tene tame guNavAna gaNe ne? tame vahecaNa karanArane vivekarahita, sAcuM grahaNa kare tene pakSapAtI kahe che? sAcA-khoTAne jANe ane pachI le e guNavAna, te anAja-chANa bane khAya te guNavAna nahiM paNa mUrkhaziromaNI. tamArA hisAbe tame jAte ahIM tapAse. kemake jagatamAM hisAba leNa-deNane judo hatA nathI. jemane saravALo karo tyAre rara0pa gaNe cho ? ne udhAra vakhate 2+2=3 kare che ? je udhArane te ja jamene hisAba che. sAcAne levAvALAM ne kheTAne choDanAra te uttama. tevI rIte ahIM pANI laIne mUtara choDe te uttama. anAja maLe te e khAya ane chANa maLe te e khAya e avivekI. keI A vAta kabUla karavA taiyAra che ? (sabhAmAMthI) nA che. tamArI duniyAdArIthI agra-gya gaNAtI A vastu bannene sarakhA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 98 mu. [ 33 gaNanArA mUkha ja gaNAya che. teA tattva-atattva bannene sarakhA gaNe, je AzravasaMvarane sarakhA gaNe, baMdha-nirjarAne sarakhA gaNe, tevA te adhama gaNAya ke sArA gaNAya ? kA satya ane jUTha annene sarakhA gaNanArA tene sAre| kahI zakAya ja nahiM. jene Aje madhyastha kahe che temane mATe kalikAlasarvajJa bhagavAna hemacaMdrAcArya sUrijI ma. zrI mahAvIra prabhunI stuti karatAM jaNAve che ke je mithyAtvI sudevAhikane mAnanArA nathI athavA devAdiSThane kudevadi tarIke mAne che te mithyAtvIne je vADe! e vADAmAMthI A leAkeA bahAra nIkaLyA ja nathI. kayA leAkeA ? madhyastha lAkA ke jee jagatamAM madhyasthapaNAnI chApa pADe che, jemake ApaNe te enA pakSakAra nathI ane AnA paNa pakSakAra nathI. AnA virAdhI nathI ane enAe virAkhI nathI. Avu kahIne je madhyasthapaNuM jAhera karanArA niddhi hoya teA kadAca ema kahI zakIe ke enI dAnata teA aparAdha karavAnI nathI paNa ajJAnatAnA aparAdha che, paNa tamAre tyAM ATha varasanu cheAkar jatisavegImAM kaka samaje nahiM. jati Ave te paNa mahArAja ane savegI Ave teA paNa mahArAja, AmAM aparAdha kAneA ? enI ajJAnatAnA che. e tyAgI-bhAgInuM svarUpa samajI zakatA nathI, paNa A tA kahe che ke jo ajJAnatAne lIdhe bannemAM na samaje te temAM aparAdha ajJAnatAnA che. tethI samakita teA nahIM ja paNa dAnata temAM kharAba na gaNAya. je pAte phAMkA rAkhe jhaverIne ane ame samajI chIe, aNusamajI nathI. DAhyA chIe, gAMDA nathI. AvuM kahenArAo chatAM maNInI ane kAcanI bannenI kiMmata sarakhI karavAvALA. jema AMdhaLeA na dekhe tethI ema kahI zake ke mane kaI mAlama paDatI nathI. emAM enI AMkhanI khAmI e aparAdha che. paNa je kahe ke huM jhaverI ne annene sarakhA dekhanArA, samyaktvanuM chegu je kahe ke huM jhaverI ane dekhanArA banne chuM, paNu dekhavAnA prasaMge maNInI ane kAcanI eka sarakhI lAkhanI kiMmata kare. je Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI AMdhaLo ajJAna hoya ane kahe ke huM maNI ke kAcanA TukaDAne samajatA ke oLakhate nathI, tene keraTe laI jAva cho ke jhaverI jaNAvIne agaDaM-bagaDe bole ke mane levA-devA nathI ane kAcanI kiMmata lAkhanI kahe tene keraTe laI jAo che? bemAMthI koraTe laI javAlAyaka keNa ? AMdhaLA ajJAnIne ke madhyasthatAne DoLa karI kAcanI karoDanI kiMmata kare tene? tevI rIte jainazAsanamAM je vakhate pitAne tattva-atattvanI parIkSA karavI paDe tyAre satya-jUThanA nirNaya karyA vagara samajI chatAM madhyasthatAno DoLa karI e ye sarakhA ane e ye sarakhA; banne sarakhA evuM bele te gaMbhIra anyAya thAya. vicAre ke eka vepArI duniyAdArImAM pittaLane bhAva sonA je kahe, kAcane bhAva hIrA je kahe che tenI vale zI thAya ? te pachI ahIM jUThAne sAcAnI tolamAM mUke. asatyane satyanI kiMmatavALuM gaNave, asatya ane satya eka trAjave toLe tenI dazA zI? "purI eka aMdherIe gaMDU rAjA, Take zera bhAjI Take zera khAjA" eka bhAva rahyo tethI rAjA gaMThu kahevAye, banne khAvAnI cIja che. khAjAM khAva to e rasa ane maLa thAya, bhAjI khAva to rasa ane maLa thavAne che jenA pariNAmamAM ane upagamAM pharaka nathI. te paNa je sarakhA gaNavAmAM Ave te gaMDU rAja kahevAya. to jenA upayoga ane pariNAma bannemAM AkAza-jamIna jeTalo pharaka hoya che ane sarakhAM kahe tevAone kayA birudathI navAjavA? tattva-atavamAM pharaka che. tattva AdaraNIya, asatya tyAjya. AvI rIte pariNAmamAM dekhIte pharaka che. tattva AdaryuM te samyakatva rahyuM. atattva AdaryuM te mithyAtva ApyuM. satya kabUlyuM te ArAdhaka ane asatyane anusaryA te virAdhaka. jenA upayoga pariNAma sarakhA hatA te te gaMdU kahevAya te pachI tattva-atattvane AtmA sarakhA gaNavA jAya, satya-jUTha sarakhA gaNavA jAya tevA duniyAmAM dIvAnA bane temAM zI navAI? madhyasthapaNAne DeLa karI parIkSaka banIne je maNi--kAcane sarakhA kahe. bhAjI-khAjAne sarakhA kahe te gaMDU, bevakUpha ane gunegAra. tevI rIte zAsanamAM tattva-atattva satya-jUThanI parIkSA na kare ane bannene Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 98 mu [ 35 grahaNa karI madhyasthatAnA DALa kare te zAsanane zrApasamAna che. madhyasthapaNAnuM nAma dhArI satya-jUTha sarakhA gaNavA jAya te zrApasamAna che. mATe haribhadrasUrie mithyAtvanuM eka lakSaNa rAkhyuM che ane te e ke atattvane tattva mAne te mithyAtva nahiM, tattva-atattva bannene tattvaatattva mAne te mithyAtva nahiM, paNa mithyAtva tenu ja nAma ke sAcA tattvane sAcA tattva tarIke na mAne tenuM nAma mithyAtva ane e ja samyaktvanuM che.gu. chArIyA ADakAra e ajIraNunu gu. lAhI kharAkha thayu. hAya cAMdA thavA lAge te leAhIvikAranu chezuM tevI rIte A samyakRtvanuM cheguM karyuM? sAcA tattvane ja sAcA tattva tarIke mAne te samyaktvanuM chegu ba mithyAtvanuM chegu . mithyAtvanuM chegu' e ja ke sudevArdikane sudevAdi tarIke na mAne te. satya ane jU e bannenA vibhAga samakitI sahita dharmI thavu hAya ane AtmAne tAravA hAya te nizcaya karavA ja paDaze. mithyAtva e cIja kaI ? sAcAmAM sAcApaNAnI mAnyatA na thAya te ja mithyAtva.. tethI haribhadrasUrijIe jaNAvyuM ke tattvanI azraddhA tenuM nAma ja mithyAtva. - mithyAtvakamanA udaya . te AtmAnA vikAra ane tattvanI pratIti thatI nathI e enu chevuM. e dvArAe vikAra jANI zakIe. aviratirUpa AtmAnA vikAra, tevI rIte AtmAmAM rahelI avirati, ekasA-aThThAvana prakRtimAM avirata meAhanIya nAmanu kAI kama nathI. mithyAtva mAhanIya che paNa virati-avirati meAhanIya nAmanu` koI krama ja nathI te avirati karmAMnA udayane lIdhe thaelI che ema kema manAya ? mahAnubhAva ! e cAkaDIe badhAelI hAvAthI ekaja nAma rAkhyuM che. avirati e ceAkaDIe badhAelI che. avirati eTale apratyAkhyAnAvaraNIya ane pratyAkhyAnAvaraNIyanI cAkaDIe. jyAM sudhI cAMdA maTe nahi" tyAM sudhI ApaNe na dekhIe teA paNa samajIe ke leAhInA vikAra che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI vAchUTa-oDakAra sudhare nahi tyAM sudhI jANIe ke ajIraNanA vikAra che. tevI rIte khAre aviratine cheADIe nahiM tyAM sudhI pAMce indriyAnA viSayA pRthvIkAyAdi pAMca ane sakAya chaThThAnI hiMsA ane manamAMkaDAnuM mahAlavuM. A khAra atratAnI aMdhAdhu dhI cAlu ja hAya. have vicAre ke avratanA cAMdA kenAmAM nathI ? A cAMdA kevA che ? leAhIvikAra e prakAranA thAya che. keTalAkane pheAhyA thAya ane khaNuja na hoya tethI vRddhi na hoya. paNa bIjAne lAhIvikAra vadhe ane khasanA cAMdA paDe ke jethI khaNavAnu mana thAya. khaNavAmAM sAr gaNe, khaNatA rAke enI upara rASe maLe. evI ja rIte tamAre aviratinA cAMdA, khasanA phAllAe thayA che. khasanA phellAmAM khaNavAnuM hAya che, temAM sukha mAne che. khaNavAnu rAke te kALa jevA lAge che. tamAre indriyAnA viSayAmAM je lAlasA te mIThI lAge che. e IndriyeAnA viSayAnA upayoga khasa khaNavA jevA che. lahera karAvanAra che, temAM muDIyA mAthAvALA sAdhu reke te kALa jevA lAge che. zAsanapremI chatAM ema kahe che ke mahArAja dararAja dIkSAne upadeza Ape che. A zabda kathA kAThAmAMthI nIkaLyA ? pelA khasa khaNIza nahiM ema kahenAra kALa jevA lAge che, evI rIte tamane dIkSA zabdamAM zu' kahIe chIe ? tamArA viSayeA vastutaH SaTkAyane AraMbha tathA mana-mAMDAnI majAne cheDA e ja dIkSAnA sIdhA arthe che. gRhasthapaNAmAM kevaLajJAna meLave kANu ? cAlA, dIkSA na tyA paNa pahelAM jaNAvelI khAra vastu karI hyA. jema khasa thaelI heAya te khasavALA khasane khaNavAmAM mAja mAne che. khaNutA rokanArane kALa jevA dekhe che. tevI rIte A jIva aviratinI khasathI keAhavAI gayA che ane aviratinA pApArabheAmAM rAjI rahe che. khAvuM-pIvu, haravuM-pharavuM, chakAyanA Arabha, manane mAjamAM rAkhavuM, emAM AnaMda mAne che. ene kAI khATA gaNAve tA cIDa caDe che. jema khasavALAne eka, be ane traNa vakhata kahIe pachI pelA cIDAya. te kahe che ke are! vAravAra kahyA kare che. tame dIkSAviti-cAritra A badhu eka-be vAra sAMbhaLeA tA ThIka. pachI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 98 muM. [ 37 cIDAo che. kAraNa-aviratinI khasavALA che. pahelA anaMtAnubaMdhI gayA eNe zuM karyuM hatuM ? samyaggadarzana-jJAna-cAritra A traNa sivAya AkhuM jagata julamagAra che. anarthanI khANa che. A keNe nakkI karyuM hatuM? anaMtAnubaMdhI gayA, teNe nakkI karyuM hatuM. tamArI pAse manAvyuM paNa vacamAM aviratinI khasa ubhI thaI. apratyAkhyAnI ane pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyanI khasa khAnA-kharAbI karanAra che. bharata cakravatane ArisAbhavanamAM kevaLajJAna thayuM. A vAta badhA jANe che, paNa kevaLajJAna thayuM pachI tene dIkSA levAnI jarUra zI? gharabAra, kuTuMba-kabIlAne cheDavAnI jarUra zI? kevaLajJAna te kuTuMba-kabIlA ane ghara choDyA vagara bharata mahArAjAne ArisA-bhavanamAM thaI gayuM che. A savAla jemane khaTakato hoya temaNe A samAdhAna samajI levuM. pahelAM te eka e vAta samajavI ke A cIja (e) eTalI jarUranI che ke kevaLajJAna na thayuM hoya te paNa A cAritranA upagaraNane lIdhA vagara cAle nahi. ghera rahyA kevaLa kyAM nathI thatuM? juo bharatane thayuM ke nahi? ghera beThA gaMgA maLe to koNa doDAdoDa kare-evuM paNa kahenArAoe samajavuM ke sAdhupaNuM kevI jabarajasta cIja che ke kevaLajJAna na thayuM hoya te levuM paDe, paNa kadAca koI Akasmika saMjoge paNa tyAganI ja bhAvanA hoya te gRhasthAvAsamAM kevaLajJAna maLe. keIne paNa bAyaDI, chokarA, dhana, mAla, vepAranI bhAvanAe kevaLajJAna thaeluM ja nathI, thAya paNa nahiM ane thaze paNa nahiM. gharamAM rahelAne paNa te kevaLajJAna-tyAganI bhAvanAe thAya che. gharabAra, bAyaDI, chokarA, mA-bApane paNa choDavAnI bhAvanAe kevaLajJAna thAya che. have vicAre ke je gRhasthapaNAmAM gRhasthapaNuM tyAgavAnI buddhithI kevaLajJAna thAya te te mahimA gRhasthapaNAne ke te tyAgane ? gRhasthapaNAmAM kevaLajJAna thAya che te paNa gRhasthapaNAne jaMjIra gaNe ke suvarNa zaNagAra gaNe ? gRhasthapaNAmAM kevaLajJAna meLave koNa ? mA-bApa, chokarA, bAyaDI, Rddhi hoya tene amRta gaNanAro ke jhera gaNanAro kevaLajJAna meLave ? AkhA ghara-saMsArane kera gaNe te ja kevaLajJAna meLave te pachI tame gRhasthapaNAne kevI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNa rIte poSavA mAMge ? ghera rahyA jyAM mele nathI javAtuM paNa mahAnubhAva! e ame nAkabUla nathI karatAM. ghera rahyA kalyANa che, makSa che, paNa kene? gharane, kuTuMbane, kabIlAne A badhAne haLAhaLa jhera gaNe tene. keIpaNa jage para ghara-kuTuMbane, bAyaDIne, dhana-mAla milakatane sArA gaNe ane temAM kaIne kevaLajJAna thayuM hoya, mekSa maje hoya te dAkhale lAvaje. kahe aMdara lehIvikAra sudhe chatAM bahAranA bhIMgaDA vakhata Ave ja ukhaDe. lehI sudharyuM eTalA mAtramAM bhIMgaDA ukhaDI jAya nahiM. bhIMgaDA-lehI sudhAranAra nathI. lehI. sudhAranAra davA che. bhIMgaDA te vikAranA ja che. mAtra lehI sudharI gayuM eTale bhIMgaDA javAnI ja vAra che. evI rIte aviratimAM rAcyA-mAcyA rahe, AraMbhAdikamAM Asakta thAya tevAne kevaLajJAna na thAya. tamAre te e gumaDAnuM meTuM che eTale herAnagati che. bAyaDI-bekarA vigere tamAre gumaDAM che. tenuM piSaNa karavA tame bharatanA kevaLajJAnane AgaLa kare che. bharata mahArAje tyAgabuddhi karI. tethI kevaLajJAna thayuM ke cha khaMDane lIdhe kevaLajJAna thayuM ? kevaLajJAna, pachI paNa tyAgabuddhinI pahelI jarUra che. kevaLajJAna thayA pachI paNa A liMga levuM paDayuM. kahuM chuM te tarapha dhyAna deje. A rajoharaNa eTale kevaLa Unane e na samajaze, paNa te tyAganA tanmayapaNanI nizAnI che. te tyAga sivAya ke mekSe ja nathI. grahI ke anya lige ke mekSe gayA che ? : - A jaga para tame kadAca prazna karI zakaze ke A vAta ame nahiM mAnIe. kAraNa ke gRhilige, anya lige siddha A be bhede AbAla-vRddha badhA jANe che. je A rajoharaNa e siddhine paravAne hoya te anyaliMge ane gRhIliMge siddha A be bhede manAya ja nahiM. have je vAkya kahuM tethI bhaDakaze nahiM. A be bhedo upacArathI che, satya tarIke ja nathI. camakaze nahiM. tame niphijhisiddha maho. gRhasthaliMge siddha bharata mahArAjane gayA. siddha thayA sAdhupaNAmAM ke gRhasthapaNAmAM? bharata mahArAjA keTalAe varaso sudhI sAdhupaNuM laIne vicaryA che. kaho sAcuM zuM ane huM zuM? tamAre gihiliMge siddha Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 98 muM [ 39 kahevA che. bharata gRhaliMge siddha nathI. tamAre pAtAne A vAta kabUla karavI paDaze. kema ? Indra AvyA, vaMdanA na karI, kahyuM ke Apa sAdhupaNuM ce-veSa svIkAre eTale vaMdana karUM. hajArA varasa bharatajI sAdhupaNAmAM vicarIne mokSe gayA che. tyAre zuM navatattva khATA ? 'vadhaviyi naimi'anyaligamAM mAkSe gaelA tame kathA gaNyA che kahe| valkalacIrIe sAdhupaNuM lIdhu che. valkalacIrI sAdhupaNA sivAya mekSe gayA nathI, tamArA be dAkhalA atyAre khATA TharI jAya che. bharata mahArAjA valkalacIrI svaliMge ja mAkSe gayA che, teA bheda karavAnuM kAraNa zuM ? paMdara bheda judA zA mATe ? jina, ajina-siddhamAM ane bheda AvI jaze. vastusvarUpa vistArathI jaNAvavA mATe paMdara bheda kahyA che. svaliMga, gRhiliMga, anyaliMga siddha ema traNa bheda kema karyA ? A zaMkAne sthAna che. huM kahuM chuM. ke A tyAganA sAdhanathI ja meAkSanA paravAnA che te vAta ahIM cAle che. tame navatattvanA bheda kaheA che, siddhanA bheda kaheA cheA, kevaLajJAnanA bheda nathI kahetA. temAM bharata valkalacIrInA dAkhalA AgaLa karyA te ane khATA dAkhalA che. svaliMganA pANu tarIke A vAta hovA chatAM jUThI tarIke navatattvakAre kema jAhera karI ? game tema hAya paNa have karavuM zuM ? navatattvane jANanArA e ja samaje che ane e ja bhaNyA chIe e ja lakhavu joIe. kAraNa ? zrI RSabhadeva bhagavAnathI TheTha mahAvIra bhagavAna sudhImAM eka paNa pAghaDIvALA gRhasthaliMge mAkSe gayA nathI. eka paNa gerU bhagavAM vastravALA ke kaphanIvALA mAkSe gayA nathI. teA dAkhaleA kAnA devA ? je pAghaDI-TopImAM mAkSe gaye! hAya, bhagavA vastranI kaphanI ke vidaDImAM mAkSe gayA haiAya evA eka paNa dAkhaleA na maLyA, tyAre upacAranA dAkhalA mUkavo. tame kahA che ke na mAmA karatAM kANA mAmA zu khATA ? keTalAka kANA mAmA kahe che te khATu che. arthAt mAsALamAM mAmA kAI na hoya. dAdAne ekalI cheAkarI ja hAya, have ApaNe mAmA kAne kahevAnA ? tethI pADAzI ja Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNI khare mAme nathI, tethI kaheNo mAmo kahIe chIe. jema chokare sagA mAmA na maLyA tyAre kaheNA mAmAne ubhA karI mosALuM karAve. tevI rIte gihIliMga anyaliMgasiddhane dAkhele AkhI utsarpiNImAM na maLe. have na mAmA jevI sthiti thaI te gihiliMga, anyaliMgamAM dAkhala levA paDyA ane te paNa gRhasthapaNe anyaliMge. kevaLajJAna pAmyAne dAkhale dIdhe. anyaliMge siddha kaI thayo nathI. zAstromAM evo dAkhala na maLe tyAre e be dAkhalA rAkhyA. A be pUrA karavA e karatAM bheda tera ja rAkho ne ? siddha thAya te svasiMge ja thAya. gRhIliMga anyaliMge kaI maLato nathI. te liMge siddha chatAM gRhi, anyaliMgamAM ghAlavA paDe che te bAra bheda kare, paNa bhAI vAta samaje. gRhasthapaNAmAM ane anyaliMgamAM kevaLajJAna thAya te te kabUla karIe chIe. te kaIkane kevaLajJAna pachI aMtamuhUrta AyuSya hoya eTale aMtakRta kevaLI bane che. e kaI gatie jAya ? ahiM svaliMga te che nahiM ane AyuSya be ghaDIthI vadhAre che nahiM? je tera ja bheda rAkho te ahIM zuM karavuM? kAM to ema kahe ke kevaLajJAna pachI AyuSya vadhAravuM hoya te kevaLI bhagavaMta vadhArI zake, kAM te kevaLajJAna thAya ja nahiM ema kahe. je ema kahIe te karmo AtmAnA pariNAmathI traTe che e siddhAMta uDI jaze. je gRhiliMga-a liMge kevaLajJAna mAnavuM paDe te cha-bAra mahinAnuM bAkI AyuSya hoya te ja kevaLajJAna pAmI zake. e siddhAMta karavuM paDaze, chatAM e paNa che nahiM. te kaho ke Akasmika bhAvanAe kevaLajJAna thaI gayuM hoya, tene be ghaDIthI vadhAre AyuSya na hoya, te kadI kALa karI jAya te mekSe jAya. A dhyAnamAM rAkhI be bhede rAkhyA che. gRhiliMge kevaLajJAna pAmI tarata kALa karyo hoya tevA mATe anyaliMga-gRhiliMga rAkhyuM. AvI rIte kevaLI AyuSya vadhArI zake nahiM. pariNAmane AdhAre karma baMdha hovAne siddhAMta hevAthI koI kALe kadI Ama bane tenA saMbhava mATe A be bheda rAkhyA che. te mukhya bheda kyo rahyo ? rajoharaNa e ja sva eTale mokSanuM liMga . rajoharaNa e ja mokSane paravAne che. mokSanA bAraNAnI cAvI A Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 98 muM. [ 41 che. A te tyAgI sAbita kare che mATe cakkara goThavyuM che. gRhasthaliMge ke anya lige siddha thanAra aMtamuhUrta ja jIvanA hoya to tamAruM kathana sAcuM paDe paNa e vAtamAM goTALA nIkaLe to tamAruM kathana TuM Thare mATe jeNe jovuM hoya teNe zrI Avazyaka cUrNi, naMdIsUtranI vRtti, pravacana sArodvAra joI levA. anyaliMga gRhilige siddha keNa? jene kevaLajJAna thayA pachI aMtam hUrtathI vadhAre AyuSya na hoya te. jene vadhAre AyuSya hoya te te svaliMga ja grahaNa kare. gRhastha ane anyaliMgamAM thuMkanAre-tyAgabuddhivALA hoya te ja kevaLajJAna pAmI zake. gRhasthapaNamAM kevaLajJAna thAya che te sAdhupaNAnI zI jarUra che-ema kahenArA kevA ? bharata valkalacIrI vigere kevaLajJAna pAmI gayA pachI temane AnI jarUra zI? jene lehIne vikAra maTI gaye tene bhIMgaDA ApoApa maTI jAya. lehIne vikAra gaye have bhIMgaDA kADhavAnI jarUra zI? A prazna kaI divasa karyo? tevI rIte apratyAkhyAnI kaSAya ane pratyAkhyAnAvaraNaya e AThene aDage paDyo hato. tenA pratApe bAyaDI chokarAo vigere paDelA hatA. jyAM AThe kaSAyanA aDIMgA uThI gayA pachI A badho ADaMbara zAne rahe gRhasthapaNAmAM bAra avirati e karmane vikAra che. kamane vikAra gayo eTale eke bhIMgaDA rahe ja nahi. AtmAmAM vacalI be cekaDI che enuM zuM karyuM? A pAMca indriyanA viSayenI, cha kAyanI hiMsAmAM pravRtti ane mana mAMkaDAnuM mahAlavuM te ja choguM. bAre prakAranI avirati cheDI chatAM haju saMjvalana kaSAya te che ne tenuM choguM kayuM? te kaSAyone kevI rIte oLakhavA ? rogI AtmAnA bhAvagha ke? pariSaha upasarga vakhate je aprIti thAya te ja saMjavalananuM choguM. te kayAre jAya? vItarAgapaNAnI pariNati thAya tyAre. apratyAkhyAnI pratyAkhyAnAvaraNIya gayA pachI A bAra avirati hoya ja nahiM. A uparathI eka vAta nakkI karI. AtmAnA mithyAtvAdi vikAra ane samyagu darzanAdi e svabhAva che. jyAre svabhAva ane vikAra jANuMe to AtmAne me raste dara e samaja paDe. vikArane raste javuM che ke svabhAvane raste ? Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNI svabhAvane raste AtmA kayAre derAya? vaidyanA vicAramAM jIvanane arpaNa kare tyAre. atyAra sudhI risIvara nImavAnI vAta karI rahyA hatA paNa have atyAre viraprabhunA vadyakhAnAmAM dAkhala thavAnuM kahuM chuM. risIvara amuka svataMtratA milakatanA mAlikane Ape che. rAja upara menejamenTa chatAM rAjyanA nimAela uparIo amuka niyamita kAryomAM rAjAnI ADe na Ave. maMDahAusamAM zvAsa, TaTTI, pizAba vigeremAM DekaTaranuM paNa jera nahi, paNa je vakhate vaidya pAse jAva ane vaidyanI davA kare te vakhate phalANuM khAvuM ane phalANuM pIvuM. tamArI niyamita kriyAmAM pahele kabaje letA hoya to risIvara nahiM, e menejameMTa karanAre paNa nahiM, paNa vaidya vinA mUle tamArI svataMtratA kabaje kare che. vedya rajanI cAlatI kiyA para sattA dharAve che. rahevuM kayAM, pharavuM kayAM-tamAre bIjAnI vAta sAMbhaLavI ke nahiM, e badhuM vaidyanA hAthamAM. risIvara aniSTa karavAne hakadAra nathI paNa vidya e to kaDavA kADhA pAvAvALe, kAma paDe te aMga upAMgane kApanAro heya. mIThAI, mIThuM khAtA baMdha karavAnI sattAvALo hoya, tamArI pravRtti para kApa melavAnI sattA vaidyane soMpa che. eka zArIrika prakRtinA sudhArA mATe vidyanA adhikAra para kevA rahIe chIe, te AtmAnA akhaMDa AnaMda ApanAra jinezvararUpa bhAvavaidya tarapha kevA rUpe hAjara thavuM joIe? e kahe te ApaNe AkhI duniyA choDavA taiyAra rahevuM joIe. vaidya dhAtukSINatAne rega heya te vakhate bAyaDIne pIyara mekalI devAnuM kahe. cAhe te bAyaDI, bApa badhA rUve, cAhe te tenA sAsu sasarA rUve te paNa bAyaDIne pIyara mokalavI ja paDe. hitanI buddhi hoya te daradIne mana hoya agara na heya, bIjA kakaLATa karatA hoya te paNa vaidyanuM dhAryuM teNe karavuM ja paDe che. te pachI AtmAne akhaMDa saubhAgya AnadamAM mahAlavA mATe muMjhAelA sagA-snehIe kalpAMta kare te paNa sarvajJanA vacanane choDIne pAcho nahIM khasI zake. tAkAtavALe nirogI thavAnI IcchAvALA daradI hoya te pitAnuM hita sAdhI zake ja. mAyakAMgale daradI hoya te mArA bApa ane mArI mA kare. tAkAtavAna hoya te bAyaDI vigere codhAra AMsue raDe te paNa tenI darakAra na kare. vidyanI salAha pachI cAhe je thAya paNa strIne Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 99 muM. [ 43 . piyara mokalI devA jevI che. evA vicAra sAthe tAkAtadAra daradI hoya te daNa revA bese ja nahi. khare samakiti dharmiSTa jIva vIraprabhunA vacanane je aMgIkAra kare te kaI dizAe? pitAnI bhArekarmIpa daradIpaNAnI bhayaMkara dazA vicAro. zAstromAM vidyane dAkhale dIdho, jema regI vaidyanuM vacana svIkAre tema dharmiSThoe viraprabhunuM vacana aMgIkAra karavuM. bhagavAnanA vacanathI lagIra paNa ADAavaLuM thAya te tenuM nAma adhama ane te adharmavALo adhamIM. tethI pahelA cAra zrAvake potAnuM adharmIpaNuM kevI rIte jaNAve che te adhikAra agre vartamAna. pravacana 99 muM saMvata 1988 bhAdaravA sudI 15 budhavAra, muMbaI baMdara sava 1988 bhAdaravA vIryaMtarAyane kSayopazama zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatA jaNAve che ke-dhama e kaI bahAranI cIja nathI. zuddha devAdika samyaktvane aMge jarUrI gaNAya che, chatAM zuddha devAdika e ApaNuM samakita nathI. je zuddha devAdi e ja samyaphatva hoya te AkhuM jagata samyakatvavALuM thaI jAya. pitAne maLatA hoya agara virodhI hoya te badhAmAM samAna bhAva rAkhe te guru. jenI kAruNya bhAvanA kalpAMte paNa calAyamAna thAya nahiM, nahitara samajavuM ke gurupaNAnA padathI khasI gaelo che. bebI ne sAdhu keNa te oLakhI na zako. bebI ne sAdhunuM daSTAMta sAMbhaLIe. devatA kahe che ke huM te vakhate Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI hAjara hatA. sAdhu kahe tyAre mAruM uparANuM kema na lIdhuM? bemAM dhobI koNa ne sAdhu koNa? e huM samajI zakyA na hatA. veSamAM sAdhu hatA paNa huM sAdhupaNuM veSamAtrathI gaNato na hato. pariNatinI apekSAe sAdhupaNuM gaNate hate. tamArI sevA vaMdana mahimA guNa gAto hato te tamArA bhekhane lIdhe naDuiM, paNa pariNatine lIdhe. kuragaDumuninI samatA pariNati A ja vAta karagaDunI kathAmAM paNa sAMbhaLIe chIe. cAra mahinA, pachI traNa mahinA pachI be ane eka mahinAvALA tapasvI sAdhuoe tapasyA karI che. kuragaDu RSIne savAranA pahoramAM dararoja eka ghaDe cokhA khAvA joIe. kuragaDune savAranA pahoramAM nakArazIne vakhate ghaDe bharIne cekhA joIe, tethI ja tenuM nAma kuragaDu. kura eTale cekhA gaDu eTale gha, cekhA ghaDe bharIne joIe. saMvatsarI jevA mahAna parvane dahADe paNa tapasthAmAM mIMDuM che. saMvatsarIne dahADe jene ghaDo bharI cokhA khAvA che, te tapasyAthI keTalA dUra gayA che? eka jainakuLamAM baccuM hoya te paNa bane tyAM sudhI saMvatsarIne upavAsa kare che. A sAdhu chatAM saMvatsarIne dahADe ghaDo cokhA khAvA joIe. A sthiti che. ahIM ulaTuM leze nahiM. kAraNa tame kaho ke e saMvatsarIne dahADe cokhA khAtA hatAne? paNa AgaLa tenI pariNati pakaDaze. pote pAtarAmAM cikhA laI AvIne cAra mahinAvALAne vinaMti kare che. pelA tapasvIo kahe che ke-kaI jAnavaranA bhavamAMthI A Avelo che ke kSadhA paNa sahI zakatuM nathI. cAra mahinAvALAne vicAra karavAno hato ke varyAtarAyane kSayopazama nathI, tethI A bicAre saMvatsarIne dahADe paNa upavAsa karI zakato nathI. A vicAravAnI jarUra hatI. aMtaraMgathI raMgAelA kuragaDu moTA tapasvI sAdhu pAtarAmAM thuMkayA. kuragaDue thuMka dekhI vicAryuM ke jyAre paraThavavA gya kuMDInuM sAdhana meM na rAkhyuM tethI AmAM thuMkyA ane te thuMka paNa tapasvIonuM mArA bhAgyamAM traNa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 99 muM . mahinA, eka mahinAvALA, be mahinAvALAe e rIte thuMka nAMkhyuM chatAM kuragaDunA manamAM ema nathI AvatuM ke A tapa tapIne zuM ukALaze? pote vicAre che ke-huM saMvatsarIne dahADe AvI rIte ullAsamAM nathI Avato. emaNe zuM karyuM paNa jema gaLI baLada paNa cAbakhe khAya to kaMIka cAle, te tenA karatAM A AtmA muMDe che ke-ATaluM thayuM chatAM haju tapamAM vIllAsavALo thato nathI. mArI bhUla che? meM kuMDI lAvIne rAkhI kema nahi? pitAnA pAtarAmAM potAnA bhejanamAM thuMke che. tyAM kaI bhAvanA che? e bhAvanAmAM pote tanmaya thaI jAya che. khAvA bese che, tapasvI AvIne hAtha pakaDe che. pote vicAre che kemane A tapasyAne raste joDavAne mATe ATalI badhI mahenata kare che. mAre AtmA ke naphaTa che ke-AvI rIte joDe che chatAM joDAto nathI. dhanya emane ke sUcanA mAtrathI be, cAra, traNa ane eka mahinAnI tapasyAe te tapasvIo kare che, paNa huM haju udyasAyamAna the nathI. IzArAthI samaje te mANasa, dhoke samaje te Dhera, paraMtu dhoke paNa na samaje te Dhora karatAM paNa gayA. tapasyA vagara karmakSaya karavA samartha kaI cIja nathI-ema A samajyA che. AtmAne ujajavaLa karavAmAM tIvra kAraNa hoya, karma saMskArane kApI nAMkhavAvALI kaI cIja hoya te tapasyA che. ATalA vacanathI cAra, traNa, be, eka mahinAnA upavAsanuM tapa te bhAgyazALIo karavA lAgyA, IsArAmAM samajelA, huM IsArAmAM na samajyo. are sAdhue zU karI samajAvyA, chevaTe paNa na sama. mArA kalyANa mATe emane hAtha pakaDavAnI jarUra paDI, to e paNa na sama . A uparathI ulaTuM na leze ke kuragaDue kayAM upavAsa karyo hato? paNa kuragaDunuM kArya tAravaje. jyAre khAvuM paDatuM haze te tenI sthiti kaI haze? tyAM kaTapUtanA devatA AvIne jyAM cAra mahinAvALA sAdhune oLaMgI jAya che, cAra mahinAvALe chatAM abhimAnanI dazAe caDyA ke mane vaMdanA karyA vagara devatA jAya che. devatA kahe ke huM bAhya AcaraNane namatI nathI. traNa mahinAvALA pAsethI, be mahinAvALA pAsethI, eka mahinAvALA pAsethI devI khasI. kuragaDunI pUrve je bhAvanA jaNAvI che te pitAnA AtmAnI niMdA kare Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI che ane AtmabhAvamAM AgaLa vadhe che. hAtha pakaDavAvALAne upagArI gaNe che. AvI rIte A che kayA karmo karyA che? te mane kevA naDe che? A AtmaniMdAnA vicAramAM kevaLajJAna thayuM. tyAM devatA cAre tapasvIone kahe che. tamane vaMdanA na karI, ene vaMdanA karavA AvI tenuM kAraNa de. huM tamArA bAhya veSa ke vartanane namatI nathI, stavatI nathI paNa tamArI AtmAnI pariNati je sAdhupaNAne lAyakanI che tene ja huM namuM chuM ane stavuM chuM. tethI cAre tapasvIne oLaMgIne kuragapune vaMdanA karI. dhobI ane sAdhu vakhate devatA kahe che ke bebI ne sAdhu koNa? te mane oLakhANa na hatI. tevI rIte veSa ane bAhyathI tame sAdhu paNa vastutaH aMtaraMgathI raMgAela sAdhu kuragaDu hatA. * zuddha devAdi e ApaNA AtmAnuM samyakatva nathI. zatru, mitra, svajana, parajana hoya, badhAne tAravAnI buddhi hoya tene guru kahevAya. zuddha guruthI ApoApa jagatanuM kalyANa thaI jatu hoya te kema nathI thatuM? zuddhaguru e AtmAnuM samyaphatva nathI. ApaNA AtmAmAM nirmaLa bhAvanA hoya, malIna bhAvanA na hoya te ja guru kalyANanuM kAraNa bane, paNa kalyANa karI detA nathI. guru bhale zuddha hoya te paNa guru e samyaktva nathI, tema dharmanI zuddhakriyA samyaktva nathI. e samyaktva hoya to cAra, traNa, be, eka mahinAnA upavAsavALA zuddha gurunI tapasyA e samakita gaNAya. gautamasvAmI AkhA jagatane samakita karanArA thAya. gurumAM guruva ane devamAM devatva che, paNa bIjAnA AtmAnuM samakita nathI, jyAre AtmA mArgane samaye heya tyAre jaMgalamAM bhUlo paDelo manuSya eka saDaka upara pATIyAmAM potAnA gAmanuM nAma dekhe te bIjI bAra vATa hoya tene cheDI daIne potAnA gAmane pATIye caDe, ene pATIyuM paga kheMcanArUM nathI, hAtha kAna pakaDanArUM nathI, paNa e pATIyuM ene samajaNa Ape che tAre je gAma javuM che e gAmane raste A che. A samajaNa maLyA pachI bAra mArgo-vATa hoya te tarapha dhyAna Ape nahiM. evI rIte je AtmAnuM svarUpa samaje kevaLajJAna-darzana vItarAgatA, anaMta Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 99 mu [ 47 vIvALA evA AtmA jenI samajamAM Ave te anaMtajJAna darzana vItarAgatA anaMtavIya-sukhapaNAne pAme, pachI khIje STi kare zAnA ? vaTemArgu aMtaHkaraNathI sIdhI saDaka para ja caDI jAya. tevI rIte A AtmA e ja rastA dekhe. bIjA hArA upAya kare te paNa bIje raste jAya nahiM. bhUlelA musApharane gAmanuM pATIyuM maLyA pachI bIje raste kAI laI jAya te saheje jAya kharA ? jema musAphara pAte rastA jANe dekhe pachI ene lAkaDI mAre te paNa khIje vADhe caDavA taiyAra na thAya tevI rIte A jIva AtmAnuM jJAnAdi svarUpa pragaTa thavAnA rastA dekhe pachI lAkaDIe mAre te paNa bIjA raste utare nahiM. pATIyeemAM jJAna na hatuM, paga kheMcanAra na hatu. paNa IsArA ApanAra hatuM tevI rIte arihaMtadeva, zuddhaguru, zAstramAM kahelA AjJAdha e traNe mAtra isArArUpa che. je IsArA samajyA che te prANI khIjI vAte vaLage nahiM. vaLagavAnuM ApaNane che. tevI rIte samyaktva cIja zI ? AtmAnA pariNAmanI zuddhi. AtmA jo ka ne! kSacApazama karI kSaya ke upazama karIne te nirmaLa thayA hoya teA. bhaNelA dekhatA musAphara peAtAnA gAmanuM pATIyu' vAMce tyAM ja cAlavA mAMDe. tevI rIte A AtmA yApazamAdikathI niLa thayA haiAya tyAM potAnA meAkSamAga - rUpa gAmanA pATIyA dekhe ke tarata vaLI jAya. leAkeAttara mithyAtva kone kahevAya? jyAM zaheranI pAse AvIe tyAM te saDakAnA pAra nathI. gapha lata thAya tA kyAMnA kyAM caDI javAya. ahiM arihaMta sudhI pahoMcyA, paNa saDaka cUkayA tA cakkaramAM paDyA. arihaMta mahArAjane ApaNe samyaktvanI zuddhi mATe ArAdhavAnA. e jageA para bIjI rIte ArAdhIe teA saDaka cUkyA ema samajavu. A bhagavAnanI sevA karavA mAMDI tyArathI saMsAramAM meAjamajAha che. A bhaLatI saDaka AvI gaI. mULa saDaka cheADI zuddha devAdikane zuddhadevAdi mAnavAvALA chatAM te paulika IcchAthI mAne teA jainanuM mithyAtva agara leAkeAttara mithyAtva. kudevane deva mAne teA anya dharmInuM mithyAtva. paNa sudevane sudeva tarIke mAne paNa zA mATe mAne che? dhanA rAmA mATe mAne tyAre te jainanu Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI mithyAtva. A jago para eka vAta khyAlamAM levI ke ene mokSadAtA tarIke na mAne ane dhanadAtA tarIke mAne te mithyAtva. zuddha devane zuddha deva gaNe che. emAM laukika phaLanI IcchA te lakattara mithyAtva. paNa kyAre ? je emanuM mikSa dAtArapaNuM e zraddhAmAM na hoya to. je aMtaHkaraNamAM e hoya ke AtmAnuM kalyANa karanAra kevaLa mekSadAtA-AtmAne sarvathA udaya karanAra arihaMtadeva che. A mAnyatA hoya ane kadAca tenI sAthe laukika daSTie ArAdhanA thAya to mithyAtvamAM nahIM jaI zakIe. kADane hIre mAnanAre, hIrAnI kiMmata samajanAra koDI peTe hIre daI de to tene mUrkha kema nahIM gaNa? kAM to kaho ke koDanI zraddhA nathI, nahitara kaDIpeTe ApI kema ghe? je vakhate nagarane ghere ghAlI lazkara cAre bAju paDyuM hoya ane jyAM jIvana-maraNanI muzkelI hoya te motI sATe juvAra levI paDe che. AvA prasaMgamAM tene mUkha nahIM kahI zakIe. enI dhyAnamAM enI kiMmata che. juvAra ane motIne sarakhI kiMmatanA nathI gaNato paNa prasaMgane samaje che. A prasaMge motI karatAM paNa mAre e juvAra jarUrI che, e dhArI gherAmAM sapaDAele metI ApI juvAra le te paNa tene mUkha nahIM gaNI zakIe. tevI rIte jene lokettara tattvanI zraddhA che. jinezvaranA guNanI zraddhA che, mekSadAyaka tarIke aMtaHkaraNamAM vaselA che, evo manuSya kadAca kriyA pautralika-laukika-bAhya padArthonI apekSAe kare, te paNa teTalA mAtrathI mithyAtva kahI na zakIe. prathama mahatsava kene kare? eTalI zaMkA thavAne baLa bharata mahArAjA bhagavAna RSabhadevajI pAse pahelavahelA dharma pAmyA che. pachI cha khaMDa sAdhavA gayA che. RSabhadevane kevaLajJAna thAya che. bharata mahArAjAne caka ane kevaLajJAnanI utpattinA samAcAra sAthe maLyA che. pahelA vicAra Avyo ke-kone mahotsava pahelAM karUM? emAM to pitAnA AtmAne dhikkAya? zaMkA kaye sthAne ? nAnuM baccuM mAne ane kutarIne dekhe temAM zaMkA baccuM na kare ke-huM mAne vaLaguM ke kutarIne? evo adhama vicAra bharatane kema Avyo? Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 99 muM. [ 49 jema baccAne mA ane kutarImAM rahela pharaka khabara che tethI baccAMne rUMvADAmAM zaMkA nathI AvatI. cakra e laukika padArtha chatAM bharata cakravatI bole che ke-durgati denAruM che. tamAre deza kuTuMba vigeremAM kalyANa dekhavuM che. jemAM cha khaMDanA AdhipatyavALA cakrane paNa zA rUpe gaNe che? dugati denArUM gaNe che, evA durgati denAra cakane AtmAnI avyAbAdha sthiti denAra pitAnA kevaLajJAnane sarakhuM gayuM che. soLa pANIseLane parapara tala hoya che. eka bAju maNa ane bIjI bAju rUpIAbhArano kaI tola kare che? tolAI-sarakhAmaNI kaI vastunI hoya che. kevaLajJAna ane caka kema tolAya che? A kevaLa kalyANa karaze RSabhadevanuM, bhAratanuM kalyANa phakta occhava karavAnuM che, chatAM kevaLajJAnanA mahotsava pAse cakranI kiMmata keDInI che. jemane pUjA-mahotsava nakAmA hoya, temaNe bhAratanI hakIkata dhyAnamAM levI. kevaLajJAnane occhava ane cakaratna pitAne maLyuM che, chatAM cakaratnanA occhavanI gaNatrI nathI. e lagIra manamAM nathI AvI. mahotsava Ane karuM ke Ane? A benI tulanA karI. bharata vicAre che ke sonuM e uttama dhAtu che, acala svabhAvavALuM che, evI te dhAtune eka kALA meMDhAvALI caNoThIe toLAvuM paDe. je caNoThIthI agni sahana thaI zakate nathI. huM ke mUkha ke kevaLajJAnane cakra sAthe teNuM chuM ! prasaMgavazAt karelI zubhakiyAne kevI gaNavI? bharata dezanA sAMbhaLyA pahelAM kaI sthitimAM hatA? haju bhAgavAnanI dezanA sAMbhaLI nathI. dezanA sAMbhaLyA pachI pote cha khaMDa sAdhavA gayA che. tyAM varadAmAdi tIrthane svAdhIna karavA devatAnI ArAdhanA mATe aThThama karyA te bharatane samakitI kahevA ke mithyAtvI gaNavA? aThThama karI traNa poSaha karyA che, chatAM zuM gaNavA? AmAM cakakhuM che. kevaLa devatA sAdhavA badale ja aThThama-poSA karyA che. tevI rIte bharata cakavartInI peThe abhayakumAre dhAriNInA dohalAne pure karavA devatAne ArAdhavA aThThama karyo. kSAyika samakitI kRSNa mahArAje devakInA tiraskAranA vacanane lIdhe devatAne ArAdhavA aThThama karyo to zuM mAnavuM ? kRSNa, abhaya ane bharata vigere mithyAtvI mAnavA ke nahiM? AjanI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI pravRttimAM A "viviyA remi " mATe eka navakArane kAussagna e eka jAtanI tapasyA kharI ke nahi? zA mATe kSetradevatA mATe tapasyA karI che, vecAvALAnaM zA mATe bele che? subhadrA zrAvikAe kalaMka TALavA aDDama karyo, sudarzananI strIe potAnA pati para Avela kalaMka TALavA aDDamane kAussaga karyo. sAdhya daSTi barabara che. chatAM saMjoganuM vikaTapaNuM dekhI sAdhyadaSTi rahyA chatAM vikaTa prasaMge TALavA mATe karAtI zubha kiyA e mithyAtvanI kriyA nahIM kahevAya paNa te vyakriyA kahevAze balake bhAvakiyA nahiM kahevAya. AtmakalyANa mATe na hoya te dravyapUjA. je paugalikamAM cheDe hoya te dravyakriyA kahevAze, zAsananI helaNa bacAvavAnI khAtara sudarzana nanI strIe kAussagna karyo hate, subhadrAe potAnI beAbarU bacAvavA mATe AgaLa muddo dharamanI helaNa mATe kArya karyuM hatuM, paNa yAvaccagarANuM kahI AgaLa dharamanuM nivipaNuM mAgyuM che. paNa bharata, abhaya ke kRSNane sIdhe ke ADakatare dharma sAthe eke saMbaMdha nathI. tevI kiyA hoya to dravyakriyA kahI zakAya. teTalA mAtrathI paNa mithyAtva kahI zakIe nahiM. avaMtIsukumAlanI dIkSA kevI gaNavI? avaMtIsukumalajInI kathA sAMbhaLI haze. Arya suhastinA ziSyo nalinI gumaadhyayana bhaNatA hatA, e vacana anusAre avaMtIsukumAle adhyayana sAMbhaLyuM. zabdane AdhAre tyAM Ave che. zravaNa karela zabdanI ekAgratAmAM jAtismaraNa thayuM. mahArAja ! tame tyAM hatA? nA. tyAre A badhuM kayAMthI jANo cho? sarvajJabhagavAnanA zAsanamAM vartatA zAstrothI. pile kahe che ke tyAM javA (nalinIgulma) mane upAya batAvo. hakIkata jANe che te nalinI gulma vimAnamAM mAre pAchuM javuM che te te kevI rIte javAya? prazna dhyAnamAM rAkho. Arya suhastisUri uttara de che. sAdhupaNuM pALavAthI. AjakAlanA zrotA hota te kahI deta ke mahArAje dIkSAne dAMDe pakaDyo che. A ekAeka chokaro 32 strIo tAjetara paraNele, chatAMdhaNIe batrIza yuvatIone raMDApa Avaze ane bairIo tathA mA jhurIne maraze, chatAM dIkSAnuM muzaLuM jyAM tyAM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 99 muM | [ 51 ThakayA jAya che. prarUpaNuM to koIne paNa Dara rAkhyA vagara yathArtha karavI. AjakAlanA evA dharmavirodhI lebhAguonA baDabaDATane zAsananA rAgI sAdhuo gaNakAre nahIM. zAsana tarapha lakSya rAkhanArA e bicArA arUcivALA meMthI cAhe te bake tenI darakAra kare naDiM. Aryasuhastio sApha kahyuM ke dharma karavAthI nalinI gulma vimAnamAM javAya che. cekhuM kahyuM paNa moghama na kahyuM. zAsanane anusarIne cAlavAvALAe eka dhyAna rAkhavAnuM che ke iMdra, caMdra, nAgedrathI prarUpaNAmAM DaryA te mithyAtva AvI jaze. AcaraNamAM cAhe jeTaluM kare temAM mithyAtva nathI. ahIM sAdhupaNAthI ja nalinI guma maLavAnuM jANe che. virodhIthI DarI sAmAnya dharma zabda kahetA nathI. pelAe e dhu dharma Apo ema kahI dIdhuM. ahIM kSetra sthAna makAna khoLI khoLIne AcArya sAdhu thAkI gayA hatA tyAre vastI mATe vAhanazALA maLI che. zayyAtara paNa e che. bIjuM sthAna nathI. rajA levA mokalyo. jANIe chIe kemoha melanArano maryo che, paNa rahenArane moha maryo nathI. jIvato mahekANu mAMDe enI apekSAe kaI mata rokAya che? javAvALA uMdho vicAra tye zuM karavA? ADe page (marI) jaze te AkhI nAtane chAjIyA levA paDaze. ume page (dIkSA levAI jaze te kuTuMbIne ja chAjIyA levA paDaze. vicAre jyAM AkhI vAta chAjIyA lenArI thAya ane cAra chAjIyA levAvALA thAya temAM nukazAna kayuM? avaMtIsukumAle e vicAryuM ke-rajA levA mokalyo che. rajA maLavAnI nathI ane emaNe nA kahI to paNa cAlI nIkaLyo. hAthe lagna karyo ke turata Arya suhastie rAtre dIkSA ApI. A dIkSAnuM prakaraNa kSetra zayyAtara saMbaMdhamAM e vicAratA nathI. avaMtImAle nalinI gulamamAM javA mATe dIkSA lIdhI ane Arya suhastie tevI dIkSA ApI te bannene mithyAtvI gaNavA? tattva e ja ke-jene enA paramaphaLanI zraddhA na hoya, bhodadhi tAranAra tarIke jenI zraddhA na hoya ane padagalika mAnyatA hoya te mithyAtva ane sAdhyadaSTinI mAnyatA hoya ane kadAca prasaMgavazAt zubhakriyA kare che te kriyAnuM nAma dravyakriyA. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI karmanirjarA sivAya bIjuM yeya na rAkhe. AthI tIrthakarAdine mAnIe ane padgalika mATe karavA mAMDayuM eTale ApaNe judI vATe caDI gayA. pagalika IcchAnI vATe caDI gayA te kalyANa kayAM meLavavuM? e ja tIrthakaranI pUjA karatA abhimAna, kedha. ISyamAM cAlyA jaIe chIe te vItarAganI vATa bhUlI jaIe chIe. tame cityavaMdana karavA beThA, stuti belavA beThA te vakhate prazaMsA kare te vakhate kulAI jaIe chIe. chaganabhAInuM banAveluM stavana sAruM heya ne pitAnuM banAveluM na kahevAyuM ke e ja dAnata rahe ke kayAre khaseDuM. stutimAM tamane Adeza na maLe ane sarakArane maLyuM hoya te mahArAja avasara ucita jANe ke samaje nahi, tarata bolavA mAMDIe ke aNasamaju-viveka vagaranA. vATa cUkAI. bIjAnuM stavana kahevAI gayuM, tAruM na kahevAyuM paNa stavana zA mATe karyuM hatuM ? tArI stuti mATe ke tIrthakaranI stuti mATe? pitAnA stavana kahevaDAvavA mATe tIrthakaranA stavanene aMge niSedha karI de che. A zuM kare che? vATa bhUla cho. bhagavAnanI saDaka upara ghaNI saDaka phaMTAelI che. saDaka pharI gaI to AtmAno ghANa nIkaLI jaze. e pATIyAnA akSaro para dhyAna Apaje. pATIyAmAM zuM lakhyuM che? kamane kSaya pazama ke upazama thAya te dhyeyathI tvarAthI cAle. bIjAe niSkAma niHsaMga anuSThAna kahe che, paNa tame te badhA anuSThAna mATe eka ja dhyeya rAkheluM che. jyAM sAdhunA anuSThAna tapasyAnuM varNana cAlyuM tyAM paNa karmanA kSaya upazama ane kSaye pazamanuM dhyeya rAkhavA jaNAvyuM che. A lekane mATe tapa AcAra agara te zubhakiyAo paraleka mATe paNa na karo. kIrti prazaMsA ItyAdika mATe paNa tapasyA AcAra na kare. kamanirjarA A eka ja vastu tame dhAraNa karo ane mekSamArgamAM javAya, ATalA mATe. zabda pATIyAmAM che te vAMce, karmanirjarA sivAya bIjuM kaMIpaNa tamena tapAse. zuddha gurune aMge zuddha gharmane aMge e lakSya kayAre rahe? karmakSayanI buddhie ArAdhavA, e jyAre rahe? jyAre AtmAmAM tame deva, guru, dharmanI ArAdhananuM phaLa utpanna thanAruM, TakanAruM ane vadhanArUM yAvacaMdradivAkara sudhInuM phaLa mAno te karma kSayanA dayeyathI Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 99 mu. [ 53 jarAka paNa na khaseA. zuddha devAdika e mAtra tamArA AlaMbana che. e musAphara nathI, e gADI che, gADImAM musApharI karA paNu paiDu aLada ke gheADA musAfa nathI. musApharI aMdara beThelA che. mAkSe javA mATe deva, guru, dharma e gADI gheADA ne cakkara che, e vagara musAphI na thAya, paNa gADImAM beThela musApharI khADamAM paDe te gADI gheADA ane cakkarane zuM nukazAna thAya evI rIte dhama . AtmAmAM utpanna thanArI TakanArI, vadhavAvALI cIja mAne ATalu` chatAM sadupayAga, durupayAga, anupayAga, enA phaLeA kevI rIte prApta thAya te sa MbaMdhI jJAna ApaNI pAse nathI. vijaLInA jhabakArA jeTalI AtmAnI pariNati alpa che. ApaNA AtmAne devAdikanI AdhInatAmAM sAMpavAnA che. jema kSaya rAga thayA hAya. thaDa sTepanA japzana ke je chellA pagathIe asAdhyadazAmAM gayA hoya, te vaidyane AdhIna kevA thAya che ? tevI rIte A AtmA karAgathI asAdhya gaNe te vakhate vIravaidyanA vacanane AdhIna kevA thAya che. chekarA pAsTa mAstarane ThagI AvyeA. paisA kharacI TIkITa laI coMTADavAne badale coMTADyA vagara nAkhIne AvyA. TIkITa khIssAmAM nAkhI dIdhI. A cheka pAtAnA manamAM phAyadA samaje che, paNa khamaNuM nukazAna karyuM. evI rIte A janezvaranA mahelamAM dAkhala thai kuTuMbAdikamAM kAMIka unnata dekhI mAja mAne che ne phAvyA mAne che. dhana, zarIrabaLa maLe teA phAvyA mAne che. vagara TIkITe kavara nAkhI AvI peAtAne phAvyeA mAne che, tema A jIva mAhanIyanA cALAmAM cakrAve caDhyo che ne mAja mANe che. AvI dazA A jIvanI thaelI che. tethI peAte vicAra kare che ke AkhA divasamAM cAvIsa kalAkamAM AtmAnI pariNatine aMge TAIma keTalA? tamArA kALajAthI tame sevA-pUjA, sAmAyaka karatAM Daro che! keTalA ? aMtaHkaraNathI dharmanI pariti vIjaLInA jhabakArA jevI ane mAhamAM mahAleA che. kevI rIte ? mAthApura. vaidyanI AdhInatA kabUla kare, kupathyanA kAthaLA bheLA kare ane pathyanA chAMTA paNa na le. tevI rIte kALA mahelanA cAra zrAvake pote samaje che ke-vIranA vacanamAM AdhIna thaelA chuM. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI paNa badho vakhata mohamadirAmAM madonmatta thaI pharuM chuM. vIravacanamAM kSaNa paNa jhukAvI zakato nathI. te mATe te dharmI zrAvake pitAne adharmI jaNAve che. AvA dharmiSTha zrAvako samudAyamAM khullA dilathI pitAnuM adhamapaNuM jAhera kare che. tethI laukika ane lokottara daSTithI te dharmane upayoga zI rIte thAya ane sAgArI dharmane aMge cAturmAsika kAryo kayA karavA te AgaLa jaNAvAze. pravacana 100 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI 1 guruvAra. vakIla sarakhuM vA-cAtuya. zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke A saMsAramAM ApaNe eka sarakhI rItie mAnIe chIe ke-duniyA phAnI che, ke keInuM nathI. e banne paraspara kahevAya che, paNa A vAkya aMtaHkaraNathI bolAya che ke sAMbhaLeluM belAya che? mAtra kahevAne mATe ja, bIjAne dIlAse de hoya te vakhate e vAkyane upayoga karIe chIe. amuka prasaMge amuka vAkya bolavuM e vacananI caturAI che. je ema na hoya to aMdara keTaluM ramya che te tapAsa? jagataneasAra kuTuMbane svArthanA sagA gaNyA ane pApa punya joDe laI javAnA chIe, A badhuM bolAya che. kevaLa vacana cAturIne aMge, e sivAya aMtaHkaraNathI belAtuM hoya te vicAra karIe. vAcAturI eTale vakIlanI dalIla. vakIla vAdIne hoya ke prativAdIne heya te eNe je kesa hAthamAM lIdhe te kesane yegya dalIla raju kare je jAtane gunha hoya tene vakIla thayela hoya ane prativAdI kahevA Ave te paNa tene vakIla thAya. jiMdagI sudhI prativAdIne vakIla thavAya ja nahi ema vakIla Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 100 muM. [ papa kahe ja nahi, vakilane kaMI nahiM. bApa-chokarAne vArasA mATe kesa hoya te ene e vAdIne vakIla thAya che, kAma paDe te prativAdIno paNa vakIla thAya. korTa vAdI-prativAdI banene vakIla thavAne mATe nA pADe che. chatAM enA e kesamAM korTa chUTa Ape te eka korTamAM vAdIne ane prativAdIne vakIla thAya che. ene te vacananI caturAInA paisA meLavavA che. tevI rIte ahIM vivAhAdikamAM hasavA taiyAra. gamagInImAM revA taiyAra. vacananI cAlAkIvALA vakIlanI peThe ghaDImAM dilAsa detI vakhate darekane kahe che ke-saMsAra duHkhanI khANa che, nahIMtara jJAnI saMsAra zuM karavA chaDI ghe? paNa kevaLa vakIlAta ane tethI ja ApaNe kaIne kaI ghAlI gayo hoya ne pharIyAda na karavA devI hoya te pUrvabhavane leNadAra haze ane uzkere hoya te AvI rIte AvA nabaLA vakhatamAM AvA kAraNamAM ApelA paisA na Ape te khabara levI joIe. AvI rIte kamAya che. zA mATe na Ape? A pramANe ApaNe ja kahIe chIe. saMsAranI raMgabhUmi para AtmArUpa ekaTara nATaka bhajavanAra che. saMsAramAM judA judA bhava mATe zAstrakAre paNa nATakarUpe pratipAdana kare che, tamArA eka ja bhavanuM nATaka juve. je vakhate jevuM nATaka bhajavavuM hoya te vakhate te veSa tame bhajave che. A bhavamAM kevaLa vacananI caturAIthI aniyamita pakSonA pakSakAra banIne kevaLa nATaka bhajavIe chIe. evI rIte nATaka bhajavanArane korANe mUkIe, nATakIyA ne tamArAmAM pharaka kayAM paDe che te tapAse. nATakIyAne phakta nokarI sAthe saMbaMdha hoya che. tame te nATakano veSa laI beThA che ne temAM valakhA mAre che. nATakIye nATaka kare mahArANuM pratApanuM. nATakanuM pAtra heya, bahetara killAo tAbAmAM kare chatAM nATakIyAnA manamAM kaMI nahiM. vicAre te killAe nathI ane mahArANA pratApa paNa nathI. nATakIyA tarIke rahe to upadezane lAyaka. cAhe vivAha thAya ke chokaro jame agara te avasare dhanADhya hAya, AbarUdAra hoya to te vakhate eka ja vicAra rAkhe ke huM to mAtra AyuSya bhogavavAne nATakIya agara te ane huM te Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI adhikArI chu. A karmAMrAjA je hukama kare te bhajavavAnA chuM. jema menejare je rItie pATa nakkI karyA hoya te rIte ekaTare bhajavavA ja joI e. evI rIte mArA menejara karyuM. teNe pAnA je veSa bhajavavAnuM nakkI karyu. hAya tevA veSA A AtmA bhajave che. kharekhara saMsAra-ragabhUmi para AtmA nATaka bhajavanAra ekaTara che ane ekaTarapaNAnu` kA` ka rUpa menejaranA hAthamAM che. mahArANA pratApanA pAtrane AkhuM rAjya gumAve teA kALajAmAM lagIra paNa DAgha na hAya, AkhA killA sara kare teA eka rUvADe AnaMda paNa na thAya. mAtra menejaranA hukama pramANe pA bhajavyA kare che. mArAthI hukama ahAra kaMI paNa thaI na zake. nATakIyA pArTamAM Ave tyAre hasavAnu rAvAnuM nakkI karyuM' hoya tyAM hasavu` raDavu' ja paDe. tAlI thappaDa vigere kahyA pramANe karavuM ja paDe duniyAne AkhA veSa bhajavI atAve, duniyA na jANe ke menejara karAve che. ekaTara pAte ja kare che ema ja lAge. jee kama siddhAMtane mAnanArA nathI, te ema jANe che ke huM ja karU chuM. nATakanI rItine samajanAre ekaTara A bhajave che te cAlAkI menejaranI che ema mAne che. evI rIte ahIM tame ekalA nATaka dekhanArA sarakhA tamAsagIra samajatA hai| te tamAre paNa eTaluM samajavu joIe ke-jagatamAM je bane che te ApaNe ekaTara tarIke banAvIe chIe. menejara badhuM gAThave che. kama-menejaranI AjJA pramANe nATaka karatAM paNa tame sAvaceta rahe che, teA huM paNa kama-menejaranA ekaTara chuM. A paNa badhA karmAM menejaranA ekaTara che. zAstrakAra bhavanATaka zabda kahe che te keTalI DhIvaraSTithI kahe che. bhavanATaka tarIke janma bhAse temane judI judI pravRtti chatAM kaIka upadeza kahI zakAya. e kANu hoya ? aMtarAtmA samakita thaI peAte ekaTara banyA che, kane menejara mAne te ja AkhA saMsArane nATaka mAne. ApaNe harSanA vakhatamAM, zenA vakhatamAM agara sukha-duHkhanA vakhatamAM anukULa ke pratikULa vakhatamAM ApaNe bhavanATakIyA tarIke AtmA veDhAtA nathI. nATakIyAnA AtmA kuzkAnA roTalAmAM paNa duHkha vede nahiM, tevI rIte A AtmA cakravarti hoya ke nArakInA duHkha bhogavatA hoya te paNa Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 100 mu. [ pa7 karmanI kaThaNAI mAne, paNa manamAM duHkha vede nahiM. vicArajo ke-samakita kayAM che ? tamArA zabdomAM tame samakita rAkhe te tamArUM meM kaI pakaDavA AvatuM nathI. sahu sahunA manamAM savAzera, ke piNA zeranuM nathI. vastusthitie vicAre te samyaktva kayA kaThAramAM che. AtmA duHkhamAM viMdhAya nahiM tene ja aMtarAtmA kahIe chIe. traNa prakAranA AmA traNa prakAranA AtmA, 1 bahirAtmA, 2 aMtarAtmA ane 3 paramAtmA che. AtmasvarUpe eka ja che, paNa jema pANI svarUpe eka chatAM judA judA raMgamAM maLeluM pANI judA judA rUpe dekhAya che-lAlamAM, lIlAmAM, pILA rUpamAM (raMgamAM) maLeluM pANI judA judA rUpe dekhAya che. pANapaNAmAM koI jAtane pharaka nathI. pharaka phakta judA raMga maLyA tene che. tevI rIte AtmapaNamAM traNa prakAranA AtmAmAM keIpaNa jAtane pharaka nathI. je bahirAtmA te aMtarAtmA ane te paramAtmAno AtmA che. traNemAM pharaka nathI. pharaka joDenI upAdhine che. pANImAM bhaLelA raMgane pharaka hovAthI te pANI judA rUpe mAlama paDe che. tevI rIte A AtmAmAM svarUpathI kaMI pharaka nathI. pharaka phakta upAdhine che. upAdhimAM UMdhAcattA thanArA keNa heya? enuM ja nAma bahirAmA. nATakamAM ekaTara bane ane potAne pAdazAha gaNe, rAjAne veSa bhajave che ane pitAne rAjA mAne che. tevI rIte A jagatamAM karma menejaranA hukama pramANe aneka prakAranI gatimAM rakhaDIe chIe. eka bhavamAM aneka vyavasthA bhegavIe chIe. ApaNe upAdhine AtmAnI mULa sthitimAM mAnI laIe te ApaNe bahirAtmA ane mithyAvIo ja chIe. samyaphIone bahirAtmapaNuM na hoya. have vicAre ke-tame bahirAtmapaNuthI keTalA dUra rahe che? pite duniyAdArInI koIpaNa kriyAmAM huMpaNanI asara karI le che. te vakhate aMtarAtmApaNuM kayAM rahyuM? A bahirAtmapaNuM kahevAya. aMtarAtamA tattvatrayIne bAdha AvavA na de. cAhe jevA saMga hoya chatAM jeo pitAnA svarUpane cheDe mULa sthita vyavasthA AkAranI gati. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNuM nahiM, kamanA hukama pramANe A veSa bhajavAya che evuM jANe ane evA je aMtarAtmadaSTivALA hoya tevAone anukULatAmAM AnaMda ne pratikULatAmAM aphasesa hotuM nathI. karmanA karelA vikAro bhegavuM chuM evuM mAne tevAone aMtarAtmA kahevAya. tyAre aMtarAtmA eTale samyagadaSTi ane e zuM duniyAnA kAmathI alaga hoya? je upAdhimAM viMdhAya te mithyASTi paNa jo tame prazna kare che te hisAbe gaNIe te dezavirati guNaThANuM muzkela che, avirati samyagRSTinuM guNaThANuM e paNa muzkela che. e guNaThANa kene hoya? daSTie aMtarAtmA chatAM pravRtti duniyAdArInI hAya, vrata, paccakhANa na laI zakyA hoya e cothe guNaThANe che. hRdayamAM aMtarAtma-daSTi che. vrata, paccakakhANavALA pAMcame guNaThANe hoya, samyakatva hovAthI aMtarAtma daSTi mAnavI paDaze ane teo dezathI viramIne rahyA hoya che. eka Ane virati ne paMdaraAnA chuTAcheDA rAkhyA te zAthI? emAM paNa karmarAjAne prabhAva che. tethI kRSNa, zreNika vigere mahArAjA sarakhA jinezvara pAse stuti karatA bole che ke-pUrva karmanA udayane lIdhe AraMbhamAM Asakta, viSaya kaSAyamAM vahI gaelA, kuTuMbanA kIcaDamAM khUcelA amArA jevA pAmarane uddhAra kare. e badhA aMtarAmadaSTivALA kharA ke nahiM? AraMbhAdikamAM rAcelA mAcelA ane khUcelA kema hoya? jo evA hoya te aMtarAtmadaSTivALA kema kahevAya? temane AraMbhanI Asakti hatI. AraMbhAdikamAM mAcelA chatAM jema jhaverAtane vepArI khAvA beThe hoya ane joDe jIvana-uttama jAtinA motInI piTalI rAkhI hoya, dhyAna khAvAmAM hoya, khAvAmAM lInatA chatAM metInI poTalI upara keIne hAtha nAkhate dekhe te khAvAmAM rasa nathI cAkhate-ema nathI, paNa khATuM, mIThuM, kaDavuM hoya te te rUpe khoTuM gaNe che, paNa pelI jIvana piTalInuM lakSya cUkatA nathI. tevI rIte avirati samyagadaSTi, vrata, paccaphakhANa vagarane, AraMbhamAM DUbele, kaSAyathI rahita nahiM thaele, chatAM paNa enuM lakSya tatva tarapha. jema pele piTalIne kaMI garabaDa thatI hoya te khAvuM choDI gha, piTalIne age kaI paNa paMcAta ubhI thAya te vakhata bhUkheDAMsa hoya ane parANe traNa upavAsa karyA hoya te Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 100 muM. ' [ 59 pAraNuM vakhate zI vale hoya? teve vakhate paNa e manuSyane bhojana tarapha kevI prIti heya? jenAthI eka upavAsa banatuM nathI, traNa upavAsa karyo hoya evo manuSya khAvA mAMDe te vakhate bhejanamAM ke lIna hoya? pAse paDelI motI ke jhaverAtanI piTalImAM lagAre bedarakArI ke upekSA hoya kharI? tevI rIte duniyAdArImAM pravartelo rAjya karato hoya chatAM paNa deva, guru ke dharmanI vAta Ave te vakhate rAjya javuM hoya to bhale jAya, kuTuMba virUddha paDatuM hoya te bhale paDe, duniyAnI nItinuM nakhoda jAya to bhale jAya, paNa jIvana motInI pioTalInI mAphaka deva, guru, dharmarUpa tavatrayIne koI divasa bAdha Ave na joIe, jema zreNike kuTuMbanA ka9pAMta paNa sahana karyA, bhayaMkaramAM bhayaMkara guhe pate javA dIdhe, chatAM uttama jIvanamatInI poTalI para prItisamAna taprIti khasI nahiM. zreNikanI tasvaprIti tamane yAda haze kemetAraka munine zreNika mahArAje kanyA para NAvI che. metAraja muni mahArAjA zreNikanA jamAI che. e muni sonIne tyAM gocarI AvyA che. sonI zreNika mATe traNe kALa sonAnA eka se ATha javalA pUjA mATe taiyAra karI de che. zreNika traNakALa jinezvaranuM pUjana karatAM sAthIo 108 senAnA javane kare che. devane senAnA java hoya to e zuM ke anAjanA java hoya to paNa zuM? AvuM belanArA, devadravya kalpita che evuM bolanArA, AcAryoe devadravyanI jhALa ubhI karI che-evuM bolanAra hoya temaNe dhyAna rAkhavuM ke-mahArAjA zreNika traNakALa pUjana kare che. emane upAdhi nahIM hoya? rAjA eTale upAdhimaya AtmA. tamAre ekanA pAMca ghara thAya te kAyara kAyara thaI jAo cho, rAjA nirUpAdhi hato tema svane paNa kapI zake che? dharmanI kiMmata upAdhine choDavAmAM che. nANunI chUTa vakhate ane kAIsIsa-paisAnI taMgI hoya te vakhate dhIrelI rakamamAM pharaka che? hamaNe chUTa nathI mATe nahiM ApuM--evuM kahenArane ke gaNo cho? are phalANA bhAIne AMkhamAM zarama nathI-ema bele che ne? lagIra upAdhi AvI eTale pUjA nahiM bane? paDikkamaNuM kayAMthI karIe? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNa A belanArA dharma pratye AMkhanI zarama vagaranA kharA ke nahiM? cAhe jevI bhIDamAM AbarU pratye zaramavALAne nANuM devA paDe che. tame gharamane aMge AMkhanI zaramavALA paNa nathI. upAdhi AgaLa karI dharamane dhakko mAre che. zreNika upAdhi AgaLa dhare te svapnamAM paNa dharama karI zakata nahIM. e samajatA hatA ke-dhULa sATe A sonuM koNa na tye? to tene aMge athavA dharamanI kiMmata samajyA kayAre kahevAya? vagara Apattie vagara saMkaTe dharama thAya te karavA taiyAra, ApattisaMkaTa ane upAdhi AvI te dhakko daIe chIe. dharamanI kiMmata kaI samajyA che? upAdhi e peTane chokare ane dharama e zokyane kare che. dharamane zeSanA oramAna chokarAnI sthitimAM rAkhe che. zeSane cheka eTale duniyAdArIthI vivAhAdi pAlanAdi karavuM paDe paNa prasaMga na Ave tyAM sudhI, prasaMge zekyanA oramAna karAne seTIo paDe. evI rIte dharamanA kAma karIe chIe, paNa prasaMga ubhe thAya te dhakko kone mArIe chIe. tAva Avyo hoya te sAmAyika nahIM thAya, zaLIe caDhatA paNa aparAdhane aparAdha na gaNe ane pazcAtApa na kare tevAne ke gaNavo? maratA meM khoTuM karyuM -ema pastAvo na karanAra manuSya ke hevAna kahevAya ? ApaNe karamanI sajAne bhegavIe chIe. dharama gunhA aMge kayuM pariNAma AvyuM. te vakhate paNa karamane kharAba ane dharamane sAre gaNavA tayAra thayA nathI. upAdhinA eThA nIce dharamane dhakko mAravAvALA vicAra, zreNika tevA na hatA, tethI traNekALa bhagavAnanuM pUjana karatA hatA. pratimA te bhagavAna na hoya tyAre ane bhagavAna vidyamAna chatAM traNekALa pratimAnuM pUjana te zreNika kare che. bhagavAnanA vidyamAnapaNamAM mUrti na mAne te bAra parSadA besI na zake. cAre bAjunA khUNAmAM traNa traNa parSadA bese, eTale bAra parSadA thAya. bhagavAna pUrva dizAmAM bese che te naiRtya vAyavya vigere khUNAmAM besanAranI zI vale? kAraNa pUrvAbhimukhe bhagavAna che. IzAna khUNAvALA ane agni khUNAvALA deva-devIo bhagavAnanI sAmAM AvI zake ? kAraNe tyAM te bhagavAna nathI paNa mUrti che ema samajene? bhagavAna ane bhagavAnanI mUrtine pharaka nahIM mAnavAne lIdhe Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 100 muM [ 61 bAra parSadA barAbara besI zake. bhavanapati vyaMtara ane jyotiSka pAchalA khUNe, temanI devIo paNa pAchale khUNe che. je bhagavAna ane pratimAmAM pharaka hota te te devIe pAchaLa besI zakata nahi. dharmalAbha zabdane mahimA samavasaraNamAM rahelA bhagavAnanI mAphaka maMdiramAM rahelA bhagavAnamAM paNa pharaka na gaye. 'saMpratirAjAe base varasa para jIrNoddhAra karAvyA che ane te paNa chatrIsa hajAranI saMkhyA pramANa. A jIrNodvArane prasaMga kayAMthI? jIrNoddhArano prasaMga kayAre Ave? A uparathI pahelAM keTalA maMdira hovA joIe? tIrthakaranI hayAtimAM paNa tIrthakaronI mUrtio pUjAtI hatI. zreNika mahArAjA tIrthaMkaranI pUjA traNekALa tIrthakaranI haiyAtImAM karatA hatA. te paNa eTalA AdarathI ke je navA sonAnA java ghaDAvavA ane traNekALa ekaso ATha javane sAthIo pUre. teNe sanIne java karavA ApyA che. ahIM sanIe taiyAra karyA che. kaca pakSI senAnA javalA java dhAnya dhArIne carI gayo che. sanI bhikSA devA mATe aMdara jAya che. bhikSA cagya cIja laI te bahAra Ave che, tyAM javalA dekhAtA nathI. ahIM zreNikane pUjAne vakhata thAya te pahelA javalA bIjA taiyAra karI zake tema nathI. senI manamAM dhAre che ke mArI dazA kharAba thAya che. tenI A vicArathI bhAvi AphatathI DarIne munine javalA ApavAnuM kahe che. rAjAne pUjAne vakhata thayela che. je nahIM Ape to mArA prANa jaze. muni mauna rahe che ane kaMI jANutA paNa nathI. corInI zaMkA pachInuM mauna e corInI kabUlAta jevuM gaNAya. pelAe dekhyuM ke munie javalA lIdhA che. chatAM ApatA nathI. koNa jANe zI vyavasthA karI haze. munine vADAmAM laI jaI lIlA cAmaDAnI vAdharanI paTTIthI mastaka bAMdhIne taDake ubhA rAkhyA. bhIMjavela lIlA cAmaDAmAM komaLatA hoya. jema jema taDake lAge che tema tema kevuM sukAya ane kevuM kaThina thAya? khoparI kheMcAvA mAMDI ne khoparI phuTI ne marI gayA. metAraja je zreNikanA jamAI che. kASThanI bhArI keIe nAkhI che, tethI paMkhI jhabakaryo. teNe je javalA caryA hatA te teNe okyA. khaDa khaDa nIce Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI paDyA. pelAe dekhyuM ke have zreNikanA sIpAIne AvavAnA vakhata thayA che. muDadu' paDayuM che, zreNika sAMbhaLaze teA A vakhate mArI zI vale thaze ? tyAM vicAra AvyA ke eka ja raste bacu' tema chuM. mahArAjA zreNika e zuddha samyaktvI che, koI divasa sAdhune AMgaLI aDADe nahiM. AMgaLI aDADelI dekhe te jIvatA paNa mUke nahiM ane sAdhune AMgaLI aDakADaze paNa nahiM. ema dhArI tarata sAdhupaNuM laI lIdhuM. sAdhupaNuM samaje kANu ?- zreNika sAdhupaNAne samaje paNa traNa paisAnA tarakaDA na samaje. zreNika Ave nahiM tyAM sudhI mAro bacAva nathI. tarakaDo veSa khuMcavI lye tethI khAraNuM baMdha karyuM. sipAI A senI sAnI karI bUma mAre che. sAnI aMdarathI dharmalAbha kheAle che, paNa khAlatA nathI. seAnI dharmalAbha Ape che, sipAIe kahe javalA lAva, sAnI kahe dharma lAbha, sipAI e kahe TAIma jAya che, sAnI kahe dharmAMlAbha, sipAIo kahe che ke-zreNika khakhara laI leze, seAnI kahe dharmalAbha, sipAIe kahe zreNika pAse jaIne kahI daIzuM, sAnI kahe dhamalAbha, dekhA dha lAbhanA mahimA kevA che ? sAnInA du:khagarbhita vairAgya sipAI e dekhyuM ke aMdara dharmalAbha kahyA kare che. ApaNA mAlika sAdhune vaMdana kare che, te vakhate dharmalAbha kahe che. Ine A vAta nahIM kahetAM pAtAnA uparI zreNikarAjA pAse sIdhA gayA. kahyuM ke-AvI rIte ame javalA levA gayA hatA. ame tene ughADavA kahyu, javalA Apa ema kahyuM, paNa te te dharmalAbha kahyA kare che. tarata dha lAbhanA ni mAtrathI zreNika pote uThIne AvyA. saMbhAvanA mAtramAM. mAlama teA che nahiM, paNa dharmalAbha zabda sAdhu sivAya na khele mATe zu che? bAraNA teADavAnA orDara Apu, paNa sAdhu mATe kaI paNa thAya te kSamya nathI. magadhadezanA mAlika sabhAvanA mAtrathI uThIne jAte AvyA. khAleA kahyuM. sAnI kahe dha lAbha. ke-huM zreNikarAjA chuM. pelAe bAraNu khAlyu. zuM che ? metArajanuM muDaduM paDayuM che. javalA paNa sAdhu upara vahema AvyA. temaNe nahiM mAnavAthI meM emane mArI zreNike kahyu tapAsyuM teA javalA mATe tyAM paDyA che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ privacana 100 muM. [ 63 laja sArI rIte tene nAkhyA. zreNika A sthaLe vicAre che ke- eka bAju metAraja mAre jamAI thAya che, bIjI bAju prANa sATe prANu levA e mArI rAjanIti, vaLI kuTuMbaleza paNa sAthe che, paNa sAdhu pratye mAro prema che-ema samajI munine veza paherI lIdhuM che. eNe mAtra bacavAno upAya karyo che. zreNika te sanIne DhoMgI mAne che. gunAthI chaTakI javAnI bArI khoLanAra sAdhu mAne che. zreNika senIne sAco virAgI mAnato nathI. joDe ja zreNika bole che ke-je veSa choDyo te kaDakaDatA telanA kaDAIyAmAM taLI nAkhIza. A zabdo kyAre hoya? sanIne sAco vairAgyavAna gaNe have te A zabda bolavAnuM sthAna hatuM? tyAre kahe. zreNike enA vairAgyane beTe mAne che. A vairAgya belIe chIe te mAtra vairAgyanI kriyAthI. dukhagarbhita vairAgya kene kahevAya? virAgya eTale viSaya-kaSAya tarapha aruci pachI te aruci duHkhane lIdhe, mithyAtvane lIdhe ke-jJAnane lIdhe AvI hoya. ApaNAmAM ghaNuM evA che ke-je saMsArIpaNAmAM sAmAnya hAlatano heya, kaDI hAlatano hoya te dIkSA le eTale tene cAMda ApI de ke duHkhagarbhita vairAgya. A mithyAtvI cAMda Ape che. virUddha svarUpa dhAravAmAM Ave to mithyAtva che. dukhagarbhita vairAgyanuM lakSaNa karyuM, kone gaNavo? zAstrakAra kahe che ke-jema keI bAI hoya, tene ekAeka amuka uMmare eka chokaro che, amuka vakhate te chokare gata thaI gaye. te vakhate mAtAne khAvA, pIvA, paheravA, oDhavA, haravA pharavA upara mana nathI. A vairAgya thayo, paNa kayo vairAgya? dIkarAnA duHkhano. evI rIte kaI bAI potAnA dhaNInA maraNane aMge khAvA, pIvA, paheravA, oDhavAthI mana khaseDI le, te kaye vairAgya? duHkhagarbhita vairAgya kene kahevAya? chokare, bAyaDI, dhaNI keIpaNa marI jAya athavA aphasesanA kAraNomAM teTalI vakhata mATe duniyAnA viSaya osarI jAya, A vAta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja aSTakamAM spaSTa zabdomAM jaNAve che ke - iSTetara-viyogAdi-nimittaM prAyazo hi tat / yathAzaktyapi heyAdAvapravRttyAdivarjitam // 2 // svarUpa Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI udvegakRdviSAdADhyamAtmaghAtAdi kAraNam / ArtadhyAnaM hRdo mukhyaM vairAgyaM lokato matam // 3 // vairAgyASTakam . jJAnagarbhita vairAgya kone kahevAya? ISTanA vegathI ne aniSTanA saMgathI je vairAgya thAya, eTale duniyAnA padArthothI rAga khasI jAya, je vairAgyamAM uga udvega rahyA kare, vikhavAda thayA kare. yAvat AtmaghAtAdi kAraNuM eTale pote maravA taiyAra thAya, mAthuM pheDavA taiyAra thAya, pachADIyA khAvA taiyAra thAya, AvI dazAnuM nAma te duHkhagarbhita vairAgya. cAlu kALamAM duHkhagarbhita zabda vAparatA hoya temane pUchI zakaze ke-dIkSitanA mAbApa, beTI keI maryA nathI. dukhagarbhita aniSTanA kAraNe hoya che, te tene te te kaMI nathI. chatAM pUchAya te dIkSita kahe ke-zI rIte tuM tene duHkhagarbhita kahe che. duHkha AvyuM ne sAdhupaNuM lIdhuM e lakSaNa te tArA gharanuM bAMdhyuM. duHkhagarbhitanuM zAstramAM lakSaNa te pUrve meM jaNAvyuM te che. sagara cakravartIe 60 hajAra putra maryA tyAre dIkSA lIdhI, sanata kumAre rega thaye eTale dIkSA lIdhI, bhagavAna mahAvIre mAbApa maryA eTale dIkSA lIdhI, te te badhAne zuM duHkhagarbhita dIkSitamAM gaNaze? bAhubaLajIe paNa abhimAna AvyuM tethI dIkSA lIdhI, muThThI upADI paNa pAcho vicAra Ave ke-bhAIne mAravA e ucita nahi ne muThThI khAlI paNa na jAya. mATe dIkSA lIdhI. e abhimAnathI dIkSA lIdhI. vANIyA mUcha nIcI karI hota te dIkSAne saMbaMdha na hatA. tamArI apekSAe krodha, abhimAna, lebhe, mAyAe nIkaLe te eke ya kAmanA nathI. tamAre te te badhAne duHkhagarbhita-mahagarbhita gaNavA che. samajyA vagara TAITala ApI dyo che, te tamArI vele zI thaze?' mehathI bhAIbaMdhe dIkSA lIdhI ane pote tayAra thAya ane mehathI dIkSA le. bApe, mAe dIkSA lIdhI eTale putra dIkSA le te badhuM mohagarbhita? kevaLI pratyekabuddha caudapUrvIo ATalAne ja sUtra karavAnI sattA ApI. je tamane sattA ApI hate te keTaluM satyAnAza vALata? RSabhadevanA kuTuMbamAM hajAree dIkSA lIdhI e mohagarbhita? RSabhadatta Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 100 muM devAnaMdAe dIkSA lIdhI e paNa mehagarbhita, jemane beranuM dIMTa mAlama nathI. te boranI vAta zI rIte kare che? mahagarbhita vairAgya kene kahevAya? jemane hagarbhita kone kahevAya te khabara nathI ne mahagarbhita kahI de, jene zuddha devAdinI pratIti na hoya, jemane jIvAjIvAdikanI ulaTI zraddhA hoya tevA vairAgya pAme te hagarbhita-mithyASTio. mithyAtvamAM rahelA mithyAtvanA zAstrothI je vairAgya pAme te badhA mehagarbhita jene sAcI zraddhA thaelI nathI, khoTA zAthI dunIyAnA raMgarAgathI mana uDI jAya, temane vairAgya te mahagarbhita. jJAnagarbhita kahetAM chAtIe dhakko vAge che, evI dazA tamArI che. kAgaDAne rAma belatA jeTalI muzkelI na paDe teTalI muzkelI tamane jJAnagarbhita zabda bolatA paDe che. jJAnagarbhita vairAgya kahe kene te tame samajyA nathI. jJAnagarbhita zabda jene jIva ane kama A benI zraddhA che. jemane khyAlamAM che ke kamathI A jIva baMdhAela che. saMsAra karmanuM kAraNa che ane karame karIne A jIva baMdhAelo che, mATe chUTuM te mArA karama thatA ane thaelA chUTe. ATalI bhAvanAthI je saMsAra tarapha ghUNAnI najarathI jue e jJAnagarbhita. Aja kAla je sAdhu thAya che te jIva karma ane karma rokavAnuM, kama teDavAnuM nahIM samajatA hoya tema tame mAnavAne taiyAra che ? jo tema nathI to te badhAne khacita jJAnagarbhita vairAgya che. ATha-daza varasanA bALake dIkSAmAM zuM samaje ? have koI kahe che ke-7-8-9-10-11-12-varSanI UMmaranA jIvo jIva ne karma, karmanuM rokavuM ne guTavuM e nAnA chokarA samaje zuM? A savAla karatAM kesaranuM tilaka vagaranA he te amAre vicAravAnuM nathI, paNa savAla karanArA tilakavALA che te samaje ke tamArUM baccuM 3-4-varasanuM hoya te kIDI para thappaDa mAre che? kema nathI mAratuM ? bIje pADozI kaNabI hoya te mArate heya te tamAre chokare zuM bele che? are pApa lAge, duHkhI thaIe, e nathI samajate to kayAMthI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgoddhAraka-pravacana-zreNI bole? kadAca tamArA saMtoSa khAtara mAne ke nathI samajatA, AkhI jiMdagInA tamArA vartane dekhe ane vicAro ke ApaNe mAtAne peTe samajIne ke aNasamajathI agara kamanA saMge AvyA. pitAnA kuLamAM aNasamajyA kamasayege AvyA te vakhate vicAranI tAkAta na hatI. tamAro dhaNI-dhaNIyANIne saMbaMdha thayo, leNadAra-deNadAra tarIkene saMbaMdha thaye e badhA samajIne thayA? vagara samajyA paNa karmanA saMgane anukULa joDAvAnuM thAya che. ane A vAta dareka Astikane mAnyA sivAya cAlatI nathI. gAyakavADa gAdI maLI tyAre zuM samajatA hatA? jevI rIte mahArAjA gAyakavADa kamalA gAmathI vaDedare zuM samajIne AvyA? e te gAya, bheMsa, bakarA, bakarI carAvavAnuM jANatA hatA. kaho kene saMketa ? (sabhAmAMthI) karmane saMketa. kayAM kamaLa gAma dakSiNamAM ane kayAM vaDodarAnI gAdI. nAnI UMmaramAM kamaLA gAmathI vaDodarAnI gAdIe beThA, te kaho ke temanI mUrkhAI thaI ane tamAre jAhera karavuM joIe ke-aNasamajamAM thaelI vastu cheDI gho? 70 varase mane Ama nathI thatuM te pelA chokarAe kema gAdI lIdhI? vaDodarAmAM tevA keI na hatA? AThane ne sAta varasano chokare zI rIte gAdIe AvyA? karmanA jere AvelA pratyakSa dekhIe chIe. tamane 70 varase page cAlatA kIDI caDhe che. sAta ATha varasanA bALasAdhuo mAIlo sudhI vihAra kare che. paramArtha kAryamAM patharI nAkhavAnA rastA khelAya che. nyAya karanArane vicAra karavo paDe che. eka baccAMne paNa je virAgyanA mArga tarapha vaLavuM thAya che. aNasamaju che, mUkha che, paNa vaLavuM kyAre thAya ? pahelAMnA saMskAra hoya to ajJAnapaNAmAMajANapaNAmAM pUrvanA saMskArathI vaLavAnuM thAya che. pahelAnA bhAvamAM saMyama sAdhanA karatAM aTakI gayA che te bALajogI bIjA bhavamAM thAya. eka bApa potAnA be chokarAne dIkSA rAjIkhuzIthI devaDAvavA mAge che. te vakhate eka kahe che ke-mAre nathI levI. jene pUrvanA saMskAra nathI tenuM mana te tarapha DhaLatuM nathI. ane pUrvanA saMskAravALAnuM mana saMsakArathI te tarapha vaLe che. nizALe kare kaI hasate kaI rIte Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 100 muM. [ 67 jAya che. hasatA rotAM janAra kaMIka vadhe. je A kalyANanuM sthAna che te pUrvanA saMskArathI Ave to te taiyAra thavAnuM sthAna che. zreNikanI aMtarAtamasthiti metAraka muninI hatyA karanAre lIdhela veSa kevaLa matathI bacavA mATe ja. A jagapara sanIne choDI dIdhe, temAM zreNikane keTaluM khamavuM paDayuM ? rAjyanIti pramANe te prANa sATe prANa pitAnI chokarI A vakhate zreNikane kevA meNuM ToNa Ape ? kuTuMbIe ene dharamazele gaNe ke bIjuM kaMI ? AvA dharma-DhAMgI sonIne muni gaNavA bALajI tayAra nahiM thAya, kAraNa zikSAthI chaTakavAne roto karyo che. sAdhu veSadhArI DhAMgIne choDI daI kuTuMbanA nehapara kUcaDe phera. samakitI jIva dharmanA aMzane aMge dunIyAnI, rAjyanItinI, kuTuMbanI, cheDInI darakAra na kare. e sthiti kyAre Ave ? jo ke DhoMgIne calAvI nathI lIdhe. je sAdhupaNuM choDayuM te kaDAImAM taLI nAkhIza. jene samyaktva hoya te kuTuMbanA sneha rAjyanIti badhAne bhoga Ape. aThThamane pAraNe khAvA beThele jhaverAtanI poTalI upara barAbara dhyAna Ape che khAvAmAM rAe mA chatAM poTalI parathI dhyAna na khase, tevI rIte cAra pAMca guNasthAnakavALo parigraha-AraMbhamAM kharaDAelo chatAM devAdi tarapha metInI piTalI je raMga che. vastutaH samIti aMtarAtmA havA joIe. AtmAne pUchI le ke bhale khAukaNa banyA ho paNa motInI piTalI peThe dharmAdine prema kaI dazAne che? e prema kyAre jAge? metInI kiMmata samaje tyAre. jhaverInA chokarAne poTalI verAI jAya te tene kiMmata nathI. paNa je tenI kiMmata gaNatA hoya te dharma tarapha durlakSya kare ja nahi. jo ApaNe AtmA aMtarAtmA thayela hoya te vAkcAturImAM tanmaya nahIM thatA vastasvarUpane samajanArA thAva. tamArA hRdayamAM prabhuvacana jagyA nathI mAtra vakIla tarIke bele che ke asIla tarIke belo, cho ? asIla jokhama gaNIne bole che, A nATaka sarakhuM kuTuMba vigere vigere badhuM bele che, paNa asIla tarIke belatA nathI ane je sAdhuo sadAcAra-pravRttivALA hoya te te sAdhuveSa vaDAya nahiM. kAraNa asalanI avasthAmAM che. A AtmA je zabda bole che te Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI vakIla tarIke na le ane asIla tarIke jokhamadArI samajI bele, te 4-5-guNaThANe rahelA chatAM AkhA nagaranA mukhya mukhya mANasA AgaLa peAtAnI niMdA kare. kAlA mahelanA cAra zrAvako potAnuM adharmIpaNu kevI rIte jaNAve che. te adhikAra agre vartamAna, pravacana 101 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI 2 zukravAra. muMbaIaMdara zAstrakAra maDArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke dhama e kevaLa AtmAnI ja vastu che. khAdyamAM devanI pUjA, gurunI bhakti, dharmanI kriyA e badhA je dharma tarIke gaNavAmAM AvelA che. te mAtra upacArathI, paNa vastutaH kAraNanI aMdara kAryanA upacAra leAkeA ane zAstrakAra kare che. TAImasara varasAda Ave tyAre leAkeA kahe che kesAtuM varase che. zrAvaNamAsathI baMdha paDyo hoya ane eka mahinA khecI lIdhA haiAya tevA vakhatamAM eka varasAda paDetA te dhAnyanI niSpatti kare che. varase che pANI chatAM jagata kahe che ke-sAnuM varase che. kayA muddAthI ? riddhi-samRddhinA kAraNa tarIke rahelA e varasAda ene sAnuM gaNyuM. tevI rIte zAstromAM paNa je kAraNa tarIke hAya ane jo e mukhya hoya teA tene kAya tarIke gaNI zakIe. zuddha deva guru ane dharmAM e badhAne ApaNe samyaktva-dhama gaNIe chIe. kharI rIte e samyaktva nathI. ApaNe navatattvanI zraddhA lyA, paNa navatattvanI zraddhA e paNa samyaktva nathI. kAraNa ke je navatattvanI zraddhAne samyaktva kahevAmAM Ave. teA zraddhA e mananA pariNAma che. jemane mana na hoya teone have samyaktva raheze nahiM. jyAre navatattvanI zraddhAnuM nAma samyaktva kahyuM. e tA jemane mana hoya temane ja zraddhA hoya. mana na hAya temane zraddhA hoya ja kayAMthI ? gAma nathI teA sImADA kayAMthI lAvavA ? mana nathI teA mananA pariNAma rUpa zraddhA lAvavI kayAMthI ? siddha mahArAjane mana che ke nahiM ? je temane mana nathI te! zraddhA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 101 muM. [ 69 kakyAMthI lAvavI? ane zraddhA na hoya to tatvanI azraddhA rUpa mithyAtva mAnavuM paDe. zraddhA na hovAthI samyaktva nathI ema mAnavuM paDe. je pahelA bhavathI bhAyika ke lApazamika samakita laIne Ave che, te AvavAnI sAthe manavALA hotA nathI. mananazakti kene kyAre Ave ? kAraNa bIjA bhavathI Avate jIva pahelAM zuM kare? AhAra le. A badhI pAMcanI paMcAtane chanI jaDa kaI? AhAra malyo eTale zarIra thayuM. zarIra pachI temAM iMdriya, idriya thaI eTale tene viSaya ane viSaya pachI tenA sAdhano, viSayenA sAdhana meLavyA eTale viSaya-kaSAyanI bahAdurI ane sAdhano na malyA to mUrkhAI. kaho zUravIrapaNuM zAmAM che? viSAnAM sAdhano pArakA lUMTI ekaThAM karyA temAM ja zUravIrapaNuM e badhI AhAranI paMcAta. AhAra na hoya te zarIra nahiM, zarIra na hoya te idriya nahiM, iMdriya na hoya te viSaya nahiM, tenA sAdhanane vakhata nathI. AhAra na hoya te kazuM nathI. A uparathI pahela vaheluM bIjA bhavathI AvatA AhAra, AhAra pachI zarIra, zarIra pachI Idriya pachI zvAsozvAsa pachI bhASA pachI mananI tAkAta Ave che. jyAM sudhI mananI tAkAta na AvI hoya tyAM sudhI A jIva mananA pudgalene laIne pariNumAvI zake nahiM. jagatamAM pugale dareka AkAza pradeza che. mane vagaNanA pudgalo-manane lAyakanA pudgala lokamAM sarvatra bharelA che. tyAre have mananA pudgalo badho che kema nahIM letA hoya ? lehacuMbaka loDhAne kheMcavAnI tAkAta dharAve che, bIje padArtha cAhe eTale najIka jAya te paNa kheMcavAnI tAkAta dharAvato nathI. evI rIte dareka AkAze bharelI mane vargaNA che, paNa enI levAnI tAkAta saMsI paNAnuM kAma hoya tene ja hoya che, ApaNe khorAka laIe chIe peTamAM nAkhIe chIe paNa jenI jaTharAmAM tAkAta hoya teja kherAka pariNamAvI zake che. jenI jaTharAmAM tAkAta na hoya temane rAka emane ema nIkaLI jAya. saMgrahaNanA regavALa jevo kherAka le te tarata nIkaLI jAya che. kAraNa saMgrahaNIvALAnI jaTharAmAM jera nathI. tethI je khAdhe tevo ja nIkaLI jAya che. paNa Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI: joravALA mANasamAM tevI tAkAta heAvAthI pacAvI zake che. tevI rIte saMjJIpaNAnA ka vagara manana ane tadyeAga pariNamanazakti AvatI nathI. samyaktva AtmAne ane zraddA pudgalane guNu che. saMjJIpaNAnuM kama hoya tA mananA pudgalA laine raNamAvI zake che. kamanI sattA evI rIte jagA jagApara mAnavI paDe che. AvI mana paNe manana ane pariNamAvavAnI je tAkAta enuM nAma manaparyApta athavA mananazakti, parIkSA e tAkAtane oLakhavAnuM kAma, parIkSA pachI kAya AkhI jiMdagI karI zake, jevA jIva bIjA bhavathI ahiM utpanna thAya tevA A mananA pudgaleAne laIne manapaNe pariNamAvIne cheDI dye che, A tAkAta mana:paryAptinA prabhAvanI che. enuM nAma mana:paryApta. mana:paryApta thaI hoya tyAre ja zraddhArUpI mananA pariNAma thAya. jemane mana:paryApta thaI nathI temane mananI tAkAta nathI, te pachI manane cAgya pudagala le kayAMthI ? mana na hoya pachI zraddhA hoya kayAMthI ? jIvAjIvAdikanI zraddhA enuM nAma samyaktva ane devAdikanI zraddhAne jo samyaktva kahIe teA siddha mahArAjane mithyAtvI mAnavA paDe. cAhe te kSAApamika, jJAyika, sAsvAdana-samyaktvavALA hAya te badhAne mithyAtvI mAnavA paDe. tame jIvAdika ke devAdikanI zraddhAne samyaktva kahe che. paNa jemane manaHparyApta nathI teA navatattvanI zraddhA kayAM ane devAdikanI zraddhA raheze kayAM ? atyAra sudhI e zabda khelatA AvyA chIe ke-navatatvanI zraddhA e samyakRtva, sudevAdikanI zraddhA e samyaktva. tyAre zuM amane atyAra sudhI zraddhA hatI te kheATI ? keTalIka vakhata kAraNane kArya tarIke kahIe chIe. keTalIka vakhata kAne kAraNa tarIke kahIe chIe kAraNane kAnA dAkhalA pahelA varasAdane ApyA pANI varasatuM chatAM sAtu varase che ema pUrve kIdhu hatu.. riddhi-samRddhinu kAraNa hAvAthI tene sAnu kahIe chIe. tevI rIte zraddhAne samyaktva kahIe chIe. kharekhara zraddhA e samyaktva nathI. samyakattva e AtmAnA guNa che ane zraddhA e puddagalanA guNa che. AtmAmAM sabhyakRtva guNa thayA hAya te jIvAdika navatatva jarUra mAne, jIvAdika tasivAya bIjA tatvane mAne ja hiM. je AtmAmAM samyaktva guNa. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 101 muM. [ 71 thaye heya te zuddha devAdika sivAya bIjAne mAne nahi. AtmAnA samyaktvarUpI guNanuM jIvAdika ke devAdikanI zraddhA karavI te kArya thayuM. te haMmezAM niyama che ke-kArya hoya tyAM kAraNa jarUra hoya, kAraNa hoya tyAM kArya hoya athavA na paNa hoya. bIja hoya tyAM badhe aMkUra na hoya. bIja kAraNa che ne aMkure kArya che. paNa jyAM jyAM aMkure tyAM tyAM bIja hoya evuM bolavAmAM ApaNane aDacaNa nathI. kAraNa hoya te kArya heya paNa kharuM ne na paNa hoya. jenA AmAmAM samyaktva thaeluM hoya tyAM mananA muddagalo hoya kharA ane na paNa hoya ane tethI zraddhAnA pudagale na hoya to paNa siddhomAM, aparyAptAmAM mana nathI chatAM tyAM zraddhA rUpa pariNAma kArya na hoya te paNa temane samyakatva hoya che. jenA AtmAmAM samyaktva hoya chatAM manaHvagaNAnA pudagala na levAthI zraddhA rUpa kArya na hoya. paNa zraddhArUpa kArya hoya tyAM AtmAnA guNarUpa samyaktvaguNanI jarUra haiyAtI hoya ja che. keIpaNa zAstrakAra A vAta kema nathI jaNAvatA ke zraddhA e samyaktvanuM kArya che. samyaktva e te AtmAnA pariNAma che. Ama cokakhI vAta kema nathI karatA? zuM zraddhA vagaranAne amAre samakAti kahe paDaze ? zuM e zAstrakArane Dara lAge ? je devaguru dhamanI jIvAdikanI zraddhA vagaranA temane paNa samakitI mAnavA paDaze. kAraNe je bIja tAkAtavALuM hoya, je aMdarathI saDI na gayuM hoya, piluM na hoya tevA bIjane pANI-mATIne saMga thAya to aMka thayA vagara rahe ja nahi. bIja hoya paNa ene kAraNe na malyA hoya te aphare na hoya. kAraNa malyA are na phUTe te tenuM nAma bIja ja nathI, tevIrIte AtmAnA darzana mehanIya ne anaMtAnubaMdhInA kSaya kSayopazama ke upazamane lIdhe thaela guNa teja samyakatva. zraddhA e samyaktvanuM kArya che ane joDe manarUpI kAraNa maLI jAya te jIvAdikanI devAdikanI zraddhA thayA vagara rahe nahiM. jyAre mana rUpI kAraNa na hoya ane zraddhA na hoya paNa mana rUpI kAraNa maLyuM hoya chatAM zraddhA na hoya tene samakitIpaNAmAM ghusavAno haka nathI. mATe zraddhA zUnya mithyAtvI eke Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNa ndriyAdike temAM samakitI thaI javAne Dara lAge che tethI nathI kahetA tema nathI. jene manane saMjoga hoya te AtmA samyaktvavALe hoya te devAdika jIvAdikanI zraddhA jarUra kare tame samakita te ekendriyamAM mAne che te te asaMzI che te mananA ja saMge samyaktvane zI rIte lIdhuM ? samyakatvane pAmanAre saMjJI paMcaMdriya sivAya kaI hoya ja nahiM. samyaktva pAmate saMjJI paMcaMdriya ja hoya paNa samyaktva pAmyo hoya ane maratI vakhate samyaktva choDavA mAMDayuM hoya ane kaMIka asara rahI jAya eTalA puratuM ja samyaktva ekendriya paNAmAM mAne che ane te samyaphatva phakta aMtamuhUrta balake che AvalImAM vidAya thAya che. A uparathI zAstrakAroe jIvAdikanI zraddhA devAdikanI zraddhA enuM nAma samyaphatva kahyuM nathI. navatatvanI zraddhA devAditatvanI zraddhA te samyaktva e jaga jago para sAMbhalIe chIe paNa zraddhA zabdano artha dhyAnamAM AjadIna sudhImAM lIdho nathI. jIvAdika tatva devAdi tatvanI zraddhA karAya je vaDe karIne. zraddhA karavI tenuM nAma zraddhA nathI, paNa zraddhA karAya jenAthI, zabdanI vyutpattimAM ja zraddhA karAya jenAthI te ja samyaktva. zraddhA, samakata mAnIe te mananA pugelo te samakita thAya. jenAthI zraddhA karAya, jenA vaDe zraddhA karAya tenuM nAma samyakatva. zraddhAmAM tame khAMce ghA. AMdhaLo na dekhe tethI dekhanArane vAMka na kADhe. paNa kaI dArUDI, AMdhaLo hoya te pite AMdhaLAne na sUjhayuM tethI dekhanArane vAMka kADhe che. huM te AMdhaLo paNa tuM te dekhato. hatA ne? mArA AvavA javAnA rastAmAM vacce melyuM te vAMka tAre ke mAre tevI rIte eka padArthane dekhIe samajIye nahi ane sAMbhanavAmAM Ave tyAre camakIe. je karmagraMtha mULa paNa jANatA haze kejIvAdika padArthanI zraddhA karAya je vaDe karIne tenuM nAma samyaktva RaaN sAru ta sa varUirzazmeryuM tene mATe e gAthA vicAravI. jIva ajIva Adi navatatva je vaDe karIne zraddhA karAya tenuM nAma ja samyaktva. zraddhA e samyaktva ? karmagraMthakAre jaNAvyuM eTaluM ja nahi paNa tatkArthakAra zrI umAsvAti vAcaka mahArAje taravArthatraDha sabhyanam ema belyA hate te be mAtrA bacI jatuM. be mAtrA bace to graMthainA. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 101 muM. [ 73 niyama pramANe graMtha racatA eka ardhI mAtrA ochI racavI paDe ane teja mULa artha samajAya te putrajanma sarakhA AnaMdane pAme che, je ke zraddhA rAkhyuM heta te je vaDe karIne karAya e artha na thAta karaNapaNAnI pratIti karAya tyAM artha thAya. bIjA sthAnamAM teTalI pratIti thavI muzakela paDe. jema tamAre lakhavuM te lakhana lakhanAro te lekhaka, lakhAya je vaDe karIne tenuM nAma lekhaNa, tevI rIte ahIM zraddhA karAya jenAvaDe karIne tenuM nAma zraddhAnaM tattvArthakAra-kamagraMthakAre jIvAdika-devAdikanI zraddhA samyaktva rUpa nathI, paNa zraddhA e samyaphatvanuM kArya che. te devAdikanI zraddhA-jIvAdikanI zraddhA e samyaktvanuM kArya. eka vAta dhyAnamAM rAkhaje ke-zraddhAnI jarUra nathI evo artha na leze. je vicAravALo hoya tevAne jIvAdika-devAdikanI zraddhA hoya, te ja samyaktva hoya. paNa mATI havA vigere maLelA hoya to aMkUro thAya, te bIja zaktivALuM gaNAya. evI rIte ahIM je jene saMgIpaNuM mana vicAra temane zuddha devAdika-jIvAdikanI zraddhA thavI ja joIe. e. thayA vagara kadI ema kahI de ke jIvAdikanI zraddhA je vaDe karAya te samyaktva, mATe jIvAdikanI-devadikanI zraddhA rAkhIe tee ThIka ne na rAkhIe te e ThIka. pachI tevAne kahevuM ke "tuM nirvicAra chuM"--ema to bola. paryAptivALo hoya, mana:paryAptivALo heya, zaktivALe heya to jIvAdika-devAdikane mAne tyAre ja samakatavALo kahevAya. A uparathI devAdikanI jIvAdikanI zraddhA khuda samyakatva rUpa nathI, paNa samyaktvanA kAryarUpa che. agni kAraNa ane dAha kArya che paNa bALavAno padArtha maLe te agni bAlyA vagara rahevAnuM nathI. evI rIte A AtmA samyaktvavALo thAya eTale mananA pudgale maLe eTale samyakutvapaNe pariNAve che. tevI rIte je AtmA samyakatvavALo thaye ke tarata zraddhAvALo ja thAya. agnine lAkaDuM maLe te bALavApaNAmAM AMtaruM karyuM? tevI rIte samyakatvavALAne mananA yugalo maLe te devaguru AdinI zraddhA rUpa kArya thayAM kare che. ApaNe devagurudharmanI zraddhAne kArya gaNIe chIe. samyapha kevaLa AMtmAne guNa che ane 10 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI SK : tethI ApaNI ja mAlikIne-ApaNA ja kabajAne che. zraddhA guNa ApaNI mAlikane paNa kabajAne nahiM. mananA pagale zraddhA rUpa Ave tyAre mAlikI rahe paNa kabaje na rahe. ane AtmAnA guNa samyakatvane laIe to ApaNI mAlikIne ApaNA ja kabajAne. mAlikInI ane kabajAnI cIja chatAM sadupayegAdika karI zakIe nahiM. durupayogAdikanA pariNAma jANIe nahiM. tyAM sudhI vyavasthA karavAne haka maLe nahiM. samyaktva AtmAnI mAlikInI kabajAnI cIja chatAM tene sadupayega kema thAya tene khyAla nathI. durupayega anupaga thAya tenuM paNa bhAna nathI te pachI traNa upara ApaNe kabaje kema rahe? sadupayoga dhArIza te pramANe karI zakIza, durupayoga ke anupayoga paNa nahIM thavA dauM evI mArAmAM tAkAta che. hinDanabarganI hilacAlathI kamarAjAnI hIlacAla adhika ajaba che. jeTalA jinezvaranA zAsanane jANe che-mAne che te samyaphavavALA che. chatAM tenA sadupayoga mATe teNe keDa bAMdhI caudanI laDAImAM kahevAyuM ke DiMDanabarganI hIlacAla jevA AMkhamAM tela nAkhI juo nahIMtara e zuM karaze tene patto nahi lAge. sAMjare DAnyuba nadI oLaMgI te vakhate kaMI nahiM ane rAtamAM lazkara, davAkhAnA, khAI pUravI, pula nAMkho vigere sAmagrI sAthe lazkara utaryuM bIje dahADe joyuM to rAterAta traNa lAkha lazkara laI AvyA. pUla bAMdhe ne rAtarAta bacAvanI sarva sAmagrI taiyAra karI. hiMDanabarganI hilacAla karatAM karmarAjAnI ajaba hIlacAla che. AvI rIte mAnelA zatru para dekharekha na rAkho ke te zuM na kare? A te karmarAjAnI hilacAlamAM samaya samayanI dekharekhanI jarUra che. hinDanabarganI hilacAlamAM DacakAre sAvacetI devI paDI, paNa karmanI kaThaNa hilacAlamAM tame te zuM paNa gautamasvAmI sarakhA cAra jJAnanA dhaNI cauda pUrva ne bAre aMga jemaNe be ghaDImAM banAvyA che evA mahApurUSane paNa samaya samayanI sAvacetI rAkhavAnuM samajAvAya che. samartha joyA ! mAM umAzA-he gautama! samaya mAtra paNa pramAda na kara. bhagavAna mahAvIre karmanA jabarajasta joddhAne jyAM Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 101 muM [ 75 sAvacetI ApI ke eka samaya pazu pramAda na karatA. galatanA gADAvALA evA ApaNe zuM karavuM ? eka samaya paNa samyakRtvanA sadupayAgamAM pramAdI banIe teA vale zI thAya? durupayeAgamAM thADA samaya jAya te A AtmAnuM zuM thAya ? A jagApara seAmacaMdranu dRSTAMta khyAlamAM . patnInI paLIyA dvArA dharmapreraNA jyAM sAmacaMdranA mAthAmAM dhALu paLIyu' rANI dekhADe che. dheALAvALa dekhIne rANI kahe che-ke mahArAjA ! dbhuta AvyeA. rAjA vicAre che ke-rAjamahela ane vaLI temAM paNa 'janAnA nivAsa' mAM kAI ka cArIne pesavuM mUzkela, tyAM pararAjyanA jo dUta hukama agara sAvacetI vagara janAnAmAM pesI jAya te jiMdagI khatama thai jAya. AjI khAjI kai dekhyu` tA kAI nathI. rANI ! tuM zu mazkarI kare che ? nA, huM sAcuM kahuM chuM. rAjA kahe che ke-hu kema nathI dekhatA, rANI kahe che ke tamArAthI nathI dekhAtA paNa huM dekhu chu. mAthethI eka dheALAvALane ukheDIne kIdhuM ke A dUta ! A uparathI samajo are dUta ? kANe gaNyA ? rANIe. Aja kAla viSayanA phrAMsAmAM selI strIe dhaNIne eka dheALA vALa Ave te sAvaceta karavAvALI che ? phakta eka ja dheALA vALa che. A tA rANI kahe che ke-mahArAja ! dUta AvyA. dhaNInA dhoLAvALa dekhI dhaNIne paraleAkanA mArge preraNA karanArI keTalI che ? rAjaRddhimAM ragAelI viSaya-kaSAyamAM sAelI ra'gamahelamAM rANIpaNAmAM rAcanArI e dhaNInA dhoLAvALa dekhIne preraNAnI samajaNanI soTI mAre che. laDAInA prasaMgamAM tame na cetyA tyAre kRta meAkalavA paDayA. jema sArA manuSyane ghera huMDI dekhADa karI ghera cAlyA jAya, nANA bharavAnA hAya tA cena kena prakAre manuSya dvArA e mAkalavA e pharaja keAnI ? dukAnadAranI ke huMDI batAvanAranI ? zAhukArane huMDI AvavAnI che. ema mAlama paDe eTale nAkara dvArA e UMcakAvI nANAM pahoMcatA kare che. evI jagApara huMDIvALA ugharANI kare te AbarU rahe ke jAya? lANAMne ghera huMDI kheDI rahI. jagatamAM AbarUnuM-dAnatanu' devALu jAhera thAya. ugharANI na Ave te pahelAM tamAre nANAM meAkalI devA ja joie. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI je beMkamAM mudata pAke che te pahele dahADethI beMka khUlatA hAjara rahevuM paDe che. huMDIvALAne ugharANI karavI paDI, tamArI meLe nANuM mekalavA joIe ene sAmo manuSya sAvaceta karavA AvyA, are kadI bhulI gayA hoya te vakhate paNa sAvaceta na thavAya te zAhukArInI saphAI nahI cAle evuM rANuM kahe che. rANI je saMbaMdha gaNe che te te mAtra saMsAranI Rddhi AraMbha parigraha eja saMbaMdha, chatAM rANuM somacaMdrajIne kahe che ke mahArAjA ! dUta Avyo che. atyAranA loko keTalA dUta dekhI sAvaceta thayA ? rANInA aMtaHkaraNamAM samajaNa, kamano bhaya keTalo bharela hovA joIe. saMsAranI sahelANI banI hota, viSayomAM vihuvala banI heta, te marI jAya te paNa dUta Avye ema kahete kharI? saMsAranI sahelANI nathI paNa saMyama pratye snehAla che. nAgAne neTIsanA thekaDA have dUta kahevAmAM AkhA raste pAyamAla che. Aja kAla uddhata yuvako kahe che ke-dhaNI chatAM paNa raMDApo, paNa dharma samajanArI strI pANInA kalyANane Icche che. samyaktvavALA dharmadhyAna dharanArA e dunIyAnA vyavahArane phAMse gaNe che. uddhArane tatva gaNe che. uddhata yuvakanI mAphaka gaNatI hatuM te "rAjA dUta Avyo" ema belata kharI? yuvAnine chatAM dhaNue raMDApa lAge che. AtmA sadagatie javo joIe. dharma sarakhuM jahAja malyuM chatAM DUbI jAya te DUbatAne dhikkAra che ane dekhanArane paNa dhikAra che. kAMThe DUbato dekhI ubho rahyo hatuM. jenI najare bIje DUbe ane pote tAre nahiM. kharekhara pele te mote maryo paNa A kAMThe beThele vagara mote maryo. tevI rIte je dharma na kare, viSayanI phAMsImAMthI chUTe nahiM evAne AtmA bezaka rakhaDanAra thAya. paNa bIjA dharma karatAM DUbavAnA raste paDayA hoya temane sAvaceta kare nahiM ane kADhavAmAM madada kare nahiM, te vagara DULe ja Dubele gaNave. A dhAraNuM pArakA mATe rAkhIe chIe. rANI potAnA ghaNI mATe A dhAraNuM rAkhe che. mA-bApa ke chokarAnA mAthe dhULavALa dekhIe, ApaNe khuda mAthe dhULavALa dekhIe to gheLo-zubha vicAra kaI divasa AvyA? kAraNa-nAgAne noTIsanA thAkaDA Ave te paNa nAgAnA manamAM kaMI bhaya nathI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 101 muM. [ 77 patinuM hita na kare te rAkSasI karUM sagruhastha upara noTIsa Ave te nada jeTaluM duHkha lAgI jAya. nAgAne noTIsanA thokaDA Ave to paNa darakAra nathI. je samyaphatvanI zuddha mAnyatAvALA che temane te eka noTIsa paNa nakheda kADhe che. paNa nAgA pAse kaI kahe ke noTIsa AvI che, te uttara judo ja maLe che ! ApaNe jabarA chIe. evI to kaMIe noTIsa pheMkI dIdhI. tyAM eka noTIsa rAjAne nAme AvelI, rAjA nathI dekhate eTale rANuM dekhADe che. gharanA chokarA bhAIo bAIe vicAraje kepArakAnI neTIsa tamane nukazAna karanArI hoya to tame vaMcAvaze ? vicAra eja Ave ke-vaMcAvIzuM te ApaNane nukazAna thaze. ahIM rANIe potAnA sukhanI bedarakArI karatAM paNa mAre dhaNI gAphala ajJAta rahe te pAlave tevuM nathI. rAjyaRddhi sukha meja upara je paga mUke che, darakAra karatI nathI. mAtra dhaNInuM hita karavA mATe dharmane samajanArI kulIna strIo pote samaje che ke-kharekhara dhaNIne ATale DUbADA te lehI vecanArA manuSya lahI le che, pachI davA karI rUjha lAve che, pachI rAka ApI karI zarIra vadhAre che. te huM tenA AtmAne have to kaMI sAre karUM. paNa rAkSasAvatAramAM e vicAra hetuM nathI temAM chevaTe hADakAM cUsavA jAya che. je strI potAnA bhartArane hitane raste joDavA taiyAra thaI nathI, thatI nathI, mArA mATe ATalA varasa bIcArA DUbI gayA, have te bacAvuM. have te na bacAvuM te lehInA vepArI karatA huM bhUMDI ane rAkSasI TharUM. patinI parIkSA A vicAra karI rANI bole che ke rAjan ! kUtarUpa dhaLuM paLIyuM hAthamAM mUkyuM. dUta oLakhAvavA mATe rAjA rovA lAgyo. paLIyuM dekhADayuM. jamane dUta jANyo. vicAre ApaNe AMjadIna sudhI keTalA paLIyA dekhyA che ? hRdaya bharAyuM ? rANI parIkSA kare che. rAjA paLIyuM dekhI rUve che ane te dekhI rANI parIkSA kare che A te mata najIka AvyuM dhArI rUve che ke vahANuM vAI gayuM ane musApharI rahI gaI tene aMge rUve che. retInA raNamAM musApharI hoya te rAterAta musA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI. pharI karavI joIe. beghaDI tApa thAyato raNamAM calAya nahiM. evI musApharInI jage para vahANuM vAI jAya ne musApharI rahI jAya te? rAjAne karyo aphasosa che e tapAsavA de. rAjA e paLIyAne dekhI aphasa kare temAM paNa rANI dharma mATe nizcaya karAve che. vAMku belyA tattva nikaLe. koInA hRdayamAMthI tava kADhavuM hoya to sIdhuM bolavAthI tattvo nahiM nikaLe, teTaluM vAMkuM bolavAthI tattva nikaLaze. svAmInAtha ! aphasesa zuM karavA kare che kAraNa ApaNe Dhahere pITAvIzuM eTale keI tamane gharaDA nahIM kahe ane rAjAne buddo kaheze tene sajA thaze. buddo kahevAnA DaranI vAta, dhoLA AvyA evA kathananI vAta sAMbhaLavAmAM AvI tyAre rAjA khullA dilathI kahe che ke-huM paLIyAvALo chuM ema kahe tene mane aphasosa nathI. ATaluM royA tethI AMkhamAM pANI che ane teno aphasosa nathI ema kaho cho ? A kAraNathI aphasosa nathI paNa AbarUdAra manuSya veraMTanI bUma hoya te pahelAM keraTamAM jaI besavuM joIe. nahi te bajAramAMthI beDI sahita javAno prasaMga Ave evuM rAjA kahe che. e pitAnI AbarUne jALavI rAkhe paNa temAM gAphala rahe ne ghera sIpAI Ave ne pachI bAMdhe, ene beDI paherAvI pachI bajAra vacce javuM paDe. hajue vastu dhyAnamAM nathI. ApaNI mATIne zarIrane bajAra vacce kADhe. ApaNe saMsAranA gunegAra banyA chIe nahIMtara beThA ja kADhe. saMsAramAM mare te kharAba hAlate baMdhAIne nIkaLe, tyAgI thaIne mare te beThA khullA rUpe. pilAnuM te meM paNa DhAMkI de ane tyAgInuM moM khulluM rAkhe. tyAgInA moDhAne aMge darzana karavA ekaThA thAya che. vAraMTa pahelA keraTamAM hAjara thavuM ene pratApa che. e upara rAjA kahe che ke koraTane hukama mAlama paDe nahIM ne vAraMTa ahIM bajI gayuM. jamarAjAnA sipAIe noTIsa lagADI dIdhI. kharekhara je muddAe dhaNIne preraNA karI eja mu enA AtmAmAM vasyA che. AvI strIo sAvacetI kaI jage para rAkhe che? A to maraNa pathArIe paNa paccakhANa karAvavAnI vAta Ave tyAre sAjA na thAya tyAM sudhI. rAkSasaNI hADakAmAM bAjeluM hoya tyAM sudhI paNa cheDe nahi. tyAM sudhI ahIM dunIyAmAM dharmanI vAsanA vagaranI evI strIo jiMda Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 101 muM. [ 79 gInA cheDA sudhI mAyA mamatAne cheDI zakatI nathI. Ama seAmacaMdra rAjA vairAgya pAmyA. je khAvIza kalAka agnimAM rokAya temAM be kalAka pANI paDe tA paNa adhUro kayAMthI thavAnA ? ekalAka guru pAse vacana sAMbhaLu temAM AtmA navapallava thavAnA zI rIte ? temaNe pahelAM teA dAvAnaLathI dUra rahevuM paDaze. saMsAranA haDakavA kevA che ? chokarA nAnA bALaka che. rAjanI sthiti, bALaka cheAkara nirAdhAra melyA, uddhata yuvakanI apekSAe cheAkarAne TaLavaLatA jIvatA ja mArI nAkhyA. je peAtAnu' sudhAravA ese tene eka ja dhyAna rAkhavAnuM ke elaharakA peAtAnA lagAvI che. tyAM dunIyAdArInI upAdhi ADI AvI zake ja nahiM, jevIrIte eNe rAjapara nAnA chekarA prasannacaMdrane besADI dIdhA tevI rIte prasannacaMdre paNa peAtAnA nAnA karAne rAjagAdIpara esADayA che. temaNe zreNikanA durmukha krUta pAsethI peAtAnA putra mATe pratikULa vAkaya sAMbhaLyuM. dunIyAdArInA putrasnehanA vicAra AvavAthI sAtamI nArakInA daLIyAM ekaThAM karyA. AvA tyAgI sAdhu e dunIyAdArIne vicAra karavAthI sAtamInA daLIyA bAMdhyA. prajAne aMge rAjya pradhAna, aMtaH puranA janAnA aMge badhA vicAro karyA, tene aMge sAtamInA pApa daLIyA ekaThA karyA. mAnasika laDAImAM hathIyAra khUTI gayAM ane mugaTa upADavA gayA jyAM mugaTa levA jAya che. tyAM leAca dekhe che ? hu sAdhu ? mAre zuM? saMsAranI upAdhi cheDelI chatAM haDakavA hAlyA, jene haDakAyu kutarUM karaDayu hoya te bIjAne karaDe tA paNa tene haDakAyA jevI asara thAya. tevI rIte trikaraNa cAge dunIyAdArI cheADI,chatAM haDakavA jarI AgaLa vadhe tA-jarAka kAraNa maLe teA tarata haDakavA hAlavA lAge. haDakavAnA vicAra kare teA te pahelA kutarA tarapha arUcivALA thAya, tevIrIte dunIyAdArInA saMjogA haDakAyA kutarA jevA che, chevaTe avirati AdinI niMdA gaNA karatAM aMtarmuhUttamAM kevaLajJAna thayuM. rAjA prasannacaMdrane AtmAnA sadupayAganuM pariNAma kevaLajJAna ane durupayeAgamAM sAtamI naraka ane anupayeAgamAM teA anAdithI ekendri Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] zrI ArAmodvAraka-pravacana-zreNI yAdikamAM ApaNe rakhaDayA. naraka ane devalokanA khAtA kema khatavAya che te jANavuM paDaze. A daSTAMtathI dharmI zrAvako dharmI chatAM yatkiMcit adharmanI nindA kevI rIte kare che te adhikAra agravartamAna. pravacana 102 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI 7 zanivAra. muMbaibaMdara uttamavirativaMta zrAvakane paMdara AnI adhama ane eka AnI dharmanuM mizraNa - zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke dharma cIja AtmAmAM rahelI che. te AtmAnA pradezanI bahAra nathI. kaSAyAdinA samudaghAta jaNAvyA che paNa jJAnadarzanacAritrane samudaghAta jaNAvyuM nathI. samyagadarzana jJAna ane cAritra e ja dharma. kadAca kahevAmAM Ave ke-e traNa sivAya dharma na gaNavo? samyaktvavALo sarvavirati sivAya bIjAne dharma gaNe nahiM. ame bAravratadhArI zrAvake dhamAM nAha? je sAmAyikAdithI tame dhamapaNuM lAvatA he te tame haju dharmanI zraddhA vALA nathI. tamArI je kamamaya pravRtti eTale pApamAM pravartelA AcAro upara AMkharmicAmaNuM karavA mAgo che. DAkaTara pAse nADI. batAvatI vakhate pANI chAMTI ThaMDI karI tapAsarAve che. regIe zuM karyuM? regIe saphAIthI paDade mUko. tevI rIte AraMbha-parigrahamAM 6cAelA che chatAM te pitAne dharmI tarIke jAhera kare, teno artha pote pitAnA adharma upara paDado nAMkhe che. daza gumaDA thayA hoya ane nava maTI jAya ane eka paNa rahI jAya tyAM sudhI daradI kahevAya. tevI rIte eka maTe ane nava rahe te te vakhate daradI nahIM kahevAya? sAMbhaLIne Azcarya thAya che ke-A gumaDAMne darada gaNe che ke nahi? nahIMtara ekapaNa gumaDuM rahyuM hoya tyAM sudhI daradInA sthAnamAMthI khasAya nahiM. A vAta pAMca Azravane aMge gaNavAnI che. pAMca Azravane. tyAga thAya tyAre dharma ane tyAga na thAya te adharmI. ame sAcI, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 102 muM. [ 81 zraddhAvALA bAravratadhArI sarvathA virati na hoya te adharmI? hA, adharmI zabdathI ubhagI jaze nahi paNa AtmAthI vicArajo ke dharmathI AtmA keTale vimukha che? sAmAyikAdika karanAra zrAvakane zAstrakAra dhammAzmi -eTale dharmAdharmI kahe che, eTale adhamIMpaNanuM tilaka haju kADhI nAkhatA nathI. dharmI paNuM kayuM? ghara, bAyaDI, chokarA, mAla saMbhALa tenuM nAma adharmIpaNuM. dhama paNuM je sthUla hiMsAne tyAga, mRSAvAdacArI ane parastrIgamanane tyAga, parigrahanuM parimANa karyuM eTaluM ja dharmapaNuM, bAkInuM adharmI paNuM. paMdara AnI adhama paNuM ne eka AnI dhamapaNuM. A be bhegA karavAthI dharmAdharmI. A uparathI virati aMzathI karI che teTale dharma. je aMzamAM virati nathI karI tenuM nAma adharma darada upara DhAMka-pIDe karanAre, darada chUpAvavA mATe DokaTarane ThaganAre daradanI davA kayAre laI zakavAne? ApaNAmAM paMdara AnI adhamapaNuM raheluM chUpAvavA mAMgIe chIe ane dharmIpaNAmAM gaNAvIe to paMdara AnI adhama paNuM tene kADhavAno vicAra, tene upAya goThavavAne nizcaya kara vigere thavAnuM kayAre ? sava sAvaghane tyAga karanAra ja dhama kahevAya. je daradane oLakhavA mAgaze te manuSyane daradanI davAne eTale darada maTADavAne vicAra ghaNo ja ocho Avaze. dhamapaNAnA paramA ne pIchANanArA sarva sAvadya tyAga kare. jyAre aviratipaNuM raheluM chatAM gaNatarI na karI te sAdhupaNuM lIdhA pachI tame tamArA darado dabAvavAvALA kema thazo ? aMdara kaSAyanuM raheluM jera-kaSAyanI sthitine daradapaNe gaNI zakazo kyAMthI? sAvadyatyAga bhale karyo te karavAthI mithyAtvanA dvAra aviratinA dvAra rekAyA chatAM paNa te bannene kAke kaSAya che. ene TALavA kaTIbaddha thAo. vItarAgapariNatine palaTAvanAra ke padArtha hoI zake ? virati levA mAtrathI vimAna athavA mokSanI nisaraNI maLI gaI che ema mAnaze nahiM. kAraNa ke pahelAnI tevI Teva paDI gaI che. dara dane chUpAvavuM evI je gRhasthapaNAmAM Teva paDI che, tene lIdhe sAdhupaNuM lIdhA chatAM paNa kaSAyanuM darada haju rahyuM che. e darada kevuM che? mithyAtva 11 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI aviratinA kAkA jevuM che. vicArA je kaSAya sAdhupaNuM lIdhA pachI rahe che, samyaktva thAya tyAre anaMtAnubaMdhI TaLe, dezivarata thAya tyAre apratyAkhyAnI TaLe, savirati thAya tyAre pratyAkhyAnI TaLe ane saMjavalananA kaSAya te sAdhupaNAmAM paNa cAlatA hAya che. jyAM sudhI vItarAgadazA na Ave tyAM sudhI vItarAga zabda bAlavA sahelA che. cAhe jevA pariSaha upasarga AvyA chatAM jenu rUMvADu' ubhuM' na thAya, kAI vAMsalAthI chele athavA caMdanathI vilepana kare temAM banne bAjue sarakhI najara rahevI joie. e muzkela che, khelavu' sahelu che paNa manamAM kalpanA karI cA ke-mane kAI caMdanathI vilepana kare che ane bIjo vAMsalAthI chele che. A juThI kalpanA paNa keTalI kamakamATI upajAve che. bhagavAna je vItarAgadazAmAM che, te prabhune eka page indra mahArAja paramabhakta chadmasthapaNAthI je bacAva karavAmAM taiyAra thaI rahelA je kevaLIpaNAmAM paNa sevA karavAmAM saradArI levAvALA che teo eka caraNe sevA karI rahyA che. bIjA caraNe caDakauzika DasI rahyo che. te DasatI vakhate sarpanI upara je pariNati tevI ja pariNati iMdra upara. eTale je Indra upara pariNati te ja samabhAva sarpa upara che. vicAre... ! kai dazA ? zabda khelavA sahelA che, paNa uMDA utarI vicAro. eka AjI sarpa DasI rahyo hAya, eka mAjI iMdra sevA karI rahyo che. ane tarapha eka ja dRSTi. A paNa bedha pAme, A paNa bAdha pAme. mujha khujha caDakauzika ! A dRSTiviSasa, traNa traNa vakhata jvALA mUkanAra chevaTe page DaMkha mAranAra, tevAne bujsa caDakeAziyA. A kaI jIgarathI zabda nIkaLyA haze ? chatAM zAstrakAra mahArAjA te vakhate vItarAgapaNu mAnavA taiyAra nathI. ahIM iMdra dIkSAnA vakhatathI upasarga nivAraNa karavA rahevA taiyAra. mahAvIre nA kahyuM. chatAM siddhArtha vyaMtarane (maraNa nivAraNa karanAra) upasarga nivAraNa karavA mATe mUkayeA. A banne mATe eka ja STi rahevI ke A bicArAo Adhu kema pAme? are je mArI nAkhavA mATe traNa traNa vALAe mUke che, emAMthI khace che tyAre DaMkha de che, AnI adhamatA kai dazAnI? AvI hada bahAranI adhamatAvALAne mujjI bujsa caMDakAsiyA ! e kayA aMtaHkaraNathI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 102 muM. - [ 83 nIkaLyuM haze? A dazAvALAne zAstrakAro paNa chadmastha kahe che, te vItarAgadazAne vicAre. tyAM to chadmasthapaNuM che, tyAM vItarAgapaNuM nathI. te have vItarAgapaNanI dazA kaI? vicAro. jagatamAM eka paNa cIja e mahAtmAnI samabhAva pariNatine palaTAvanArI nathI. je vItarAga thAya temanI pariNatine palaTAvanArI cIja jagatabharamAM nathI. cAhe anukULa hoya ke pratikULa hoya. cAhe jevI ucI anukULa dazA laI le athavA cAhe jevI nIcI pratikuLadazA laI le te paNa jemanA pariNAmane palaTAvavAmAM kaI paNa dazA tAkAtavALI nathI, AvI vItarAgadazA maLI hoya to paNa bIjA kaSAya dUra rahyA paNa sAdhupaNAmAM je saMjavalananA kaSAya che. e A vItarAgapaNAne paNa dho mArI nIce utArI de che. agIArame guNaThANe jyAre jIva jAya che, tyAre kaI dazAmAM? agIAra, bAra, tera, cauda cAre vItarAgapaNanA guNaThANA. temAM agIAramuM chadmastha vItarAgadazAnuM che. jagatanI pratikULa-anukULa vastu A vItarAgatAnA pariNAmane DagAvI zake nahi. evA jInAM pariNAmane saMjavalana kaSAya sajajaDa harAvI utArI de che. saMjavalananI cakIthI patana. kaSAyarUpa A hAthI nIkaLI gayuM ane pUchaDe aTakI gaye. kaSAyarUpa hAthInuM pUchaDuM saMjvalana, mithyAtva avirati nIkaLI gayA. mAtra saMjavalana sattAmAM rahela eka khUNe paDI rahela che. anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAnI pratyAkhyAnInA baMdha udaya udIraNuM nathI. saMjvalana te paNa udaya udIraNAmAM nathI. mAtra saMjavalana kaSAyo sattAmAM rahelA hoya to agIAramAM guNaThANAthI paDe che. nIsaraNI para caDhyo UMce pagathIe gayo paNa cakI Ave te TheTha nIce jAya. tevI rIte agIArame guNaThANe gayele saMjvalananI cakI Ave tenA lIdhe paDe, tethI pahele guNaThANe AvI jAya. AkhA bhavacakamAM cAra vakhata upazamaNi hoya. sAsvAdana pAMca vakhata kahyuM che. temAM nA nathI. zreNithI paDelAnuM cAra tyAre eka sAsvAdana vadhyuM kayuM? te ke pahelavaheluM upazama samakita pAmyo hoya temAMthI paDe te sAsvAdana, bAkI cAre vakhata zreNinuM sAsvAdana. sAsvAdanathI mithyAtvamAM Ave. dhamyuM sonuM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ] zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNI dhULamAM jAya. phUka detA na AvaDe te rAkhoDA bheLuM senuM paNa uDI jAya. dhamelAmAM senAnI lagaDIo nathI hotI. pANInA chAMTA jevuM sonuM ane sAthe kacare hoya che. phaMka detAM na AvaDe to rAkhoDAnI sAthe sonuM uDI jAya che. kuMka detAM sAvacetI na rAkhe to dhanyuM enuM dhULamAM jAya, tevI rIte AtmA 7-8-9-10-11 mA guNaThANA sudhI Avyo. senuM dhamI taiyAra karyuM paNa kuMka detAM sAvacetI evI rAkhe ke rAkhoDe uDe paNa senuM na uDe. evI rIte sAvacetI na rahe te agIArame caDelo prAyaH vitarAga thaele mithyAtva avirati kaSAyane visArI dIdhelA hoya tevI dazAmAM Avelo cakI khAIne paDe te TheTha nIce jAya che. paDe paDe paNa bhoMyathI nIce kayAM paDe? ahIM paNa agIAramethI gAbaDe te TheTha taLIye eTale pahele mithyAtva guNaThANe Ave che. A prabhAva kone? saMjavalana kaSAyane. bIjA kaSAye paNa sAthe AvI jAya che. upazamazreNie caDhIne agIArame pahoMcele nIce paDe. paDatAM paDatAM saMjavalana pratyAkhyAnI apratyAkhyAnI vigere badhA udayamAM AvI jAya paNa e kIllAnI IMTa kADhI koNe? saMjavalananA kaSAye. pahelavahelo udaya kone paDatI vakhate pahelo udaya saMjavalanane, pachI pratyAkhyAnI apratyAkhyAnI ane chevaTe anaMtAnubaMdhI. sAdhupaNuM lIdhA pachI paNa je kaSAyane cUrI na zakyA hoya te badhA kaSAne teDI lAve che. pratyAkhyAnAvaraNIya apratyAkhyAnAvaraNIya ane anaMtAnubaMdhIne yAvat mithyAtvane teDI lAvanAra saMjavalana. AvA prakArano saMvalana hovAthI tene mithyAtva ane aviratine kAko kahyo. aupazamika samyaktvavALo pahele guNaThANe ane kSAyikavALo cothe guNaThANe Ave. saMjvalananA bhase sAdhuo bhUlA bhame che, paNa e Teva tamArAmAMthI lIdhelI che. tamArI avasthAmAM paMdara AnI adharma rahyo hato, eka AnI dhama thayA hatA, teTalAmAM paNa pitAne dharmIpaNAmAM khapAvavA taiyAra thayA hatA. adharmane DhAMkavAnI Teva paDI hatI ane te ja Teve sAdhupaNuM lIdhuM te paNa saMjvalananI darakAra rahI nahiM. sAdhupaNuM lIdhA pachI saMjavalananI darakAra rahe te mATe tIrthakara hajAra varasa ane sADIbAra varasa chadmasthapaNe pharyA paNa palAMThI vALI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 102 muM [ 85 besavAno vakhata lIdho nahIM. tamArA karatAM kayA kama bAkI hatA? uttamottamanI kaTimAM Avela tIrthakare karmano DhAMkapIchoDo kare nahi. vIraputra thavAnI lAyakAta keTalI kevI? sAdhupaNuM lIdhuM hatuM. tamArA karatAM ghaNA ochA karma bAkI che chatAM paNa karma khapAvavA keDa bAMdhI rAkhI hatI te keDa cheDI nathI. ATalA karamanA kIDI jeTalA bhAga upara jeo hajAra ane sADIbAra varasa sudhI jaMpIne beThA na hatA, te pachI tame karamanuM kaTaka kema nathI dekhatA? temanA putra kahevaDAvavA mAge che. vIraputre belo che. jemanA sevaka thavAnI tAkAta tamArAmAM AvI nathI. bhagavAnanI sevAmAM rahelA sevaka tarIkenI lAyakAta jemanAmAM AvI nathI, te vIraputra kahevaDAvavA mAge che. zuM samajavuM? jemanI mejaDI upADavA lAyaka na hoya te vArasadAra banavA Ave to tamane vIranI sevA maLavI muzkela, tyAM tame vIraputra banI jAva cho? mahArANano kuMvara thAya tene lekalajajAe mahArANAnI nIti jALavavI paDe che. nahIMtara tene kulAMgAra kahevuM paDe. pAdazAhane bIjA rAjAo jema dIkarI ApI Ave tema je mahArANA kuMvara bahena-beTI ApI suleha kare te tene pahelA naMbarane kulAMgAra kahevo paDe. vIrane raste na cAle te varanA putra ke kulAMgAro vIranA putra tarIke jAhera thAo ane bAyaDI chokarA dhana, mAla, AraMbha-parigrahamAM Asakta rahe che. kharekhara tame devatAnI pAchaLa koyalA pAkyA. dAnezvarI zeThIyAno chokaro hoya ane te mAgavA nIkaLyuM hoya phalANA zeThanA chokarAne dAna Apa-ema bele? are tame pUcho ke-tuM kone kare? nAma detAM zaramAya! bApanI uttamatAnI jagatamAM prasiddhi dhyAnamAM rAkhI bApanuM nAma na laI zake. e cappanIyuM laI pharanAre A vartane bApanI badanAmI jAhera kare che. mArA bApane oLakhavA lAyaka nathI. uMcI sthitimAM pitAnuM nAma phalANuM paNa A sthitimAM bApa chato hoya te paNa nAma levuM lAyaka nathI. nAma levuM e bApanI badabAI che. tevI rIte mithyAtva avirati kaSAyanA kaMgALa vIraputra kahevarAve te zuM joIne bole che? prabhu mahAvIranI ane tArI sthiti kayAM? putra tarIke heya Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNI te paNa belatA zaramAya. AmAM mahAvIranA nAmanI badanAmI che. puSpazAla nAmanA chokarAne mAbApe kahyuM ke vaDerAnI sevA karavI. tame tamArA baccAMne potAnA svArthanI zikhAmaNa le che. zAka levA gaye hAya paisAbhAra ochuM AvyuM hoya te mUkha ane eka bhIDa vadhAre lAve te zAbAza? cerInI TevanI zarUAta. agni jemAM saLage tene pahelA jarUra bALaze. lAkaDAmAM, ghAsamAM, chANAmAM saLage tene pahelA bALaze. eTale jene tame corI zIkhavI te gharamAM te corI karanAre pahela thaze. sodAmAM lAbha thaye hoya chatAM copaDe nukazAna. tIjorI rAte ughADI ucApata karaze. dAgInA pite jugAramAM hArI AvIne garamAI gayo evuM kaheze. A badhuM tamAruM ja zIkhaveluM. jemanI pAse zIkhavuM temane bhogavavuM. gurodhIta juve niri-gurunI pAse bhaNavuM. pAchuM temane saMbhalAvavuM joIe. tamArI pAsethI corI bhaNe ne tamane ja nivedana karI-kAchIyAnI AMkha AjanAre kAjInI paNa AMkha Aje. vaDerAnI sevA karavAnI zikhAmaNa puSpazAla putrane "vaDerAnI sevA karavI--ema bApe zIkhavyuM, tethI haMmezAM mAbApanI sevAmAM rahe che. koI divasa gAmane mukhI ghera AvyA. mAbApe tene besavA mATe khATale Akhe ne hAtha joDI AgaLa ubhA rahyA. chokarAe jANyuM ke AmanA paNa A vaDerA che. mArA vaDerA mAbApa ne mArA mAbApanA vaDerA A che. mAbApanI sevA mUkI daI talATInI sevA karavA mAMDyo. ApaNA vacana pramANe choko cAle te ApaNAthI bIjuM na belAya. aDacaNa thAya te paNa na belAya. Arya rakSitasUrine mAtAe daSTivAda bhaNavA mokalyA gurue kahyuM ke-daSTivAda bhaNavuM heya te dIkSA levI paDaze. teNe dIkSA lIdhI chatAM mAtA ema na belI ke meM te bhaNavA mokalyo hato ke dIkSA levA je mUMDAva hato te sIdhI dIkSA na Apata? AgaLanA vaDIle samajatA hatA ke e vacananuM pariNAma je Ave te sahana karI levuM joIe. madArInA hAthamAM derI rahe ne mAMkaDo nAce tyAM sudhI madArIne vAMdho nathI. dera chUTe te UMce nIce thAya che. tevI rIte ApaNA baccAne sAmAyikAdi karavAnuM Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 102 muM. [ 87 kahIe chIe. dara hAthamAM rahe pachI mAMkaDuM pAchala jAya ke AgaLa jAya te vAMdho nathI. ApaNe paNa ApaNuM baccAMne dharama karavAnuM kahIe chIe, daherAsara jatAM, sAmAyika, pUjA, upavAsa, AMbela karatAM zIkhavanAra mAbApa, svataMtrapaNe kaI zIkhyuM nathI. temAM eka dhyAna rAkhaje ke-mAMkaDe cAre bAju pharyo che, paNa dara AMgaLI upara che. A sthitie potAnuM kuTuMba dharama kare che, paNa samaje che ke-A. kUde che, nAce che temAM madArIne phAyado che. dera hAthamAM che tyAM sudhI kudyA, nAcyAnA paisA, anAja, zAbAzI vigere badhI mane maLavAnI che. tevI rIte A chokare hoMzIyAra, samaju, DAhyo kahevAya te badhuM mane phAyadAkAraka che. samaju ane uttamane aMge tema hoya ke vaDerAnI sevA karavI. sevA mATe khuda mAbApanI sevA choDI te paNa temaNe ema na kahyuM ke-amane choDavA mATe tene sevA kahI na hatI, tevuM nirlajajapaNuM te lokothI banI zakayuM nahIM. ApaNe kahI daIe chIe ke tane A mATe upAzraye mokalyo hato? ame tene sAmAyika vigere bhaNAvyA te AtmAne tAravA mATe hatuM. te atyAre kare che te AtmAne tAravA mATe zuM nathI? ApaNe e sthitimAM nathI. A manuSya janma nakAmo gumAve" e lhAvo lyo paNa dorIthI chUTavAno vakhata Ave te pahelA gaLe paTTo hate, have gaLe sAMkaLa naMkhAya. pahelA lugaDA una ke cAmaDAnA paTTe baMdhAto hato, have AtmAnA uddhAranI vAta AvI eTale sAMkaLe baMdhAya che. atyAra sudhI dorI poSaNane mATe hatI, have te derInA bhoge sagati AdinI vAtathI vadhyA ane sIdho taLATI pAse gaye. te taLATInI sevA kare che. keIka vakhata tyAM abhayakumAra AvyA. taLATI abhayakumAranI sevAmAM hAjara thaye. talATIthI keI A moTo che, vaDerAnI sevA eka ja tatva hatuM. abhayakumAranI sevAmAM gayA. talATI zAne bolI zake ? ne tyArapachI zreNikanI sevA, pachI vIra bhagavAnanI sevAmAM samesaraNamAM gaye. vaDerAnI sevAne vele vadhavA lAgyo. mArI sevA karanAre mAro Apelo veSa paheravo joIe. A sarvanA vaDerA zreNika che. zreNikanI sevA karatA koI vakhata Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI mahAvIra bhagavAna sameAsaryA. zreNika ADakhara sAthe vaMdana karavA gayA. emanA paNa A bhagavAna vaDerA che. zreNikane cheDIne bhagavAnanI sevAmAM jAya che. prabhu pAse jAhera kare che ke-mArA mAbApe kahyuM hatuM ke vaDerAnI sevA karavI ' ane tethI mAbApanI sevA karatA hatA. jiMdagInA bhAge paNa emanA vaDerA maLyA eTale talATI, anukrame zrI abhayakumAra pachI zreNika have tenA vaDerA Apa che. mATe ApanI sevA karIza. bhagavAna kahe che ke-mArI sevA karanAre pahelA mAre ApelA cAMda-veSa paheravA joIe. nahiMtara mArI sevAmAM rahevAnA adhikAra nathI. nAkarI AvanAra sIpAI paTTo nahIM paherU ema kahI zake ja nahiM. bhagavAnanI sevAmAM rahevA mATe puSpazAla tarata ja sAdhupaNu lIdhu. puSpazAle keTalI parIkSA ApI ane keTalo abhyAsa karyAM ? keTalA divasa pAse rAkhyA haze. 'karemi bhaMte' paNa sAdhupaNuM daI ne pachI zIkhavavuM. zrAvakanA 'karemi bhaMte" karatAM sAdhunA karemi bhaMtenA pAThamAM zA zabdanA pharaka che. A sUtra paNa sAdhupaNuM dvIdhA pachI zIkhavavuM. abhyAsane AgaLa karanArA lagIra dhyAnamAM lejo, mahAnubhAvA ! pahelA cApaDA batAvo ke munimagIrInuM mata lakhAve che? pahelA A munimagIrInA khatamAM Ave pachI A cApaDA soMpAya. e vAta sAdhupaNuM lIdhA pachI karemilate zIkhavavuM, e uparathI sAbIta thAya che. AcArAMganA pahelAM adhyayanamAM pRthvIkAya, akAya pachI teukAya nahIM kahetAM turata vanaspatikAya, e krame kahyuM. vacamAM vanaspatikAya kema? te mATe zAstrakAre-uttara dIdhA ke-navadIkSitane vanaspatikAyamAM jIvapaNAnI zraddhA karavI anukULa paDe. teukAya, vAukAyamAM sajIvapaNAnI zraddhA karavI muzkela che. vAukAya, vanaspati pachI kahyu. AcArAMga jANavA mAMDelAe tevI sthitimAM hAya ke teukAya, vAukAyane jIva mAnavA muzkela paDe. je kaThIyArA lAkaDAnA bhArA lAvanAra, je cArA dhADa pADIne nIkaLelA kanyAnu Doku kApelu hAthamAM taravAra ne mastaka, AvA keTalA abhyAsamAM cAlyA haze ? bhagavAna RSabhadeva karatAM AjanA kALamAM patitanI saMkhyA ghaNI ochI che. bhagavAna cAra hajAra joDe dIkSita, khAra mahinAmAM eke sAthe nahiM. mahAvIranI sAme-hAjarImAM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 102 muM. | [ 89 jamAlI gazALA, naMdISeNa ne AdrakumAra patita thayA. pArzvanAthajInA saMtAnayAe gozALAne madada dIdhI, te paNa pArzvanAthanA samudAyamAMthI patita ke bIjA keI? paNa tame patitanA nAme sudhAravA mAge che ke patitanA nAme dIkSA aTakAvavA mAge che? maraNa pramANa vadhyuM heya te maraNane kAraNe dUra karavAnA heya ke suvAvaDIne satAvavAmAM heya. ahIM patita thAya ene bacAvavA emAM zAsanapremI ke navInamAM keIne paNa virUddha mata nathI. paDavAnA prasaMge na Ave tyAM sudhI A vAtamAM koni be mata che ja nahiM. paNa tame to patitanA nAme dIkSAnI utpatti baMdha karavA mAMgo cho, utpattine pratibaMdha nahIM karatAM patitano pratibaMdha kara. janma zakavAnA kAyadA keI sarakAra nahIM kare te tame muThThIbhara patitAnA nAme dIkSita janma pratibaMdha zI rIte karI zako ? pelA puSpazAlane bhagavaMte cekanuM kahI dIdhuM keamArI sevA A cAMda hoya te ja banI zake. viraputra gaNavAne adhikAra gRhasthane keTalo? : te bhagavAnanA putra tame banI jAo cho temAM kaI dAnata che? tamAre bhagavAnanA nAme maTAImAM khapavuM che ane bhagavAnane halakA cItaravA che. bhIkha mAMgIne nAma zuM karavA badanAma kare che? ArabhAdikamAM Asakta, viSayamAM viveka na rAkhavuM ane kahevarAvavuM ke ame vIraputra. vIraputra thavAvALAe dhyAna rAkhavuM joIe ke saMjavalananI seTIthI bacavA mATe hajAro varSa sudhI tapasyA karI pariSaha upasaga sahana karyA, te tenA ame putra banIe chIe te dhyAnamAM rAkhe, nahIM te DhAMkaNImAM pANI nAMkhI DUbI mare. AvA vIraputra belanArA vAcALAe DhAMkaNImAM DUbI maravuM sArUM. arthAt viraprabhune lajavuM chuM. vIraprabhunI ane mArI sthiti kyAM? mArA pitAnuM nAma jAhera karUM temAM emanI kIrti thaze ke apakIrti te vAta dhyAna rAkho. sujAtapaNuM hoya to pitAnuM nAma kadAca jAhera karAya. marIcie mada karatA pitAnuM dAdAnuM nAma zA mATe yAda karyuM? huM vAsudeva, huM cakavartI, pitA cakavata thayA dAdA tIrthakara thayA ane huM tIrthaMkara thaIza. kharekhara saMsAranA vyavahArathI zUnya evA A bicArA sudhArakone dharamane aMge zuM 12 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI balavuM te paNa AvaDatuM nathI. zraddhAe zUnya viratine verI thaI vIraputra kahevaDAve tenI dazA zI? mULa vAtamAM AvIe. eka saMjavalanane saMskAra raheze te toDavA mATe bhagavAna mahAvIradeve ane zrI RSabhadeve sADAbAra tathA hajAra varasa sudhI udyama karyo, te saMjavalana soTo keTalo sAlatuM haze? AjakAla eka hAthamAM cAMda AvI jAya temAM kema mokSanI pAlakhI sujI jAya che? pUrve saMsArI avasthAmAM pahelethI Teva paDelI che ke adhama ghaNuM hoya to paNa dAbI de. sonuM batAvavA mATe thoDA sonAne rasa karI pIttaLane gIlITa karI devo ke badhuM senuM dekhAya. jyAM eka AnI virati hatI tyAM saMpUrNa virAtipaNuM dekhADavA mATe sarva prakAre mathyA paNa vastutaH vastune pIchANI nahiM. ApaNuM darada ApaNe dhyAnamAM lIdhuM nathI. lIdhuM chatAM darada kADhavA mAgatA nathI. AvA dharamane rasa karI adhama para caDhAvI adharmane dharma karavA mathe che, te zI rIte dharmane sadupayoga karanArA thAya? ATalA mATe ja zAstrakAre kahyuM ke tAruM nAmuM ThAmuM hisAba badhuM tIrthaMkara-rIsIvarane soMpI de. e rIsIvarane saMpyA pachI garabaDa goTo kare to rIsIvarane jaNAvaje. kadI kharAba sobatathI goTALe thAya to paNa tyAM nivedana karaje. tevI sthiti pelA cAra zrAvako samajelA hatA. A vAta cAra zrAvako ayakumAra samakSa jAhera kare che. have te saMbaMdhI vizeSa hakIkata zAstrakAra zuM batAvaze te adhikAra agre vartamAna. pravacana 13 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI prathama 4 ravivAra. muMbaibaMdara devatatva juduM kema kahyuM? zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke--dharma e bahAranI cIja nathI. kevaLa AtmAnI ja cIja dharma che. deva, guru Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 103 muM [ 91 uparanI dharmazraddhA, temanI sevA bhakti, dharmanI kriyA A badhuM samyakutva tarIke te phaLane nAme jhADa belAya che. je jhADa upara kerI AvI tene AMbe kahIe chIe. keLAM, jAMbu vigere phaLane lIdhe AkhA jhADanAM nAmane te jAtanA jhADa kahevAya che. evI rIte sudevAdikanI zraddhA ane temanI sevAbhakti, Adara vigere samyaktvanA phaLo che. gya Rtue phaLa hoya, egya Rtu na hoya to phaLa na hoya, chatAM phaLa vagaranA jhADane te nAme ja oLakhIe chIe. tevI rIte manaHparyAptine devAdine saMga hoya to te vakhata ArAdhanA rUpI phaLa dekhI zakIe. siddhapaNuM pAmya hAya, aparyApta dazA hoya, te vakhate mananI sAmagrI hotI nathI. aparyAptAne bhaviSyamAM maLaze, paNa te vakhata mana:paryApti hotI nathI. siddhine mana hotuM nathI chatAM temane samyaktva che. zuddha devanI sevA, paMca mahAvrata pALanAra gurunI bhakti ane vinaya, dayAdikanI kriyA e samyaktva nathI. tyAre samyaphatva kaI cIja ? deva-guru-dharmanI mAnyatAne samyakatva kahIe te siddha mahArAjane samakitavALA TharAvavA muzkela paDe. aparyApta jIvone samyakatva mAnavuM muzkela paDe. kemake teone mana nahIM hovAne lIdhe deva, guru, dharma saMbaMdhI vicAra karI zakatA nathI. tema ekalI ArAdhanAne samyakatva kahetA nathI. samyaphatva cIja kevaLa AtmAnI pariNati upara che. je tene samyakatva kahIe te siddhamAM te hovAno saMbhava che. samyakatvanA sAdhano samyaktva rUpe bahArathI rahelA che tene paNa AtmAthI bhinna jaNAvelA che. anAdithI vaLagelAM AhAra, zarIra, idriya tenA viSaye ane tenA sAdhana bhinna che. jyAre samyaktvanA kAraNamAM prathama jinezvara sudeva che. hIrAnI kiMmata karoDonI paNa te ajavALA upara AdhAra rAkhe che. ajavALuM na hoya to hIrA ane pattharamAM pharaka ke? tevI rIte A jIvane AkhuM jagata aMdhArI guphAmAM ghucavAelA manuSyanA ToLAM jevuM lAge che. aMdhArAmAM paNa sparza Idriya baMdha na hatI, khAvAne rasa cAkhI zakatA hatA, suMghI zakatA hatA, zabda sAMbhaLI zakatA hatA chatAM dekhavA lAyaka padArtha dekhI zakatA nathI. tethI amuMjhaNa kevI lAge che? dIve. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 ] zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNI heya ne olavAI jAya to aDacaNa kevI thAya che. A vicAraze eTale saMsAra aMdhArI guphA che, te jaNAI Avaze. dave nahIM hovAthI rUpa jevuM ja baMdha hatuM. aMdhArAmAM kALI ne lAlamAM pharaka ka paDe ? jema aMdhakAramAM kALA, lAlamAM pharaka paDato nathI tevI rIte saMsAramAM jinezvara rUpa dIpaka na hoya te AtmAnI ne paranI vastune pharaka paData nathI. jema dIvo thAya eTale kALA lAlamAM pharaka paDe che, tevI rIte jagata rUpa aMdhArI guphAmAM tIrthakara rUpI dIvo thAya tyAre sva ane paranuM AtmA samajI zake. badhA kevaLajJAnIo duniyAne sva ane para ja samajAve che. jevA tIrthakara upagArI evA sAmAnya kevaLIo upagArI pachI tIrthakarane mATe juduM arihaMtapada kema? sAmAnya kevaLIo AcAryo upAdhyAya ane sAdhuo paNa rava paranI vaheMcaNa ja jaNAve che. jyAre A badhA sva-paranI vahecaNa jaNAvanAra to arihaMta karuM choguM-vizeSatA lAvyA ke temane mATe devatatva juduM kahevuM paDayuM? anarthadaMDane anarthadaMDa tarIke nahiM mAnanArA namo siddhALa kahyuM temAM kRtakRtya AvI javAnA, mAriyA mAM rava-paranI vaheMcaNamAM AvI javAnA, sAdhu eTale pote mikSa sAthe ane bIjA sAdhatAne madada kare, sAdhunI mAnyatA zA mATe? bAyaDI chokarA, kuTuMba, hATa, havelI vigere mATe sAdhunI mAnyatA nathI. e apekSAe to gAMDAtuta samaje. pahelA putranA lakSaNa pAraNAmAMthI jaNAya tema dIkSA levAnI taiyArImAM thALamAM rUpIA, aDadhA, pAvalI ke AnI be AnI hoya te jevuM nathI, kayAM pheMkuM chuM, koNe lIdhuM? kayAM paDayuM? kazuM na juve. tamArI dukAne Ama koI pheMke te tene tame ke gaNe? tame dhanamAlanI apekSAe sAdhune mAnavA mAgatA ho to pahelethI gAMDA jaNAvI dIdhA. bAyaDI ubhI ubhI raDe ke chokarA raDe athavA kuTuMbIe kakaLATa kare te paNa sAmuM jovAnA ke chAnA rAkhavAnA sogana. cha mahinA sudhI skaMdane bApa pAchaLa pharyo. cakavatI sanakumAranI pAchaLa AkhuM kuTuMba, lazkara, pAyadaLa, hAthI, ghoDA, AkhI rAjyaRddhi sAthe cha mahinA sudhI pAchaLa pharyA enI darakAra karatA nathI. e rUve ke nAce, kude te e zuM. tame meDa hAusamAM jAva, e vakhata meDa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 103 muM. [ 93 hAusamAM rahelA gAMDA cAhe te bolatA hoya ke kUdatA hoya tenI asara tamArAmAM keTalI thAya ? dArUnA pIThAmAM gALaMgALI, mAruM mArI dekho cho paNa tame enI asara lagIra paNa manamAM ANo cho? bicArA parAdhIna che. jema tame meDahAusamAM agara pIThAmAM rahelA lokone gaNe che, tevI rIte sAdhuo duniyAmAM rahelA lokone gaNe che. meDahAusamAM gAMDe kadI dArU mAge, tArI mAge to paNa sajajana ApavAne taiyAra thAya kharA? dArUnA pIThA pAse laDAI karI rahelA zeTha sAheba ! eka pyAlA pIlAo" ema karagare te paNa tamane dayA Ave kharI? tame dayALu cho paNa je dayAnA pariNAmamAM, svarUpamAM kAraNamAM bhayaMkarapaNuM dekhe te tevI jago para dayA karavAne taiyAra thatA nathI. tevI rIte ahIM sAdhu, upAdhyAya ke arihaMta ke IpaNa mokSane mArge pravartelA hoya, chevaTe te zrAvaka hoya to te paNa saMsAranA kIcaDamAM rahevA Teke Ape nahIM. atyAra sudhI arihaMta, AcArya, upAdhyAya ke sAdhu hoya paNa ahIM zrAvaka paNa saMsAranA kAraNabhUta dhAne Teko ApavA taiyAra thAya nahiM. tame bAra vratonAM nAma sAMbhaLyA che. temAM anarthadaMDamAM tame pote ja kahI zako cho, mAne che, jANo cho ke-"svajana kuTuMbane kAraNe pApe peTa bharAya che chatAM te arthadaMDa, bIje karyo daMDa? anarthadaMDa. daMDamAM daMDa te anarthadaMDa. keIne tame kAtara Apo, capu, agni, haLa, hathiyAra Ape tenuM nAma anarthadaMDa. hiMsApradAna-hiMsAnA je je kAraNo-hathiyAre te ApavAmAM Ave tenuM nAma anarthadaMDa. ene e cIja upayogI hatI ke nahiM. jevI seya, charI, haLa, hathiyAra tamAre upayogI hatA, tevA ene upagI hatA ke nahi? tevA upayogI hathiyAre zrAvaka paNa Ape che tene zAstrakAra anarthadaMDa kahe che. e ja vAta jaNAvatAM jaNAvyuM che ke kSetra kRSa" are khetI kema karatA nathI, ema ne ema kema besI rahyo che. have baLadIyA taiyAra thayA che, barobara gADAM joDa. khasI kara, AvuM bole te anarthadaMDa, jema khetara kheDatA nathI ne bhUkhe marI rahyo che. tene bhADuM na Ave ane tenI herAnagati hoya te dekhIne baLada, ghoDA, paleTa, khasI karAva, AvuM kahenArA zrAvakane anarthadaMDa lAge. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI tyAgInI vAta te hUra rahI. A te gRhasthanI vAta che. khetara kheDa, baLada paleTa, ghoDAne khasI kara, A kathane te anarthadaMDa che. vicAre anarthadaMDane anarthadaMDa tarIke nahi mAnanArA, ulaTo upagAra mAnanArAnI zI vale? prazna-sAdharmika kahevAya ke nahi? uttara-sAdharmika enuM nAma je duniyAdArIne phAnI-asAra gaNe temAMthI nIkaLavAno prayatna karatAM na nIkaLI zakyo hoya tevA sAdharmika, paNa je anarthadaMDane upagAra mAne te sAdharmika thavAne lAyaka thaI zake kharA? paMcamahAvratapAlaka badhA sAdhu, paNa AcArya-upAdhyAyane UMcI koTimAM kema mUkIe chIe? viziSTa guNathI viziSTa mAnyA. ahIM nAma-dravya zrAvaka sAdharmikapaNe manAya te vAta judI che. bhAva zrAvaka to sAdharmikapaNe mAnavAnA ja che. je potAnuM nAma zrAvaka jaNAve, zAthI? jainakuLamAM janme eTale. zrAvaka-kULanI maryAdA sAcavato na hoya te zrAvaka jAhera kare te te dravya-zrAvaka. dharmakiyAne AlekanA phaLa tarIke kare. daSTAMta tarIke vakhANamAM AvavuM nathI, paNa nALIyeranI prabhAvanAne lIdhe Ave. chaThThuM aThThama kare nathI, paNa jamavAnI ne prabhAvanAnI khAtara dere, upAzraye Ave te dravyazrAvaka. jeone kalyANanI bhAvanA che, devAdikanI zraddhA che, je ArAdhana kare che, pachI bhale aMzathI kare paNa te bhAvazrAvaka. A zrAvakane sAdharmika tarIke mAnavAmAM tame bhUlatA nathI. je kuzrAvaka te kayA? devAdikanA bhoge amArUM piSaNa kare ema kahe che. deva, guru, dharma kayAM sudhI? jyAM sudhI amArA piSaNamAM amane aDacaNa lAge nahiM, zArIrika, dezIya, Arthika, sAmAjika keIpaNa jAtanuM amArA piSaNamAM madadagAra bane, aDacakAra na bane, te te mATe ame devAdikane mAnavA taiyAra chIe. AvA nAmazrAvaka ke dravyazrAvakamAMthI nIkaLI gayA che teo bhAvazrAvakamAM te hoya ja zAnA? sAdharmika na hoya tene sAdharmika kema manAya? haju nAmazrAvakamAM sAdharmikanI saMbhAvanA che. paNa dharmano nAza karavA kaTIbaddha thaelAne sAdharmika manAva pachI mithyAtvane mAthe zIMgaDA che? je saMsArane aMge heyapaNuM na mAne, saMsAra upAdeya Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 103 muM. [ 5 mAne, saMsAranA sAdhana paramasAdhya hoya, tevAne samakAti mAne te tamArA samakitanI zI sthiti? tame evA zrAvakane zrAvaka mAnavA taiyAra thAva to kudeva, kugurune mAnavAmAM tamAruM zuM gayuM? amane, kugurune kudavane deva-guru-dharmanI buddhie mAno cho? tamArA manamAM rahelI devAdikanI dhAraNA kAma lAgI jAya to jagatamAM mithyAtvanuM sthAna ja nathI. tame paMcamahAvratadhArIne guru mAne che, bIjAo saMnyAsIne mAne to guru buddhiene? e bicArA upavAsa nAma dharAve che. pachI bhale Adu, rAjagarAno zIre khAya, paNa dhAraNA to upavAsanI che. te adharmane, gurune, dharma gurudeva kema nathI kahetA ? sAcuM hoya te sAcuM manAya te ja samyaktva. sAdharmika bhaktinuM pariNAma dharmanA udayamAM ja Ave. ame puSTa haIzuM te ame Ama karazuM. soe daza TakA kabUla che? dharmanA nAme so TakA kamAvA che ne daza TakA dharmamAM kharacavA nathI. dharmanI pratijJA kare. ame sukhI haIzuM te dharma karIzuM, amane bAyaDI, chekarA, vepAranuM sukha haze to dharma karIzuM. peTamAM baLatarA haze te kyAM gharama karavAnA?, AvuM kahevuM sAcuM te che ne? ame paisAthI, vepArathI, kuTuMbAdikathI sukhI haIzuM te dharama karI zakIzuM, e te kabUla che ne? AmAM karagare evA keI dekhe che kema nahi? je krie saMpUrNa hoya, kuTuMba sukhI hoya, vepAra sukhI hoya evA keTalA dahADA daherA, upAzrayamAM mAM batAve che? na AvanAranI TIkA nathI karato A tamArI vyApti (jyAM jyAM sukha tyAM tyAM dharma): e jovA mAMguM chuM. AvI sthitivALAne dharma karatAM dekha che ne? je kaTidevaja baMgalAnA mAlika jemane tyAM seMkaDe nokarI che, te badhA dharama kare che ne? zAMti hoya to dharama karIe e vAta te siddha karI batA. 30-35 varasathI jene mArge lAvavA pANInI mAphaka paisA kharacyA te phaLa khAvAnuM tamArA nasIbamAM dekhAyuM? jemane sArA raste caDAvavA mATe tame udyama karyo tenuM phaLa zuM devuM? gharane AMgaNe A jhADa AMbAnuM ke bAvaLanuM? bAvaLanuM jANyA pachI poSavA koNa taiyAra thAya? kaI nahiM. bIje muddo e ke-duHkhI heya, aDa Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI caNa hoya tyAM sudhI dharma tarapha mana jAya nahIM. koI jAtanI aDacaNa na hoya tevI tamArI sthiti che ne? kaIne kuTuMbanI, koIne zarIranI hoya che. ghavAyA vagaranI sthitivALA saMsAramAM keTalA? prazna- sAdharmivAtsalyanI uMcAmAM uMcI hada kaI? javAba-tapAsI levo joIe. duniyAne phAnI gaNe, devAdikane tattva gaNe. samakitI svaputrI mithyAtvIne na Ape. mahAvIra prabhunA vakhatamAM subhadrA satInA pitA pAse koI bauddhanA chokarAe subhadrAnI mAgaNI karI. subhadrAnA pitAe zuM kahyuM? chekarIne bauddhane ghera kadI nahIM Ape. chokarI ApavI te saMsAranuM-pApanuM ja kAma chatAM bauddhane cheka AcArya pAse AvI dhIme dhIme dharamanuM tattva zIkhe ne kiyA paNa zIkhe te pachI mAguM karAvyuM. tyAre subhadrAnA bApe cokakhuM jaNAvyuM ke tuM dharmamAM joDAye paNa tArA mAbApa badhA bauddhadhama che. tethI lagna thayA pachI tAre ahIM amAre tyAM rahevuM agara judA rahevuM paDaze. A banne tAre kabUla hoya te ApuM. nAe kahI, hAe kahI. A zarate kahIne kabUla karAvI vivAha karyo. dravyathI-dekhAva pUratI AvaDa jAvaDa hatI. te dharmopadeza sAMbhaLatA enA manamAM ema AvyuM ke-dhame te A ja sAce che huM te kanyA mATe A dharmamAM Avyo chuM, paNa sAcuM hatuM jethI AcArya pAse AvIne kabUlAta karI. atyAra sudhI karela dharma sAco dhArI karatA na hatA, phakta subhadrAnI prApti khAtara karate hate. zrAvaka na hovAthI tamArI pAse Avato na hato. have aMtaHkaraNathI zrAvakadharmamAM pravarte chuM. sAcAmAM sAco dharma, AtmAnuM kalyANa karanAre dharma A ja che mATe bhAvathI mane dharmanI pratijJA karAve. samyagRSTi mithyAtvane chokarI na Ape ne samyaphane Ape. kevaLa asaMjamanI khANa chokarI samakitI karatAM mithyAtvImAM ApI hate te DUbate. eka chokarI devI te paNa mithyAtvImAM na devI. maMdira mArgIo maMdiramAgane ja Ape. kanyA DUbaze paNa samakitIo te. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 103 muM [ 97 nahIM DUbe. peAte vastu samaje che ke-je kAI samikatI saMsArane phrAMse gaNanAra hoya athavA atyAre nahIM gaNatA hoya te bhaviSyamAM upadeza sAMbhaLIne phrAMsA gaNaze, mATe nAma-dravya zrAvakane dharmInI lAInamAM lai zakIe. bhAvazrAvaka tA peAtAnI meLe samaje. AvAnI bhakti sevA je je prakAre thAya temAM aDacaNa nathI, paNa je kuzrAvaka ane te macchImArane sutaranI kAkaDI ApA enu pariNAma hiMsAmAM tenI durgatimAM, tevI rIte zrAvaka kSetranA nAme kruzrAvakane pASavA taiyAra thavAya teA anaMda. anaMda'Dane ana daMDa na gaNe ne upagAra gaNI ce tA ana daMDa ne mithyAtva che. zrAvakane age kSetra kheDa, aLadane khasI kara, gheADAne dama, A kahevuM enu nAma paNa ana daMDa. evA anadAMDane upagAra gaNe teA ana daDa uparAMta mithyAtva lAge, tamArA vaMdittAsUtramAM zrAvake jaLAzayA upara nAvA na javuM, kadI javuM paDe te AMkhaLA vigere je lagADatA heAya te ghera lagADIne javuM. tyAM dAkSiNyatAvALA mAMge te ApavA paDe teA anaMdaDa lAge. AMbaLA taLAve lai jAva temAM paNa anaDa. gADAM, haLa rAkhavA nahi ne kadI rAkhavA paDe te kAmanA vakhata sivAya pArTasa-vibhAga judA karIne rAkhI devA. taiyAra gADu hAya dhuMsarI paiDAM judAM na hoya teA saheje kAI mAgavA Ave ne apAya tA ana daMDa lAge. ATaleA lAbha chatAM anaDa nAma rAkhyuM. pAtAnA gharane mATe taiyAra gADAM rAkhyAM chatAM rAkhelA hoya te ana daDa. AMbaLA peAtAne ghasavA che, te ghera nahIM ghasatAM tyAM laI jAya to anadaMDa. A dRSTie vicAro ke-zrAvakane paNa pApathI keTaluM Daravu joIe. Rddhi sAthe dhamanA saMbadha nathI paNa viveka sAthe che. ApaNe te! je AraMbha parigrahamAM vadhaze. te ja dharma karaze. AraMbha parigraha viSaya, kaSAya e dharmanA utpAdaka nathI. dhanAM utpA daka viveka, ghAtaka aviveka. vivekavALA, riddhivALA dharmAMne raste hAya. riddhivALA na hoya te paNa vivekavALA dharmI hoya. viveka vagaranA riddhivALA adharmI hAya. dharmane riddhi vigere sAthe saMbaMdha nathI, paNa viveka sAthe sakha'dha che. mahArAjA zreNika dharma karI zakatA na hatA, 13 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNI - - sADAbAra dokaDAne svAmI puNI zrAvaka dharma karI zakatuM hatuM. sADAbAra dokaDAmAMthI savA cha dekaDA sAdharmika vAtsalyamAM kharacanAre, te eka ja dahADe, eka mahIne nahiM paNa roja svAmIvAtsalya. tame varasanuM saravaiyuM kADhe che. temAM tapAsyuM ke-svAmIvAtsalya ke dharmane mAge keTaluM gayuM? herAna karavAnI phariyAda. tamAre pitAne vicAravAnI jarUra che ke mAruM pedA kareluM dhana DUbavAmAM kharaca thAya che, te taravAmAM kema nathI kharaca thatuM? daridratA kaho cho, lagIra hoTala, bIDInI dukAne para, nATaka, sInemA pAse jaIne ubhA rahe, te tyAM AgaLa bekArI dekhAya che? je ke sarakAra taraphathI bekArIne relanI AvakamAM joDAya che. keTalIka vakhata relanI Avakane jagatanI sthiti sAthe khajAnacI joDe che. ApaNe tema na joDIe, paNa nATaka sInemA, pAna, bIDI, hoTala, lejhanI Avakone ane tamArI sthiti sAthe saMbaMdha kema nahiM joDa? je keTalAeka vyasane ane svachaMdapAvuM e te khaseDavuM nathI. AvI sthitimAM pitAnuM kharaca bhAre paDe che te zuM karavA zekhInanA sagA bane che? have vicAre ke savA cha dokaDAmAM eka manuSya gujarAna kare che, to tame potAne nirAdhAra halakI sthitimAM batAvavA te zrAvakanA baccAne lAyaka che ne? tevA sAdharmike pratye saMgha bhaktithI juve che. AdrakumAre dIkSA levAnI taiyArI karI. enI bAyaDIne pALanAra na hatA? mahArAjA zreNika sarakhA rAjavI dhannAzAlibhadra sarakhA RddhivALA evA vakhatamAM AdrakumAranI bAyaDI ne chokarAnA pAlanamAM muzkelI zI? chatAM AdrakumAranI strIe reTI kAMtavA mAMDyo. AgaLa sAMbhaLe. ene chokaro kahe che o mA ! AvuM daridranuM kAma kayAM karavA beDI. AjakAlanA sAdhue A daSTAMtane reTIyAnA piSaNamAM le che. sUtranI sidhI vAto avaLI pariNamAvatAM AvaDe che. (Itarajane) sAmAnya lekajAtane lAyakanuM A te zuM karavA mAMDayuM? nAnA chokarAe paNa daridrane karavAgya dhaMdho mAnya. ApaNuM sAdhu karaNI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 103 muM. [ 9 jaNAve che. te bemAM samaju koNa? tyAM AdrakumAranI strI uttara Ape che. tArA bApa dIkSA levAnA che. pachI huM nirAdhAra banIza, tAruM ne mAruM pAlana A reTIyA vaDe karIza. nirAdhAranu AjIvikAnuM A sAdhana che, paNa ema na kahyuM ke-je dIkSA deze ene cheDo pakaDIza. dIkSA le te paNa amArUM karIne pachI . dIkSitenA sagAo saMsAranuM asArapaNuM dhyAnamAM laIne samajatA hatA ke-ame nA laIe to lenArane aMtarAyabhUta te na ja thaIe. te vakhate paNa puNIyA zrAvaka sADAbAra dokaDAnI mAlikIvALA hatA ne? dIkSitanA sagAoe asAra saMsAranuM svarUpa khyAlamAM rAkhI samajavuM joIe. dIkSitanA saMbaMdhIenI tarapha keIe AMkhamIMcAmaNA karyA heya-ema mAre anubhava nA pADe che. pharIyAdI karanArI bAI e peTane khADo pUravA mATe dAvo karyo ja nathI, paNa dIkSAne vagovavA mATe ane dIkSAnA hImAyatInI hiMmata harAvI nAkhavA mATe zAsananA sevakanuM satva uDADI mUkavA mATe pAse rahI uzkere che, jethI pharIyAdIo karavAmAM AvI che. pitAnI zakti pramANe neha yAne bhaktinI najarathI Akho saMgha juve che. e te mAtra herAna karavAnI pharIyAde che. dharmanI jaDa ghana nathI paNa viveka che. A sthitie zrAvakethI bIjAnA AraMbha, samAraMbha, viSaya, kaSAyanA sAdhana tarapha preraNA na thAya te, sAdhu to preraNuM kare ja zI rIte? zrAvako tene dharma mAne te zrAvakane mithyAtva lAge, je sAdhu tene dharma gaNAve te zI vale thAya? sAdhue svaparanI vaheMcaNanA upadezamAM varte te pachI arihaMta karyuM choguM lAvyA ke emane deva ane pahelA parameSThi mAnavA? vAta kharI paNa khyAla rAkho ke eka guphAmAM hajAra manuSya aTavAtA hoya te zuM thAya? . prazna-sAdharmikane zuM Ape? uttara-tenI sthiti samajIne Ape. dAkSiNyatAnA A viSayamAM sAdharmikatAnA A viSayamAM, pajusaNamAM AvI gayuM ke-pAghaDI, aMgarakhuM ne dhotIyuM ApavuM, paNa te kene? yegyatAvALA pAtrane ja ApI zake. mAchImArane Apo te? ahIM sadupayeAga che. pAghaDI, aMgarakhA savarUpa saMsArI vastu chatAM dharmanI majabUtI tarIke, bhakti tarIke ApI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI zakIe. vAMdhA sAdharmikane mATe che. anarthadaMDa thatuM hoya te na mAne te khAmI. dhamapaNuM lakSyamAM hevuM joIe. idroe sAdharmika tarIke gaNI dhanuSya, ratha, bANa ApyA. siddhAcalajI upara kuMDo zA mATe karyA che ? koNe karyA che, kuvA, vAva karAvavA varjita chete pachI e vAva, kuMDa karAvanArA kevA gaNAya ? kevaLa emanA dayAnamAM hatuM kesiddhAcaLa upara caDavuM, tApa paDate hAya bALaka baccAM hoya te herAna thAya, te herAnagati TALavI e mAruM kAma che, tethI e bhaktine vidhya che. prathama prakAzaka keNu? sAdhuo pachI te sAmAnya hoya ke upAdhyAya hoya ke AcArya ke arihaMta hoya te badhA svaparanI vaheMcaNane jaNAvanAra, te arihaMta mATe judu tatva ane pada kema ane parameSThimAM pahelA kema? guphAmAM hajAra manuSya che, aMdhAruM ghara che. temAMthI eka pAse dIvAsaLI hatI, eNe saLagAvI kAko karyo. tenAthI pAMca pacIsa kAkaDA karyA. koInA kAkaDAmAM pharaka nathI. pahelAmAM ke pacIsamAmAM kAkaDAmAM pharaka nathI paNa badhAne tAraNahAra kaNa? jeNe mAcIsa kADhI ne kAkaDe pahelavahele taiyAra karyo che. bIjA badhA kAkaDA karavAvALA pahelAne AbhArI che. tevI rIte AcArya, upAdhyAya, sAdhu svaparane upadeza Ape che, paNa te arihaMta bhagavAnanA upadezane AbhArI che. arihate pote svataMtra bedha pAmIne tyAgamAM kalyANa dekhyuM ne tyAganI pravRtti karIne phaLa meLavyuM te ja pramANe upadeza zarU karyo. enA prabhAvathI bIjA badhA svaparanA upadezane pAmyA, samajyA, mAnavA lAgyA ne upadeza karavA lAgyA, paNa jaDa tIrthakara bhagavAna svayaMsaMbuddhamAM ja bIjA temanA anusAre bedha pAme che. A vAta lakSyamAM laIzuM tyAre nirNaya thaze ke-arihaMta, AcArya vigere eka ja kAraNathI manAya che. svaparano viveka karAvanArA che. dhana, mAla, chokarA, bAyaDI riddhine aMge te puNyapuruSa manAtA ja nathI. svayaMsevakanI dIkSA. svaparanA kalyANane upadeza e ja enuM kAma, ene upagAra vadhAre Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 103 yuM. [ 101 kayAre gaNI zakIe ? duniyAmAM dhana, kanyA, rAjya, devaleAka denA kAI hAya tenA karatAM gurune, devane, dhamane adhika kayAre gaNI zakIe ? jyAre badhI vastu karatAM AnA upadezanu sArapaNuM gaNIe tyAre. te arihaMtadeva, zuddha sAdhu guru, dharma A traNene dharma gaNutA kayAre thAya? te paNa samyaktva hoya tyAre samyaktva AtmAnI cIja, kamajAnI cIja paNa te vyakta kayAre thAya, te pamADanAra kANu e ja deva, guru ne dharmAM. kerI e ja AMkhAnuM kAraNa ane e ja kA. AMbA thayA kayAMthI ? kerIthI. ethI ja AMkhe thAya. evI rIte zuddha deva, guru ne dharma, A traNaja AtmAnI pariNatinA kAraNa ane kA. AtmAnA karmanA kSaya-kSayApazama ke upazamathI je nimA~LatA e ja samyaphatvanuM svarUpa. hajI ApaNe dhama TakAvavAnI tAkAtavALA nathI. daridrane ghera kAhinUra AvyA tA kharA paNa jo mahela na baMdhAya, tIjorI na rakhAya, ArakhA na rakhAya tyAM sudhI risIvarane soMpavA paDe, tevI rIte A ridra nArAyaNane darzana, cAritra ne jJAna rUpa keAhinUra maLyA paNa tenI pAse nathI agaleA, tIjerI ke Arakha. tethI sek DIpojhITa ekamAM rAkhavA paDaze. zAstra samyaktvanA pariNAma, svarUpa, khAmI, vRddhi, vicAratAM zAstra AgaLa dharavAnuM samyaktva kema Take vadhe e badhuM zAstrathI samajAya, e ja risIvara. mAMsanA DhagalA ne hADakAnI heDarUpa zarIra, Ana, mAla, kuTu'ba, kakhIlA mATe ApaNe vicAra karIe te ApaNe AtmAne kema na vicArIe? AthI prAcInakAlanA svayaMsevakanA khyAla Avaze, keTalA sAdhu ane zrAvaka vastu na samajatAM pacAzakamAM jaNAvelI svayaM sevaka-zrAvakanI dIkSAne sAdhunI dIkSAmAM joDI de che, bhAvanagaranA krIyAe te svayaMsevakanI dIkSAne sasAvaghanI dIkSA sAthe joDI dIdhI che. samyaktvadhArI evA zrAvaka te svayaMsevakanI dIkSA letA zu kahe che? mArA dhana, mAla, riddhi, bAyaDI, chokarA tamane zAsana mATe aNu karU chuM. gurue apaNu levAnu che? nA, pelA bhale arpaNu kare paNa nahIM levAnuM, chatAM tene dAnAdikanA upadeza devA. svayaMsevakanI dIkSA vakhate tadrupa banelA hoya te khAyaDI, karA, mAla, milkata khadhu zAsanane arpaNa kare. svayaMsevakanI dIkSA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNa = sarvasvanA samarpaNamAM hatI, e ja vAta pelA kALA mahelamAM rahelA cAra zrAvakoe vicArI che. zAstra dvArA jyAre dharmanI kiMmata samajyA tyAre pitAne adhamIM jaNAve che. te dhama adharmInuM vizeSa svarUpa agre vartamAna. pravacana 104 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI dvitIya 4 semavAra. muMbaI baMdara kAkatAlIya nyAya. jinavacanathI sarva arthanI siddhi nakkI thAya. zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke-je AtmAnuM samyagadarzana te AtmAmAM ja rahe che. tattvArthane jANavAvALA jarUra kaheze ke-tattvArtha bhASyakAre AtmasaMge jIvanI aMdara samyagadarzana mAnyuM, paNa parasaMnidhAne eka jIvamAM eka be ane ghaNuM jemAM samyaggadarzana mAnyuM. eka achavamAM be traNa ane ghaNA ajImAM paNa samyagadarzana mAnyuM. samyagudarzana e AtmAnI mAlikInuM kabajAnuM heya te AtmAnA saMnidhAne samakita kahyuM te vAjabI paNa parasaMnidhAne paNa eka be aneka ajIvana saMnidhAnamAM samakita vAjabI Thare nahi ane bhASyakAranuM vacana ayukta che-ema keI kahI zake ja nahi. gheDIyAmAM raheluM bALaka khAvAmAM samaje che. e prephesaranA hisAbane jUTho kahI zake ja nahiM. tevI rIte je manuSya sarvajJanA vacanane kevaLI gaNadhara zrutakevaLI tathA pUrvadharanA vacanane jUThA kahevA taiyAra thAya tevA manuSyanI sthiti kaI? gadheDAne sAkara kharAba lAge, UMTane AMbe, drAkSa Aphare caDAve, tethI gadheDe ane UMTa sAkara, drAkSa ke kerIne kharAba gaNe, paNa je gadheDA UMTanI lAInamAM ke jAtimAM na hoya te kaI divasa paNa sAkara, drAkSa ke AMbAne Apharo caDA- vavAvALI vastu che, tevuM kahe ja nahi. tevI rIte je AtmAne kamane Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 104 muM. [ 103 kSaya-kSapazama, upazama e ja sAdhya che, tevA manuSya tIrthaMkarAdinA vacanane javuM kahevAnuM to dUra rahyuM, paNa sAmAnya paNa gaNavA taiyAra thAya nahi. viSaSThI salAkA puruSa caritramAM te mATe kahyuM paNa che keniyamAnU sarva siddhiH sarva arthanI siddhi kayAre maLe? jyAre hRdayamAM vItarAgAdikanuM vacana raheluM hoya tyAre. kAkatAlIya nyAye bhagavAnanA vacanane pALanArA kadI siddhi pAmI gayA tethI zuM? kAtAlIya nyAya e zuM? kAganuM besavuM ane tADanuM paDavuM." bIje paNa beThe hoya ne phaLa tenI pAse paDe, kAgaDo phaLa mATe beThe na hato. phaLa kAgaDAnI bhUkha bhAMgavA mATe paDayuM na hatuM. kAgaDo tADa para beTho ne tADane pADI nAkhuM athavA te kAgaDAne bhAra AvyA ne tADa paDyo tema nathI. chatAM paNa kAgaDAnuM besavuM ne tADanuM paDavuM thAya che. tevI rIte kaI jIvano karmane kSaya-kSapazama upazama thavAnuM hoya tene kAkAlIya nyAya mAnava paDe. sarva mane ratha pUrA thavAnA haze ane ahIM hRdayamAM vacana AvyuM. jethI bhavitavyatAvALAne kAtAlIya nyAya vadhAre anukULa mAnavo paDaze. Ama thavAnuM haze ne Ama thayuM haze, tethI tame ema kaho cho ke-hadayamAM zAstra vacana hoya to sarvaarthanI siddhi thAya che. e kyAre kahevAya? jema kAgaDA mATe phaLa paDyuM na hatuM. kAgaDo tADa pADavA mATe beThe na hato, paNa besatAMnI sAthe ja thayuM che, chatAM tyAM kArya-kAraNa tarIke kaMI nathI. tevI rIte ahIM je karmane kSaya yopazama ke upazama vagara kAraNe thaI jato hoya te te ja nyAye mAna paDe. paNe tADa svabhAvathI paDyo, tevI rIte karmanA kSepazamAdi kaI paNa cIja vagara kAraNe thaI jatI hoya to tAre kAkatAlIya nyAya mAnate, paNa karmanA kSapazamAdika jinezvara mahArAjanA vacana dvArAe thaelI pavitra bhAvanAo ja sarvaarthanI siddhi che. te tyAM kAtAlIya nyAya lagADAya nahi. - jagatamAM jeTalI jagapara tADo paDe che, teTalI jago para kAgaDA maratAM nathI athavA badhA phaLo kAgaDAnAM khAvAmAM AvatA nathI. kAkatAlane niyamita niyama rahyo ja nathI. ahIM evuM nathI. ahIM bhagavAnane vacana hRdayamAM rahyA hoya ne karmane kSayAdika na thAya tema Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI anatuM ja nathI. sarvArthasiddhi jemanI thai che, temane zAstrAmAM kahelA prayatnothI ja thaelI che. kAgaDA ekalA ja ese, bese chatAM phaLa tADa na paDe. teA kAgaDA ne tADane kArya-kAraNa na kahI zakIe. tA jyAM jyAM zAstrA hRdayamAM Ave tyAM kamanA kSayApazamAdi thatA hoya. tyAM tyAM zAstrA hRdayamAM nakkI rahetA ja hAya. janmAMdhanI jema anubhava vagara jIva rAbda sAMbhaLIne bAlIe chIe. jagatanA padArthA jANavAne mATe indriyAnI jarUra che. iMdriyA jagatamAM padArthA jaNAve che. je janmathI AMdhaLA hAya che te lAla, lIlA, pILA, kALAnI vAta kare. te peAtAnA ke pArakA anubhavanI vAta ? teNe sAMbhaLyu hAya ke-zAkavALAnA mAthA para dheALI-kALI pAghaDI heAya. A bicArA dhALI kALInI vAtA kare che kayAMthI? janmanA AMdhaLA e je kai lAla, lIlA, pILA, dheALA ra`ganI vAte kare, te vAteA peAtAnA anulavanI tA hAya ja nahiM. enA viSayanI bahAra che. evI rIte arUpI jIva padArtha pAMca iMdriyanA viSayanI bahAranI cIja che. A jIva e pAMca iMdriyanA viSayeAmAM AvI zakatA ja nathI. jIva ekeya iMdriyane viSaya nathI, te jIva kayAMthI khole che? janmathI AMdhaLA e lAla, lIlA, pILAnI vAta kare te bIjA pAsethI jANIne. khAvAjImAM banyu ke-mUkha khAvAjI bhAgavata vAMce che--moDadravIt kahyu, mAluma na huvA ? suNa rAma rAmeDa bravItttataH laMgaDA 't' kayA hai mAluma na paDatA hai. celAe peAthI AMdhI, uThavA gayA are artha A gayA. A sAlA t khADIyA hanumAna. celA paNa evA ja sAMbhaLanArA, hanumAnanI TAMga tUTelI hatI ne ATMnI TAMga tUTelI che. celAe pUchyuM ke-kIsI guru ke pAsa se a lIyA. guru gaMDIyA kayA jANe ? esA tA artha ghyAnakA jorase keI lagAte hai. evI rIte tItha karAdikane mAnavAthI jIva zabda kayAMthI lIdhA. janmanA AMdhaLA lAla, lIlA, pILAnI vAta kare te janmAMdhe kAI pAse sAMbhaLyu nathI, e kANu mAne? janmanA AMdhaLA rUpa dekhavA mATe tAkAtavALA nathI, tevI rIte. tame kayA padArthI jonArA pAMca iMdriyanA viSayanA, te sivAyanA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 104 muM [ 105 jenArA che te bela? janmane AMdhaLe rUpa sivAya badhuM jANe che. tevI rIte tame jIva sivAya badhuM jANe che. Avo jIva che, A heya ne A jIva kahevAya e kayAMthI bolyA? rUpavALAnA rUpane dekhanArAe rUpa dekhyuM hatuM, te rUpa dekhanAre kahelA zabdo AMdhaLAnA kAne AvyA, te rUpanI vAta kare, tevI rIte kevaLajJAnathI dekhanArA sarvajJoe jIva jA ane prarUpe. tethI temanA dvArA tame ame badhA jIva kahevA taiyAra thayA. jIvanuM svarUpa sthiti samajIne jIva kahevA taiyAra thaelA ja nathI. janmAMdha rUpa dekhIne kALo, dhoLe ke lAla taiyAra thaele nathI. ApaNe jIva kahevA taiyAra thayA chIe te ApaNe janmanA AMdhaLA zuM kahI zakIe? arUpI evA jIva padArthane zuM jANavAnA ke dekhavAnA? AMdhaLo dekhelAnA zabdone ja pakaDe che, tevI rIte ApaNe sarva kahelA zabda ja pakaDIe chIe. huM jIvuM chuM ema mAnavuM che, sarvajJane keNa mAne che? sarvajJoe e padArtha dekhe tethI tene jIva ke AtmA tarIke jAhera karyo, te tame jIva ke AtmAnA zabdathI tene oLakhAve che. AMdhaLAnI tAkAta nathI ke rUpane dekhe. ApaNuM tAkAta nathI ke kevaLa jJAnathI jANI zakAya, tevA AtmAne ApaNe dekhI zakIe. A jIva ke AtmA zAthI belIe chIe? AMdhaLo dekhanArAne AdhAre kahelA zabdo ja kahe che. evI rIte ApaNe jIvane dekhanArA ne jANanArA evA sarvajJanA vacanane AdhAre bolIe chIe. duniyAmAM dekhanArAne gaNe che keNa? jIvanI vAta karavI che ane sarvajJane oLakhe che koNa? evuM bolanAra vAcALa ne labADa gaNAya. tevI rIte jIva, ajIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha, mekSa A nava padArtho mAMthI eka ajIva padArtha ApaNuM dekhavAmAM Ave che. ajIva sivAyanA padArthomAMthI ekane paNa dekhI zakatA nathI. AThamAMthI kayA padArthane dekho cho? AThe tatva mATe ApaNe AMdhaLA jevI sthitimAM chIe. AMdhaLo badhA rUpa na dekhe, tema ApaNe ATha to dekhI zakatA nathI. jIvAdika ATha to kevA samajavA mAnavA ke manAvavA e badhAne AdhAra zA upara? ene jANanArA sarvajJanA vacana upara. te sivAya Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI jIvAdika mAnavAne keIpaNa AdhAra nathI. te pramANe umAsvAti vAcakajI je pUrvadhara temanA vacanane apramANa kema kahI zakIe? AMdhaLAne dekhatAe kaheluM apramANa kahevAne hakaka ja nathI. AMdhaLe pote dekhatAnA kahelAne jUThuM kahevA taiyAra thAya te mAnavuM paDe ke akele paNa AMdhaLo che. tevI rIte jIvAdika padArtho ApaNe dekhatA nathI te jIvAdika padArthonuM nirUpaNa karanAra jJAnInA vacana ApaNe jUThA kahevA bahAra paDIe te pote jIvAdikane nathI dekhate eTaluM ja nahi, paNa bIjAe jANa samajIne nirUpaNa karelA tene mAnavAnuM paNa tene nasIba nathI. parasannidhAna samyaktva eTale zuM? A vastu samajI tatvArtha bhASyakAranA vacanane keIpaNa apramANa belI zakaze ja nahi. te pachI tamAruM vacana phera. Atma saMnidhAne samyaktva, AtmAmAM parasaMnidhAne samyaktva, bIjA eka be ke ghaNA AtmAmAM eka ajIva, be ajIva ke ghaNA ajIvamAM samyaktva manAvyuM. tame te kaho cho ke samyaktva AtmAnI cIja, AtmAnI mAlikInI kabajAnI cIja che. koInuM samyaktva keImAM nathI. jyAre tame samyaktvane svataMtra cIja, asAdhAraNa cIja batAve che, te bhASyakAre zuM kahyuM? eka, be ke ghaNA ajIvamAM samyaktva kaheluM che, eka bAI vAMjaNI hatI, teNe koI bIjI bAI sAthe vAta karatAM A mArI sahIyarane jamAI. sahIyara zabda na sAMbhaLanAra bAI na samajI ane sIdhuM mAre jamAI ema samajI. jema sahIyara zabda nIkaLI javAthI vAMjhaNIno jamAI mAnya thaI zake nahiM. tema parasaMnidhAnano artha na samajavAthI parasaMnidhAnanI vAta mUkI kerANe ane eka, be ke ghaNA ajIvamAM samyakatva karyuM ane tame AtmAmAM samyaphavA kahyuM. be virodhI thayA. parasaMnidhAnane arthakAraNa, koIne eka muninA darzanathI bhAllAsa thAya, tethI pote samyaktva pAme. te kAraNa tarIke eka muni kAraNa anyA, tethI bIjA eka jIvamAM samyaktva kAraNa tarIke rahyuM. tevI rIte be munine dekhIne bhAllAsa pAmyA hoya te parasaMnidhAne benuM samyaktva gaNAya. keI nayasAra sarakhAe sAdhune vaherAvyuM, cAla mArge caDAvuM, munine mArge caDAve che. munie dekhyuM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 104 muM [ 107 ke A jIva guru ke kuguru, deva ke deva samajatA nathI. jene jagalamAM AvI bhAvanA rahI che ane sAdhune pratilAlyA ne mAge laI jAya che. AvA jIva kharekhara lAyaka che. e dhArI upadeza ApyA. tethI nayasArane samyaktva thayuM. A jageA para samyaktva thayuM te kaiAnA AtmAmAM rahyuM? nayasAramAM, paNa kAraNa tarIke pelA munie. kAraNa tarIke eka, be ke ghaNA jIva kAraNa ane. evI rIte eka jIva eka ja mUrtine dekhI samyaktva pAmyA, A kumAranI mAphka, kAraNa tarIke eka ajIva mUrti, kAie mUrti ne pustaka e ajIva dekhyAM ne samyaktva thayuM, tA kAraNa tarIke e ajIvamAM samyagdarzana ane ghaNI mUrti ke pustaka dekhI jo samyaktva thAya te anekamAM samyagdarzana. te avasthAna tarIke nahiM, sthiti tarIke nahiM, mAtra kAraNa tarIke. zAsana saMsthAnA pramukha sekreTarInI krIDanI vaphAdArI ane dhyeya atyAre vicAra cAle che te utpanna thaeluM samyagdana Take kayAM? kAnI mAlikInuM ne kabajAnuM? kahA e mAtra peAtAnA kabajAnuM, mAlikInuM ne peAtAnA AtmAmAM ja TakavAvALuM, AtmAmAM ja Take, vadhe ane rahe, e samyaktva thayuM eTale meAkSa mArganA ceAtheA hIssA vaTAvI dIdhA. e musApharImAM pelA khIleA vaTAbyA, pahele khIle kayA ? samyagdarzana e zabda prasiddha ja che, pazu tenI pariNati dhyAnamAM lejo, jema bIjI badhI sasthAo che, tevI rIte e paNa eka saMsthA che. sAcI nItie sasthAnA pramukha kANu hAya sasthAnI krIDa te- baMdhAraNa-mudrAlekhane jIvananA bhAge vaLagI rahenArI, presIDenTa thaine kAgaLa bagADanArA nahIM. jiMdagImAM kAlAMtare paNa jainadarzananI krIDa ahAra jAya nahiM te ja jainadharmanA pramukha gaNAya. tItha kara sarvajJa e jainazAsananA thaelA presIDenTa, vItarAga evA pramukha e jainazAsananI krIDathI keAI divasa viruddha javAnA nahiM. mAkSe gaelA RSabhadevathI mahAvIrasvAmI je tItha kara puMDarIkathI gautama sudhInA thai gaelA gaNadharA kAI kAle rAgavALA thavAnA nathI. nathI temane adhamAM udayamAM uddIraNAmAM ke sattAmAM rAga. jainadharmanI krIDathI virUddha thavAnA saMbhava kaceA ? je krIDa pramANe atyAre varte che ane bhaviSyamAM kAipaNa kALe Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana zreNI krIDa virUddha vavAnA nathI. ATalI khAtarI che te ja jainadananA pramukha, tenI nIce nakhare sekreTarI temane paNa eche jImmA nathI hatA. ahIM sekreTarI kANu ? zramaNa saMgha jaina saMsthAnA sekreTarI varga, temane dhyeya vItarAgatAnuM, rAganuM nahiM. prazasta rAga, prazasta dveSa, dhyeya tarIke rAkhavA ke nahiM? prazasta rAga-dveSa hoya te paNa te dhyeya tarIke rahI zake ja nahiM. dhyeya tarIke vItarAgatva, kSINameAhatva, meAkSa, saMvara, nirjarA A ja dhyeya tarIke hoya. tame te prazasta rAga-dveSa uDADI dIdhA. prazasta rAga-dveSa nirjarA karAvanAra teA dhyeya kema nahiM ? AgaLa kahI gayA chuM ke jema jema rAga-dveSa vadhAre tema tema karmanI nirjarA vadhAre, jema jema rAga-dveSa Ache tema tema kamanI nirjarA echI, A kema? kA kSaya karavA mATe tame taiyAra kayAre thavAnA? karma upara arUci thayA vagara kSaya karavA taiyAra thaze ? avirati upara aprIti thayA vagara avirati kADhavA mATe udyama karaze ? jeTale jeTalA karmo upara aprItibhAva thavAnA, teTalA ja karma kSaya karavA udyama karavAnA. have ulaTAvA namo ariotALa khelavAnA temAM jene arihaMta upara tIvra rAga thaze te tIvra nirA karaze, maMda thaze tene nirA ochI. jema prazasta rAga vadhAre tema kanI nirjarA vadhAre, prazastadveSa vadhAre tema karmanI nirjarA vadhAre. prazasta rAga-dveSa upara karmonI nirAnA AdhAra rahelA che, teA rAga-dveSa e kSayanuM dhyeya kema na khelI zakAya ? prazasta rAga-dveSanI tIvratAe savara nirjarA anatA hoya tA dhyeya tarIke kema na gaNAya ? A jagA para eka vastu samajavAnI che ke rAga-dveSa e AtmAnA gharanA ke karmanA gharanA che. kAnA gharanA che ? tamane ahIM gu McavADo thaze ke-kamanA gharanA te e karmAMnA kSaya kare e vAta kema ese? e rAga-dveSa vadhe te karmonA kSaya kare e kema bese ? eka ja jhADa kApavAnuM, temAM eka ja jhADanA lAkaDAnA hAthA kApanArA. pharaka kayAM? lAkaDuM lAkaDAne kApatuM hate tA jhADa ubhu rahete kema? paNa e lAkaDu kayAre lAkaDAne kApe che? jyAre pelA kuhADA maLe tyAre. tevI rIte rAga kamane kApe. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 104 muM [ 19 dveSa kamane kApe, paNa nirjarAnA saMvaranA adhyavasAya temAM maLe tyAre. te nirjarA ne saMvaranA pariNAma e kuhADe. prazasta rAga-dveSa e te hAtha che. ekalA adhyavasAya karma kSaya na kare paNa kuhADAmAM hAthe maLe te kuhADAnI dhArA e jhADane kApanAra thAya. tevI rIte rAga-dveSa kamanA gharanA paNa temAM prazastapaNuM saMvaranuM, nijerAnuM dhyeya te rUpI kuhADo maLyo te karmavRkSa kapAyuM. te AdhAra zA upara ? hAthA ke kuhADA upara AdhAra kuhADAnI dhAra upara. evI rIte ahIM rAga-dveSa hAthA tarIke, saMvara nirjarAne adhyavasAya kuhADA tarIke. khare AdhAra konI upara? kuhADA para. jyAre prazastapaNuM oLaMgI javAya tyAre enA e ja rAga-dveSane mAranAra thAya. hada bahAranuM daSTAMta dauM chuM. jIvana karatA ArAdhanAnI kiMmata adhika &dakAcA munisuvratasvAmIne vinaMti karI ke-kuTuMbane pratibaMdha karavA jauM. munisuvratasvAmIe pharamAvyuM ke nahiM. bIjI vakhata pUchyuM te paNa nA kahI, trIjI vakhata paNa nA kahI. skaMdakAcA pUchyuM kekuTuMbane pratibaMdha karavA javAnI nA kahI tethI Apa sarvajJa hovAthI kAraNa jANatA haze te huM kAraNa jANavA mAguM chuM. zrImukhe pharamAvyuM ke-tyAM tane maraNAMta upasarga thaze. tane ane tArA sAdhusamudAyane maraNAMta upasarga thaze. A sAMbhaLyuM ne vicAra karyo. A jiMdagI jIvanane mATe nathI. AtmAmAM hisAba eka ja vastu ke mokSamArga ArAdhI javAya pachI jiMdagI rahe ke jAya to e zuM? mokSanA musApharoe magajamAM kayuM ArAdhanAnuM dhyAna dharavuM joIe. kevaLI bhagavAna zrImukhe pharamAve che ke tamane badhA pAMcaso sAdhuone maraNAMta upasarga che, chatAM jenuM rUMvADuM hAlatuM nathI. khetaranI vADa AgaLa eka ghAsanuM taNakhaluM ubheluM rahe te zuM ne ADuM paDe te e zuM? evI rIte A jIvana Take ke jAya tee zuM? kharuM dhyeya amArUM kayuM? ame ArAdhaka thaIzuM ke nahi? jyAM sarvajJa maraNa jaNAve che tyA maraNamAM saMdeha nathI, paNa ArAdhaka ke virAdhaka thaIzu? jIvana-maraNanA savAlane kacapaTTI gaNe che. tArA sivAya 499 sAdhue ArAdhaka-ema munisu Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI vratasvAmI peAtAnA mukhe kahe che. te vakhata skadakAcAya kahe che ke499 nI ArAdhanA thatI hoya te mArA rana laIne gayA. jIvanane savAla ja nathI. dveSI pradhAne rAjAne kevI rIte bharamALyA jyAM gayA tyAMnA pradhAna te temanA rAjyanI vakhata AvelA ane mithyAtvI heAvAthI vAdamAM cUpa karelA. tene te kAraNathI rASa rahelA. teNe munine joyA. eTale AgaLanuM baira yAda lAvI pradhAne rAjAne bharamAvyuM. bharamAvavAvALA vastune peAtAne dhArele raste lai javAne prayatna kare che. AnA jIvana levAne pradhAnanA dhArelA rastA hatA. AkhA parivAra sahita jIva levA eka rastA nakkI karI rAjAne kahe che ke-A ska'da kAcAya AvelA che, temAM zuM samaje che ? rAjA kahe te te sAdhu thaelA che. te ahIM upagAra karavA AvyA che. rAjAnA khelavAmAM kraka nathI, paNa vacalA karmAMcArIe-da'DAo, karavatane kema pherave che ? karavata sIdhI che, paNa ADI rAkhe te ADu kapAya, sIdhI karavate vAMku vaheravAnuM kAma dAMDAnA vAMkApaNAthI ane che. rAjan! tame tA bhoLA che tethI jagatane bhALuM gaNA che. sAdhu saMtamAM bIjo saMbaMdha kaye ? A tA pAMcase subhaTAne lAjgyA che. hathiyArakhaMdha AvyA che ane lAga maLe tA rAja kakhaje karavA mAMge che, rAjA vizvAsa dharAvavAvALeA mAnatA nathI. pradhAna kahe che AvA mArI sAthe, ahIM tamane pratIti karAvI dau.. rAjAne laIne pradhAna tyAM khAgamAM gayA, jyAM AcArya hatA. tyAM kahevaDAvyuM ke--ahIM janAnA AvavAnA che. mATe pelA bIjA agIcAmAM padhArA. kadakAcAya ziSyA sahita bIjA bagIcAmAM gayA. jamIna khAdAvI teA pradhAne dATelA hathiyArA nIkaLyA. kANe dATelA gaNAya ? sAdhuoe. rAjA hathiyAra nIkaLatAM dekhe che. tyAM cakkaramAM Ave che. AvA manuSyA mArI zI vale kare ? A kA~cArIe rAjAne sAcuM dekhADI kayAM phasAve che? A jageA para rAjAnA ataHkaraNamAM dveSa, krodha, prIti Ave temAM navAI nathI. e zraddhA cUkIne dveSe bharAyA, krodhe dhamadhamyA ane kahyuM ke A leAkeAnuM mAM jovA mAgatA nathI. tArU dhyAna Ave tema kara. rAjA potAne sthAne cAlI gayA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 104 muM [ 111 ane sAdhuone pIlavAnI ghANI ubhI karI. eka ekane pIlAvavAnA vakhata Ave che. 499 sAdhuone ArAdhanA karAvI kevala pamADecA, peAte virAdhaka banyA. te vakhate skadakAcAya darekane paccakkhANu niryAmaNA karAve che. pIle tyAM kevaLajJAna pAme ne meAkSe jAya che. 498 AvI rIte pIlAi ne mokSe gayA. e rahyA AcAya ne kSullaka-nAnA sAdhu. pelA nAnA sAdhunI sthiti dekhI lAgaNI thaI AvI, tethI pradhAnane kahe che kepahelA mane pIlI nAkha, pachI A kSullaka-nAnA sAdhune pIlaje. peAtAnA acavA mATe nahiM. mAtra pelA mane pIla ke kSulrakanuM mRtyu mAre jovuM na paDe. pradhAne dekhyuM ke-A AcAya ne peAtAnA jIva karatAM nAnA sAdhu vahAlA che, mATe kSullakane jo pele mArIza te tene sArI vedanA thaze. jema jema tene vedanA ane kleza vadhAre thAya tema karavuM hatuM. skaMdakAcAya nI najaranI nIce khALakane pIlatAM tene paNa niryAmaNA karAvI, jethI te paNa kevaLajJAna pAmI mAkSe gayA. have AcAryanA manamAM thayuM ke--ATalA badhA sAdhu para krodhI, dveSI che. jo kadI A tapanA prabhAva hAya tA AvatA bhave ene badhAne mAranAre thAuM. Avu niyANuM karyuM, AzaMzA ne niyANuM A emAM pharaka che, AzaMsA dha kriyA karavA pahelAM hoya che ne niyANuM dharmakriyA karyA pachI thAya che. tethI niyANAvALA ceAthe bhave halakA ja hoya. AzazAvALA caudame bhave paNa thAya tene niyama nahIM. paudgalika icchAthI dharma karanArA e devaleAka pAme pAchA manuSyamAM Ave tyAMthI durgAMtie jAya evA niyama nahIM paNa niyANAvALA prativAsudeva, vAsudeva, brahmadatta, subhumanI mAphaka durgAMtie ja jAya. niyANuM karyuM". A zAsananA virodhI 500 ne mAranArA nAnA sAdhune mArA pachI pAMca miniTa pachI eTaluM nahIM khamanArA, AvA pariNAmamAM marI agnikumAra devatA thayA ane badhuM nagara mALI nAMkhyuM. e araNyanuM nAma daMDakAraNya karyuM. Ane virAdhakabhAva kahyo. kadakAcA nI dveSanI pravRttine Avate bhava zikSA karavAnA karelA niyANAne virAdhakapaNuM kahyuM. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] zrI AgamoddhAraka-pravacana-zreNI saMvara-nijaranA bAdhaka prazasta kaSAya na kahevAya. AhAra zA mATe? saMyama sAdhanA mATe, upAdhi saMyamasAdhana mATe, zarIra saMyamasAdhana mATe, chatAM paNa sAMje saMthArAparisImAM AhAra upadhi ne deha badhuM vividha vosirAvIe chIe. A te mokSanA sAdhana che. kuhADAnI dhArane hAthe madada karI zake, eTalA pUrate ja khapa rAkhave. tevI rIte AtmAne saMvara nirjarAmAM madada kare. kamane kSapazamAdika karavAmAM madada kare. teTalA pUratA prazasta rAga-dveSanA AlaMbananI jarUra che, paNa kuhADe buddo thatAM mAlama paDe te hAthAne pakaDI rakhAya nahiM. je rAga-dveSa, saMvara, nijarane bAdhaka nivaDe te rAga-dveSa prazasta kahevAya ja nahiM." A aMdAcAryanA caritrane khulAso thaI jAya che. saMvara nirjarAnuM dhyeya cUkyA eTale prazasta rAga-dveSa nakAmA. sekreTarI sAdhunuM kartavya kayuM ? saMvara nirjarAnuM dayeya rAkhI pravRtti karIza ke karavI joIe tema nathI, nahiMtara prAyazcita karavuM paDe. tevI rIte zAstra tIrthakara ke sAdhunA upara rAga dhare A prazasta paNa paMdara divasamAM bAhya padArthone aMge thaelA rAga-dveSa kApavA ja joIe. tyAre ja jokhamadArI ane javAbadArI paNAnuM kArya karyuM kahevAya. menejiMga kamiTI kezu? je cAra mahinAthI vadhAre rAga-dveSane rAkhe nahiM. cAra mahinAmAM je rAga-dveSane nAza kare evI javAbadArImAM jokha madAra. e badhA menejIga kamITImAM gaNAya. dezavirati pAMcamAM guNaThANAvALA zrAvake, janarala sabhA maLI, jemane bAra mahine rAga-dveSanuM mULa rahevuM joIe nahi. saMvacharInI AgaLa kaSAya Take te anaMtAnubaMdhI eTale samyaktva vagarane, eTale jainasaMsthAthI bahiSkRta thaelo jANavo. mekSamAge janArA mATe pahele anaMtAnubaMdhIne khIle, bIjo apratyAkhyAnIne khIle, trIjo pratyAkhyAnAvaraNIyane khIle, AgaLa cA sa jvalanane khIlo, eTale mekSanA daravAjAnA arthAta mokSamArge janArAoe cAra khIlA oLaMgavAnA che. pahelo khIlo A AtmAe. eLe ke nahi te zAthI mAlama paDe ? khIlAmAM lakheluM che keanaMtAnubaMdhIne tame A samyakatvanA khIlA AgaLa AvyA che te Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 104 muM. [ 113 vAMcaze te mAlama paDaze ke samyajJAna, dana, cAritra sivAyanuM badhuM jagatamAM pAparUpa che. A mAnyatA te ja samyagdarzana. A AtmA dhAraNAmAM majabUta keTalA che? samyaktvanA kAraNeA kAryAM e sivAyanuM pAparUpa che, e magajamAM ramavuM, dRDha thavuM e keTalu muzkela che. pahelAM tA kalpanA muzkela che. jyAM ekAMtamAM beThelA vagara prasage kalpanA mAtrathI magajamAM na lAvI zake teA iMdriyanA viSaya vakhate A pariNAma lAvI zakaze! kayAMthI ? vagara prasaMgamAM tayAra hai| te prasaga paDyA lagIra khamavAnuM thAya te pazcAttApa thAya. samyaktvane samajavAvALA cAra zrAvake kALA mahelamAM peThA che. teo peAtAne adharmI kema mAne che, tenuM vizeSa svarUpa agre vartamAna, pravacana 105 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI 5 maMgaLavAra muMbaibaMdara zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA che ke-A bhavamAM cAhe jeTalI cIja hAya tA paNa e cIjamAMthI eka paNa parabhavamAM sAthe laI jaI zakIe nahiM. A bhavanI cIja suMdara lAgatI hoya chatAM eka paNa AgalA bhavamAM kAma lAgatI nathI. jema jagatamAM keTalIka cIjo vazIkaraNa karIne harI levAI, dArU pAIne lUMTI levAya tevI rIte jagatanI cIjo AtmAne vaza kare che ane jIvanuM tattva lUMTI le che. A jIva kevaLajJAna vagarane kayAM sudhI AtmAnA sarvAM guNA pragaTa karavAvALA nahIM thAya. jyAM sudhI paudgalika avasthAmAM sele che tyAM sudhI. cAhe teA sUkSma ekendriya ke sarvAsiddhanA ke naranA ke devatAnA jIva lyA. A badhA jIvA cAre gatimAM rakhaDyA kare che. ane meAkSa pAmyA nathI tenuM mukhya kAraNa kevaLa pudgalanA saMcAga, jyAM sudhI pudgalane saMbaMdha tyAM sudhI saMsAramAM bhaTakavAnuM. puddagalanA viyAga thAya, pachI kAi paNa prakAre sa'sAramAM bhaTakavAnuM hotuM ja nathI. paudgalika padArtha AtmAne lUMTanArA zubha pariNatine haraNa karanArA che. 15 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI kevalajJAnAdika kSAyika mahAguNAnA rAgIne verAgI kema gaNavA ? vairAgyanuM lakSaNa karatAM jaNAvyuM ke-jene rAga rahitapaNu thayuM te virAga ane virAganA svabhAva tenuM nAma vairAgya. duniyAdArInI koDInI kiMmatanA rAga rAkhanArAne rAgI gaNA, teA kevaLajJAnI, kevaLadarzananI meAkSanI, vItarAgapaNAnI kiMmata eka eka cIja evI che ke-jenI kiMmata kevaLI paNa karI zake nahi, kahI zake nahIM-ema nahIM paNa karI zake ja nahiM. kevaLajJAnI paNa kevaLajJAna, darzana, meAkSa vItarAgapaNAnI kiMmata karI zakatA nathI. evI atyaMta kiMmatI cIjanA leAbha dharAve, kevaLajJAna meLavavA dhAre tenA rAga dhare, vItarAgapaNu-anaMtavIya ne meLavavA mAge tenA rAga dhare tA vadhAre rAgI ke eche rAgI ? eke duniyAnA pattAnA rAga dharyAM, bIjA manuSye kevaLajJAna-darzana, meAkSa, vItarAgapaNA para rAga dharyAM, te mATe rAga kAne gaNavA? vadhAre rAgI kANu ? e STie je kevaLajJAnAdikanI IcchA karanArA mahArAgI che, te tene vairAgI kema kaheA che? duniyAdArInA najIvA padAmAM rAga dhare tene rAgI kahA che! ne mATA padmAne rAga dhare tene virAgI kaheA che. meTApadArtha AtmAnA. nAnA padArtha khaMhAranA duniyAdArInI kiMmata ochI chatAM bahAranI kevaLajJAnAdikanI vadhAre kiMmata chatAM peAtAnA Adya padArtho para rAga dhare eTale rAgI. AvA rAgIpaNAnA lIdhe jIvanI sthiti cAre gatimAM rakhaDanArI thAya che. virAgI ke rAgIpaNu pasaMda karavuM e tArI marajInI vAta. lATa khAvA che ne bhasavuM che,' e be nahiM bane. jo khAdya padArtha para rAganI STi rAkhe te kevaLajJAnAdika harAI javAnA. duniyAdArI AtmAnA svarUpane lUMTanArI, guNAne haraNa karanArI, vItarAganA sarakhA guNaThANe gayA hoya te paNa lAbhanA leza paNa lAgI jAya, teA TheTha nIce utarI jAya, ATaluM badhuM enu virasapaNuM che. ApaNA gaOMvALA-jhaverAtanI pATalI lai lye, gaDhavALA maLavA na vra, saMsAranA svarUpe vicArIe te A duniyAdArI durgatimAM nAkhanArI che. Atta-raudra dhyAnathI durgAtagAmI AtmA thAya. pAMce iMdriyAnA viSayane bAda karIne duniyAdArI tapAse, pachI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 105 muM. [ 115 temAM zuM rahe che? kazuM nahi, pAMca idrinA viSaya para duniyAnI anityatA IcchavI, sArA viSayenI IcchA kharAbane dUra karavAnI IcchA, bhavAMtare paNa sArA viSayo meLavavAnI IcchA. niyANuM zAne aMge. dharamanuM phaLa hoya to Avate bhave Ama maLaje, A badhA vicAra Ad. dhyAnanAM che. ArtadhyAnanuM pariNAma tiryaMcanI gatimAM nAkhanArUM thAya che. je viSaye tamArA AtmAnA guNone utpanna thavA detA nathI. utpanna thaelA guNone barabAda karI nAkhe che. je viSaye AtmAne AdhyAnamAM kAvI de che, tenAM pariNAme tiyaca-naraka-gatimAM AtmAne nAMkhI de che. viSaya maLe, viSaye meLavuM e buddhi rahe tyAM sudhI ArtadhyAna. AvelA viSaye rakhene koI harI jAya, rakhene keI nAza kare, ochA thAya, A badhAnuM nAma raudradhyAna. ISTa viSaye meLavavAnI IcchA, aniSTa viSayane dUra karavAnI icchA, bhavAMtare viSaye prApta karavAnI IcchA te AdhyAna. te maLyA pachI khabaradAra! koI temAM galatI kare nahi. temAM koI ADe Ave te ThekANe pADI dauM-evI rIte saMrakSaNanI buddhi. maLelA viSamAM tIvratA te raudradhyAna. A vAta vicAraze eTale viSaye tyAga nahIM karanArAne narake javuM kema thAya che te samajAze. navA viSaye prApta karavA nathI paNa te viSayanuM rakSaNa te paNa raudradhyAna. je raudradhyAna thAya to pariNAmamAM narakagati. A maLelA viSayanA kAraNabhUta pahelA ArtadhyAna karavA lAgyA. pachI raudradhyAna karAve, viSaya jyAre maLe tyAre raudradhyAna karAve. AvI rIte duniyAnA vize AdraudradhyAna karAve pachI e durgatinA kAraNo ane temAM navAI zI? te pachI papagArI eka ja vAta kare ke-A raudradhyAnanA kAraNabhUta duniyAnI jaMjALa choDe. jeo duniyAdArImAM rahelA che, kuTuMba-kabIlAmAM rahelA che, to e kuTuMbAdikane choDe nahiM, tyAM sudhI A- raudradhyAnamAMthI nIkaLelA nathI. tuMgIyA nagarInA zrAvakenuM jIvatara keTaluM gayuM. ahIM zaMkA thaze ke-ame sAmAyika, paDikkamaNuM, pauSadha ke pUjAprabhAvanA karIe chIe ne? te pachI zAstrane anusaravAvALA upadezake nA nathI pADatA. zAstrakAre karavAnuM kaheluM che, tame sAmAyikAdika nathI Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] zrI AgoddhAraka-pravacana-zreNI karatAM tema nahi, jyAre tame sAmAyikAdika mAnyA te dharmadhyAnamAM kema nahIM mAne? jo dharmadhyAna kahe te Arta-raudramAM DUbelA kema kahe che ? A jaga para zAMtadaSTithI vicAravAnI jarUra che ke-pahelA kALamAM zrAvako dhana, makAna, dukAna, kukA, kAMkarA, ThIMkarAnuM saravAyuM rAkhavA sAthe thoDuM jIvananuM paNa saravAyuM rAkhatA hatA. gautamasvAmI tuMgIyA nagarImAM jAya che. tyAM zrAvakenA pALIyA lakhelA che. phalANe zrAvaka cAra varasa, traNa mahInA ne be divasa jIvyo. bAre vratadhAraka tathA AvA abhigraho karyA. bIjA pALIyA para amuka varasa, amuka mahInA e pramANe lakhyuM hatuM. zI rIte cAra pAMca ke sAta varasano bALaka zrAvakanA bAra vrata AvI rIte karI zakyo. pelAo dharmanuM svarUpa na jANatA hatA, te ghuMcAyA-muMjhAyA ke cAra varasanI traNa varasanI uMmaramAM dharamanA kAryo hAya zI rIte ? tyAM jaNAvavAmAM AvyuM ke-zrAvakono jeTalo kALa paDikkamaNamAM, sAmAyakamAM, pauSadhamAM ke dharmakAryamAM jAya tyAre tenI dararoja neMdha karatAM hatAM ne tenA kuTuMbIo pALIyA upara tene hisAba karIne lakhatA hatA. makAna, bAyaDI, chokarA e na lakhe paNa pelI karelA dharmanI noMdha kADhI saravALo kADhI ahIM noMdha lakhatA hatA ke-ATaluM jIvyA. keI noMdha tame batAvaze? jIvana jIvyA enuM nAma, bAkI te badhuM vagara jamanuM mita. zrAvakane anumodanAnA paccakakhANa na hoya. A vAta zAstrakAroe khullI karI che ke virati, sAmAyika, pauSadhamAM rahetAM thakAM je kALa jAya te saphaLa, bAkIne niSphaLa hoya te sArUM, sarabhara khAtuM hoya te hajI sAruM, paNa bAkInA kALa saMsArarUpI duHkhane karavAvALo che, saMsArane vadhAranAro che, tene sAre kema mAne. A uparathI tamArA sAmAyaka paDikkamaNano hisAba kyAM rAkhe che? kema nathI. eka ja kAraNa emAM je TAIma jAya che tenI saphaLatA upara dhyAna gayuM ja nathI. dukAnamAM kaIne rUpIo Ape che te lakhyA vagara rahe nahi, te jiMdagI je dharamamAM kharacI tene hisAba kema nathI rAkhatA? bhale kalAka gaye te e zuM ne temAM lakSya ja nathI. AkhI jiMdagImAM sAmAyaka, pauSadhano TAIma keTalo gayo? kadI teTalo TAIma Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 105 muM. [ 117 judo pADe te sAmAyaka, pauSadha sivAyanA TAima Atta-raudradhyAnamAM gayA. te khAtAmAM jame udhAra lakhyA heAya te khabara paDe. sAmAyaka pUjAnA TAImamAM AvIe. sAmAyaka pUjAmAM zuM karyu? tyAMnA eTale saMsAranA khAtAmAM aDacaNa na Ave tevA paccakkhANa karU chuM. leNAdeNAnI apekSAe marI gayA chuM evuM dhArIne bese che? e badhu tA kATe vaLagADeluM ja che. sAmAyaka samaye AvakanI anumeAdanA tene sabaMdha tenA nukazAna ne phAyadAne aMge temAMthI kaMI cheDeluM nathI. haka javAbadArI nathI cheDI, svayaM karavuM mAtra cheDayuM che. sAmAyakamAM beThA te vakhate tenuM kAI ghareNuM laI gayA, sAmAyaka pauSadha karatAM ghareNu na rahevuM joie, maNI, suvaNuM badhuM mUkI devu joIe. tame sAmAyakamAM kevA thavA mAgeA che ? sAdhu jevA teA sAdhune kaDAM kadaro paherAvajyA, sAnAnI cAMdInI dAMDI caravaLAne rAkheA che, A zu? pauSadhamAM tyAga, eka dahADAnI pravRtti sAdhu jevI rAkhavI temAM A badhu zA mATe joie ? A tyAganA rastAmAM e dAgInA vagara rahevAnu che. mATe ghareNAM AghA mUkavA joIe ane tene kAI laI jAya tA tamArAthI khelAya paNa nahIM. ka MIpaNa karavA karAvavAnA haka vagaranA mAlikanA haka tamArA rahe che. evI vakhata kAI ke ghareNuM lai lIdhuM. sAmAyaka pArIne ghareNu khALavA maDe che. bhagavatImAM A khALe che te ghareNuM pAtAnuM ke pAraku khALe che? pAte tA vAsarAvIne beThA che, nahIM. pAryA pachI khALe te pAtAnu khALe che. mAlikI vAsarAvI na hatI. anumeAdananA paccakkhANa nathI karyA. mATe na remi, na hrAvemi eTalAM ja paccakkhANa karyA che. paraMta inna na samajuALAmi e pracakkhANu nathI karyA. A uparathI tame sAmAyaka pratikramaNa pAsa karA te paNa temAM Atta-raudranA dvArA bAMdhelA ja che. dArA truTI nathI gayA. te pachI pUjA prabhAvanA emAM teA pahelAM kAthaLInu meAM, pachI pUjA. pUjA sArI gaNA che paNa te pahelAM keAthaLI jue che ? raheze zuM? kAthaLImAM che keTalA ? raheze keTalA ? e vicArI pachI pUjA. tyAM Atta-raudranA dvArA truTyo kahevAya ja kema ? eTale khuda tItha kara mahArAjane aMge zabda vApI che. tenI kiMmata thaze. dareka vakhata agArAo Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI baLAAvatra, mahAvIra agara pArzvanAtha agara temanAthajI khadhA tIrthaMkara mATe eka ja niyama ke sarvathA gharathI nIkaLavuM e ja sAdhupazuM. RSabhadevajI Adi sa mATe sarakhA ja zabda-gharathI nIkaLIne tI kara sarakhAne aMge ema kema na kahyuM ke-'vio vi Mga patra' aviratithI nIkaLIne viratine pAmyA ema kahI zakata ne? ema na kahetAM gharathI nIkaLIne ghararahitapaNuM' lIdhuM, A zA mATe kahyuM. kaSAyathI nIkaLIne kaSAyarahitapaNuM lIdhu, ArabhathI nIkaLI anAra bhapaDyuM lIdhuM, ema na kahetAM gharathI nIkaLI gharahitapaNuM aMgIkAra karyuM. A uparathI A-raudranuM sthAna tiyaMca-narakanuM sthAna bhavAbhava rakhaDAvanAra. sthAna ghara, te cheDe tyAre ja Atta-raudradhyAna chuTyAM. tiyaMca narakanAM kAraNeA kyAM. A badhI cIjone kevI mAnIe chIe. jina pravacana sivAya sa anatha karanAra AgaLa samyaktvanA adhikAramAM ninthe pAyane atre, paramake, zeSa Tre. tyAgamaya jainazAsana e ja artha, e ja paramAtha, e sivAya adhuM ana. nirarthaka nahi-ema nahIM paNa DUbADanAra, bhaTakAvanAra. A adhI sthiti lakSyamAM nathI AvI ne AvI hoya teA paNa duniyAdArIthI viSayanA vipAka kaDavA na lAgyA hoya tyAM zu' ? AtmAnA svarUpane rekanAra hovAthI, kevaLajJAnAdika guNI nahiM AvavA denAra hAvAthI vipAkavirasapaNuM lAgavu joi e. te na lAgyuM hoya teA AkhI dunIyAdArI ghara, kuTu'kha, mAla-milkata para varasapaNu' kayAMthI lAgyuM manAya? A vAta magajamAM na AvI hAya tA maLelI suMdara mAhaka cIja e phera paNa maLaze, A ghara bhavebhave AgaLa paNa maLaze, ATalu' manamAM rahe che ke nahiM? eTaluM paNa rahetuM hoya teA parabhavamAM suMdara ane mehaka meLavavAnuM javAbadAra sthAna karyu? ahIM tamArA pitAne ApI rAkheA te tamane tyAM pahoMcADe kharA? yAvat rAjA mahArAjAne Ape, te paNa suMdara ke mehaka cIja tamane pahoMcADaze ? AvatI jiMdagImAM eka paNa pahoMcADanAra nathI. bhUkhI khIlADIne dUdha lAvavAnu kAma sAMpIe tA keTaluM lAvI Apaze. teA khAyaDI, chekarA, bhAIbhAMDuM e te bhUkhyA ja che, teA pachI bhUkhI khilADInA hAthamAM dUdha ApI meLavavAnI IcchA karI tA e mUkhanuM kAma che. tame kuTubAdikane soMpavA mAMgeA tA te Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 105 muM | [ 119 bilADA ja che. lakSAdhipatine tyAM garIbanA chokarAne khoLe lIdhe hoya, lakSAdhipati lagIra vadhAre kharacavA mAge to eLe Avela hAya bApa kare che ke bIjuM kaMI ? bApa maratAM maratAM base vadhAre dharmAdo kahe te chokarAne zuM thAya? e bicArA tamArA suMdara mehaka padArthanA bhUkhyA che. je tamane suMdara mohaka lAgyA tenA te bilADA che. A bhave kharaca te jovA taiyAra nathI, te Avate bhave mokalaze evI zI rIte AzA rAkho cho. jo tame suMdara mohaka padArtho dekho cho te laI jaI zakavAnA nathI. bhAI-bhAMDuM tenA bhUkhyA hovAthI tamane ApavAnA nathI, pahoMcADavAnA paNa nathI. kharekhara e vicAramAM rahe che te ja bhayaMkara che. A bhave choDo to sAcA mAnIe. khAtrI mATe choDI batAve. Arya rakSitanI dIkSA keTalI uMmare? Arya rakSitasUrinI uMmara keTalI TharAvI? zAsananA virodhIo zAstrathI virUddha bolavA mATe ja janmelA che. dharmanuM nikaMdana kADhanArA teoe Arya rakSitasUrinI bAvIza varasanI uMmara TharAvI te chatAM ziSya corI jaNAve che, yugapradhAna caMDikAmAM cokakha lekha che ke-AryakSite agIAra varasanI uMmare dIkSA lIdhI. paMcaka95 cUrNimAM saLa varasa pachI ziSyarI lAgatI nathI. Arya rakSitanI corI thaI tenuM AlaMbana bIjAe levuM nahi. je kAyado kare tene apavAda, je lakhavAmAM Ave te apavAda uparalA ja kAyadAne apavAda hoya. to te yugapradhAnanA mata pramANe 11 varase rahI ke bIjI rIte. have zaMkA kare ke agIAra varasanI uMmaramAM eTalA vidvAna zI rIte thayA? bhagavAna mahAvIradevanA prabhAsa nAmanA gaNadhara zrata-sarvajJapaNuM jaNAvanArAnI keTalI sthiti jJAnanI devI joIe? AvA gaNadharanI uMmara soLa varasanI. tamane AvA sarvajJapaNanI sthiti e soLa varasanI uMmaramAM na naDe, te agIAra varasanI zI rIte naDe? vAsvAmIjI gheDIyAmAM sUtAM sUtAM sAdhvIo bhaNe te sAMbhaLIne agIAra aMga bhaNyA. traNa varasanI umaravALA agIAra aMga bhaNe tevA vakhatamAM agIAra -varasavALA vidvAna thAya temAM navAI zI lAgI? maniRtikAra lakhe che ke-"jene brahmateja vedAdhyayana karavuM hoya tene janoI garbha pAMcame Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI " devI. gala pAMcama 'eTale janmathI savA traNa varasa, paMcama eTale pAMcamA varasanI sAlanA pahelA divasa cAramAM paNa pAchuM varasa garbhanuM nIkaLI gayuM, eTale savAtraNa varase yajJApavIta ApavI. evI rIte hemacadrAcAya pariziSTa parvamAM jaNAve che ke-Aya rakSitane mAMnI thatAnI sAthe pitAnI pAsenI saghaLI vidyA bhaNI gayA ne veda bhaNavA gayA je pitA rAjamULamAM mAnItA che te mAMjImadhana vakhate bhaNyA che. savAtraNa, sADItraNa varase ATalI vidyA bhaNanArA agIAra varase taiyAra thAya temAM navAI zI ? A te yuktinA javAba. Aya rakSitane cArI gaNavI eTale AvI gayuM ke-Aya rakSitasUrinI 16 varasanI ja 'mara jANavI, je sALa varasa pachI ziSya cArI TharAve che, teNe vicAravuM ke- Aya rakSitanI cArI pahelavahelI thaI. thaI hatI. yajJavADe hatA, zaya bhava ane mananI dIkSA vagara rajAe dareka vakhata pannUsaNamAM sAMbhaLeA che ke-zaSyabhavasUri tyAM sAdhuone meAkalyA ne kahevaDAvyuM ke-' lo chuM baddo pachuM tattva na jJAyate param' e jANI AcAya pAse AvI tatva samajI dIkSA lIdhI. ahIM tenI khAyaDI jIvatI che, e vAta nakkI che. ene ja janmelA bALaka manaka bApa pAse AvyA che. ene zayyabhave dIkSA ApI che. tyAre enA kuTubIe pUchyuM ke tAre kaI AghAna che? kaIka lAge che ane chokaro janmyA, manAka AvuM kahyuM tethI 'manaka' nAma pADayuM. mAgadhImAM (manaya') A zabdo alpa avALA che te manayanuM saMskRta uccAra karatAM manaka thayuM. zayyaMbhavanI dIkSA kuTuMbanI bAyaDInI, badhAnI rajA vagara dIkSA thaI. manaka pitAne mATe mAne pUche che ke-mArA Apa kayAM che? tyAre tenI mA kahe che ke-kAIka dhRta, pAkhaDI chetarIne tArA bApane laI gayA che. zayyaMbhavanI khAyaDI kahe che ke-dhUrta, pAkhaMDI ThagIne laI gayA, tenI mane khakhara nathI. rajAnI sabhAvanA paNa ahIM karI zakAya tema che? teA zayyaMbhavanI dIkSAne cArI kema gaNI ? e ja manaka chekara mAne ThagIne tyAMthI nIkaLI paDyo. capA nagarIe AA. AcAya ne maLyA. tame zayyabhavane oLakheA che, hA, e mArA ja dAsta. te ane huM eka ja zarIravALA chIe. upAzraye gayA. manake Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 105 muM 121 jaIne dIkSA lIdhI. ATha varasane chokaro ne mAe rajA ApI nathI. tene ziSya corI kema na kahI? tamArA niyama pramANe sALanI aMdara ziSyarI lAge te manakamAM ziSya cerI kema na lAgI ? e jaga para e ja vAta kahI zakIzuM ke pitA hovAne lIdhe nA lAgI, paNa ahIM te vAta zI che? pahelI cerI AryazayyabhavanI kema na gaNI? tamAre te mAtA-pitA, bAyaDI badhAnI rajA joIe te manakanI corI kema na gaNI? sthUlabhadrane zrIyaka bhAI te hatuM ne? kezyA vezyA vyavahArathI enI ja thaIne rahelI che. sthULabhadrajInI dIkSA, AryazayyabhavanI, manakanI badhI tamArA hisAbe badhI ziSya corI che, te Arya rakSitane pahelI corI kahevAne vakhata kayAM che ? mahAvIranuM zAsana pravartAvyuM tyArathI je sAdhu thayA tene ziSya cerI gaNI nathI. seLa varasanI aMdara rajA vagara dIkSA thAya te ziSyarI che. Arya rakSita vAsvAmI pAse bhaNavA gayA. kuTuMbIoe kahevarAvyuM ke amArA upara dayA na hoya paNa bhAvadayA pravartAvavA te Ava. pelA bhaNavAmAM lIna che, tethI na gayA. chevaTe nAnA bhAI Arya phaLyumitrane teDavA mokalyA. teNe Arya rakSitane kahyuM ke-sagA saMbaMdhIne bhUle paNa amArA uddhArane paNa bhUlya. vAsvAmIe nA kahI. ziSyane dharma kayAM aTake che. AvA kuTuMbIo bhAvadayA mATe bolAve che, chatAM gurunI AjJA pahelI gaNI. tuM tyAM Ave te badhA kuTuMbIo dikSita thAya. tyAre ArakSita kahe che ke-e huM mAnuM kayAre ke atyAre ja tuM ahIM dIkSA le te, tarata ja ahIM temaNe dIkSA lIdhI. ahIM konI saMmati ahIM cerI nA kahI. AkhA kuTuMbanI dIkSAnI vAta karI te ene laI batAvavI paDI. khIra, sAmAnya bhojana, ghI ApanAre zuM meLavyuM? tevI rIte AvatA bhavane suMdara mohaka padArtho nathI joItA, e ame mAnIe kayAre? tamAre atyAre AryaphalagunI mAphaka cheDI batAvavA joIe. jemane viSaye suMdara nathI, AtmAnA guNone nAza karanAra-ema mAnatA hoya, AvatA bhave joIe te che ne? AvatA bhave tevA padArtho meLavavAnI IcchA hoya te tenI beMka kaI khoLI? tAra Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana zreNI karI sIdhA nANAM karyAM paheAMcADe. A bhavamAMthI khIjA bhavamAM suMdara ane mAhaka viSayA prApta karAvanAra koi eka hAya tA mAtra dharma. jeNe A bhavamAM eka thALI khIra jame karAvI, teNe navANuM peTIe lIdhI. nayasAre roTalImAM devapurInAM sukhA lIdhAM. je A ekamAM janme karAve te bIjA bhavamAM pAmI zake. AthI Atta-raudranuM kAraNa samajI, naraka nigeAdanuM kAraNa samajI, AtmAnA guNAne nAza karanAra samajI Avate bhave joitA hoya tA dhama rUpa e kamAM jame karAveA. cheDavAvALA sivAya je AmAM rAcelA heAya, tevA paNa dharmanI e'ka sivAya bara AvI zake tema nathI. A uparathI spaSTa mAlama paDaze ke-jagatanA padArtho karatAM AtmAnA guNone pragaTa karanAra mAkSa sudhI nirvighne paheAMcADanAra dharma ja che. tevuM na samaje tevAne pazu parabhavamAM javAba denAra dharma che. jagatanAM padArthInI kiMmata jevI gaNAtI hoya tenA karatAM karADA gaNI uttama kiMmata dharmanI gaNyA sivAya rahe ja nahiM, je viSayanI tarapha vAMchA rAkhanArA te pazu sAmAnya dharma kare che. dhanAsA vADe eka vakhata dhI ApyuM tenA badalAmAM uttarakurUnAM sukha bhAgaLyAM. viSayanI vAMchAvALAe viSayanI vAMchA baMdha karI dhama tarapha doravAnI jarUra che. ahIM banne vicAra karI zake che. ahIM AtmAnA sukhanI mULa cAvI ne viSayanA sukhanI cAvI e bannenI cAvI dharma ja che. laukikaSTie devalAka, dhana, khAyaDI, cheAkarA tathA durgatithI rezakanAra e badhuM ApanAra kANu ? phakta dharma e ja ciMtAmaNI ratna samAna che. ahIM tame Rddhi, samRddhi badhuM jenAthI pAmI zakeA tenI kiMmata keTalI ? eka eka cIjanI kiMmata karIe te te karatAM paNa vadhAre. badhAnI kiMmata bheLI karIe te karatAM paNa vadhAre. dharma eka bhavamAM sukha dai baMdha thAya che, tema nahiM. eka ja vakhata sadgati Ape icchita pUre, pachI kaI nAha-ema nathI. citAmaNI pAsethI jyAre jyAre joie tyAre tyAre maLe che ema zuM nathI ? dharma jyAM sudhI saMsAramAM rahe tyAM sudhI dareka cIjo dareka bhave pUrI pADavA badhAelA che, tA te dhamanI ki'mata keTalI ? citrAvelI jevA akhaMDa sukha ApanAra dhama ghInI ki`mata kare ke eka rUpIyAnuM rA zera 3 zera ghI, je Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- pravacana 105 muM [ 123 akhaMDa ghI Ape te citrAvelInI kiMmata keTalI? tamane ghInI kiMmata che, paNa akhaMDapaNe ghI ApanArI citrAvelInI kiMmata nathI. A dunIyAnA viSaye zera bazera ke pAMca zera ghI jeTalA, paNa A dharma e te dunIyAnA viSayone aMge citrAvela che. bakarI citrAvela carI jatI hoya ne ghIne gADa bhAMgatA hoya te citrAvelanuM rakSaNa karo ke ghIne gADavo saMbhALo? gADavo saMbhALavA mATe citrA velanuM bhakSaNa thavA de te mUMziromaNi ja gaNAya. te pachI dharmanuM rakSaNa karatAM ghI tarIkenA viSaye nAza pAme, ochA thAya paNa je dharmanuM rakSaNa na kare ne viSayenA aMge dharmane dhakko mAre te kevo gaNAya? gADo gaLe vaLa paNa citrAvela visarAI gaI, e gAMDA sivAya koNa hoya? tevI rIte dharma e citrAvela che. lakattara daSTie dharmanI kiMmata e judI cIja che. atyAre laukikadaSTie dharmanI kiMmata vicArIe chIe. are tamane manuSyapaNuM game che ke jAnavarapaNuM game che? lAkhomAMthI eka paNa nahIM kahe ke jAnavarapaNuM game che. te manuSyapaNuM aneka vakhata denArA dharmanI bedarakArI kema kare che, dhakako kema mAro che? te manuSyapaNuM anitya che mATe tArI dazA e thaI ke- yo dhruvANi parityajya adhruvaM parisevate dhruvANi tasya nazyanti adhruvaM nada meva ja je nizcala vastu-sadA rahevAvALI vastune choDI de che ne je nAza pAmavAnI nakkI thaI che, evI vastunA bharose rahe te je nizcala vastu hatI te choDI eTale nAza pAmI, paNa A te che ne? A che te adbhava che. enuM cAhe jeTaluM jatana kara paNa nAzavaMta che. evI rIte A zarIra hADakAnI hAMllI, enA upara govALIyo thaI cAhe teTaluM jatana kare te paNa hADakAnI hAMDalI rahevAnI nathI. dharma te bedarakArImAM nAza pAmyA ane A zarIra cAhe jeTaluM rakSaNa karIe te paNa TakavAnuM nathI. "hAthamAM nahIM keDI ne ubhI bajAre doDI" dhruvane pakaDatuM nathI ane adhruvane pakaDI rahyo che. te dhruva dharmane pakaDa. manuSyapaNuM lAvavuM e tArA bApanI, mAnI, bhAInI, rAjyanI ke devatAnI paNa sattA nathI. devatA badhuM karI zake paNa manuSyapaNuM lAvI devuM te devatAnI paNa sattA nathI. jene tuM sAthI gaNe che tene tuM ke Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI tAre rAjA paNa lAvI zakavAne nathI. tane baherApaNuM game che ke sAMbhaLatApaNuM game che? tane dekhatApaNuM game che ke AMdhaLApaNuM? zarIramAM sparza jANI zakAya tevuM game che ke sparza na jANI zake tevuM game che? A sarve cIja denAre khoLI kADhyo? tane cakSu zrotra rasanA vigere iMdriye konA prabhAve maLavAnI? je vastu te sArI gaNe che tene meLavI ApanAra keI nathI, phakta dharma che. chatAM tenI kiMmata gaNato nathI. laukika daSTie suMdara mehaka lAgelA padArthone ApanAra suMdara manuSyapaNuM pAMca Idriye meLavI ApanAra dharma tane yAda kema nathI AvatuM ? laukikadaSTie dharmanuM phaLa vicArIza te dharmanI kiMmata karyA vagara rahIza nahiM. e pachI lokottaradaSTie dharmanI kiMmata kevI te adhikAra agre vartamAna . pravacana 106 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadi 6 budhavAra muMbaI baMdara ISTa aniSTanA juThA zabdonI asara zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatA jaNAve che ke-ghama zAda duniyAmAM darekane vahAle che. dharma zabda koIne aLakhAmaNuM nathI, e mAnavuM zAthI? jagatane niyama che ke je vastu ISTa lAge tene jUThe paNa zabda vahAluM lAge, aniSTa lAge tene jUThe zabda nArAjI karanAra thAya. duniyAmAM brAhmaNa laTa mAgavA Avyo teNe AzIrvAda ApyA ke-ghaNuM che, te akhaMDa saubhAgyavatI thA, chokarAne ghera chokarA thAva. brAhmaNanA kahevAthI jIvavAnuM dhana dhAnyathI ghara bharAI javuM, akhaMDa saubhAgya thavAnuM che, chokarAnA ghera chokarA thaI jaze, ema koIe mAnyuM? jUThe AzIrvAda chatAM paNa khUza thaIe chIe. koI jaga para laDAI thaI. keIke gALa dIdhI ke tArU Ama thAva? enA kahevAthI kharAba thavAnuM che? tuM marI jAya, daridra thaIza, tAre bApa mare vigere kahe, tenA kahevAthI kaMIpaNa thavAnuM nathI. chatAM AMkha lAla kema thAya che? Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 106 muM [ 125 tyAre artha eka ja thayeA ke-ISTa lAgelI vastu kai? dhana-dhAnyavALA thavuM, cira'jIvI, TekarAne ghera chekarA thavA, e ISTagaNAelI hAvAthI enA mATe vaparAelA jUThA zabdo paNa AtmAne zAMti kare che ane maravuM, daridra thavuM e aniSTa lAgyuM tethI tenA jUThA zabdo paNa aniSTa lAgyA. bhRThA iSTa aniSTanA zabdo paNa khuzI-rAjI karanAra thAya che. tevI rIte dhama darekane ISTa che, pApa darekane aniSTa che, zAthI ? kAi dharma nathI paNa karatA, dharma samajatA paNa nathI, dharamanuM phaLa hetu kaI samajatA nathI, tevAne dharmiSTa kahezeA tA khuzI thaze, paNa kharI rIte je pApane paDachAye jatA nathI, Dagale pagale pApathI Dare che, nukazAna pApathI ja samaje che, sApathI nathI DaratA tenA karatA pApathI Dare che. AvA ja mANusane dharmiSTa gaNavA te vyAjabI che. tyAM ja AstikatA che. jIva zabdanI zAstrIya vyutpatti Astika kahevaDAvavA dareka taiyAra chIe, paNa AstikatA kAM rahI che? e tapAsavA taiyAra nathI, te AstikanuM sthAna mArAmAM AvyuM ke nahiM e vicAravAnI darakAra te kare ja kayAMthI ? zAsrakArAe nAstika agara AstikanI vyAkhyA kayAM lIdhI. jJAti varo vi *matiryaMca/sabApti. paraleAka puNya-pApa e vigere che-evI jenI buddhi heya tenuM nAma Astika, je paraleAkane puNya-pApane na mAne tevAnuM nAma nAstika. vidvAnane ke mUkhane emAMthI ekene zIMgaDA nathI, tevI rIte bemAMthI ekene mAthe zIMgaDAM nathI, paNa sArAsAranA vicAra kare te samajI ne na vicAre tenuM nAma mUkha. tevI rIte Astika ane nAstikAne kema eLakhIe ? je paraleAka, parabhava, puNya, pApa e badhAne mAne te Astika ane e badhAne na mAne tenuM nAma nAstika. jIva mAne ke na mAne te upara zAstrakAroe Astika nAstikanuM dhAraNa na rAkhyuM, paNa kharI rIte jIva mAne te Astika ne na mAne te nAstika ema kahevAnuM hatuM, chatAM zAstrakAroe e raste rAkhyA nahiM. vartamAnakALanI apekSAe jIvapaNu nAstikA paNa mAne che. jIvavicAra -navatattva jANavAvALA haze paNa pUchIe ke jIva kAne kahevAya teA prANane Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI dhAraNa kare te jIva, nIti tti nItra: kALAnuM dhArata vRtti nIyaH jIve te jIva. prANAne dhAraNa kare te jIva. A jIvanuM svarUpa tA nAstikA paNa mAne che. vartamAnakALamAM paNa prANane dhAraNa karanArA e jIva ema TharAve! temAM nAstikane vAMdho nathI. tethI sat nIva tat zarIra AvuM mAnanArA nAstikA hatA. pAMca bhUtathI cetana utpanna thavAvALe, mAnavAvALA nAstikA che, paNa zAstrakAranI mukhya vyAkhyA pramANe jIvanuM lakSaNa AnIrIt nIti nIviSyati kRti jhIna je atItamAM anAdikALathI dravya prANAne dhAraNa karanAra vartamAna ane bhaviSyamAM paNa prANane dhAraNa karaze tenuM nAma jIva. vicAro ! have jene atItamAM anAdikALathI dravya prANA dhAraNa karyA, vartamAnamAM dhAraNa kare che ne bhaviSyamAM dhAraNa karaze-AvI vyutpatti karIe tyAre nAstikane jIva mAnavApaNuM rahetuM nathI. jIva nathI naDatA, padAtha naDe che. bhUta-bhaviSyamAM prANanuM dhAraNa mAne te paraleAka mAnavA paDe, vartamAnakALe prANane dhAraNa kare e rUpe je jIva te mAnavAmAM ene aDacaNa nathI. musalamAnA hindune kAphara kema kahe che? have je hindu zabda kahevAya che, te zabdanA khulAsA thaze. hindune musalamAnI kAra kema kahe che tenA khUlAsA thaze. bhagavatIsUtramAM AtmAnA nAmeA jaNAvyA che, temAM hindu evuM AtmAnuM nAma jaNAvyuM. che. tenI vyAkhyA A pramANe che. RRite mAt mayaM eka bhavathI bIje bhava, khIje bhavathI trIje bhava, trIjethI cAthe bhava evI rIte je pha te hindu. jene tame hindustAna kaheA cheA, hinduonuM sthAna kaheA che, temAM AvA AtmAne mAne te hindu mavAt mayaM digdate bhavAbhava bhaTakayA kare evA je padArtha enuM nAma hindu. AvA AtmA mAnanArAnuM sthAna te hindustAna. temane keTalAka sindhune hindu kahI hindustAna kare che. ADA AvavAthI thatA nAmane kAi jAtanA saMbaMdha rahe nahiM. sthAna zabda lAgu zI rIte ? paNa kharU e hatuM ke bhavAbhava mAnanArA eka bhava karIne rahetA nathI. bhavathI bhavAMtara evI rIte je AtmA kI rahyo che. tenuM nAma hindu, te mAnanArA te paNa hindu. jinane mAnanArA ja jaina, viSNune mAnanArA vaiSNava, zaivane mAnanArA zaiva Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 106 muM [ 127 tevI rIte AtmAne mAnanArA te hindu, tenuM sthAna te hindustAna. hinduone musalamAna kAphara kahe che, enA dharma zAstrakAroe zuM kahyuM ke-koI paNa jIva janma ne marI jAya, eTale nyAyanA divasa sudhI gharamAM paDyo rahe ane jyAre kayAmatano divasa Ave ne tene ubho karavAmAM Ave tyAre tenA karma pramANe naraka agara jakha (devaleka) ApavAmAM Ave. pachI tyAMthI nIkaLe kayAre ane kayAM jaze ema pUche to cUpa. ene paramezvare nyAyane divase ApelI avasthA pharavAnI ja nahi. jyAre pitAnA zAstramAM eka ja vakhata janma jaNAve che. tame aneka bhava jaNa cho, te tamane halakA mAnavAnI pharaja paDe, jaina zAstrakAre satya tatva mAne tene samakitI ane vAstavika satyatatvane nahiM mAnanArAne khoTI daSTivALA athavA mithyASTi kahe che. duniyAmAM satI strI vezyAnA kharAba kR dekhI asatI kahe. pachI tene kaMI belavA mATe asatI satIne chInALa kahI . satIe vAstavika svarUpa kahyuM. asatIe kevaLa dveSathI chInALa kahI che. AjakAla kahe che ke-tame amane mithyAtvI mAno cho te ame tamane mithyAtvI kahIe chIe. vastu tatvane oLakhanArA satI vezyAne vezyA svarUpe kahe che. asatI zreSathI kahe che. evI rIte sAcI mAnyatAvALA samakitI jemanI mAnyatA khoTI che. ene mATe mithyAdaSTi zabda vAparyo. e zabdo sAMbhaLI mithyASTiene kaMIka bevavuM paDe. satI vezyAne vezyA kahe. vezyA chAnI na rahetAM kaMIka te baDabaDe. evI rIte mithyAdaSTie vedane mAne nahiM tenuM nAma nAstika. jainee sAcI mAnyatAvALA mATe samyagadaSTi ne juThI mAnyatAvALA mATe mithyAdaSTi zabda rAkhe. mAtra mAnyatAnuM kharuM svarUpa jaNAvanArA zabdo kahyA, tyAre amArA vedane na mAne te nAstika. amArAthI virUddha rahe temane halakA kema pADavA te mATe ja zabdanI utpatti thaI. jevA tame samyagUdaSTi-mithyAdaSTi kahe che, tevI rIte teo Aritaka nAstika kahe che. nAstika zabda kevaLa 8Sane dekhADanAra che. tyAre samyagRSTi ke mithyAdaSTi kharA sArUpane jaNAvanAra che. musalamAne AtmAne hindu mAne tene kAphara Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ]. zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI kahe che. tevI rIte A loko veda na mAne tene nAstika kahe che. tyAre pelAe pratikULa vacana e ja kahyuM ke-amArA kurAnathI virUddha rUpe je AtmAne mAne te kAphara. kahevAnuM e che ke mULa vAta kharI rIte e che ke jIvanuM je svarUpa eka bhavathI bIje bhave jAya, bIje bhavethI trIje bhave jAya e mAnavAmAM Ave te je bhUtakALamAM jIvya, vartamAnakALamAM jIve che ane bhaviSyamAM jIvaze, enuM nAma jIva. e mAnanArAne pahelA paheleka mAnava paDe. A uparathI zAstrakAroe nAstika AstikanI vyutpatti karatAM e abhiprAya na lIdhe. jIvAdika tatva che e buddhivALe Astika ne tema na mAne te bIje nAstika e artha na lIdho. pti vorArmiti na mArita jene paraloka che, puNya-pApa che, AvI buddhi hoya tenuM nAma Astika, paraleka nathI, puNya-pApa nathI, AvI buddhi jene hoya tenuM nAma nAstika. AstikatAnuM e ja sthAnaka ke paralaka puNya-pApa mukhyatAe mAnavuM. AnuM nAma Astika. daherA-upAzraya pUratA Astika A bhavanI mukhyatA divasanA keTalA kalAka rahe che ne parabhavanI mukhyatA keTalA kalAka rahe che. savArathI sAMja sudhInI tamArI kriyAnuM parabhavamAM kayuM phaLa Avaze-e keTalA kalAka vicAra thAya che. sAmAnya yika, pUjA vigere kriyA tarapha daSTi jAya che. bAkIne vakhata upAzraya de, sAmAyaka, purataka vAMcana sivAyane TAIma pAse ke tamAro AtmA paralakane, puNya-pApane dhyAnamAM rAkhI vate che? vicArazo te mAlama paDaze ke tamAre AtmA daherA, upAzraya, sAmAyaka, pustaka vAMcanane Astika che. Astika kaI vakhata? daherAmAM, upAzrayamAM AvyuM tyAre. te vakhata kaMIpaNa parabhava, puNya-pApa, saMvara, nirjarA mekSa che. e vakhate A AgaLa dekhAya che, paNa tethI dUra thAya che. tyAra pachI zI dazA hoya? paraloka, puNya-pApane choDavAnuM daSTibindu keTaluM rahe che te tapAse. kharekhara daherA-upAzrayamAMthI nIkaLIe chIe tyArapachI AtmAnI dazA taddana vicitra thAya che. AthI AstikatAnuM sthAna kayuM? ApaNe Astika kahevaDAvanArA daherA, upAzrayamAM sAmAyaka Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 106 muM. [ 129 - - karIe teTalA vakhatanA e sivAyanA vakhatamAM bhUlI jaIe chIe. ke jyAM paheleka, puNya-pApa, mokSano niSedha karavAvALA ame nathI, paNa sAdhyabindu nathI rahetuM tyAM amAro zo upAya? AstikatAnI jaDa pApathI DaravuM, puNya ochuM kare ke adhika karo te karatAM pApathI Dare. A jIva pApathI keTale Dare che? vicAraze te mAlama paDaze ke-daherA-upAzrayamAM AstikatAnA sthAne tyAM paNa pApathI DaravuM muzkela paDe che. derAmAM pakhALa karIne kesara levA gayA, eTalAmAM bIjAe pUjA karI te AMkha lAla thaI jAya che. te vakhate tAruM lakSya kyAM che? meMthI zabda belAya che te vakhate tArUM lakSya kayAM che, AtmAne sudhAravAnuM sthAna daherA-upAzraya, tyAM AgaLa A dazA kema thaI te samaye nahiM. kharekhara AtmAnuM kalyANa karavAnuM, tyAM pApathI na Daryo bIje kayAM zIkhazo? kadAca kaheze ke teNe kedha karAvyo to pApa tene lAgaze ne? kare pite ne nAkhe bIjAnA mAthA para. karanArane pApa na lAge tema zAstrakAre kahetA je nathI. je kAraNa banyuM tene ja pApa lAge ne karAvanArane na lAge evuM kaI jainazAstra kahetuM nathI. dunIyAdArImAM kALInAga karaDyo kahe cho, paNa kALo nAga tene ja karaDe ke je ene kaMIka che cheDe. sApanI jAta kheLI khoLIne mAravA mAge te duniyAmAM eka paNa jIvI zake nahiM, paNa e sApanI jAta paNa khoLI kheLIne mAranArI nathI, agara vagara kAraNe DaMkhanArI nathI. e kALe nAga paNa kAraNe DaMkhe che, kAraNe khe te A AtmA paNa kAraNa maLyA ke dhamAM Ave che temAM nirguNIpaNuM mAnI zake nahi. huM te zAMta beThe hato, teNe Ama karyuM to tene pApa, mAre zuM? samyagadaSTinuM A mAnavuM hoya ja nahiM. sakAraNa ke niSkAraNa kedha paNa DUbADanAra ja che, jinezvaranI hAjarImAM pApanA paDadAne cIravA samartha thatA nathI. caityavaMdana, stuti badhAmAM A dazA che. Astika gaNAvAnuM A sthAne nakkI thayuM hatuM tyAM kaI dazA? jIraNuzeThanI samatA ane bhAvanA - gurU pAse AvyA, gurUne vaMdanA karI, gurUe kAmamAM levAthI dharma lAbha na dIdhuM. te vakhate zI sthiti thAya che? te e vaMdana karatI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNI vakhata parAkane puNyane pApane ka mudrAlekha che te bhUlI gayA. are! e sthiti AgaLa calAve ke-jIraNazeThanI vAta pUjAmAM vAtamAM sAMbhaLe che, paNa uMDA utare. charaNazeTha koNa? bhagavAna mahAvIrane nimaMtraNa karanAre, Aja nimaMtraNa karyuM. gocarIne vakhata sudhI beTho. trIjA paheranI jinezvaranI gecarI che. na nIkaLyA te jANyuM ke-upavAsa haze. upavAsa bhagavAna kahetA nathI. emane ema besI rahe che. cA pahAra besI jAya che, to Aja bhagavaMtane upavAsa jaNAya che. zAMtinI sthiti vicAre. jIvaNazeTha bIje dahADe beThA. trIjo pahora pUro thaye, cothe pahera thaye, bhagavaMta gocarI na nIkaLyA te vicAryuM ke-chaThTha jaNAya che. trIje dahADe beThA, trIjo pahora gaye, gocarA na nIkaLyA te jANyuM ke aThThama jaNAya che. AvI rIte cAra mahinA sudhI roja trIjA pahoranI khabara rAkhavI, cothA pahAra beThA pachI ghera jaIne khAvuM. tame "jIraNazeThajI bhAvanA bhAve re mahAvIra prabhu ghera Ave" e zabdo pUjAnI DhALomAM bole che te bhAvanA tapAse. AjakAlanI bhAvane keTalI muzkelIthI Take che. bIje dahADe lAvavAnI bhAvanA, nA AvyA te pachI trIje dahADe lAvavAnI bhAvanA, e pramANe Aje na AvyA te the dahADe, pAMcame dahADe tevI rIte cAra mahinA sudhI dararoja e bhAvanA TakavI keTalI muzkela che? eka dahADo ardho kalAka beTI thayA hoIe te sAdhu mATe zuM belIe chIe? jIraNazeThanI bhAvanA khoTI kalpanA mAtrathI paNa magajamAM TharatI nathI. gocarI AvI gaI hoya ne tamAre tyAM sAdhu gocarI na Ave te zI dazA thAya che. ApaNI bhAvanAmAM mAlama paDaze ke-te vakhata munine muni mAnavA ke nahiM. temanI pAse pauSadha ke sAmAyaka karavuM ke nahiM-e badhuM manamAM Ave che ne bhAvanA chUTI jAya che, eka ja vakhatamAM ApaNI A dazA to e hisAbe charaNazeThanI bhAvanA jue-tapAsa. tamane Azcarya thaze ke raNazeTha kema ukaLyA nahi, are ! paNa hatAza sarakhAe kema na thayA, hatAza thavAnuM to dUra rahyuM paNa bharA pariNAmavALA kema na thayA? na hatAza, na ukaLyA, na kevI thayA, paNa cAra mahinA sudhI lAgalamATe eka sarakhA beThA ne reja sarakhI ja bhAvanA rahI. eka vakhata Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 106 muM, [ 131 khATI kalpanA karI yeA ke- kaI jagA para munine vinati karavA gayA munine upavAsa hoya athavA teA gAcarI AvI gaI hoya ne na A tA mane kazA lAbha na maLe ane mArA pariNAma paNa zI rIte Take ? meM sadgurUne vinaMti karI ne sadgurU na AvyA. kalAka be traNa kalAka beThA. mahArAja mAre tyAM ge!carI na AvyA. AvI jUThI kalpanA karI tA jue, magajamAM keTaleA dAvAnaLa saLage che. tA pachI jIraNazeThanu magaja kevI rIte zAMta rahyu haze. zrImate pAtAne ghera munine laI jatA hoya ane muni tyAMthI gocarI lAvatA heAya evu dekhe te sAmAnya sthitivALAnA magajane pA2e menTalamAM paNa na rahe, pAre evA garama thAya ke-munine paNa kharAba cItare ane pote paNa bhAre thAya. jIraNazeThane aMge vicAra! je kalAkA, dahADAo ane ema karatAM cAra mahinA thaI jAya che, cAra mahinA sudhI kalAkA sudhI besavu' ne tenuM kuLa dunIyAdArIthI na maLyuM. te na maLyA chatAM cAra mahinA sudhI lAgalAgaDha besavAnuM. banyuM kema haze? anyA chatAM pAraNAne dahADe zrI mahAvIra mahArAja ApaNA jevA nahiM, mahAvIra mahArAjane aMge e kahevAne vakhata ja nathI ke- jIraNazeThanuM ghara mAlama na hatuM. jema tamArA ghera avAranavAra AvatA hoya ne sAdhu kahI zake nahiM ke ghara mAlama na hatuM. mahAvIra mahArAja manaHpavajJAnI avadhijJAnI ghara jANatA hatA, jIraNazeThanI bhAvanA paNa jANatA hatA, cAra mahinA sudhI lAgalAgaDha beThA che. te vAta mahAvIradevathI ajANI nathI, chatAM mahAvIra prabhu mAladArane ghera abhinavazeThane tyAM gayA. navA tAjo thaelA zeThIyA jIraNazeTha pahelAneA paNa atyAre ghasAI gaele, A vakhate tamArA pariNAmane tapAse. cAra mahinAnI vinati jANyA chatAM peAte abhinavazeThane tyAM padhAre ne jINuzeThane tyAM na jAya te te vakhate ApaNe AtmA zu kare te tapAsA. zAstra e tamArA AtmAnI sthitimAM uMcA vicAreya gAThavavA mATe ja che. bIjA mATe samajaze! ja nahi, jIraNazeTha sAthe tamArA AtmAne gADhavA. jIraNazeThanA vRttAMtamAM AtmAne gADhavI jue. traNa cAra kalAka sudhI vinati karI hAya, pAraNAnA dahADA AvyA hoya, tamane prAyana na karatA zrImatane pAvana kare ta * Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI zI dazA thAya? emane pharasanA tyAMnI ja haze ema vicAra thayo. pUjAmAM rAtri jAgaraNamAM bhAvanA bhAvIe chIe, paNa eka divasa jUThI rItie kalpanA te kare? pratikamaNumAM tame eka be traNa vakhata Adeza mAge te na maLe te ApaNe havethI Adeza mATe ja nahiM. A kaI dazA thAya che te tapAso. khAnAre peTa na tapAse ne meMDhAmAM nAkhavAnuM ja samaje tene ke kahe? tame hareka dharma AcaraNamAM AtmAne na tapAso te tame kevA gaNazo? eka nirNaya pUchavA AvyA. pitAne anukULa lAgate Ave te ThIka paNa tethI ulaTuM eTale je kharUM tatva hoya te ja kahe te vakhate mArA mananuM mAnItuM nA kahe te mahArAja nahiM. zAstronuM tatva kayAM? gautamasvAmI ane ANaMdanA avadhijJAnane prasaMga * gautama ane ANaMda zrAvakane paraspara maLavApaNuM thayuM che. tyAM kaI vAtaprasaMge gautamasvAmi kahe che ke AvuM avadhijJAna gRhasthane hoya nahi, chatAM AvIne gautamasvAmIe mahAvIra bhagavAnane pUchayuM. te prabhue ANaMda zrAvakanuM avadhijJAna kharuM kahyuM ne gautamasvAmIne mithyA duSkRta devA jaNAvyuM. gautama sarakhAne mahAvIra bhagavAne A jaNAvyuM ke-vAre micchAmi dukkaDa de. gautamanI jaga para ApaNe hAIe te gurUne kahI de ke tamArI sevAmAM dhULa paDI. tamArA zAsana mATe agIAra aMga, bAra upAMga racyA te mAre mATe kaMI nahiM. tamArA jevA bhAre kamI hoya te mahAvIranI dhULa kADhyA vagara rahe nahi, te mahApurUSane satya kaho te ja joItuM hatuM. te mATe gautama sarakhAne paNa marate kaNabI-ANaMda tenuM sAcuM che ne tArUM jUThuM che, evuM kahe te gautamathI sahana kema thayuM haze? ANaMda zrAvaka kheDUta gRhapati pAMcase haLethI kheDAya eTalI jamIna mAlika aNusaNa karIne beThA che. maraNanA meDhAmAM rahelA kaNabIne sAco TharAva ne zAsanane dhorI pitAnI jamaNI bhujA evA zAsananA joddhA zrI gautamasvAmI mahArAja tene jUThA pADavA, A vakhate tenI dazA kaI gaNIe? je satyanA khapI na haIe, asatyanI dhRNA vagaranA na hoIe mAruM sAcuM evI buddhivALAne ema jarUra thAya ke mahAvIre vicAryuM Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 106 muM. [ 133 nahiM. e te ThIka thayuM ke zrI gautama gauzALAnI mAphaka judA na paDyA, judA paDate te zuM thAta? zuM maro kaNabI kaMI keDa bAMdhata? mAruM e sAcuM e matamAM gautamanI mAnyatA na hatI, paNa sAcuM e mAruM e matamAM ja che. eTale vItarAga mahAvIrane ja gaNIe. maravA sUtelA kaNabInuM sAcuM hatuM ne pitAnI bhUjA jevA zAsananA netA temanuM lagIra pheravALuM hatuM, tyAM pakSapAta nahIM karatAM pheravALuM kahI dIdhuM. je satyane samajavAvALo hoya te dekhe. jene zAsana dhyAnamAM na levuM hoya te tene huM kahuM te sAcuM e mAnavAnuM rahyuM. A gautama ne ApaNI dazAmAM AsamAna jamInane phera. mAre AtmA juThAmAM jakaDAI javAne hite. te A mahApurUSe satyanuM amRta ApI bacAvyuM. A vicAra na Ave tyAM sudhI badhuM nakAmuM. baLAtkAre karAyelAM tapathI lAbha thAya. ApaNe eka mudrAlekha rAkhyo che. paraloka puNya ne pApa e mudrAlekha samaja. dharmamAM eka upavAsa karyo hoya kadI te dahADe tarasa lAgI te kaI sthitimAM jaIe. mArI nAkhyA, A tapasyA AvI kaThaNa, mAbApa AvA, gurUe paNa samajyA vagara paccakkhANa ThapakAyuM. eka upavAsamAM je karmanI nirjarA thAya che tevI nirjara aThThAI ke daza karanArane A nirjarA nathI thatI. mane je sahana karavuM paDe che tethI je karma nirjara thAya che te aphUma ke aThThAIvALAne thatI haze ke kema? A bhAvanA keTalI muzkela che? kAraNa-e pelA mudrAlekho bhuMsAI gayA che. na bhUMsAyA hoya te karmanI nirjarA mATe tapasyA karI. baLAtkAre thatA pApamAM baMdha mAne te baLAtkAre thatI tapasyAmAM baMdhane abhAva mAnava paDe. satI pite zIyaLa pALavA mAMge, te toDavA mAgatI nathI. baLAtkArathI keInuM ziyaLa toDe te te satI kahevAya kharI? tyAM satIpaNuM na rahe. te baLAtkAre paNa satIpaNuM cAlyuM jAya te baLAtkAre kareluM tapa agara saMvara baMdhane rokanArUM jarUra thAya. sthULabhadrajInA bhAI zrIyakakumAra. tapasyA pirisI, nakArazI sarakhI thatI nathI. keI paNa kAraNathI jenAthI eka nakArazI paNa thatI nathI, temane yakSA nAmanI emanI bahena sAdhvIe saMvacharIne Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI dahADe savArane vakhata che, ATalI kriyA karIzuM eTalAmAM pirisI thaI jaze, bArasA vaMcAI jaze eTalAmAM sAThapirisI thaI jaze. pachI caityaparipATI karI Ave. tyAM purImaTTane TAIma thaze, pachI khAmaNA karazo. - tyAM ava thaze, hamaNA saMvacharI paDikkamaNuM karIzuM eTale rAta paDaze ne suI jaIzuM. AvI rIte upavAsa karAve eTale upavAsa te baLAtyArathI thaye. tenuM pariNAma e AvyuM ke madhyarAtrIe zrIyaka kALa karI gaye. tene aMge yakSA sAthvIne huM "RSihatyA karanArI thaI AvuM lAgyuM. A nirNaya kayAM kare. devInI sahAyathI zrI samadharasvAmI pAse gaI ane bhagavAnane kahyuM ke-enuM mana na hatuM, meM saMvacharIne divasa hovAthI nakArazIthI caDhate caDhate upavAsa karAvyA ane madhyarAtrie kALa karI gaye, tenuM prAyazcita Ape. bhagavAne kahyuM ke-keI paNa prakAre tane prAyazcita AvatuM nathI. zrIyaka sadgatie ga ne (prA) ekAvatArI thayela che. jene dharmanA kAmamAM pApanI pariNati karatAM yakSA bena sAdhvInI zarama lAgavAvALI cIja thaI. tethI tene uttama gaNe. kRSNa mahArAjAe pitAnI badhI kanyAne sAdhupaNuM emanA bhAvathI ke pite dabANa karIne apAvyuM. metAryane pitAne dIkSAne bhAva hato ke devatAe ghaMcapareNe karIne parANe dIkSA levaDAvI. tetalaputra jJAtAjInA mULasUtramAM rAjAne ulaTo karyo. pradhAnavarga parivAra ulaTa thaye, jaMgalamAM game tyAM eka bAju khAIne eka bAju bhayaMkara upasarga thAya ema karIne parANe dIkSA levaDAvI. evI rIte devardhigaNa kSamAzramaNa, evI rIte AvazyakamAM nAgadattane devatAe dIkSA apAvI. are baLabhadrane cha mahinA kRSNanA mRtadehane laIne pharyA hatA, tene bujhavavA mATe devatA marelI gAyane dohe che. tyAre kahe che ke marelI gAya te vaLI dudha ApatI haze? tyAre zuM tAre marele bhAI uttara ApatuM haze. devatA baLelA jhADane pANI. sIMce che, te joIne kahe che ke A jhADa phaLadAI thaze. te tAre marelo. bhAI ke jene veMDhArIne tuM phare che te zuM belaze? AvI rIte oThAM daIne pratIti karAvI ke-kharekhara mAre bhAI marI gayela che. tyAre devatA. kahe che ke AgalA bhave huM tamAre sArathI hatuM, jethI tamane prati Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 106 muM [ 135 E bodha karavA Avyo chuM, mATe pratibaMdha pAme. baLAtkAre paNa sanmArge Avato hoya te te karavA lAyaka ja che. eka kedI thaI talavAra mAravA jato hoya te tene baLAtkAre rokyo hoya to te khUnanI sajAmAMthI chUTe ke nahiM? tevI rIte ahIM baLAtkAre pApathI dUra rahela durgatithI chUTe che. uvavAmAM bALarAMDa evI koIpaNa vidhavA strI vagara IcchAe sAsu sasarAnI zaramathI ziyaLa pALatI hoya, vagara IcchAe brahmacarya pALavAthI ATha hajAra varSanI devatAnI sthiti bAMdhe. baLAtkAre pApathI rekAI jAya to te pApathI jarUra bace che. vidhavAne sadhavA banAvavAnI vArtA e vaMThelAnI jALa che. jagatanA jIe mAnI lIdhelI dayA. prazna-upavAsa karavAmAM bhUkhyA tarasyA rahevAthI AdhyAna thAya tenA karatAM na kare te zuM vAMdhe? uttaraAttadhyAna che ke nahi te vicAravAnI jarUra che. pahelAM te ArtadhyAna nathI. upavAsa karyo ne tarasa lAgI, te zuM gharamAM pANI nathI, gharamAM khAvAne dAbhaDe che ke nahi? kema na khAdhuM ne na pIdhuM. manamAM ema jarUra rahyuM ke meM upavAsa karyo che. khAvAnI pIvAnI IcchA karatAM upavAsa TakAvavAnI IcchA adhikI thaI. te adhikI na hoya te khAvA pIvAnuM taiyAra hatuM, te pachI tene ArtadhyAna kahenArA kaI dazAe bole che? sugrIve mAMkaDAne kahyuM ke-hAtha paga chatAM zuM karavA paDe che. te kahe che ke-gAmatha chuTTA sama pRd maMtrane pitA mATe rahevAnA mALA bAMdhavA asamartha che paNa bIjAe taiyAra karelA mALA-ghara bhAMgavA samartha che. je bicArA tapasyAmAM azakta che, te tamArI tapasyA teDavA zaktimAna bane che. mAro rakhe upavAsa guTe, mAre khAvuM nathI e IcchA hoya te te ArtadhyAna nathI. je tarasyAnI bUma mAre che tene khAvAnuM ke pANI dhare te nA kahe che. mAre paccakhANa che, kAraNa lakSya tyAM che. AtmAnA pariNAma tapasthAmAM, zarIrane vikAra khAvA pIvAmAM, zarIranI vikRti tejasanI uSNatA kahe e zarIranI prakRti khAvA pIvA tarapha dorAI che. AtmAnA pari@Ama tapasyA tarapha dorAyA che. e tapasyAne nakAmI gaNe to? , Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI bhAvadayAnA bhAge dravyayA dhama na karAya. prabhu mahAvIre meghakumArane upadeza ApyA hatA. tenA pariNAma calita thayA hatA. te mAtra kAyAthI dhama mAM rahyo che. savAra thAya ne prabhu mahAvIrane pUchIne vidAya thAuM. rAte pariNAmamAM AkhI rAta cAritra upara pANI pheravI dIdhuM che, teA tene IMDikA mArIne vidAya karavA joie ne? pariNAme calita thAya, kAyA mAtrathI rahelA hAya ! te dharamamAM rahelA gaNAya, teA jenA pariNAma akhaDita che eTalA mAtrathI nakAmuM gaNIe te mArgImAM kayAMthI rahI zakIzu. eka ekAsaNuM ke upavAsa karIe ne kadI AkarI paDyo hAya te vakhate nirjarAnuM lakSya devuM joI e tA tyAM keTalu daIe chIe. jema upavAsa AkarA paDyo teA nirA vadhAre thAya che, tema vicAra AvyA kharA? dhameluMsAnuM dhULamAM naMkhAya che. kAraNa ke-paraleAka, puNya-pApa, saMvara, nirjarA ke meAkSa enA mudrAlekha joI e. te jhAMkhA agara bhUMsAI gayA hoya teA ja AvA vicAra kare che. pApathI dareke Daravu joIe, AstikatAnuM kharU sthAna e ja che. here upAzraye jAva, dyAna ziyaLa kaza paNa pApathI Daravu e mudrAlekha kharAkhara rAkhavA joIe, nahiMtara devapUjA, gurUsevA karatAM paNu rakhaDI javAnA, dhama karatAM dhasI paDavAnAM. pApa sa thA prakAre cheADavA lAyaka che, A mudrAlekha jhAMkhA paDyo, ulaTAI gayA te sanmArge chatAM rakhaDI jaze!. naMdana maNIyAre cAvihAra aThThama kada che. traNe divasa pauSadha karyo che, unALAnA dahADA che. tarasa lAgI che,. tarasanA pAkArA kare che, chatAM tyAM sudhI nirAnA pariNAmathI khasyA. nathI, paNa ema dhAyuM ke-jagatanA jIvAe kharekharI dayA mAnI hoya. tA e ke-jagatanA jIvAne jaLAzayA karI pANI devu' te kharekharA dhama che. pariNati pravRtti tapasyAne aMge TakI rahI paNa mudrAlekha bagaDI. gayA. je dhama na hatA te jagA para nirjarAnA dharma ne na gaNatAM. anuka'pAdAnane dharmAM gaNyA. anuka...pAdAna jarUrI paNa bhAvadhanA bhAge nahiM. naMdana maNIyAre zuM vicAryuM ke pauSadha, aThThama meLavyeA chatAM pelA dravyaDhayAnA svabhAvane adhika tAravI lIdheA. je sAmAyaka, pauSadha karatAM dunIyAnI dayAne adhika gaNe te te tiryaMcane lAyaka thAya te Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 106 muM | [ 137 jidagInI bhAvadayAne mUkIne duniyAnI dravyadayAne vadhAre gaNe, te te tiyacane lAyaka thAya te kaI sthitimAM jAya. traNa divasanI bhAvadayAnA bhoge dravyadayAmAM gaye te A sthitie pahoMce te jiMdagInI bhAvadayAne cheDe te mAThI vale thAya. chevaTe kaI sthitimAM jAya tene zuM nirNaya mudrAlekha jhAMkhe paDe na joIe, bhuMsAvo na joIe, tema ulaTAvo na joIe. pApabhIrapaNuM e AstikatAnuM sthAna, chatAM pApathI na Dare tene dharmiSTa kahI de ne pApathI Darate hoya, pApa na karate hAya pUro Astika hoya, tene pApI kahI de te aprIti thAya. te A uparathI A jagatamAM je padArtha ISTa hoya tenA jUThA zabdo rAjI karanArA thAya che, aniSTa padArtho nArAja karanArA thAya che. dharmiSTha na hoya te dharmiNa kahevAmAM Ave te khUza thAya che. jagata mAtrane dharma ISTa che, pApa aniSTa che, paNa te mAtra zabdathI, padArthathI nathI. padArthathI ISTa kayAre haya? dharmanuM, pApanuM svarUpa kimata phaLa jANe tyAre ja padArthathI dharma ISTa, pApa aniSTa padArtha kahevAya? teTalA mATe dharmapApanuM svarUpa te samajavA joIe. te kevI rIte che te adhikAra agre vartamAna. pravacana 107 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI 7 gurUvAra muMbaibaMdara zAstrakAra mahArAjA prathama jaNAvI gayA ke--dharma e cIja AtmAnI mAlikInI che. koI divasa zAstrakAro samyagadarzana samyaga jJAna ane samyagucAritra e ajIvamAM mAnatA nathI. e traNene svAmI koNa? kahe ke sthitinI kAyadAnI ke utpanna karanAranI apekSAe mAlika kevaLa AtmA ja che. AtmA sivAya keI ajIva padArtha samyagadarzanAdinA mAlika ja nathI. A uparathI nizcita thaze ke-te traNa AtmAnI ja cIja che. te te AtmAe bahArathI meLavelI ke keIe ApelI ke AtmAnA savabhAvarUpa che? samyagadarzana koIe ApeluM nathI. kAraNa ApelI 18 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI cIja e paNa ApaNI mAlikInI, kabajAnI hoI zake che. cIja koNe utpanna karI. kuMbhAre ghaDo, sAlavIe lugaDuM, sanIe ghareNuM e badhuM ApaNe paisA ApI lIdhuM te mAlika ApaNe, kAraNa ke ApaNA kabajAmAM che. hatI cIja bIjAnI paNa kharIdI lIdhI tethI ApaNI thaI. tevI rIte AtmAnI mAlikInI hoya chatAM cIja pArakI havAno saMbaMdha che. jema kapaDuM, ghaDo, ghareNuM jaNAvyA tema samyagudarzana tIrthakaroe utpanna karyuM. tame bhaktirUpI peso daIne lIdhuM, gurUe samyagadarzana utpanna karyuM ane sevA dvArA e tame lIdhuM. dharma ArAdhanA dvArA e darzana lIdhuM. AvuM samyagadarzana hoya te mAlikI-kabaje kahevAmAM vAMdho nathI, paNa zAstrakAra kahe che ke samyaggadarzana jagatanA caudarAja lekanA jIva ekaThA thAya to paNa keInA AtmAmAM kaI sagu nipajAvI zakate nathI ne ApI zakatuM nathI. samyagudarzananI mAlikI vicArI paNa utpatti na vicArI. ene utpanna karanAra koNa e savAla vicAryo ja nathI. pahelA vastunI utpatti vicArAya pachI ja mAlikI ane kabajAne vicAra karAya. hIrAnA, metInA ke senAnA vepArIo tenuM pANI ke tejanA parIkSA karavA jAya paNa A teja ke pANI keNe utpanna karyuM, tene vicAra keI jhaverIe ke kaI cokasIe karyo? eka ja kAraNa koIe te utpanna karI hIrAmAM, motImAM nAkhyuM nathI. koIe jhaLakATa utpanna karI sonAmAM nAkhyuM nathI. hIrA, motI, sonAmAM svabhAve pANI, teja ke jhaLakATa che. tevI rIte AtmAmAM svabhAve ja samyagudarzana, jJAna ane cAritra raheluM che. je vastu bahAra utpanna thatI nathI, bahAra maLatI nathI, tevI cIja mATe A keNe upajAvyuM, kayAM nIpajyuM e vicAravAnI jarUra rahetI nathI. sIdhuM vicAro ke jIvana jJAnAdika keIe nIpajAvyA nathI. AtmAne mAlikI hakka vAlI ke rAjyane ? mArA jIvane keAI dhaNI nathI. huM keInA kabajAnI cIja nathI. loka ane zAstrakAro 16 thI 18 varasanI uMmara sudhI kabaje ane mAlikI mAne che, kAyade 18 varasa sudhI mAne che. bALakanA upara mAlikI, kabaje enA vaDIlone gaNe che. mAro jIva keInA tAbAmAM Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 107 muM [ 139 nathI. A zAstranA siddhAMtane ane rAjakIya dhArAdhoraNane kevI rIte meLavavo? mAbApanI paNa AtmAne aMge mAlikI nathI. AtmA upara mAbApa ke rAjyane ekeyane kabaje nathI. kadAca kaheze ke-AtmA upara rAjyane kabaje che te kahevAmAM Ave te mATe vicAra thaze ke je manuSya jenA nukazAnane nivArI zake nahiM, je jenA phAyadAne vadhArI zake nahiM, je jenA guNone TakAvI zake nahiM, e pote mAlika bane agara kabajo dharAvanAra bane te tenA jevo mUkha kaI nahiM. rAjyAdhikAra keNu bhegavI zake? A vAta karuM te pahelAM eka vAta samajajo. eka rAjaye potAnA rAjyamAM kAyado karyo ke- dhADapADunI sAme koIe ghA karavA nahIM, pachI dhADapADune keNa rokaze? tame rokaze? e amArI sattAnI vAta nathI. Ama kahenAra rAjyane kevuM gaNavuM? pote dhADa roke nahiM ane prajAkIya manuSyane pharaja pADe ke tamAre dhADa sAmuM ghA kare nahi. A rAjya kevuM gaNavuM? kharI rIte govALIyA agara rabArIe gAye, bheMsa ke bakarAM, gheTAM rAkhe che, tenuM rakSaNa pite kare che. vAgha, varU ke dIpaDAthI badhAthI bacAva kare che. chatAM tene zIMgaDA jeTaluM maLeluM hathIyAra keI govALIye kADhI nAkhatuM nathI. keI rabArI evo mUrkha nIkaLe ke vAgha, varU, dIpaDAthI rakSaNa karI zake nahiM ane gAya AdikanA zIMgaDA kApI nAMkhe. e rabArIne kevo gaNavo? tevI rIte ahIM vicAre ke je hallAne rokI ke bacAvI zake nahiM, temAM tene vacamAM AvavAne haka nathI. A vAta nyAyanI khAtara ApaNe nakkI karIe ane mAnavI paDe, je hallAne rokI ke nAza karI zake nahiM, te manukhyane hallAmAM hathIyAra vAparanArane rokI zakAya nahi ane roke te mUrkha gaNAya. eka mAranArane hAtha pakaDe ne bIje mAranArane khaseDI na zake te vacce paDanAra ke gaNAya? pIkeTIMga-boyakoTa ane haDatAla kone lAbha karanAra hatuM? . traNa varasanI hIlacAla tapAse, hindune mAthe beyakeTa, haDatAla, Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI pIkeTIMga ane bIjo pakSa muslIma lIga vadhAre bhAga mAgavA taiyAra thaelo tevAne nathI haDatAla, bAyakeTa ke nathI pIkeTIMga. A hIlacAlano artha e ke hindune hiNapata dazAmAM lAvI mUkavA. tevI rIte A AtmA upara kamene hallo kaI vakhata nathI thato ? jIvanI upara jora karanArA karmanA killAnI kAMkarI paNa khaseDavAmAM koI paNa tAkAtadAra che? jIva garbhamAM rahyo hoya te vakhate kamane hallo che ke nahi? mAtAnA garbhamAM AvyA te pahelAM paNa hale che ke nahiM. je hallo mAnA garbhamAM AvatA pahelAM paNa hatuM, jamyA sAthe paNa je hale che. 1-2-3-4 yAvat 100 varasanI uMmare sarakhI rIte halle cAlyA kare che. te hallAmAM vAlIo vIrya keTaluM vikasAve che? je vAlIo karmanA hallAmAM vIrya vikasAvI zake nahi te jIva karmane hale rokavAmAM je vIrya vikasAve che, temAM temano rokavAne hakaka ze ? hathiyArabaMdhIne kAyado kenA mATe karyo. zastrabaMdhI karavAmAM AvI te vakhate kahevAmAM AvyuM hatuM keA prajA kUtarAnA mote maravAnI, zAhukArane zAhukAranA zauya para nahIM choDatA dhADapADuonAM Azrite banAvyA. cora ane dhADapADue eka parIkSA pAsa karelI che ke uThAvI levuM. cAra ane dhADapADune hathiyArano paravAno levAnuM nathI, ne te hathiyAra vagaranA hetA nathI. hathiyArabaMdhIne kAyade zAhukArane mATe. cora ane dhADapADuo mATe hathiyArabaMdhIne kAyade rahetuM ja nathI. zAhukAra kAyadAne lIdhe hathiyAra nahiM rAkhI zake ane cora dhADapADune hathiyArane asaMbhava nathI. tame kadAca kaheze ke ame rakSaNa karIzu te paNa tame vAstavika rIte rakSaNa karI zakatA nathI. hathIyArabaMdhIne kAyado e zAhukAro mATe satAmaNa. sarakAranI sattA nathI ke 100 e 100 corane sakaMjAmAM ? jabarI sattA chatAM 25 gunA ja pakaDI zake, te hathiyArabaMdhInA kAyadAe 75-77 ne satAmaNImAM ja nAkhyA. tevI rIte AtmA upara kama hallo kare, vAlIoe vAdhe pADyo ke-amArI sattA vagara tamAre karmanI sAmA thavuM nahi. ame enuM karIzuM. karma pitAnI sattA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 107 muM [ 141 ajAvI AtmAne AMdhaLA kare ne pachI vaidyane ghera phare, kama peAtAnI sattA ajamAvI paherI la'gaDA khakhaDA kare, tyAre vaidyane ghera k AjakAla thanArA AtmAnA vAlIe ane zasrama dhI kAyado A e nyAyathI keTalA vegaLA rahyA che? A AtmA upara ka sapUrNa hallA karI jAya, are garbhamAMthI paNa cavAvI de, 6-10 ke paMdara varase cavAvI de-mRtyu pamADe temAM kahevAtA vAlIo keTaluM vIya phArave che ? bhavanI apekSAe AtmAnuM satyAnAza vALI de che, te paNa vAlIonuM rUMvADu temAM kAma kare tevuM nathI, nathI vAlIo kamanA haThThA sahana thAya tevI zakti ApavAne samartha, enA atha eka ja ke-bacAvane mATe hAtha ugAme, temanA hAtha kApanArA, sattAdhIzA kai sthitinA gaNAya ? tevI rIte AtmA para hallA karanAra kama tenI sAme thanAranA sattAzrIzA hAtha kApe tene kevA gaNavA ? je kamanA hallA rokavAne kuTu samatha nathI. e kuTuMba zI rIte AtmAnuM mAlika khanI zake? duniyAdArIe eka vyavahAra pUratuM mAlIkapaNu mAnyuM. paNa zAstrakArae kema kabUla karyuM ? 16 varasanI uMmara thayA pahelAM tamane svataMtratA ApI nathI. vastu nahIM samajanArA sIdhuM kahI zakaze ke-jaina zAstrakArae AtmAnuM dhInapaNuM peAtAnA hAthamAM rAkhavAnuM kahyuM nathI, paNa uMDI vastu samajanArA kabUla karaze ke-AtmAne kama haNavAnuM sAmarthya" sadA mATe mAneluM che. garbhamAM rahelA naraka ke devalAke jAya ke nahiM? sUtrakAre jaNAvyuM che ke-garbhamAM rahelA jIva naraka ke devalAke jAya ke nahi? banne thAya. garbhamAM rahelA marIne narakamAM ane devalekamAM paNa jAya. tA vicArA keAtmAnuM svAta'trya sUtrakAroe paNa mAnyuM. na mAnyuM hate tA 16 varasa sudhI mAnavuM paDe ke-je mAbApanI gati te cheAkarAnI gati thAya. mAkhApa je gatie mAkalavA mAge te gatie ja chekarA jAya, tema jainazAstrakAroe DhAi divasa mAnyuM che ? tyAre zuM mAnyuM ? gaImAM rahyo thakI kALa kare tA devalAke jAya ane narake paNa jAya. kadAca prazna thAya ke-kema ane? uttaramAM jaNAvyuM ke- phrAisa'jJI pa'cendriya, vaikriyaladhivALA galamAM rahyo che. tene mAlama Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI paDe ke mArA rAjya para lazkara caDI AvyuM, pite vaikiyalabdhivALo hovAthI vaikriya lazkara ubhuM kare. te vakhate kALa kare te rAjyanI IcchA raudradhyAna vigere kAraNothI te jIva narake jAya. vicArajo! mAtra IcchAthI. haju deva, gurU, dharmanA bhoge IcchAnI vAta nathI. svataMtra rAjyanI, dezanA viSayanI ke sukhanI IcchAthI te garbhamAM rahyo thake jIva narake jAya che. A upara vicAraje ke-garbhamAM rahyo thake keTalA adhama vicAro dharAve che ke, jenA pariNAmamAM naraka maLe che. deva, gurU dharmanA bhoge mAganArA te kaI gatinA dhaNI? A uparathI samajI zakIe ke garbhamAM rahyo thako paNa karmanA hallAne bhega thaI jAya che. karmanAM hallAmAM dareka vakhata ghavAya che, paNa tene sAmA thavAnI sattA 16 pahelAM paNa maLavI na joIe, te maLatI nathI. muga lAInI cAre bAju jamAvaTa thaelI hatI, te vakhate moTA rAje je aMta:karaNathI megalAIne dhikkAratA hatA, paNa megalAInI vyApaka tAne aMge kaMI paNa karavAnI sattA dharAvatA na hatA. keI zANo rajaputa mugalAIsattAnI sAmuM mAthuM uMcakavAnI salAha keIne Ape nahiM. tevI rIte ahIM karmanI 14 rAjalakanI aMdara vyApelI sattAnI aMdara saDavuM thatuM dekhe, tenA hallAmAM behAla thatA dekhe te paNa karma sattAnI sAmA thavAnI sattA Ape nahiM. e zuM vyAjabI che? AvuM tame kahI zake paNa zAstrakAra e vAta kabUla karatA nathI. zAstrakAra kayA pakSanA che. e e pakSanA che ke- AtmA pitAnI sattA pherave te cauda rAjalokanI sattA kAcI beghaDImAM ukheDIne pheMkI de. je vakhate jIva kSapakazreNinI zamazera hAthamAM le te vakhata cauda rAjalokanA are narakanA nigodanA je jIve che te badhA jIvanA karmo sAmA AvI jAya te te badhAne 48 minITanI aMdara aMta ANI de, eTalI AtmAnI tAkAta che. te tAkAta jANanArA-mAnanArA evA zAstrakAro te jIvane karma sattAnA jorane dabAvavA upadeza de nahiM? te mATe ja garbhamAM rahyA thakAM devalokamAM javAnuM jaNAvI dIdhuM. garbhamAM rahelo jIva devaleke kayA kAraNe jAya? pitAnI mAtA jinezvara gaNadhara zrutakevalI AcAryAdika pAse Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 107 muM || 143 jinezvaranuM vacana sAMbhaLatI hoya te vakhate garbhamAM rahela jIvane te zabdo khyAlamAM Ave ne dharmanI IcchA thAya, te dharma, puNya ane sukhanI IcchAvALe kALa kare te devaloka jAya. A uparathI ApaNe samajI zakIzuM ke-kamane hale thavAnI sAme thavAnI koI paNa prakAre zAstrakAro nA pADe nahiM, tema ja tene upadeza paNa Ape nahiM, AtmA upara AvatA karmanA hallAthI bace te AtmA potAnI meLe ja bace che. ethI koI bacAvI zake tema nathI. A vAtane zAstrakAra kabUla kare che, te ATha varasa pahelA dIkSA na hoya, 16 varasa pahelAM rajA vagara dIkSA na hoya, te A be vAte kema zAstrakAroe nakkI karI? A be vAte paraspara virUddha che, cAhe te janmASTama pachInI dIkSA hoya paNa je dIkSAnA niyame mAnyA che, je AtmA AvI sthitie na pahoMcyA hoya tene mATe karmanI sAmA thavA mATe pratibaMdha kaI rItane hoya? anAdarathI bolAyela dIkSA zabda sAMbhaLI ja kevI rIte pravajyA pAmyA ? vAsvAmI jamyA ane tarata ja ekaThI thaelI pADe zaNae zI vAta karI, e ja ke cAritrane cakaDoLe caDAvavAnI, cAritranI anumedanAnI vAta nahIM. kaI vAta? enA bApe dIkSA na lIdhI hate te atyAre ke mahotsava thate? A pApanA pIyaramAM paDelI pADozaNe kaI daSTie kahe che. enA bApe dIkSA lIdhI ne Aje duniyAdArIne occhava na thayA, temAM pADozaNane duHkha thayuM. "tArUM sadAvaDuM jAya paNa mane mArA paise maLavuM joIe. dhanagirinA cAritrane cakaDole caDAvyuM. kamanI sattAmAM phasAelA A ja karI zake che. eka marelA DhoranA cAmaDAnA DhelanA zabdo sAMbhaLavA ? DhAlanA zabdo sAMbhaLavA tenA sukha AgaLa dIkSAne dahana karanAra AvI pADozaNane pApanA piyaramAM paDelI na kahevI te kevI kahevI? DuMgara para lAya saLagatI hoya te te lAyathI bacavA nAsata, bhUle paDela vaTemAruM raste pakaDI le. evI rIte pADozaNe te pApanA poTalA AdhIne eka paisAbhAra goLa ane paibhAra dhANu athavA marelA DhoranA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI cAmaDAnA DhelanA zabdo khAtara dIkSAnuM dahana karavA mAMDyuM. paNa DuMgaranA dAhamAMthI nAsate bhUlo paDelo mArgamAM raste AvI jAya ne tene pakaDI tye athavA vijaLIne kaDAke thayo hoya ne duniyAne bhaya. kara lAge paNa bhUle paDele vaTemArga te vijaLInA ajavALAthI rastA pakaDI le. tevI rIte pApamaya pADezIne dIkSA zabda vAsvAmInA kAne paDyo. eka mANasa sa nAma bole paNa ApaNuM chokarAnuM nAma sAMbhaLIe te keTale AnaMda thAya. pAsa thaelA hajAro chokarAnA nAma vacce tamArA chokarAnuM nAma vAMce tyAre ke AnaMda? tamArI lAgaNIe e nAma muddArUpe raju karyuM. tevI rIte pADozaNo 25 zabda bolI hoya paNa dIkSA zabda vIllAsa mATe jabarajasta kAraNa banyuM. enuM citta dIkSAmAM cuMTayuM, dIkSA zuM cIja, kaI samaje che, che karo. dikSAmAM zuM samaje? te vAsvAmIe dIkSA zabda pakaDyo tyAre zuM sama jatA hatA? jAtismaraNa paNa dIkSA zabda pakaDyA pachI, pahelA jAtismaraNa ke dIkSA zabda A bemAM pahelAM zuM? pahelAM dIkSA zabda pakaDele te e savAla vicAravAnuM ke tarata ja mela kare dIkSAne jAMbu, kerI, cIbhaDuM ke zuM samajatuM haze? pahelAnAM bhavanA saMskAra, e. saMskAre ajJAnapaNe te tarapha dore che. have tamArI sthitimAM Ave. jeTalA jeTalA paraNelA che te lake eTaluM te jarUra kabUla karaze ke kaMI paNa bhavAMtaranI leNAdeNIne saMbaMdha che. keTalI bAyaDI ke bhAyaDA leNadeNIno saMbaMdha jANe che? saMbaMdha jANyA sivAya zuM joIne gAMThe. bAMdhI? pahelAM bhavane leNadAra hatuM ke deNadAra, mitra hato ke zatru, tame gAMTha zuM joIne bAMdhI ? tamAre gaLe phAMso khAtAM saMbaMdha nathI jo, tame sIdhI varamALA nathI nAkhatA, AMTI nAkhe che, sIdhI nAMkhe te hAra che, paNa AMTIe phAMse nAMkhatA pahelAM saMbaMdha jotA nathI, te zI rIte saMbaMdha joDyA che. ghara chokaro ja te karyo saMbaMdha joI peTamAM lIdhe che? e amane mojamAM rAkhaze ke duHkha deze, jIvate raheze ke nahiM? eTaluM joyuM? kahe amArA ajANapaNAmAM ajJAnatAne lIdhe nathI samajatA, paNa amArA jevA pUrvanA saMskAra haze te ja saMjoga maLaze, eTaluM ja jANIe. pUrvane udaya sAro haze Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 107 muM | [ 145 te bAyaDIne lakSaNe-vatane pichANa nathI, te paNa sArI maLaze ane sArI dekhIne laizu, te paNa pUrvanA udayathI kharAba nIkaLaze. pUrvanA ajANyA saMbaMdha upara paraspara bhAgIdArI kare che, te kaye pUrvabhavane saMbaMdha jAye? pATIdAra, vahorA ke musalamAna bhAgIdAra thAya che, temAM tame jANIne ke samajIne karyuM hoya te te batAvo? ghera bhikhArI A ne roTalI ApI te te saMbaMdha mAlama che? pUrvabhavanA saMbaMdhane kAraNe keIne dekhIne dha thaye, te saMbaMdha keTale samajyA cho? te AkhI jiMdagI pahelAnAM karma samajyA vagara pravarti thAya ane karmanI sthiti na samaje tene kevA gaNavA? cera Ave coravA ne bhUlI jAya, bhAIbaMdha zatranuM kAma kare che te kayuM jANavA gayA hatA, dunIyAdArImAM ajJAnapaNe pahelA bhavanA saMbaMdhathI hajAro kAryo karIe chIe. cAhe te sukha pAmIe ke duHkha pAmIe, paNa dharamamAM amAre pahelAM pUchavuM ke te samaye zuM? temaNe dhyAna rAkhavuM ke-vAsvAmIe dIkSA zabda pakaDyo te vakhate zuM samajelA? A zabda kyAMIka sAMbhaLe che, jAtismaraNa jJAna thayuM. pahelAnA bhave yAda AvyA. A saMsArI jInAM sneha baMdhane teDavA muzkela che. eka ja nirNaya thaye ke jagatamAM koI paNa cIja pAmavA lAyaka hoya te te A dIkSA ja che? kaivalya avasthAne kalpavRkSa hoya, mekSa mahelanI nisaraNI hoya te kevaLa dIkSA ja, je kevalyanI kaLI tarIke, mokSanI nisaraNI tarIke dIkSAne gaNavA taiyAra thayela che, te vicAre che ke mAre gaLe eka doraDuM baMdhAeluM che, keTalAka ghoDAne gaLe eka deraDuM, keTalAkane vadhAre pAchalA page doraDuM hoya, keTalAkane be page ane gaLe ane keTalAkane ethI paNa vadhAre. ahIM vAsvAmI dekhe che ke keTalAkane mAnuM ne keTalAkane mA ane bApanuM, keTalAkane mA-bApa ne bAyaDInuM ne keTalAkane mAbApa, bAyaDI ne chokarAnuM ne keTalAkane te uparAMta mAla-milkatanuM-ema pAMca deraDA baMdhAelA hoya che, mAre tevI dazA nathI, paNa hajuM huM nibaMdhanamAM nathI. nabaLI ghaDIne paNa gaLe te bAMdhelI hoya, tevI rIte koI paNa bacce jagyuM tyArathI mAnA baMdhane baMdhAeluM ja hoya, paNa AzcaryanI vAta che ke-ghoDe 19 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ]. zrI AgaddhAraka pravacana-zreNI gaLe phasAmAM kayAM sudhI ? doraDuM teDe nahi tyAM sudhI. tUTeluM deraDuM tuTIne gaLAmAM lAgatuM nathI. mAne gaLAphAMse teDyo tUTate nathI. ApaNe moharahita thaIe, mAtA tarapha mAyA-mamatAnI daSTi na rAkhIe te paNa mAtA mohane, mAyAne cheDatI nathI. hAsAprahAsAnA mAdalIyA jevo moha che. pelo vidyanmAlI dhakko mArI khaseDavA mAge che, paNa gaLe vaLage che. pite vairAgI thaI cheDI devA mAge to kUdI kUdIne gaLe DhAlane phAMse paDe che. have eno upAya zuM? eka ja upAya. phAMsAvALAne evI muzkelImAM mUka ke te phAso nAkhavA taiyAra thAya ja nahi. A tatkALano janmelo chokaro vicAra kare che. AtmAne vizvAsa thAya tyAM eka paNa cIja muzkelInI nathI. have mAtAno moha muzkelImAM kema mela, manuSyamAtrane moha Take kayAM sudhI jyAM sudhI muMjhAmaNamAM jAya nahIM tyAM sudhI. mAne muMjhAmaNamAM mUkavI. mAtAnI bhakti laukika rItie jarUrI gaNI hoya, te bhaktine aMge dharmane bhoga ApavAno vakhata Ave tyAre AgaLa karanArA vicArajo! vaja. svAmI mAtAne muMjhArAmAM nAkhavA mAge che. "vArAnAM ri vaDha" bALakanuM baLa rovAmAM. revuM zarU karyuM. have mAtA mAro kare kahe bhale, paNa enI tAMta kayAM che? mane moja karAve, mAbApa chokarAne,. strI bhartArane, bhara strIne moja karAve, paNa badhAnI tAMta kayAM che? e tAMta teNe teDavA mAMDI. je mAtAnI sukhanI IcchAo kure te pahelAM duHkhanA darIyA DUbADavA upAya karyo. have samajIe chIe ke nAnA chokarA raDatA na rahe te vakhate mAtAnI zI vale thAya che? vaidyo, DosIo, jatio, jogIe je kaI maLe te derAM ne dhAgA, davA vigere kare paNa chokaro chAne ja nA rahe tyAM zuM thAya? chokare paNa keTalo bhoga Ape che? te vakhate potAnA moDhAmAM sAkara ja mUkI haze? kaDavA padArthane upayoga nahIM thayo hoya? chatAM paNa pitAnuM sAdhya chekarAe choDayuM nahi. tamAre kaDavuM te dUra rahyuM paNa mahino cha mahinA AMbela karavAne te niyama karo. nAnuM banyuM dIkSA mATe zarIrano bhoga Ape che, temAM zarIranI zI dazA thAya? kaDavA kADhA kevA pIvaDAvAya che, te tamArI dhyAna bahAra nathI. mAtA Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 107 muM [ 147 jyAM cIDAya che tyAM kayA zabdo kADhe che, kema paTake che, lAkaDI mAre che, zuM dazA kare che? te jagatanI dhyAna bahAra nathI. A badhuM kumaLuM bALaka sahana kare che. cha mahinA lAgalAgeTa rovAnuM karyA ja kare che. te nathI jANato ke-dhanagirijI AvavAnA che, paNa enA nazIbe cha mahinAmAM dhanagiri AvI pahoMcyA. jAtismaraNa sivAya AgaLanI hakIkata khabara paDatI nathI. tene te khabara na hatI ke cha mahinAthI vadhAre raDavuM nahiM paDe. bhAgya ge tyAM cha mahine dhanagiri AvyA. tyAM chokarAnI kIkIyArI sAMbhaLI pADezI kaMTALyA. pADozI mejamajAnA paNa che, AtmAnA aMgata saMbaMdha rAkhanArA nathI. rAta-dahADo chekarAnuM revuM sAMbhaLe che. kaMTALIne te ja salAha devA beThA ke-jaNa nArIe janma ApavAnuM jora dIdhuM. have pitA pALavAmAM joravALA thAya mATe soMpI de sIdho enA bApane. aMdara dAnata kALI zAhI hatI, aMdara e chokarAne AvA duHkhI thaelAne hADakAnA mALAne laI javAnuM na hatuM, mATe je I laI javAnI nA kahe te kahI devuM ke ghera raho ne pALo. aMdara dAnata cheka ApavAnI nahIM, paNa dhana girine ghera rAkhavAnI hatI. keTalIka vakhata jUThA dastAveja cerImAM sAcA thaI jAya. eka rAjyamAM musalamAnI rAjyanI sattA hatI. musalamAne gAya vadha karavA mAMDyo, tyAre hinduoe vAMdho uThAvyA. te vakhate hindune pUchavAmAM AvyuM ke e kaI dastAveja che. hinduoe kahI dIdhuM ke dastAveja hoya te paNa rAjyanA daphataramAM hoya. mATe rAjyanA daphatara jevaDAve. musala mAnI rAjya hoya temAM paziyana-urdu lakhANe hoya. temAM be paziyana jANanAra musalamAnane jevaDAvavA mATe nImyA ane nIkaLyo ke nA nIkaLe te tapAsavA mATe be hinduo besADyA. temAM keIke jUne kAgaLa kADhI parazIyana bhASAmAM dastAveja lakhAvI daphataramAM nAkhe, te pelA be musalamAnanA jANavAmAM AvyuM nahi, paNa tapAsa karatAM karatAM pele nAkhele dastAveja maLI AvyuM. eTale temaNe vicAryuM kekhoTuM thayuM. jethI dastAveja upADI khIssAmAM mUkyo ne kahyuM ke dapha taramAM dastAveja nathI. be vANIyA pAkA kaMI belyA nahiM. daphatara Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI jovAI gayA pachI gayA bAdazAha pAse tyAM jaIne kahyuM ke-daphtaramAM dastAveja nathI. A leAkA ennula herAna kare che. AthI vANIyAone dhamakAvyA ke tameA khATA jhagaDA karI kaleza karAvA che. dastAveja hAya tA nIkaLe nahIM? vANIyA dhIme rahIne khelyA. hajIra! hame parazIyana-urdu thADu' jANIe chIe. A leAkeAe tapAsatI vakhate kAI kAgaLa khIssAmAM mUkayA che. zu haze te kANu jANe ? jaDatI letAM dastAveja nIkaLyA. jUThA paNa dastAveja ane te sTApa vagaranA paNa peAtAnI cArI peAtAne mAthe paDI eTale khIju jovA kANu rahe ? vANIyAoe te kahyuM ke-eka kAgada mIMyAbhAie khIssAmAM DAlA hai. dIvAna kahe ke-tumerI jaDatI lI jAyagI. jaDatI letAM kAgada nIkaLyAM. gauhatyAkI manAI hai. e asala he ke nakala he e zeAcane kA maiAkA nahIM. asalI thA. temAMthI mIMyAsAane uThA lIyA. tevI rIte pADozaNe dhanigiranA chekarA dharavAnA upAya karyAM, paNa dhagiri tyAM belyA nahiM ke-AvA hADakAnA mALA sarakhA-dula cheAkarAne laIne zuM karU? paNa kahyuM ke-pachI pAche. levA AvIza te nahiM maLe. prazna--Aje Ape teA laI zakAya? uttara--hA. gocarImAM sacitta maLe te lAvantyA. ahIM e sthiti hatI ke-gurU mahArAje geAcarI jatAM dhanaMgarijIne hukama karelA hatA ke Aje geAcarImAM sacitta maLe teA lAvajo. eTale kazuM vicAravAnuM nahatuM ke-A karo AvA hADakAnA mALA jevA kema laie. zurU upara zraddhA hatI. kAraNa ke-te jJAnI che-ema te jANatA hatA, jethI vagara AnAkAnIe chekarAne sIdhA lIdhA. tyAM zAstrakAra kahe che ke-cha mahinAnI uMmara paNa chae kAyanI jatanA karavAvALI che, tethI lAvIne sAdhvIne sepcA ne temanI dvArA sakhyAtarane ghera lAvyA. fAsuka AhArathI temane ucheravAnuM, zayyAtarane ghera paNa phAsuka AhAra ApatA. jyAM traNa varasanA thayA eTale zayyAtaranA gherathI sAdhvIne upAzraye lAgyA. tyAM zuM sAdhvIe saMghaTTA karatI haze ? je zAstrakAro sa`ghaTTo vavAnuM kahe tyAM sahetuka AcaravAnuM kahe temAM Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 108 muM [ 149 tamane zuM vAMdhe Ave che? are saMghaTTo zAstrathI ke tamArI mAnya. tAthI? mahApurUSane nAme eka vastu pakaDavI che ne bIjI vastunI bedarakArI. ahIM vajI svAmI sAvIne tyAM agIAra aMga gokhe te sAMbhaLIne meM karyA. A uparathI eka vAta nakkI karI ke-AtmA jJAnI thAya, jene jAtismaraNa ke avadhijJAna hoya agara tevA saMskAra hoya, tevA mATe garbhaSTama-ke janmASTamane niyama nathI. A niyama je aicchikadharma levAvALA hAya, dharma sAMbhaLe samaje pUrvabhavane saMskAra-jJAna heya, jene sAMbhaLI samajIne dharma levo hoya tevAne janmASTama paNa dIkSAne mATe lAyaka che. te pahelAM dharma pAmI zake nahi. jene AtmA tevA saMskAravALe jJAnavALo nathI, tevAne te mArga sujhato nathI. tevAne AtmAnA zarIra upara mAlikI rAkhavI paDI. ethI ja zAstrakAre jaNAvyuM ke-janmASTama ke garbhAkhamavALA dIkSA le te temane mATe jJAnI evo nirNaya karI zake ke A mAge Avelo pAchA haThavAne nathI. mArI ladhi che, mArA hAthano dIkSita pAcho jAya nahiM, AvI nizcita libdhivALA hoya tevA mATe ziSyarI nathI. seLa sudhI rAkhelI mAlikI 8nI aMdara dIkSA na hoya te kenA mATe ? tevA AtmA mATe zAstrakAra kevI rIte samajAvaze te adhikAra age vartamAna pravacana 108 muM saMvata 1988 bhAdaravA vada 8 zukravAra muMbaI baMdara zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke-AtmAne aMge samyajJAnAdika traNa cothI tapasyA e jabarajasta phAyade karanArI cIja che. cAritra AvatA karmane roke, mokSanI prApti karma rokANa mAtrathI thatI nathI, paNa AvelA karmane sarvathA nAza karIne phera karma lAge nahIM, tevI AtmAnI sthiti kare. ApaNe navatatva Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNa kahIe chIe, temAM mekSa nAmanuM tatva mAnIe chIe. mokSa eTale badhA kamano kSaya. A saMsAramAM kaI te prANI nathI ke je dareka samaye badhA karmane kSaya karato na hoya. cAhe sUkSmanimedane tyA, sarvArthasiddha , devalokane ye ke je dareka samaye ATha karmane kSaya na karate heya. dareka jIva ATha karma dareka samaye bhogave che ke nahi ? cAra gatimAne jIva ATha karma bhagavyA sivAya hoto nathI. je. dareka che ATha kama bhagave che, jemanAmAM karma che temane eka e jIva nathI ke je ATha kamane kSaya na karate hoya, vipAke anubhavyA tenI nizcaya nirjarA. karmanA phaLa bhogavavA ne anubhave eTale nirjarA thAya. dareka samaye jIva AThe karmathI mUkAya ja che. cAhe mithyAtva guNaThANAmAM hoya ke samyaktva ke sAdhupaNAmAM hoya, dareka samaye ATha karma teDe che. mokSanuM AvuM svarUpa mAnyuM ke badhA karma sarvathA truTavA joIe. jJAnAvaraNIyAdika ATha karmo badhA guTI jAya, na rahe saMbaMdhamAM, udayamAM ke sattAmAM, tyAre ame mokSa mAnIe. karmonuM guTavuM e nirjarA tatva che, te navatatva mAnavAnI jarUra nathI. thoDAM thoDAM karmane kSaya te dezanirjarA, badhA karmane sarvathA kSaya thAya tenuM nAma sarvanirjarA. karmano kSaya thavo te nirjarA mAne te navamuM tatva mAnavAnI jarUra nathI. te saMvara nirjarA tatvamAM AvI, jAya che. mokSa e tatva tarIke rahI zakatuM nathI. tyAre kahe che kenirjarAnuM kAma mAtra AvelA kamane teDavA paNa bhaviSyamAM navAM karma nahiM thavAnI tAkAta e nirjarAmAM nathI. nirjarAnI tAkAta evI mAne te jagatamAM nirbhara raheze nahiM. jJAnAvaraNIya truTayuM, pAchuM te bAMdhI le che. darzanAvaraNIya vigere guTe ne phera bAMdhI le che. je je karmanI nirjarA gaNe che te phera baMdhAya che. AtmAnA pradezathI judA paDyA to nirjarA mAne che, nirjarA karelA karma pharI na bAMdhe e niyama nathI. mokSanuM nAma sarvanirjarA rAkhIe te phera nirjarA na thAya, evI baMdhaNI rahI nahiM. saMvaramAM e niyama nathI ke-haMmeza mATe AvatA rokAya, bhaviSyamAM karmo Ave nahiM, tevI rIte karmanuM truTavuM e eka vAta. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 108 muM [ 151 ghAti vagara gati-jAti Adi aghAti na baMdhAya. bIjI vAta ApaNe ema mAnanArA chIe ke-keTalIka vakhata kama aMdhAtA baMdha thaI jAya, paNa pahelAnA baMdhAelA karmo te tenuM kAma choDe nahiM. kevaLajJAnI thaI gayA, have AtmAmAM jJAnAvaraNIya baMdha, -udaya ke sattA keIpaNa prakAre nathI, darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya. A cAra ghAtikarmo kevaLajJAnamAM muddala nathI. chatAM bahAranA nibhADAne agni sApha olavAI gaye. agninuM nAma nizAna nathI. agni nAza pAmavAthI agnie pakavelI cIjane pAka cAlyA jatA nathI. tevI rIte jJAnAvaraNIya Adi cAre ghAtikarmo kevaLInA nAza pAmyA chatA te cAree banAvelI banAvaTa kevaLInA AtmAmAMthI gaI nathI. kevaLI thayAM chatAM manuSyagati vede che, paceMdriya jAti, audAra rika zarIra, aMgopAMga saMghayaNa, saMsthAna varNAdika cAra vede ke nahiM? te kenA banAvelA che? ghAtikanA ja banAvelA che. te ghAtikama udayamAM na hoya te kaI paNa gati AyuSya zarIra aMgopAMga nAma karma bAMdhatuM ja nathI. gati vigere bAMdhelA karmoe baMdhAvanAra jJAnAvaraNIya vigere cAra ghAtikarma cAlyA gayA chatAM haju potAnuM kArya kare che. bApa marI jAya tethI beTa nathI marI jete. evI rIte aghAti karmane bApa ghAtikama hatuM. e ghAtikarma baMdha udaya udIraNa sattAmAMthI cAlI gayuM chatAM tenA mehanA udayane lIdhe je karmo bAMdhelAM hatAM te karmo khasyA nahiM. have nijerAnI apekSAe vicAra! dhAtinI apekSAe sarvathA nirjarA thaI gaI. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAyane sarvathA kSaya thaye. tamArA hisAbe kevaLajJAnI thayA eTale ardho mekSa thayA. cAra karmathI sarvathA prakAre mokSa thayA chatAM haju tenuM pUchaDuM nAza pAmyuM nathI. aghAti cAre kama te ghAtinuM pUchaDuM che. karmo evI rIte kSaya thavA joIe ke je pite baMdhAdikathI nAza pAme teTaluM nahiM, paNa tenA kAryonA kAraNe sarvathA kSaya thAya tenuM nAma mokSa. nirjarA eTale baMdha udaya udIraNa ne sattAmAMthI kADhI nAkhavA, eTaluM ja mAtra nirjarAnuM tatva, mokSanuM tatva karma kADhavA tene AdhAre thaelA ane bIjA vipAkone paNa Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI nimULa nAza kare. eka nirjarA evI ke pitAnI pAchaLa thaelAne paNa nAza kare. nirjarA sarvathA thaI gaI, phera AtmA karmamAM ragadevAya te paNa karma lAge nahi te tAkAta kayAMthI lAvavI? . siddhone karma kema nathI lAgatA? te siddha mahArAja je jaga para rahyA che, te jaga para paNa ApaNa. peThe ja karmane darIye rahelo ja che. tyAM paNa karma vagaNanA pudgale ochA nathI, tyAre kaho ke siddhane AtmA karmanI ghULamAM Avo TakI rahyo che, paNa sukI vastu-kAcane goLo, lakhoTa bAjarImAM bAra varasa ALoTe ne ragadoLAya te tene bAjarInAM keTalA kaNIyAM lAge? lAkaDAne guMdaravALo goLo hoya ne te bAjarInA DhagalAmAM nAMkhe te? ane lAkhane eka goLe raInA DhagalAmAM nAMkhe te dANe. sarakho coMTe nahiM tevI rIte siddha mahArAjA lokAMte rahelAM che. karmanA DhagalA temanA tema che, chatAM siddhanA AtmAne lAgatA nathI. A ja mokSa; karmano nAza kare, vikArono nAza kare, evI pavitratA karavI. ke karmane DhagalAmAM rahe te paNa karmane kaNI lAge nahiM. ghaDAne pAko karI daIe ne pachI ene mATI lagADo te zuM thAya? judI ne jAdI, tevI rIte ahI AtmAne e pakava karavo joIe ke-ahIM te lagIra karma lAge te mele thAya, paNa tyAM e dazA ke-kamane saMbaMdha ja nahiM. kevaLajJAnI paNa karmanA DhagalAmAM lepAtA rahyA, sayogI kevaLI eka paNa samaya baMdha vagaranA hotA nathI. kevaLajJAna pAmyA chatAM je karmanA DhagalAmAM nilepa nathI rahevAtuM, te vAta dhyAnamAM letA mAlama paDaze ke tyAM karmanA DhagalAmAM rahevuM ne nilepa kema rahevAtuM haze? - kadAca ema mAnyuM hatuM ke-siddha mahArAja rahe che tyAM karma vagaNA nathI. paNa tema nathI mAnyuM, paNa siddhazIlA upara jyAM siddho rahyA che, tyAM sUkSma nigadIyAM paNa rahelA che. jelamAM kadI paNa jAya tema jelara paNa jAya, mAtra jelara be gunegAra, kedI gunegAra. javA tarIke dekhIe to bannenuM sarakhuM che. je jaga para siddha mahArAjA te ja jaga para sUma ekendri che. jyAre sUphamaekendriya kedI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 108 muM. [ 153 tarIke. siddha mahArAjA siddha thavA pahelAM AtmAne kevA kare che ? jethI karmInA DhagalAmAM paNa lepAya nahIM. vaSa~nA varSo vahI jAya, kALAnAM kALA cAlyA jAya, emAM paDI rahe chatAM kamanA lepa siddhane vaLage nahiM. evA mAkSanu prabaLa sAdhana hoya te tapa mAnyu che. tapasyA e meAkSanuM parama sAdhana. mahAvIra sarakhA bhavAMtarathI traNa jJAna laIne AvanArAne dIkSA sAthe manaHvajJAna thaI gayu che. tenAthI jJAnI purUSa bIjA kayA ? tapasyAthI khasavA mATe-khacavA mATe peAtAne jJAnI tarIke jAhera kare che. temaNe vicAravuM ghaTe ke-tame kayA jJAnI che, tItha karA janmathI traNa jJAnavALA che. bhagavAnanA abhigraha mAnavA che ane traNa-cAra jJAnanI dazA vicAravI nathI. zraddhAthI khaselA mahAvIranA abhigrahanI vAta kare che. temane pRSThIe ke-A abhigraha zAne lIdhe? trizalAnA mAha mAlama paDavAne lIdhe? zAthI? pAte sthira rahyA tethI, sthira kema rahyA ? mAtAne duHkha na thAya te mATe, mAtAne duHkha thatu' kayAM jANyuM ? duHkha thatu jaNAyA pachI du:kha na thAya e kalpanAne sthAna che. jyAM du:kha thatuM ja jaNAyuM nathI, tyAM du:kha na thAva, e kalpanAne sthAna nathI. devAnaMdAnI kukhamAMthI bhagavAna mahAvIrane trizalAnI kukhamAM lAvavAmAM AvyA tyAre devAnaMdAe UMghamAM dekhyuM ke-mArA caude svapna trizalA harI-cArI gaI. je apahArane keTalAka kalyANaka mAne che, devAna dAe caude svapnA cArI lIdhA e zAthI dekhyu ? mahAvIranA apahAra thayA tethI? apahAranu phaLa haju akkala hate tA garbha saMkramaNa mAnate te! vAta judI hatI. garbha -saMkramaNa cauda svapna lAvanAra ane AnaMda ApanAra, cauda svasa haryA dekhI devAnaMdA jAgIne mAthuM-chAtI phUTavA mAMDI. A vAta mahAvIre avadhijJAnathI dekhI. harigameSie mane devAnaMdAnI kukhamAMthI lIdhA ne trizalAnI kUkhamAM melyA, tethI devAnadA ATalA kalpAMta kare che. putra para mAtAnA sneha kaI sthitinA che ane putrane aMge mAtA kevI du:khI thAya che. ahIM paNa mAtA rakhene duHkhI thAya e dhArIne stabdha rahyA. vicArajo ! mAtAne mATe abhigraha mAnave che, mAhane Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI mATu' pada ApavuM che, mAtAnA rAgane ragaDyA karavA che, pazu enI jJAnadazAne dIlamAM levI nathI. tA vicArA ke mAtAnA duHkhane dekhavAthI, garbha apahAra dekhavAthI, garbhathI traNa jJAnavALA hatA e vAta nakkI mAnavI paDaze. tapasyA vagara samyaqAdika saphaLa thatA nathI. AjakAla tapasyAthI talapApaDa thaI javAvALA tapasyAnuM nAma paNa jene tapAvanArU' thaI jAya, pachI ame teA jJAnI chIe. je jJAnI banavA mAMge ane te tapasyAne jJAnanA nAme tiraskAra kare e jJAnanA mane samajatA nathI. tevAee vicAravAnI jarUra che ke-bhagavAna traNa jJAna laine AvyA che. ahIM dIkSA sAthe mana:paryava jJAna thayuM che, tenAthI jJAnamAM kANu vadhe ? kevaLI sivAya keAI na vadhe. je jJAnInA phAM rAkhatA hoya temaNe vicAravuM ke-huM kevaLI thayA chuM. tIthaMkara sarakhA traNalAne pUjya, A bhavamAM ja mAkSe jaze, traNe bhuvanane pUjya, jenA A bhavamAM meAkSa nakkI thaI gayA che, je cAra jJAnavALA che te paNa tapasyA pratye Adara kare teA tuM tethI kayA caDIyAtA che ? kaheA cAra jJAna thaI jAya te bhavamAM mAhne javAnuM ja che ema nakkI thaI jAya, devatA ne iMdro sevA karavA lAgI jAya, te pazu tapasyAne Adara mAkSagAmIe karavA ja joIe. kAraNa ? eka apekSAe kahIe te cAle ke tapasyA vagara samyag jJAna, darzana, cAritra e traNe nakAmA che. samyagdarzananuM kAma keTaluM? sAcAne sAcuM ne khATAne khATu manAve. samyagdarzanathI khIjuM kaMi thavAnuM che? samyagajJAnathI dIvA ajavALu karIne kacaro paDyo hAya teTaleA dekhADe. ahIM sarcalAITa karI dyo te paNa kacarAneA kaNIyA khasavAne nathI. eka dhULanA kaNIyAne paNa salAITa khaseDI zake nahiM. cAhe jevuM jakharajasta jJAna thayu. hAya tA paNa kamanA kaNIyAne khaseDI zake nahiM. ajJAna kriyA kone kahevAya ? A jagA para mukhya vAta nahIM samajanArA apekSAnI vAtane AgaLa karI jJAnanuM rUpaka vanamAM mUkavAnI vAtA kare che. pUrva kaDi kriyA karI. jJAnI zvAseAzvAsamAM kare karmanA kheha, pUrva kaiADI varasA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 108 muM. [ 155 lage, ajJAne kare teha' A vAkaya sAMbhaLIne jeo ema samajyA hoya ke kriyA nakAmI, kreADA vasA lagI kriyAthI je phAyadA nathI, te jJAnathI zvAseAzvAsamAM thAya che. A kahIne kriyAnI bedarakArI tAvanArA ghaNA heAya che. paNa dhyAna rAkhavu` ke-pUrva kADI varasA sudhI kriyA kahI te kaI ? jainadharmane mAnanArA karmakSaya mATe udyama karanArA evAne je le te mithyAtvI samajavA. pUrva kaikADI varasA sudhI kriyA karavAthI je kakSaya khatAnyA che, temAM tamArA kuta kAma lAge nahiM. te ajJAnI nahiM, paNa jene jinavacananI zraddhA nathI, kakSayanI buddhi nathI, mAkSanI mAgaNI nathI-AvA ajJAnI. tamArAmAMthI kANu evA che? jIvAdikanI zraddhAvALA na hAya, jinavacanane mAnanArA na hAya ne kriyA karanArA hoya evA kANu che ? mAtra amAre tapasyA karavI na paDe, mATe dharmAMnI kriyAne karanArA nakAmA banAvI devA, tenI kriyAne nakAmI banAvI devI. jene dharmanI bhAvanA che, kalyANanI AkAMkSA che, tenI kriyA te ajJAna kriyA ja nathI, ajJAnInI kriyA kahe che te zI rIte ? ame nava tatvAdika na jANIe mATe ajJAnInI kriyA, A zuM? e tA peAtAne tapasyAthI dUra rAkhI vaLI bIjAne ajJAnI-mithyAtvI banAvI ThaMge che. je jainazAstrane mAnatA na hoya, kalyANunI buddhi na heAya, meAkSa meLavavA mAgatA na hoya, mAtra paMcAgni tapanI kriyA karatA hoya tevAne mATe A vAkaya che. tevA kreDA varasa sudhI ajJAna-tapa kare ane jeTalI nirA thAya teTalI kSaNamAM tamArA mAnelA jJAnIne thaze ne? prazna--merUparyaMta jeTalA eghA-muhapatti karyA tA tyAM sudhI meAkSa nahIM mAnyA hoya ? uttara--jinezvare kaheluM che mATe huM karU chuM-ema kare teA bhAvapratyAkhyAnanuM kAraNa che ane te mATe aSTakajImAM haribhadrasUri A pramANe jaNAve che jinoktamiti sadbhaktyA, grahaNe dravyato'tyadaH / bAdhyamAnaM bhavedbhAva- pratyAkhyAnasya kAraNam ||1|| Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI meAkSanI IcchAe je cAritra che, e ATha bhavathI nava bhava karAve ja nahiM. ATha bhavamAM ja cAritrathI mekSe laI jAya. je dravyakriyA te paNa kaI mAne? anya matanI, jainamatanI dravyakriyA maLe kayAre ? pUjA mAnattAnI IcchAe, devalAkAdikanI icchAe karAtI, lADavA mATe karAtI, mAna-sanmAna mATe karAtI, dravyakriyA evI jainanI kayAre maLe? 69 koDAkoDI sAgaropamathI kaMika adhika sthiti truTe pachI. yathApravRtti karaNanA cheDA upara abhavya Ave te ja Avu' dravyathI cAritra pAme, paNa vAta eTalI ke-A bicArA paudgalikabuddhie ghaDAne uMce meDha dariyAmAM pherave che, AkAza sAmuM mAM rAkhI dariyAmAM pherave te kayAre bharAya ? nathI dariyAnuM pANI khUTatu, paNa e ghaDA pANInI sanmukha thayA nahIM; tevI rIte merUparyaMta jeTalA evA lIdhA paNa sAdhyabindu nathI. nahIM te ATha vakhata lIdhelA AghAmAM kAma thai jate. darIyAnA pANI tarapha ghaDAnuM mADhuM na rAkhatA tenuM mADhuM... uMce rakhAyuM. tevI rIte AtmakalyANanI bhAvanAthI ane jinezvare A meAkSa mATe kahyuM che tethI huM karU chuM, e bhAvanAe thayuM nahIM chatAM ahIM je ApaNe ajJAnI lIdhA te jaina kriyAnA ajJAnI nahiM. ajJAnI kevaLa khALatapasvI, je jainanI chAyAmAM ja nathI ane nArakInA jIvA e badhA mukhyatAe ajJAnI lIdhA, tethI nIcenI gAthA kahI. jaM annANIkammaM khavei bahuyAI vAsako Dihi / taM nANI tihiM gutto khavei usAsa mittaNaM // 1 // ajJAnI (nArakI) bahu kreDa varSe je karmo khapAve te kama jJAnI eka zvAseAzvAsamAM khapAve che. A jagA para khIjA ajJAnI laIe tA khALa tapasvI ja levA paDe, paNa tenAthI AgaLa apunaH dhaka nItie anya matanI kriyA paNa ene kAyamAM te madada kare che. sakAma nirA bhale na thAya paNa kakSayamAM madada kare che. jema jema AgaLa jAya tema tema meAkSamAnI najIka Ave che; mATe ahiM ajJAnI nArakI levA, ajJAnIthI nArakI kema levA ? e upara AvIe. jhAM AverUM vAsajoiidkrIDA varSo sudhI kameM khapAvanArA, krIDA varasanA jIvanavALA, eka e nahi paNa krIDA varase lage jIvavAvALA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 108 muM [ 157 manuSya hoya temAM navAI zI ? je vakhate pUnA AyuSya hoya te vakhate kADA varase jIvanArA hoya, tapasyA karatA hAya ne te laI e te aDacaNa zI ? kroDA varaseA lage jIvavAvALA zu karatA heAvA joie ? ekalA karmAMnA khapAvavAmAM udyamavALA joie. manuSya tiya canA bhavamAM tevA jIvA nahiM laI zake ke je kama khapAve ja jAya ne navA AMdhe nahiM. ApaNe mAnIe chIe ke-nArakI 33 sAgaropama sudhI duHkha bhAgave che, chatAM te phera nArakI thatA ja nathI. ekalu kama khapAvavAnuM ja tyAM tenuM kAma che. 1-2-3-4-5-6-7 sI nArakInA jIva kane khapAvavAvALA je kreADA vasA lagI sarakhuM duHkha bhogave te tevA kama khAMdhe nahiM ne khapAve, tevA nArakI. eka ne!kArazI kare te 100 varasanuM narakanuM AyuSya tuTe. nArakInA kama sAthe saMbadha joDyo. mATe naM neo jnma nArakI je kreADA vasA lagI kama bheAgavI khapAve, te kaIM mATe vAta karIe chIe tyAre naio nahiM melatAM annAnI zabda kema melyA ? mahAnubhAva ! AgaLa mahimA zAnA jaNAvavA che? jJAnanA. jJAna pratipakSa tarIke lAvavA hoya te ahIM annALI mUkavu paDe. have vicAra karajyA ke ajJAnI e zabda nArakInI jagA para che. jJAnanA pratipakSapaNAne lIdhe ja mUkayA. nArakI kahA ke ajJAnI kahA ke khALa tapasvI kahe| temAM amAre paMcAta nathI. je kama ajJAnI krADA vasA sudhImAM khapAve, e kamajJAnI purUSa eka zvAseAzvAsamAM khapAve. zAstrakAre nAnI kAne mAnyA che? huM ahIM mArI vAta nathI kahetA, tamArA hRdayanI vAta kahuM chuM. tamAre jJAnI pAthA ukelIne anavuM che ke-zAstrakAra jene jJAnI kahe che tevA banavuM che ? tuM mALI uttavidyutto' te kamane jJAnI khapAve, paNa kayA jJAnI ? traNa guptivALA jJAnI-jenAM mana, vacana ane kAyA traNe Asrava rahita thaIne niravadyamAM pravate lA hAya. guptimAM pravate le hAya te nAnI levA. tamArA mAnelA jJAnI nahiM, meADhAthI kevaLajJAnI anavAvALA nahIM. ahIM jJAnI je pote AsravathI khaselA, traNe guptivALA evA jJAnI te zvAseAzvAsamAM kama khapAve, A vAta jJAnI kevI Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI rIte karma apAve e AdhAre pelo kahe che. tame kahetA hatAne jJAnI kamane kaNa na khapAve, je kama keDe varaso lagI ajJAnI-nArakI vigere na khapAve te jJAnI zvAsozvAsamAM khaseDI de. A uparathI sAbIta karavA mAge che ke-jJAna paNa karma kSaya karanArI cIja che. mULa gAthAmAM kahyuM che ke-jJAnI kyA le? traNe gutie gupta e jJAnI kahyo. temAM tuM kriyA kayAMthI khaseDe che? kriyA te joDe ja che. zAstrakAra jJAnI kone mAne che? tannAnA mavati thafmanurite zAna tene zAstrakAra jJAna ja nathI mAnatA ke je jJAnarUpI sUryane udaya thaye te rAgadveSa vadhatA rahe. keTalIka vakhata lAta dIvo vadhAre jhagajhagato. lAge. jemane samyagU jJAnAdika, devAdikanI kiMmata na hoya, paNa vastu harAtAM jeTalI kiMmata jANuM hoya teTalI lAgaNI thAya. je manuSya jenI jeTalI kiMmata jANatA hoya tenAM nukazAna mATe teTalI lAgaNIvALe hiya. je pitAnAM jIvana dhanamAla karatAM devagurU dharmane adhika jANute hoya te badhA karatAM adhika lAgaNIvALe thAya. lAgaNI zAne aMge? kiMmata jANe che tene aMge gazALAne upasarga A chatAM rUvADuM hAlyuM na hatuM, e te iMdrane jAna javA jevuM thayuM. paugalika viSayamAM dhanamAla, hATa, havelImAM lAgaNI vadhatI jAya te jJAna ja nathI. jJAnano udaya thayA pachI paugalikane rAga jhaLake ja nahi. je jJAnI kaho tenA rAgadveSa jhaLakatA nathI. bAhya padArtho para prIti nathI. te jJAnI zvAsozvAsamAM kaThIna kama khapAvI nAkhe che, paNa karmanirjarA karanAra jJAna che. e vAta mAnIne? jJAnI e tatvane vastune jaNAvanAra, paNa karmanA kaNIyAne svataMtra khaseDI zake nahiM. dIvo na hoya te kacare mAlama paDe nahiM. dIvAnI madade ja kacare jAye, paNa kacara kADhavAnuM kAma sAvaraNInuM. tevI rIte jJAnanuM kAma mAtra udyota karI tatvAtatvane jaNAvanAruM, nirjarA karavAnuM kAma jJAnanuM svataMtra nathI. te cAritranuM kAma te kharuM ne? cAritranuM kAma karmane khaseDavAnuM nathI. navatatva bhaNelA dhyAnamAM leje. pAMca prakAranA cAritra saMvaramAM le che ke nirjarAmAM? cAritrano eka paNa bheda nirjarAmAM nathI. pAMce pAMca bheda saMvaramAM che. saMvaranuM kAma AvatA karma ke. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 108 muM [ 159 AvelA karmane nAza karanArUM koNa? samyadarzana, jJAna, cAritranI tAkAta AvelA karmo nAza karavAmAM nahIM tyAre kevaLa te tAkAta tapasthAnI. pachI bAhya che ke atyaMtara che, kriyArUpa ho ke mananA pari. NAmarUpa he-eTale dhyAnarUpa che, bAMdhelA kamane kSaya karanAra jagatamAM keIpaNa hoya to kevaLa tapasyA che. jo AvuM jabarajasta tapa mokSa meLavI ApanAra che, te pachI samyagudarzanAdi traNane ja dhama kema kahyo? je dharma AtmAnA kabajAne harAvyuM temAM traNa ja kahyA ne je tapasyA mokSane mukhya pAye te kema na jaNa ? vAta kharI che. cAritra jevuM lIdhuM che, tevI tapasyA levI joIe, paNa ahIM saMvaranA bhedamAM gaNueluM cAritra letA nathI. vyavahAramAM kahevAtuM cAritra letA nathI, paNa cAritra mehanIyanA pazamAdikathI thatI AtmAnI parizuti te saMvararUpa heya ne tapasyArUpa cAritrathI paNa heya. navapadanI pUjAmAM kahe che ke-caya te ATha karmane saMcaya rikta kare che teha" ATha karamanA saMcayane khAlI karanAra-nirjarA karanAra te cAritra, tevuM cAritra ahiM lIdheluM hovAthI tapasyAne judI levAnI nathI. samya darzana, jJAna, cAritrarUpa dharma AtmAmAM rahelo che. keTidhvajane chokare kohinUrathI rame che, chatAM tenI kiMmata nathI. tevI rIte dhamanI kiMmata laukika lokottara e baMne rIte samajavAnI jarUra che. tenuM svarUpa kevI rIte batAvaze te agre vartamAna. pravacana 109 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI 9 zanivAra muMbaI baMdara zabda ane padArthanI prIti. zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza detAM jaNAvI gayA ke dharma eTale nAmathI prasiddha che. teTale vastu tarIke prasiddha nathI. nAma ane vastumAM ka pharaka che, te samajavAnI jarUra che. sAmAnya rIte nAmanI sAthe Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI vastune joDI de che, paNa nAma ane vastune ke pharaka che, te samajavAnI mahenata karatA nathI. dharmane aMge nAma ane vastumAM kyAM pharaka paDe che te tapAsIe. dunIyAdArImAM prasiddhamAM prasiddha saMpa zabda laIe. lAkha manuSya ekaThA thayA hoya ane vArApharatI darekane pUchIe ke- tuM, saMpanI cAhanA rAkhe che ke kusaMpanI ? lAkhamAM pAMca paNa evA nahIM maLe ke-huM te kusaMpanI cAhanA rAkhuM chuM. sArI ke narasI sthitimAM houM te mane kusaMpathI phAyade che-ema koI kahenAra nahi maLe. mAre zeThIyA tarIke khyAti meLavavI hoya, mAna khATavuM hoya, Ijajata vadhAravI hoya te kusaMpa sivAya mAna khATI zakuM nahiM ane keTalAkane kabajo meLavI zakuM nahiM. mArI sthiti sAmAnya hoya, jyAM saMpa heya tyAM mArI gaNatarI hAya nahiM ane kusaMpa hoya te mArI gaNatrI thAya ane mane bhAIsAheba! bhAIsAheba ! badhA kahe. tapodhananI meghavArI taDa paDe tyAre. jayAM sudhI badhA eka saMpe cAlatA hoya tyAM sudhI tapodhananI koI darakAra kare nahi. evI rIte nAtamAM sAmAnya darakAra zekIyA kare nahi. kusaMpa thAya tyAre ja garaja paDe. myunisipala voDanI cuMTaNImAM garIba, hajAma, dhobI, kAchIyA kevA keMghA thAya che? kAunsIlamAM javuM hoya temane kevA-kevAnI khuzAmata kevI rIte karavI paDe che? sAmasAmA umedavAra thayA tene lIdhe hariphAI kAunsIlamAM javAnuM thAya te pachAtavarganI garaja bhegavavI paDe che. hamAre vaDavALAne be umedavAra thAya temAM ja garIba vargane majA. eka ja umedavAra hoya te vALA garIbane majA letI nathI. mATe huM kusaMpane cAhuM chuM. zrImaMtavarga agara garIbavarga tevI rIte kusaMpa cAhatA hoya, tethI karIne lAkha manuSya kusaMpamAM voTa Apaze nahi. saMpa zabda darekane e priya thaI paDyo che ke-te virUddha bolavAnI keI hiMmata karI zake nahiM. AthI ApaNe zabda prIti dekhI zakyA. lAkhamAM eka paNa pitAne devALIye jaNAvavA taiyAra nathI. prAmANikatAne zabda, zAhukArI zabda e priya thaI paDyo che ke-zAhakArI zabdathI virUddha bolavAnI ke virUddha vartana paNa karI zake nahiM. tame badhAe saMpa sAro e kabUla karyuM, paNa saMpanA kAraNe kayA e Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 109 muM. [ 161 e jaNA? kAraNe pUchIe tyAre metIyA marI jAya che. saMpa, saMpa sAMbhaLIne calAvatA hoya paNa zAthI thAya tene khyAla suddhA na hoya. keTalAka khyAlavALA kevA nIkaLe ke-cAhe te kuTuMba, gAma, nAta, dezamAM saMpa traNa raste ja thAya. bIjAne gune mApha karatAM zIkho, bIjAnA gunAnI gAMTha na bAMdhe, kusaMpanA gunAnI gAMTha kaI? thaela gunA gAMThe bAMdhavA e ja kuspanI jaDa. gunAnI gAMTha na bAMdhavA upara DhaSabhadeva ane pAzvanAthanA prasaMge bhagavAna RSabhadevane bAra mahinA sudhI loka hAthI, ghoDA, ratha, ratana, hIrA, pannA, mugIyA, are kanyAo Ape che, paNa keIne khorAka ApavAnuM sUjhayuM ja nahiM. A e lokenA vivekanI khAmI. jyAre bAra mahinA sudhI vivekanI khAmI rahI, tyAre bhagavAnane bhUkhe rahevuM paDayuM, chatAM lokone ThapakAryA kema nahiM? gunAne gAMThe bAMdha e dharmione rivAja nathI. e te aviveka hato, paNa gune na hatuM. bhagavAna pArzvanAtha kAussagamAM che. kamaTha varasAda varasAve che, nAka sudhI pANI Ave che, te vakhate dharaNendra AvI uMcA laI le che. pelAe te maraNAMta upasarga karyo. bhagavAne tene gAMThe keTale bAMdhyo ? A uparathI pelA avivekI avinIta kamaThanuM anumodana karIe chIe tema na samajaze. te kArya te sarvathA niMdanIya che, paNa thaelA nukazAnanI gAMTha bAMdhavA mAtrathI te mahApurUSanuM te kArya sudharatuM nathI. kamaThe maraNAMta upasarga karyo. dharaNendranA AvavAthI kaho ke upasarga karavAthI thAkI gaye kaho. agara kaMI paNa kAraNa bhe, paNa aMte kamaThane vastu sthitinuM bhAna thayuM. kevaLa gunegAra pahelAM bhavathI vicAruM te huM ja gunegAra thate Avyo chuM. A taddana nirgunegAra che. dareka bhavamAM nirgunegAra chatAM dareka bhavamAM upadrava karanAra, pahelA bhavamAM pArzvanAthajI mahArAjane java ane kamaTha paraspara eka bIjA sagA bhAI hatA ane te kamaTha vyabhicAra Adi kharAba sthitimAM AvyuM. pArzva nAthajI ke jenuM nAma pUrvabhavamAM marUbhUtie kamaThanA jIvane Thapako dIdhe. dunIyAmAM kaMIka halake paDyo. rAjA sudhI vAta pahoMcI, ane gharabAra Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI cheDI tApasa thayA. temAM tapasyA karatA hatA, marUbhUti khamAvavA jAya che. kamaTha zIlA hAthamAM rAkhI tapasyA kare che. pArzvanAthajInA jIvane vicAra thayA ke-eka manuSya A sthitie adhamapaNAne lIdhe paheAMcyA che, teA mArA nimitte AkhI jiMdagI veDaphI na nAMkhe evA vicArathI te bhAine khamAvavA Ave che. tyAM ja pelA kamaTha zIlA upADI tenA upara pheke che. e ja kamaThanA jIva pArzvanAthajInA jIva marUbhUtine mAre che, herAna kare che, yAvat bhavanI paraparAne bhAgavatAM chellA bhave jemAM keAI nimitta nathI. che tyAM kamaTha devatAne sthAne che. A marUbhUtine jIva pArzvanAthajInA chellA bhavamAM munipaNAmAM niHsaMga-nima matvapaNe vicarI rahyA che. aparAdhanA ahIM sabhava nathI. kAusagga dhyAne che, kamaThanA aparAdha karyA nathI. aparAdhane asaMbhava tevI sthitimAM kamaTha maraNAMta upasarga kare che. kahRdaya jyAM gunA ke gunAnA sabhava nathI tyAM upasarga kema? kevaLa kahRdaya. A jagatamAM dekhIe chIe ke-jenuM kaI paNa nukazAna karatAM nathI, nukazAnanI bhAvanA paNa nathI, chatAM paNa tenI tarapha te zaMkAnI jaM najare jue che. khIjAnA gunAne paNa peAtAnA nAme ja caDhAve che. vaidakamAM daradanI davA che, paNa vahemanI davA nathI. ' duniyAmAM vastunuM samAdhAna che, paNa vahemanuM samAdhAna nathI. kahe kama mAnavuM paDaze. ApaNI samajaNa ke jANapaNA vagara mAtra pUrvakanA jore dunIyAnA manuSya tarapha sneha thAya, rAga thAya. A ja vAta AgaLa lyA, jema dIkSAmAM keTalAka kahe che ke-nAnA chekarA dIkSAmAM samaje zuM? mATe tene dIkSA na levA devI joIe. eka keTidhvajanA chekarAne hIrAmAtInA dAgInA paherAvA, temAM kAI kahevA mAMDe ke A baccuM' hIrA ne kAcamAM samaje zuM ? tane dAgInA maLavA nahiM ghaUM-paheravA nahiM dauM tema tame kaheA kharA ? seAnA ne pittaLamAM zuM samaje? mATe enA seAnA hIrA-mAtInA dAgInA laI la. jema nAnu khazu. jo ke dIkSAmAM samaje che, chatAM tamArA kahevAnI khAtara seAnA, khabara nathI. tamArUM baccuM' hIrA ne kAcamAM, mAtI ne mINanA metImAM, hIrA vigere ekenI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 109 muM , [ 163 kalaImAM ne cAMdImAM, pittaLamAM ne sonAmAM zuM samaje? je e samaja na hoya te maLelI cIjanuM rakSaNa vAlIoe karavuM. e tamArI pharaja. chokarUM sAcA ke jUThAmAM bheda samajatuM nathI, ethI tame kaI pharaje baMdhAyA? tyAM AgaLa rakSakakartA tarIke ubhA rahevuM paDe, mAlikane belAvavA paDe. ane chokarAnuM rakSaNa karI soMpavo paDe, e vakhate sarakArane kahe ke, amane hIrA, motI, sonuM, cAMdI paheravA maLe nahIM, te A chokaro zAnuM pahere? ema kahI zake? je nAnA baccAne pitAnA nazIbathI maLeluM hIrA, motI, sonuM, cAMdInuM ghareNuM ajANyA maLyuM, e samajAtuM nathI, haju sAdhupaNAmAM zuM samaje che? nAnA sAdhune thIeTaramAM-sInemAmAM keTalA joyAM? comAsAnA varasAdamAM doDI jatA keTalA joyA? bAyaDI joDe thaIne nIkaLI te jue? evI rIte pelA chokarAne kAcane dAgIne ApI juo, sAcA motIno laI maNane ApI dyo, ene kaMI paNa khabara nathI, e to enA mA-bApa kiMmata jANe che. kiMmata choko jANato nathI, teTalA mAtrathI chokarA pAsethI dAgInA paDAvI levAne, jhuMTavI levAne hakka nathI. ene dAgIne enA nazIbe maLela, ajANapaNumAM maLela te laI levAno tamAre hakaka nathI. keTidhvajanI bAyaDIne peTe chokaro janme te kevI samRddhimAM Avyo che te chokare samaje che? kaMI nahiM. mATe rAjA ke kaTidhvajane ghera janmelA chokarAne caMDALane tyAM mUkI de. janmelo zuM samaje che? nathI samajato mA ke bApa, nathI samajato rAjasattAne, rAjaRddhi rAjakuTuMba ke rAja-raiyatane kaMI paNa samajatuM nathI. koI kAyade evo nathI ke kaI kaMI na samaje tenI upara tenA rakSaNa mATe kadAca risIvara agara vAlI nimavAno hakka jagatamAM keraTane che, paNa vastu khUMcavI levAno hakka kaI paNa rAjya ke dharmane nathI. aNasamaju bALakane kiMmatI dAgInA paherAve che ke nahiM? ahIM nAnAonI thatI dIkSAmAM eka karI zako ke-vaDerA AcArya, upAdhyAya, pravartaka vigerethI judo na pADavA devo. judA pADavAne vakhata na Ave e baMdobasta karavAnA hakkadAra cho. ekalAne judo rakhaDavA na gho, sajanane hakka keTale? ajJAna paNe aNasamajamAM Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI maLelI cIjanI rakSA thAya. baccAMne bALapaNathI je cIja maLI te cIja mATe senI muDIvALAe na maLavAthI saMtApa karyo, nevuMvALAe zIvALAe hAya hAya karI. evI cIja kadI nAnAne maLI. hIrA, motI ke koI paNa cIja jene mATe dunIyA TaLavaLatI hoya evI cIja jANakArane na maLI. paracuraNIyA dalAla motInI kiMmata jANe, so varasanA thayA hoya, eka cIja svapnamAM na dekhI hoya, kaTivajanA gaLAmAM e cIja dekhI te amane e cIja jiMdagIbhara na maLI to tane maLavA nahIM dauM-ema kahI zakAya? pUrvanA saMskAra je jagate IcachelI kalyANanA bhAgarUpe mokSanI nisaraNIrUpa aNasamajupaNAmAM kadI maLI, vastutaH aNasamaju nathI, paNa tamArA saMtoSanI khAtara mAnI laIe ke-vagara samajaNe maLelI kiMmatI cIjane nAza karavAnuM kAyade ke manuSya pasaMda kare kharuM? pite samajaNa hoya to rakSA karavI. aNasamaju evo chokaro ubho hoya to tenI pharaja nathI. pite ene bhAI che. pelAne maLyuM che, Ane nathI maLyuM, ane sarakhA che, paNa vastunI kiMmata jANe, tenI zreSThatA jANe, tenI pharaja kaI? potAne na maLyuM hoya chatAM jene maLyuM hoya tenI rakSA tathA vyavasthA karavI e pahelI pharaja che. ahIM karmanA saMskAra mAnavA che, jamyA pachI riddhi samRddhinA saMskAra mAnavA che, to ahIM dharmamAM saMskAra na mAnavAnuM kAraNa zuM? tame dharma dveSI ho te ja bane? dunIyAdArInA ne dharmanA kATalAM judA che? tame dharmadviSI na ha te ene gharmanA dAgInA maLelA che, te rokavAnI sajajana tarIke tamane sattA nathI. te dAgInA lUMTI levA mAMgo to tame zAhukArInI lAInamAM rahyA gaNAva nahiM. tevI rIte je baccAMne sarvaviratinA pariNAma thayA, tyAga karavAno vicAra thaye, saMyama AdaravAnI buddhi thaI, kaMI nathI samajato teTalA mATe tame saMjama maLatuM aTakAvo ke saMjama pALatAmAM sahAya karaze? chokarAne sAMbelAmAM besADele hoya te pAnA hIrA-metImAM samajAtuM nathI, tene aMge tamArI e pharaja nathI ke samajato nathI mATe pheMkAvI dauM. mAlika AghA pAchA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 109 muM. [ 165 hoya te tyAM rakSaNa karavA ubhA rahevu' paDe e tamArI pharaja. jene hIrA-kAcanI khakhara nathI, sAcA ne jUThA meAtInI khakhara nathI, tevA pAse dAgInA rahevA kema UM-ema dhAryu? enA pUrvanA kAI sArA nazIbanI balihArI kayAM ? ajANyAne jhaverAta maLe. baccuM' ajANyu hatu, te ajANyAne jhaverAta paheravAnu' maLyuM' te tenI akkalanI khUbIthI nahiM, kevaLa nazIkhanI khUbI. moTI uMmaravALA samyaktva levA dezavirati sarvAMviti levA ubheA thAya temAM gurunA pratApa. mATI UMmare jhaverAta lenArAne bhujAnA pratApa, paNa nAnA baccAMne je paheravAnA vArase maLyA te bhAgyazALInA, akkala heAMzIyArInA pratApa che ? kevaLa nazIaneA ja pratApa. evI rIte baccAMne bALapaNathI dharmanA mArga maLe, tenI aMdara guru upadezanA pratApa nathI, hAMziyArInA pratApa nathI, kevaLa pahelAnAM bhavanA saskAranA pratApa che. pahelAnA bhavanA sauMskAranA pratApe e tarapha mana jAya che. tamArA gharanA cAra baccAMne pUchI juo ke-tAre paraNavuM che ke dIkSA levI che? cAre cAra dIkSAmAM hA kahe che? (sabhAmAMthI) nAjI! keAI hA kahe ne kAI nA kahe, niSedha je kare che te samajathI ke aNusamajathI ? je aNusamajathI kahe te niSedha nakAmA, paNa samaje che. kAraNa pUche ke tarata khUlAsA thaze ke page cAlavuM paDe, cAvIhAra karavA paDe, gADImAM na besAya, gAcarI lAvIne khAvuM paDe, A nA kahevAmAM khaccuM samaje che. nAnapaNamAM yuvAna ke vRddha avasthAmAM pUrvanA sa...skAra karyA kare che. gAyakavADa kamaLA gAmamAM janme che. jamanAbAI nAnI khAlikA na hatI, AdheDa avasthAmAM hatI. A vakhate gAyakavADane kayA sa'skAra hatA ? kahevuM paDaze ke pUrvanA sa`skAra. zAne aMge jamanAkhAi tene lAvyA ? pahelA bhavanA tevA sa`skArA. jyAre tamane pAMca, pacIsa, pacAsamAM kanA sa'skAra mAnavA paDe che, maratI vakhate amukane ATalA ApavA, temAM kayA muddo ? traNa bhANeja hAya temAM amukane ATaluM ne amukane ATaluM te kevaLa pUrvanA saMskAra. mahAvIranA netramAM amI-azruo kema ubharAyA. ahIM bhagavAna pArzvanAthajIe kamaDanuM kaMI bagADavuM nathI, keAI kAraNa Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI nathI, chatAM devalAkamAMthI AvI nAka sudhI pANI paheAMcADavAnA upasaga kare che. paNa pArzvanAthajI tenA AtmAnA uddhArane ja Icche che, kamaDa mATe hajI pahelA bhavanA saMbaMdha mAnI laIe, paNa saMgama ne mahAvIramAM kAI jAtanA sa'kha'dha nathI. mahAvIranA caritramAM bhagavAna mahAvIrane saMgamane pUrvabhavanuM zuM vera haze ? paNa zAstrAmAM vairanI hakIkata na hovAthI pahelAnA vairanA sabaMdha na hatA, chatAM anucita, ucita, zArIrika, mAnasika badhA upadrava karI cUkayA. maraNAMta upasagapaNa karI cUkayA. hajAra bhAranu cakkara ke je cakkara melavAthI merUparvatanI cAlIza ojananI cUlikA leATa thaI jAya. e cakkaranuM jora keTaluM? evu' cakkara jenI upara mUkayuM. kaheA kaI AkI rAkhI ? bhagavAnane cAra TharAvavA udyama karyAM, kharAba harAvavA udyama karyA, eTaluM ja nahiM paNa cAra TharAvI phAMsIe laTakAvyA. mahAvIrane saMgama devatAe sAta vakhata gaLAmAM phAMsI nAMkhI che. phAMsI kAne paDI ? bhagavAna mahAvIrane sAte vakhata truTI tyAre rAjA pradhAne rAjamaMDaLane pUchyuM ke zuM karavu ? ke rAjama`DaLe uttara ApyA ke-sAta vakhata phAMsI truTI teA cAhe tevA gunegAra hAya tA te nirgunegAra che. pachI cheADI dIdhA. A jagA para bhagavAnane halakA pADavAmAM bAkI kayuM rahyuM ? AvI rIte cera TharAvavA, lAkaDe laTakAvavA tyAM sudhInA adhama kAryAM sa`gamadevatA kare che, tyAM bAkI kacuM rahyuM ? kamaThane pArzvanAthajIne pahelA bhavanA sabaMdha cAle che. ahIM saMgamanA prasa`gamAM teA pahelA bhavanA saMbaMdha paNa nathI. evI jagA para AvA upasaga kare che, bhagavAnane evuM azAtAnu` kama hatu tethI bhAgavavu paDayuM. prazna--kAraNa vagara kAyakema bane? uttara--ahIM azAtAnA udaya e kAraNa, paraspara kArya kAraNabhAva hAya ema jainazAsana mAnatu nathI. pAlakanA saMbaMdhamAM 499 navANu sAdhuo kevI rIte kevaLI thayA, mAkSe gayA? have tenA veranA badalA kevI rIte leze? ApaNe kAine dheAla mArI eNe sATAmAM dheAla mArI, dheAla sATe dheAla mAratA karyAMnA sAjA utaratA nathI. ApaNe upasaga sahana karavA e cheDA rAkhIe chIe. saMgamadevatA ane bhagavAna mahAvIrane pahelAM bhavanA saMbaMdha nathI. mahAvIre kAraNa Apyu nathI, chatAM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 109 muM [ 167 duHkhanI zIlAmAM sAnyA. hada bahAranAM duHkhA chatAM bhagavAna mahAvIra enA uddhAra mATe AMkhamAM AMsu lAve che, te mATe hemacaMdrAcAya jaNAve che ke-%0tAvAyevi ne dhrupAmathara sAcAH / jeNe vagara kAraNe gunA karyA che, chatAM paNa dayAye karI jenI AMkha zrAvaNa-bhAdaravA varasAvI rahI che. kaMIka AMsu paNa AvI gayA che. temanA netranuM kalyANa IcchIe chIe. ugra sa'kaTamAM varane badale netramAM bhInAza. upagAranA prasaMga cUkavA nahi. mahAvIre gunA gAMThe bAMdhyA hAta tA zu thAte ? sapa rAkhavAnI icchAvALAe pahelAM A pagathIyuM kabajAmAM levuM joI e. gunAnI mAphI ApavI. ATalA mATe zAsanapremIe zAsana seAsAITInAM daravAjA khullAM rAkhelAM che. koI paNa sat kAryanI IcchAvALA thAya te dAkhala thAya. pahelAMnAM asat kAryane niMdIne havethI satkAya karavA taiyAra thAya tA daravAjA khulrA che. tema na rAkhIe teA anAdi mithyAtvIne samakatImAM dAkhala thavAneA vakhata AvatA nathI. ene peAtAne sUjhe ke meM karyuM... te jUThuM che. evI dhAraNAvALA bhale khuzIthI temAM dAkhala thAva. A tA sudharelA mATe, paNa saMgama sudharelA nathI. kamaTha upasarvAMne cheDe samyaktva pAmyA. saMgama samyaktva pAmyA nathI, TheTha sudhI sudharyA nathI. chatAM tenA gunAnI bhagavAne gAMTha bAMdhI nahiM. sapa dacchivA hoya teNe gunA gAMThe AMdhavA na joIe. zAstrakAro prarUpaNA zuddha karaze, pachI kaSAya-rAgane lIdhe prazrvattimAM phera paDe, temAM zAstrakAra sahI ApavAnA nahIM. mahAvIra saMgamane aMge dayA ciMtave che ane zaka devalAkamAMthI kADhI mUke che. tenA parivArane rAke che. ekalI tenI devIe jAya che, e iMdranI lAgaNI, bhagavAna paranA rAgane aMge thaelI lAgaNI temAM mahAvIra sahI Ape nahiM. zAbAza iMdra ! zAkhAza, ThIka karyuM" tema mahAvIra kahe nahiM. iMdra hajI aviratimAM che, tethI lAgaNImAM kaI jagA para jAya te savita che, paNa camarendra para vajra nAkhI devaleAkanI bahAra kADhyo ane saMgamane paNa bahAra kADhyo. temAM rAta-divasanA pharaka phaLamAM che. asure drane bahAra kADhyo, te raudradhyAna ane saMgamane bahAra kADhyo te samya Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI phatvanI lAgaNI. temAM kAraNa samyaktvanI lAgaNI, tIrthaMkarano rAga, prabhu mahAvIranI bhakti, saMrakSaNa mATe je dhyAna thAya te raudra, tethI saudharmedrane pitAnuM devakanuM mAna ane rakSaNa mATe camaredrane bahAra kADhyo hate. dhyAna zatakakAra zrI janabhadragaNi kSamAzramaNe kahyuM che ke viSaya sALa' viSayanA sAdhanamAM je saMrakSaNa buddhi, tyAM zaMkA karI keviSaya sAdhana kema kahe che? je bAhya padArtha tenuM rakSaNa karavuM tema kahe. zrAvaka devadravyanuM rakSaNa kare te je ke saMrakSaNa che, chatAM tene raudradhyAna kahI zakAya nahi. tyAM A khulAso karyo ke je camareMdrane bahAra kADhyo, ahIM saMgamane bahAra kADhyo, temAM camareMdrane bahAra kADhyo. te raudradhyAna. haju camareMdra iMdra pAse AvyuM nathI, paNa e A ke raudradhyAna gaNAya, paNa saMgama devatAne kAvyo te Arta ke raudradhyAna gaNAya nahi. muLa ghaNIthI gunAnI gAMTha vaLAya ja nahi, te e ja pramANe jene saMpa rAkha hoya teNe saMpanuM paheluM pagathIyuM samajavuM joIe ke-bIjA gunA kare tenI gAMTha vALavI nahiM. ApaNe gunegAra thaIe eve vakhata AvavA de nahiM. A be karyA chatAM, paNa lAgaNI kheMcavAne raste triI che. A te parasparanI lAgaNI nahiM tUTavAne rasto, paNa lAgaNI thavAne raste, paNa lAgaNI thavAne rasto judo che. lAgaNI thAya te thaelI lAgaNI tUTe nahi. jenI sAthe saMpa rAkhavA mAgIe tenI sAthe upagAra prasaMga Ave te maraNanA bhoge paNa te avasara javA de nahi. saMpanA traNa kAraNe kayA? upagArane vakhata Ave te jiMdagInA bhoge paNa javA de nahiM. tyAre saMpa Take. saMpanI jaDa A traNa, 1 bIjAne gune gAMThe bAMdhe nahi. pite gunegArImAM AvavuM nahiM. ane upagArane avasara javA de nahiM. lAkhane pUchayuM tyAre lagabhaga badhAe saMpa joIe e ja javAba Apyo, paNa traNa kAraNe koNe katarI rAkhyA? saMpanA bhASaNa karate he ne keAI sarvane eka karavA Ave te tarata laDavA ubhA thAya-arthAta saMpa karavAne nIkaLavA mAMganArAo bhoga ApIne saMpa Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 109 muM [ 169 karavA taiyAra nathI. mAtra saMpanA baNagA phuke che. enA amalanI vAta kayAMthI lAvavI? mULa traNa kAraNone amala kayAMthI lAve? jagatamAM saMpa zabdane pyAra che. saM5 zabda badhAne vaDAle che, paNa padArtha ghaNo kiMmatI ane keI bhAgyazALI pAse AvanAre. evI rIte dharma zabda sarvane vahAle lAgela hoya che. dharmi hoya te hAtha UMce rAkho te koNa hAtha UMco na kare? hAtha nIco kaI na rAkhe, kAraNa A badhA dharmanA kAraNone samajI gayA che? kAraNone amalamAM melavAvALA che? chatAM saMpanA kAraNene na samajavA chatAM dareka saMpanI cAhanAno IlkAba levA taiyAra che. tevI rIte dharmanuM svarUpa ane kAraNe kayA, tene amala keTalo kare che te vicAravAmAM koI taiyAra nathI. chatAM dhama zabdanI prIti vyApI gaI che mATe koI adhirmi kahevaDavavA taiyAra nathI. polIse phariyAda noMdhAvI, vAdI taraphathI purAvA raju thayA, keraTe cArja karI, gunegAra mA, ANe khUnano guno kare ja che, chatAM AropI je vakhata ubho thAya che te vakhata eka ja bole che ke huM mane begunegAra jAhera karuM chuM. mArA purAvA mAre vakIla Apaze. gune karyo che, keraTe mAnyuM che, jemAM bacAva karI zakAya tevuM nathI, chatAM vakIla eka ja vastu tenA moMmAM mUke che ke, "huM begunegAra chuM" mArA purAvA vakIla Apaze. je chUTI zake e nathI, chatAM pote pitA mATe begunegArInA vacana kahe che. ATaluM kahevA mAtrathI keraTa begunegAra mAnI tye te tenA jevI AMdhaLI keraTa kaI? AvI rIte dharmane nAza karavA prayatna kare ne te dharma mATe karIe chIe; pAMjarAmAM ubhela, sAbIta thae te benegAra jaNAve che, te mAnanAra keraTa kevI ? je dharamano nAza karanArA ame dharamanI dhagazavALA chIe, te dhagazavALI vyaktinI keraTa kiMmata gaNe nahiM. AvI rIte keraTa adhama avasthAe pahoMcelA khUnInA beganegAra zabdanI kiMmata gaNe che. tevI rIte ApaNe saMtoSa levAne kejagata mAtrane zabda thakI te dharma vahAle che. nahIMtara dharmanA nAzakadharmavaMsake potAne dhama kahevaDAvavAne bahAra paDate ja nahi. AthI dharma zabdano pyAra rahelo che. dharma zoda judI cIja che ne dharma padArtha judI cIja che. dhama padArtha ? lAla, lIlo, pILo, vAdaLI 22 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] zrI AgamoddhArarka-pravacana-zreNI ke ? dharmane nathI rUpa, raMga, rasa, gaMdha, nathI sparza, dharmae vastu AtmAmAM rahevAvALI AtmAnI ja mAlikInI, te samaje koNa? vahutAe dharmanI kiMmata kare te je dharma samajI zake. te laukika lokottara daSTie kevI rIte kiMmata AMkI zakAya ane AdarI zakAya? te dharma karanArA cAra zrAvakanA daSTAMtathI AgaLa samajAvAze. . pravacana 110 muM. bhAdaravA vadI 10 ravIvAra lAkha vakhata meLavI ApanAra dharma zAstrakAra mahArAjA prathama jaNAvI gayA ke-A saMsAramAM vastunI kiMmata samaje vastune egya upayoga karI zake, kiMmatanA khyAla vagarane manuSya yogya upayoga karI zakatuM nathI. jene khAvAlAyaka padArtha sivAyanuM bIjuM lakSya nathI, evA bALakane sonuM, cAMdI, hIre ke motI, lAkaDuM ke loDhuM Apo te cusavAnuM kAma kare. e baccAMne eka ja khyAla ke jagatamAM je cIjo che te badhI khAvAnA upayogamAM levAnI che. boranI kiMmata jeTalI kare che teTalI matInI karatuM nathI. jAMbu, bera kerInI kiMmata lAgI, motI, hIrA, senuM, rUpuM badhA nakAmAM lAgyA. kAraNa? enI kiMmatane bALakane khyAla nathI. peTa bharavuM eTale ja tene khyAla rahyo che. te khyAla paNa kevI mUrkhatAne? hIrA, sonA, cAMdIthI DhagalAbaMdha bAra Avate, paNa ene te sIdhA bAra ja joIe. e hare tye ne hIrAnI kiMmata upajAve ne pachI borAM Ave, e baccAMne pAlavatuM nathI. AmAM to haju bacuM ajJAna-mUrkha kahevAya. ApaNe te samajadArInA zekhara chIe. koI aNasamaju kahe te pagathI mAthA sudhI saLagI jaIe. ApaNe bALakanI dazAthI eka tasu jeTalA paNa AgaLa vadhyA nathI. tame dunIyAdArIne aMge AhAra, zarIra, Idriye tenA viSaya ane tenA sAdhanonI kiMmata samajyA che. bacce mAtra khAvAmAM, tevI rIte ApaNe pAMca cIjone samajyA chIe. kherAka mATe lagIra velaDuM thAya te uMcA nIcA thaIe chIe. viSa Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 110 muM [ 171 ka cenAM sAdhanemAM lagIra AzupAchuM thAya te UMcA nIcA thaIe chIe. nAnA chokarAnA hAthamAMthI dAgIne, motInI kaMThI, sonAne kaMdoro nIkaLI jAya tenI tene ciMtA-darakAra nathI, te paNa nathI. paraMtu tene beruM dekhADIne na Ape te zuM kare che? AvIne vaLage, revA mAMDe, seMkaDe mUke. hIrAno dAgIne, meMtInI kaThI athavA senA cAMdInI kaI cIja cAlI gaI tenI darakAra nathI. baccAne jema bera, jAMbunI darakAra, tema ApaNe mAtra A pAMca cIjonI darakAra che. AhAradika sivAya chaThThI darakAra ja nathI, cAMdI, senA, motI, hIrAmAM DhagalAbaMdha barA Ave che. mATe berA karatAM hIrAdikanI kiMmata vadhAre gaNavI joIe-ema bacce samajAtuM nathI, tema ApaNe paNa baccAMnI kaTimAM ja chIe. je tamArI pAse puya hoya, dharma hoya te joIe teTalAM sArA sAdhane meLavI zake, paNa chokarAne barAM upara lakSya che, paNa hIrAdika tarapha laya nathI. tevI rIte ApaNe pAMca tarapha ja lakSya rAkhyuM che. te mULa ApanAra dharma tarapha lakSya gayuM nathI. je puNya hoya, dharma hoya to te keTalI vakhata khorAka meLavI ghe. lAkho, abajo vakhata, to kimata konI karavI joIe, eka vakhata meLavI che, tenI kiMmata ke.lAkha vakhata meLavI che tenI kiMmata? che. bALaka ane ApaNuM vacce karyo taphAvata berAnI lAlace hIrAne, mitIne, senAne ke cAMdInA dAgIne tamane kADhI de che. baccAMne bAra dekhADe, jAMbu dekhADe te vakhata cAhe tame hIrA, motI, sonA ke cAMdInA dAgIne mAgI le te badhuM ApavA taiyAra che. tevI rIte ApaNe khorAkane aMge dhamane hAravA taiyAra chIe. upavAsa e dharma jANIe chIe, chatAM bhUkhyA rahevAtuM nathI. Ama kahI dharamane korANe mULe. tithie lIletarIne tyAga kare heya te nathI cAlatuM-ema kahI dharmane dhakko mArIe chIe, paNa dharma ke puNya tArA tAbAmAM haze te khorAkane toTo nathI. jIva mAtra khorAkanI kiMmata kare che, paNa khorAka joIe teTalo joIe, teTalA bhava sudhI maLe tevuM karanAre dhama ApaNe karI zaktA nathI. keI jhaverI ke ceksI thavAnA vacananI mAnyatA kare te je te hIrAdikanI parIkSA. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI karatAM zIkhe. tevI rIte ahIM dharma puNyanA cekasI-guru pAsethI samaje te parIkSA karatAM zIkhe. je jhaverInA samAgamamAM na Ave te 100 varasane thAya te paNa berane bAra ja samaje, hIrAdikane na samaje. tevI rIte ahIM gurunA paricaya ne samAgamamAM Ave te ja dharma samajI zake. jema bacce ekalA khorAkane samaje che, hIrAnA bhege paNa khorAka le che. senA, motI, cAMdInA bhAge paNa khorAka le che. tevI rIte ApaNe paNa zAnA bhAge laIe chIe. tapasyA, dharma puNyanA bhege ApaNe khorAkanI daSTi sAcavI rAkhIe chIe. mAtra khAvAmAM tatvapaNuM lAge che, paNa dharma-puNya keTale rAka pUro pADe che, te khyAla Avate nathI. pahelAM to khyAla Avato nathI. AgaLa moTA chokarA laIe. je 15-20-25-30 varasanA hoya, dAgInAnI kiMmata, hIrA, motI, sonA, cAMdInI kiMmata samaje che, paNa jo jugAra, raMDIbAjImAM utaryo te zI dazA thAya? kiMmata nathI samajato tema nathI, paNa e motI, hIrA pote keTalA viSayo meLavI zake? paNa eka viSayane AdhIna thaelo AkhuM ghara khAlI kare che. jugAra, raMDIbAjI ke kaI paNa vyasanamAM paDyA pachI A sthiti thAya che. kiMmata samaje che, paNa eka vastu magajamAM nakkI karelI che, ke cAhe jene bhega Apavo paDe paNa A vastu mAre karavI che. nirvivekIne dharma, puNya javAnuM hoya te jAya ne rahevuM hoya te rahe, paNa mAre khAvuM te khAvuM, raMDIbAjI karavI, dArU pIve, jugAra vigere koI paNa bhoge karavAM, kaI paNa bhoge mAre khorAka levo, levo te levo. zarIra lagIre ghaTI jAya tevuM AMbela, ekAsaNAM choDI daIza. 1-2 derAvA zarIra ghaTI gayuM teTalA khAtara dharma choDe che te kevo che? bhavabhava suMdara zarIra ApanAra zuddha saMghayaNavALA zarIrane denAra yAvat devatAI zarIra ApanAra mAtra A dharma ja che. "A bhava mIThA te parabhava keNe dIThA" atyAre maLyuM te bhaviSyanI zI AzA? Ama nAstike parabhavane khaseDe che ane upadeza karyA kare che. A bhava mIThA kahIne khaseDe che parabhavane. ApaNe vartamAna kSaNane pakaDIe chIe, paNa bhaviSyanA kALane pakaDatA nathI. Aja upavAsa karyo kAla te khAvAnuM maLavAnuM che, evo saMteSa Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 110 muM. [ 17a keTalo pakaDyo? nAstiko te AgaLanA bhavane dhakele che, A bhavane AMkha AgaLa rAkhe che. ApaNe Ajane dahADe mAtra AMkha AgaLa khorAka ane zarIrane aMge rAkhIe chIe. sajAmAM sarakAra thAke paNa kamasarakAra thAkatI nathI. Aje upavAsa karIza te kAle lADavA ApIza. kAlanA lADavA karatAM Aje luka jeTalo Apa. AgalanA dahADAne mATe paNa darikatA. pelAne te parabhava mATe che. A bhava te eNe lakSyamAM rAkhe, khaseDyo parabhava. ApaNe A dahADe ja mAtra khyAlamAM rAkhyo. A uparathI nAstika karatAM tapasyAnA ALasuone nIcI keTIe nathI utAratA te bIjuM zuM che? paNa AtmAthI vicAro ke huM kaI sthitimAM chuM? ApaNe AvatA divasane dhyAna rAkhavA taiyAra thatA nathI. savArathI upavAsa lAge hoya te Akho divasa taraphaDIyA mAre che. AhAranI Asakti evI vadhI che ke bIjA badhAmAM sadhIyAro che, paNa AhAranI bAbatamAM sadhIyAra raheto nathI. dunIyAdArImAM ja badhAne sArI lAge che, sAruM paheravuM badhAne game che, badhA kema nathI tema karatA. kahI zakazo ke mAla joIe ne? so varasathI vadhAre jIvavuM nathI pachI dunIyAmAM akakalanA adhurA ne gAMThanA purA 100 maLI nahiM rahe? pArakuM devuM karIne mejamajA karavI sArI lAge che. chatAM devuM kema nathI karatAM. AgaLa gaLuM phasAI jAya, bhaviSyamAM gaLuM phasAyAnA Dare gamatI mejamajA, devuM karI karatA nathI, te pachI bhaviSyanI naraka tiryaMcagati, nigodanA bhava vahorIne zI rIte te A pravRtti thAya che? jema paNe beImAna ema vicAre ke-bamaNuM ke caguNa lakhI ApuM to zuM, devA che ke ne? devA na hoya tene kaMI vicAra hato nathI. tevI rIte ApaNe ema samajyA chIe ke bhagavavuM che kone? AvuM samaje che? paNa dhyAna rAkhajo ke-sarakAra sajA detA thAke che. eka manuSya ekanuM khUna karyuM te sarakAra zI sajA kare? phAMsI? eka be pAMca pacIsa ke sonuM khUna karyuM hoya te paNa phAMsI? "Take zera khAjA Take zera bhAjI" badhAnA khUnamAM eka phAMsI ja. eka mAre ke se mAre bannenuM sarakhuM ja phaLa. e nyAyanA hisAbe sarakhuM nathI, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana zreNI tyAre hAthamAM upAya nathI. eka vakhata phAMsI thaI eTale te teA marI ja gayA, pachI seA vakhata zULIe caDhAvavAnA, mArI nAkhavAno adhikAra rAjyane maLe ja kayAMthI ? paNu AgaLa peAtAnuM jora cAlatuM nathI. kamajAthI bahAra nIkaLI javAne lIdhe sarakArane lAcAra rahevu paDe che. cArane cArInA gunA mATe kedamAM nAMkhyA, tyAre te te ghaNuM sArUM thayuM mAne che. khAvAnuM maLavAnu, khajAramAM jAUM teA kAma zeAdhavuM paDe. ahIM teA vagara zeAdhe kAma maLI jAya. majurI na maLe teA bhUkhyuM rahevuM paDe. jhu MpaDImAM pANI na maLatu hoya teA te meLavavAnI tAkAta nathI, teA kedamAM nAkhe! te khArAka, majUrI, lUgaDAMnI majUrInI ciMtA nathI. mArI badhI ciMtA harI lIdhI, AvAne rAjA paNa sajA zu kare.. mavAlIthI bhalabhalI sarakAra thAkI jAya che, teA rAjA thAke temAM zI navAI? AkhadAra hAya te! sajAnuM kAma kare ja nahiM. hAthamAMthI jAya pachI sajA khara lAvavAnuM rahetu nathI. rAjAnI sattAmAMthI jIva bahAra nIkaLI jAya che, paNa kanA kaTakamAMthI kAI bahAra nIkaLatA nathI. kanu jora kAI dahADA thAkatuM nathI ke narama paDatuM nathI. rAjA ke sarakAranA kamajo khaMdha thaI jAya che, paNa kanA kakho kAI bhavamAM paNa baMdha thatA nathI. te te karmInu devu... kaI rIte cheADI zakavAnA ? - gavaTAmAM 70 koDAkoDI 4 karma athAya eka samayamAM, sAgaropama sudhI A kamane mudatanA khAdha nathI. 70 kADAkADa sAgaropamanA kALa sudhI enI mudatA che ne? ema tame kadAca kahA, paNa sIttera kADAkADanA artha e nathI ke na bhAgavA te mApha thaI jAya, 70 kADAkoDa sudhI lAgalAgaTa tamane bhAgavavuM ja paDe. karmAMnI mudata lAgalAgaTa bhagavA tA paNa 70 kADAkAMDa sAgaropama sudhI tamane cheDe nahiM. A kayuM vyAja ? eka samayamAM AMdheluM kama te 70 kADAkeADa sAgarApama sudhI bhAgavavuM paDe, akhAdhAkALa pIDA na kare, e kALa gA eTale kama udaya Ave. tapasyAthI kSaya kare, sa`kramaNa kare teA judI vAta. kaMI paNu kAraNu na maLe teA 70 koDAkoDa sudhI lAgalAgaTa bhAgavavu paDe. A vyAja kayuM? A cakravartI vyAja ke kAI bIjI Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 110 muM. [ 175 vyAja? eka samayamAM bAMdhelA karma 70 kaDAkoDa sAgaropama sudhI bhogavavuM paDe. karmanI kaThora kedamAM tIrthaMkara mahArAjane jIva paNa na chaTakI zake. eka samaya bAMdhyuM te 70 keDA keDa sudhI bhogavavuM paDe che. keraTanA kAyadAnI cuMgAlamAMthI jAya paNa karmanA keyaDAnI kaThInatAmAMthI kadApi na chUTI jAya. eka samaya jhera khAva to jiMdagInA keTalA samaya marI jAva. tIrthakaranA bhavamAM nirUpakrama AyuSya eTale ja bacyA. jyAM gaMgAmAM hoDImAM bese che tyAM vAsudevanA bhavamAM vidArele siMhane jIva je devatA thayA che, te heDI DUbADI bhagavAnane mArI nAkhavA dhAre che. kAmanI Asakti vakhate karelA karmo dharama vakhate paNa kevA ADe Ave che te vicAraje. dharama karatAM dhADa yAda lAvIe chIe, paNa karama karatAM kALo banyA hatA te yAda lAvIza? jagatanA uddhAra mATe nIkaLelA mahAvIra evAnI heDI, DUbADavAmAM Ave, mahAvIra gaMgA utare, jene jagatanA tamAma AtmAnA uddhAranI bhAvanA, tevAne pANImAM DUbADI mArI nAkhavA che. AvI dhAraNAvALA deva bhagavAna bhale jJAnavALA pavitra hoya paNa atyAre nirAdhAra jiMdagImAM. te vakhate AdhAra keNa? kaI nahiM. kaMbala saMbala deve temane keNa kahevA gayuM hatuM. te pahelA bhavanA manuSya ke mahAvIranA saMbaMdhI paNa nathI. tamArA vyavahAranI bahAra evA baLada che. baLademAMthI thaelA devatA, temAM paNa tAjAM upajelA, te tyAM upagathI Ave che ne hoDI bacAvI de che. ApaNe vicArIe chIe ke gharaDAM buDhDhAne dharama karavAnuM nathI sUjhatuM te A chokarAne zI rIte sUchyuM. palyopama sAgarepamavALA pahelAMnA devatAne na sUchyuM te tatkAla upajelA evA kebala-zaMbalane sUjhayuM. zelaDI cAvI hoya pachI kutarAne kucA nAkhavo paDe temAM manu ne teTalo AMcako nahIM Ave, tevI rIte kaMbala-saMbala jAnavaranA bhavanA temAMthI devatA thaelAne tatkALa devatAI sukhane lAta mArIne javuM te kaI sthitie nIkaLyA haze ? jAnavara sarakho bhava, temAMthI devatAI bhava, tene paNa lAta mAravI, te vakhata te lAta ja mAravAnI che. navA maLelAM sukhane lAta mArI te paNa zAne mATe? mahAvIra mahArAjanA bacAva mATe. AnuM nAma te bhavitavyatA. nathI mahAvIre kahyuM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ]. zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI ke nathI I hukama karyo, nathI keInI preraNuM, te kaMI nathI, nathI pahelA bhavano vicAra chatAM tAjA upajelA devatAne hoDI bacAvavAne bhAva. tenuM nAma ja bhavitavyatA. vagara citaveluM kAraNa maLe tenAthI je kArya thAya tenuM nAma bhavitavyatA. sonAnI thALImAM leDhAnI mekha sarakhuM karma viSayanI vAMcchAe karela aparAdha naDyo. dharmAtmApaNAnA vakhatamAM dunIyAdArI ke parigrahane aMge karelA pApakarma te kaI vakhata senAnI thALImAM leDhAne mekha mAraze tene patto nathI. AkhA jagatane uddharavAno mahela tevA nAtha kaI dazAne pAme che. TheTha vAsudevanA bhavamAM karelA karmathI asaMkhyAtA bhava thayA, to paNa je nikAcita kareluM karma e paNa bhagavAna mahAvIra haThAvI zakyA nathI. A vicArazo eTale. kamane kaThIna koyaDe keIne paNa choDato nathI. tenI pAse budhavArIyA khAtuM nathI, pATIyA pheravavApaNuM nathI. te to bhagavyA ja chUTake. baMdha samaya citta cetIe udaye ze saMtApa" zANue jame karatAM vicAra kare, tevI rIte tame kamanuM devuM karatAM vicAra karo. levA A te UMghI jAya, phepharuM lAvIne paDe che. karama bAMdhatI vakhate zuM kare che? hase che. bhogavatI vakhate taraphaDIyA mAre che ane raDe che, jame karavAmAM jama je ane udhAramAM addharI. A jIva A sthitie ema samaje che ke kema Ama kALuM che. e bhoLavAI jaze? karmanI sattAmAMthI tIrthaMkaranAM jIva paNa chUTI zakayA nathI. patAvyA ja. chuTAya che. te ApaNe keTalI gaNatarImAM? evuM kaSTamaya prabhu zrI padmanAbhajInuM caritra. evA ja upasargo lagabhaga bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInA sarakhA ja ane teTalA ja bhayaMkara thavAnA. kAraNa karmo tevA ja bAMdhyA che. ThANAMgajIkAra jaNAve che ke-jevA zIla samAcAravALA mahAvIra tevA ja bhagavAna zrI padmanAbha. evA bIjA na thavAnA hoya te paNa e siddhAMta karavAmAM pAchA paDIe tema nathI, ke karmanA sakaM. jAmAMthI koI ThagIne nIkaLI zake tema nathI. ATaluM jANyA chatAM vartamAnakALanA AhArane vaLagI rahyA chIe, e AhAra zarIrAdi kareDo. vakhata denAro dharma tenI darakAra ApaNe karI nathI. evI rIte iMdriye. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 110 suM [ 177 mAtAnI kukhamAM Ave tyAre kevaLa kama ja AhAra meLavI de che. jo tamArI dhArI iMdriyA thatI hota te eka eka jIvane sekaDA iMdrA karavAmAM cUkate nahiM. AkhuM mAthuM AMkheAthI bharI dete. jIva agara mAbApanI dhArI iMdriyA thatI hate te paNa iMdriyA karmanA siddhAMta para AdhAra rAkhyA sivAya bIjA kazA upara AdhAra rAkhatI nathI. mAtAnI kUkhamAM je jagA para ApaNe utpanna thayA chIe te ja jA para kIDA paNa utpanna thayA che. tame pAMca iMdriyavALA ane e e iMdriyavALA kema ? iMdriyA tamArI dhArelI ke tamArA mAtApitAe dhArelI tamane maLI nathI. kaheA ke puNyathI maLI che. je driyA meLavI ApanArU' puNya. te puNyane pATu mArIne tame iMdriyAnuM rakSaNa karI che. hIrA, meAtI, seAnA, cAMdI vigere phekI dai chekarA era jhakhe che. chekarAne khyAla na hovAthI kiMmatI vastu kADhI nAkhe che, tevI rIte ApaNe dharma-puNyanI kiMmata samajyA nathI. mAtra cheka kerImAMthI rasa nIkaLI jAya teA paNa chetarAne pakaDI rAkhe che, tevI rIte ApaNe paNa e dazAnA chIe ke chetarAne ja hAlyA karIe chIe. je enA mULa kAraNa dha-puNya te tarapha darakAra rAkhatA nathI. evI rIte driyanA viSayA kAIne meLavelA maLyA che? iMdriyA ane viSayAnA cheDA kayAM? bheAjanamAM tame saMteASavALA che, zarIramAM saMtASavALA che, zarIramAM-bhAjanathI peTa pUrU thayuM eTale khasa-hAtha dharaze! paNa iMdriya ane tenA vicAmAM tamArU ThekANu nathI. iMdriyamAM aTakAva nathI. AkhuM jagata tene ekalAne ApI de teA nA kahevA taiyAra nathI. iMdriyane tenA sAdhanAneA cheDA na hovAthI tenA cheDA AvatA nathI. pANInA mAjAnA IMDA AvatA nathI. jema che|karAnI cakaraDIthI uTheluM mAnu vadhe che kevuM ne cheDe kayAM Ave che? tevI rIte sa`sAra samudramAM kama rAjAe cakaraDI phUMkI che. temAM pahelI IcchA nAnI, cakaraDIthI meAnuM pahelu nAnu, bIjA mATA, anukrame pANIne cheDe meAjAnA cheDA che. evI rIte A AtmAe kAMkarI pheMkI tethI viSaya ne tenA sAdhananI tRSNA, tenA cheDA kayAM ? jiMdagInA cheDe. taLAvamAM utpanna thaelAM 23 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] zrI AgoddhAraka-pravacana-zreNI mojAMne cheDo AvI zakatuM hoya to iMdriyane cheDo lAvI zake. majuM utpanna thayuM te pANIne cheDe cheDe, tevI rIte viSayamAM mAnuM na utpanna thayuM te jiMdagInA cheDe tene cheDe thavAne. viSayothI ajJAta valkalacIrI valakala cIrIne jaMgalamAMthI levA mATe prasannacaMdra vezyAne mekalI. somacaMdra jaMgalamAM gayA che, valakalacIrI jaMgalamAM ucharyA che. mAtA janma sAthe marI gaI che. pote jaMgalI jAnavaranA dUdhathI ucharyo che, tethI jagatamAM bAyaDI je vaga ja jANatA nathI. pelI vezyA pitAne hAtha tenA zarIra para pherave che ne tene hAtha potAnA zarIre pherave che. tyAre te nA kahe che. are! tamAruM zarIra AvuM kemaLa kema? A vezyAnA bhedamAM valakalacIrIne zuM khabara paDe ? amArA AzramanA phaLa khAvAthI zarIra AvuM thAya che, tema valakalacIrIe kahyuM tyAre vezyAe pUchayuM ke tamAre Azrama kayAM che? pitAnA AzramathI jene saMskAra nathI paDyA hatA tene A vezyAnA bhedamAM zuM khabara paDe. valalacIrIne kevA saMskAra paDelA che? phakta mRgalA ane RSipaNAnA. jene RSi ane mRgalA sivAya bIjuM kAMI magajamAM nathI. tethI amArA AzramanA phaLa khAvAthI AvA zarIravALA thAya che. pelI vezyAo luccAIthI kahe che ke ame pitAnA AzramamAM rahIe chIe. valalacIrI pitAnA AzramamAM nathI samajate, e kyAM AvyuM? A bAju pele uDyo, vezyA uThI. sAthe sAthe valakalacIrI cAlyA. evAmAM somacaMdrajIne jaMgalamAM dUrathI AvatA dekhyA, eTale vezyA te zrApanA bhayathI bhAgI gaI. semacaMdranuM dhyAna ja na hatuM. valakalacIrI vezyAne pagale pagale cAlavA lAge. vezyA te bhAgI gaI, paNa rastAmAM eka sArathI rathamAM beTho che, jeDe tenI strI che. jaMgalanA kAraNothI baLadane utAvaLe calAve che. pele valakalacIrI teone he RSio! abhivAdana abhivAdana ! pilAe ratha ubho rAkhe. tene pUchyuM ke he RSio tame kayAM jAo che? Ama mRgalAne deDA cho kema? doDAve che baLadane paNa pelo mRgalA kahe che. rathake dekhyuM ke jaMgalane Si mRgalA sivAya bIjA jAnavarane samajAtuM nathI, tethI kahe che ke-e mRgalA e ja kAmanA che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 110 muM [ 179 pelA sArathIe pUchayuM ke, RSi ! tamAre kyAM javuM che? tene jaNAvyuM ke mAre potAnA Azrame javuM che, tethI pelAe parANe tene rathamAM besADyo. rathamAM beThA pachI vakalacIrI pelI bAyaDIne pUche che keRSi! tame kayA AzramathI AvyA? pilI bAyaDI rathakArane pUche che ke A zuM? A mane RSi kahe che? rathakAra kahe che ke-Ane strI zI cIja ene paNa khyAla nathI. vakalacIrInA vicAromAM A duniyAnA mANaso ke jAnavarane khyAla hoya ja kyAMthI ? kazuM joyuM ja nathI. janmathI jaMgalamAM ja ane RSipaNAmAM ja ucharyA che, jethI viSayomAM ajJAta che. saMsAranA phAMsAmAM sapaDAyA pachI chaTakavuM muzkela che. * saDelA dIkSite haju patita thAya paNa prabhAvita dIkSitane patita thavAne vakhata ja nathI. bALabrahmacAriNInI pavitratAne nahi samajanArA AvuM kahevA taiyAra thAya che. jema koI musalamAna kahe ke A bicArAe mAMsa-dArUne svAda zuM cAkhe ke jiMdagI lagI pareja rAkho che. A to julama thAya che. ema kahe to tame tema karavA deze? je vastu choDavA lAyaka hoya, tene anubhava na thAya, tene anubhava na kare te soe so TakA sAruM che. keI pArasI ke musalamAna mAMsa dArUnI kharAbI samajetA thayA hoya to paNa pAMca TakA choDavA taiyAra nathI. tamArAmAM viSaya-kaSAya kharAba gaNanArA keNa nathI ? tamArA anubhavathI jANI zako cho ke phAM paDyA pachI chaTakavuM ghaNuM muzkela che. viSayakaSAya haju tamane karamanA kaThera vamaLamAM kevA nAkhaze te dhyAnamAM lIdhuM nathI. vimaLa sarovaramAM eka vakhata paNa vamaLa utpanna thayuM te tene pANInA cheDe cheDo AvavAne. evI rIte A jIva AraMbhAdikamAM dorAI gaye te tene cheDe jiMdagIne cheDe ja Ave. tamArA viSayavamaLamAM samyagU cAritrarUpa staMbha ubhuM kare te viSaya kaSAyanA mojAne tenA upara caDavAnI tAkAta nathI, paNa AvA majAmAM sapaDAelA e vicAra karI zakatA nathI. jenI vAMchA huM vAraMvAra karI rahyo chuM evA viSayane sAgaropama-palyopama ke pUvaDa sudhI devatAI ke manuSyanA sukha, viSaye meLavI ApanAra hoya te dharma ane puNya ja che, paNa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI chekarA chetarAne kiMmatI gaNe tevI AMkhAnI kiMmata na kare. rAnI AzAmAM doDe tevA hIrA AdikanI tarapha te doDatA nathI, A jIva AhArAdika tarapha doDyA kare che. laukika dRSTie dharma ane puNyathI iSTa AhAra, ISTa zarIra, iSTa kriyA vigere maLaze. dharmanI kiMmata laukika dRSTie paNa vicAro. hIrA metIne ra'gapaNAthI oLakhavA taiyAra nathI, tejathI oLakhavA taiyAra nathI, tevA hIrAnI uttamatA samajavA mATe tAkAtadAra thAya ja kayAMthI? tevA leAkeAttara STie paNa puNyanI tAkAta samajavA zI rIte taiyAra thaze. mATe laukika dRSTie samajAvIne have te dharmAMne leAkeAttara STie paNa keTalA kiMmatI gaNavA joie e samajayA pachI pelA cAra zrAvakA peAtAne adharmI tarIke jAhera kare che, te kayA vicAro dharAvIne ane dharmAMmAM zuM khAmI che? tenuM svarUpa kevI rIte jaNAvaze te adhikAra agre vartamAna, pravacana 111 muM. bhAdaravA vadI 11 sAmavAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa jaNAvI gayA ke jagatamAM dharma zabda tarIke darekane mAnItA che. manuSya e prakAre prIti dhAraNa kare che. eka zabdanI ne bIjI padArthanI. zabda-padArtha mAM kayAM phera paDe che? te mATe sAMpanA dAkhalA raju karyA hatA. saMpa zabda ghaNA vahAlA che, kusaMpa ubhA karanAra hovA chatAM mADhethI kusa`pathI rAjI chuM ema kahevA keAI pazu taiyAra nathI. kusaMpanI parAkASThA nipajAvanAra hAya, tenA pASaka heAya tevA paNa kusa pamAM rAjI chuM ema khelatA nathI, banne rAjyA, ilAkAo, gAmA, kuTuMba ke yAvat e bhAI A laDatA hAya, paNa pUchIe ke tuM rAjI sa`pamAM ke kusa'pamAM ? te eke paNa pakSa e kahevAnI hiMmata dharI zakatA nathI ke huM teA kusaMpamAM rAjI chu. annene saMpa ja AgaLa karavA che. vAMdhA kayAM Ave che? sapa e prakAre, savanA bhAge sa'pa ke sarvanA rakSaNe sauMpa. saMpa e zabda pAkA Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 111 muM. [ 181 ranAra badhA che, paNa keTalAko sapa kevI rIte mAge che ? savanA bhAge ne keTalAkeA sarvanA rakSaNe. sapane IcchavAvALA anne chatAM eka sanA bhAge ne khIjA satyanA bhAge, keTalAka savanA bhAge satyane, keTalAka satyanA bhAge sapane vegaLA mUke che. vAMDhA paraNelAne palle paDyo ne kahevA lAgyA ke 'tAre ne mAre sahIyArU' te paraNelA kema kabUla kare ? akkala vagaranA zraddhA zUnya zraddhAvALAne kahe ke ApaNe e sarakhA kema nathI, tenA javAkhazuM. Ave ? zraddhAvALAne kabUla karavuM te zraddhAnA bhAge, sanA bhAge, satyanA bhAge paNa sapane rAkhavA tema nahiM svIkA re. jemane sarva satya-zraddhAnI kiMmata na heAya te kabUla kare, paNa je sa'pa zraddhA satyane kiMmatI dhAre te zraddhA satya ane sapanuM rakSaNa karavA sarvenA bhAge paNa kabUla kare che. je vicAra zUnya hoya tene te ema ja lAge ke zraddhA ke sa nA bhAge sapa karavA mAge che te sArA che, tamArA leNadAre ke tamArA deNadArA e nate tamAre ugharANI javuM paDe ke AMkha uMcI thavAnA vakhata na Ave. keAI cIja kAI uThAvI lye te kAie belavuM nahiM. Ama thAya tA koIne kaze kharAba vakhata Ave nahiM. A te kaI sapanI rIti che ke-amArI pAsethI kAI laI jAya ne pAchuM na levA jaIe e kema ane? zraddhAnI satyanI je kiMmata te kiMmata AgaLa saMpa eTaleA kimatI nathI. jene sa`panI kiMmata karatAM zraddhAnI kiMmata che. jee zraddhAhIna hoya, satyanA mArge saMcaravuM ja na hoya tevAne zraddhA hatI kaI ke bhAga ApavA che? dhADa vakhate AMkha kANu kve? jene ghera mAla na hoya tene zu' AMkha pheravavAnI hAya? jenA gharamAM lAkaDAnI khIMTI paNa na heAya tevAne ghera luMTArU cAra Ave teA tene AMkha UMcI karavAnI jarUra zI? jemane zraddhAne chAMTA na hoya evAne sapa zabda AgaLa karavA temAM aDacaNa zI ? zraddhAhInA satyathI khaselA sapanA aNugAM ghaNAM kuMke che. temane zraddhAvALAne ane zraddhAhInane sarakhA karavA che. dunIyAmAM talavAra, aMdUka ne tApAe je nukazAna karyuM nathI te dharme karyuM' che. AvuM te bakavAda karanArA taraphathI sabhaLAya che ke nahi ? tevA lekhe vAMccA che ke nahiM? kAIe sAMbhaLyA che ne vAMcyA che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI AmAM tatva kayuM? tame dharmathI dUra rahe, dharma thI tame dUra thaI jAva te jhaghaDAnI jaDa rahe ja nahiM. hAlanA ItihAsamAM meTAmAM moTI. gaNavI pahelAMnAM patra jemaNe vAMcyA haze temanI jANamAM haze. jhaghaDAnI jaDa zI? jaina zAsanamAM sattA jevI vastu nathI. hisAbe karatI vakhate akalavALAe jaNAvyuM hatuM ke ATalA manuSyanI khUvArI karanArI, ATalA rUpIAnI nukazAna karanArI e badhAne saravALo A laDAInA khUNAmAM samAya che. A laDAI dharmanI hatI ke dhananI ? rUpIyA phrAnsa IMglAMDa eka bAju ane jarmanI osTrIyA eka bAju A laDAI dhamanI ke dhananI A vAta dekhate AMdhaLo, sAMbhaLato ke bahere je dhananA aMge AvI laDAIo dekhe che, sAMbhaLe che. AvuM kahenAra bere ke AMkhe apaMga che ke ahIM kAca udhe che? bahere AMdhaLe nathI. pheTA pADatAM phaTAnA kAcamAM jema nIcuM mAthuM ne palAMThI uce dekhAya che, tema jenA kALajAnI kinAre uMdhI che, tene A dhananI, vyApAranI laDAIe che evuM sUjhatuM nathI ane jApAnanI laDAIo zA mATe te jevuM nathI. mAtra zraddhA nAza karavA mATe sarvasvanA bhege saMpane rAkhavA mAge che. ame suleha karavA taiyAra chIe paNa tame ATaluM choDo. tame samyaga darzana, jJAna ne cAritrane bhega Apa. tamArI zraddhAne pheravo, Agamane abharAIe mUke, cAritrane cUDe pheDe, pachI saMpa karavA taiyAra chIe. saMpanI lAIna e che? zAstra parama vastu ane tyAga haMmezAM AdaravA lAyaka, e siddhAMta karI keI saMpa karavA taiyAra thaye? dunIyAnA daMDIkA paDyA tyAre 45 Agama kabUla paNa dIkSA ane saMghasattAnI vAta judI che. dIkSA je zAstrane parama dayeya, parama mULa viSaya, zAsanane calAvanArane viSaya temAM zAstrakAra mauna sevI rahyA hoya te Akho dastAveja la, te kenI kenI vacce lakhe, enuM nAma ja nathI. pharIyAda koNa kenI upara kare, keraTa hukama nAmuM kayAM kare ? kharI hakIkatane TAMpa uparane dastAveja chatAM lakhI ApanAra ne lakhAvI lenAranuM nAma jemAM na hoya te dastAveja zA kAmane? tyAga dhamane upadeza zuM? tyAga Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 111 muM [ 183 dharma upadezaka upadezyanuM svarUpa na hoya te pilA dastAveja ane AmAM pharaka zuM? saMghasattA upara AvIe. jainazAsanamAM sattA jevI cIja nathI. tamAre gharethI roTalAne TUkaDe le te sattAnI rUe naDiM. sAdhunA jIvana nirvAha jenI upara che, je vagara sAdhupaNuM TakavuM muzkela, evA ghA, muhapattI e paNa tamArI pAsethI sattAnI rUe laI na zakIe. tame tyAga levA mAge, ame upadeza karyo, tame tyAganI pariraNatimAM AvyA chatAM tamArI pAsethI levAnI sattA nathI. IkkArI -bhagavAna pasAya karI sAmAyaka daMDaka uccarAjI. paccakhANa Ape, A vAkayamAM sattAnI gaMdha kaI jago para che? cAhe te sAdhu tarapha ke zrAvaka taraphathI sattAnI gaMdha kaI jago para che. tamArA makAnamAM rahIe, tamane aDacaNa na hoya te paNa ame rajA vagara vadhAre jagyA na laI zakIe. khAlI paDyuM hoya te paNa amArAthI rajA vagara na laI zakAya. zrAvakone aMge vaMdaNAmAM sattA nathI. IcchAmi khamAsamaNe he bhagavAna! tamane vAMdavA IcchuM chuM. sADAtraNa hAthamAM AvavuM te paNa mane avagrahamAM AvavA Adeza Apo. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, ne zrAvikA sivAya saMghamAM kaI vastu nathI. AcAryanI sattAmAM sAdhu kharA ne? sattAmAM nahiM. caturvidha saMghamAM sattA je zabda che ja nahiM? hitabuddhithI karela vidhAna, hukama ke sattA na gaNAya. jyAM sAdhune ke sAvIne sattA nathI, zrAvaka ke zrAvikAne sattA nathI, tyAM sattAno saDo kaI jago para? tame kahI zakaze ke je sattA na hatI te gacchavALAe saMgha bahAra ke tIrtha bahAra zI rIte karyo? bahAra karavuM e sattAnuM kAma. zrAvakoe AjJA laIne karavuM, ene artha baLAtkArathI karAvatA nathI. AjJA levAthI sattA nathI, emanA vacananA AdhAre pravartavuM che. ApaNe mAgelAnA sUcana tarIke Ape che. saMdisahanI AjJA mAgI. mAgelI AjJA ApI, sattA tarIke nahiM. tame hukama mAgI le, sattA tarIke kayAre hoya? jyAre mAgavuM pitAnA hukamathI hoya tyAre. sattAne viSaya e ja ke ATaluM tamAre karavuM ja paDaze. zAstrakAroe vidhi jaNAvyuM ke sAmAyaka levAvALAe Ama elavuM. e sattA tarIke nahiM, paNa A vidhie levAya. A vastu Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ] zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNI mArI pAse heya kasturabhAI mAgaze te daI daIza. AnuM nAma sattA na kahevAya. AvuM dareke karavuM ja joIe. na kare te daMDa daIza. sajajana eka vAta kahe che ke sajajana sAthe AvI rIte bolavuM joIe te sajajanamAM zebhaze. te sajajanane kAyado-rIti, paNa sajajananI sattA nathI. tAbedArI svIkAravI e ane svIkArAvavI e judI vastu che. jaMgalamAM jatAM vaLAvIyA - kahe e pramANe ja cAlIe, vaLAvIyAnA kahevA pramANe paga mUkIe, kahe te rastA choDI daIe, kahe te ja raste jaIe tethI vaLAvIye ApaNI para sattAvALA kahevAya ja nahiM. huM tamAre AdhIna chuM. dhAsozvAsa sivAyanI kriyA tamAre AdhIna rahI karIza, ema kahenArane sArAdika karAvavI, tethI zuM sattA gaNAya? ApaNe herAnagatimAM AvI jaIzuM, lUMTAI jaIzuM. e dayA ke pharajanI khAtara dhamakArIne kahe tethI vaLAvI sattAnI rUe kahe che te sattA gaNAya nahiM. tevI rIte tIrthaMkara jaNAve che ke-tame ame mokSanA musAphara chIe, paNa vAta phakta eka ja che ke mane TheTha sudhIne rasto sUjhe che, tamane sUjhato nathI, mATe Ama Ave, Ama na jaze, ema kahevAnuM tatva eTaluM ja ke tame musApharImAM saphaLa saphara karI zake. saphaLa saphara keNaI che? tIrthakara bhagavAna. mokSa meLave che te A raste cheDe nahiM. mI-vaLAvIye Avyo hoya eka vakhata sucanA kare. bIjI vakhata dabAvIne kahe, trIjI vakhata ADAavaLA na javuM, mArI pAchaLa cAlyA Ave. zuM tethI - tamAre e mAlika che. tame ApattimAM na AvI paDo tethI AcArya mekSanA musAphara sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA e mokSanA musAphara je je jANatA hoya te vaLAvIyApaNuM kare. te uparathI hukamane sthAna nathI. ahIM jana zAsanamAM sattAne hukamane sthAna nathI, tyAre ni-- ne mithyAdaSTine dUra karavAne savAla Ave tyAre tenuM zuM karavuM? tamAre te dekhADavAnA ne cAvavAnA dAMta hAthI peThe judA dekhAya che. tevI rIte ahIM sattAne sthAna nathI. eka bAju agIAra lAkhane bahiSkAra, jamAlIne bahiSkAra, lAkhAne bahiSkAra karanArA zI rIte belI zake ke ame sattA calAvatA nathI. sattA na hoya te bahiSkArane lAhya mUke. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 111 muM. [ 185 tame kAyadAnI bAbatamAM jANatA he te kahe ke phalANAne nAta bahAra mUkIzuM te gunegAra thaIzuM, paNa phalANA sAthe amAre vahevAra na rAkhave temAM gunegAra nathI. vyavahAra na rAkhave te tamArI svataMtratA, bahAra kADhavo te baLAtkAra che. tevI rIte ahIM zuM kahyuM che ke je nindu virodhIo thayA tene aMge ApaNe saMghanI vyakti tarIke kaMI vyavahAra kare nahi. je sAdhune saMgha bahAra kahevAmAM Ave che, je gojhA mAhilane saMgha bahAra karyo. temAM visaMga" nI bAra vAto che. temAM vaMdana na karavuM, AhArapANI na karavA, kathA na karavI. evI bAra vAte tenI sAthe karavI nahi. potAnI pavitratA rAkhavA mATe pote je vyavahAra karate hoya te baMdha kare tene sattAnuM rUpa ApI zakAtuM nathI. A uparathI sAdhu vigere AcArya ke tIrthakara koI paNa zAsanane aMge sattA calAvanArI vyakti nathI. kemake bIjAne sAre mAge lAvavA e pharaja pote samaje che. AvelA je ApaNe bharose rahe to sArAthI kharAba raste na jAya tene udyama karavAnI jarUra che. bhavabhavanuM sudhAranAra evo maphatano upagAra karanAra tene upagAra kema na mAnIe. sAdhunI AkhI sAmAcArI IcchA micchA tahakAra IcchAkAreNa saMdisaha IcchAkArI bhagavAna! vAraMvAra A zuM? IcchakAra ItyAdi A lAgatuM heya te ahIM samajaje ke-eka paNa vAtamAM sattAne seTo zAsanamAM nathI. eka paNa kriyA bese, uThe ke sajajhAya, svAdhyAya dhyAna, hukama mAne temAM paNa sattAno soTo nathI. ahIM zAstro sAMbhaLanArA evA haze chatAM eka bAju sattA nathI, e kabUla karIe te paNa jAti hIna manuSyane baLAtkAre paNa dharma karAvavAne hakaka che. paNa AjJAthI paNa karAvavuM, pahelA mukhya vAta lakSyamAM laI e. jAtivAne mATe IcchiAkAra sivAyanuM bIjuM sthAna ja nathI. jAtihInAmAM AvIe. jAtihInane baLAtkAra e sattAnI seDamAM nahi, paNa IcchAkAranA umarAmAM che. kAraNa jeNe pahelA IrachAkAra karyo che, sarva sAvadhane tyAga karyo che. AMkhanA halana-calana sivAya badhuM gurune soMpI dIdhuM che, evAne mArga na sUjhe te dabANa karUM tethI te sattAnI soDamAM nathI, paNa IcchAkAranA UMmarAnuM che. e aNasamajathI avaLe raste utarI 24 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI jAya tevAne hukamathI dAbIne kahIe. te IcchakAranA uMmaramAM che. Agama eka bAju kabUla karavA che, bIjI bAju dIkSA AgamamAM hetI ja nathI. saMghanI sattA uDADI melavI che. e lakhanAranI kiMmata zI? dastAveja kabUla paNa ImArata kabUla na thAya teA lAkhanA dastAveja zuM kAmanA ? temAMthI eka ja nahiM pachI rahyuM zuM? tevI rIte ahIM 45 Agama kabUla, paMcAMgI kabUla, paNa dIkSA ne saMgha svarUpa ene AdhAre nahiM teA pachI temAM zuM rahevAnu? eka paNa cIja 45 AgamamAM rahevA nahIM pAme, chatAM sulehanA amaladAra tarIke potAne bahAra pADe che. zraddhA che nahiM tethI bheAga ApavA nathI, evA zraddhA ke satyanI kiMmata nahiM samajanAre sapa zabda pAkAre emAM ane zu javAnuM che. satyanI ane sazAsananI kiMmata che te sa pa zabdanA svarUpane pIchANaze. sAcI mAtA kainA niya banazaratI sa`pa raju karI zake nahiM. kALajA vagaranA hoya tene mInazaratI saMpa zabda karanArA sArA lAge, paNa zraddhA-satyanI kiMmata gaNavAvALAnI zaratavALA sapa na game. sapa zabda ATalA pyArA thai garcA che ke kALajAnA kapAelA taraphathI zraddhAvALAne sahana karavuM paDe che. UMcA khelavAvALA AramAna mAnA jevA che. sumatinAtha garbhamAM hatA, te vakhate eka zeThIyAne e strIo hatI. ekanA taratanA janmelA chekarA oramAna mAe pALavA lIdheA ne te pote ja sAcave che. jenA cheAkA che te vicAre che ke-eka ja gharamAM chIe mATe bhale te pALe karAnA svabhAva che ke-jaNanArIne jIve nahiM paNa pALanArIne palle paDavAvALA hAya che. tamAre tyAM ghATa sAthe je cheAkarA paricayamAM Ave che tene ghATaNa kahe te senAnu. mA mAsI kahe tenI kiMmata nathI. A cheAkarAne eramAna mAe ucheryA tethI ene ja mA gaNe che. ene kAI vakhata khelavuM paDayuM, tyAre pelI AramAna mA kahe che ke chekaro mAA che. mATe huM gharanI mAlika chuM. tethI vahIvaTadAra tarIke mArA ja hakka rahe. sagI mA keraTane jaNAve che ke-cheAkare mAre che mATe vahIvaTadAra tarIke sattA mane maLavI joie. eramAna mA chekarA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 111 muM [ 187 mArA kahe che. ane laDyA. kaI khAIe cheAkA jaNyA tenA patto ze!? have AjakAla vAdI prativAdInuM nasIkha ke tene nyAya sAkSI upara AdhAra rAkhe che. eka bAjunA vakIla nahIM chAjatI dalIlA rajI kare. sAmA dalIla tADI na zake. te jaja e raste utare, AjakAla vacananI bahAdUrI para nyAya laTakelA che. nyAyAdhIzanA magajanA jhaLakeleA nyAya nathI. prAcIna kALamAM eka nyAyamAM anyAya thAya te peAtAnA jIva gayA samajatA, AthI AkhuM rAjama`DaLa ciMtAmAM paDayuM. AmAM satya kaI rIte tAravavuM. sabhA hAla turata uDI gai. sabhAmAMthI uThavuM sahelu hatu, paNa cittamAM cAkakhA nyAya besADavA ghaNA muzkela che. rAjA janAnAmAM gayA tyAM paNa japa na vaLyA. kharo nyAya karatAM ja lAka tAme rahe ne jo nyAya vakhate mADhu pAchuM pherave te tenA a ze? rANIe zeAkanuM kAraNa pUchyuM, rAjAe badhA khUlAsA karyA. rAjA nyAya levAmAM kevI khatavALA haze te vicAro. rANIne pUchavAnA vakhata Ave che, tene rAjA uttara de che. AvI rIte nyAya cukavavAne AvyA che, temAM keAInI buddhi sUjhatI nathI. rANInA udaramAM sumatinAthajI-gamAM AvyA che. mahAra udyAnamAM pote azAkavRkSanI nIce eDI che. mArA peTamAM garbha che. gheADA vakhatamAM janma ApIza ne chokarA mATA thaze eTale nyAya karaze tyAM sudhI banne ekamate vahIvaTa karA. AvI rIte rANIe kahyuM. A tA kukaDA nacAvavA cATaluM dharyuM, jenA chekarA Thare te gharanI mAlIka, sAcI mAne eTaluM nukazAna, khATI mAne eTaleA phAyadA. eTalI teA muddata maLI. khATI mA meTethI melI ke kharAkhara. tarata ja rANIe ganA prabhAve kahI dIdhuM ke sAcI mA teA pelI eDI e. tevI rIte ahIM khInazaratI sa`panA nAma pAkAranArA eka ja dekhe ke zAsanane jeTalA ghA paDyo teTalA kharA. ApaNI kaI zraddhA, satya ke zAsana javAnu che. ApaNe te pAdaLA paDaze te dhULa paNa leze, sa*pa zabdanA nAme sekaDo kheleA ramAya che tenuM kAraNa saMpa zabdanI jagatamAM kiMmata thaI rahI che, paTTAnI kiMmata karanArA vIrala che. akkalanA AMdhaLA pAse sarUpa zabdanI kiMmata na hoya, paNa akkalabAjo pAse sapa padArthInI kiMmata hoya che. kusapa tame karavA mAgeA che ke Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI e karavA mAge che? zraddhA khaseDavAnI mahenata keNa karI rahyA che? padArtha para prIti ane zabda para prIti A judI vastu che. avivakInI daSTimAM sArA saratI saMpane cAhanArA dharma zabdane sAro gaNanArA ne eka saratI dharma cAhanArA kharAba lAge che tyAre eka bInazaratI dharma cAhanArA ane dharma kahevaDAvavA mAtrathI dhama doravAI javAnA nathI. sAcuM svarUpa ane rIti jANa pachI dharma AdarIe. bInazaratI paNa amAre to dharma joIe, AgaLa pAchaLa kaMI jevuM nahi, tuM dUdha zaratI mAge che ke bInazaratI. bInazaratI dUdha levAvAvALAne AkaDA ke thorIyAnuM dUdha levAmAM nA kahevAno vakhata ja nathI. gAya, bheMsa, bakarI ke AkaDA thorIyAnA badhA dUdha ekaThA karI Ape te tAre te levAnA ja che. je mApIne saMcA vaDe joine dUdha levAnI zarata karaze te AkaDA ke zerIyAnuM te nahIM le, paNa bakarInuM nAkheluM paNa nahIM le. dUdha AvuM hoya to ja levuM. evI rIte ahIM dharma zabdanI pratipattivALA te bInazaratI dUdha sarakhA, je dharma padArtha para prIti rAkhanArA zaratI dUdhanI peThe sAcA padArthane vaLagI cAlanArA che. zAhukAranA ghera pAInA hIsAba mATe zera tela baLe, tene nAmuM zAhukArInI zarate che ane zraddhA saDelAne ghera seniyAne phera hoya te lakhAva-vaTAva khAte. saDelAne ghera senaiyAnA pharakamAM vakhata levAno nathI. zAhukArane ghera savAkAnA pharakamAM zera dIvela bALe che. bInazaratI saM5vALAne, dharmavALAne dhama padArtha para prIti nathI. A uparathI eka vAta nakkI karI zakyA ke-zabda para AkhA jagatane prIti che. padArtha para prIti keNa karI zake? je zraddhA, satya ane zAsana e zarate dharma aMgIkAra karanArA hoya che. A uparathI dharmanI kiMmata samajavA mAgIe te dharma nAmathI nahIM paNa zraddhA, satya ane zAsana e traNanA kiMmatIpaNuM upara dharmanI kiMmata samajavAnI che. konuM dUdha ane kayuM dudha e upara dUdhanI kiMmata che. A jaga para zaMkA thaze kedharma roja pokAre che te jarUrI che, paNa dharmanuM jarUrIpaNuM te sAbIta kare. e te siddha vastu che. tene sAbIta karavAnI zI jarUra che, paNa kharekhara siddhapaNuM to rama-rAmAnuM che. dharmamAM siddhapaNuM gaLAmAMthI Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 112 muM [ 189 moM sudhInuM che, paNa ThaMDInuM nathI. amAruM aMtaHkaraNa emAM joDAeluM nathI, mATe dharmanI kiMmata kevI rIte sAbIta karavI e adhikAra agre vartamAna. pravacana 112 muM. bhAdaravA vadI 12 maMgaLavAra dhamane gheDA sara mAnyo. zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke-A jIve anatI vakhata dharmakaraNa karI, dezavirati ane sarvavirati karI, paNa te sarva hIrAnI jamInamAM baMdhAelI gAyanI mAphaka nakAmI samajavI. hIrA, motI, seniyA ke rUpIA jaDelI jamInamAM gAyane bAMdhelI che, tene mATI para bAMdhI hoya temAM ne AmAM pharaka karyo? tene keI jAtane pharaka nathI. dunIyAdArImAM vepAra rojagAra mATe khAvuM-pIvuM te A bhavanA sukha mATe karyuM, dharma karyo te mAtra parabhavanA sukha mATe. cAhe AhAra zarIra iMdriye tenA viSaya ke sAdhana mATe dharma karyo hoya A pAMca mATe karelo dharma kyA rUpe karyo? A lokanI sthiti pramANe ja karyo. kAlAMtare phaLa icchayuM ghaNa IcchayuM zuM? enuM e ja. leNadAra lAMbI mudate hajAra rUpIA heyane vasUla na thAya te mahinAnuM kAMdhu karIne ce. lAkha hoya te be-cAra mahinAnuM kAMdhu karIne tye. tethI devAdAra kaMI cikakho theye nahi. tene te mudate mudate paNa badhA bhaye ja chUTavAnuM. tevI rIte ghAMcI, mocInAM rojanAM kAMdhA, te roja ne roja devAnAM. zAhakArI mudatanA kAMdhA te jema tatkALanAM sukhone ghAMcI, mecInAM kAMdhA te paNa tevA ja. paralokanA devAdikanA sukha Icche te zAhukAranA kAMdhA, paNa devAmAMthI chUTyo nahiM. tema A jIva AtmAnA gharamAM AvyuM nahiM, devatAdika thayo paNa AtmAnA gharamAM to peThe ja nahiM. dharmanI kiMmata magajamAM ANuM nahiM. dunIyAdArInuM kiMmatIpaNuM ApyuM. dhamane paNa ghoDo banAvyuM. eka jago parathI bIje jago para javA mATe jema gheDa joIe, tema eka sukhathI bIjA Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI sukhamAM javA mATe dharma eka ghoDe, kAraNa--haju dhamanI kiMmata magajamAM vasI nathI, viSaye kiMmatI lAgavAthI dharmathI paNa meLavavA zuM mAMgyuM? viSe. jenAthI je meLavavA mAgIe tethI meLavavA lAyaka cIja kiMmatI gaNavI paDe. dharmathI duniyAdArInA viSaye meLavavA lAgyA. A bhavane vepAra viSaye meLavavA mATe hate. dharmane vepAra paNa viSaye meLavavA mATe ja karyo. vadhAre kAlAMtare meLavavAnuM rAkhyuM. A lekanA kAmathI tatkALa cheDe lAbha meLavAya. paugalika icchAe dharma karavA karatAM A lekane karma karanAra vadhAre sAre. padgalika IrachAe dharma karavA karatAM A lekanI IcchAe kama karanAre sAro gaNAya. A lekane prayatna karanAra alpa viSaye meLave eTale ene baMdhana ghaNuM ja ochuM. dharma karI viSaye meLave tene sAgarepama-pApamanA sukha. viSaye maLe te elAmAMthI cUlAmAM paDyo. ke bIjuM kaMI? ahIM dhana mATe vepAra karyo. pAMca pacIsa hajAra AvyA ke pAMca lAkha AvyA teTaluM ja baMdhana. dharma karyo ne devaleka gaye tenI jaghanya Rddhi keTalI? anala tiya bhaka sarakhA devatA dhAre te gAmegAmanAM nidhAna ekaThAM kare. tIrthakarane janmAdi prasaMge dATelAM, rastAmAM, cokamAM ke nagara-nigamamAM dareka jagAe rahelA nidhAne lAvI lAvIne ahIM ekaThAM kare che. tatva e che ke-nAnAmAM nAne devatA hoya tenI pAse paNa Rddhine pAra nathI. ahIM pacAsa lAkhanuM baMdhana hatuM, tyAM abajonuM baMdhana. te elAmAMthI cUlAmAM gaye ke bIjuM kaMI? tyAM babe hajAra varasa te eka nATakamAM nIkaLI jAya. . ahIM kSaNika vakhata sukha bhagavate te strIone aMge-pAMca idrinA viSane aMge, devatAne te vidyamAna trAddhi, devAMganAo paNa vidyamAna, kriya labdhithI svayaM vikuve. ahIM karatAM tyAM vadhAre samRddhi tethI paNa vadhAre baMdhana che. devatAo vidyamAna na maLe te kRtrima ubhuM kare. vaikriya-zaktivALA che. ATha devIo hoya ne aDhAra joIe te labdhithI karI le. devatAne eTalI hada sudhInI tAkAta che ke AkhA jabUdvIpane vekiyadevethI bharI de. vidyamAnathI vadhAre phasAvAnuM che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 112 muM [ 191 enI IcchAone vicArIe te kaMI patto ja nathI. mokSa ghareNe mayA sivAya devaloka maLatuM nathI. je devalokanI IcchAe dhama karI rahyA che temane mATe A jaNAvyuM. je devalokanI IcchAe dharma nathI karatAM temaNe paNa dhyAnamAM rAkhavAnuM ke devaleka keNa le? mokSa gIre-ghareNe mUke te devaloka le? cAhe jevo makSa tarapha dhasele hoya chatAM mokSa ghareNe melyA sivAya devaleka maLato nathI. vastu nAza na pAme, varatu mAlikImAMthI khasI na jAya, paNa ghareNe melelI vastu jyAM sudhI rakama vALIe nahIM tyAM sudhI tene hAtha aDADAya nahi. cAhe te kaThe ke ghara ghareNe melyuM hoya ne tenI ApaNe jarUra hoya to hAtha kayAre aDADAya? jyAre rakama bharI daIe tyAre hAtha aDADavAnI sattA che. tevI rIte mokSanA arthI mokSane mAge caDhelA mokSa sivAya bIjuM sAdhya nahiM gaNanArA phaLane viSe vAvathaLe gadde varaNe "jhaLapTe A tyAgamaya jainazAsana artha, paramArtha, e sivAya AkhuM jagata anartha. AvI dhAraNAvALA anartha dhArIne jeoe dunIyA choDI dIdhI, cheDIne paNa mana mAMkaDAne kabajAmAM lIdhuM, vItarAga dazAmAM AvyuM, AnAthI mekSe pravatelo bIje ke gaNavo? AtmAnI aMdara rAgadveSano je saDo thaI gayo che, tene sudhArI le te mahAtmA agIArame guNaThANe caDelo te paNa kALa karIne anuttaramAM jAya. tetrIsa sAgaropama sudhI mokSa gharANe mUkyo, kAraNa ke A lokanI IcchAvALA che, je mokSamArga tarapha IcchAvALA nathI, je mokSane mAnanArA te mATe ja tyAga karanArA ane manane kabaje karanArA, tevA mahApurU devaloka pAme te vakhate mokSa gharANe mele che. ghareNe mUkelI cIja hakkanI khAtara eka dahADo paheravA mAgo te Ape nahi. maherabAnIthI Ape te judI vAta che. tevI rIte A devaka letI vakhate mokSa mArga ghareNe mUkavAmAM AvyuM che. samyakatva pAmyA pachI manuSyane aMtamuhUrtAnuM kAma. te kAma devatAothI 33 sAgarepame paNa bane nahiM. je tame aMtamuhUrtamAM banAvata te tyAM devalakamAM 33 sAgaropame paNa bane nahiM. samyaktva pAmyA pachI nava palyopama jeTalI sthiti ochI thAya te dezavirati pAme, e sthiti Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI kApavAmAM jIvane aMtarmuhUttathI vadhAre TAima na joie. aMtarmuhUttamAM paNa karI zake. are jAnavaranA jIva paNa aMtarmuhUtta mAM kare. te 33 sAgare pamavALA devatAethI karI zakAya nahi.. dezivatinI pahelAM ceAthA guNuThANAmAM 33 sAgaropama devatAne paDyA rahevAnuM. meAkSamA ghareNuM na meLyeA hate tA 33 sAgaropamanA kALa sudhI te dazAmAM aviratimAM rahevuM paDate kharU? devabhavamAM nava paklyApamanI sthiti tADI zakAtI nathI. ahIM zaMkA karI ke-samyaktva ne dezaviratine cheTuM te nava paklyApama, tA je karamanI sthiti khapAvatAM samyaktva maLe teA nava palyApama vadhAre khapAve. dezivarita ane samyaktva vacce cheTu' te nava palyApamanu', te manuSya ke jAnavara hAya teA paNa kAcI e ghaDImAM-aMtarmuhUrtamAM teADe, paNa devatA thaelA nava patyeApamanuM cheTuM 330 kaDAkADa palyApame paNa teADe nahi. anuttaranI 33 sAgaropamanI sthiti che. dasa kADAkeADI pApame eka sAgarApama thAya, eTale 33 sAgaropama 330 kADAkADa palyApame thAya. eka vakhata nava palcApamanI sthiti truTI jAya te! dezivarati maLI jAya. cAhe jeTalI UMcA bhAvanI ApaNI pAse ek hAya, khajAramAM bhAva paNa sArA Ave, chatAM ghareNe melelI cIja na cheDAvIe tyAM lagI kaI paNa karI zakIe nAha, tevI rIte mekSanA mAga devatApaNuM letAM ghareNe melyA che, tethI 330 kADAkADa palyApame nava palyApama jeTaleA paNa pheraphAra thatA nathI. eka baMgalA ghareNe mUkayA tenA upara rUpIA lIdhA che. maMgaleA evA che ke jeTaluM bhADu Ave teTalu rIperIMga karI kharacavuM paDe, te rakamamAM zu vaLe vyAja ane rIperIMga karatAM adhika rakama Ave te mULamAM jame thAya ne? tema tame paNa evuM ja gIrA mUkayu che ke Avaka jeTaluM rIperIMga kAma karavuM ja paDe. e makAna te rakama dIdhAM ja chUTe. tevI rIte ahIM je karmanI sthiti cAthe guThANe che, temAM palyApama bhAgave ne navuM palyApama AMdhe. jeTaluM bhAgave teTalu bAMdhe, paNa nava palyApama AchA thavAnA vakhata 330 kADAkADa palyApama Ave nahi. mAtra nava palyeA. pame khapAvavuM che, te cupacApa besI rahe te nava paDyeApamamAM khapI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 112 suM [ 193 jAya, paNa ahIM sthiti evI che ke jevuM bhogave tevuM ja AMdhe. bhADuM Ave te rIperIMgamAM jAya. jeTaleA kALa jyAM AgaLa bhAgavI ce teTaluM ja navuM bAMdhe, eTale hatA tyAM ne tyAM ja. A badhI vAta peAtAnA AtmAnA mATe dareke vicAravI. mAthu phADI zIrA khAvA sara' sasAranuM sukha peAtAnA AtmAthI vicAravuM ke- kharekhara vAnI beDI hoya agara na kapAya evI kheDI hoya te devaleAka. A jIvane meAkSamAga mAM evI eDI che ke kapAya nahi', peAcI thAya nahiM, ghaTe nahi ne vacamAM kei paNa upAya cAle nahi. A vicArazA te samyaktvanI bhAvanAne khyAla Avaze. duHa pica mannarU vIra pIro cAhe teA rAjApaNAnAM, iMdrapaNAnAM ke devatApaNAnA sukha hoya paNa samyaktvavALA duHkha ja mAne. samyaphALAee peAtAnA AtmAne aMge dunIyAdArInAM sukhA duHkharUpa mAnavA, eTaluM ja nahiM paNa tene khATA samajI cheADI devAM joI e. pahelAM te cAlu sukhA duHkharUpa nathI lAgyA, teA pachI A pagathIe kevI rIte caDavAnA? jene A kSaNika-sukhA-duHkhamaya sukhA, mAthuM phADIne zIza khAvAnA sukhA, rAta-divasa ciMtAnI citAmAM jalIe chIe, ciMtAmAM aLI jaie tyAre sukha meLavIe chIe ne bhaviSyamAM duHkha karanArA evA viSayAmAM hajI A jIvane duHkha buddhi AvatI nathI. duHkhathI thanArA, duHkha denArA evA viSayamAM duHkhabuddhi thatI nathI, te tene mAthu phADIne zIrA khAvA jevuM A sukha mAnavuM e zuM khATu che ? devatAne, iMdrone ke rAjAne sukha pedA kareluM paDayuM che. ApaNe navuM pedA karIne bhAgavavuM che. e rUpIA meLavavA badale kai dazA bhogavavI paDe che ? kAI dukAnadArane tyAM kAI gharAka mAla levA AvyeA. mAla khatAnyA, bhAva kahyo, gharAkane bhAva kahyo temAM zraddhA nathI, tethI kahe che kezeThajI sAcu khAlA, jyAM kAI kALI-nALI jevA gharAka kahe che kezeThajI sAcu khele ! tyAre pelA khelyA, te zuM kahyuM? zuM huM jITu AlyA hatA? ema kahe che chatAM evI samatA Ave che ke, peleA gharAka dukAna para jUThA karAve che chatAM kevA vinayavALA banI e paisAnI Avaka mATe paNa nIcuM mAthuM karI samajAve che. e paisA meLa 25 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI vavA che. vicAra AvI rIte mahAkaTe atyaMta sahana karIne bIjAnI gulAmI karIne maherabAnI meLavIne jyAre tamAre viSayo meLavavA che. te kaho ke mAthuM pheDI zIre khAve che ne temAM lAlA gaNAvuM che. devalokamAM pedA karavAnI mahenata nathI. devatAne devatA thayA pachI sAhebI meLavavAnI nathI. ApaNe loke duHkhathI ja meLavavAnA ne bhogavatI vakhata paNa duHkharUpa tamArA viSaye tamArI zArIrika sthitine keTale ghA kare che? evA ghavAtApaNAnI sAthe je viSaye meLavavA te duHkha, pachI paNa duHkha ne AgaLa paNa duHkha. khAdhAnI pAchaLa ajIraNane dekhatA chatAM pachI paNa AMdhaLApaNuM. evI rIte ekeeka viSaye pAchaLa duHkha. je duHkhathI meLave che, duHkhathI bhagave che tenI pAchaLa paNa duHkha ja che, te evA viSayone duHkharUpa mAnatA cUMka kema Ave che? tAva kema caDe che? devatAnA mukhamAMthI zI rIte chaTazo? te pachI je devatAI viSe jemAM pahelAM duHkha nathI ane kamAvA javuM paDatuM nathI, tema ja viSaya vakhate paNa duHkha nathI. kAraNa ke, vaikriya zarIra che. bhAvine aMge tamAre nava nava lAkha jIvonI eka viSayamAM hiMsA, te paNa ene nathI. tethI bhaviSyamAM duHkha nathI. tenA viSaye duHkhathI utpanna thavAvALA nathI, ane bhaviSyamAM tevA duHkho utpanna karanArA nathI; ApaNe viSayane duHkharUpa gaNavA taiyAra nathI, choDavA paDe te chetarAvAnuM lAge che ne AtmAne chetarAye mAne che. keI be mANasa ApasamAM pauSadha, caturthavrata saMbaMdhI vAta kare che. vAtamAM pauSadhane niyama AvI jAya te zeka karI che. huM karUM tema tAre karavuM. bIje vicAre che ke e baMdhaNImAM huM AvI jauM te? e zuM? mAre cothuM vrata levuM che ne joDevALAne levuM paDe te ThagAyA-chetarAyA-phasAyA mAne. duHkhathI utpanna thanArUM duHkhane pariNAme paNa duHkha, te viSaye chUTe te temAM ThagAyA gaNe che, te devatAnAM vagara duHkhe thanArA, dukhe mizrita nahiM ne AgaLa tevA duHkhone nahi utpanna karanArAM, tevA sukhone viSe duHkhabuddhi Avaze kayAre? hIrAjanya duHkha samajavuM. pariNAmajanya te che ja. 5-10-25 ke Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 112 muM | 195 seA varasanA dunIyAnA sukhamAM sapaDAI jAva che te sAgaropamAnA sukhamAMthI zI rIte nIkaLavAnA? 5-25 yAvat sA varasanuM sukha tene duHkharUpa mAnavA taiyAra nathI, cheDavAnI tAkAta che chatAM choDatAM nathI, tA sAgara|pamanAM sukhane zI rIte cheADavA taiyAra thavAnA ? jyAM sudhI dunIyAnA sukhane sukharUpa gaNyuM che, duHkharUpa gaNyuM nathI, tyAM sudhI samyaktvanI saMveganI dazA AvavAnI nathI. devatA ke rAjAnA bhavane kayAre duHkharUpa mAnavAnA ? jemAM hetu svarUpa ne phaLa traNemAM duHkha raheluM che, dekhA che. chatAM duHkharUpa mAnavA taiyAra nathI, tA pachI jenA hetu AdimAM duHkha raheluM nathI tevAne duHkharUpa mAnavA kevI rIte tayAra thavAnA? tethI samyaktvanuM svarUpa sa Mvega, samyaktvavALA badhA thavA mAgIe chIe, paNa samyaktvanuM svarUpa vicArajo. rAjA ane devatAnA sukhA paNa duHkharUpa ja mAnavA paDaze. te sivAya samyaktva bahu dUra che. sArA zabdo badhAne game che, paNa sArA vanathI AvelA sArA zabdo ze|bhA denArA che. daridra manuSyane kAI rAjA sAheba kahI de te ene kharA artha zuM thAya ? phakta mazkarI ke tene cIDavavAnuM sthAna. tevI rIte ApaNe paNa jyAM sudhI A leAkanA duHkhahetu vigerevALA viSayAthI virAma pAmyA nathI, te devatAi du:khahetu vigerethI rahita evA viSayAne duHkharUpa kayAre dhAravAnA ? jyAM sudhI e dhAraNA thAya nahiM tyAM sudhI ApaNane bIjA samakIti mAne teA daridrane rAjA kahevA jevuM che. daridra mUkha hoya tene ja rAjA kahevAya. tevI rIte ApaNe A sukhAthI kaTALIe nahiM, iMdra rAjA cakravartinA sukhathI kaMTALA na Ave tyAM sudhI sAcAM samyaktva nathI. A kSaNika sukhanA sapATAmAMthI nIkaLavuM nathI ne vAtA mATI mATI karavI che ke-IMdrAdikanuM sukha maLe teA paNa ApaNe nathI joItuM. e tA phakta prasaga maLye nathI, prasaMga maLaze te vakhata zI sthiti thaze? atyAre viSayAnA vegathI khaseDI zakatA nathI, tA te devatAnA viSaye vakhate tame zuM karavAnA ? snehI devatAo ahiM kema AvatA nathI? A ja vAta kalikALanA svabhAvane lIdhe zakAmAM gAthA khAnArA samaje teA khulAsA thaI jAya. ahIM AgaLanA bairAgI kevA ? vi Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zrI banA vairAgI, vartamAnanA nahIM. atyAre maLyuM te chUTatuM nathI. ahIM choDavAnI Teva na paDI te tyAM maLyuM ke phasAyA ja samajavAM. ahIM dharmiSTa paNa kALa karI devAmAM jAya paNa pachI ahIM meM paNa pheravate nathI. ATalA badhA che ATalA badhA dharmiSTo kALa karI devaloke jAya, pachI kaI dekhAtuM kema nathI? e vartamAnanA vairAgI nahiM, bhaviSyanI vairAgyanI vAta e Dhaga. vartamAnanA virAgyavALAne bhavidhyane verAgya TakI zake, vartamAnamAM te vairAgya rAkhavo ja nathI. devalekamAM utpanna thaelo devatA mukhyatAe manuSyalokamAM javAnI vAta kare nahiM. kAraNa ke A manuSyanI maLamutaranI gaMdha, manuSyanA zvAsanI gaMdha e tamane jema mutaraDI pAse, jAjarU pAse gaMdha lAge tevI rIte pAMcaso jojana sudhI devatAne gaMdha kharAba lAge pachI Aveja kayAMthI? tame kayAM tIvra satkarma karyA che? tame kayA dezaviratimAM dila pIgaLAvanArA thayA ke, devatA cAra pAMcaso je jananI gaMdha veThIne tamArI pAse Ave ? e devatAI zarIramAM utpanna thaelA evuM kayuM tamArU zIyaLa cAritra ke AkarSaNa ke te gaMdha sahana karIne paNa tamArI pAse Ave? saMta davenA devatAI rAga te rAga saMkamI jAya. devAMganAthI sAmAjika AbhigikathI saMgamAM DUbI jAya. jene lIdhe karelo vicAra hoya te paNa cAlyA ja jAya. ahIM devamaMdiramAM he, upAzrayamAM che tyAM dila kayAM cUMTe che? ane ghera jAva tyAM kaladArane khanakhanATa najaramAM Ave che, bAyaDInA jhaNajhaNATa dhyAnamAM Ave che, raImAM mevA miSTAnna dekhe te vakhate ahIMnI asara keTalI rAkhe che? jene bhavodadhithI tAranAra gaNe che, je dharmane mokSa padavIe laI janAro gaNo cho, A dharma bacAvanAra che tevuM te vakhate kayA khUNAmAM rahe che? AraMbhAdikanA majAmAM utarI jAya te vakhate ahIMnA dharma saMskAro-vicAro kayA che? dharmanA ciMtAmaNI sarakhA vicAro te samaye vahI jAya che, te eka mutaranI kothaLI ne vijhAnI thelIo pAse AvavA te to IMdrANIonI AgaLa sukhe kIDA karatA hoya temane A kayAMthI Take? nathI devatAne kAMI tamArI pAsethI levuM, nathI kAMI devatAnuM kAma tamArA sivAya aTakavAnuM, te te devatA mahine lAta Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 112 muM [ 197 mArI pa00 jojananI gaMdha veThI tamArI pAse zuM kAma Ave? phakta dharama pAkA hAya tA ja devatA Ave ? du:khathI thavAvALA duHkhamaya, duHkha denArA evA viSA taraphathI citta jhakhakI uDatuM nathI tA devatAI viSaceAthI citta zI rIte camakavAnuM-vairAgya pAmavAnuM ? samakita badhAne joIe che, paNa dhyAna rAkhajo ke duHkha-hetu-svarUpaphaLavALA-evA viSayethI vairAgya nahIM Ave tyAM sudhI devatAI viSaya parathI vairAgya AvavA muzkela che, tyAM sudhI samyaktva cheTuM che. arihaMtanA dastAvejamAM sahI karavI muzkela che. samyaktva tamane maLI jAya temAM zAstrakArane IrSyA nathI. samyakRtva muzkelInI cIja che. kai muzkelI? arihaMtadeva, zuddha sAdhu gurU ne arihaMte kahelA ja dharma. A traNa ja sAra, khAkI badhuM anartha, lAvavAmAM muzkelI nathI. deve dunIyAne duHkharUpa gaNI e aMdara AvavuM muzkela che. deve je hisAkha karyA te hisAba kabUla karavA muzkela che. hAtha joDavA, pUjA karavI, caMdananuM tilaka karavuM e muzkela nathI. deve kareleA dastAveja e dastAvejamAM sahI karavI e muzkela che. cAre gati duHkharUpa che. A dastAveja karelA che. have emAM sahI thAya che ? (sabhAmAMthI) sAthIo e sahI che ne? lagIra AtmAne pUche ke sahI karI che ? e sAthIyA cAra gatinA duHkhane chedanArI che ema aMtaHkaraNathI mAnyuM che? A saMsAramAM dekhItuM sukha tene du:kha mAnanArA thayA ? mane sArU lAgyuM te rAkhI mUke te mane kharAkha lAgyuM tene chedI nAkhe evI zaratI sahI che. cAra timAM je duHkha che tenA nAza kare paNa kroDa rUpIA e kreDa gumaDAM che te cheDAvI de, khAyaDIe paNa gaLAnI sAMkaLa, Ama uMcuM mAthuM karIe te paNa muMjhavI nAkhe, sAMkaLa cheADyA vagara khasIe teA hAthe marIe. purUSane age strI, tema strIne aMge purUSa gaLAnI sAMkaLa. tenA AMkaDA cheADyA vagara chaTakavA jaie tA mAta. tA tIrthaMkara pAse e mAgaNI karI ke--A khAyaDI, chekarA, hATa, havelI, dhana mAla, milakatathI kayAre chUTu ? tema sAthIe pUre tyAre vicAyuM` ? e dekhItA duHkhA mahA sukhanuM kAraNa, sukha teA saLagatA dAvA Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNuM. = = naLa che, e dhAraNa karI? cAra gatithI choDa tene artha dhana che. tethI vadhAre maLe, bAyaDI maLI che te karatAM vadhAre maLe, AvI saratI sahI karI ane samyaktvanA svAmI zI rIte bane? mATe devatAnA dastAvejamAM bInazaratI sahI karo tyAre vItarAgadevane mAnanArA thayA gaNAo. gurU muMDIyA thayA, bAyaDI vigere cheDayuM tethI gara mAnyA. kalpanA karI ke huM phAMsInA lAkaDe laTakI rahyo chuM, peTamAM dukhe tyAre ke tAva Ave tyAre dunIyA e duHkharUpa, te sivAya mAla, miSTAnna jamatAM dunIyA duHkharUpa gaNI? hAthamAM aMgArA hAya. te vakhate camake che tema piLI khAtAM hAtha kayAre camakyo? deva, gurU zAnA mATe mAnyA? vyavahArathI agara Avate bhave devalekanA sukha maLe, durgatie na jaIe, gurUe gekhAvyuM te gaLAmAM rAkhyuM che? kALajAmAM rAkhavAnuM te dUra rahyuM, paNa te gekhyA te kare jinezvare kahela dharma mAnIe paNa te Azrava-baMdha choDavA, saMvara-nirjarA. AdaravA te sivAya bIjuM kaMI che? Ajhava sarvathA kavaca saMva Azrava karmabaMdhanA kAraNa te sarvathA cheDavA lAyaka, saMvara sarvathA AdaraNIya e keTaluM dhyAnamAM lIdhuM? samyaktva joIe che badhAne paNa samyaktvavALA thavuM nathI. Rddhi rAkhavI nathI ne rAjA kahevaDAvavuM che. bIrabala pAse eka brAhmaNa AvyuM ne kahevA lAgyo ke, ATalAM zAstra bhaNyAM chatAM mane koI paMDita kahetuM nathI. bIrabala kahe ke huM. tane paMDita kahevaDAvuM, tane paMDita sivAya keI bolAve ja nahi-ema. bIrabale kahyuM, paNa mane tuM zuM ApIza. paMDite kahyuM ke pAMca rUpIA ApIza. bIrabale 500 rUpI A lIdhA ne kahyuM ke-je eka mahine te paMDita che evuM na thAya te mATe je tuM kahe te sajA khamavI. pachI samajAvyuM ke-tane paMDita kahe tene tuM mAravA jaje, gALo deje. A pramANe zIkhavI bIrabala sAkarIyA caNA laIne nIkaLe ne chokarAne zIkhavyuM. chokarAe pilAne paMDita kahevA mAMDyo. eTale te gALe devA mAMDyo ne mAravA lAgyo. evI rIte bIjI trIjI zerImAM thayuM. paMdara dahADA thayA tyAM to paMDita nAma AkhuM zahera jANI gayuM. enuM nAma paNa kaI letuM nathI, paNa phakta paMDita kahe che. bIrabale jema Ane Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 112 muM [ 199 paDita banAvyA tema ApaNe samikatI banAvavA mATe taiyAra thaIe chIe, hajI devatA rAjA iMdro ne cakravartinA sukhAne duHkha mAnavA taiyAra nathI, tyAM e du:khahetu-duHkha svarUpa viSayAne duHkharUpa kayAMthI mAnavAnA ? A jyAre samajAze tyAre ApeAApa viSayA duHkharUpa ja che te mAnatA thaze. samyaktva kai sthitinuM ? devatAi sthiti e meAkSane ghareNe mukavAnI devatAi sthiti vadhAre duHkhamaya e vicAra ApaNA AtmAne mATe ke khIjA jIvA mATe? A rUpa khaDuM karIe te indro bhagavAnanI sevAmAM AvyA, e tA ApaNA karatAM halakAM duHkhI sthitivALA sevA kare che. e vastusthiti bIjA mATe nathI vicAravAnI, devatA ke iMdro viSayanA kIDA che, e vicAra karavAnuM ApaNuM kAma nathI. devatAnA avavAda khelanArA khIjA bhave samyaktva ke dharma pAmI zake nahiM. arihaMta, AcAya ke dharmanI avajJA karanAra bIjA bhave dhama na pAmI zake, tema devatAnI avajJA karanArA bIjA bhave dharma pAmI zake nahiM. eka mAjI devatA ane iMdronA sukhAne duHkharUpa mAnavA ne bIjI bAju devatAnA avavAda eTalavAthI samyaktva jAya ane dula bhakhAdhI thAya, te be vastu zI rIte saMgata ane ? tamArA AtmA mATe rAjA, iMdra ke cakravartipaNAnuM sukha te duHkharUpa mAnA ane je devatA, iMdra ke cakravartipaNu pAmyA che temane mATe punyanA udaya mAnA -ema mAnaze| tyAre tItha karanI stuti karatA rAjA, cakravarti ke iMdrAe jenI pUjA karI che te prazaMsA kayAre rahevAnI ? rAjAne, devatAne, iMdrone, cakravartine amuka aMze adhika mAnaze tyAre ? vAva taM nama~maMtti' devatA paNa temane namaskAra kare che. te save apekSAe tamane namaskAra kare ? viSayamAM DUbelA che tenI upekSA karIe teA punyanI upekSA karI zakIe. viSayanI viparItatA eTalI vadhI jAya ke ApaNAM karatAM bahu ja adhama gaNAya ne herAna thanArA gaNIe tA tevAthI tI.. karanA guNa gAvA zI rIte nIkaLavuM ne ? ApaNA AtmAne aMge punya udayane pariNAme viparIta gaNI tene duHkharUpa gaNuvA, paNa bIjA e sthitimAM hoya teA punyanI prabaLatAne mukhya gaNI zakIe. traNenI Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] zrI AgamodvAraka-pravacana-zraNa. prazaMsA karatA kahI zake ke emane iMdrAdika pUje che ane emanI viSathanI gauNatA karIe, punyadayanI mukhyatA karIe te ja stuti karI zakIe. "devadhivarNana" haribhadrasUrijI lakhe che ke-devatAI RddhinuM varNana karavuM, devatA nAka sudhI viSamAM DUbelA che, tyAre ApaNe DhIMcaNa jeTalA DUbelA chIe, jethI ApaNe chalaMga mArIne nIkaLI zakIe. viSayanI apekSAe devatA nAka sudhI DUbelA che, te nAka jeTalA DUbelAnI prazaMsA zA upara? puNyanA prabaLapaNAnI mukhyatA karIe te ja RddhinuM varNana karI zakIe. tethI jagatamAM puNyathI pramoda bhAvanA enA karatAM AtmAnA AnaMdasukhamAM pramoda bhAvanA karavI. sukha mAtranI, dharamathI maLelA sukhanI, paraMparAe thatA sukhanI, mikSa sukhanI pramoda bhAvanA paranA viSayamAM karelI pramodabhAvanA AtmAnuM kalyANa karaze, paNa pitAnA viSayamAM karelI pramoda bhAvanA 2khaDAvI melaze. bIjAne tapasvI kahIe te AtmA tare, pitAne tapasvI kahe te DUbe. za do enA e ja. paviSayaka anumodanA AtmAne lAbha karanAra hatI, svaviSayaka nIce utAranArI che. tapasyA ATalA phAyadA karanArI emAM tapanuM anumodana thayuM. mULa vAta kayAM che. je pramoda bhAvanAno viSaya bIjAne mATe AtmAnuM kalyANa karanAre thAya, paNa pite tethI uco thavA mAge to ulaTa DUbI jAya. mATe cakravarti devatA vigerenuM sukha te duHkharUpa potAnI apekSAe jenAthI levAya tenI kiMmata hoya te te kiMmatI gaNAya che, paNa keTalIka vakhata vastu soMghI heya, karIyANuM soMghuM heya ne meMghI kiMmata ApI levuM paDe. seMghuM ne zuM dharma karIyANuM te seMgho ne meMghe kayAM gaNAya? tethI meLavavAnuM sukha seMghuM kayuM? meLavAyuM ne meMvuM kayuM meLavAyuM? tyAre laukika lekettara daSTie tenI kiMmata thAya. e daSTie dharma samajIe tyAre cAturmAsikanA kRtya samajAze, te kevI rIte e age vartamAna, Apps 'III Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 113 muM. [ ra01 pravacana 113 muM bhAdaravA vadi 13 budhavAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke-dhame koI bahAranI vastu nathI, bIjAnA kabajAnI cIja nathI. cAhe samyaga darzana, jJAna, cAritra, tapasyA koI paNa prakArane dharma laIe to te kevaLa AtmAnI mAlIkI ja che. kabaje paNa te upara AtmAne ja che. teno vicAra karavAnI tAkAta A AtmAmAM nathI. dareka pitAnI marajIthI sadupayeganI tAkAta mArAmAM che ema mAnI le temAM koI rokI zakatuM nathI, paNa vAstavika sadupaga karavAnI tAkAta kenAmAM hoya? A vastunA vicAramAM pahelAM vastunI kiMmata samaye na hoya te vastune upaga samajAya nahIM te pachI teno sadupayoga te to samajAya ja kayAMthI? nahIMtara AmaLA jevA motIne upaga nAnuM baccuM ka kare? cuMgavAne. durUpayoga kene kahIe? je upayoga karavAthI ApaNane nukazAna thAya e cuMgavAmAM tene kazuM nukazAna nathI. nukazAnakAraka hatuM te durUpayoga kahete nahiM. e cuMge temAM tenI prakRti ke kazAne nukazAna nathI, paNa sadupayoga karyo tema koI divasa kahI zakIe nahi. kAraNa zuM? metIne upayoga karavA chatAM sadupayoga na thAya tenuM kAraNa? pelAne motInI kiMmatano khyAla nathI, tevI rIte ApaNA ja AtmAnI mAlIkImAM rahelI cIja dharma, tenI kiMmata na jANIe te tene sadupayoga na thAya ne anupaga ke durUpayega thAya. jagatamAM kiMmata kaye AdhAre karAya che? tenuM eka paNa raNa nakkI nathI. je vakhata rUpIAnuM anAja vadhAre maLe tyAre eNvuM, ochuM maLe to meMvuM kahIe, paNa jyAre rUpIAnuM anAja ghaNuM maLyuM tyAre rUpIo seMgho ke ? anAjane aMge seMghApaNuM ke moMghApaNuM. evI rIte uthalAve. anAjathI ochA rUpIA maLyA te rUpIA meMghA, ghaNA rUpIA maLyA te seMghA rUpIA. 100 maNanA so rUpIA maLyA te rUpIo se. 100 maNanA pacAsa rUpIA maLyA te meMghA. A upara dunIyAnI badhI sthiti che. je je vastu vadhAre maLe te seMdhI, ochI maLe te meMghI. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI sAMghInI moMghI ne mAMghInI seAMghI thAya tA kiMmatanA AdhAra te upara rahe, paNa dharma ne dharmanA kAryamAM koI kALe pheraphAra paDatA nathI. dravyAdikanA parivatane dha'mAM parivartana thatuM nathI. keTalAka drazya, kSetra, kALa ne bhAva je jagatamAM vyavahArane pheraphArane karanAra che, te dekhIne dharmane aMge paNa dravyAdika lagADI dharmane pheraphAra karavA mAMgatA hoya, temaNe dhyAna rAkhavuM ke jagatanA padAnI kiMmata dravya, kSetra, kALa pramANe thaI jAya che, paNa dharma padArtha dravyanA palaTAvA sAthe dhama palaTatA nathI. kAI kALa evA nathI ke je mithyAtva ajJAna ane avirata e meAkSa denAra bane. atIta anatA thai gayA, bhaviSyamAM anAkALa thaze, cAlu paNa kALa che. traNe kALamAM evA eka kALa nathI ke jemAM samyag danAdi saMsArane vadhAre. eTaluM ja nahiM, paNa enI hadomAM paNa kAi divasa pheraphAra thayA nathI. darzanamAhanIyanA anaMtAnubaMdhInA kSacApazamane lIdhe thaelu' kSApazama samakIta te kSAyika aneluM ke banyuM nathI. meAhanIyanA udaya chatAM vItarAgapaNa thayuM evuM keAI divasa banyuM nathI. dravyAdinI chAyA vyavahAranI upara paDe che, paNa dharma upara temanI chAyA paDatI nathI. kAI kALe narakanA kAraNeA devalAkanA kAraNa banyA nathI. kAI paNa kALe devalAkanA kAraNeA narakanAM e na khanyAM. A vAta sAMbhaLI keTalAkeA kaheze ke zuM zAstrAmAM dravyAdikane sthAna ja nathI ? che. jagA jagA para cArene sthAnaka che. tame hiMsA cheDA ne jyAre sarve jIva dravya mAnA teA sarva saMdhI hiMsA cheDI zake, paNa jo na mAne te hiMsA cheDI zake ja nahiM. kSetramAM leAka, alAka, urdhva leAka athavA adhAlAka, tiya phleAka A mAnA tA salAka sa`kha'dhI hiMsA cheDanArA aneA, kALathI rAtri divasa mAnA te ja hiMsA cheDanArA thAe. bhAvathI rAga ane dveSane mAnA teA ja hiMsA cheDanAra thAva. evI rIte jUTha, cArI, strIgamana, parigraha, rAtribhAjana cheDavAnuM ne badhA tratA dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI cheDavAnAM che. te! drazya kSetranI parAvRtti ke parivartana kema na mAneA ? mAnavuM ja, nA nathI. mAnavAne artha eTaleA ja ke e dvArA paNa tratA thApavAM. chUTI melI devI tevA atha nathI. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 113 muM [ 203 A ja vAta suyagaDAMgajImAM zrAvakanA adhikAramAM jaNAvI che. eka jIve zrAvakapaNuM laI paccakkhANa karyA ke trasajIvanI jANI joIne nirapekSapaNe niraparAdhInI hiMsA karuM nahiM. A vAta jANItI che, paNa savAla ja tyAM che. eka devadatta nAmano trasa jIva che. e trasajIvane jANI joIne nirapekSapaNe mAruM nahi. A jIvane tame abhayadAna dIdhuM che. e jIva marIne sthAvara thaye, e sthAvara thaelA jIvane abhayadAna dIdhuM hatuM te aTakAvaze ke nahiM? e abhayadAnanuM pAtra thayo hato. te jIva sthAvaramAM Avyo hato, have abhayadAnanuM sthAna na rahyo, paNa tamArA paccakakhANamAMthI nIkaLI gayA. jIva ene e, paccakkhANa karanAra enA e, have pRthvIkAyapaNe thaye eTale sthAvaranA abhayadAnamAMthI nIkaLI gaye, zAne lIdhe? jIvamAM phera paDyo nathI, rasapaNuM chUTIne sthAvarapaNuM thaeluM, eTale amArI pratijJAmAMthI nIkaLI gaye. sthAvara jIva pratijJAna viSaya nathI. tene aMge hisAno tyAga nathI. e jIva marIne kIDI thaye to abhayadAno viSaya thayo. zAne aMge palaTe khAdhe? dravya palaTAyA, zarIra palaTAyuM, jIva palaTo nathI. palaTAyuM zuM? mAtra zarIra pudgala dravya, dravyathI jIvanA paryAyanA bhale palaTo thayo hoya, paNa ame trasapaNAnA paccakakhANa karyA che. teno palaTe koI dahADe nathI. je A traNamAMthI sthAvaraNamAM AvyA te paccakkhANa vakhate trasa hatA ne? tenA paccakakhANa karyA che? amArA vartamAna kALanI apekSAe paccakkhANa nathI. amArA paccakhANa yAvat jIvana aMge-vaso mATe paccakakhANa che. A uparathI dravyane palaTo thaye, jIvanA zarIrane palaTa thaye, ApaNe nAnA moTA chatAM paccakkhANamAM palaTo nathI. ApaNe te trasa jenI apekSAe trasajIvonI hiMsAnA paccakakhANa che, evI rIte kSetrathI ahIM ApaNe muMbAImAM eTale brahmacarya lIdhuM che to AgaLa dAdara, aMdherI ke agAzI jaIe eTale brahmacarya zuM chUTI gayuM? kALanI apekSAe divase brahmacarya ucayuM hatuM to kALa pharI gaye. rAtrI AvI eTale zuM te chUTI gayuM? Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] zrI AgAme ddhAraka-pravacana-zreNI jIva vizeSathI mahAvatemAM pheraphAra che. dravya, kSetra, kALa, bhAvanA pheraphAre dharma pharatuM nathI. je tenA pheraphAre dharma pheraphAra thato hoya te yugalIyAnA vakhatane paNa dharma kahevAze. dravyAdika anusAre je pravRtti karavI tenuM nAma dharma hoya te dareka vakhate thatI pravRttine dharma kahevo paDaze. te RSabhadeva pahelAM dharmane abhAva kahevAnuM kAraNa nathI. 18 kaDAkaDI sAgaropama vakhate dravyAdikanA AdhAre ja pravRtti thatI hatI, te te vakhate paNa dharma gaNe paDaze. RSabhadevajI dharma pravRti Adika karanArA nahIM? to te dharmane abhAva keI kALe gaNAya ja nahiM. AthI AzravathI viramavuM, saMvarane pravartAvavo e sarva dravya, kSetra, kALa, bhAvanI apekSAe dharma che. temAM koI kALe parAvRtti thatI nathI. zaMkA-dharmamAM palaTo kema thayA? samAdhAna-daSTAMta tarIke pahelAM ane chellA tIrthakaranA sAdhunAM AcAra ane bAvIza tIrthakaranA sAdhunA AcAranuM palaTAnuM kAraNa zuM? emanA zAsanamAM dharmane palaTe kahe che te che ja nahiM? chellAmAM Azravane nirodha, saMvaranI pravRtti tene ja dharma kahevAmAM AvyA che. bAvIza tIrthamAM AzravamAM pravartavuM, nirjarA na karavI tene dharma kahyA ja nathI. ahIM dharma-bheda nathI, AcAra bheda che. e paNa kALa bhedanI apekSAo nathI. jIvanI buddhinI apekSAe bheda che. samya darzanAdi niyamita hovA chatAM je AcArane bheda te lokonI buddhi bhedane AbhArI che. te vakhate dastAvejanI jarUra paDatI na hatI, tyAre lekamAM kuTilatA na hatI. jyAre kuTilatA vadhavA lAgI, yAda rahevA na lAgyuM, tyAre dastAveja ke lakhavAnI jarUra paDI. A badhuM ke AbhArI? jIvonI kuTilatA ne smaraNa zaktinI khAmIne AbhArI che. banAvaTI kAgaLa thavA lAgyA tyAre sTAMpanI jarUra paDI. A buddhi bhede karI ApI che. karIne vivAha kare che. chokarAne paNa vivAha karI dyo che. rachasTara dastAveja koNe karI ? are jyAre gharanA dastAveja kare, rajIsTara karAve te chokarA chokarI jevI tananI cIja ene paraNAve athavA chokarAnI vahu jevI cIja kuLanA AdhArabhUta vastu lyo, te tene dastAveja kema nathI karatA? haju evI buddhinI kharAbI nathI Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 113 muM [ 205 thaI. emAM je je rUpe kharAbI thatI Ave che tyAM tyAM AgaLa vadho che. tyAM kALa ke buddhino bheda thAya che. tyAM buddhivizeSavALA je jIva vize te ja AcAra bhedanuM kAraNa che. kemake ema gaNIe te ajitanAthajIthI te pArzvanAthajInA kALa karatAM zrI mahAvIrano kALa kharAba hoya paNa RSabhadevane kALa ke kharAba hata? kaho e kALane kharAba nahIM kahI zako te tyAM traNa mahAvrata rAkhaje. mahAvIramAM pAMca ane bAvIza tIrthakaramAM cAra mahAvrata rAkhaje. pahelA tIrtha karamAM traNa rAkhaje. kALa vizeSa kAraNa hatuM te pahelA tIrthakaranA vakhatamAM traNa, bAvIzanA vakhatamAM cAra, cevIzamAnAM vakhatamAM pAMca mahAtrate kaheje. kaho kALa vizeSathI mahAvratone bheda nathI. paNa mahAvratAno bheda jIvavizeSathI che. tame bhale kALane rahevA dyo, paNa buddhine bheda paDe tema A cArane bheda paDe joIe ne? tIrthakaranA zAsanamAM buddhibhede A cAra bheda karyA che tevI rIte A cAra bheda kare, paNa dayeya bheda na hoya. dayeya kayuM? AzravanuM zekavuM, saMvaranuM AdaravuM. A be theyanA bheda koI divasa na hoya. dunIyAdArIthI vicAro! je vakhata tamArA hAthamAM kula sattA hoya, tamane keInA rekANano bhaya na hoya, te vakhate tamArI bena-beTIne bhale joIe tyAM pharavA che, paNa paradezI yavananuM adharmInuM rAjya thayuM hoya tyAre tamArI bena-beTIne mahollA sivAya pharavAnuM baMdha karyuM, temAM paNa baLAtkAra karanArA jAgyA tyAre gharanI bahAra nIkaLavAnuM baMdha karyuM. temAM AcAra pharyo paNa dayeya pharyuM nathI. buddhi bhede, soga bhede, pravRttino bheda karI zakAya, paNa dhyeyano bheda koI divasa heI zake ja nahi. AthI dunIyAmAM drAdikane AdhAre kiMmatamAM bheda paDI zake, kimata ochIvattI thayA kare. kimata karavI ekiMmata karAya zAmAM pheraphArI thatI hoya, jemAM dravyAdika bhAve paraspara palaTe thAya tyAM kiMmatanuM raNa rahe, paNa A dharmanI upara koI paNa jAtanI dravyAdikanI asara ja nathI. je upara dravyAdikanI asara na hoya tenI kiMmata karavI zI rIte? dravyAdikanA pheraphAre sAdhya phera na thAya. jyAre sukaratA hoya tyAre karamane kartA tarIke kahI zakIe. jema keI kahe Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI ke agni rAMdhe che eTale agni e prabaLa-jAjvalyamAna che ke-jaladI raMdhAI jAya che, paNa rAMdhanAra agni nathI. tevI rIte mULa vAta kahI ke dunIyAmAM dravyAdikanI parAvRtti hovAthI keI vakhata karIyANAne te kaI vakhata kiMmatane kiMmatI gaNAya. jyAM dravyAdikanI asara hoya tyAM kiMmata vadhavI ghaTavI e vicArI zakAya, paNa dharma upara dravyAdikanI asara nathI. e te trIjA ArAne cheDe mehanIya kSaya kare te bArame guNaThANe jAya. cAra ArAne cheDe mohanIya kSaya kare te ja bArameM jAya. dezavirati mATe ke apramatta saMyata mATe trIjA ke cothAne cheDo hoya pachI bhalene jaMgalamAM hoya ke vastImAM hoya, paNa emAM kaI jAtane pheraphAra nathI. pAMca mahAvrata rahita Azravane kyA hoya, tene sAdhu mAnavAnuM keI kALe banatuM nathI. AthI dharma upara dravyAdika asara karanArI cIja nathI. sAdhana tarIke bhale hoya, paNa dharmane palaTAvanArI cIja nathI, te pachI enI kiMmata kaye AdhAre karavI? dharmanI kiMmata be AdhAre, punya ane nirjarA upara dharmanI kiMmata che. cAhe trIjA ArAmAM ke cothA ArAmAM ke pAMcamAM ArAnI apekSA , paNa thAya te badhe enI sarakho. mULa vAta para AvIe. dharmanI kiMmata puNya ane nirjarAnA AdhAre che. AtmAne punya ane nirbhara bane che. e upara ja dharmane AdhAra che. jema nirjarA vadhAre tema dharmanI sthiti vadhAre. dharmanI kiMmata nirjarA ane puNya upara che. bannene mATe eka ja dvAra che. daravAjA dvArA e ja bahAra AMgaNAmAM jaIe. tevI rIte puNya dvArAe ja padagalika sukhanA AMgaNAmAM jaIe. nirjarA dvArA Atmika sukhanA AMgaNAmAM jaI zakIe. kharI kiMmata dharmanI kayA dvArAe che? Atimaya agara paugalika sukha e be dhArAe dharmanI kiMmata che. cAra berAne lIdhe kallI dUra melanAro chokaro kharAba kema kahevAya che? kaddI koIe khAdhI? bArA te khAdhAM che. sIdhI khAvAnI cIja lIdhI e DAhyo ke na khavAya te lIdhI te DAhyo? tame berAne phekI daI, kallI kaMdore sAca. chokarAe kallI kaMdare khavAtuM nathI-ema dhArI daI dIdhAM. berAM khavAya che. mATe laI lIdhAM. bemAM DAhyo koNa? kahe je bhavi Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 113 muM [ 207 vyano vicAra karI zake nahiM, adhikatA-nyUnatAne vicAra karI zake nahiM, te DAhyo nahiM ne tenI apekSAe cheka DAhyo che ja nahIM. vicAra karI zake che tenI apekSAe bIje DAhyo che. borAM ane kaMdorAnI kiMmata tame dhyAnamAM lIdhI. khAvA lAyaka na khAvA lAyaka e upara vicAra tame nathI karyo. tame A lekamAM maLelA viSe e viSane berA tarIke jhaDapI rahyA che. dharma khAvA kAma lAgato nathI mATe cheTe rAkhI rahyA che. bacuM kiMmatI dAgInAne cheTe rAkhe che ne muThImAM borAM baraphI pakaDe che. kaddI kaMI khavAze nahiM, kaMdore kaMI khavAze nahiM, e karatAM khAvAlAyaka je hoya te pakaDe che. tevI rIte tame vartamAnamAM maLelA viSaye sukha denArA che, paNa dharma e dhana, mAla ke milkata denArA nathI. jema chokaro baraphI borAne pakaDe che ne kaMdare karANe mUke che, tema tame maLelA viSayamAM aTavAvALA che, paNa bhaviSyanA sukhane vicAratA nathI. jema kiMmata dvArA e kallI kaMdarAne pakaDyo, rasanA upara kAbu mUke paNa kalI kaMdaro apAya nahiM. bAra baraphI khAvA mATe. je baccAM kiMmata upara dhyAna nahIM rAkhatA khAvA pIvA upara dhyAna rAkhanArA hoya che, jethI kallI kaMdoro ApI daI bArAM le che. ApaNe berA tarapha gayA chIe ke kaMdarA tarapha gayA chIe? jema kalphI kadorAthI seMkaDo berAM meLavI zakIe chIe, tema A pudgalathI thatAM sukhe karatAM seMkaDo guNAM Atmika sukha meLavI zakIe chIe. chatAM chokaramata chUTatI nathI. jarUrI ane bInajarUrI padArtha kene gaNo te vicAro. jenA na AvavAthI nukazAna hoya agara AvavAthI phAyade hoya tenuM nAma jarUrI. je AvavAthI nukazAna hoya te bInajarUrI. have dharma kevI cIja pANI na hoya to taratye marIe to te na hoya to nukazAna, anAja na hoya te bhUkhe marIe to e vagaranuM nukazAna. jagatanA jeTalA padArtha che teTalAM na Ave te nukazAna karanAra che. te badhAne jarUrI gaNuM chuM, te AvavAthI phAyado karanArA che. dhana na AvavAthI -nukazAna nathI paNa AvavAthI phAyado che. jarUrI nI be vyAkhyA. je na AvavAthI nukazAna na hoya ane AvavAthI phAyade hoya te jarUrI. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI ahIM dhamAM na Ave te nukazAna ne AvyA te phAyado zu? eka rAtri divasa poso kare che, eka Akho divasa dukAne kamAI Ave che. jeNe pise nA karyo tene jIvanamAM zuM aDacaNa AvI? poSaha karIne AvyuM tene zuM phAyade dekhyo? A bIjAnuM bolavuM kahuM chuM. dharma AvavAthI kaMI paNa phAyado nukazAna dekhAtuM nathI. jIvanane aMge dharma AvavAthI ke na AvavAthI kaMI phAyado nukazAna nathI, te dharma bInajarUrI che. mULa vagaranA vRkSanI sarakhI dhama vagaranA jIvanI dazA. AvuM mAnanArAe dhyAna rAkhavuM ke-eka kheDUtanI AgaLa gamAra AvyuM. teNe kahyuM ke A jhADanA phaLa khAvA kAma lAge che, paNa phale suMghavA, pAMdaDAM toraNe karavA ane lAkaDA kAna karavAnuM ke rasoI karavA kAma lAge che, paNa jamInamAM rahelA resA-mUlaDIyA zuM kAma. lAge che? mATe mULIyAM nakAmAM che. mATe te kheDUta! A mULIyAM tArI jamIna bagADe che, nakAmAM mULIyAM jamIna bagADe che, mATe uparanuM jhADa rahevA de paNa nIcenA mULIyA khodI nAkha. kaye kheDUta e vAta kabUla karaze? zuM phaLAdika kAma lAge che te resA-mULIyA vagara thavAnA che? kheDUta samaje che ke dekhAya che phaLAdika paNa nIcenA resA na hoya te. dekhAtAM badhA kAraNe traNa dahADAmAM ja sUkAI jAya che. pahelA jhADamAM pAMdaDA phaLAdika badhuM che. tamArI jarUrI cIja badhI emAM ja che, paNa mULa vaDhAI gayuM temAM jarUrI cIja vaDhAI gaI che, te vicAryuM? jarA vicAraze te mAlama paDaze ke mULa vaDhAI gayuM eTale badhuM ja gayuM. mULIyAM vagaranuM paDeluM jhADa lIluM dekhyuM? lAkaDA, pAMdaDAM, phUla ane phaLa vadhyAM, pahelAnAM mULanA rasane lIdhe phaLAdika thayA hatA, paNa have. mULathI saMbaMdha kapAI gaye mATe eka paNa phaLAdika thavAnA nahIM. cAlu vRkSa paNa mULa vagara badhuM aTakayuM? paNa cAlu dazA kenA pratApe AvI che je tame nakAmA gaNelA resA enA ja pratApe A badhI, dazA hatI. tevI rIte ahIMA keNe tamane ApyuM? zarIrAdi tenA sAdhana keNe tamane ApyA? bhUkha ekalA sukhane dekhe che, paNa mULa tarIke dharmane dekhe che? dharma vagara tame A jagatamAM A bhavamAM Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 114 muM. [ 209 dhanAdika pAme, paNa te pAmeluM tenA pratApanuM che. paNa pachI pelA jhADanI peThe kharAba dazAmAM AvavAnAM. mULa dekhItuM jarUrI nathI, paNa kArya tapAsIe to kharekhara jarUrI che. tevI rIte dharma dekhIte jarUrI nA jaNAya paNa kArya dekhIe te pahele naMbare e jarUrI che. tethI punya dvArAe paNa dharmanI kiMmata thaze. have punyanI nirjarA dvArA lokika lekottara daSTie dharmanI kevI rIte kiMmata thAya che te adhikAra agre kahevAze. - - - pravacana 114 muM bhAdaravA vadi 14 gurUvAra zAstrakAra mahArAja dharmopadeza detAM thakAM sUcavI gayA ke-dhamanI prApti ghaNI muzkela che, tema tenI kiMmata samajavI te paNa ghaNuM ja muzkela che. A jIva anAdina rakhaDe che. dhAryA pUrvaka nahIM rakhaDatA hevAthI parvata uparathI utaratI nadImAM taNAto pathare koI vakhata goLAkAra ke laMbagoLa AkAra dhAraNa kare che. tevI rIte anAdithI rakhaDate A jIva judA judA saMjogomAM Ave che. kemake prathama vicArIe ke-anAdikALathI nigodamAM hato, temAM A jIvanI zakti koI paNa prakAre vadhAre na hatI. te anaMtA jenI bhAgIdArInI kaMpanImAM eka hissedAra hate. bhAgIdArI makAnamAM ke vyApAramAM thAya che, paNa tyAM bhAgIdArI judI jAtanI ja hatI. kemake jagatamAM koI paNa jaga para AhAranI bhAgIdArI dekhI ke sAMbhaLI nathI. pariNAmamAM bhAgIdArI bhale hoya, mAtA AhAra tye ne dudha chokaro bhe, paNa AhAranI bhAgIdArI kaI jago para nathI. paNa nigodamAM aMgulane asaMkhyAtame bhAga temAM paNa anaMtA bhAgIdAra. jagatamAM keInI zarIramAM bhAgIdArI sAMbhaLI ke dekhI nathI. tyAM te zarIramAM paNa bhAgIdArI. zvAsa letAM dareka jIvanI svataMtra dekhIe chIe, chatAM tyAM zvAsamAM paNa anaMtA bhAgIdAra. spazana iMdriyo darekane potapotAnI ja hoya. benI vacce jIbha, AMkha, kAna, nAka ke sparzana ikriye bhegI hoya 27 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] zrI ArAmodvAraka-pravacana-zreNI evuM kaI jaga para dekhyuM che? paNa tyAM sparzana idriya temAM anaMtA bhAgIdAra, AhAramAM, zarIramAM, iMdriyamAM ke zvAsozvAsamAM paNa bhAgIdArI, temAM paNa anaMtAnI sarakhI. tamAre bhAgIdArImAM ochIvattI paNa bhAgIdArI hoya che. ahIM te anaMtAnI eka sarakhI bhAgIdArI. evI dazAmAMthI A jIvanuM nIkaLavuM kema bane? jyAM anaMtA maLIne AhAra, zarIra, iMdriya ke zvAsozvAsa karI ke laI zake tevI hAlatamAMthI nIkaLavuM zI rIte? dekhI zakAya te bAdara. anaMtA maLI zarIra banAve, te paNa AMkhe dekhI zakAya tevuM nahIM, atisUkSama. atre bAdarane bheda dhyAna rAkhajo. sUma e AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAge. bAdara paNa tevuM ja. sUkSma ne bAdaranuM parimANa eka. te pharaka kayo? sUma evA svabhAvanuM ke anaMtA sUrama ekaThA thaI jAya? sUmamAM che anaMtA paNa zarIre te asaMkhyAtA ja che, anaMtA nathI, chatAM ka95nA khAtara anaMtA ekaThA thAya te paNa dekhAya nahiM ane bAdara eka be dekhAya nahiM. paNa vadhAre jasthAmAM hoya te dekhAya. dunIyAdArInuM daSTAMta le. cheTethI eka vALa paDyo hoya te na dekhAya, paNa vALano jaththo hoya te dekhI zakAya. paNa havA nAjuka eTale patalI hoya te paNa na dekhIe. havAne ja hoya to paNa na dekhAya. mahAvAta paNa na dekhAya. dunIyAdArInA daSTAMte vALa e dekhavA lAyaka ane havA dekhavA lAyaka nahIM. vALa ele bhale na dekhIe paNa kezane samudAya dekhI zakIe. havA pAtaLI ke jADI paNa na dekhIe, paNa kezane samudAya dekhI zakIe. havA pAtaLI ke jADI paNa na dekhIe, tevI rIte sukSma jAtinA je zarIra te zarIre eka ke aneka saMkhyAtA ke asaMkhyA hoya te paNa dekhI zakIe nahi ane bAdaranA eka zarIra kadAca dekhAya paNa ghaNuM zarIra ekaThA thAya te dekhI zakIe. prazna--tame vAyarAne bAdara nAmakarma gaNo cho ne ? je bAdara nAma karmavALe gaNo te tene ja dekhA joIe ane vAyara chAparAM uDADavAvALo hoya te paNa te dekhAtuM nathI, te vAyarAne bAdara zI rIte mAna? pRthvIkAyanA eka zarIrane na dekhIe, paNa ghaNAM zarIra Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 114 muM [ 211 ekaThA thAya tA dekhI zakIe. khAdara, pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAkAya ane vanaspatikAya temAM ekane na dekhIe paNa jaththAne dekhavAthI bAdarapaNuM mAnIe chIe, paNa vAyukAya bAdaramAM eka ke jaththAne paNa dekhI zakAtA nathI, teA khAdarapaNuM zI rIte mAnavuM ? cAramAM sUkSma hAya ane khadarapaNuM hoya paNa vAyunI aMdara tame sUkSma ane bAdarapaNuM kA te amArA mAnavAmAM AvI zakatuM nathI. najare dekhI zakAya te bAdara AvuM lakSaNa tame karyuM? samudAye paNa na dekhAya te sUkSma, vAyukAyane khadaramAM lAvI zakaze! nahi, sUkSmamAM ja rAkhI zakAze. samAdhAnajo keAI jagA para kahyuM ke jo gALa paDyo che, te kutarA khAI na jAya te tapAsa rAkhanArane kAgaDA ke balADA khAI jAya tenI phIkara nahIM kema ? kutarA ja khAya te sAcavavuM ? ane kAgaDA, khalADA khAya te na sAcavavuM? kutarAnuM nAma lIdhuM tenuM tattva kayAM che? phakta vastu sAcavavAnu che. geALane khAi javAvALA badhAthI kutarAM ahIM AvavA e saMbhavita hatuM tethI tenuM nAma lIdhu, mATe e uparathI mAtra dekhAya te ja khAdara ema samajavAnuM nathI. tyAre zuM samajavuM ? kutarA zabda kahevAthI gALa khAvAvALA mAtrathI sabhALa rAkhavI. evI rIte ahIM je cakSu zabdathI dRSTi kayAM laI javI ? bAhya iMdriyanA kAI paNa viSayamAM, AMkha zabdane ahIM pakaDI rAkhave nahiM. kutarA zabdane pakaDI rAkhe ne kAgaDAne khAvA de te! kutarU ahIM eke AvyuM nathI, ema kahenArA mUkha gaNAya. tene kutarA zabda para tattva na hatuM. enuM tattva geALa khAi janArA badhA para tattva hatuM. dunIyAe cakSu para vyavahAra vadhAre rAkhyA che, tethI ahIM AMkhanI vAta karI, paNa vadhAre bheLAM thayAM ne AMkhe na dekhAya teTalA mAtrathI ene sUkSma gaNI levA te vyAjabI nathI. AMkha eTale badhI iMdriya laI levI, pAMce iMdriyanA viSayamAM koI paNa iMdriyanA viSayamAM na Ave tenu nAma sukSma. vAyarA spana IMdriyanA viSayamAM teA jarUra Ave che, mATe vAyarAne Adara gaNavA ja paDe. vAyare khAdara chatAM dekhAtA kema nathI ? dekhAvu kAnu nAma ? jemAM spaSTa rUpa hoya te ja dekhAya. senIne ghera sAnu rasAvatAM joyuM haze. seAnI seAnuM rasavA pahelA dAgInA ke Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI vastu upara pAra lagADe che. ene pAro lagAvyo, varakha chApyA pachI te dAgInAne AgamAM me eTale mAre uDI jAya. pArAne uDate dekho cho ? cakSune lAyaka spaSTa rUpa hatuM te khasI gayuM. jyAre pArAmAM spaSTa rUpa hatuM te rUpa mAtra khasyuM eTalAthI pAro dekhAto baMdha thaye, tema uDatAM dekhe nathI. tenuM kAraNa spaSTa rUpa khasI jAya pachI te na dekhAya. te je vAyumAM spaSTa rUpa che nahiM te vAyaro na dekhAya temAM Azcarya zuM? cakSuthI bhale na dekhAya paNa parza Idriya dvArAe tenI haiyAtI spaSTa jANI zakIe chIe. koI paNa IdriyathI haiyAtI mAlama na paDe te sUma. kaI paNa IndriyathI haiyAtI mAlama na paDe te sUkSma anaMtA jevo ekaThA thAya, anaMtA jIvo ekI sAthe mahenata kare, ekI sAthe kare te paNa thoDI nahiM, ekadama vadhAre, tethI ja zAstrakAre kahyuM che ke-nigadIyA jemAM anaMtAnI sAthe ja utpatti, sAthe maLIne prayatna kare te ja AhAra meLavI zake. anaMtA jIvoe sAthe maLIne je pahelAM kahyuM hatuM te sUkSma jAtinuM zarIra banAve. pAMce idriyanA viSayamAMthI eke paNa iMdriyanA viSayamAM Ave nahiM evuM sUkSamazarIra che. Aje e siddha thayuM che ke reDIyAthI kaI paNa jago para zabda sAMbhaLI zako cho. tame A kAryadazAthI saMbhaLAya che, te uparathI vacamAM zabda na dekho te paNa mAnI le che. tevI rIte jJAnIo ene sAkSAt dekhe che. jJAnIe sAkSAta dekhelo ane dekhIne ja prarUpele padArtha mAnavuM paDe temAM navAI zI? anaMtA jIvo sAthe mahenata kare tyAre AMgaLAnA asaMkhyAtamAM bhAga jeTaluM zarIra kare tyAre zakti keTalI ? sparza Idriya keTalI ? temAM bhAgIdAra joDe AvI zaktimAMthI konA jere nIkaLe ? jagatamAM sAmAnya niyama che ke je vastunI IcchA thAya te jANyA pachI thAya, padArtha jANyA vagara tenI icchA thatI ja nathI. te apekSAe moTA jANakAra manuSyo ema kahe che ke jJAna e nAgI taravAra che. zatru ane mitranuM kAma karanArI che. samaje tene nAgI taravAra upagAra karanArI che, na samaje te mAranArI che. eka taravAra dArUDIyAnA hAthamAM Ave te te ja talavAra zrApa samAna che. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 114 muM [ 213 jJAna bedhArI talavAra che. A jJAna e paNa nAgI talavAra che. ATalA mATe jJAna zabda lagADavAnI nA kahe che. mati zruta ema beleA. mati-zruta sAthe jJAna na lagADA. phalANA mativALA che, zrutavALA che. jJAna zabda na lagADaze. kAraNa ke mati zabda e gALInA cavaDA che, zruta paNa tevuM che. jJAnamAM ane ajJAnamAM mati ane zruta zabda lAgu thAya. sAmAnya mANasanuM matijJAna ane samyagdRSTinu matijJAna e khannemAM phka che, samyagdRSTine hAya teA matijJAna, e ja mati mithyASTinu` hoya te mati ajJAna. mati zabda e gALInA cavaDA, e jJAna ane ajJAna bannene lAgu paDe. jJAnane nAgI talavAra kahI te kharAkhara ja che. tevI rIte zrutajJAna ane zrutaajJAna kahe| temAM paNa zrata zabda lAgu che. mATe sAmAnyapaNe vAta karavI tyAre mati zruta kahevu', paNa samyagdaSTinI matinI vAta thAya teA matijJAna, mithyASTine age vAta thAya teA mati ajJAna tema ja zrutanuM samajavu. jJAna bedhArI talavAra, je khAjI k te khAjI kApe. ahIM narakanuM sAdhana paNa jJAna ane meAkSanuM sAdhana paNa jJAna che. jJAnamAM dunIyAdArInuM jJAna je buddhi akkala ke jANapaNuM je kaho te narakanuM kAraNa, paNa je jJAna samyagdRSTi-jANapaNAvALAne hoya te meAkSanu kAraNa ane che. ekendriya kALa kare te narake jatA nathI, tema ja be, traNa ke cAra iMdriyavALA marIne kAI narake jatA nathI. kAraNa ke temAM eTalI samajaNu nathI, tethI tevA vicAro nathI, tethI narake jatA nathI. narake kANu jAya ? paMcendriya temAM paNa jeone vicAranI tAkAta nathI te vadhAre uMDI narake jatA nathI. uMDI narake vicAranI tAkAtavALA jAya che. vicAranI tAkAta vagaranA asa nI pAMcendriya narake jAya tA mAtra pApamanA asaMkhyAtamA bhAgamAM AukhAnI sthiti, tethI vadhAre asa'nI paMcendriyanu AyuSya hAya nahiM, paNa saMjJI paMce - driyanuM AyuSya 33 sAgaropama eTale 330 kADAkADa palyeApama. mana vagaranA eka paLyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga khAMdhe, tyAre manavALA 330 kADAka|Da sAgaropamanu AyuSya bAMdhe. A pharaka jJAnanA che, jo jJAna avaLuM pariName te tenA piraNAme 330 kADAkADa palyeApama sudhI Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI narake javuM paDayuM. ekendriya, beIdriya, traNa iMdriya ke cAra iMdriyavALA ane asaMjJI paMceMdriya ne tiryaMca saMjJI paMcendriya eka vacanamAM zuM anaMte saMsAra bAMdhanArA che? nahIM ja, tyAre bAMdhe koNa? kevaLa manuSya ja, usUtra eka bhASaNa karyuM eTale anaMtA vaLagyA, are sUtra virUddha eka vacana bolyo temAM zuM thaI gayuM? jaina zAsanamAM vANI svAtaMtrya nathI. vANI-svAtaMtryamAM game tema bole che. keridhvajane keI devAbI kahe te vAMdho nathI ne? Depharamezana karavA kema taiyAra thAya che? mahAnubhAva! vANInuM svAtaMtrya kone kahevAya? potAnA hitanA mATe bIjAne nukazAna thatuM hoya te bIjAne dabAvavAnI jarUra nathI. marajI mAphaka bolavuM te vANInI svataMtratA nathI. keIne gALa devI e vANInI svataMtratA nathI, e te gAMDApaNAnI nizAnI che. e kharI svataMtratA nathI. tArA karatAM te gAMDa mANasa vANI svataMtratAvALo che, ke jemAM phAve tema bole. gAMDAne svataMtratA svAbhAvika ja maLI che. tamAre eka zabda paNa bolatAM vicAra karavo paDe che, te svataMtratA zI rIte? magajane cazkela hoya, dArU pIne cazkela hoya tenI joDe bena ubhI hoya te bAyaDI kahI de. mA ubhI heya ne dIkarI kahI de ane bAyaDI ubhI hoya ne mA kahI de, zANo mANasa Ama kahe ja nahiM. tyAre samajajo ke vANI svAtaMtryatAnA jamAnAvALA dArUDIyAnA celA hovA joIe. bhAnavALAne zabda bolatA jarUra vicAra karavo joIe. kone kahuM chuM, zuM kahuM chuM e vicAravuM e vANI svAtaMtryamAM ADuM AvanAra gaNAya, te tamArI mANasAI ADe AvanAra gaNAya. bIjAne hitakArI vAkaya kahyuM te vANI svAtaMtryatAne artha che. e hisAbe tame kahevA mAMgo ke ame jema tema belIe temAM ane te saMsAra zI rIte ? jaina zAsanamAM vANI svAtaMtrya che ja nahi. kAraNa te te jJAnIe kaheluM che. dhArAsabhAmAMthI pasAra karelo kAyado ke dhAre temAM mana mAne tema belI zake kharA? tyAM tamAruM vANI svAtaMtrya kayAM gayuM? tame sattAne AdhIna cho, mATe samajunA belavA pramANe * baMdhAelA cho. te pachI kevaLa bhagavaMta upara gaNadhara ke zrutakevaLI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 114 muM [ 215 upara zraddhA rAkhanArA tevA manuSya vacananI svAtaMtryatA kema calAve ? dunIyAdArImAM eka vacana jagatane jIvADe ne eka vacana jagatane mAranAra thAya. tevI rIte cauda rAjalakane mATe rahelI dharmanI prarUpaNa -temAM eka vacana ulaTuM thAya te nukazAna karanAra ne sulaTuM phAyado karanAra thAya ke nahiM? eka paNa vacana sUtrathI virUddha bolAya te anaMte saMsAra ekI sAthe bAMdhI de. usUtra bhASakanA pahelAnA jJAna-cAritra nAza pAme che. je zrutathI virUddha belanArA hoya temane pahelA karela dharma hoya tene mULathI ja nAza thAya. paheluM kareluM cAritra tethI patita thAya te te kaIka hisAbe hisAbamAM levAya. jJAnathI patita thAya te keIka hisAbe tene hisAbamAM levAya ane pahelA pALeluM samyakatva heya ne tenAthI patita thAya te kaIka hisAbe hisAbamAM levAya. te hisAba ? pahelA traNa hisAba samajo. pachI utsava bhASaNamAM e hisAba levAya nahIM e samaje. pahelA cAritravALe haya, cAritrathI patita thaye hoya chatAM AyaNanA adhikAramAM jaNAve che ke patita thaele jJAnI pAse AlayaNa levA mATe 700 je jana sudhI kheLavA jAya. tyAM sudhImAM paNa na maLyA. have zuM karavuM? enI zakti badhI jaNAvI badhA upAya karyA. khoLatAM kheLatAM varase gayA chatAM tevA guru na maLyA. tyAre pachI jeNe pahelAM cAritra pALyuM hoya, gItArtha thaye hoya ne sUtravirUddha na hoya te tene be ghaDInuM sAmAyaka uccarAvI enI pAse AloyaNa levI. chelle pATale A vAta jaNAvI, chelle pATale paNa sthAna maLyuM. pahelA te je cAritra, jJAna ane samyaphatva aMge usUtra bhASaNa karanAra tIvra cAritrI pUrvaghara hoya ane samyakatvanI karaNI karate heya te tenI pAse marI javuM paNa AloyaNa levI nahiM. usUtra bhASaka thaye na hoya te, pahelAnuM jJAna, cAritra upayogamAM lIdhuM, paNa utsutra bhASakanuM jJAna pUrvadhara hoya, samyaktvanI karaNa karatA hoya, te paNa tenI pAse AleyaNa levAnI rAkhI nahi. chellAM pATalAmAMthI ' pahelAne kADhI nAkhyA. usUtra bhASaNa karanArane pUrva keDIne paryAya hAya te te badhAne nAza gaNo. tyAre ja marIcinI mAvajata kema sAdhu Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNuM ee nA karI tene khulAse thaze. marIci cakavartIne putra RSabhadevachanA vaMzane, cakavatanI Rddhi cheDIne nIkaLelo dezanAzaktivALe te zakti paNa tyAM sudhInI ke RSabhadeva prabhunA 84000 sAdhu marIcinI ja dezanAzakti jevI bIjAnI dezane nahIM hatI. tethI ghaNuM rAjaputrane pratibadhI sAdhunI dIkSA ApI prabhunA celA banAve che. marIci te sAkSAt celA Apato hato, pratibodha karIne Apato hato, te pachI sAdhuoe marIcine pATale besADo joIene? tame te kahe che amArAmAMthI sAdhu thaze paNa tame pratibodhIne nathI ApatA. tamArI uparavaTa thAya tyAre sAdhu thAya che, tame to karatA nathI. marIci tattva samajAve, vairAga upajAve paNa e sAdhupaNuM mAge tyAre kahe ke sAdhupaNuM sAdhuo pAse jaIne lyA. te celA denArA koNa? marIci. to te marIcine pahelA naMbaramAM mUkyuM nahIM. zrAvaka kSetrathI badhA kSetranuM piSaNa thAya te marIcinI mahattA hovI joIene? marIci pote rAjaputra celA Apate hato, pote ja samajAvIne pratibaMdha karIne rAjapu ne bhagavAnanA celA banAvato te kevuM kSetra moTuM hovuM joIe? te te marIcine puMDarika svAmI ke AdIzvara bhagavAna karatAM ane zramaNa karatAM moTuM kSetra mAnavuMne? piSya-poSaka bhAvane kSetranA mULa tarIke gaNatA hoya paNa ArAdhya-ArAdhaka bhAve je samajatA na hoya temaNe marIcinI vAta dhyAnamAM rAkhavI. A marIcie lAkho varase sudhI sAdhupaNuM pALyuM. DhIlo thaye chatAM sAdhunI sevA choDI nathI, pratibedha karavAnuM choDayuM nathI. ATaluM chatAM paNa jyAre marIci lagIra mAMdo paDyo tyAre sAdhuoe tenI zI sAravAra karI ? kaMI ja nahiM. jyAre AjanA sAdhu tamArAmAMthI celA maLaze, mATe tamane tamArA bAyaDI chokarAne saMbhALavAnuM ne piSavAnuM kahevA taiyAra thAya to RSabhadevajIe moTI bhUla karI ke marIcine na sAMbhaLyo. sAdhuoe sAdhu dharma sAcavIne marIcinI darakAra karI nahiM. tamArI apekSAe marIcinI, darakAra na karanAra RSabhadevajI vagere sAdhu ja nathI. A sAdhu rAjaputra je celA lAvI ApanAranI darakAra na gaNe te sAdhu zI rIte? paNa A marIci haju samyaktvapUrvaka dvAdaza vrata dhAraNa karanAra che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 114 muM [ 217 jyAre rAjaputra kapIla Ave che tyAre te paNa marIcithI pratibaMdha pAme che. dIkSA levA taiyAra thAya che, tyAre kahe che ke- jA sAdhu pAse. dharamagurU zabda dharamagurU mATe upayogI nathI. te dharama-ziSya mATe upayogI che. te dharamaziSya sAco dharma samaje hoya te dharmiSTo pAse ja jAya. tethI marIcie kahyuM ane kapila gaye khare, paNa tene te sAdhu na rUA. pAchA Avya, phera mokalyA. phera pAcho Ave. ema traNa vakhata gaye ne pAcho Avyo. pachI prazna karyo ke tamArAmAM kaMI paNa dharma che ke nahi ? e prazna kayA prasaMge karyo? A vakhata samaje. kapIlane traNa traNa vakhata sAdhuo pAse mekalyA te marIci sAdhune keTale mAnanAre haze? e mokalavAmAM kapIla kaMTALe che tyAre zuM bole che? tamArAmAM kaI paNa che ke nahiM? ATaluM chatAM marIci zuM kahe che ? hA ! rUpa phuNavaMta ahIM meM tane mokalyo hato, tyAM saMpUrNa dharma che. sAdhu pAse saMpUrNa dharma che, ahIM kaMIka che. A vacana eka kapIlane dIkSA devAnI buddhine dUra karIe te khoTuM nathI. marIci amuka virativALo che ke nahiM. samyakatvavALo che ke nahiM? ene parivrAjakapaNunA veSamAM dharma manAve che, temAM keDAkeDa saMsAra bhaTako paDyo. kaMIka dharma parivrAjakapaNAmAM che. temAM keDIkeDa sAgaropamane saMsAra vadhAryo, te bephATa zAstrone aMge bole tene kyAM sthAna maLavAnuM? have mULa vAta para Ave. marIci ATale abhyAsI, cAritrI, ATalA ziSya denAre chatAM eka parivrAjakapaNAmAM dharma kahyo eTale zAsane tene khaseDI dIdho. A uparathI mULa vAta nakkI thaI. "utsava bhASaNa karanArane pahelAnuM jJAna, cAritra ke samyakatva eke hisAbamAM levAtuM nathI." usUtra bhASaNa karatAM kamAyA eTaluM khoyuM ane dharma pAmyA hoya tene nAza, eTaluM ja nahiM paNa anaMte saMsAra rakhaDavuM paDe. jamAlIne anaMte saMsAra nathI thayA. prajJApanIyabhASAnuM lakSaNa eja. krUra pradezI ATalAmAM kema tarI gaye? kezIkumAranA paricayamAM pradeza rAjA AvyA na hatAte vakhate tenA lehIvALA hAtha rahetA hatA. te vakhate tene je dharmiSTa dekhe 28 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI te teA jarUra du-tigAmI kahe. kezIkumArane paricaya thayA ane gharamamAM AvyA ke devaleAkathI bIjA bhave mekSa lIdheA. A paradezI rAjAnI kruratAne najare lIdhA pachI vicAra thAya ke Ave! ATalAmAM tarI gayA eja pradezI rAjAnI sthiti para dhyAna gho. pradezI dharma pAmyA eTale kuTu'bane, khAyaDIne ane viSayane jhera samAna gaNavA lAgyA, zatrune dekhe te AMkhamAM vIra vase, tevI rIte kuTuMbAdikanI vAta vakhate AtmA dhrajI uThe che. tenI sArakAMtA rANI bakavA mAMDI ke jyArathI ANe dhama lIdheA che tyArathI mAMDIne huM nathI khAvAmAM, pIvAmAM ke ADhavAmAM kazAmAM nathI rahI. enA kakaLATanA elabhAne pradezI rAjA gaNatA nathI. zuM kakaLATa mATe cAritrane khaseDavuM, je kuTuMbanA kakaLATamAM sAdhupaNAne dhakko marAya te te dezivaratine dhakko mAravAmAM aDacaNa zI rIte gaNe? mahArAjA pradezI tevA bevakupha na hatA, tethI mahAdhIna kuTuMbane AdhIna na thayA, mehamAM na paDyA. vezyAnA kakaLATe ra'DIbAjI na sevAya, dezivaratinA bhAge kuTuMbanA kakaLATamAM dhyAna devAya nahi. mahArAjA pradezIne cAhe tema rANI kahe te paNa sAdhyane cukatA nathI. rANIe dekhyuM ke have eke upAya nathI viSace meLavavAne upAya mAtra ekaja che. mATe rAjAne mArI nAkhuM. ATalA parathI samajaze! ke rANI kai dazAe pahoMcelI haze ? viSayAdhIna rANIe jhera ApyuM ne rAjA marI gayA. tenuM pApa kene mAthe ? cItra sArathIne mAthe ke kezIgaNadharane mAthe ? emaNe dhama na ApyA hate ane parANe citra sArathIe apAvyeA nA hate teA rAjAne maravuM zAnuM paData. chaLathI parANe apAvelA dharma temAM pradezI rAjAnu` mAta. have kezIkumAra ne citrasArathI kai gatie javA joie ? e vicAra kANu kare ? je bhAvadayAne na samajatA hoya te. bhAvayAvALA samaje che ke eka bhavanA dharame ana tAJava bacAvyA. enI dAnata kuTu ane khacAvavAnI hatI. vezyA jhurIne marI temAM AbarUdArane kaI levuM devuM nathI. tevI rIte pradezInA uddhAra mATe kezIe dharma pamADayA, temAM sUrikAMtAne zULa uDene rAjAnI hatyA karanArI thAya te temAM pradezI rAntane ke kezIgaNadharane ane citra sArathIne lagIra paNa kama khaMdha nathI. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 114 muM [ 219 prajJApanIya bhASA mahAdhina, viSayAdhIna ane kuTubInA kalezane mAnanArA dha. ghaTADanArA ja thAya che. rAjyamAMthI jhera utAranArUM ratana kheALavA mAMDayuM eTale tene vicAryu" ke te maLyA pachI A maraze nahiM ne jIvatA raheze jethI e na mare tyAM sudhI huM meAkaLI thAUM nahiM. mATe maravA teA joie. rAtI rADA pADatI cATalA khasI gaelA AvA veSe mAre maLavuM che. ema kahetI ekalI doDI AvIne khadhAne bahAra kADhyA pachI gaLe nakha dIdhA. vicArajo strI caritra kevuM che ? A sUrikAMtAnA AMsu te ja mehAdhIna kuTuMbanA AMsu. pradezIne A eka mAta paNa ArAdhanAvALuM che. nakha de che. pradezI samaje che ke-A bicArI viSayAdhIna che, mATe mane mAre che. jIvamAtranA karamanA AdhIna paNAne vicArIne te badhAne khamAve che. tenI sAthe sUrikAMtAne vadhAre bhAvapUrvaka khamAve che ne khamAvIne jhera daine mArI naMkhAtA chatAM A samatA kaI sthitimAM lAvI zakayA haze. leAhIvALA hAthavALA ghAtakI kahIe chIe, te paNa dharma pAme tyAre A sthitimAM Ave che, tyAre te bIjA sAthenA sabadha keTale rAkhe ? je vakhate dhama nahIM pAmyA hatA te vakhate kAI paNa zrAvaka ke zrAvikA ahulabhavI kahe. narakagAmI ele te khadhA jUThA kharA ke nahi ? mahArAjA pradezInI pahelI avasthA dekhIne Ama khele te juThA kharA ke nahi? te vakhatanuM vartana tevA phaLane devAvALuM hatuM. te kahevAmAM kai jAtanI aDacaNu nathI tenuM ja nAma prajJApanIya bhASA. mithyAtva ane meAkSa vacce jaghanya aMtara keTaluM ? tevI ja rIte utsUtra bhASaNane anA saMsAra kahevAmAM aDacaNa nathI paNa jamAlInA ana natA saMsAra na thayeA. mithyAtva ane meAkSanI vacamAM AMtarU aMtarmuhurttanuM. aMtagaDa kevaLI aMtarmuhurtta mAM meAkSa meLave che. mithyAtvI vakhatanA kaSAyane anaMtAnubaMdhI utpatti mATe ana tAjanmA bAMdhe, e kema bane ? anaMtAnukha`dhInA svabhAva anaMtA AMdhavAnA che paNa zreNinA e svabhAva che ke anaMtA tADI nAkhe che. tethI ana nAnukha'dhImAM anaMtApaNuM na hatuM tema kahI zake nahiM. jamAlInA jIva Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI sudhArIne echuM karI nAkhe paNa tene svabhAva anaMtAnuSadhI che. tethI A vastu kharAmamAM kharAba hAvAthI je dhIrapurUSA samajI satvavALA marI javuM kabUla kare, prANanA tyAga kabUla kare, paNa sUvirUddha kadI ele nahi. AthI cAlu prasaMgamAM kayu levAnuM che ? manuSyabhavamAM eka paNa sUtravirUddha khelyA te je ekathI ke pAMca iMdriyavALAethI khanI zakaze nahi tevuM usUtra khele kANa ? ajANapaNAmAM je belAya te mATe prAyazcita letAM mithyA thAya, paNa jinezvara mahArAje Ama kahyuM, jinezvara mahArAjAnA nAme caDAvyuM pachI tenA khacAva kayAM thAya ? mithyAtvIe sUtrathI virUddha nathI, tene mAnatA ja nathI, tema jinezvarane paNa mAnatA nathI, tethI utsUtra bhASaka na gAya. bAkInAne eTale jinezvarane ane sUtrane mAnanArA teAnA tA edhinA nAza, anaMtA sa sAra rakhaDavuM te usUtrathI bane che. te kare keANu ? jJAna. A hIsAbe jJAna nakAmuM. lAbhanA bApa kANu ? leAlanA mApa jJAna. 100 ne AMka AvaDe tevA bALakane pUcheA ke keTalA rUpIA joie che ? teA ke 100, anukrame 1000 pachI lAkha. A badhuM jJAna ja zIkhave che, jajonA magajane cakkaramAM kANa nAkhe che ? khAheAza erISThara, kAraNa ke jJAna meLavyuM che jethI aneka tA~ karI jajane paNa muMjhAve che, te abhaNu nathI karI zakatA. durgatinuM mULa, pApanuM mULa jJAna thayuM ne? amAre e kahevuM nathI. ame te mAnI ahAranuM jJAna, durgati denArU jJAna, tene mATe kahyuM ke A jJAna nakAmuM. have devaleAke kANu jAya ? ekendriya, ekAndraya, traNa indriya ke cAra indriyavALA devalAka jatA nathI. asI paMcendriya patyeApamanA asa`khyAtamA bhAge ane 33 sAgaropamanu AyuSya sa'nI paMcendriya meLave che. meAkSa kANu meLave ? jJAnI. je jJAnamAM meAkSa sarvAMsiddha gati dekhIe te jJAnane kema na kabUla karIe ? paNa te jJAna jinezvaranA vacanane anusaranArUM jANe tene ja meLavavAnI icchA thAya. sUkSma nigeAdamAM hatA te vakhate mAdara nigeAdanA khyAla ja kayAM hatA? teA pachI trasa manuSyapaNu vigerenA teA khyAlaja Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 115 muM [ 221 kyAMthI hAya ? evA karamanA sa Mjoga kANe lAvI dIdhA ? bhavitavyatAe. have AkhA mIMcIne cAleA che ne tyAM jaI paDayA te zI dazA haju tamAre mATe nigeAdanAM bAraNAM baMdha nathI. agIArame guNu ThANe gayA tevA mATe paNa nigeAdanAM bAraNA kha'dha nathI, te ApaNe kayA bhAse rahevuM? mATe dhyAna rAkhavu ke tevI dazAmAMthI bhavitavyatAe bahAra kADhyA ane judA judA saMjogAmAM mUkayA, temAMthI deva, guru dharma mAnanArA thayA, paNa emAMe kaI vahyuM nahIM. te pachI zu hAla thavAnA tenA vicAra karyAM ? dUdhapAkanA kaDAyAmAM tAvethA cAre AjI kare che paNa ratIbhAra dUdhapAkanA svAda kIDI ke mAkhI le tenA lAkhame bhAge tAvethAne svAda nathI. tevI rIte dhama nI kIMmata samajyA vagara dharma kevA acAva karanAra kevI amUlya cIja che te khyAla na Ave tyAM sudhI ApaNe dUdhapAkanA tAvethA jevA chIe. mATe AtmAnI mAlIkInA kabajAne dhama che teA tenI kIMmata samajavAnI jarUra che, tenI kiMmata e dRSTie karavAnA che. laukika ane leAkeAttara. mATe dhamanI kIMmata samajo eTale pelA kALA mahelamAM peThelA zrAvakA peAtAne kaima adharmI jaNAve che te saMbadhI hakIkata AgaLa jaNAvAze. pravacana 115 muM saMvata 1988 bhAdaravA vadI 0)) ne zukravAra sUkSma-mAdara nigeAdanI sidi zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke anAdikALathI anatA pudgala parAvata sudhI sUkSma ekendriyamAM khaDatA patto na hatA, pADeAzInI paNa khakhara na hatI ke sUkSma nigeAdanA pADozI Adara nigeAda, tenI paNa anatakALa sudhI khakhara paDI na hatI, icchA tenI ja thAya ke je padArtha jANavAmAM Avye hAya, jayAM khAdara nigeAda paNa jANavAmAM na AvI hatI tyAM sUkSma nigeAda, Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI eidri, teiMdri, caurendriya, paoNMcendriyapaNu` sa'nI asa'nI gaja manuSyapazu vigere tA jANavAmAM ja hAya zAnuM? jyAM anaMtAo sAthe zarIra AhAra zvAsa khAdaranigeAdamAM paNa anatAnI sAthe utpanna thavuM, ana'tA dareka samaye utpanna thAya ne mare. A uparathI sUkSma nigeAdamAM jema sAthe utpatti tema khAdyara nigeAdamAM anatAne sAthe zarIra zvAseAzvAsa. ATalI badhI jemAM sarakhAvaTa chatAM te sthAna paNa khyAlamAM na hatuM. ana'tA zarIre ekaThA thAya te paNa iMdriyanA viSayamAM Ave nahi. khAdaramAM ghaNA zarIra ekaThAM thAya tA iMdriyanA viSayamAM AvI zake, ATalA ja pharaka AhArAkimAM pharaka nathI. pelAnu zarIra sUkSma, AnuM zarIra khAdara evI sUkSma nigeAdA mAnIne kAma zuM che? jyAre iMdriyanA viSayamAM nathI teA pramANathI siddha thatI nathI, hajI khAdara pratyakSa thAya che teA sUkSmanigeAdane mAnavI kema ? buddhithI vicArIe te alaiMdriya viSaya chatAM paNa kaika rastA maLaze. eka jIvanI jaghanyumAM jaghanya tAkAta keTalI ? zarIranI apekSAe utkRSTatAe eka hajAra jojana adhika kAyA. eka jIvanI vadhAremAM vadhAre tAkAta 1000 jojana jeTalI kAyA manAvavAnI. ochAmAM ochI zarIra banAvavAnI. tAkAta pRthvIkAya vigere mAdara che, tene eka jIva aMzulane asa khyAtamA bhAga banAve. sUkSma paNa AMgaLanA asaMkhyAtama bhAga banAve. khAdarathI sUkSmanI tAkAta echI emAMthI bAdaranigeAdamAM jaie. tA anatA jIvA maLI eka sthUla zarIra aMzulanA asa`khyAtamA bhAga jeTalu' manAve. ochAmAM ochuM keAne gaNAya ? ghaDIyALamAM je slA hAya ane chellAmAM chellA peIMTa khaMdha thAya jenAthI Ache hAya ja nahi evA ochAmAM eche kA bhAga levA ke jenAthI AgaLa bhAga ja nahIM. AnAthI have nIce kayAM utaravAnA ? AMgaLanA asa`khyAtamA bhAgathI pachI ochA nAnA haiAya nahi. anaMtA jIvathI khIjA kAI jIvA vadhAre nathI. echAmAM ochI hada tyAM laI javI paDe. ana'tA jIvA mATe eka zarIra kare, sUkSma zarIra kare ane te aMzulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM, tuve siddhinI apekSAe cAmA sAmAM jyAM tyAM lIlakula tenA svabhAva ze ? ana`takAyaneA. ahIM theADI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 115 muM. [ 223 paNa hoe tee AkhuM makAna lIlavALuM karI nAkhe. enI tAkAta para vicAro. zIyALAmAM jyAM manuSyo marI jAya. unALAmAM jhADa marI jAya. tevI rIte je TADha veThe taDako Ave che te veThe paNa comAsuM Ave tyAre ATalI TADha taDake khAvA chatAM tenA zarIranI tAkAta uDI jatI nathI. jarA varasAdane saMga thayuM ke tarata ja navapallava, Ase AvyA eTale lIlaphula dekhAya nahIM. e badhA anaMtakAyane javAnuM sthAna tamAre rAkhavuM paDaze ke nahiM? e anaMtakAyanA jInuM koI sthAna te mAnavuM paDaze ne? anaMta bAdara hatA. tene koI paNa jaga para chava mAne te gaThavavA paDaze. te je jAtimAM goThavo tene sUkSama nigoda mAnavAmAM aDacaNa zI che? evI rIte bAdara nigodanuM sthAna mAnavA mATe sUkSma nigada mAnavAnI jarUra che. e sUmane utpattinuM bAhya kAraNa kaho te niyamitapaNuM thaI jAya. sUma nigodane utpanna thavuM, nAza pAmavuM temAM jagatanA bAhya kAraNane saMbaMdha joDAya ja nahiM. sUkSma nigoda evI cIja ke bAhya kAraNathI nAza pAmavAvALI na heya. utpanna thavAvALI na hoya te te cIja bAre mahinA rahevI joIe. A AdhAre paNa sUkSma nigoda mAnavAnI jarUra che, vaLI kevaLIe sAkSAt kaheluM che, jyAM ApaNI buddhi na pahoMce tyAM sarvajJanAM vacana tahatti karI mAnavA paDe to te vacanane AdhAre sUkSma nigoda mAnavI paDe. pitAnA svabhAve nAza ane utpatti thAya che. anAdikALathI sUkSma nigadIyAnI utpatti ane nAza A be cAlyA kare che. na pite keIne nAza kare, na keI ene nAza kare. ahiMsA dharma kyAre kahevAya? keTalIka vakhata dayAnuM lakSaNa bAMdhatAM kaI kahI de che. "amo nA vaMsamo tavo" e jaNAvatI vakhate ahiMsA eTale zuM? keTalAka UMDA nahi utaranArA hiMsA na karavI te ahiMsA, zAstrakAra e vAta kabUla karatA nathI. zAstrakAra kahe che ke hiMsAthI nivRtti tenuM nAma ahiMsA. pharaka kayAM che? te dhyAna rAkhajo. hiMsAnA paccabANa karavA tenuM nAma ahiMsA. pUrva pakSavALA tene dharma mAne te te jagatamAM utkRSTamAM utkRSTa dhama sUkSama nigadIye. te koInI hiMsA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNI kare ja nahi. anaMtA pugala parAvarta gayA te paNa eka paNa jIvanI hiMsA sUkSma nigadIyAe karI nathI, te kharekhara eja ahiMsaka gaNAve joIe. ahIM caudamAM guNaThANAvALA paNa hiMsaka bane che. nadImAM samudramAM siddha thanArA e pANInA aMge kaI dizAmAM? pANInA javAno tyAM vinAza che ke nahiM? agI kevaLI je hiMsAne vaI zaktA nathI, te sUma nigode vaI zakyA che. mATe hiMsA na karavI eTalA mAtranuM nAma dharma kahe te sUkSama nigadIyA moTAmAM moTA dhama thaI jAya. zAstrakAre ahiMsA "A hiMsAnA paccakhANamAM" rAkhI che. jeTalA paccakhANa thAya teTale dharma, paccakhANa na thAya teTalI hiMsA. eTaluM ja nahiM paNa hiMsA na kare te paNa dharma nahiM. hiMsAnI jeTalI nivRtti, jeTalA paccakhANa teTale ja dharma. hiMsA na paNa karato heya paNa jyAM sudhI paccakhANa karAya nahi tyAM sudhI dharma che ja nahiM. ApaNe karmanuM AvavuM pravRtti dvArAe nathI mAnyuM, teTaluM avirati dvArAe mAneluM che. mithyAtva pachI avirati, pravRtti e eka karmanuM kAraNa nathI, paNa nivRtti na thAya te moTuM kAraNa che. bhAgIdArI neMdhAvyA pachI copaDA na juve te paNa tenuM nukazAna bharI ApavuM ja paDe, jyAM sudhI rAjInAmu na Apo tyAM sudhI nukazAnInA bhAgIdAra tevI rIte A saMsAranI pApa kaMpanImAMthI jeTalA rAjInAmA ApyAM teTalAthI baja cI zake. bhale tapAsa na karo te paNa tene nukazAnamAMthI bacI zake nahiM. khuda tIrthakara je garbhamAM AvyA tyArathI traNa jJAnavALA samyakatvavALA che, chatAM aviratine svIkAra kare che. ApaNe jANIe chIe, mAnIe chIe, ema kahI bacAva karavAvALA vicAraje ke-tIrthakara jANatA na hatA ke mAnatA na hatA? te pachI dareka tIrthakaromAM ema kema kahevAyuM ke gharathI nikaLIne sAdhupaNAne tye. tyAreja agAra rahitapaNAne-sAdhupaNAne pite aMgIkAra karyuM. samajaNamAM, jANavAmAM ke mAnavAmAM kaMI khAmI hatI ? traNa jJAnIe e pramANe ja AcaryuM ke jyAM sudhI paccakhANa na karuM tyAM sudhI kama lAgavAnuM che. nigodIyAmAM aviratinA karma lAge che. nahiMtara te keInI hiMsA nathI karatAM, eTaluM ja nahi Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 115 muM [ 225 paNa koIne hiMsA lagADavAmAM pote kAraNa banatA nathI. aviratinA aMdhArA kuvAmAM nigadIyA che. paccakakhANanI jarUra kema gaNa? e sUmanigodanuM thALuM dunIyAnA vyavahArathI alaga che. nathI kaI tene mArI zakatuM nathI keIthI maratA, kAca dIvAnA tejane pAcho dhakelanAra nathI, kAcanA pugela karatAM tenA pugelo evA bArIka che ke, tenA pugalone javA AvavAmAM kAca kaMI aDacaNa kare nahiM. e bAdara pudgalanI apekSAe sUma evA bArIka che ke, jenA lIdhe te pratighAtamAM AvI zakatA nathI. bAdara zarIra sUkamane kAMI aDacaNa karI zake nahiM. A uparathI nakkI thayuM ke-nathI pite keInI. hiMsA karatAM, te kharekhara kharA dhama te sUma ekendriyane? dharma hiMsAnA paccakkhANa karavAmAM che. karma baMdhanuM kAraNa avirati che. karma phekanAra virati, tamArAmAM keTalAkanI mAnyatA che ke, ApaNe rAtre khAtA nathI, kaMdamULa khAtA nathI, pachI paccakhANa laIne zuM vadhAre che? paccakkhANane pigaLa gaNanArA eka cIja mananI aMdara sattara vakhata devA vicAra karyo hoya ane pAMcanI vacce na bolyA hoya tyAM sudhI tenuM ApyuM nA gaNAya. te je paccakkhANa nathI letA te bole che ke, vicAra hato paNa paccakakhANa lIdhA nathI, e. kema belAyuM? dunIyAdArInI sAkSI thAya eTale dastAveja kiMmatI. ahIM traNa bhuvananA nAthanI sAkSI. te sAkSI vagarane paccakakhANanA dastAvejanI kiMmata zI? dastAvejamAM kAyadAnA zabdo pramANe ja levAya? te karmane rokavAmAM jinezvaranA kAyadAnA zabdo kema nathI levAnA? je e kahe che ke, sUtrathI na laIe, guru pAse na laIe ne ame dhArI laIe te temane sUtra na AvaDatuM hoya, gurunI jogavAI na hoya tene lIdhe dhArI bhe, e ThIka paNa je sUtra vagara, guru vagara dhArI le tene Dagale pagale khaMDana thavAnuM. khAvA beThA ne rAMdhelA anAjamAM dhaneDuM AvyuM te paccakakhANa rahyA ke gayA? jeNe guru pAse paccakakhANa lIdhA che tene kadI AvI gayuM te tenAM nathI gayAM. pitAnA manathI paccakakhANa lIdhA che tenA gayAM. je rajIsTaramAM nIce 29 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI apavAdanI zarata karI che, tene rajIsTara karyo, nIce lakhyuM ke A TrasTane amala mArI haiyAtI bahAra. te te be lITI na lakhI hota te te kaMI karI zake nahiM. paNa atyAre pheravavAnI badhI sattA che. tevI rIte badhInI jeDe chUTI che, kaI? garatha moLuM eTale anAupayogamAM thAya te vAta chUTI che. sALaM haMmezanI pravRtti hoya tene jhapATe caDI jaIe. evI rIte rajanI Tevane lIdhe sAmAyakamAM sAvadhanuM vacana na kahevuM joIe. evAmAM koI zeTha ke murabbI A tene A sAheba! kahyuM, AvI rIte rajanI pravRttine lIdhe acAnaka nIkaLI jAya te pelAne sAmAyakane upaga Avyo nathI, paccakakhAyune aMge sahasAtukAranI chUTa te AnuM nAma. enAthI vadhAre lAbhanuM kAraNa hoya, jema rAtanA covIhAravALA hatA, savAranAM pirisInA paccakkhANa hatAM na derA para dhADa AvI. e vakhata parisI pArI vAparIne javA vicAra kare teTale vakhata nathI ne vAparyA sivAya javAnI tAkAta nathI, te te tyAM paccakakhANa karatAM vadhAre pirisIvALo nije. rAnuM kAraNa gaNAya. khAIne ubho rahe che. pirisIvALo ema ja utAvaLathI vAparIne jAya. je pratijJAsara badhuM letA hoya tene mATe. je pratijJAsara tye nahiM, tene eka ja ke enuM paccakakhANa Dagale pagale , AnuM barobara Take. mATe zAstrakAre kahyuM ke karma baMdha tyAre ja thAya jyAre paccakakhANa thAya tyAre ja ATalA mATe ja saMvarane tattva mAnyuM. AvatA karmane rokavA, Ava, iMdriya, kaSAya vigere na karyA eTale kama rokAtAM nathI. Azravane abhAva e saMvara nathI. saMvara Azravane rokavA, Azrava nirodhe e saMvara, Azravane abhAva e saMvara nathI, Azrava zekavA e saMvara che. kevaLa thayA pachI bharatAdikane veSa kema levo paDe? te ekendriyane bIjI cAra iMddhi nathI te tene Azrava kayAMthI? te tene cAra idriyane saMvara kaheze? Azravane rokavA te saMvara che, tethI ja saMvara ekendriyane nathI ema kahI zakaze. jeTaluM vrata le teTale ja dharma thAya. vrata lIdhA sivAya pApa kArya na karatA ho to paNa dharmamAM AvI zaktA nathI. A vAta dhyAnamAM leze eTale bharata mahArAjanI Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 115 muM [ 227 vAta samajAze. bharatane kevaLa thayA pachI sAdhu veza levAnI jarUra paDI, A lIdhuM na hatuM te paNa bhAratane saMsAramAM rahevuM paDe tema na hatuM, te A veSa zA mATe lIdhe? veSanI jarUrI keTalI badhI te magajamAM . kevaLajJAna upajAvavA te levuM paDe, paNa upajyA pachI paNa levuM paDe. AtmAne unnatinA zikhare lAvavA A sAdhana levuM paDe, paNa thaI gayA pachI paNa A veSa levo paDe. A virati kaMpanInI ophIsa te tyAM kevaLajJAnIne paNa viratinI ophisamAM dAkhala thavuM paDe. aviratinI ophisamAM karmanA jore rahyo hato. je karmane AdhIna na hoya, apratyAkhyAnI pratyAkhyAna kaSAyane AdhIna na hoya tene e ophIsamAM AvavuM ja paDe. e pite kevaLathI dekhatA hatA ke ahIM jauM to ja karamathI bacAze. kevaLajJAnI paNa e ephIsamAM na Ave te rakhaDe. tamArA praznAnusAre kevaLajJAna upajyA pachI aMtaramuhUrtAnuM AyuSya heya te veSa na le, bAkI te veSa lIdhA sivAya chUTako ja nahi. dareka kevaLIne samughAtane niyama nathI, paNa AvAjIkaraNa te jarUra karavuM paDe. AvarjikaraNa eTale zuM? A vastu zI? kevaLajJAna pAmyA pachI be ghaDImAM mokSe jAya tene AvarjikaraNa karavAmAM ja vakhata jAya. bAIo cUlA saLagAve che. saLagAvatAM kAkaDe mUke te upara chANAne gora, te upara keyalA, te upara lAkaDA mUkIne bIjA kAmamAM bhaLI jAya. lagabhaga daza ke paMdara mInITa pachI ApoApa cUlo saLagI jAya. tevI rIte teramA guNaThANAne cheDe karamanI goThavaNa kare, je caudamAM guNaThANe khapAvavAM che te teramAnA cheDAe kare. eka ganI pravRtti nathI chatAM saraka saraka saLagyA ja jAya, yAvat caudamAnA cheDe badhA karma baLI jAya. AvI goThavaNa tenuM nAma AvarjikaraNa. e AvarjikaraNa dareka kevaLIne karavuM paDe. ATale TAIma hoya tevAne e ophIsamAM dAkhala thavAno vakhata nathI. bAkInA badhAne A ophIsamAM dAkhala thavAnuM ja hoya. bharata ne vakalacIrIe paNa A ophIsamAM umedavArI karI che. kevalI pharmAputra gharamAM kema rahyA. tame pUchaze ke kUrmA putra kevaLajJAna thayA pachI gharamAM kema rahyA? Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ] zrI AgamAddhAraka--pravacana-zreNI 4 keTalAka vastu na samajanArA kahevA taiyAra thAya che ke-mAkhApanI bhakti mATe rahyA. kevaLajJAna thayA pachI kai bhakti karI che te kahI zakaze| ? nathI pANI pAyuM, nathI khavaDAvyuM, nathI sevA-cAkarI karI, teA bhakti zA rIte gaNAvA che ? eka bAju dekhe ne joDenuM na dekhe tenI vale zI ? jame bAju dekhe ne kahe ke mArI muDI ATalI, paNa udhAramAM kharaca thayA te nA gaNe te! kevA gaNAya? mAbApane saMsAramAMthI kADhavA che. 'Diyo, RNa' pratibheAdha mATe ja rahyA che. cAritra paNa mAbApane levaDAyu che. bhAvadayAne aMge, cAritranI prAptine aMge A dvArAe cAritra thaze e jANavAthI rahe te sakAraNa, sakAraNanuM anukaraNa kAIthI karAya nahiM. jo tema karavA jaIe teA munisuvratasvAmI eka gheADAne pratibAdha karavA rAteArAta peThANathI bharUca AvyA. gautamasvAmI mRgArANI sAthe tenA putra mRgAleDhAne jovA bheAMyarAmAM ekalA gayA, te ApaNe paNa tenuM anukaraNa karavuM', kema? niSkAraNanuM anukaraNa hAya. anukaraNa kadAca karAya paNa sakAraNanuM anukaraNa hAya ja nahiM. kevaLajJAnI je rUpe pharasanA dekhe te rUpe kare. karaNInu anukaraNa karAvavuM hoya tyAM cAkapu kahe che. bhagavAne sapAtradhama kahevAne mATe gRhasthanA pAtramAM pahelA vAparyuM. savastravALA dharma kahevAnA hovAthI vastra dhAraNa karyuM. tI karane namaskAra zA mATe ? tIthaMkara jemanu sanmAna kare tenu leAkeA paNa sanmAna kare, mATe tIrthaMkare tIne namaskAra karyA. je anukaraNa mATe vastu te jIDhI, paNa sakAraNa anukaraNIya te nathI. zrI zrImaMdharasvAmIne cAra cAraNa zramaNe pUchyuM che ke amArA uddhAra kayAM che? bhagavAne jaNAvyuM ke-kUrmAputra che tenI pAse tamArA uddhAra che, tethI tyAM AvyA ne temane zvetAM ja bAdha thayA. bedha thavA rUpa ja bhakti, pelA cAranuM kalyANu thavAne aMge tema ja mAkhApanA kalyANa mATe kUrmAputra sakAraNa Ama karyuM che. aviratinA kAraNabhUta kama jemanA kSaya thayA, pachI aviratimAM zAthI rahe? saMsAramAM rahevuM te aviratinA udayathI che. bhavitavyatA tamane manuSyapaNA sudhI lAvI AvI aviratithI ekendriyA lAMkhA kALa sudhI aviratinA uda Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 115 muM. [ 229 yane lIdhe anaMtA pudgala parAvartana rakhaDe che, emAM ja ApaNe rakhaDyA. te vakhata bodara nigodanuM paNa bhAna na hatuM. te TheTha manuSyapaNuM sudhI AvyA te te kevaLa bhavitavyatA, te vagara UMco caDhAvanAra koI nathI, eka manuSya jaMgalamAM bhUle paDyo, tyAM coroe luMTIne hAtha paga kApI nAkhyA, AMkho phADI nAkhI, khINamAM nAkhI dIdhe, bhAgya ge vidyAdhara maLI gayo. teNe hAtha paga sArA karyA, AMkhe sArI karI, mAragamAM mUko. have A vicAre ke AvI rIte AMkhe pATA baMdhAya te paNa choDanAra che, te lAva chare ne AMkha phADI nAkhuM. e te keI apUrva saMge vidyAdhara A ne ThekANuM paDyuM, ene bharose ko? A jIva ATalo caDIne Avyo. te have kyA bharose nigedanI sAme bese che? A musAphara hAtha kApI, AMkho phADI pharI khINamAM paDe kharo? zuM pharIthI te vidyAdharanA bharose rahI te pramANe kare khare? te A bhavitavyatA anaMta pudagala parAvarta sudhI sAmuM jotI na hatI ane keIka e saMjoga Ave jethI bAdarathI yAvat manuvyapaNuM lagI lAvI, te atyAre bhUlA paDavAne prayatna kema karIe chIe ? A vicAro te AtmAmAM dharma thaelo che chatAM keTalI muzkelIe thayo che? AvA lAMbA kALe, moTI muzkelIo paMceMdriyapaNuM, manuSyapaNuM maLyuM te dharma utpanna karI zakyA, to te dharma AtmAnI mAlIkIne kabajAne chatAM tenI kiMmata karI zakyA nathI. khAvA pIvAnI zarIranI indriyanI viSayenI tene sAdhananI A pAMcanI kiMmata karIe chIe. haju AtmAnI kiMmata nathI. dharma AdarIe chIe, ArAdhana karIe chIe, chatAM bhIkhArI karatAM bhUMDuM. jema bhIkhArI mATe koI rasoI karatuM nathI, tame khAva temAMthI bace tAkaDe bhIkhArI A te ApyuM, nahIMtara gaTTaramAM pheMkayuM che. tenA karatAM bhuDI sthiti dharamanI karI che, savAranA pahoramAM jhADe jaMgale jaIe pachI zArIrika bIjA naMbare kuTuMba kabIle, ema karatAM vakhata malyA ne je kaI gappA sampAvALA AvyA, te keI dharamamAM vakhata kADhavA taiyAra nathI. evAmAMthI navarA thAva ne keI apAsare janAra Avyo te cA kahetA. te vakhatanA zabda pheTogrAphamAM levAmAM Ave te te pheTe Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI ane nATakAdika-kuTuMbAdi vakhate hoya che, te pheTe tapAsI joje. emAM kaMI phera che? bhIkhArIne vATake vadheluM meM bagADatA ApatA nathI, teTaluM meM dharamanuM kahenAra upara bagADIe chIe. kIMmata pelI. vasI che. pAMcanI kIMmata karI che. haju AtmAnI kIMmata oLakhI nathI. hIrA mANekane jatAM karI berA pakaDe che. tema baccAMnI peThe dharamanI kiMmata na samajelo hovAthI bArAM jevA viSayone pakaDe che, paNa mANeka jevo dharama pakaDatA nathI. dharamanuM svarUpa kahetAM tenI kIMmata kema kahevAya che? jhaverAtane sade keTalI vAramAM thAya ? jhaverAtanuM zIkhatA lAMbe TAIma joIe, paNa tenuM kArya karatAM teTalo TAIma joIe nahIM. tevI rIte dharmanI kIMmata zIkhatA teTale TAIma. lAgaze, tethI pelA cAra zrAvake adharmi kema kahevaDAve che te samajI dharmanI kIMmata karatAM zIkhe tyAre ja kharI vastu sthiti samajAze. pravacana 116 muM. saMvata 1988 Aso sudI ra ravivAra svarUpadhama ane pravRttidharma - zAstrakAra mahArAjA bhavya prANIonAM upagArane mATe prathama jaNAvI gayA ke-dharma e AtmAnI cIja che. bahAranI cIja nathI. bahAranI cIje rUpa, rasa, gaMdha zabda ke sparzavALA hoya, paNa dharmane aMge rUpAdikano niyama nathI. eTaluM ja nahi paNa AtmA acala svarUpa che. ApaNe dhama be prakAranuM mAnIe chIe. eka svarUpa dharma ane bIje pravRtti dharmanuM svarUpa dharma e AtmAnA kabajAnI cIja che. jagatamAM niyama che ke-je jenuM svarUpa hoya te temAM ja rahe ane tenI ja mAlIkInuM heya. agninuM svarUpa uSNatAvALuM che te uSNutA agninA kabajAnI mAlIkInI che, chatAM bIjA pudgalamAM uSNatA che. te tene kabajo-mAlIkI kayAM rahyA? tenA saMyogavALA padArthamAM Ave che te te uSNutA agninA kabajAvALI kayAM rahI? vAta kharI, paNa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 116 muM [ ra31 samajavAmAM pharaka paDyo. je cIja uoNa thaI te agninA pudagalethI pariNamelI che. jema ApaNe dANuM khAdhA, pANI pIdhuM, anAja ane pANI ApaNA zarIramAM gayA pachI mAMsa, hADakAM, lohI ke naso thaI. A pariNAma konuM? have A zarIrane paMcendriya kahevuM ke ekaIndriya? kherAka, pANI, havA e vigerenuM ja rUpAMtara e ja zarIra chatAM paNa A zarIrane manuSyanuM zarIra kahIe chIe. kAraNa manuSyanA jIve pitApaNe pariNamavyuM, javarahita yugalane pitApaNe A jIve pariNamAvyA. eka vakhata manuSyanuM maDaduM hoya te zuM kahIe? manudhyanuM maDaduM jema anAja, pANI, havA vigerene manuSya pitApaNe parigumAvyA, pachI choDI de te paNa manuSyane paryAya gaNAya. tevI rIte agnie je pudagalo uSNapaNe pariNumAvyA ane choDe te paNa agninA paryAya kahevAya che. rAMdhelI vastu cekhA, dALa, maga vigere muddagala kenA? to ke agninA pudagale. agnie pariNumAvIne choDI dIdhA. mULa vAtamAM Ave. agnimAMthI je pudagala nikalyA te ja pudagale pelAmAM pariNamAvyA. uSNatA e agnine svabhAva tethI agnithI judo paDatuM nathI, tethI agninI mAlIkI ane kabajAne kahevAya. tethI svabhAvarUpa te tenA mAlIkI ane kabajAnI hoya. have dharma e AtmAnI mAlIkInI kabajAnI paNa te ke dharma? eka pravRtti dharma, eka svarUpa dharma, samyagadarzana, jJAna, cAritra A svarUpa dharma, e svarUpa dharma hovAthI AtmAnI mAlAkImAMthI khasato nathI. kabajAmAMthI jato nathI. mekSamAM na jAya te paNa kSAyika samakita keLavajJAna ane vitarAga paNuM barAbara rahe che. ene kaI divasa palaTa thato nathI, AnuM nAma svarUpa dharma. pravRttidharma dAna, zIyala, tapa ane bhAva A cAra pravRttidharma che. e kArya sAdhavA sudhI rahe, siddha thayA pachI cAlyA jAya. kuMbhAra cakkara ghaDo taiyAra na thAya tyAM sudhI pherave che, ghaDo taiyAra thayA pachI cakkara daMDanI jarUra rahetI nathI. tevI rIte potAnA svarUpane pragaTa karI de pachI te pravRttidharmanI jarUra nathI. ghaDo thayA pachI cakkara cIvara daMDanI jarUra rahetI nathI. ghaDo thayA pahelAM cakkara Adi korANe mUke te zuM pariNAma Ave ? mokSa vakhate samyagudarzana jJAna vItarAgapaNuM Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI rahevAnuM, paNa dAnAdika dhama mAMthI eke paNa rahevAnA nathI. dAna meAkSamAM nathI. zIla, tapa ane bhAva e meAkSamAM nathI. keTalAka lagIra vadhAre DAhyA thakA ema kahe che ke siddha mahArAjane dAna, lAbha, bhAga, upabhega che. A kahenArAe vicAravu ke vizeSaNavatInI aMdara sAk kahyuM che ke kevaLIAne yAvat siddhone, dAnAMtarAya truTyA tenA artha e ke dAna. devAnA vakhatamAM aMtarAya Ave nahiM, svarUpadharma ane pravRttidhA pheraka samajo. siddo cAritrI ke acAritrI aMtarAya enI vacce ADA Ave, tene ja mATe-te mATe ja aMtarAya kahIe chIe, bIjA pAse levA gayA, tenI pAse te cIja che, ApaNe tenI jarUra che, cAgya rItie yAcI chatAM pelAne Apa vAnuM mana thAya nahiM, tenuM nAma lAbhAMtarAya. bIjo mAgavAmAM kuzaLa, ApaNe pAse cIja che, chatAM daI zakIe nahiM te jJAnAMtarAya. bhAgavavAnI cIja hoya chatAM bhAgavAya nahIM, upabhAgalAyaka cIja chatAM upabhAga thAya nahi te bhAgAMtarAya, upabhAgAMtarAya jyAre dAna denAranI ADA Ave te lAbhAMtarAya, lAbhanI ADA Ave teA ja aMtarAya kahevAya. dAna pravRtti rahyuM che, te kahevAne ApaNe taiyAra nathI. siddhone dAnalabdha vatI nathI. zIyalamAM 'ne ciratti nA aciratti' cAritravALA ke cAritra rahita siddha mahArAjA nathI. jIvajIvanI pratijJA purI thaI che, AgaLa navI karI nathI. siddha mahArAja pratijJA vagaranA hAvAthI cAritrI nathI, acAritrI nathI, ema joDe kahyu che eTale kama na lAgavAnA. siddhanA jIveAne paccakhANu mAtra na hovAthI arUpI chatAM paNa zAstrakAre caritrI gaNyA nahIM, chatAM cAritrI nahiM te acaratrI kahevA ke nahi ? ane tethI kama Avazene ? e siddhanA jIvAne mAhanIyanuM karma leza paNa nathI, leza paNa na hovAthI tene karma AvatA nathI. karma kha'dha acAritra nathI tethI nathI. A uparathI siddha mahArAjamAM zIyala nathI tyAM sarva virati ke dezivarati kaI paNa nahIM hAvAthI tyAM cAritra nathI. jo ke siddha mahArAjA aAhArI chatAM pratijJAnA aNuAhArI na heAvAthI tapa nathI. Atma svabhAve aNuAhArI, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 116 muM [ 233 pratijJAthI aNuAhArI nathI. tA siddha mahArAjamAM tapa paNa nathI. have bhAva zI vastu ? bhAva eTale hRdayanA ullAsa kahe che, te mAtrathI bhAva nathI. te anyamA anyamatAnI kriyA kare che, teA temane hRdayanA ullAsa nathI ? je vakhate vaiSNavAnAM darzana khulluM che, te vakhate tamArI jiMdagImAM doDAdoDa karavAnA vakhata AvatA nathI. jo bhAvathI hRdayanA ullAsa gaNA teA tamAma dharmamAM bhAva che. keAI dhama bhAva vagarane nathI. zaiva, vaiSNava, muslIma ke khrIstI dharma te badhA bhAvavALA che, paNa bhAva kanuM nAma ? bhAva kAne kahevAya? hemaca'dra mahArAje khulle khulla' jaNAvyuM ke traNa ratnane dhAraNa karanArA upara advitIya bhaktibhAva tenuM nAma bhAva. saMsAra upara jugupsA AnuM nAma bhAva. A bhAvanI vyAkhyA karI, traNa ratna dhAraNa karanAranuM kAma, sa`sAra para ghRNA, anityAdika bAra bhAvanA vicAro, te siddhamAM raheze ? teA te siddha mahArAjane pravRttimaya eke dha raheze nahiM, nathI dAna, tapa, zIyala ke bhAva. ghaDA taiyAra thayA pachI cakkara truTI jAya, dAMDA bhAMgI jAya, ke cIvara maLI jAya, te ghaDAne kazI aDacaNa nathI. tevI rIte AtmAnA svarUpa dharmAM pUrepUrA khIlI rahyo hoya te te vakhate pravRttidhama baMdha thAya temAM aDacaNa nathI. rasoI thayA pachI cUlA elavAya jAya te kaI rasAIne aDacaNa AvatI nathI. evI rIte siddhamAM svarUpa dharma khIlI nIkaLyA pachI sAdhana rUpa pravRtti dhama jAya temAM aDacaNa nathI, paNa raseAi karatAM vacamAM cUle AlavAya teA mahenata karI raseAinuM kAma kArANe mUkI hAMllI utArIne paNa pAche. cUlA saLagAvavA paDe. tevI rIte A pravRttidhama sAdhana tarIke, svarUpa dharma pUrepUrA pragaTa na thAya tyAM sudhI samyagdarzana, jJAna, cAritranI bhAvanAne aTakAvI dAna, zIyaLa, tapa, bhAvane karavA paDe. AtmAnA svarUpa dharyuM. samyagdarzana, jJAna, cAritra e vadhAravA e dhyeya che, jema agni-tApa ubheA karavA e dhyeya nathI, dhyeya raseAInuM che. tevI rIte samyagdarzanAdi hRdayamAM rAkhI jJAnAdikanI pravRtti ucita che, paNa dAna, zIyaLa, tapa, bhAvamAM khAmI 20 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI Ave te samyagdarzanAdine rokIne dAnAdika taiyAra karavA paDe. A uparathI AtmA samyagdarzana svarUpa, jJAna svarUpa che. tA devagurU kriyAne zuM karavuM? eTaleA vakhata Atma ciMtavana karIe teA kalyANa che. je A cArane! nAza karavA mATe AtmAnA jJAnAdika AgaLa kare, temaNe samajavuM ke cUle elavAya pachI raseAInI vAta lakhADa sivAya kArya kare nahi. je samyagdarzanAdinA nAmane AgaLa karI dAna, tapa, zIyaLa, bhAvamAMthI utarI javAvALA temaNe dhyAna rAkhavAnuM ke-A sAdhana che, sAdhyu nathI. lavAnI suphIyANI vAta laveA pAdazAha pAse dukAna para beThelA che. tyAM bhIkhArI mAgavA AvyA. lAjI eka paisA de. galrAmAM hAtha nAkhI paiseA kADhyo. hAtha lakhAvyeA, lavAjI ! kayuM nahIM dete ha. are bhAi ! vicAra karI rahyA huM ke me' tere paisA dauM. leheNA-dehuNA hA jAya. A yade bhavamAM paise lenA paDe, eTalA khAtA kayuM vadhArUM. A zauca rahA huM. isase paisA na detA huM. phera e mAyA tumakA saMsAramAM DUkhAne lagegI, ema kahI pAche paisA gaNAmAM nAkhyA. bhavanI leNadeNanI vAta karI tenuM tattva kayAM hatuM? paisA cheDavA na hatA, mamatvabhAva hoya ne paisA na chUTe pachI mATI vArtA kare. A khAtAnI zI jarUra che? tevI rIte zIyaLanI vAtAmAM bhAgAvalI karmAMnA udaya nadISeNu ke A kumArane cheDatA na hatA, teA ApaNA jevA pAmaranI zI vAta ? e dRSTAMtanA upayAga sAvacetI mATe ke pADavA mATe? zuM upayoga karavA mATe che ? te| pachI badhI dIkSAe madha thavI joie. anAya A kumAre dharmAMnI kiMmata keTalI AMkI? ArdrakumAra mAravADanA kalpavRkSa, anAmAM upajelA dhama akSara paNa kAne paDatA nathI, evAne dhama temAM paNa jainadhama. vaLI tyAgadhama e pariNAmamAM AvavA e keTalI muzkelI ? AmAM pAsa thayA, tyAgadhamAM levAnA nizcaya thayA, AkhA dezamAM eka ja, kemake deza anAya che. kevA deza che, jayAM svapne paNa dharma akSara nathI. ekale chatAM paNa pAMcase ja galI joDhAnA dabANamAM paDelA, emanA pitAne Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 116muM [ ra35 mAlama paDI eTale pAMcase subhaTonI rakSAmAM rAkhe che. e Arya dezamAM cAlyuM na jAya, chatAM te AdrakumAra e jabarajasta ke je mAbApa ane pAMcaso joddhAne paNa chetaryA. anAya che? vicAre, anArya paNa dharma levA mAge te vakhate dravya dayAne ADI lAve nahiM. A pAMcase subhaTanuM mata che, e vAta nakkI che. AdrakumAra khasI jAya te pAMcasonI vale zI? ekAeka nIkaLI jAya che. rAjAne kaMvara che, have tenA mAbApanI zI vale? dharma nahIM pAmele temAM ke? dharma saMpUrNa pAmyA che. kevaLa AtmAnA kalyANane mATe mAbApa anAya havAthI cAhe te thAya, pAMcasanuM cAhe te thAya, chatAM mAre mAruM zreya karavuM te paheluM jarUrI che. A anArya A dharmanI ATalI kiMmata kare che. - nizcayathI AtmA e ja arihaMta. Aryo dhamaMnI kiMmata keTalI kare? te pramANe Adra prapaMcathI vahANamAM besI ahIM AvyA eTale pAMcasoe dekhyuM ke-have ApaNuM mota che. tethI rAjAne maLyA sivAya pAMcasoe vahANamAM caDhI beThA ane AryakSetramAM AvI corIne baMdha karavA lAgyA, te zAne pratApa ? AdranI dIkSA pratApa, nahIMtara temane arabastAna choDavAnI jarUra paDate ja nahiM. AvI daDha buddhivALe AdrakumAra calAyamAna thaI gayA. patita thaI gayA pachI te bIjA koIne dIkSA devAne vakhata rahyo nathI. AdrakumAra ne naMdISeNanuM caritra dharamathI dUra rahevA mATe ke paDavA mATe tamane kahyuM nathI. te kevaLa dharamazI paDatA baco ne dharamamAM sAva ceta rahe. bIjo paDato hoya tene bacAvanArA thAva, mATe te caritra che, paNa tenuM daSTAMta AgaLa karanArAne bahulabhavi jANe che ne? AtmA zuddha cidAnaMda svarUpa che, AtmA lakhe che tethI amane tevA karma baMdha nathI. nizcaya-vyavahAra bolanArA dharmanI gaMdha paNa jANatA nathI. A tapasyA karUM tyAre AnaM-raudradhyAna thAya che, pariNati bagaDe che, A tapasyAne aMge AnaM-raudradhyAna khesI ghAlyAM che, paNa kahyuM A-raudradhyAna? AkhI rAta tarasa lAgI hatI, paNa tenuM nAma Ad. dhyAna keNe kahyuM? tarasa lAgI te gharamAM pANI na hatuM? kema na Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 ] zrI AgamaddhiAraka-pravacana-zreNI pIdhuM? manamAM ema hatuM ke meM evIhAre upavAsa karyo che, mATe pIvuM te nathI, eka ja hatuM ke meM covihAra karyo che. A benI laDAI, tarasa ane covIhAranI laDAI che. bhUkha hoya te khAvuM che ema karAve che. bIjI bAju vihAra upavAsa che te jItyuM ke? upavAsa cevihAra. jemAM upavAsa cAvIhAre che temAM AdraudradhyAna zI rIte? jItyA paccakkhANa. enuM paccakkhANa laDAImAMthI pAsa thayuM, saheje upavAsa thAya tenuM laDAImAMthI pAsa thayuM nathI. tapasyAnI vAta thAya eTale taDakI uThe. kharAba saMkalpa kare temAM vaLatuM to che nahiM. te saMkalpane cheDa, ema karI vALavuM joIe, chatAM e vaLI dAna, zIyaLa, tapa karatAM sajajaDa mukela paDe che. kharAba saMka95 choDavA pahelAM traNa karatAM mukela paDe che. A nizcaya vyavahAra belanArA dharamanI gaMdha nathI jANatA. dharamanuM kAma nizcaya, gharabAra e badhe vyavahAra bhagavAne bane kahyA che. AvAne meDahAusamAMthI nikabele gaNave ke zuM? AnuM nAma vyavahAra. zuddha gocarI pANI levA te vyavahAra, karma kSaya mATe kahelo vyavahAra, dAna, zIla, tapa, bhAva A vyavahAra che? laukika vyavahAra bhagavAne kahyo nathI. bhagavAnanI AjJAthI ane dharamanI vAta karIe eTale mahArAja nizcayanI vAta kare che, paNa vyavahAranI vAta karatA nathI. vyavahArathI tene dharama kaho to tIrthakaroe gharabAra choDIne dharama choDyo? te samyagadarzanAdi Atma svarUpa dharma, dAna, zIla, tapa, bhAva e cAra pravRtti rUpa dharma. vyavahAra dharma te nizcayanA pioSaNa mATe, tethI ja dhyAna gho. badhAmAM nave padane mahimA prasiddha che ane tame gAva cho. vyavahArathI ari. haMta aDhAra deSa rahita, kevaLajJAna darzana vALA tenuM ArAdhana arihaMta padanuM ArAdhana te vyavahAra. nizcayathI AmA e ja arihaMta, AtmAne ja arihaMta rUpamAM laI jaIe chIe. nizcaya sAdhya dhyAna ahAra na javuM joIe. tevI rIte siddha mahArAjanuM ArAdhana paNa "samaya paye samaya" manamAM raTaNa rUpe rahevuM joIe. AvI rIte anaMtA siddho sparza karIne rahelA che, vigerethI siddhanuM ArAdhana vyavahArathI karI pachI nizcayathI stuti karI, vyava Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 116 muM [ 237 hAramAM deva, gurU ane dhama A traNa tattva gaNyA che. oLImAM tapasyA karanArA che. pAte peAtAnA sAdhyane na cUke mATe dhyAna rAkheA. jagatamAM evI kai cIja nathI ke je navapadathI bahAra hAya. ArAdhavA lAyaka je cIja jagatamAM te badhI navapadamAM che. arihaMta pada laie tA siddha AcAya vigere rahI jAya. guNu laie te guNu rahI jAya. guNa laIe te guNI rahI jAya, badhA guNa ane badhA guNI ArAdhana karavA lAyaka laI lIdhA che. navapadanA nava divaseA e tA samajo ke kheta2mAM varasAda paDavAnA divase che, paNa varasAda paDyA pachI akrUrA, caDIyA, phaLa, phUla, dANA bharAvA te malluM varasAda pachInuM kAma che. varasAda vakhata ALasa karI haLa na calAve ane AvIne ghera lamaNe hAtha mUkIne besI jAya te kArataka mahine zuM kare? nava divasa nUtana varsAda varasAvavAnA che, paNa tenA thaeleA sa'skAra haMmeza rahevA joie, navapada nava divasa mATe nathI, mAre mahinA tamArUM dhyAna navapada tarapha ja hovuM joIe. ArAdhavA lAyaka evI kaI cIja navapadanI ahAra che? dareka dharmavALA traNa tattva mAne che. dharmAMnA arthIne traNa tattva sivAya cAlyuM nathI, cAlatuM nathI ane cAlaze paNa nahi. kAM traNa tattva? deva, gurU ane dha. vyaktivAda hamezA TakatA nathI. koi paNa mata lye, jagatamAM traNa sivAyanA kayA mata che? darekamAM deva, gurU ane dhama e traNe mAnavA ja paDe. eTaluM ja nahi paNa RSabhadevajI vigere AvatI cAvIzImAM nathI, apratima prabhAvazALI gautamAdika AcAryAM, upAdhyAya ane sAdhu vigere te AvatI cAvIzImAM nathI. jagatamAM vyaktivAda haMmezAM rahevAnAM nathI, paNa nItivAda hamezAM rahyA che ane raheze. siddhacakramAM navapadanI nava jAtio che. arihaMtapadanI bahAra kAi cAvIzI vIzI che ? A uparathI samajI zakaze! ke namosthuLa samaLaska mavako mahAvIrassuM e zAzvata rahevAnu nathI. AthI prabhu mahAvIranI avagaNanA thatI nathI. vyakti karatAM jAti keTalI prabaLa che te jaNAvuM chuM. prabhu zAsanamAM pUjArI zrAvaka vaga arihaMtapadmathI keve sa`skAravALA hAya ? jyAM devatAnA Dara che, maravAnA Dara che, Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI devatAnA vanamAM pesanAra zrAvaka zuM vicAre ke-rAjA roja eka mANasane mokale che jene vAro Ave te manuSya maravA mATe bagIcAmAM pese, phaLa teDIne nAkhe ke-motanA paMjAmAM phasAya. e dazAnA vicAravALAnA meMmAMthI namo arihaMtA pada kema nIkaLyuM haze? ene saMskAra tapAso! kaI dazAno e saMskAra ! nizcita maraNa te jaga para namo rihaMtANaM bAIe paNa kevI saMskAravALI hovI joIe. jyAM patine hukama chUTe ke strI oraDAmAM levA jAya. potAnuM ghara, potAno dhaNI, pitAne oraDe treivaDamAM rahela ghaDo ane temAM cIja levA jAya te vakhate namo arihaMtANaM kema AvyuM haze ? ApaNe derA, upAzrayamAM ApaNA mATe arihaMta che, AtmA mATe arihaMta nathI. AtmA mATe arihate A puNyAtmAone che. ApaNe arihaMtAdika pado derA, upAzraya mATe rAkhyA che. kharekhara AtmAne mATe te punita pado nathI. ApaNe paNa keTale saMskAra che te tamArI meLe ja joI lyo. acAnaka Thesa ke kAMTe vAge, DUbatAne bhaya lAge te zuM nIkaLe che? tapa e pravRttidharma che. hajAmane pUcho ke vALa keTalA che? te turata javAba de che ke, AgaLa paDe teTalAM. te tamArI pravRttimAM tapAsI leje. koTe vAge ke pANIne bhaya, Agane bhaya agara anekAneka rogAdikane bhaya, te vakhata namo arihaMtA mAM nathI. zULamAM sanepAta thAya tevAo mATe zULInI te vAta ja zI karavI ? ArAdhana karanArAnI halakarmI nI TIkA nathI. ApaNe A raste lIdhe che ke nahi te vicAre. je haju derA, upAzraya mATe arihaMtanA thayA nathI. emanuM te kahevuM ja zuM? arihaMtapada sarva vIzImAM vIzImAM ekanuM eka ja arihaMtapada AduM khaseDI zakAtuM nathI. covIzIthI ke vIzIthI arihaMtapada vagara cAlI zakAtuM nathI, tethI ja arihaMtapadane zAzvate kahIe chIe! navakAra maMtra zAzvata che tenuM kAraNa? jAtivAcaka pada temAM che. RSabhadeva zrI, mahAvIra vagere vyaktivAcaka pado temAM nathI. gautamAdika prabhu mahAvIra ane haribhadrAdika AcAryo te vyaktipada che. je te ApaNane phAyado ane muzkelIthI bacAva karaze te samagra jAti jarUra phAyade karaze, temAM Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 116 muM [ 239 zaMkAne sthAna nathI. dvAdazAMgI arthathI na phare paNa zabdathI te phare che, paNa navakAra maMtra te zabdathI ke arthathI paNa pharavAne ja nathI. vicAra karo ke, kaI covIzInA kyA jIvo kayA padathI pote jAtismaraNa pAme, temAM vyaktinI ArAdhanA hatuM te kevaLI kathita mArganA kAraNe utpanna thAya nahiM. jAti ArAdhanA A laukikanA samaje. devalokamAM sAgaropama sudhInA lAMbA AyuSya bhogavIne Ave te paNa ahiM e jAti padonuM ArAdhana cAlatuM ja hoya. zaMkA-arihaMtapadanuM ArAdhana karavuM che te deva, gurU, dharma traNa 'tava hatA te namo vALa dhaHNa devane, gurUne ane dharmane namaskAra evuM kahI dho. nave padamAM deva, gurU ane dharma lAvavA che. arihaMtadeva AcAryAdi gurU ane darzanAdi padethI dharma te sIdhA ja traNa ta kahI ghe? samAdhAna-deva, gurU, dharma traNa tattva che. paNa devanA be bheda na samaje te deva za da pikArato rakhaDI mare. sAkAra ane nirAkAra deva sAkAra na samaje te nirAkAra devane samajavAno vakhata Ave nahiM. pahelA sAkAra, bIjA nirAkAra. gurupaNunA adhikArI kayAre? ahiM AcArya nAma kevuM? jJAnAcArAdika pAMce AcAramAM je arebara pravINa hoya, gaNadhara guMphita sUtra artha tadubhayathI banelI vasatu sthitine prarUpanAra pravartanAra te AcArya, AmAM jainAcArya kahyA nathI pachI zaMkarAcArya ke game te hoya, ahIM AcAryane namaskAra te dunIyAnA badhA AcAryane namaskAra nathI. gurUtattva detatatvanA nirUpake gurUpadamAM birAje che. arihaMtanA tatvane amalamAM mUkanArAo ja AcArya, upAdhyAya ane sAdhupade suzobhita che. te sivAya bAkInA nAmanA AcArya, upAdhyAya, sAdhu sAthe lAgatuM vaLagatuM nathI. je zraddhahIna hoya te ja ema bolI zake ke AcAryathI upAdhyAya ane sAdhuthI badhA AcArya sevA kema nahi? suvizeSaNa lAgyuM nathI, paNa ahIM jJAnAcArAdi AcAramAM vartatA hoya, prarUpatA haya, prava Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI rtAvatA hAya te ja gaNavAnA che. upAdhyAya dvAdazAMgI bhaNelA hoya, ziSyAne bhaNAvatA hAya paNa kapaDA mAtra palaTAvavAthI sAdhu nathI, tema tenI sAthe kapaDA vagaranA paNa sAdhu kahI zakAtA nathI. chApa vagaranI cAMdI rUpIe nahiM, rUpI kayAre? cAMdI ane chApa ane hAya. tevI rIte guru gurupaNAnA guNa ane sAdhu vezanI chApa e hoya tyAre ja gurupadanA adhikArI che. jema hAiskUlamAM traNa vastu niyamita che. heDamAstara, AsIsTa'Dha ane vidyArthI. tevI rIte jaina hAIskUlamAM AcArya, heDamAstara, upAdhyAya, AsIsTaMTa ane vidyArthI sAdhue che. suvizeSaNa lAvavAnI jarUra kaI ? dArU zabdamAM ghena caDAvanAra evuM vizeSaNu melAya che ? mIThA geALa kema nahi. gALa zabda mIThA padArthane kahenArA che. tevI rIte jAtipadeza svataMtra mIThAzavALA che-mAkSanI kriyAne sAdhya gaNanArA zrAvaka prAthamika zALAmAM ane sAdhue hAiskUlamAM AvavA mATe taiyAra karI rahyA che. A pAMca pado jAti tarIke ArAdhIe paNa zA mATe? dhyeya kazuM? DuiMgara khAdIne uMdara kADhavAnA A rastA nathI. badhAne ArAdhA paNa dhyeya nahIM hoya te tame cUkA che. cheAkarA hAIskUlamAM bhaNe, mATI uMmaranA leAkA nAmAe zIkhe paNa keAthaLImAM keTalA te vicAravAnuM che. e vidyArthI avasthA rUpIA badalavAnI nathI. janma udhAra kare, lAkhAnA saravALA bAdabAkI kare, paNa temAM dhyeya kazuM nathI. tevI rIte ari hatAdika ArAdhIe ane dhyeya na hoya te! badhuM nakAmu che, khalke cheAkarAnuM nAmuM zIkhavAnI zALA jevuM che. AcArane aMge arihaMta AcAryAdika vagerene mAnIe chIe, emanAmAM che te mATe ne mAre meLavavA che te mATe. samyagdarzanAdi cAra heAvAthI pAMce padane mAnIe chIe, meLavavA mATe ja mAnIe chIe ane sAdhya tarIkenA muddo na rahe teA alavyane bhavyamAM lezabhara ka nathI. samyagdarzanavALAne samyagdanAdinuM dhyeya hoya ane abhavyane te dhyeya hetuM nathI. ApaNuM dhyeya samyagdarzanAdi traNanuM ja dhyeya. tattvAkAre traNa pada jaNAvelA che. ahIM pada cAra kahyAM. tapa pada kema uDADI dIdhuM ? pratijJArUpI tapa siddhapaNAmAM hAtA nathI, aNuAhAra rUpa tapanuM sAdhya hoya chatAM te nathI lIdheA, tenuM kAraNa e ke aAhAra thavuM e guru nathI, paNa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 117 muM [ 241 dezanA abhAva svarUpa bhAva gaNave che. nAmakarmane udaya hate. tajasanI AgaLa bhabhUkI rahI hatI, tyAM sudhI AhAra tyAga guNa hato ja nahiM. tejasanA deSathI thaelo AhArane sadbhAva te rUpI doSane abhAva te aNahArapaNuM, te sAdhana tarIke hatuM, mATe tene svarUpa dharmamAM lIdhe nathI. samyagadarzanAdi AtmAnuM svarUpa ane mekSamAM samyagudarzana, jJAna ane vitarAgapaNuM hoya che. tenI prApti mATe tapa e ene sahAyabhUta pravRttidharma che. te pravRtti rUpa tapa dharmamAM ujamAla rahela bhavyAtmAo kevI rIte zIva saMpadAo sAdhe che, tenuM vizeSa svarUpa AgaLa kahevAmAM Avaze. pravacana 117 muM saMvata 1988 Ase zudI 3 sema muMbaI baMdara nispRhadazA zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke dharma koI bAhya cIja nathI. jagatanI bAhya cIjo sArI narasI tapAsavAmAM eka mInITanI jarUra. rezama, sutara ke Una AgalI aTakADo ke tarata mAlama paDe, sugaMdha ke durgadha che te paNa zvAsa kheMce ke mAlama paDe, kALuM, dhaLuM, pIluM AMkha khullI ke mAlama paDe. e pramANe pAMce iMdriyanA viSaye sArA narasA tapAsavA temAM sekaMDanuM ja kAma paNa dharma tevo viSaya nathI. bAhya viSayethI tenI suMdaratA ke asuMdaratA jANI zakAtI nathI. nahI te ATalA kALamAM dharmanI parIkSA kayAranIe thaI gaI hatuM. adharmane keIe paNa grahaNa na karyo hate. dharma-adhama banne jora zorathI cAlI rahyA che. kAraNa dharma adharmanI parIkSA bAhya padArthanI peThe sahejamAM thatI nathI. dharma AtmAnI Teva che, Teva paDI gayA pachI temAM paNa kuTeva paDayA pachI kuTeva gaLe paDI jAya che. kuTeva gaLe vaLagyA pachI cheDavAnuM mana kare te paNa te chuTatI nathI. evI rIte dharma adharmanA saMskAro paDI jAya tenAthI anukuLa hoya te grahaNa 31 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI karavAnuM ne pratikuLa choDavAnuM mana thAya che. aphINanI Teva pachI pAMca pakavAna Ape ke dUdhapAka Ape te ye kaMI nahi, paNa pahelAM aphINa joIe, kAraNa e Teva paDI che. tema AtmAmAM adharmanI Teva paDI gaelI che. aphINanA vyasanIne mIThe rAka malyA hoya chatAM tenuM dhyAna aphINa tarapha ja jAya che. tevI rIte AraMbha parigraha viSaya kaSAyanI evI kuTeva paDI gaI che. anAdinI kuTevavALA AtmA e kAraNa male, ke kALe viSayAdi tarapha A AtmAne DhasaDa na hatuM, samajaNa heya ke na hoya paNa A cAra vastu gaLe vaLagelI ja che. AraMbha, parigraha, viSaya ane kaSAya. chakAyane oLakhavI, pRthvIkAyAdikane jIva tarIke oLakhavAM ane darekane bacAva kare e buddhi eka rUMvADAmAM TakatI nathI. AraMbhanI buddhine pAchI haThAvavI ane bacAva thavuM joIe e buddhi AvavI keTalI muzkelI che ? bALakane paNa parigrahasaMjJA parigrahamAM nAnA baccAne paNa juo. varasa, be varasa ke aDhI varasane cheka rUpIo laI Ave te tene badale tame bIjI cIja ApI zake che. rUpIo ene kAma lAgavAne nathI. AvI dazAmAM paNa je hAthamAM pakaDe te choDAva muzkela paDe che. te vakhate hAtha mAMthI levA jAva te rUve, lAto mAre ane bacakAM bhare, paNa je tenA hAthamAM ja rahevA dIdhuM ne kalAka be kalAka thayAM eTale nIMdrAmAM paDyo te pachI koI ye te ene tenI khabara nathI. jA eTale te bhUlI gaye. paherelA dAgInA kADhI le te paNa tene darakAra nathI. tevI rIte pote UMghamAM UMghate nathI, tyAM sudhI hAthamAM AvelI cIjane choDatuM nathI. navuM AveluM jAya ane junuM paNa jAya. koI laI jAya, keNa upayoga kare tenI tene darakAra nathI. ApaNe badhA gayA bhavamAM tyAgInA dIkarA to nahatAne? hatA te saMsArI, tyAre navI meLavelI cIjo saMbhAlo che tene junI bApa dAdAthI maLelI cIja kayAM melI? koNe lIdhI, tene tamane atyAre khyAla che. chokarAI ramata sivAya bhavacakramAM kaMI nathI. chokare lIdhelI vastu choDe nahiM, paNa be kalAke UMgha AvI gayA pachI meLavelI ke mAbApe ApelI cIja UMghamAM koI laI le Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 117 muM [ 243 tenuM te chokarAne bhAna nathI. evI rIte rAta dahADe A jIva eka ja kAma karI rahyo che. ramA rAmA sivAya bIju magajamAM AvatuM nathI, tethI leuM leu A saMskAra rAkhI rahyo che. A bAcakA bharavAnuM choDyuM nathI tyAM sudhI nispRhadazA AvatI nathI. rAjA ane divAna spRhAnI dazA che tyAM sudhI darekanA moMDhA sAmuM tene javuM paDe che. eka rAjAne dIvAna hatuM. tene rAjAe kahyuM ke rAja saMbaMdhI kAma che mATe rAte Avaje. rAte nava vAge dIvAna AvyuM. rAjA-dIvAna ane dhyAnamAM beThA. aradho kalAka thaye eTale dAsIe AvI janAnAmAM khAsa kAma hovAthI bolAvyA. gayA sivAya cAle tema nahotuM tethI dIvAnane rAjAe kahyuM, jarA bese, huM AvuM chuM. rANI-bAIonI bhAMjagaDamAM vAta lAMbI cAlI, eTalAmAM rAjAne UMgha AvI ne tyAM ne tyAMja UMghI gaye. takarAra saMbaMdhI pachI vAta karIzuM, ema vicArI rANIo potapotAne ThekANe gaI. dIvAna paNa tyAM jhokAM khAte beTho. savAranA pAMca sADA pAMca thayA eTale rAjA jAgyo ane vicAre che ke huM dIvAnane besADIne Avyo chuM, te mArI dhyAnamAM ja na rahyuM, jaIne jue che te te beThelA ja che. haju sudhI tame besI rahyA che? tame mane besavAnuM kahyuM hatuM jethI besI ja rahyo chuM. pachI je vAta karavAnI hatI te pUrI karI. dIvAna ghera AvyA. A zAne lIdhe. have dIvAna pitAnA manamAM vicAra kare che A rAjA tRke te mArA jIvamAM zu vadhAravAne ne gusse thAya te zuM ghaTADavAne ? mArA jIvamAM vadhAravAnI ke ghaTADavAnI tenI tAkAta nathI. AtmAmAM vadhAre ke ghaTADe evuM ke jagatamAM che? Rddhi, samRddhi ke koI vastu vadhAre ke ghaTADe che? rAjA rIjhe ke khIje te dhanamAM vadhAro ke ghaTADo karI zake, kuTuMbIo bAhya cIjomAM vadhAro ke ghaTADo karI zake che. je cIja huM laIne Avyo nathI ne laIne javAnuM nathI, te temAM vadhAre ghaTADo karanAra koNa che? zA mATe mAre rAjAnI paNa darakAra karavI joIe? rAjA aMdara gaye te paNa mAre besI rahevuM paDayuM. A badhuM zAne lIdhe? khAlI hAtha bIjAne tyAM mokalI bharyo hAtha lAva Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI enIja A rAmAyaNa che. mATe kaI nahiM. vyAja emanuM, mULa emanuM, vepAramAM vadhe te emanuM. huM te mAtra TrasTI. TrasTI tarIke vahIvaTa kare ne gharanuM gumAvavuM, ghara na saMbhALe ne TrasTamAM jiMdagI kADhe te tevA TrasTInI vale zI thAya ? huM kuTuMba, bhAI-bhAMDune dhanane TrasTI chuM. vadhAro ke ghaTADo rahe te badhuM temanuM, te zA mATe mArI jiMdagI mAre nakAmI karavI? mArI jiMdagIthI mane kaMIka male te meLavavuM joIe. e vicArI pite nikaLI gayA ne saMnyAsI thaye. viSayo geLa lapeTelA oLIyA jevA che keIka varase potAnA gAma bahAra dharamazAlAmAM AvI saMnyAsIpaNAmAM sUve che. rAjAne mAlama paDI ke AvI rIte phalANo dIvAna bahAra nadI para dharmazAlAmAM Ave che, rAjA ekalo ghoDA para besI tyAM AvyuM. rAjA najIkamAM AvyA chatAM pele saMnyAsI nathI beTho thate, nathI salAma karate. rAjA vicAre che ke huM mAthA taraphathI AvuM chuM tethI tenI daSTi nathI, mATe mAna nathI Apato. ethI rAjA sanmukha Ave che, chatAM paNa saMnyAsI ubhuM thatuM nathI. eTale rAjA pote tene pUche che ke A lAMbI seDa vAlI kayArathI sutA che? javAba maLe ke "jabase samecyA hAtha" jayAM sudhI ahIMthI laUM laUM karato hato tyAM sudhI nizcita dazA hatI nahiM, paNa mAre dunIyAmAM levA lAyaka kAMI nathI. dunIyAnI cIja mAre pitAne kaMI paNa kAma lAgavAnI nathI. e badhuM meLaveluM anyane kAma lAgavAnuM che, te zA mATe hAya baLatarA karUM. ema dhArI A paga pasAryo che. mamatva bhAvane lIdhe dareka jIva bacapaNathI jiMdagInA cheDA sudhI levAmAM ja rahe che. niSpari grahapaNAmAM kaye phAyade che, unnati zuM che? tene khyAla Avate ja nathI. AraMbha parigrahano khyAla na Ave te viSaya ane kaSAya temAM te khyAla Ave ja zAno? AraMbha parigraha e chokarAnAM lAkaDAnAM cuMgaNIyAM che. meMthI mIThA mAne che, paNa te cuMbaNIyAmAM miThAza nathI. tevI rIte AraMbha parigraha te svataMtra dekhAvathI paNa miThAzavALA nathI. viSaye te gaLe viMTelA eLIyA jevA che. kemake goLe viMTelo eLI uparathI gaLe paNa aMdarathI kaDavo jhera jevo. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 117 muM. [ 245 - traNa saMjJAo AraMbha parigraha je bhUtakALamAM sukhanAM kAraNa nathI, tema ja vartamAna ke bhaviSyamAM paNa sukhanA kAraNa nathI. "bApAtamAmadhurA" vata mAnamAM mIThA lAganArA, pariNAme bhale kaTuka, jagatamAM dekhIe chIe ke, akkala vagaranA cha bhaviSyane vicAra karanAra ghaNuM ochA hoya che. jyAre bhaviSya vicAranArA A bhavamAM ochA te parabhavanA vicAra karanArA maLe kayAMthI? vartamAnamAM sAruM lAge che te tarapha jhukI jAya che. jema vartamAna janmane aMge bhaviSyanI daSTi pahoMcADavI muzkela, te bhaviSyanA bhavane aMge daSTi pahoMcADavI e taddana muzkela che. tethI zAstrakAroe vicAra rahita chanAM vargo pADyA che. temAM jaNAvyuM che ke, vartamAnanA vicAra rahita, bhaviSyanA vicAra rahita ane AvatA bhava saMbaMdhI vicAra rahita vartamAnano vicAra nahIM tene bhaviSyanA bhavane vicAra nahiM. jene vartamAnane vicAra nathI tevAne ApaNe ekendriya kahIe chIe. beiMdriyane vartamAnanA ISTa aniSTane vicAra che, ISTa tarapha dhasavuM, aniSTathI khasavuM e ekendriyamAM nathI. jyAre vikalendriyamAM te che. manu karatAM paNa jAnavaramAM jabarajasta varta. mAna viSayane vicAravAnI tAkAta che, je manuSyamAM nathI. sAkarIye caNe ke geLa muThImAM rAkhe te AkhI sabhAmAM koIne khabara nahIM paDe ke aMdara sAkarIe caNa athavA goLa che, paNa kIDI ke maMke - DIne tamArI muThImAM rAkhele sAkarIo caNe tamane mAlama nathI, paNa tene mAlama che. kutarAne cAhe tyAM laI jAva paNa ApoApa ahIM cAlyo Ave che. tame bhUlA paDo cho; gaMdha jANavAnI tAkAta jeTalI kIDIne teTalI ApaNane nathI. rasto oLakhavAnI tAkAta kutarA jeTalI ApaNumAM nathI, chatAM emane vartamAna viSayane vicAra che, paNa bhaviSyano vicAra nathI. AgaLa saMjJI paMceMdriyamAM AvIe. ghoDA, hAthI ke jAnavaro bhUta ane bhaviSyane vicAra kare che. paMkhIo garbha rahe tyArathI mALA kare che, kutarIo paNa khuNAcarA khoLI khADA karI rAkhe che. amasthA zerI vacce bese che, paNa vIAvA vakhate khuNAmAM bharAI jAya che. saMjJI paMceMdriya bhaviSyane vicAra karanArA Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI che. tema manuSya bhaviSya vicAranArA paNa te A jIMdagI sudhInuM. vikale'driya-asa'jJI tene lAMkhA kALanI saMjJA na heAvAne lIdhe asanI kahIe chIe. vartamAnanA vicAra nahAvAthI ekendriyane asI kahIe chIe. gheADA jAnavara teA sanI thayA ne ? nA, bhaviSyanA bhava sabadhamAM jIvane lAgelAM kama khAkhatamAM vicAra karanArA thayA nathI, tethI temane paNa asa'nI kahyA che. devatA, nArakI ti cane asI gaNyAM che. kaI apekSAe mana che. vartamAna bhaviSyanA vicAra che. chatAM paNu jene jIvanA, kanA, AvatA bhavane vicAra na hAya te paNa asaMjJI che. AthI zAstrakAroe traNa sa'jJA rAkhI. eka hetu vAdA padezikI, bIjI dIrgha kAlikI ane trIjI dRSTivAde padezikI. tatkAla viSayanA vicAra te hetuvAdopadezakI ane bhaviSyanA viSayanA vicAra te dvIdha kAlikI. krodhane caMDAla kema kahyo ? na AvatA bhavanA vicAra te dRSTivAdepadezikI sa`jJA, e vicAra vagaranAne asaMjJI kahyA che. asazIpaNuM lAve che keANu ? kevaLa viSacAnI vartamAnanI mIThAza, te mIThAza na hoya teA A jIve temAM muMjhAta nahiM. kaMpAkamAM rUpanI suMdaratA na hota, rasanI madhuratA na hAta, rasanI mIThAzatA na hate te manuSya muMjhate nahIM, paNa e traNanI maneAharatA haiAvAthI manuSya muMjhAine mAtane zaraNa thAya che. tevI rIte viSayA pazu ki`pAkanA phaLa jevA che. madhuratA, suMdaratA, maneAharatA ApaNane lAge che, tene aMge ApaNe mujhAie chIe, ki'pAkanI mAphka viSayamAM mUDha banele bhaviSyanA phaLane vicArI zakate nathI. sArAsAranA vicAra ebhAna na khane tyAM sudhI hAya. bebhAna anyA pachI sArAsAranA vicAra asa`bhavita che. viSayanI lAlacamAM lalacAya pachI emAna banyA. gussAmAM AnyA, have dazA zI ? eka manuSyane bhUta Ave te vakhate zuM bele, zu kare, kema cAle, zuM thAya, tenuM tene bhAna heAtuM nathI, tevI rIte jIvane kratu bhUta vaLage, krepa, mAyA, leAbhane AdhIna thAya, tyAre tene kaI paNa bhAna rahetuM nathI. halakA manuSyane halakuM kAma karatAM vicAra karavA paDatA nathI. kredha AtmAmAM vase che tyAre halaku kAma karatAM vicAra karavA paDatA nathI, tethI krodhane caMDALa kahe che. eka gAmamAM caMDAlaNI caMDAlaNInuM Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -pravacana 117 muM [ 247 kAma karI rahI che. tyAM nAgara sevAnI rakAbI hAthamAM laI sevA karavA mATe nIkaLyo. rastA vacce caMDAlaNI kAma karatI hatI, tene nAgara kahyuM, rAkha pelIe sAMbhaLyuM nahiM. bIjI vakhata kahyuM, trIjI vakhata kahyuM, paNa tethI samajavAmAM na AvyuM. tethI pagamAMthI pAvaDI kADhIne ThekI. caMDAlaNIne keDamAM vAgI, paNa caMDAlaNa chatAM samajadAra hatI, tethI caMDAlaNue vALavAnuM melI dIdhuM ne sIdho nAgarane pakaDyo. tuM te mAro dhaNI che. tyAM loka bheguM thayuM ne choDI devAnuM kahyuM. caMDAlaNI kahe che ke-mArAM dhaNIne kema choDu? cheDa! cheDa! tAro dhaNI zI rIte ? A badhI paMcAta gAmane rAjA jharUkhAmAM besIne jete hato. kajIye vadheluM joI rAjAe bannene belAvyA. rAjAe kahyuM ke choDa, caMDAlaNa kahe Apa hukama kare te kabUla che, paNa tame mArA dhaNIne cheDA te yukta nathI. rAjA kahe che ke te nAgara che, te caMDAlaNa che. zI rIte tAre dhaNa? caMDAlaNae badhI vAta khulAsAthI karI ane kahyuM ke, bhale eNe traNa vakhata rAkha rAkha kahyuM, mane e bAbatane khyAla na hato, paNa pAvaDI kayAre mArI? enA peTamAM caMDALa peThe tyAre ke nahiM? e caMDALe A kAma karAvyuM. e te sAruM thayuM ke, kama2mAM vAgI, paNa kasthAne vAgI hota to marI jAta. mare te paNa darakAra nahiM. e kaI jAtinuM kAma. brAhmaNa vANIyAnuM e kAma hoya? mAre te mAruM dhAryuM karavuM e kaI jAtinuM kAma. e te caMDALanI jAtinuM kAma. evA caMDALanA pravezathI mane mArI te caMDALa te mAre ghaNuM ke bIje kaI? ApaNe kathAmAM sAMbhaLIe chIe, tethI kedhane caMDALa gaNavA taiyAra thaIe chIe, paNa badhe hathIyAra bAMdhI pharavuM ane zatru sAme dekhAya eTale hathIAra khADAmAM nAkhavA. e bAMdhavAthI lAbha zuM? zatru na dekhAya eTale hathIyAra laI pharavuM. zatru dekhAya eTale hathIArane khADAmAM nAkhavA. jenA vacane tyAgI thaye tene mAravA kema taiyAra thayo? ke kharAbamAM kharAba cIja che ema kabUla rAkhyA vagara koI nahIM rahe. durgatine vicAra kayAM sudhI? ke kAkA dekhAya nahIM tyAM sudhI. kedha AvI rIte rakhaDAvanAre che e mAne che ja kezu? dareka Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI varase pajusaNamAM sAMbhaLo che ke mahinA mahinAnA upavAsa karanAra, jeNe zarIranI darakAra rAkhI nathI, phakta eka mahAvIra bhagavAnanA vacana upara AkhI dunIyA tyAga karI che. Rddhi, kuTuMbAdika cheDI tyAgI thayo che. e mahApuruSa bIje bhave kaI dizAmAM Ave che? sApa thaye, tIrthakarane daSTi javALAe bALI nAkhavA taiyAra thaye, temAM na baLyA tethI DaMkhIne mAravA taiyAra thaye. je mahAtmAnA vacana upara AkhI dunIyAne lAta mArI hatI, te mahApuruSa atyAre kema na maryo te vicAre che. A palaTAnuM kAraNa kayuM? kayAM sudhI vicAra Ave che? tenI jaDa kaI? ke. ziSya para dha na thayuM hatuM te marIne sarpa thavAne vakhata nA Avata ane upagArI evA A mahApuruSane mAravAne vakhata Avata nahiM, kaidhanI A sthiti ajANI nathI, paNa e badhI samajaNa ne viveka kayAM sudhI? jyAM sudhI ke najara AgaLa na Ave tyAM sudhI. kedha Ave eTale badhuM bhUlI javAya che. bAIonA meMDhA vALavA jevuM ja che. kAraNa ke eka bAI rAMDe tyAre bIjI zikhAmaNa de ke, saMsAra e ja che vigere, paNa pitAne tyAM prasaMga Ave te keNe yAda karyuM ke, saMsAra Ave che. amara paTTo lakhAvI lAvyA nathI. e te bAIone bolavAnuM che. AtmAmAM utAravAnuM nahIM, paNa bAI teTalI sArI ke, bIjAne zAMta karavA mATe bole che. ApaNe "dhe keDa pUravataNuM saMjama phaLa jAya" e belIe chIe te bIjAne halake pADavA mATe bolIe chIe. jyAM jJAna, tapa ane cAritra. AvuM bIjAne DIgrImAMthI utAro hoya tyAre ApaNe tene upayoga karIe chIe. bIjAne bagADavA mATe bolIe chIe. bairAnA belanI bora jeTalI kiMmata gaNI, te pachI ApaNA belanI kiMmata keTalI? sabhAmAMthI uttara maLe ke-"beranA ThaLIyA jeTalI." Agama Arise AjakAla zAsana premI ane sudhArakomAM phera keTale? zAsananA premInI draSTimAM sudhAro kema thAya? e AraMbha parigrahane vadhAravA mAgatA nathI, kemake saMsAranA kAraNo ghaTe. viredhIe te paNa zAstranA vAkya AgaLa kare che. AraMbhAdika ghaTADavA mATe bele che kharA? Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 117muM [ 249 vAte zAstranI le che. bAIo bIjAne zAMta karavA be vacana kahe che. tyAre zAsana virodhIo vacana bole te dharma dhvaMsa karavA mATe bole che. zAsanane TakAvavA mATe, udaya karavA mATe, unnati mATe je vAke belAya tenAM te ja vAke zAsanane davaMsa karavAmAM ulaTAvIne bole. ceranI caturAI kayAM sudhI ? zAhukAre gAphala rahe tyAM sudhI. navayuvake drohie thayA che. temanA kharAba baNagAM, jUThAM vAke, jUThI hakIkate kayAM sudhI saphaLa thAya ? jyAM sudhI zAsana premIo sAvaceta na hoya tyAM sudhI. jenazAsananA hisAbe daSTidoSa e bacAva nathI, jagatanA badhA dharmavALA buddhi dharmanI rAkhe che. je gAya mArI Ida kare che, te daSTi dharmanI rAkhe che, to daSTidoSathI zAstrakAro bacAva kare nahi. pote potAne sAco kahevaDAve temAM keIthI nA kahevAya nahiM. tame tamAre dharma sAco mAne, bIje levAvALo sAcAne dhArIne le, paNa eka te juThAne sAcuM mAnanAro che. emAM eka te juThe pakSa ja che. juThA pakSe koNa che ene vicAra karIe. zAsanapremI AgamanA AdhAre pravartavuM ema jaNAve che tyAre pahelAMnI krIo kaI ? dIkSA aTakAvavI, dharmanA bhoge dezane unnatimAM laI ja. A benI kIDa tapAsavAthI mAluma paDI Avaze. dIkSAnA nAmathI kaI virodhI nathI. dIkSA e zabda jainazAsanamAM e otaprota thaele che ke arihaMta tyAgI thayA che. siddha, AcArya, upAdhyAya ne sAdhu vigere tyAgI thayA tethI dIkSA zabdathI keIthI vimukha thavAya ja nahiM. je vacanane virodha na thAya tyAre tenA kAraNamAM virodha thAya ja kema ? te kAryanA virodhanI barAbara che. eonI krIDa, lekha vicAraze te ApoApa mAlama paDaze ke temanI skIma dIkSA baMdha karavAnI che. temane badhAM sagAMvahAlAMnI rajA, enAthI AgaLa je gAmamAM e ja heya te gAmanA AkhA saMghanI rajA, je gAmamAM dIkSA le te gAmanA AkhA saMghanI rajA, ATaluM chatAM aDhAra varasano hoya to ja dIkSA mAnavI, nahiM te te dIkSA mAnavI ja nahiM. kAryanI kabUlAta karIne kAraNe dvArA e kArya aTakAvavuM te dIkSA kabUla gaNAya ? zAstranA suMdara vAkya tamAre kAma lagADo, ArIso pelA tame juve ne pachI 32 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI bIjAne batAve. Agama rUpI Arise potAnuM moTuM jevA kAma lAgate nathI. abhavya jIvoe ane durbhavya jIvoe paNa vacanane upayoga pitAne mATe na karyo paNa bIjAnA AtmAne tAravA mATe karyo, paNa nAka kaTTAne ArasI batAve tenuM kAraNa zuM? ArasI dvArA yuddha ubhuM karavuM. A bhagavAnanA vacana rUpI ArIso mArgamAM AvavA mATe upayogI che. te pavitra Agamane upaga tyAgane nAza karavAmAM vaparAya che. temAM dIkSA zabda khaseDI lagna zabda mUko pachI amalane tapAsa pachI mAlama paDe. sarakAra jyAM sudhI Tola, oraDI, ophIsa na kare, ne meTarane aTakAve to AMdhaLI sarakAra, dekhatI sarakAra jhuMpaDI karyA sivAya Tekasane kAyado karI zake nahiM. gAmegAma emaNe saMghanI sattA ekatrIta karI che? nathI karI te pachI tyAM sudhI kenI rajA Ane arthe dIkSAne DoLI nAkhavI. TekasanI jhuMpaDI ryA sivAya Tekasa bharyA vagara javuM nahIM, e kAyado karanAre meTara Tekasa bharyA vagara javA devI tene mATe ja che. tevI rIte saMgha eka rUpamAM na thAya tyAM sudhI dIkSA virUddha belanArA badhAM AMdhaLI sarakAra jevA che. prazna-jhaghaDo dikSA lenAra ne denAra sahamatIvALA ubhe kare che ke virodhIe ? uttara--be hAtha vagara te tAlI na paDe ne? jema saMgame upasaga karyo te mahAvIrane vAMka have joIe ne?gazALe te upadrava karavA Avyo hato ne? te temAM paNa mahAvIrane vAMka khare ne ? mahAvIre samatA karI kAMI paNa bolyA nahi, gozALAe tejalezyA mUkI, sAdhune mAryA, temAM mahAvIrane vAMka kahevAya kharo? dIkSA lenAra ke denAra keIne tyAM takarAra karavA gayo kharo? nasADe bhagADe eTale thAya, nasADavAmAM vAta AvI. nasADavA ke nAsavuM ? sAdhana eja, eka piSe, eka teDe temAM pharaka kharo ke nahi? sAdhu saMsthAne ukheDI nAkhe che. sAdhuone kALA pANIe mokalI dyo. A zabdo sAMbhalyA hoya te vicArajo ke A kyA muddAthI zabdo bolAyA che. tattva e che ke koinA pariNAmane samajIe chIe, jANIe chIe paNa e caDI Ave te vakhate vipAkanA vacanene kyAM dATI daIe chIe Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 118 muM te vicAravAnI jarUra che. jemane bhaviSyanA bhavAnA vicAra na heAya te asa'nI che. jIva karmInuM svarUpa tenA nukazAna ne phAyadAmAM na utareleA te asa'jJI. asaMjJI ane tenuM kAraNu eka ja. Ara'bhAdikanI lInatA. daradI dAkaTara pAse jAya tA eka ja zabda dAkTarane kahe ke-mArU darada javuM joie. dATara paNa darada jAya e dRSTithI ja davA kare, chatAM gheADuM paNa darada rahI jAya te tethI darada rahevAmAM dATara ke daradInuM anumAdana na heAya. e tA nirUpayeAge eTalu darada rahI jAya. iMdravarNInuM mULa hAvuM joIe. anaMtAkALathI viSaya kaSAya Arabha parigrahamaya thaI gayA che, aphINIyAnI mAphka A kuTeva che. te hovAthI tene A dharma ke pUNya AtmAnuM kalyANu karanArU amRta sarakhuM che, te hajI tene rUcikara thatuM nathI. dharmAMne paricaya thAya te pahelAM adhamanI kuTeva paDI gaI te kuTeva kADhavI joie. tyAre ja sArA padArthamAM rasa lenArA thAya. mATe pahelAM enI kIMmata samajo. Ara'bhAdikanuM nukazAna samajo. tethI pelA cAra zrAvako peAtAne adhama gaNatA hatA te vyAjabI ja hatuM te vigere adhikAra agre vata mAna. [ 251 pravacana 118 muM. savata 1988 AsA chuTTI 4 magaLa muMbaIma dara zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza detAM prathama sUcavI gayA ke samyag dana, jJAna, cAritra keAI paNa dharma laI vicArIe te te kevaLa AtmAnI cIja che. eTalu' ja nahiM paNa te AtmAnI mAlIkInI-kabajAnI cIja che. tema chatAM te dharma tarapha khyAla ga nathI. jema nAnA khaccAM kIMmatI vastra, dAgInA paheravAvALA chatAM tenI daSTa te ghareNAM ke lugaDA taraph nathI. jAnavarane cahe jevA lugaDAM ghareNAM paherAvyA hoya tene lugaDAM ke dhareNAnu` bhAna nathI. tevI rIte nAnA baccAMne ghareNAM pahe. rAvA paNa te khALakane tenuM bhAna nathI, teA gharanI milakatanuM-AbarUnuM bhAna tA hoya ja kayAMthI ? tevI rIte A jIvane paNa peAtAnAmAM Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 ] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNI raheluM ana'tujJAna, darzana, vItarAgapaNuM, anaMtavIya, ana'tasukha A badhuM peAtAnI aMdara raheluM che, ApaNe paNa AtmAnA vicAra karIe te anaMtA jJAnadana vItarAgatA svarUpa sukhavIya vALA che. samyakatva pAmyA pachI sa'sAra paramIta thAya ane samyakatva pAme tA ja meAkSa pAme. mArI chArA mIThI ane tAruM dUdha khATu samyakatva vagaranA jIva pUrvA sudhInuM jJAna, navacaiveyaka sudhI laI jAya tevuM cAritra pAme, tA paNa meAkSanA ekaDA thatA nathI. anatI vakhata cAritra pALe, dezivarati lye, pUrvadhara thAya to paNa samyakatva vagaranA jIva meAkSa pAme nahi. A tA peAtAnA vADAmAM rahevAnu phaLa jaNAvyuM. mArI chAza mIThI ne pAraku dUdha khATu' kahevu. enA a eka ja ke peAtAnuM vakhANavu' ne pArakuM vageAvavuM te vastu svarUpa kahetA nathI, mAtra peAtAnI vakhANe che, pArakI vakhADe che, tema tame paNu temaja karyuM.... lagIre vrata paccakhANa na hoya, bharADI cAra hAya, vezyA hAya, 'saka kasAya hoya chatAM samyakatva pAme eTale ekaDAvALA ane keAInI hiMsA karatA na hoya, kadI juThu na khelatA hAya, kADI kAinI leteA na hoya, strInI chAyAmAM jatA na heAya, ane keADI rAkhatA na hoya ane dharmanI utkRSTI nizrA karatA hoya, cAritra kriyA karatA hoya temAM paNa aticAra rahita, kaSAya rahita, zukala lezyAvALI dezeAna kroDapUva sudhI evI tamArI kriyA kare te paNa tamArAmAM mAnyatA na rAkhe te enA ekaDA nahi. enA atha ze ? jene dunIyA adharmI gaNe te ekaDAvALA ane utkRSTI kriyA karanArA te paNa e ekaDAvALA gaNAya nahi. teA AgrahanI bIjI dIzA kayAM dekhavI ? tamArI vAta kabUla karI le eTale tarI gayA ane kabUla na kare pachI kahyuM cAhe teTalu kare tene tamAre hisAba nahIM. anatI vakhate jemaNe dezivarita ke sarva viratI lIdhI, niSkaSAyapaNe, aticAra rahitapaNe cAritra pALyAM, dezeAna kroDapUrava cAritra pALyAM, te tamArA kahevA pramANe karanArA chatAM ekaDAvALA nahi, je tamArI najaramAM leza paNa nahIM, je hiMsaka cAra ra'DIkhAja parigrahadhArI rAte khAya, badhuM kare tevA tamArU mAnI 2e teA ekaDA thaI gayA, teA Agrahane AthI vadhAre zIMgaDuM pUchyuM Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 11 muM [ 253 - - - kayuM levuM? tame upara Tapake tapAso to Ama lAge te Azcarya nathI. paNa jinezvaranI hayAtImAM paNa jinezvara kahe ja nahi. pratyakSa padArtha heya tyAM nA kabUla karanArA hoya tevA upara paNa zAstrakArathI AkSepa karAyuM nathI te tuM upara ceTIyA najarathI dekhe ane suMdara rUpe jaNavelI samyaktvanI vAtane na samaje ane Agraha kahe temAM amAre nArAja thavAnuM nathI. ukharabhUmimAM varasAda paDavA mAphaka samyaktva vagaranA jIvAnI jJAnAdika karaNI nirarthaka thAya. jema dAkaTara sAmAnya tAva ane jhADAvALa daradI AvyuM hoya to kaMpAunDarane kadAca seMpI de, paNa bhayaMkara daradavALe Ave te dAkaTare pitAne ja besavuM paDe. je mArge sAmAnya AvelA hoya tevAne moDuM samAdhAna karAya, bIjAne soMpI devAya, paNa samyakatva mithyAtvavALAnA AgrahavALAne moTAe javAba devAnI pahelI jarUra che. samyakatva thavAthI ekaDo kema kahyo? mithyAtva hoya cAhe jevI kriyA karate hoya tene eka Do kema na kahyo tene khulAse ahIM thaze. ukhara jamInamAM 100 iMca varasAda varase temAM ghAsanA ThuMThA thAya ane rasALa jamInamAM 10-15 iMca varasAda varase te lIlA lahera thaI jAya te tArI apekSAe A Agraha gaNane? A vAtamAM jamInane pakSapAta gaNone? mahAnubhAva! je jamIna rasALa nathI, temAM vaseluM badhuM pANI nakAmuM jAya che. vaLI rasALa jamInamAM paNa kheDUtanI mAlikIvALI jamIna eTale khetI thavA lAyakanI hoya che. temAM 10-15 IMca varasAda varase to AkhuM khetara dhAnyathI bharAI jAya ane paDatara jamIna heya te temAM varaselo varasAda kaMI paNa nathI karato, phakta ghAsa ugADe eTaluM ja. A nakAmuM athavA Agraha kahevo ne? A traNe vAta pakSapAtanI AgrahI gaNavIne? lAyaka jamIna, lAyaka bI vavAyuM hoya to thoDA varasAde kAma thAya temAM pakSapAta kahevAya nahIM. nAlAyaka-ukhara jamIna hoya te temAM 125 iMca varasAda varase ane taNakhaluM paNa na thAya temAM dviSa kahevAya nahi. A traNe vAta vicAre. mULa vastumAM ghucAva nahIM mATe A dAkhalo Apyo che. A daSTAMta ahIM lAve, kaI rIte? Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI. jamIna kevuM? jIva e jamIna. jIvarUpI jamInamAM e abhavya rUpI ukharapaNuM hoya te te ukhara jamInamAM varasele 125 IMca varasAda kAma karI zake nahi. utkRSTI kriyA dharmanI thaI. nava greveyakane lAyakanI, kaSAyanA abhAvavALI kiyA, A badhuM hovA chatAM ukhara jamIna hevAthI nakAmI gaNI. je cho bhavya chatAM paNa jemAM bIja vavAyuM nathI, mAtra varasAda varase tevAe karelI kriyA mAtra padagalika sukha ApI de, paraMtu anAja te temAM paNa thAya nahiM. je khetaranI jamIna rasAla bIja vavAeluM che, barAbara varasAda varasyo che, temAM anAja nipaje che, te te pakSapAta gaNAya nahiM. je bhavya je haya, jemAM bIja vavAeluM hoya ane kriyA rUpI varasAda varaselo hoya temAM mokSarUpI phaLa nipaje, temAM pakSapAta kahevAya nahi. AgaLa uMDA utaze te mekSamAM zuM meLavavAnuM che? mokSamAM anaMta jJAna, darzana, vItarAgapaNuM anaMta vIyasukha A vastu meLavavAnI che. te jeNe vAvyuM na hoya to kayAMthI uge? jene ghauM meLavavA che, paNa ghaune dANa vA nathI, pachI uge kevI rIte? tevI ja rIte ahIM je manuSya dharma pAmatA AtmAnuM anaMta jJAna, darzana, vaya, sukha, vItarAgapaNe e vicAramAM lIdhuM nathI, jemaNe dharma karatI vakhate AtmAnuM mukhya svarUpa khyAlamAM lIdhuM nathI, temane anaMta jJAnAdi bane kevI rIte? jene samyakRtva pAmatI vakhate AtmAnuM svarUpa jANyuM nathI, te pragaTa karavAnuM mana thAya kayAMthI? jevA tame navatatva mAne che tevA mithyAtvI paNa na ta mAne che. zaiva, vaiSNava vigere dhyAnamAM le. jIva nahiM mAnanArA kayA dharmavALA, phakta nAstika sivAya tamAma dharmavALA jIva mAnanArA che. jaDane mAnanArA keNa nathI? badhA ze, vaiSNave dareka jaDa padArtha mAnanArA che. jIva-jIvane dareka mAne che. punya ne pApa bane mAne che. te tenAM AvavAnA kAraNe na mAne tema banI zake nahiM. tethI punya ane pApanA kAraNone paNa mAne che. te kAraNa kahe to. zabdamAM bhale bheda rahe, paNa tattvamAM bheda raheto nathI. Azrava nAmanuM tattva te mAne ja che te pachI punya pApa to cokakhA ja mAne che te te lAgavuM keNa nathI mAnate? badhA mAne che. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 118 muM [ 255 ATha tatvA anya rIte bIjA matA paNa svIkAre che. janA saMvara nathI mAnatA, nirjarA meAkSa nathI mAnatA tema nathI. traNe mAne che. je vakhate puNyabaMdha vadhAre karyuM haze te vakhate pApa rAkAyuM haze. je vakhata pApa tIvra karyuM" haze te vakhata punyanA badha rAkayA haze, te teA mAnavuM paDaze ne? anubhavanI vakhata, punyanA udacanI vakhata pApanA udaya rokAyA che ema phaLa dvArAe darekane mAnavuM paDe. phaLa dvArA e udaya rAkAyA. je vakhate pApanA tIvra khadha thayA hAya teA te vakhate punyanA tIvra khadha rokAyA, teA teTalA puratA paNa savara mAnavA paDyo. puNya mAnanArAne nirjarA mAnyA vagara cAlatuM ja nathI. kamAnanArAne sukha-duHkha thAya te karmAMthI cAra dahADA sukha rahIne pAMcame dahADe duHkha Ave te vakhata mAnavuM paDe ke sukha hatuM. te vakhate pApa khasyAM ema kahevuM paDe. nirjarA eTale kamanu AtmAthI khasavuM'. nirjarA zabda bhale na mAne, paNa bIjI rIte kahevA mAgeA che. te Dagale pagale darekane mAnavu ja paDe. jIva, ajIva, puNya, pApa, Azraya, savara, baMdha, nirjarA AThane kAI paNa mAnyA sivAya rahI zakatA nathI. have mAkSanI vAta rahI. meAkSa tatva svarUpe nahIM, paNa pAtAtAnA mata pramANe dareka Astike meAkSa mAnelA che. zaiva vedAMtika vigere meAkSa mAne che. tame samakitI ane e navatatva mAnavA chatAM samikatI nahIM? e paNa navatatva mAne che. chatAM temane mithyATvInI chApa. tame navatatva mAnA, e paNa navatatva mAne chatAM mithyAtvI tenu kAraNa? kAraNu eka ja, nAnuM baccuM' e paNa hIrA hIrA karI AkhA dahADA rame, jhaverI paNa hIrA hIrA karI AkhA dahADA bhaTake, ane hIrAnA jApavALA, tyAre A emAM phka kahevA te nakAmA ne ! emAM pharaka ze ? pelA bicArA hIrAnu svarUpa samajatA nathI, jethI kAcane paNa hIro kahe che, jyAre sAcA hIrAne hIza pokAranAra te jhaverI. e cAkkasa vAta thaI. kAcanA TUkaDAne hIrA pAkAranAra ajJAnI bALaka sarakhA badhA matavALA jIvane jIva mAne che, paNa evuM svarUpa bIjA zuM mAne che? izvaranA ghera gulAmeAnu' kArakhAnu che, temAMnA eka A AtmA che. kema ema ? banno taMtu duzvara prerito dvaita svarga A Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI jIva potAnA sukhaduHkha mATe mUkha che, ajJAnI che eTaluM ja nahiM, paNa pitAnA AtmAne sukha karavuM te mATe e samartha nathI ane duHkha karavuM te mATe javAbadAra nathI. sukhaduHkhane ajJAnI che, sukhaduHkhane vidhAtA nahIM, bIjAnA mata pramANe je amadAra jIva ane javAbadAra Izvara. sukhanI ke duHkhanI kriyAnI pravartinI javAbadArI izvarane tyAM. ApaNAmAM javAbadArI ghareNe mUkanAro che. A bhagavAne karyuM, bhagavAne ApyuM, paramezvara karaze, Ama paramezvare karyuM, A badhuM zuM? javAbadArI paramezvarane ghera, te te veThavAnuM kone? are paramezvare paDI nAkhe ne paga bhAMge te tenuM duHkha veDhavAnuM kene? sukha davAnuM tAre ke paramezvarane? naphA nukazAnanI bhAgIdAra jIva tyAM javAbadArI izvarane ghera rAkhI. mare tyAre Izvarane gamyuM te kharUM. anya matinA Izvare kharekhara Izvara ja nathI, sAcA Izvara hate. te pakaDI pakaDIne dariyAmAM nAkhate, kAraNa ke badhI javAbadArI tyAM saMpa jokhamadArI pitAnAmAM rAkhI, eTale lAbha, nukazAnanI jokhamadArI pitAnAmAM, kAryanI javAbadArI IzvaramAM. te paNa kharAbamAM kharAba. sArI javAbadArI IzvaramAM nathI nAkhate. pUrAmAM pUrI zraddhAvALA paNa, cIThThI lakhe te akhaMDa saubhAgyavaMtI bAIe putraratnane ja Ape che, chokarAnA janmanI javAbadArI bAyaDImAM dhakelI. lagna vakhate paNa ciraMjIvI bhAI phalANAnA lagana, phalANe dahADe, phalANA zeThanI dIkarI sAthe karavAno nirNaya karyo che. lI. phalANA. sArI sArI javAbadArI pite hAthamAM le che ne kharAba prasaMgo Ave ke keInuM maraNa thayuM hoya, athavA kharAba kAraNa thayuM hoya te zuM lakhe ke, lakhatA kALajuM kaMpe che, kalama dhruje che, paNa chele lakhe che ke je paramezvarane gamyuM te kharUM. A javAbadArI paramezvarane ghera seMpI ke ? sArI ne narasI bane javAbadArI rAkho. javAbadArI sArI sArI te tame laI le ane evA mAThA prasaMganI jage para devadattane sukayuM te kharUM, ema lakho kharA? ema lakho te bhukkA nIkaLI jAya. tyAre pAMgaLAmAM pAMgaLe tamAre Izvara. A vastu ApaNAmAM paNa paDI che. Izvare, bhagavAne, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 118muM [ 257 paramezvare Ama karyuM -ema bolanArA koNa? jemaNe javAbadArI mAthethI kADhI nAkhI hoya te ja bole, javAbadArI pote samajatA hoya. te paramezvarane ghera nAkhe nahi. tame jIva kevo mAne che? javAbadArI ne jokhamadArI potAnI che. bIjAo jIva gulAmI khata lakhAele mAne che. A IzvaranA gharanA gulAmI khatane kaI divasa aMta ja nathI. IzvaranI marajI. paramakRpALuM kenuM nAma. vahorAvelI ne vagara vaherAvelI pIDA hare te paramakRpALa. A jaga para keTalAke kaheze ke, tame to Izvarane mAnatA nathI. ame ATaluM IzvaranuM bahumAna karIe chIe ne tame te ukaraDe Izvarane goThavyA jaNAve che. mAre tyAre rAma bolo bhAI rAma" kahe ane sAre prasaMge bela te apazukana e lokone rivAja che, tethI ja izvarane ukaraDo hoya tyAM ja goTha va, e kahIe chIe. jyAre A sthitimAM emanuM khaMDana karyuM te maMDanane have rastA ja nathI. te have eka ja rasto rAkho ke A loko te Izvarane mAnatA ja nathI. eTalA uparathI bIjA matavALAee jene upara ThokI dIdhuM ke A izvarane mAnatA nathI. emanA peTa jenethI kuTI jAya che. jene Izvarane mAnatA na hovAthI zrAddha, zayyA, maraNa ke janma te prasaMge e kazuM parakhAvatA nathI, jethI devanA dalAlane bhUkhe maravuM paDe che. bhUkhe maratI kutarI baccAMone khAya, tema bakavAda zarU karyo ke A jene Izvarane mAnatA nathI. bezaka tamArA ukaraDe ubhelA Izvarane mAnatA nathI, paNa sAcA Izvarane mAnyA vagara jaina rahetuM ja nathI. namo aritA, namo fuDhALe zI rIte bole che? yathAzakti Izvarane mAnyA sivAya jaine rahetA ja nathI. jenonAM maMdira, devapUjA, varaghoDA jagatamAM ajANyA nathI. jene hitakAraka Izvarane mAne che, paNa ukaraDe ubhelA izvarane mAnatA nathI. A paramezvara kaMI paNa kare che ke nahiM? devaloka ke mokSa e Ape che ke nahiM? sAruM Ape tene ja deva mAnavA. narake jAo tamArA kRtya, duHkhI thAo, durgatie jAo te tamArA kRtye ne svarga ke mokSe javAnuM emanA prabhAve to ukaraDe tamAre ubhA rahevuM paDaze. Izvarane bhale korANe rAkhyA paNa tame jene te ukaraDe ubhA ne? e siMhAsane beThA che ane ame 33 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 | zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI ukaraDe ubhA chIe, mATe ja sevA karIe chIe. e siMhAsane beThA tethI ja ene uttama gaNyA. jaMgalI rAjA bALakanA aparAdhanI mAphI Ape. tame mahelamAM beThelA ne Izvara ukaraDe beThelo tenI sevA kare, A te eka tamArA kahevA anusAre jaNAvyuM. nathI paramezvara durgati ke saddagati detA, nathI sukha ke duHkha detA, te pachI tene bhajavAnuM kAma zuM? tuM ukaraDe ubhelAne zA mATe bhaje che? dunIyAne AMdhaLI, lalI, laMgaDI karanArane narakanAM sthAna banAvI narakamAM jhIMkanAra paramezvarane pUjavA jAya tene je mUkha bIje kyo? jaMgalI, anyAyI ke adharmI rAjya hoya te paNa baccA upara gunAno amala karatuM nathI, te tAro Izvara kaI dazAne? pahelAM ja hAtha nAnA baccAM upara laMbAve, gara bhamAM AMdhaLo thaye te tArA hisAbe koNe karyo jamyA pachI bALa maraNa thAya tene karanAra koNa? paramezvara. vicAre! AvA bALake upara, aNasamaju para sajA pravartAve tene ke gaNa? temAM paNa ApanA gune beTa sajA pAtra thAya te rAja kevuM adhera ? tevI rIte bhavAMtaramAM karela kAryonI bALakapaNAmAM sajA kare to tArA Izvarane zuM kahevAya? A ke kura, nirdaya ane ghAtakI izvara ke je pitAnI zakti hovA chatAM samAjamAM sajA na bajAve ane aNasamajamAM azaktimAM sajA bajAve, te tene ke kahe? jene baccAMnI dayA paNa nahiM. sarakAramAM rAtanI aMdaranA keI paNa gunegArane sajA na thAya A kAyado che. sAtathI caudanI aMdara nyAyAdhIza samajI zake ke A chokaro gunAnA svarUpane samajI zake che, te ja sajA kare che. eka sAta ke ATha varasanI uMmarane cheka gunho kare, pharI te ja pAMtrIsa varasano thAya, phera gunegAra thaye te sajA pahelAMnA gunA pramANe ja kare ke bIjA gunhA pramANe? pahelAnI sajA tyAM yAda karAya. sAta varasanI uMmarathI bALako samajaNavALA hoya che. e mejIsTreTane kAyadAthI mAnavuM paDe che. sAta varasa pachI gunAnuM phaLa ne svarUpa samajavAnI tAkAta che. enI sAthe e paNa rAkhyuM ke, jiMdagIne DAmIsa karI zakAya. 35 varasanI uMmare sAta varasanI uMmaramAM karele gune ane Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 118 muM. [ 259 zikSA yAda kare che. tene lIdhe zikSAmAM vadhAro kare che, te sAta varasanA gunAne age DAmIsa mAnIe chIe. te jeo zuM samaje kahenArA, temaNe dhArAsabhAmAM javuM ne kahevuM ke sAta varase zuM samaje ke gunegAra TharAve che? e zuM samaje te te tamArAthI bolAya tema nathI, nahIMtara te kAyado rada karAve ne aDhAra varasano karAve. prazna-anAdikALanI vAsanAne lIdhe te gune kare che? uttara-dharmane A jIva vAstavika rIte levAne taiyAra nathI, tevAmAM samajaNa kayAMthI Ave ? anAdikALathI pApanA ne hiMsAnA saMskAra hovAthI temAM samajaNa AvavI sahelI che, paNa dharmamAM samajaNa AvavI mukela che. A upara vicArIe. jIva potAnA karma bhogavavA mATe kayArathI javAbadAra che? sArAM ke narasAM kRtya karavAnI tAkAta jamyA pachI be traNa varasa pachI Ave. samajaNa ke aNasamajamAM kRtya karavAnI tAkAta be traNa varasa pachI Ave che, paNa kama bhogavavAnuM ne bAMdhavAnuM garbhanI zarUAtathI thAya che. puNya-pApane hallo garbhanI zarUAtathI che, to tethI bacavAnuM sAdhana aNasamajathI maLe te paNa teNe akhatyAra karavuM ja joIe. pitAnI samajaNathI ke bIjAnI aNasamajathI hallAmAMthI nIkaLavA mATe udyama kare te teNe ayogya karyuM ema kahI zakIzuM nahiM. samajaNamAM AstikatA hoya te mAnavA karatAM jene evuM mAna nArA che ke, jJAna, darzana, cAritra e AtmAne guNa janmathI sAthe ja hoya che. karmanA jore bahArathI Avele vikAra anAdine che. temAM pravartI karavAmAM samajaNa Ave te jIvana khuda svabhAva te saMjoga chatAM na male te kema manAya? dIvAsaLI ATalI nAnI hoya ane ghasAyA sAthe ajavALuM kare ane pATaDAne ghase to ajavALuM na thAya tethI pATaDo ghasatAM ajavALuM na thAya te harekhaDuM ghasatAM ajavALuM zI rIte thAya? e gaMdhakavALuM saLekhaDuM saLage e ene svabhAva che. jemane pUrvabhavanA saMskAra hoya temane bacapaNamAM sAdhana maLe te saMskAra thAya. pUrvabhavane saMskAra na hoya temane sIttera varasa thayA hoya te paNa kaI na thAya. tamArA ghera sAta varasanA chokarA DuMgaLI khAya te Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI pApa lAge tevuM mAne che. bIjAne ghera se varasanA thAya to paNa te mAnyatA na Ave. A te bAhya saMge na maLe ne bhavAMtaranuM jJAna na hoya tevA mATe A vAta che, paNa bhavAMtaranI apekSAe vajIsvAmI sarakhA jAtismaraNavALA kukhamAMthI bahAra paDyA sAthe samajaNavALA thayA. tIrthakaro mAtAnI kukhamAMthI samajaNavALA thayA. A kayAM navI vAta che. zrAvakanA chokarA dhULamAM ramatA samajaNavALA bane che. kahevAnuM ke sAta varasathI dunIyAdArInA bAhya saMjoganA AdhAre samajaNa kabula kare che. te dharmamAM aNasamaju kahI zakaze nahiM. kAyadAe sAta varasa pahelAM chuTa ApI. khuna thaI jAya te paNa sajApAtra nathI. leccha, anArya ke jaMgalI rAjA paNa bALaka para mahera najara rAkhe te tamArA Izvara pahelAnAM gunAnA nAme garbhamAM paNa sajAne daMDa calAve. garbhanA dukhe nAnAM baccAM para lAde tenA je ghAtakI keNa? je dukhe moTAne paNa citavatAM trAhya trAhya pikAra karavo paDe che, te tamArA hisAbe Izvarane ke gaNave? mahelamAM ubhA rahelAnI ukaraDe ubho rahele sevA kare ane kaMI meLavavA mAge temAM kaMI navAI nathI. te cogya ja che. AthI devaloka ne mokSane denArA eja, naraka gati lenAra ame, e denAre nahiM. A te dADhI mUMcha bALIne tApaNuM karyuM. tame ukaraDe ubhA, javAbadArI tamAre mAthe lIdhI ne izvarane UMco karyo. kaTa vALa ane khADAmAM paDavuM temAM ajavALAne kaMI saMbaMdha nathI, paNa kAMTAthI-kuvAthI bacavuM te bacAvane ajavALA sAthe saMbaMdha che. ajavALa kAMTA vagADanAra athavA kuvAmAM pADanAra na kahI zakAya. bacAvanAra ajavALuM kahevAze. ajavALuM hovAthI kAMTAthI, khADAthI bacAya. ajavALuM na hatuM te paNa kAMTa, khADo tayAra ja hatA. AraMbhAdika cAramAM anAdinI vAsanAmAM A caMDALa taiyAra ja hato. ene bacavAnuM kayAre banyuM? bhAgyazALI sUryodaya thayA tyAre ja bacce. adhamadazA karamane lIdhe AraMbhAdika cAlu ja hatA, bacAva karyo hoya te mAtra zubha pravRttie. iMdriya, kaSAya, AraMbha parigrahane lIdhe durgatimAM rakhaDIe temAM te kAraNa nathI. tevI rIte parama prabhunA vacanarUpI kiraNothI AtmA acI zake che. vacana dvArA e kugatinA rastA choDavAnA thayA. devaka Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 119 muM [ 261 ke mAkSe pravartI tethI sUrya mane kAMTAthI ke khADAthI khacAvyA tema paramezvare mane duHkhathI uddharyAM, sukhanA dAtA thayeA. mAkSanA ke svaganA dAtA thaye| tethI paramezvarane kAraNu mAnIe chIe. okhamadAra mAnatA nathI. prazna-- ajavALuM tene abhAva te aMdhArUM' ke bIjI kaI ? uttara ajavALAnA prakAzane pugala mAnavA ke nahi? ajavALuM e puddagalanI cIja tA enA khIjo paryAya thAya te aMdhArUM, dIvA ne battI ane saLage tenA prakAza rUpamAM Ave tA dIvA ane emane ema rahe tA khattI ne dIveTa. sUryanuM teja kAMTAthI ane khADAthI bacAve, jinezvaranA upadeza na heAya, zAsana na hoya ne jIva viSayAdikamAM pravRtti karanAra na hoya te nukazAna karanAra nathI, paNa jinezvaranA vacananuM ava lakhana maLe teA khacI jAya. jIvatatva tame ane bIjA paNa mAnA che. tame jIvatatva kevaLajJAna darzana vItarAgatA svarUpa anaMtavIya ne sukhavALuM evuM mAneA che. tethI anaMta jJAnAdikavALA karavA mAgeA che, te te ahIM khIja vavAyuM. je jIvane mAne che temAM ja dhyeya rAkhavAnuM eTale khIja vAvavAnu', khIja na vavAyuM hoya te| anAja ugI zake nahiM. evI rIte ekeeka tatvamAM svarUpa vicAraze! te temAM mAkSanuM khIja samAeluM che. kriyArUpI vRSTi cAhe teTalI thAya paNa khIja vAvyA vagara phaLa prApta karI zake ja nahiM. tethI samyakatva vagaranA ukhara bhUmimAM varasAdanI peThe niSphaLa che. A uparathI samyagdarzana zI cIja ? jIva tatvanuM yathArita svarUpa yAnamAM rAkhI jIvanI sAcI vastu pragaTa karavAnI jarUra che. mATe te pragaTa karIe te pahelAM dharamanI kiMmata samajavAnI jarUra che. tyAre pelA cAra zrAvakA adharmI kema kahevaDAvatA hatA te khyAlamAM Avaze. pravacana 119 muM AJA zudI 5 ne budha pakSapAto na me vIre, na ca dveSa kapilA diSu / yuktimadvacanaM yasya tasya kAryaH parigrahaH || 2 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNa zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAve che ke-dhamanI tarapha jIvanane daravAvALAne kAma ne lAlasAmAM ghelA thaelA loko tamane dharma ghelA kahe te vakhate kahevuM paDe ke ame ghelA nathI, ame dharmamAM lIna rahIe chIe, tethI ghelA lAgIe chIe. tame ghelA zabda gAMDapaNane kahenAro tethI tame saMkecAva che. haribhadrasUrine pakSapAtane niSedha kare paDyo, te Apa kayAMthI Avyo. Apa vagara niSedhanI jarUra nathI. haribhadrasUrinA graMtho yukti evI rIte jaina tarapha derAtI hovI joIe jethI temane varanAM pakSapAtI gayA che. pakSa pAto na ke vIra vIra mahArAjamAM pakSapAtavALuM lAgaze paNa daSTirAgathI. A kaMI karato nathI. vIra mahArAjamAM lagIra paNa mAro daSTirAga nathI. vIra mahArAja sAbIta thAya ke sarvajJa na hatA, AraMbhI hatA, parIgrahI hatA, te atyAre sarAvavA taiyAra chuM, paNa huM daSTirAgathI A vartana karato nathI. eka keDI paNa pArakI anyAyanI letuM nathI. anyAyane Aropa koI kare, tamArA para karyo hoya tyAre tamArI upara Aropa kare ane Aropa kare eTale vAre paDe. haribhadrasUrinuM vartana aNasamaju daSTirAganuM ja gaNe tethI emanI para daSTirAgane Aropa kare. A uparathI haribhadrasUrinI stuti, yukti, vartana A badhuM lokone bALanArUM thaeluM hatuM, nahIMtara loko taraphathI A AzaMkAmAM laI javAno vakhata Avata nahiM. huM je bhagavAnanI stuti padArtho yuktithI sAbIta karuM chuM. ulaTuM vartana thAya te prAyazcitathI zuddha thAUM chuM, paNa e uparathI enA daSTirAga TharAve to te rAga dharanAre nathI. huM cerI karate nathI e kayAre bolo cho ? koIe tamArA para AkSepa melyo hoya tyAre ja. Azaya na hoya te bIjAne kyAre kahevuM paDe? vidhI AgaLa Azaya vyakta kayAre karavo paDe ? A kenI AgaLa bolyA che? jeo jainazAsanamAM AvelA nathI, je jainadharmane jANanArA nathI, virUddha rahyA che temaNe Aropa karyo tyAre niSedha kare paDyo. tuti karuM chuM. yuktithI temanA vacane siddha karUM chuM. chae darzanavALAne svarUpa jaNAvyuM. pachI je jainadarzanamAM mahattA mUkI tyAre pakSapAta temane kare paDe. e vAta bIjArUpe sAbIta karIe. vANipUrvajohi viveka Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 119 muM [ 263 prAptinA prasa'ga hAya tA ja niSedha karavA paDe. ahIM haribhadrasUrie pakSapAtanA niSedha karyA tA prasaMga prApta hatA tyAre niSedha karavA paDyo. tame mAre viSe pakSapAtanI zaMkA karI che ema kahe che tema nathI athavA STirAga nathI. ahIM mAtra dRSTirAga kahe che. . keTalIka vakhata niSedha dvArAe pratipakSa vastu mAlama paDe. e huMIyAnA sAdhu nAya, jainanA sAdhu kahyA chatAM vetAMbara sAdhu AvI jAya. maMdIramArgI sAdhu nakkI thayA, evI rIte 'atraH hrIrjhApu' kapilAdikane aMge niSedha karyA tA te dveSanA niSedha karyAM. sAMkhyAdikanuM ghaNuM 'Dana karyu che. huM muMgeA chuM. A manuSyanI mUrkhAi dekhADavI paDe kharI? jema huM muMgA chuM tenI mUkhAMi dekhADavAnI jarUra na paDe, tevI rIte sAMkhya vigerene ene meADhe kabUla karAvyuM che. tethI tame amArA para dveSa rAkhA che. ema kahevu ja paDe, tyAre e prasaMga AnyA tenA niSedha kare che. kapIla vigeremAM, sAMkhya vigeremAM khaDana karU chu', temane ajJAnI kahuM chuM, temAM emanI para mane dveSa che e rU'vADe paNa lAvaze nahiM. huM tamane kahuM chuM e tamArA mATe, mAre mATe nahiM. mArU vana tamane emanI tarapha dveSavALu, jinezvara tarapha pakSapAtavALu lAgaze, paNa tamane samajavA mATe kahuM chuM ke-vicAra zreNi ubhI karavA mATe kahevAmAM AvyuM che. e vastumAMthI koIpaNa ADuM Ave te vicAra zreNi AgaLa cAlI zake nahi. kahenArA pakSapAtathI ke dveSathI kahe che te te zrotAne vicAra zreNi mAMDavAnA vakhata nathI. amane DekI mesADavuM che ema esADe teA ceAgyA ceAgya vicAravAne sthAna maLe nahi', je vakhata koi akkalavALA suMdara vaktA hoya saccAritravALA hAya te vakhate tamane ema bese ke AtA ThokI besADe che. pachI teNe kahelAM padArtha para vicAra Ave che ? A vakhata gusse bharAyA che, khAdI nAkhavA ja beThA che. te vaktA akkalavALA hAya, sata navALA hoya chatAM tenA kahevA upara vicAra karanAra thazeA nahi', zrotAnI vacana zreNine guMgaLAvI nAkhe teA ThokI besADavuM che, agara ukheDI nAkhavu che. haribhadrasUri kevI rIte pratipAdana karatA haze ke-DhAkI devAnA Aropa karyo haze ? ke temanA upara ema thayuM ke A mane teA ThAkI besADavuM che Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] zrI AgamedvAraka-pravacana-zreNI ane bIjAne ukheDI nAkhe che. sAMpyAdikanA khaMDana para vicAra karavA mAMDe te pahelAM ADuM Ave che. jo ke kapila vigerene kuhADo laI ukheDI nAkhuM chuM. eka vastu TakavA detA nathI. tatva svarUpa-deva svarUpa ukheDI nAkhuM chuM te dveSathI ukheDI nAMkhavA nathI mAgato. cakakhuM najare dekhIe chIe, pakSapAta dveSane kema na mAnIe? tAre satyanI samIkSA. karavI che ke eka vakhata meM rAgathI-dveSathI karyuM paNa tAre satyanI samIkSA karavI che ke nahiM? te pachI satyanA daravAjAnI khAtara kahuM chuM ane tethI uttarArdha kahe che ke yuttimad vava vava ta aaH praH zrotAne mATe bolyA na hatuM te # praha ema na kahete. A pitA mATe phaLAdeza nathI. zleka pitA mATe nathI. zrotA mATe ja che.. yasya yuniTu vana ta fu #AcaH mahAvIranA pakSapAtathI sAMkhyAdikanA dveSathI kahyuM nathI, paNa chae tenI aMdara jenuM vacana yuktivALuM hoya, yegya hoya tema nathI kahetA. cha darzanamAM be pakSa karavAnI sattA zI? pa thayud chae darzanamAM jenuM vacana lAyaka hoya tema kema nathI kahetA ? ne mAtra beja pakSa kema karyA, AmAM pakSapAtanI daSTine saMbhava koI kahe tema nathI. bauddha, niyAyika, vaizeSika, sAMkhya, cArvAkamAM zaMkA ja nathI, SaGadarzananI aMdara vIranuM nAma na hatuM, paddarzananA nirUpaNamAM nAma na hatuM paNa "jana samaSTi navA" athapattithI vara lIdhA che. jenamatamAM jinezvarane deva mAnavAmAM Ave che. vIra mahArAjanuM vaddarzana svarUpamAM nAma paNa na hatuM, te upasaMhAramAM "pakSapAto na ke vIra " vIra zabdane kayAM saMbaMdha hatI te vIra sudhI kema pahoMcyA hari. bhadrasUrinA graMtho yukti stuti vIranA zAsanane nirUpaNa karanArA hatA ane sAMkhyAdikanuM khaMDana karanArA che. A sthitie padarzanamAM be bhAga kema karyA? e sIdhuM na kahetAM eka bAju jainadarzana karyuM. bIjI bAju pAMca mate kahyA. eka bAju rAga, bIjI bAju TheSa kahyo, tema kahyuM. sAMkhya ane anAdika pAMca gaNavA hatA ne? jainanA tane. sAcA mAnuM chuM tethI tema kahyuM che. emane vIrano pakSapAta na hatA, sAMkhyAdikane dveSa na hatuM, mAre te varamAM kaMI nathI ema kahenArA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 119 muM [ 265 ThagAro kahevAya, paNa pakSapAtathI vIra tarapha rAga kare che tema nathI. nAI ! vALa keTalA? AgaLa paDe eTalA." ahIM zrotAne kahe che ke, tame paNa pakSapAta ane dveSa choDo ane tamAre e ja karavuM joIe ke jenuM vacana yuktivALuM hoya te ja tamAre karavuM joIe. temane pakSa aMgIkAra kare. je pakSapAtanI daSTi, dveSanI daSTi ubhI thaI hatI te khaseDI. vicAra karavAnuM sthAna ApyuM. madhyastha lavAda lavAdanAmA para zaMkA kare te tuM ja A purAvA dastAveja che ane tuM zuM cukAdo Ape? tevI rIte mahAvIra mahArAjane meM cukAdo Apyo che. jagatamAM zreSThamAM zreSTha padArtha prarUpanAra mahAvIra. amAre cukAde vIranA pakSapAtane lIdhe nathI. jenuM vacana yuktivALuM mAluma paDe tevuM karavA lAyaka che. hari bhadrasUrijI pahelAM siddhasena divAkarajIe cokakhuM kahyuM che ke, he bhagavAna ! ekalI tamArI zraddhA caeNTI che ane pakSapAta karuM chuM tema nathI. sAMkhyAdikane viSe mArI arUci kabUla karuM chuM, te zraddhA ke dveSa mAtrathI nahiM. sAcesAcI devapaNAnI zraddhA (parIkSA) satya vaktA tarIke pakSapAta karIe te prabhupaNe tamane ja AzrIne beThA chIe. ahIM pitA mATe nathI, ahIM zrotAnI vicArazreNinI AgaLa AvelA be khaDaka khaseDe che, paNa be vacane jeje, yuktivALuM lAge tene parigraha karaje, zrotA mATe A kaheluM ja che. bIjAne kArya kahI jaNAve che. sUryodayathI ghuvaDe AMdhaLA thAya tema satya pratipAdanathI asatyavALAne dveSa thAya. jinezvaradevamAM je rAga dharIe chIe-bhakti ArAdhana karIe chIe ane temanI viruddha belanArA avarNavAda bolanArAnuM hatapratihata khaMDana karIe chIe, te deva para pakSapAta che tema nathI. temanA svIkA2mAM rahevuM daSTi rAgathI nathI. tame AtmAnuM svarUpa samyagadarzana kahe te kudeva mATe ATaluM sudeva mATe ATaluM kare te bAhya thayuM ke atyaMtara ? apekSIta satya hoya te dveSane sthAna nathI, anapekSIta satya satyanI apekSAne choDIne nayAbhAsamAMthI tenI utpatti che. temanI nayamAMthI utpatti nathI. bAhA padArthonA maMDanamAM ATalA majabUta rahIe temAM samyaktva caritArtha gaNIo ne bAhya khaMDanamAM caritArtha gaNIe te 34 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 ] zrI AgoddhAraka-pravacana-zreNI zuM? sUryanuM kAma ajavALuM karavuM, paNa temAM ghuvaDo AMdhaLA thAya, tema satyanuM pratipAdana asatyavALAne dveSa thAya. temanI darakAra rakhAya ja nahi. agnine havAnI jarUra tema zopazama samyakatvamAM bAhya deva-gurU-dharmanA AlaMbananI jarUra. khaMDana maMDanamAM mAnavA, nahIM mAnavAmAM samyaktva gaNe te AtmAne guNa kayAM rahyo? deva bahAranI cIja, guru, dharmakriyA Aca raNe badhI bahAranI cIja. agni saLage che e agnine svabhAva che, paNa joDe havA sahakArI kAraNuM joIe. maNane udyota hoya temAM havAnI jarUra nathI. maNine prakAzamAM havAnI jarUra nathI, paNa agnine prakAza che tyAM sudhI havAnI jarUra che, tevI rIte samyagadarzana AtmAnI mAlikInuM ke kabajAnuM paNa tenuM TakavuM, vadhavuM, parama kASTAe pahoMcavuM te zaddha devAdarUpI havA te upara ja AdhAra rAkhe che. havA khasI jAya to agninuM zuM thAya? olavAI jAya. agnimAM pitAnA svabhAvanI uSNatA kabajAnI, paNa TakavAnI vadhavAnI havAnA AdhAre. tevI rIte karma kSapazamathI samyakatva utpanna thavAnuM, kSAyika pAmyA nathI, mokSa pAmyA nathI, tyAM sudhI bAhya deva, guru, dharma e dvArA e ja samyagu darzana TakAvavAnuM che. AthI samyagudarzana AtmAnI cIja nahiMtara mekSamAM TakI zake nahiM. maNinuM teja havA para AdhAra rAkhatuM nathI. tevI rIte kSAyika bhAve thaeluM kevaLa te kazAne AdhAra rAkhatuM nathI. kSAyika bhAve kevaLajJAna thayA pachI bAhA devAdikanI darakAra rahetI nathI. tenI khAtara mekSe gaelAne ahIM cAhe jevuM deva, guru, dharmanI uthalapAthala thAya te ahIM AvavuM paDatuM nathI, paNa jema agni vAyarAnI darakAra vagara na rahe, maNa vAyarAnI darakAra na rAkhe, e dekhI agni vAyarAnI darakAra vagarane thAya te zuM thAya? siddha kevaLajJAnI bAhya devAdikanI darakAra na kare e dekhI ApaNe devAdinI unnati avanati rokavAne prayatna na karIe to pavana vagaranA agni sarakhI ApaNI dazA thAya. samyagadarzana guNa AtmAne che, ene kaI laI javAne nathI. cAhe bhagavAnane sArA-kharAba kaho, gurU-dharma sArA ka-kharAba kahe, cAhe te thAya temAM AtmAne kaMI saMbaMdha nathI, nathI tene unnatimAM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 119 muM [ 267 lAbha levAnI jarUra, avanatimAM ADA AvavAnI jarUra nathI. jemane samyaktva che, te kSAyikabhAve kevaLajJAna pAmyA hoya temane bahAranA ', paNa AlaMbananI jarUra nathI. ApaNe rahevuM che aMgArAmAM ne havAnI jarUra nathI. samyagdarzana zraddhA svarUpa cIja temane kevaLajJAna vItarAgatA ene saMbaMdha ze| ? vItarAgatAvALA bhaviSyanuM sarTIphIkeTa laine beThA che. kSINu mAhanIya sayeAgI kevaLIne sarTIphIkeTa maLI gayuM che, paNa je vItarAga nathI thayA, kevaLa nathI pAmyA, mekSe nathI gayA, temane sarTIphIkeTa kayAM che ? A vAta lakSyamAM leze eTale zAstramAM samyagdarzananA bheda pADavA hatA. tame kSAyeApazamikAdi samyagdarzana kahe| teA vyAjabI hatuM, paNa te svarUpe bheda che, paNa vItarAganuM samyagdarzana ane sarAgadarzana te bheda zAnA ? vItarAga samyagdarzanane maNIne peAtAnA teja TakAvavAmAM havAnI jarUra nathI. tene bAhya devAdinI jarUra nathI, paNa sarAga samyaktvavALAne bAhya devAdinI jarUra che. tenA vadhArA upara tene vadhAre che. prAyamasanA saMcAmAM tApanA vadhArA havA upara che. evI rIte sarAgadazA haze tyAM sudhI mAhya devAdinA Alakhane ja vadhArA karI zakavAnA, bhagavAna pAse najar nIce geAzALA e sAdhu khALI nAkhe, chatAM bhagavAna kheAlatA nathI. teA pachI amAre zuM karavA khelavuM ? bhagavAna pAse zItaLalezyA pahelAMnI che.chadmastha paNAmAM pAte geAzALAne zItaLalezyAthI macAvyeA che. atyAre e zuddha sAdhu marI jAya che tene bacAvatA nathI, te| pachI amAre khAdya devAdinI kaDAkUTa zuM karavA karavI ? paNa dhyAna karavuM ke ni`matva manuSya zarIra kapAya te paNa rUMvADu' halAve nahiM, paNa jeneA ni`matva bhAva nathI te te eka macchara karaDe teA UMcA thAya che. vItarAga satta sathA rAga rahita tethI temane lAgaNI uzkeravAnuM sthAna nathI, paNa jemane lAgaNI che, sAyI che, vItarAgadazA pAmyA nathI, sarAgapAmAM che, temane lAgaNI thayA vagara rahe ja nahi. temane lAgaNI kayAre na thAya ? samyagdarzananI kiMmata na heAya. mATe sarAga samyagdarzana ane vItarAga samyagdarzana juduM pADayuM. A e bheda svarUpe bheda nathI. pharaka lAgaNImAM che. A uparathI sAkhIta karyuM" ke, samyagdarzana AtmAnI-mAlIkInA kakhajAnA guNu chatAM te bAhya devAdi upara AdhAra Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI - - rAkhe che. tene sadupayoga karanArAe kevI rIte vartavuM joIe. mATe e dharmanI kiMmata samajavAnI jarUra che. te laukika ane lokottara be daSTie kiMmata che. e samaje te ja pelA zrAvake pitAne adhama kema gaNave che te samajAze ane sAgAra dharmane aMge cAturmAsika kRtya kahyuM che te adhikAra agre vartamAna. siddhacakanI oLIne vyAkhyAne pa. pU. sAgarAnaMdasUrie lAlA AganA badale goDIjI pAyadhunInA upAzraye ApyA hatA ane te vyAkhyAne siddhacakanA prathama varSamAM chapAI gayA che.- hemasAgarasUri. pravacana 120 muM. saMvata 1988 Aso vadI 1 zanivAra lAlabAga, muMbaI zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza detA sUcavI gayA ke je vastu pitAnI mAlikInI-kabajAnI hoya chatAM tene sadupayegAdi kyA pariNAmane nipajAve che, te khabara na hoya tene tene vahIvaTa karavAno hakaka maLato nathI. AtmAne dharma AtmAnA svasvarUpe che, tethI mokSe jAya tyAM kSAyika darzanAdi sarva kALa mATe rahe che. je dharma thI ja AtmAnI na hatuM te jyAM bAhya sAdhana keI nathI, nathI zarIra, mana, vacana ke bAhya padArtha nathI, tevI avasthAmAM samyagadarzana, jJAna, vItarAgapaNuM TakI zaktA nahIM. saMgathI thavAvALI cIja saMga maTyA pachI TakI zakatI nathI. je A AtmAmAM samyagadarzanAdi bahArane have te siddhapaNAmAM TakI zakata nahiM. kevaLajJAna kSAyika darzananI utpatti-vItarAgatAnI utpatti saMgane lIdhe ja thaelI che. kSAyika samyapha manuSyane thAya, kSAyika jJAna, cAritra te paNa manuSyane thAya. jJAna, darzana, cAritra AtmAne guNa chatAM pragaTa zarIranA saMjoge ja thAya che. trasa paMcaMdriyapaNuM manuSyagati maLI hoya yAvat vAtrakaSabhanArAca saMghayaNa maLyuM hiya te kSAyika samyavAdi maLI zake. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 120 muM [ 269 anya matemAM meAkSamAM jJAna-sukhAdikanA abhAva mAnelA che. vaizeSika nayAyika ane mujhAyA, jJa saMviTI mAkSamAM nathI jJAna, nathI sukha, jIva meAkSa pAme tyAre temanA mate A jIvane sukha paNa nathI ne jJAna paNa nathI. kadAca kahezeA ke te mAkSamAM adhikatA zI? mAkSamAM adhikatA na hoya te| A satpurUSA-Astika mAkSa mATe pravRtti kare che kema ? te ee sukha ane jJAna na mAnyuM tene mATe prayatna karavA zuM karavA? ema zaMkA kare che tyAre samAdhAnamAM kahe che kearaphI maLatA kadalI jatA rokI tA kharaphI rAkI devI te hitanu kAma karyuM" ke ahitanuM ? kadalI cAlI jatI hatI teA kadalInuM thanArU nukazAna tethI khacAvavA mATe kharaphI jatI karavI paDe, ane kharaphI che|DavI te ahita nukazAna-geraphAyadA nahiM kahevAya. phAyadA kahevAze. kadalI acI e jakharajasta phAyadA thayA. evI rIte sahasAramAM je sukha te mAtra kharaphI jevuM ane duHkha kadalInA nukazAna jeTalu'. kadalInuM nukazAna veDhI maLatI kharaphI rAkI devI e hiteSInu kAma che. tevI rIte viSa cenAM sAmAnya maLatA sukhane rAkavAthI dunIyAnA badhA sukhA rokAi jAya te iSTa che. mATe meAkSa mATe pravRtti karavI cAgya che. ema naiyAyika melyA saMsAranuM sukha kharaphI jevuM. saMsArIka sukha ghaNuM ja alpa, tenuM duHkha te ghaNuM ja tIvra mATe sukha ane duHkha bannenA nAza karavA, tethI meAkSa padavI meLavavI joie. A samAdhAna nyAyI ke sukhanA nAza thAya tyAre mAkSa thAya che, ema nAyAyike samAdhAna ApyuM. kAI manuSya kaDalI ane kharI ane jAya ema pasaMda nahIM kare, tevI rIte ahIM jo sukha adhika maLatuM hoya te eTalA sukhavALu duHkha jatuM karAya, paNa sukha ja na maLatuM hoya te ahIMnuM sukha AdaraNIya gaNAya. jo duHkhanA kAraNa tarIke sukhane gaNIza tA jagate e vastu mATe pravRtti karavI. eka tA UMgha, jo UMghI jAya tA sukha ane duHkha ane vede nahi, mATe mAkSanI IcchAvALAe kaleArApheArama rAja laI paDI rahevuM. tethI sukha ane duHkha banne nahIM. AvI ghenanI davA levA mATe, mUrchA levA mATe kAI prayatna kare che kharA ? tArA hisAbe tyAM duHkha-sukha khannenA nAza che. jo sukha ane duHkha khannenA nAzathI mAkSa gaNAtA hAya tA mUrchA Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNI. ghena-nidrA mATe dareka pravRtti karavI paDe. je jJAna na hoya te jagatane sAmAnya manuSya potAnA jJAnane nAza karavA mAge nahiM. eTale patthara rUpa, jaDa rU5 thavuM pachI jaDa ane cetanamAM pharaka karyo ? je kaMI pharaka na hoya te jaDapaNAnI avasthA lAvavA mATe kaye buddhizALI. prayatna karaze? te ane A vastu samajI zakayA nathI. saMjoge thayelI cIja saMga gayA pachI paNa rahenArI cIja kaI? saMjoge thaelI cIja saMjoga gayA pachI paNa rahe che, paNa te cIja kaI ? AtmAmAM pariNamelI zarIranA AdhAre manuSyapaNAne lIdhe vaja. RSabhanArA saMghayaNane AdhAre kSAyika darzanAdi thAya ane TakI rahe ane utpanna thaelAne nAza na hoya. jagatanA padArtho tarapha dhyAna ApIe te e vAta cokakhI mAlama paDe. haDAe senAmAM ghATa ghaDyo, hatheDo truTI gaye te ghATa bhAMgI jaze ? ghATa hathoDAnA saMyegathI banyo. hathoDo truTI jAya te ghATa bhAMgI jatuM nathI. te te jyAM sudhI senAne nukazAna na thAya tyAM sudhI te ghATa bhAMgatA nathI. tevI ja rIte kuMbhAre cakathI karelo ghaDo caka bhAMgI jAya te ghaDo bhAMgI jAya che? saMgane lIdhe thaelI cIja te saMyoganA nAza thayA chatAM nAza pAmatI nathI. senAne thaelo ghATa hIrAmAM paDelA pahelA te saMyaMtra nAza pAmI jAya te hIrAnA pahelA nAza pAmatA nathI. cakra cUrAI jAya te paNa ghaDo nAza pAmatuM nathI. tevI rIte AtmAmAM thaelA samyajJAnAdi thavAnA pudagalanI madadathI te pudgalanA vijega thayAM chatAM kSAyika jJAna darzanAdi te dvArA thayA chatAM te kAraNe nAza pAme te paNa cAlyA jatA nathI. kAraNanA saMskAra rUpa hoya ane kAryanA svabhAva rU5 hoya te ja te cIja cAlI jatI nathI. agnithI senAmAM AveluM pAtaLApaNuM rasa thAya che, rasa paNa senuM thayuM, te svabhAva anina che, tethI agnine saMga mATe te jAmI jAya, pAtaLApaNuM agninA vijege nAza pAme paNa melane kSaya thaelo te agni olAcethI pAcho malate nathI. senuM TharI jAya paNa pAche mela Ave nahiM. evI rIte AtmAmAM zarIranA kAraNe sakaraNavIrya thatuM hatuM te zarIrane Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 120 muM | 271 vijoga thaye te sakaraNavIrya nAza pAmyo, paNa AtmAnA jJAna-darzanacAritra nAza pAmatA nathI. AthI dAna, zIla, tapa, bhAva utpanna thAya te senAnA pAtaLApaNu jevI agninA saMjoga sudhI ja Take, tevI rIte AtmAmAM sakaraNavIrya A zarIranA saMjoge thaeluM hoya che. te zarIra chUTe eTale te paNa baMdha thaI jAya. dAnAdikanI pravRtti sakaraNavIrya rUpa hovAthI zarIra chUTavAnI sAthe baMdha thaI jAya paNa nirmaLatA karelI che te avina olAvAthI baMdha nathI thatI. tevI rIte dAna, zIla, tapa, bhAva athavA samyaga darzanAdinI kriyAthI thaelA guNe nAza pAmatA nathI. zarIranA saMjoge jJAnAdikanI utpatti thAya che, paNa zarIranA vijoge jJAnAdine nAza thato nathI. AtmA jJAna svarUpa, phakta AvaraNa karmone lIdhe jJAna rokAeluM. bIjI dhAtu khasI jAya eTale 100 TacanuM sonuM pragaTa thayuM. bIjI dhAtunuM khasavuM agni sivAya bane nahIM. tUTelA hokAyaMtravALI sTImara sarakho samyakatva vagarane AtmA AtmA kevaLajJAna-darzana svarUpa, vItarAga svarUpa, anaMta sukhavIrya svarUpa, samyakatva thAya tyAre ja mokSanuM bI vavAya che. mokSanA bIjanI vAta kare che paNa samyakatva thayA pachI sattare pApathAnakamAM pravatele hoya tyAM mokSanuM bIja zI rIte ? aDhAramuM pApasthAnaka jAya eTale mokSanuM bI vavAyuM. aDhAramuM na gayuM hoya ne sattara gayA hoya te mokSanuM bI vavAtuM nathI. samyakatvamAM ekaDo paDI gayo. gharanI chAza mIThI kahI gAyA karo, tamAruM samyakatva na mAnyuM pachI cAhe teTaluM sAruM karyuM chatAM ekaDo nahiM, A te pakSapAta sivAya bIjuM lAgatuM nathI. AtmAnuM svarUpa kayA pApasthAnaka cheDavAthI bhAse che te vicAryuM ? hIMsA, juTha cerI, strIgamana, parigrahAdi e sattara choDe temAM AtmAnuM svarUpa kayAmAM bhAse che ? sattara pApasthAnaka cheDayA chatAM aDhAramuM chuTayuM na hoya te AtmAnuM svarUpa bhAsatuM nathI. je te nathI bhAsatuM te kaye raste cAla vAne ? hokAyaMtra tUTI gayuM hoya evI sTImaranA paMkhA, vAvaTo, gelerI kebIna barobara hoya, hokAyaMtra enI dizA dekhADe che. kayAM javuM che ne kayAM Avyo ? keTaluM bhUlyA ? potAnA vartananuM anukULa-pratikULa batAvanAra hokAyaMtra, tenI soya tUTI jAya to sTImara athaDAyA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 ] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNuM kare. 18muM pApathAnaka jAgatuM rahe te hekAyaMtra vagaranI doDatI sTImara samajavI. e TekarAmAM athaDAI paDatAM vAra keTalI? tene khaDaka AgaLa athaDAtA vAra nathI. tevI rIte 18muM nathI gayuM te 17 pApasthAnaka tyAga kare to paNa hakAyaMtra vagaranI sTImara samajavI. jema dIzAne barobara khyAla, sTImara kaI tarapha gaI tene khyAla hokAyaMtrathI mAlama paDe. AtmAne hiMsAdi zA mATe choDuM, te choDavAthI phAyado che? e vigere samajAvanAra hokAyaMtra keNa? kevaLa samyakatva. jema hAkAyaMtra pitAnI dIzA jaNAve che tevI rIte samyakatva thAya te vakhate A jIva dizA dekhe che? AtmAnuM svarUpa, rUpa-dizA huM kevaLajJAna darzana vItarAga anaMta sukhavIrya svarUpa chuM, mATe emAM je bAdhaka heya te. nukazAna karanAra che. ene age je phAyadAkAraka hoya temane hita mATe che. eka mithyAdarzana zalya sattara pApasthAnakanA tyAga para pANI pherave che. eka samyakatva AvI jAya te dizA nakkI karI mATe te sattarane choDanAre jarUra cheDanAre thaze. hokAyaMtravALe bhUle paDI jAya, vama LamAM jAya te jarUra dizA zeAdhI ce. ahIM samyakatva vagarane 17 pApasthAnaka tyAga karanAra aDhAramuM kayAre tyAga karaze tene niyamo nathI. paNa jeNe aDhAramuM cheDayuM te ardha pugala parAvartanamAM cekakasa chuTavAne e niyama. kAraNa, kAyaMtranI soyanI nizAnI che. jenuM samyakatva sAju tene AtmAnA svarUpane khyAla che. tethI te mikSanuM bIja thayuM, bAkI nava tatva badhA mAne che. zaiva, kIzcIyana, musalamAna nave tatva mAne che, jIva jaDa, punya, pApa mAne che. te tene AvavAnA kAraNa mAne che. tenA kAraNe rokavAnuM baMdha kheravAI jAya che te mAne che. mAtra tamArA jIva ajIva evA nAma na lIdhA eTale mithyAtvI? padArtha mAne te mithyAtvI kema? AstikanA matane aMge nava tatva mAnyA sivAya cAlatuM ja nathI. tame samakAtinuM TIluM ne e loko nava tatva mAne chatAM kema mithyAtvI? e leke jIvane jIvarUpe mAnatA nathI. tame jIva svarUpe jIva mAne che. anaMta jJAnadarzana, vItarAgapaNuM, anaMta sukhane vIryavALo AtmA, tamArAmAM samyakatva kayAM? jIvane A svarUpe mAne tyAre samyakatva jIva che ema te A leke paNa kahe che, AtmAne Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 120 muM [ 273 A svabhAva khyAlamAM Ave, hokAyaMtranI soyathI najara na khaseDo, jyAM sudhI dhArele baMdare na pahoMce tyAM sudhI samyakatva thaeluM hoya to tamArI daSTi AtmAnA anaMta jJAnadarzanAdi tarapha lAgelI ja rahevI joIe. kAraNa A AtmAne A ja svabhAva che. samyakatva pAmavA samayane AnaMda kevo hoya ? je AtmAne svabhAva to mAlikI-kabaje AtmAno che. svabhAva rUpa hoya to bIjAnA kabajAnI-mAlikInI hAya nahiM. tethI samyagadarzana, jJAna, cAritra AtmAnA svarUpabhUta cIja, tethI AtmAnA kabajAnI. to pachI AkhuM jagata sarvajJa rUpa kema nathI? jagatanA jIve jIva che te sarvajJa rUpa kema nathI ? senAne asalI svabhAva soTIne, to jagatanuM badhuM sonuM seTacanuM kema nathI? jemAM bhaLela mela rahyo hoya te 100 TacanuM na hoya ane jemAMthI bhaLelo mela khasI gayo te se TacanuM hoya. jene karma rUpa mela bhaLe che te sarvajJa rUpe nathI. jemanAmAMthI karma rUpa mela kharyo che te sarvajJa rUpa che. AthI sanI sonAne meluM dekhe tethI kaMTALe nahiM. kAraNa, tene khyAlamAM che ke hamaNuM gALIza ne cokhkhuM karIza, ene nirmaLa karavAno upAya hAthamAM che. tevI rIte samakitI cAhe je malIna jIva dekhe chatAM kaMTALe nahiM. mArI pAse sudhAravAne kImI AvI gayA che. tyAM melA senAne Dara nathI. evI rIte A AtmA melA che, bAre aviratimAM soLa kaSAya, nava nekaSAya, traNa jegamAM paDyo che, tenI phIkara nathI. kAraNa samyaktva rUpI zedhavAne kImIye hAtha lAgyA che. tyAM have tenA melAne Dara nathI. A vastu vicArIzuM eTale mAlama paDaze ke, samyakatva pAme tyAre AnaMda ka thAya? te AnaMdane kevaLajJAnI paNa kahI zake nahi. e che ke AnaMda haze ke cakravarti cakravartipaNuM pAmyo hoya tene anubhava karyo hoya pachI koI kAraNathI te jaMgalamAM bhaTake che, tyAM pase zAkano paNa maLatuM nathI. evI dazAmAM devatA tuSTamAna thAya ne ene cakravarti prAptine maMtra Ape, e maMtra ArAdhatA jyAM trIje dahADe tuSTamAna devatA thaya ne tane bolAvavA Avyo che, mATe jA. pradhAnAdira badhA bAlAvA AvyA te vakhata AnaMdanI dazAne tapAso! chevAyelI 35 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI cIja maLe che te vakhata AtmAne pUche ke keTale ullAsa thAya che? kevaLIe batAvelI samyaktvavAnee dhArelI e cIja maLavAne prasaMga Ave te kema AnaMda na thAya? AvA samyaphatvamAM zraddhAna kayuM? anaMtajJAna, darzanAdi e ja dayeya tarIke thAya, jyAM sudhI samyaktva thAya nahIM tyAM sudhI A cIja mArI mAlikInI-kabajAnI che te samajAya nahIM. have pitAnI vastu samajAya pachI ApaNuM leNuM keraTathI vasula karavAnuM hoya te vakhate jaja hukamanAmuM lakhe, te vakhate ApaNI daSTi kevI cUMTe che? tevI rIte ahIM samyakatva pAmele pitAnA AtmAnuM samyadarzanAdi gaNe che. prazna-e vakhatane AnaMda kema na kahI zakAya? uttara-je vacana gocara hoya te kahevAya. daSTAMta tarIke tame rAyaNa khAdhI, kerI, goLa, khAMDa khAdhI. pAMcamAM mIThAza kaho. tamArA viSayanI vastu che. kahe. mAtra AnAthI vadhAre ochuM kahI zake, paNa tamArI anubhavelI mIThAzane tame pote ja kahI zakatA nathI. judI judI mIThAzanA judA judA zabdo nathI. rAyaNanI mIThAzane, bIjI mIThAzane be, traNa, cAra, pAMca, cha te 1-2-3-4-5-6 naMbaranI mIThAza kahI zako, paNa tene naMbara kahevAnuM sAdhana tamArI pAse nathI. te samyakRtva vakhate je svarUpa dekhuM, tene aMge je AnaMda thayela hoya te zI rIte kahI zakAya? sarva zaktimAna eTale zaktinuM kArya e kare, sasalAne zIMgaDuM kevaLI na karI che, AkAzamAM kula na karI de, e te ene ghera rAmAyaNa che ke Izvara sarva zaktivALo che te jANIjoIne dunIyAne duHkhI karI rahyo che ne? samyagdaSTi potAnI leNI rakama samaje che, tema samajavAthI cepaDe pheravatA rakama mAlama paDI ne vyAja vagara paDI rahelI lAge che te rakama levA kevA talapApaDa thaIe chIe. samyagadaSTi samaje che ke, anaMtA vakhatathI A rakama khAMcare paDI rahI che, te tarapha lakSya na hatuM, jANavAmAM na hatI. te rakama je manuSya cepaDAmAMthI batAvI hoya, batAvanAre navuM nathI batAvyuM, paNa e rakama batAvanAra tarapha tamAruM hadaya kevuM udghase che? tamArI rakama tamArA copaDAmAM tamArA dhyAna bahAranI hatI te batAvI te batAvanAra tarapha keTalI lAgaNI thAya che? te mAlama Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 120 muM [ 275 paDaze ke-"samakitadAyaka guru taNe paccevayAra na thAya, bhava kaDAkaDI lagI karatAM sarva upAya," AkhI rakama khAMjarA khAte paDI hatI, e rakama A mahApuruSe dekhADI, dekhADanArane upagAra rakamanI kiMmatavALe mAne. jene rakamanI kiMmata na hoya tene upagAra te mAne ja nahiM. jene mokSanI kevaLajJAnAdikanI kiMmata na hoya tene AtmAnuM svarUpa batAvanAra gurunI kiMmata na hoya, paNa jemane rakamanI kiMmata che, te te batAvanArane upagAra mAnyA sivAya rahe ja nahiM. je samyaktvAdi AtmAnA guNa, tene batAvanAra gurunI kiMmata karyA vagara rahe ja nahiM. te kiMmata kare tyAre ja samakita denAra gurune pratyupakAra kaDAkeDa bhave paNa vaLe nahiM. A ja vAta zAstrakAre paNa vanita karI che. apratikArya upakAra kena. A jagatamAM traNane upagAra vaLatuM nathI. mAtA, pitA, svAmI ane guru, temAM paNa mAtA-pitAnA upagArane aMge kare meTa thAya, mA-bApane aDhAra jAtanA bhejane reja karAve yAvat mAtA-pitAne jarUra paDe te cAmaDI utArI jeDA paNa paherAve. ATalA sudhI kare to paNa upagAra vaLe nahiM. A upagAra mAtA-pitAne zAstrakAre jaNAvela che. A upagAranA sUtrane keTalAka anarthamAM laI jAya che. sUtrakAroe ATalo upagAra jene kahyA che, tevAne kaleza karanAruM kArya kaMI paNa na karavuM joIe. emanA muddA pramANe pUjA karavA na javuM, dAna daIe ne temanuM mana nArAja thAya te dAna na devuM. te vakhate te taiyAra nathI. dIkSA vakhate mA-bApa, bAyaDInuM ka9pAMta AgaLa kare che. te vakhate pitAnI hIlacAlamAM upayoga kare che. dezI hilacAla vakhate mA-bApanI sevA karavI, mAMdA hoya temanI mA-bApane choDI dezI caLavaLamAM jAya. te ja lAyaka ne caLavaLa tarapha durlakSya kare tyAM ThIka nathI. A hIlacAlanI virUddha hoya tene gaNavA nahIM, e cokhkhuM kaheluM che. potAnI hIlacAlamAM potAne kazuM gaNavuM nathI ne dharamamAM ADA AvavuM che, mAtA-pitAnI sevA-bhaktinA bAne A manuSya eka bAju jovAvALA che. kAMNe hAthaNI eka bAju ja juve tema A paNa nAnI hAthaNInI jAtamAM ke zemAM? tyAre upagAra vALavAne rasto kaI batAvyo che ke nahiM? Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI sApha kaheluM che ke-mAkhApane kevaLI bhASita dhama sa'bhaLAve-samajAve tA upagAranA badalA vaLI jAya. je dhama saMbhaLAvavAmAM, samajAvavAmAM upagAra vaLI jAya te mA-bApanuM kartavya Adhaka gaNI zakAya kharU? ATalA upagAra chatAM dhama AgaLa te vazAtamAM nathI. teA pachI dhama karatI vakhate te upakAra ADA AvanAra gaNAya nahi, bIjI vAta A upagAra agara svAmInA upagAra ane laukika upagAra gaNyA che. eTale vyavahArI taMtra mutra 2 kAI vakhata svAmI daridratAmAM AvI jAya, pote pahelAM jevA tenA cAkara thaI jAya, teA paNa upagAra vaLe nahi. paNa jo tene kevaLIe kahelA dhama samajAve te upagAra vaLI jAya. teA mAtA-pitA, zeThanA ATalA upagAra e dhamanA upagAra AgaLa hisAbamAM nathI. prazna-mAtAA-pitAmAM adhika upagAra kAnA? uttara--laukika dRSTie mAtAneA vadhAre, nahIMtara pitAnA vadhAre. mAtA paNa pitAne AdhIna, eka jainadharmanu zravaNa karAvIe ne samajAvIe teTalAmAM te upagAra vaLI jAya. lagIra AgaLa Ave. tItha kara bhagavAne samakita Apyu, tenu svarUpa gurue samajAvyuM, khArage devalAka laI janAra dAna, dharma, tenA karatAM adhika kALu upagArI ? koInA nahIM enI sevAne paNa sUtI melavI. traNa kALa jinezvaranuM pUjana karyAM sivAya bhAjanapANI karavu nahi. AvA niyama hoya tene vairAgya thaye tA sAdhupaNu' levuM ke nahi? sAdhupaNu leze teA pratijJA ane pUjana TakavAnA nathI. dareka khAra mahine mAre pAMca AcAryane vaMdanA karavI. dIkSA lIdhA pachI kayAMthI vaMdana karavAnA ? mAre daza zera ghI dararAja vaheArAvavuM? te sAdhu thayA pachI kayAM vaheArAvavAnA ? devanI bhakti, gurunI bhakti, dAna, dharma traNenI pratijJA upara pANI pheravI sAdhupaNuM laI zake. jene pUjAnI, sevAnI, dAnAdikanI pratijJA che, te paNa bhAvadharmanI ADI AvatI nathI. leAkeAttara dRSTie karAtuM deva, guru, dharma nuM ArAdhana ADu' nathI Avatu. tIrthaMkaranI trikALa pUjA tenI kiMmata keTalI ? gurU mahArAjanI hararAjanI sevA tenI kIMmata keTalI ? hamezAM zrInuM dAna tenI kIMmata keTalI ? cAritranI apekSAe eka kArDinI. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 120muM. [ 277 dravya ane bhAva-stava vacce taphAvata keTale? dravyastava ane bhAvastava e banne vacce AMtarUM keTaluM? merUne sarasavanA jeTaluM AMtarUM. merU ane sarasava A be jeTale AMtare. jinezvaranI trikALapUjA, gurUnI sevA ane haMmezAM daza zera ghInuM dAna te badhAnI kIMmata keDInI. bhAva sAdhupaNAnI kIMmata kreDanI. keDI ane kreDane AMtare keTale ? e te bhAvastava cothA ArAnA che tenA saMjogo, enI vAta atyAre thAya? paNa cothA ArAmAM jinezvaranI sevA lAyaka dravya kayAM che? tevA mana:paryavajJAnI gurUo kayAM che? evA bhAva, karaNI paNa atyAre pAtaLI che. cothA ArAnI utkRSTi dravyakriyA ane ahIM pAMcamA ArAnuM chelluM duSpasahasUrinuM cAritra te banne -vacce koDI ane kreDIne pharaka che. dravyastava kriyA ArAdhanAre bAramAMthI vadhAre jaI zake nahiM. mokSanA sAdhya vagarano abhavya dravya sAdhupaNAthI navaraiveyaka pAme. abhayanA dravya tyAgamAM jyAre UMcA zrAvakanAM karatAM ukUTuM che, te duSNasahasUrinA cAritranI adhikatA hoya temAM navAI zI? tethI dravyastavanA bhoge bhAvastava thaI zake, paNa bhAvastavane bhoge dravyastava thaI zake nahiM. mATe traNa lokanA nAtha tIrthakara taraNatAraNe, gurU mokSadAtA, dharma tenI bAhyakaraNa te sAdhupaNa AgaLa bhega devA lAyaka, te laukika karaNane bhoga apAya emAM navAI zuM ? nava greveyaka janArA ane tyAga dravyathI ke bhAvathI? te dravyakriyA nakAmI hoya te nava raiveyaka javAnuM banate nahiM. mATe dravyakriyA nakAmI nathI. Atma kalyANa mATe dravyakriyA nakAmI nathI. jene kalyANanI IcchA che ene te dravyakriyA te paNa kAmanI che. have kalyANanI IcchA nathI temane paNa dravyakriyA nakAmI nathI, kalyANanI IcchA vagara anaMtI vakhata dravyacAritra Ave pachI ja bhAvacAritra Ave. prazna-paMcaparameSThimAM dravya cAritravALAne sAdhu mAnavA ke nahi? uttara-ekaluM dravya chatAM paNa parameSimAM na gaNIe te chepasthApanIyamAM navase vakhata AkarSaNa thAya, eTale sarvathA cheDI devuM? pariNAmane palaTa thavA chatAM evA AkarSaNa hovAthI sAdhu na mAno tema nahIM. AkarSaNavALAne sAdhu mAnavA baMdhAyA te dravyavALAne mAna Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 ] zrI AgamoddhAraka-pravacana-zreNa vAmAM aDacaNa zI ? A to pote kare che, pariNAmathI, samajaNanI khAmI. che, zuddha saMjama vicArIe te anaMtamAnAM anaMtamAM bhAge che. jeTalA mokSe gayA teTalAe bhAvacAritra ATha vakhata ke anaMtI vakhata lIdhuM, paNa dravyacAritra anaMtAnaMta vakhata. temAM bhAvacAritra ATha vakhata, anaMtI vakhata abhavya pratibodhelA anaMtA kSe jAya te gurU mAne che. te mAnavAmAM mela aTakyA nahi, te pachI dravyathI sAdhu hoya tene bhAvasAdhupaNAmAM laI javAnA kAraNamAM zaMkA nathI. tene sAdhu mAnavAmAM zI rIte aDacaNa Ave che. lokottara tatva prApti jabarajasta gaNI che, jenI AgaLa mAtA-pitA, zeDhI Ane upagAra yAvata jinezvara, gurU ne. dharmane upagAra chatAM dharma prAptine caDAvI dIdhI. AthI AtmA kabUla karaze ke dharmadIzA batAvanArane upagAra keDa bhave paNa vaLI zake nahiM. AvuM svarUpa dekhADanArano upagAra dharmanI kiMmata upara AdhAra rAkhe che. dalAlInI kiMmata mULa kIMmata upara che. have evI kIMmatI vastu batAvI meLavavAno rasto batAvyo, to te batAvanArane upagAra ocho manAya temAM aDacaNa nathI. dharmarUpI cIja laukIkamAM phAyado, lokottaramAM kaye phAyado kare che, te kIMmata samajanArA kALa mahelamAM beThelA zrAvaka kevI pitAnI niMdA kare che te kevI rIte te adhikAra agre vartamAna. pravacana 121 muM A vadI ra ravivAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAve che ke jagata AkhuM dharmanI prItivALuM che, aprItivALe keI nathI. keIne pApI-adharmI kahe te rAjI thavA taiyAra nathI. eka adharmI pApI zabda sAMbhaLavAthI jeTalo nArAja, teTalI suMdaratA dharmanI tenA magajamAM rahelI che, paNa te ghamanI suMdaratA-prIti dharma padArtha para thaI nathI. mAtra dharma zabda upara ja prIti-rAga thayo che, paNa dharma padArtha upara je prIti thavI joIe te thaelI nathI. kadAca kahevAmAM Ave ke tyAre dharma padArtha Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 121 muM [ 279 para prIti na hoya, dharma zabda upara mAtra prIti heya te dharma zada upara dhAraNa karelI prIti kaMI paNa kArya karavAnI ke nahiM? sAmAnyathI gharma padArtha upara prIti hoya te jarUrI kArya thavAnuM. eTale samyakatva tarapha cAlyA paNa dharma zabda upara prIti kayuM kAma kare ? dharma padArtha para prIti hoya, pote adhame cAlato hoya te dharmanI jIjJAsA hevAthI sAco dharma samajAya to tarata pakaDI le. AthI ja AgaLanA kALamAM athavA Aje varaso sudhI mithyAtvI rahelA paNa dhama padArthanI prIti hovAthI satya padArtha dekhe tyAM tarata DhaLI jAya. gautame pratijJA Adi kevI rIte cheDyA haze? gautama 50 varasa sudhI mithyAtvamAM rAcyA-mAcyA, paNa bhagavAna vItarAgane dekhyA, vacana sAMbharyuM ne sAco dharma mAlama paDyo eTale potAnuM jU DuM mAlama paDayuM. sAcuM mAluma paDyA pachI aMgIkAra karatAM keTalIvAra lAgI ? kAraNa dharma padArthanI prIti hatI ne hovAthI ajJAnatAthI adharmane dharma mAnatA hatA. paNa adharmane adharma samajI cUkyA tyAre sAco dharma letA vAra lAgI nahiM. temAM naDayuM brAhmaNapaNuM, sarvajJapaNAnuM abhimAna ane na naDayuM pratikULapaNuM. brAhmaNonI apekSAe vicArIe vanAM jhALa guphA badhA vargone gurU brAhmaNa, brAhmaNapaNuM -dharanArAne kSatrIyanA ziSya thavuM paDayuM haze te kema banyuM haze? eka rabArI ke bharavADa evAe dIkSA lIdhI hoya evAmAM brAhmaNane (jainamAM varNa paratve tevuM jora nathI.) rabArI pAse ke bharavADa pAse ziSyapaNuM dhAraNa karavuM paDe te keTaluM muzkela paDe? mahAvIra rAjaputra kSatrIya temanA ziSya thavuM, te vakhata brAhmaNapaNuM kevuM naDe ? temAM sarvajJa kSatrIyapaNuM temAM paNa vAda vivAda karavA AvelA Aje hA-nAmAM moTuM rUpa pakaDe che. UMDANamAM utaro te hA-nAnuM vera. banne dIkSA sivAya mokSa kadI nathI ema kabUla kare che. dIkSA bhavathI pAra utAranArI, dIkSAmAM ADA AvavuM e bhavobhava jaina dharmane nahiM pAmavA jevuM thavAnuM. A sama-javA chatAM paNa pakaDIne have choDAya kema? tamArA jainomAM paNa jyAre pakaDIe, jUThI mAlama paDI chatAM cheDI zakatA nathI, to gautamasvAmI kevI rIte brAhmaNapaNuM vigere choDI zakyA haze ? pelAne AkhuM choDavuM Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI che, vicAre! ApaNe jene sArA ke gAma je mithyAtvI hatA te. sAra ? emAM sArA koNa? sAcuM jANyA chatAM, mAnyA chatAM phakta pakaDAi gaI te chUTatI nathI. jyAre jainI jenImAM pakaDI. gaelI nathI chUTatI te pahelAM yajJavAdI, sarvajJa, mAnya, pAMcase ziSyanA gurU, temAM paNa badhAnI vacce bIDuM jhaDapI nikaLelA, agnibhUtie kahyuM are bhAI! zuM karavA tuM UMco nIce thA cho. huM jAuM chuM ne chatI AvuM. tuM te zuM paNa mAre vidyArthI jAya to paNa jItI Ave tevuM che, paNa tuM ke vidyArthI jAva eTalA vakhatamAM mAruM zuM thAya? eTalo vakhata jhaMpIne besuM nahIM. mATe huM jaI nirUttara karUM e karelI pratijJA, je dunIyAnI pratijJAne moTuM rUpa ApatA he temaNe vicAravuM ke gautamanI pratijJA para pANI pheryuM ke bIjuM kaMI? have e gautamasvAmIne mahAvIranuM vacana sAMbhaLatAM satyadharma mAlama paDyo tyAre na naDayuM brAhmaNapaNuM, pratijJA vidhIpaNuM, lokenI mazkarI na naDI. A lokonI AgaLa jeNe mahAvIrane lucco kahyo hato, hajAre manuSya sAme jItavAne dA. karyo hate, te paNa sAce dharma mAlama paDe ke tarata choDavA taiyAra thaye, ene ema na lAgyuM ke mArI zI vale thaze? kAraNa dharma padArthanI. kiMmata hatI. bhale dharma padArtha malyA na hatA, hAMsI karatAM padArtha sAce jaDa na hatuM, paNa padArthanI kiMmata hatI. te kIMmata hovAne lIdhe sAcuM mAlama paDayuM te vakhata jAti, AcAryapaNuM, sarvajJapaNuM, pratijJA. mazkarI ADI na AvI. A te mithyAtvI, ApaNe kayA? ApaNe jenI jinI thaI hA-nAnA veramAM jaIe, sArUM mAnIe, kalyANa karanArUM mAnIe paNa ame virUddha pakSamAM paDyA chIe mATe amArAthI khasAya nahIM. Ate gautamasvAmInuM pahelI avasthAnuM mithyAtva, sArUM gaNavuM ke A jainIpaNuM sAruM gaNavuM? kAraNa eka ja. dhama padArthanI kiMmata te mahApurUSamAM vaselI hovAthI sAce dhama padArtha mAlama paDe te vakhata jAti AcArya paNuM vigere eke ADA AvyA nahIM. dhama padArthanI kIMmata kone gaNavI? sAco dharma mAlama paDe te vakhata aMgIkAra karavAmAM kaMI paNa ADuM Ave nahiM. Aja vAta kezI gaNadhare pradeza rAjAne jaNAvI che. pradeza prati Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 - - pravacana 121 muM bodha pAmya, jIvAdikanI zraddhA thaI, mAnavA lAgakena kahe che ke tame kahe te sAcuM. devaloka naraka vAta kharI, paNa mArA bApadAdAthI nAstikapaNuM cAlyuM AvyuM che te choDuM kema? kezIkumAre uttara Ape ke dAde kuvAmAM paDI gayuM hoya te pachI chokarAe bacavAne udyama na kare? mAro bApa kuvAmAM paDI marI gayo, have mAre bacavuM nahIM? are e rahyuM. ahIM pahelAnA purUSoe grahaNa kareluM eTalA mAtrathI padArtha uttama hoya ema jainadarzana mAnatuM nathI. te janadarzana namAM pahelAMe kareluM mAnavuM nahiM ema nakkI thayuM ne ? udhAra mAphaka jameno hisAba gaNave paDaze. pahelAMnA purUSoe lIdhela hoya eTalA mAtrathI ApaNe te grahaNa karAya nahiM ema mAnavuM ne? tamArAmAM pahelA purUSane aMge mukhyatA hoya te loko pahelAMnI mukhyatA kema na rAkhe? pahelAM purUSe lIdhuM hoya ke na lIdhuM hoya paNa vastu uttama heya to grahaNa karavuM. tamAre paNa ahIM e ja zAstrasiddha hoya te mAnavuM joIe. tame bIjAne kahevA mAgo che ke bApanA kuvAmAM DUbI maravuM che, te ApaNe paNa bApanA kuvAmAM DUbI maravuM che te te eka ja nyAya AvyA ke bIjAnA vaDavA upara AdhAra na rAkha. cAlaze te bane cAlaze. tamArA vaDavAne AdhAra, te emane paNa vaDavA upara AdhAra. satyanI uttamatA upara AdhAra rAkhavo. ApaNuM vaDavAe satya ane uttama kahyuM hoya te upara ApaNe AdhAra rAkha joIe. A vAta uparathI itihAsa nakAmA ? amArA vaDavA AvA A ItihAsa pioSe che. vaDavAnA nAme AcAra poSavo e ItihAsanuM kartavya. pUrvajone nAme vartanane piSavuM. evI ja rIte ApaNe sthavIrAvalI-paTTAvalI-caritro vAMcIe, temAM AgaLanA purUSanA nAme AcArane poSa. AthI caritra-ItihAsa upara chINI pharI nathI. ItihAsathI noMdha karI levAya che. tenA uttama kAryonA daSTAMta uttama kAryone aMge ja daSTAMta devAya che. e savAla haya, zrImALI hoya, piravADa hoya te tamArA amuke AvuM uttama kArya karyuM. pUrvajanA uttama kAryathI uttama kArya pioSAya. ahIM uttama kAryane aMge pramANikatA rahI. yULabhadrajInA zIya lanI uttamatAne aMge sthULabhadra dvArA e AcAranI uttamatA zIkhavavAmAM Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI AvI. te vezyAne tyAM rahyA tenuM kaI kahevA bese kharA? je sthULabhadra AvuM zIyaLa pAlyuM, te ja vezyAne tyAM rahyA che. tenuM daSTAMta kema nathI letA? je mahAvIre kevaLa pragaTa karyuM te ja nirdaya usUtrabhASaka banyA hatA, e daSTAMta koI divasa le che ? te tamArA pUrvaja che ne? sthaLabhadra pUrvaja nahIM? te bane pUrva purUSa ja che. evI rIte dunIyAdArIthI ozavALAdikanA daSTAMta daIe te pahelI avasthAmAM rakhaDapaTTI. vALA na hatA ? te ame paNa rakhaDIe-bhaTakIe te daSTAMta kema nathI letA ? te ItihAsanI apekSAe dharmagraMthanA hisAbe pUrvajonAM daSTAMta mAtra temaNe karyuM eTale kabUla ema dhArI levAtA nathI. karelA kAryonI uttamatA dhArI levAya che. daSTAMnta vagara UMDI asara thatI nathI. kAryonI uttamatA te daSTAMtanI jarUra zI? zULabhadranuM zIyaLa uttama te sthULabhadra pAlyuM ke na pADyuM hoya tenI tamAre pacAta zI? padArthanI svataMtra uttamatA hoya te daSTAMtanI jarUra nathI. mATe evA padArthanI uttamatA sAbIta karavI. daSTAMtanI kaMI jarUra nathI, ema kadAca kahevAya che tenA samAdhAnamAM samajavuM ke uttama padArtha daSTAMta dvArA jeTale asara kare che, teTale padArtha uttama hoya te paNa daSTAMta vagara asara karatA nathI. maneyatnanA uttare sAcA hoya te chatAM paNa eka dAkhala karI ane uttara upara jeTaluM mana ce teTaluM dAkhala na karyo hoya tyAM sudhI mana caeNTe ja nahiM. tevI rIte vastunI uttamatA chatAM paNa je uttama vastumAM dAkhalA maLe, te jeTalI asara kare teTalI asara uttama chatAM dAkhalA maLatA nathI, tenI teTalI UMDI asara thatI nathI. A vAta anubhavasiddha che. hareka kaI pitAnA kuTuMbamAM thaelAnA bAhoza dAkhalA AgaLa kare che, nirmAlyanA dAkhalA AgaLa kare che? (nAmozI gaNAya) sabhAmAMthI, vaDavAe lIdhuM pachI nAme zI zI? vaDavAe lIdhuM teTalA mAtrathI koI uttama gaNatuM nathI. vastu svarUpe uttamapaNuM joIe. vastu svarUpe joDavAnuM hoya te halakApaNuM hovuM joIe. ItihAsanA zAstrona dAkhalAo uttama grahaNa karavA mATe, asuMdara tyAga mATe sAdhana che. A jagapara kaI kaheze ke-vaDavAe AdaryuM-choDayuM Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 121 muM | [ 283 hoya eTalA mAtrathI grahaNa karavuM choDavuM ema na hoya to tIrthaMkarA die je cheDayuM heya, te upara dheraNa rAkhavAnuM rahyuM nathI. kharI vAta, paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhavI. dunIyAmAM uttamapaNAnI khyAti hoya te uttamapaNAne ghAta karanArU kArya kare nahIM. te tIrthakara, gaNadhara, kevaLI e mahApurUSa sarva sAvadhanA tyAgI, samyagu jJAnAdinI pratijJAvALA, mokSanA abhilASI tevA choDe kone-Adare kone ? je sAvadya vastu te ja cheDe, je mokSa, Atma kalyANa ne karma nirjarAmAM sahAyabhUta vatu ja Adare. ATalAthI ja temanA vartanane anusaravA baMdhAIe chIe. Ane muddo uttamatA upara AvyuM. te ja mudAe kezIkumAre pradezI rAjAne jaNAvyuM ke-nAstikapaNuM adhama che, tethI pUrvajoe karyuM hoya chatAM choDavA lAyaka che. gautamasvAmInI keTalI peDhI brAhmaNapaNAmAM gaI haze? te brAhmaNapaNuM choDatAM zarama AvI nahIM hoya ? eka ja muddAe, dharma padArtha para prIti hoya, cAhe tene paraMparA-peDhI-jAti khyAti tamAmane bhoga Apavo paDe te paNa aDacaNa paDe nahiM. badhuM kayAre? padArtha para prIti thaI hoya, jene padArtha para prIti che te bhale avaLe mArge caDhaye paNa savaLe dahADe Avaze, te savaLAmAM zILavALo ja thavAne. gautamasvAmI mithyAtvamAM paNa AgrahI hatA, te sAco dharma pAmyA tyAre satyamAM ziromaNI thayA. mULa vastu hatI, satya para prIti jUThAne satyane nAme pakaDayuM paNa pakaDayuM satyanI prItie. asatya jAyuM tyAre cheDatAM vAra na lAgI. mithyAtvane guNasthAnaka kema kahyuM? mekSa pAmavAne vicAra thAya tyArathI zAstrakAroe eka pudagala jeTale saMsAra kema rAkhe? tethI vadhAre rakhaDavAnuM hoya tene te mokSano vicAra paNa na thAya. zaiva, vaiSNava hoya te mokSane nathI mAnatA? mokSanI IcchA nathI ? eka pudgala parAvartAmAM mokSe janAra chatAM mithyAtatvamAM ja rAcI rahelo hoya, tene mekSa pahoMcADanArI cIja kaI? sAcA mAga nathI matye paNa mokSa padArthanI prIti thaI. tethI abhavyane kudeva kugurU, kudharmanI mAnyatA heya nahiM, A keTalAka kahe che tenuM tattva e ke bhale kudevAdi buddhithI devane mAnyA, tene muddo karyo ? tene sugurU Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI vigere mAnyA kema ? ene Atma kalyANunI IcchA tA thaI che. muMkhAInA nAme ghATakAparanA raste caDhI gayA, jyAre muMbAi javAnuM mana hAya, rastA bhale khATA malyA paNa mana muMbAI javAnuM hatuM. tevI rIte ahIM kudevAdine devAdi mAnyA, paNa te mAnyA kema ? enAM manamAM meAkSanA umaLakA thayA, te na thayA hoya te kudevane deva mAnavAnI jarUra nahIM. A vAta lakSyamAM leze eTale khyAlamAM Avaze ke meAkSadAtA tarIke kudevAdine mAne kANu ? bhavi hAya te. bhavi sivAyanA jIva meAkSadAtA tarIke kudevane deva mAnavA taiyAra thAya nahIM. ahIM eka khulAsA thaze. dunIyAmAM kAI kahe ke AMdhaLAe sAnu dekhyu, te mAnavuM zI rIte? tevI rIte tame paNa mithyAtva guNasthAna mithyAtva kahe te guNasthAna kaheA. guNasthAna kahe| tyAM mithyAtva na kaheA. tame te bee eleA che. A e zI rIte ? tenu' zAstrakArAe samAdhAna ApyuM che. mAdAtApaNAnI buddhie kudevAdine mAnavArUpa vyakta mithyAtva mAkSanI mAnyatA thavAthI caDhatuM sthAna che. mATe tenuM nAma mithyAtva guNasthAna. teTalA mATe zAstrakAroe vyakta mithyAtva buddhinI prApti te guNasthAnaka kahIe chIe. AMdhaLA khAcakA mAratA hatA. temAM bhAra Avye ne vajanadAra dekhyu. AMdhaLe sAnu dekhyu ke ? samyakatvanI apekSAe mithyAtvanI jagApara nAma nizAna paNa guNunuM nathI, paNa mAkSadAtAnI buddhie kudevAdi mAne tene guNasthAna kahevAmAM aDacaNu dekhI nathI. te azavyane mithyAtva guNasthAna hoya ke nahi ? dunIyAmAM deva-gurU ane dharmo e prakAre manAya che. eka meAkSanI buddhithI, eka meAkSa buddhi vagara dunIyAnA upadrava dUra karavA mATe athavA dunIyAnA iSTa padArthanI prApti mATe je kudevAdine mAkSadAtAnI buddhithI na mAnatA hoya kevaLa leAkanI ape. kSAe upadrava TALaze, riddhi maLaze, evA kAraNeAthI kuMdevAdine devAdinI buddhithI mAnatA hoya, te dhama padArtha tarapha gaelA ja nathI. cetanAvALAne ja A mithyAtva hoya. A leAkeAnI apekSAe mAkSabuddhi sivAya deva-gurU, dharmanI buddhivALA thayA tevA mithyAtvI harakeAI hoya tene mAnavAmAM amane aDacaNu nathI. byakta mithyAtva chellA pudgala parAvata vALAne ja maLe. atha kAma mATe je devAdi manAya te atya Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 121 muM [ 285 pugalamAM heya, e sivAyamAM paNa hoya te tene mithyAtva guNasthAnamAM kema gaNe che? e mithyAtvane guNasthAna kahyuM che. te mATe zAstrakAra lakhe che ke mithyAtva cetanAvALAne hoya, jene cetanA tene sparzAdinA teTalA jJAna jarUra rahelA che. te jJAna hovAthI ene guNasthAna kahIe chIe. keTalAka vyakta mithyAtvamAM devatvapaNAnI buddhi thaI pachI mokSanA kAraNa tarIke hoya te aMtya pudagala parAvarta hoya. jene te hetu na hoya, je ke jJAnazakti hovAthI guNasthAna karyuM che, e prakAre mithyAtvane guNasthAna kahyuM che. mULa vAtamAM Ave. je mokSadAtA tarIke kuvAdine mAne teo padArthane rasIyA thayA, paNa padArthanI prItivALA nathI. paNa rasIyA hovAthI je dahADe sAce padArtha mAlama paDe te dahADe jagatane bhega Apavo paDe te ApI de. te vAta gautamanA daSTAMtamAM joI gayA. 20 varasa sudhI brAhmaNapaNuM te vakhate rajaputanA celA thavuM, te vakhata jAta para jAya che ? AvA mithyAtvIne satyanI pratIti thaI eTale satyanI pratIti khAtara te bhoga ApavAmAM aDacaNa thaI nahIM. Aje jenI hA-nA laI beThA che, sAcuM jANe chatAM pakaDayuM cheDAtuM nathI. satyanI pratIti thayA chatAM, kabUla karyA chatAM hA-nAnuM vera cheDAtuM nathI. te jANIe chIe ke durgatinA khADA che paNa choDAtuM nathI. pratItinI khAmI nathI paNa satya padArthanI prItinI khAmI che. chokarI bahena kenA mATe A bhava mATe ke bhavabhava mATe A vicAra Avyo nathI. gautamasvAmIne brAhmaNapaNuM vigere choDavuM pAlavyuM. 500 vidyAthInuM gurUpaNuM, AkhA maMDapanuM adhipatipaNuM cheDyuM pAlavuM paNa satya jANyA pachI tenI upekSA pAlavI nahIM. pachI A badhuM jatuM karyuM paNa satya jatuM karyuM nahiM. samyagdaSTi aviratimAM rahe tene virati sAcI lAgI te aviratimAM rahe kema? vAta e che ke-satya jaNAyuM, pratIti thaI che, paNa prIti jhaLakavI joIe te jhaLakI nathI. AthI avaLuM samajI na ce. jema virati sArI jANI chatAM virati levAtI nathI, mATe samyakane vAMdho nathI, te tethI virati sAcI-sArI jANa temAM aDacaNa nathI. tene aMge samyakatvamAM aDacaNa nathI. sAdhue niSkaSAyapaNe mokSa Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI dazA vagere sArI-sAcI jANI, te paNa lei zakAya nahIM. teTalAthI sAdhupaNAnI kiMmata nathI tema nathI. jema sAdhupaNAmAM niSkaSAya vigere sAcA-sArA jaNAyA chatAM lei zakAyA nathI. dezivaratimAM badhuM sArU jANyuM chatAM laI zakAyA nathI. evI rIte kAI samajI lye ke huM sAcAne sAcuM mAnuM chuM paNa bhAga ApI sAcAne kabUla karavA taiyAra na rahuM, tA avirata dezivaratanI pramatta saMyata sAdhu mAphaka guNuThANuM rahevAmAM aDacaNa zI ? eka manuSya jUThA pakSamAM che, bIjA pakSane sArA ane sAcA mAne che, mAtra bhAga ApavAnI tAkAta nathI, tethI jUThAmAM paDI rahyA che. te A manuSya pelA avirati samyagdaSTi jevA, sAdhu jevA gaNuvA kema nahi ? mithyAtvanA kArya mAM madadagAranuM samyakatva rahetuM nathI. emAM muddo e ke mithyAtvanA kArya mAM je jidagInA bhAge madadagArImAMthI chUTe nahIM tene samyakatva rahetuM nathI. kadAca kahe ke samyakuMtvamAM AgArI che ke nahiM ? yAmieLeLavaAmibenenAmibAneLa, rAjA, samudAya, khaLavALA, devatAnA hukamathI, A badhA AgAra che ke nahi ? vrattamAM AgAra nahIM rAkhatA samyakatvamAM AgAra kema, enA vicAra karyAM ? kAraNu eka ja. tamArA khaLathI vadhAre khaLavALA tenA AkramaNamAM tamArUM jora na cAle, tyAre A AgAra ApyuM. je khaLA kAranA prasaMga temAM tamAro upAya nahi. ahiM temAM dAkhala thAya ke na thAva temAM baLAtkAranuM nAma lye tA taddana lAIna bahAra che. ahIM te tame ja gaNu ne maLa. tame nikaLI jAva tA kAI nathI. tame aMdara bhaLI jAva, tame jeTalA juThuM mAnA cheA, khasI jAva pachI keTaluM khaLa ne gaNu ? rahevuM che mithyAtva pASaNamAM, e je rAya-khaLa vigere te dharma virUddha khelavuM nahi', vartavuM nahi, mAtra anya devane mAnavA paDe teTaluM samyakatva ghAtamAM te nathI. te kathaMcita mithyAtva pravRtti karavI paDe te samyakatva ghAtamAM gaNAvI zakazo nahi. te paNa chIMDI che. jAhera rastA hoya ne chIMDIthI jAya te kevI dAnatanA ? zuddha mAga nI savaDa chatAM azuddha mAge javuM temAM chIMDInuM nAma devuM te zAstrathI virUddha vagaranA bIje kANu ? AthI eka vAta nizcita karI zakyA ke jene Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 121 muM. [ 287 padArthanI prIti thaI te sarvasvane bhega ApatA cUke nahi. pratIti thaI heya paNa prIti na thaI hoya te te bhoga nahIM ApI zake. bhaga prIti apAvaze. pahelA padArtha prIti hatI paNa pratIti na hatI. mahAvIrane ega thaye eTale prIti hatI ne pratIti thaI. je padArthanI pratItivALA hoya teo te dharmanI vAstavika kIMmata samaje, paNa keTalAka dharma zabdanI prItivALA hoya, padArthanI nahIM. tethI adharmanA kAma kare te paNa adharmI kahevaDAvavA taiyAra rahe nahiM. pApa kare paNa pApI kahevaDAvavA taiyAra rahe nahiM. kAraNa, zabda prIti eTalI che. dharma ka, adharma kayo e saMbaMdhI kaMI paNa nathI. dhamIM zabdanI prIti adhamI zabdanI aprIti, puNyazALI-bhAgyazALI zadanI prIti. ahIM pratIti heya ne prIti na hoya tyAre kayAM laI jaIzuM? zUnyamAM. bhAMga nAma mAtrathI, daSTAMta zUnya, dravyathI-bhAvathI hiMsA na hoya te hiMsA kharI, paNuM bhAMge zUnya. kAraNa? pahelAM anaMtAnubaMdhI tUTavAnA, darzana mehanIya pachI truTavAnuM. apUrva karaNathI paheluM gherAya zuM? anaMtAnubaMdhInI gAMTha bhedAya te pachI aMta:karaNathI zuddhi thaze. dunIyAnI aprIti ubhI karanAra, dunIyAnA padArthanI prIti dUra karanAra tatva khasI javAnuM ne devagurU-dharma upara pratIti thavAnI, temAM anaMtAnubaMdhI ke dhAdikanA udayathI naDavAnA. e jyAre vahelA khase ne tatva taraphanI prIti thAya. te hoya ane pratIti na hoya evuM daSTAMta nathI. ethe tatva tarapha prIti thayA pachI pratIti thavAnI. pratIti cAre bAju tapAsI-guNa tapAsI satya mAnavA te. pahelAM tatva para prIti ke pratIti, pahelAM prIti thaze tyAre ja vasatu pakaDaze. pachI guNadoSa mAlama paDaze eTale pratIti thaze. prathama prIti pachI pratIti azuddhA-azuddha vastu, jenI zuddhinuM bhAna nathI evI vastu Adaraze te ja samyakatvane Adara thaze. nahIMtara deva-gurU-dharmanI prItino avasara nathI. badhuM svarUpa jANIe chIe pachI pravRtti karIe te ghera beThA jANavAnA nathI, Ane mATe azuddha vastu para paNa Adara raheto ja abhyAsa thAya te pachI samyagadarzana paNa thavAnuM nahIM. saMsArI jIvane paNa pahelAM prIti pachI pratIti, pahelAM motI-hIra camaktA dekhe eTale Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI prIti, pachI pratIti thaze. koI paNa khAhya padArtha cheTA haze, cheTA upara prIti thaze tyAre hAthamAM leze pachI pratIti thaze. ahIM samyakatvane aMge sAdhu cAlyA jAya che, upara beThele manuSya paNa dRSTi nAkhaze te ja prIti thaze. je prIti thaze te nIce utarI pUchaze ke sAdhu eTale zu vigere. azubhane tyAga zubhane AcaravuM A vAta pUche pachI jANe. na pUche tA jANe huM ne bharose Ave nahiM. have zaktinI khAmI. hAya tA kema ? zaktinI khAmI aviratine mATe, sarva virati na maLe te mATe agara saMjavalana kaSAyeA na truTe te mATe, A traNa mATe zaktinI khAmI rAkhe che, paNa zraddhAmAM zaktinI khAmI vacamAM letA nathI. deva gurU-dharma nI zraddhA- prIti tene aMge zakti khAmInA viSaya laI zakatI nathI, mAtra mithyAtvI devanA julamathI kapAtA mane je pravRtti tene lai zakIe paNa bhega na ApIe. jUThAmAM bhaLIe, bhAga na daIe ne zaktinI khAmI jaNAvIe te kevaLa khAnA che. samyakatvanI bAbatamAM je rAjAbhiceAga vigere cha chIMDI che te juThuM' mAnavA mATe nathI, sAcA para ghA karavA mATe nathI. mAtra tamArU jera na cAle tethI tenA baLAtkAre javuM. paDe teTalA pUratA ja bacAva che. ahIM padAnI pratIti prIti A e caDatI avasthAnA che, pazu zabdanI prIti jagatamAM jagAgA para che. keAI jagA para zabdanI prIti nathI tevuM che ja nahiM, pattA nI prIti pratIti ane maLe teA samyakatva ane na malyA hAya ne padAthanI prIti hoya teA aMtya pudgala parAva. padAtha oLakhatA nathI, mAtra zabda sAMbhaLye ne sArA lAgyA, tyAM paNa bhaviSyanA udaya samajI zakAya. zabda sArA lAgyA te tene bhavAMtare paNa pattAmAM Avavu paDaze. ane lAve zabda, padAne lAvanAra zabda teTalA mATe A anAryanuM lakSaNa karatAM jaNAvyuM ke svapnamAM pazu dhama evA akSaro maLe nahIM temanuM nAma anAya. tyAre je dhama zabdane vaLagelA hAya te zabda suMdara gaNatA hoya tene Aya kahI uttama gaNe che. padAtha nI prItivALA hoya te aMtya pudgala parAvatavALA. AthI samajI zakayA kuM-dhama zabdanI padArthanI prIti jagatamAM chavAI gaI che. te zabda ArmImAM aniSTa nathI, paNa zabdathI padArtha mAM kema nathI javAtuM ? tenI Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 122 muM. [ 289 kiMmata jaNAI nathI. tenI kiMmata laukika leAkeAttara dRSTie vicAravAnI. e apekSAe vicArIe te leAkeAttaramAM eka ja vastu rahelI che. peAtAnI bhUlane meTuM rUpa ApavuM, ApaNe pArakI bhUlane meTu rUpa ApIe chIe, paNa pArakI bhUla kayAre samajAya, zAthI thAya, meTuM rUpa ApanAra keve! hAya ? te kALA mahelamAM beThelA kevuM rUpa Apaze te adhi kAra agre vartamAna. pravacana 122 muM. AsA vadI 3 sAmavAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke, dhama e cIja AtmAnI mAlikInI, AtmAnA ja kamajAnI chatAM paNa te dharmanA sadupayAgAdi kayA pariNAmane nipajAve che, te khAkhatanA khyAla hajI sudhI AtmAne AbyA nathI. AgaLa dRSTAMta dai gayA chIe ke-baccA janme tyArathI iMdriyanA viSaya tarapha jhukelA rahe che. enA sAdhanA tarapha cheAkarAnuM lakSya hAtuM nathI. cheAkare! zuM tattvadRSTithI viSayA dekhe che? tenA sAdhanAne tattvaSTithI dekhatA nathI. mAtra viSayAne ja tattva tarIke dekhe che ane tethI tene dhananI, mAlanI, milkatanI yAvat AbarUnI kaI paNa kiMmata nathI. nAnA maccAMne kiMmata hoya te mAtra iMdriyanA viSayAnI. enA sAdhanAnI tene kiMmata nathI, tevI rIte A jIva paNa anAdithI mULa AtmAnA svarUpAne bhUlyA che, tenA tene vicArA nathI ne kiMmata kAI divasa karI nathI. mAra varasanA thayA, lagabhaga cAra-savA cAra hajAra dahADA gayA paNa dunIyA zI cIja? khAvuM, pIvuM ne ramavuM. jema baccAMne bAra varasa iMdriyanA sAdhana vagara gayA. te sAdhanA aleApa thayA na hatA, mAtra tene enA khyAla na hatA, STi na hatI ane tenI kri'mata paNa na hatI. tema anAdithI jIva rakhaDe che. dareka jagA para dharma ane puNya jAgRta rahyA che, paNa pelA nAnA chekarAnI dRSTi viSaye 319 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNI tarapha jAya paNa tenA sAdhana ke dhanamAla ke AbarU tarapha daSTi jatI nathI. ene e vicAra nathI ke mAbApa devuM karIne, corIne uThAvI lAve che, te vicAra chokarAne AvatuM nathI. tevI rIte jIvane punya prakRti dareka bhavamAM kaMI anukULatA karI de che, paNa te kayA kAraNothI thaI, keTalI jarUrI tene AtmAe vicAra karyo nathI. viSayenA sAdhanane bALaka vicAra karato nathI, tevI rIte A jIva bAhya AnaMdano vicAra kare che, e sukha-AnaMdanA sAdhana kayA tene vicAra karate nathI. AthI A jIva sukhamAM rAjI kema thAya che ane duHkhamAM berAjI kema? eka ja kAraNa sukhanA kAraNe ane duHkhanA kAraNe sudhI A jIva pahoMcatuM nathI. sukha-duHkhanA kAraNamAM nArAjIrAjI kema? - tAtvikadaSTie vicAranA sukhanA kAraNamAM berAjI hoya ane duHkhanA kAraNamAM rAjI hoya. tamane navuM lAgaze, paNa samajaze eTale navAI nahIM lAge. jema gharamAMthI 100 rUpIA kharacI navI cIja lAvyA te dekhI rAjI thAva, paNa cIja peTe 100 no khADo paDyo tene vicAra Avyo ? eTalI rakama kathaLImAM te ochI thaI ne? tamArI pAse paheravAne dAgIne hate. bajAramAM bhAva Ave tethI tene vecI nAkhe. dAgIne gaye chatAM temAM nArAja thatA nathI. kAraNa kothaLImAM vadhyuM. dAgIne khaukaNuM dhana hatuM, temAM ghasAro lAge tenI jago para bajAra dekhI vece te vadhatuM dhana thayuM. tevI rIte 100 nI cIjanI jago para sukha punyane vece te bahAranA sAdhana meLave. zAtA vedanIyanA sukhane veco tyAre sukha meLa. sukha bhogavyuM eTale kethaLI ochI thatI AvI. jeTaluM duHkha bhegavyuM teTaluM pApa ochuM thayuM. sukha bhegavavuM te anya ochuM karavAnuM. sukha bhogavavAthI punya ghaTayuM. 100 varasa duHkha bhogavavAnuM hoya te pAMca varasa bhogavyuM te paMcANuM varasanuM pApa rahyuM, nukazAna phAyado kayAM? kahe sukha bhogavavAmAM A jIva pitAnI zubha karmaprakRtimAM nukazAna kare che. sukha bhogavanAre jIva pitAnA punya karmone dinapratidina ghaTADe che. duHkha bhogavanAro dinapratidina potAnA pApa ghaTADe che. leNuM maTe te rAjI thAya ne deNuM Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 122 muM [ ra01 uDI jAya temAM nArAjI keruM hoya? uThAvagIrapaNuM dhAraNa karyuM te leNuM DUbe to rAjI, deNuM jAya te nArAja-e koNa hoya? ugharANuMvALAne uDAvavAne raste thAya. zAhukArI rAkhavI che, tene leNuM DULyA rAjI hAya nahi ane deNuM ochuM thAya temAM rAjI thayA vagara rahe nahiM. ApaNe A vyavahAra samAna che. dunIyAmAM dahADA-varasane vyavahAra che. dareka samaye anaMtA bAMdhe ne toDo, temAM divALIyA thaIne beThA chIe e vicAra ja nahIM. pahelAM te copaDo juve tene cakkara caDe. pahelAM cepaDAmAM haMmezAM meLa meLavAya che. dunIyAnA copaDA Athamate jevAnAM, A cepaDA ugamate sUrya jevAnA che, chatAM ApaNe ugAmate ke Athamate paNa jevA taiyAra nathI. jene tyAM copaDA ja nathI tevAne ghera sAvacetI kayAMthI hoya? nAmuM jovAya tene ghera sAva cetI heya. jene gheranAmuM maMDAya nahIM, jovAya nahIM, nAmAnI darakAra paNa nahIM, tene dunIyAmAM bevakupha gaNIe. jyAre kukAnA cepaDA mATe bevakupha te pitAnA AtmAnuM nAmuM na rAkhanAra kevo? peluM nAmuM nizALamAM zikhavAya che. A nAmuM bhaNavuM kayAM ? A nAmAnI nizALa tayAra che, paNa e nizALamAM besavuM ja nathI. vagara nizALe beThelo prophesara zI rIte thAya ? Aja kevaLa-mana paryava-avadhi bhale nathI, paNa nAmuM te cakakhI rIte karI zake tema che. pite ja vicAre ke, atyAre kayA karma bAMdhuM chuM, nirjaruM chuM, tamAma samajI zake. A nizALamAM bhaNa nA kayA guNe AtmAnA pragaTa thayA, kayA guNe dabAI rahyA che, te badhuM samajI zake che, paNa nizALe lekhaNa pATI laI bese che, e karavAnuM zuM che? nirmAlyanuM leNuM hisAbamAM kaI gaNe nahiM, paNa sarakArI leNuM hoya te prANa jAya; tevI rIte ApaNe bhUlA bhamIe chIe ke karmane nirmAlya gaNIe chIe. tene bhayaMkara pariNAma lAvanAra gaNue te pachI bedarakAra rahIe ja nahIM Astika kahevaDAvavA khAtara jenI gaNAvavA khAtara karma che. bhegavavA paDe, che, sukha-duHkha Ape che. A vAta meMDhe bolIe chIe, paNa ahIM kALajAmAM kotarAI che ke nahiM? te tapAse. nAnA baccAM sarakAranI sthiti na samaje. te vakhata sarakAra Ama karaze, Ama bele paNa aMdara kaMI nahiM, Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI myunIsIpAlITIthI relve taraphathI kaMI Dara nathI. tevI rIte A jIva karmanI thIyarI mATe bele che, vAta kare che, paNa chatAM haju bALakadazAmAM che. pAMca rUpiAnuM devuM karavuM hoya te keTalo vicAra kare che, te mATe ATale vicAra, te A devuM thAya che tene vicAra kema nathI Avata? chokaruM ramakaDuM bhAMgyAne vicAra kare, paNa hAra tuTyAne vicAra karato nathI. e bicAro ramakaDAmAM rAcela che. kaMDInI kiMmata hRdayamAM nathI AvI. A jIvane jagatanI kiMmata AvI che, karamanI kiMmata nathI AvI. tethI sukha bhogave te vakhate rAjI thAya che, paNa punya ATaluM khavAyuM tema nathI samajata. duHkha vakhate nArAjI thAya che, paNa phAyado mAlama nathI paDatA. AthI tapAsaze te zAstranA vacananI zraddhA thaze. cAhe to tIrthakara, AcAryo, upAdhyAya, sAdhuo A cAra zA mATe? siddha karma rahita che. tethI temane korANe mUkIe. A cAre sukha meLavavuM nahIM, meLavavA prayatna paNa karavo nahiM ne maLatA sukhane lAta mArI cheTuM kADhavuM. kathaMcita cUkIne sukha bhogavI javAya te AyaNa lai zuddhi karavI. pApanuM pratikamaNa-niMdana-gIMNa kema? vicAre! hiMsA ne jUTha e te jagatanA bIjA nA viSayavALI cIja che, paNa adattAdAna cAhe jevA viSayanA anukULa sAdhana hoya te paNa ApyA vagaranA te levAya ja nahiM. dunIyAmAM anukULa sAdhana rastAmAM rakhaDatA hotA nathI. pAMce iMdrinA viSayomAMthI anukaLa viSayanI mAlIkI koI paNa dharAvatuM hoya che, e padArtha vagara mAge le nahIM. jagatanA viSaye tarapha ekadama tiraskAra. keInI paNa cIja uThAvI levAnI buddhi ISTa viSaya mATe kare che. jeNe ISTa viSe na kADhI mUkyA hoya te pArakuM na levuM tenI pratijJA kare ja nahiM. cothA pAMcamA vratamAM AvIe, cothuM eTale zabdAdi pAMca saMbaMdhI je kAmakriDA te badhI kAmakriDAne tyAga. bhUtakALamAM thayuM te bhUla, vartamAna kALamAM dUra chuM, bhaviSyamAM yAvat chava mATe dUra rahIza. jene sukhanI abhilASA hoya te traNemAMthI eke karI zake khare? pAMce viSayane aMge je kIDA e bhUtamAM karI te mArI moTAmAM moTI bhUla, Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 122 muM [ 293 bhUla na gaNIe te tattva maMte pattimAmi nimittahiAmi zI rIte elIe chIe? tethI pratikramuM chuM. eTaluM ja nahiM, paNa a'taHkaraNathI kharAba thayuM tema gaNuM chuM. ekalA aMtaHkaraNathI nahiM, paNa je dhama - kRtyathI leAkamAM pAte praza'sA pAmavA mAgatA hoya, teA dhama kRtya bIjAne jaNAvavuM nahiM, paNa pApathI pAchA haThavuM te tA leAkamAM jarUra jaNAvavuM. tethI niima, guru sAkSIe AnI niMdA karU chu. niMdA garhAmAM pharaka, peAtAnA AtmAmAM pazcAtApa te niMdA, guru samakSa je pazcAtApa te gA~. zAstrakAro jAhera mAphI magAvarAve che. pApa evuM kharAkha lAgyuM che. jethI khAnagI mAphI mAgI chatAM eTalAthI sa`teASa na thayA. tethI guru Adika samakSa mAphI mAge che. te paNa kubhAranA jevI nahiM, mATe pada lakhyuM ke, annAnuM vosirAmi evA pApamaya AtmAne dhikkAranI lAgaNI sAthe cheDI daUM chuM. mahAvrata aMgIkAra karatI vakhate dunIyAnAM sukhA tarapha kevI dhikAranI najara hAvI joIe? sAkSAt dunIyAmAM gaNAtuM sukha lIdhuM, chatAM kAraNa hAya tA kA saheje khanI jaIe. A sukhanI IcchAnuM, te IcchA pUrI karavAnuM kAraNa dhana, sukhanI IcchA keAne utpanna thAya ? jene vAsare che tene kai nahiM. tethI pAMcamA vratamAM savAlo varinnAbe vemanuM viSayAnA sAdhane tene cheDI ghaUM chuM. aritAe hiMsA, jUTha sAthe adattAdAna maithuna parigrahanA tyAga karyAM. tevI rIte AcAya, upAdhyAya, sAdhu A tyAga karanArane mAnIe chIe. sukhane cheADanAra ane duHkhanI sAme janAra parameSTie, sukhane lAta-sATA mAranAra ApaNA parameSThi tenuM bAhyathI lakSaNa kayuM ? sukhane sATA mAranAra eTaluM ja nahi, paNa duHkhane dIle lagA DanAra. magadhamAM pharatA upasarga na thayA tyAre cAla anAya mAM, zA mATe? duHkhane dIla aNu karavA mATe upasanA sthAne jANI joine gayA. ca'Dakauzika jyAM rahe che, rastA zUnya che, jADa-mIDa paNa maLI sApha thaI gayuM che evA jagalamAM leAkeAe nA kahI chatAM baMne vArtha. mALevi' A rastA bhaya'kara che, na jAva, chatAM peAte tyAM cAlyA. zA mATe ? jene haDakavA cAle che tevAne kAne bharuM chuM' te vicAra karavAnA hAya nahi. kutarU' mAlIkane na bhase paNa haDakavA hAle pachI phAIne Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI na dekhe. tevI rIte hakanA haDakavA e haDakavA thaelA bhagavAna upara haka lAve che. traNa lekanA pUjyane hakamAM nAkhe che. devapaNuM uDAvI dho che, te tamane haDakavA na kahe te zuM kahevuM? chatI rAjaRddhi cheDI AtmakalyANa mATe nIkaLelA jagatamAM potAnI ke pArakI cIja ema nathI te haka zI rIte karavA gayA hatA? e hakanA haDakavAvALAnA vacane tamane asara kare che. temanI sAthe besavAvALAne lAkha chAMTa lAge te zI dazA thAya tevI rIte A hakanA haDakavAvALAnA zabdo tamArA kAnamAM Ave te tamArI burI dazA thAya. mATe tenA paDakhe na caDe. tame tamArA kupamAM bhagavAnane ghAle te jaina nAma dhAraNa karanAra sahana nahIM kare, te mahAvIra raste baMdha thaI gaye che. eka daSTinI javAlAthI badhAne mArI nAkhe che. huM paNa tethI bacavAne nathI. haka gaye have te pote jAte ja nahiM. traNa vakhata javALA mUkI, mahAvIrane paNa choDyA nathI. chevaTe DaMkha paNa mA melelI javAlA tIrthakaranuM AyuSya nirUpakrama hovAthI kALa na kare tethI vedanA rahita ema na kahI zakAya. sahana karavuM te mATe ja gayA che. pratibaMdha karavA mATe ATaluM sahana karavuM temAM be phAyadA. eka sapanA jIvano uddhAra eka azAtA khape. AthI duHkhane chAtI denAra tArAthI thAya teTalA ghA kara. ApaNe duHkhane pahelAM naMbare puMTha denAra sukhane salAmI bharanArA, jyAre arihaMta kaI sthitimAM? sukhane seTA mAranAra rAjyaRddhi, kuTuMbakabIle vigere chatuM choDayuM che, achatuM nahi, achatuM cheDAtuM. haze? cheDAya ane prakAranuM chatuM ane achatuM. rAjyaRddhi cheDe te chatuM paNa je nathI maLI chatAM maLe te paNa mAre joItuM nathI, tenuM nAma achatuM choDayuM. te tIrthakaroe chAtI ane achatI banne prakAranI Rddhi zAthI chaDI? sukhathI dUra rahevuM te mATe ane anArya kSetramAM gayA. pariSaha upasargane sthAne gayA te duHkha sahana karavA mATe gayA. te vastu samajatA hatA ke sukha bhogavAya te saDo, duHkha bhagavAya te tattva. evI rIte AcAryAdi traNe dunIyAnA sukhane Thekara mAre che ane duHkhane jANI joIne vahere che. vicAre eke ya parameSThine corInI chUTI mAnI che, maithunanI, parigrahanI chUTI mAnI che? Apa Apa dunI Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 122 muM [ 25 yAnA sukhane dUra karyA. sukha viSayomAM ane pisAmAM sukha gayuM che, te bee tene tyAga karavA ja paDe. eTaluM ja nahi, paNa loca karAva, rAtre nahIM khAvuM, cAlIne javuM, e duHkhanI kabUlAta. kadAca kaheze ke prAcInakALanA munimAM A dazA hatI, paNa AjakAlanA munio te evA sukhane soTA mAranAra nathI ne duHkhane dIla lagADanAra nathI. Ama kahenAre dhyAna rAkhavuM ke pAMcamAM ArAnA cheDA lagI adattAdAna, maithuna-parigrahanA tyAgavALA ja hovAnA. page cAlavuM, gADImAM na besavuM, rAtrI bhojana na karavuM e vigere je sthiti che, te pahelA karatA hatA, atyAre kare che ne pAMcamAM ArAnA cheDe paNa karaze. pharaka mAtra pahelA pariSaDa upasarga sahana karatA hatA, atyAre sahana karatA nathI. AmAM sahana nathI karatAM tema nathI, nahIMtara badhA pariSaha sahana karAya che. kSadhA kayA sAdhune bhUkha lAgI ke jhADathI AbA teDI khAdhA, pitAne bhUkha lAge te pite rAMdhavAnuM na kare, vecAtuM na levAnuM kare, te nathI sahana karatAM? kuvAmAMthI kayAe pANI pIdhuM, DAMsane aMge mAravAnA kyA upAya karyA? je sAdhunI rIti vastranI che te ja rItie vacce nathI paheratA? sAdhuo sAdhupaNAmAM vase che te AtmAnI daSTie vate che. baLAtkAre ahIM keIne rAkhyA nathI. strIo kayAM laIne beThA che? tame na ApyuM to tamane kayAM tamArI sAthe laDavA beThA, alAbha pari vaha nathI sahana karyo? roga Ave te kayA jhADa toDI davA kare che, evI rIte bAvIsa pariSaha vicArI leje, pariSaha konuM nAma? enuM nAma AtApanA che. gaMgA nadImAM zIta-uNu sahana karavI te AtApanA che, pariSaha nathI. AtApanA jANI joIne sahana karavAnI che. AvI paDelA te pariSaha. A pariSaha uMDA utarI vicArIe te sahana kare che. upasargamAM jeTalA saMgamane lAyaka te paNa barAbara sahana thAya che, nahIMtara traNa varasamAM sAdhue keTalAnA moM bhAMgI nAkhyA heya, chatAM sAdhue eka phariyAda karI nathI. pele sarIyAdavALo chokaro skUlathI, zALAthI jenI 19-1lA varasanI uMmara nakakI che, tevA mATe 13-13 varasa noMdhAvI manuSya haraNanI phariyAda karI, tethI DelAvALA ravivijayajIne beDI paherAvI e ja sAdhunI sahanazIlatA ke beDI pahe Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 | zrI AgamAraka-pravacana-zreNa rAvanArane jIvatA rahevA de. e jage para gRhasthane beDI paherAvata te zI dazA thatuM? dunIyAdArImAM pAchaLa rAMDanArI hoya che. ahIM koNa zaMDanArI che. pitAnI maryAdAmAM sAdhuo che. tame mana mAnyA bakA, pelA. tamane calAvI le. keI prakAre mArgamAM Ave e ja sAdhunI bhAvanA che. - prazna-pahelAnA sAdhu davA karAvatA? uttara-zelaka muni pitAnA rajavADAmAM davA mATe rahyA che. mahAvIra kevaLI chatAM revatIe auSadha kayAre kareluM ? je davA na karAvatA heya te taiyAra karavAno avasara na Avate. prazna-tamAruM kahevuM e che ke, jenI utpattimAM hiMsA heya. tene upayoga na kare. uttara-A makAnamAM dharmasthAnakanuM lakhANa ApyuM tethI apAsarAmAM hiMsA na thaI-ema kahevuM? sAdhune lAMcIe banAve che. tamane ATaluM ApIe chIe, eTale amane hiMsaka na kaheze. tamArA gharethI ja pAtrA bharIe chIe, te mATe cUlAmAM, agnimAM, pANImAM pApa nathI-ema kahI devuM kahenArA lAMcIA che. ekendriya hiMsAne niSpApa. kahevaDAve te paceMdrinI hiMsA karAve te tene zuM kahevuM? lAMcIA TeLI paNa AvuM na bole. sIdhI rIte e vastu kema che te zAhukAra vicAra kare, kaNabIe bheMsa ApI, zeThIyAoe pAghaDI ApI, dAdara lAIna sArI hoya te tame upayoga karo cho ke nahiM? te kahevAya ja nahi. nahiMtara sAcA kesane aMge pAghaDI yAda karAya nahiM. upaganA nAme vastu nirdeza na karAya, phraSita davA apavAde, ane vyaye ghaNAnuM rakSaNa e darekane mAnavuM paDe che. hAthane aMguThe kapAvI zarIrane bacAvavuM paDe, evI rIte apavAda pade-cheDA nukazAne saMjama bacAvavuM paDe." parivaha zakti pramANe sahana thAya che, utsarga paNa cagyatA pramANe sahana thAya che ane mahAtratA pahelA ArAthI pAMcamAMnA cheDA sudhI sarakhI rIte mAnyA che. ATaluM chatAM eka vAta phalANe ke Ti davaja bhare eTalA tAre bharavA. nahiMtara tuM gaNatarImAM nahiM. tevI rIte vajaRSabhanArA saMghayaNavALA, e zakti atyAre chevaTUThA e Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 122 muM [ 297 saMghayaNanI barobarI karAvavA mATe chevaTahu saMghayaNa le te belanArA kevA gaNavA? jeonA mAthe cakkara melAya ane DhIMcaNa jeTalA jamInamAM utarI jAya, chatAM kheparImAM kaMI paNa na thAya tevA upasarga sahana kare. karA paDyAmAM jenA mAthA tUTI jAya, patharA ITAlAnI vAta dUra rahI. AvA nirbaLa saMghayaNavALAne aMge sarakhAvaTa melavavA jAva te mAraganI apekSA rAkhavAvALA kahe ke-taiyAra chuM, lAva kevaLajJAna. varanI bhuvA thavA taiyAra ne DAyacA detA meM maraDe che. A vAta sIdhI rIte kahI. have dunIyAnI rItie kahIe. cethA karatAM pAMcamA ArAnA sAdhu apekSAe utkRSTatama che cothA ArAnA sAdhu karatAM pAMcamAM ArAnA sAdhunA eka apekSAe utkRSTatama che, je bajAramAM mAlanI tarata kIMmata Ave che. kuTuMbane nibhAva cAle che temAM vepAra karavA jAya temAM navAI nathI. paNa jemAM mAla vecAtA nathI chatAM mAla bharI rAkhavuM paDe te kALajuM kevuM joIe. cothe Are zaherI bajAra hatuM, jemAM mAla Avyo ne upaDyo che. te vakhata tIrthakara kevaLI mana:paryava avadhijJAnI ladhivALA dareka te vakhate hatA. te vakhate zaherI bajAra hato. lagIra gAmaDAmAM jaI jhaverAta vecI Ave te vakhate mAlama paDaze. gAmaDAmAM jhaverAta kaNa bhe? jenI chAtIe pUrepUrI tAkAta hoya te gAmaDAmAM jhaverAta kharIde. pAMcamAM ArAmAM bajAra besI gayo che, kevaLa mAla bharI rAkha. vAne che. eke gharAka nathI dekhAtuM, kaI kevaLajJAnI-avadhijJAnI ke labdhivALA nathI. pahelAM te zAlIbhadra janme ke tarata gabhadra paTI mokale to devaleka mAnyA vagara chUTako nahiM, te saMbaMdhane bajAra paNa teja hato. ahIM nathI vAyadAnA sAdAmAM teja, AvI dazA che. para bhavanA phaLe sAkSAta batAvI de. AvI rIte lulA, laMgaDA, baherA thAya, AMdhaLo hoya. meMnA AkAra na hoya evA AkArane mANasa na hoya. tarata kevalIe kahI dIdhuM ke mRgArANIe bhoMyarAmAM rAkhela chokare juo. pahelAnAM bhavanA paDachAo, tiryaMcanA paDachAo Amika riddhinA phaLo anubhavAtA hatA, dekhAtA hatA te te zaherI bajAra hatA. A te saharAnuM raNa, tenI dukAnamAM kazuM na vecAya. bIje jAya tyAre nANuM Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI maLe. tevI rIte pAMcamAM ArAmAM jyAM tirthakara kevaLI vigere nathI. zAnI upara sAdhu cAle che? kAgaDInA kAna kapAtA nathI Ama kahevAya che, paNa pAMcamAM ArAmAM kAgaLIyAvALAnA sAdhu kAna kApe che. e bajAranA sodAgara ne A bajArane sedAgara. temAM konI chAtI hiMmatavALI? zaherI bajAramAM vagara paise gALA khavAya, paNa jaMgalI dukAnamAM rekaDA joIe. cothAmAM be ghaDI pahelAM adharmIne ziradAra ne be ghaDImAM kevaLa. zaherI uparanI malAI vagara paise khAI jAya. evI rIte cothA ArAmAM vagara paise malAI khAI jatA hatA; Aje tema nathI. zaheramAM vepAra karanArane jaga jago para piolIsageTa, nyAyAdhIza keraTa ane jaMgalamAM cokIdAra paNa nahIM. tevI rIte te vakhata tIrthaMkara kevaLajJAnI vigere bacAva karanAra, atyAre keI nahiM. karama rAjAnA cokIdAra hame. hame karamathI bacI vAta karIe. kevaLa jemane saMsAramAM rakhaDavuM che tene sIdhe rasate sujhata nathI. dUrlabhabodhine ja e vicAra heya. A zabda mArA gharane nathI. upadeza mALAmAM kahyuM che ke jeone jeTalA dharmanA sAdhana malyA che, tenAthI prayatna karato nathI, AtmAne ujavaLa sthitimAM lAvatA nathI, te Avate bhave mahA videhamAM Ama karazuM, bhaviSya mATe prArthanA kare te atyAre ATaluM nathI karatA te AgaLa zI rIte pAmIza. e ja jaNAve che ke zI rIte pAmIza. maphatI mAla levA AvyA che. ahIM paNa e ja kahe che ke A vastu vicArIzuM te mAlama paDaze ke AjanA kALane zAsana premI kAgaLanI zarame kAma karI rahyA che. pelAmAM AMkhanI zarame kAma karatA hatA. te vadhAre kezu? AjakAlanA taNAI tusAI kare che. pahelA kALamAM vajaRSabha saMghayaNa kevaLajJAna devatAne sAkSAtkAra dekhe te taNuMIne na karavAnuM. pahelAkALamAM luccAo-lalacAvanArA na hatA, lAMcarU. zvata ApanArA ghaNu ochA hatA. Aja Dagale pagale lAMcarUzvata zarU thaI gaI che, pahelAM kALamAM dunIyAnuM sukhamAtra zrImaMtane hatuM, madhyamavarga-pachAtavarga khAvA pIvA sivAya sukha samajatuM na hatuM. AjakAla majura sukha ne ja mArI zake. kaho lAMcanA bajAra khullA che. eTaluM ja nahiM paNa AjathI pacAsa varasa upara chokarAne bIDI pIvI hoya Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 122 muM [ 29 te bApanI AgaLa bIDI pII zake nahiM. AjakAla nAgAInA namunA pAkyA che, te vakhata je dharamane raste cAlavuM te keTaluM muzkela. pahelAM nATakamAM jAya tyAre keTalI TIkA thAya? AjakAla na jAya to TIkA thAya. dArUDIyAnuM dara(La) ubhuM thayuM temAMthI tyAgI nikaLe zI rIte ? khAvApIvAmAM pahelA kALamAM vaide salAha ApI hoya te evA saMdhyAkALe saMtADI lAve ne khAnagI khAI zake. atyAre kahevA Ave te lo A karUM chuM. jANI joIne dararoja kare, evI nAgAI vadhI gaI che. te vakhata nAnA sAdhune tyAgadaSTi e keTalI muzkela che, te kharekhara pAMcamAM ArAnA utkRSTA jI. jeo mokSe nathI gayA te mokSa pAmaze te 33 sAgarepame. Aja sAruM cAritra pALanArA 7 sAgaropame mokSa pAmaze. sAdhupaNuM AjakAlamAM ghaNuM muzkela che. sAdhune kaI belI jAya te ghANImAM pIlAtA, atyAre sAdhune beDI nAkhI te badhA UMghI rahyA che. je prAcInakALamAM vastupALa, tejapALanA vakhatamAM sajA karI, namucIe tiraskAra karyo te vaikriyathI dAbI dIdhe. sAdhune upadrava karanArane sajA thatI hatI, te vakhate sAdhupaNuM pALavuM saheluM hatuM. A badhI sthitie vicArIzuM te hareka kALamAM pAMca parameSTi sukhane choDI de ne duHkhane notarUM de. e tatvadASTae haju sukha bhogavIe to rAjI duHkha vakhate nArAja thavuM e zAne lIdhe? nAnA baccAne dhana-milakata AbarUnI kiMmata hRdayamAM vasI nathI, tevI rIte AtmAnA kabajAnA samyagadarzanAdinI kIMmata vasI nathI, te sukha-duHkha, punya-pApathI thAya che, tenA hisAbanI paNa kIMmata nathI. jema bacce bAra varasa lagI bebAkaLuM phare, tema ApaNe anAdithI bebAkaLA pharIe chIe, haju AtmAnI mAlIkInI cIja jJAnAdinI kiMmata AvI nathI, tethI dharmanI kiMmata haju AvI nathI. have dharmanI kiMmata-dharmanA bhede kevI rIte kahevAze te adhikAra agre vartamAna. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 ] zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI - - - - - pravacana 123 muM Ase vadI 4 maMgalavAra muMbAIbaMdara zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke samyagajJAna-darzana-cAritra e ja dharma, te ghawo maMtra mukSi ahiMsA raMgo tava zAstrakAre ahIMsA, saMjama ane tapane dharma kahyo che. tame zAstrakAra karatAM zANuM thayA che, ema lAge che. vAta kharI! nAnA manu jene ApaNe ema ja samajAvI zakIe ke vyApAramAM lakSamI, jagatamAM dekhe che ke karoDo vepAra kare che, karaDee lamInA bhaMDAra bharI dIdhA? te tame zuM joIne belo che? lakSamI kyAM? vyApAramAM te vepAra koNa nathI karatuM? vepAra ane kare che paNa jene lAbhAMtarAyane kSapazama heya tene lakSamI. pazama na hoya te lakSmI na maLe. te have tamArA baccAMne e pahelAM kema na zIkhavyuM ke lakSamI hoya te nazIathI, te keTalA chokarAne zikhavyuM? nazIba e enI kriyAnI AdhInatAne viSaya nathI. vepAra AdhInatAne viSaya che. haMmezA zikhAmaNa preraNA karAya, vastumAM prayatna karavAnuM samajAvAya, te jemAM vyavahAra viSayapaNuM hoya. nazIba badhA mAne che paNa nazIba kahI kaye mArge lAva? eka ja vastu rAkhI ke vyavahAramAM jethI e pravate evI cIja batAve. vepAra batAvyuM, nazIba chatAM vepAra na kare te ghera beThA lakSmI AvI maLatI nathI. nazIbanI aMdara vepAra eka dvAra che, mATe lakSmI prAptinuM mukhya kAraNa vepAra. nazIbane AdhAre hoya te paNa emaja jaNA ke vepArathI lakSamI. Aja vAta ahIM lAve. samyagudarzanAdi traNane dharma kahyo tyAre samyakatva ene ane ahiMsA tapa-saMjama tapane vaLage zuM? samyaga cAritrane haju sIdho saMbaMdha che. tyAM ahiMsA saMjama tapa heya te samyagU cAritrane ahiMsAdi sAthe saMbaMdha che, paNa samyakatva ane dezaviratine saMbaMdha ko? je saMbaMdha na hoya te samyagadarzana ane jJAnane dharma kahI zakAya nahiM. ahiMsAdi traNa heya tyAM dharma kahe. e traNa na hoya tyAM dharma kahe nahiM. te pachI Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 123 muM [ 301 samyagadarzana jJAnane dharma kahevAno vakhata rahyo nahIM, AvuM koI kahe che. zAstra kahe che ke-samyagadarzana zuM che e samaye te be cIja samaja. pachI ahiMsA saMjama tapa sAthe kaMI lAgatuM nathI ema kahe che te tane pachI samajaNa paDaze. samyagadarzana mAnyatA rUpa, samyajJAna mAtra jANavA rUpa ane ahiMsA saMjama tapa krIyA rUpa. kriyArUpanI apekSAe jJAna ane mAnyatA judI paDe e svAbhAvika che. ahiMsAdi traNa pravRttirUpa, jJAna darzana mAnyatA-jJAnarUpa be judA paDe temAM navAI zI? AthI pelAe potAnI vastu sajajaDa karI. samyajJAna-darzanane ghama kahI zakIe nahi. dhama-dhamadharma ane adhama keNu? zAstramAM kahyuM che ke-dhama pramatta apramatta saMyama 6-7mAM guNaThANAvALA ane 1-2-3-4 guNaThANAvALA adharmI, pAMcamAM guNaThANAvALA gharmAdhama. zAstra sAkha sAthe samajAve che. tame chaThA guNaThANe sAtame guNaThANe thatI kiyA tene ja dharma mAnajo. pAMcame thoDA paNa paccakhANa kare che, thoDI paNa hiMsAnI virati saMyama tapa kare che mATe te dhamadha, jeTalA pakSe ahiMsAdi kare teTalo dhama, jeTaluM chUTuM teTalo adharma. cothe nathI dezathI-sarvathI virati mATe tyAM dharma ja nathI. vAdI e kahe che ke-ahiMsA, saMjama, tapa traNa hoya tyAM ja dharma, samyagadarzanAdi traNa dharma ja nahiM, tethI sUtrakAre chaThA sAmAvALAne dhama gaNyA, cothAvALAne adhamIM. pAMcamAMvALAne dharmAdharmI. A vAkaya batrIsa AgamavALAe batAvyuM che. tAre samyagadarzana jJAnamAM dhama mAnavo nahIM. vAdIe badhuM kahI mAtra cAritrane ja dharma kahevo. samyagu. darzana-jJAnane dharma na kahevA. pahelAM to pUchIe chIe ke-samyaggadarzana tuM kone mAne che? dIpaka-rocaka ane kAraka samyakatva traNa prakAranuM darzana dIvA jevuM, dI tamane nAmuM ukelAve, lAkho kamAvaDA, jhaverAta parakhAve, chatAM dIvAnuM zuM vaLavAnuM? kaI nahiM. tame zIkha, jhaverAta pArakhe paNa dIvAnuM kaMI nahiM vaLavAnuM. evI rIte abhavya mithyASTi zAstrane upadeza Ape, pitAne aMdara zraddhA kaMI na hoya, vakIla lA-kareDano kesa calAve, chatAM chAtIe karodhA Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNI kera. e vAta jenazAsanamAM je mithyAtvI ke abhavya evA je vakIla heya te dIpaka samAna. samyagadarzana. bIjAne phAyado kare, pitAne levA devA nahIM. bIjuM rocaka, rocaka eTale sadanuSThAna rati rUti rAva jIvAdika tatvamAM rUci nathI, e rUpe nathI paNa tenI vyutpatti karatAM kahyuM ke mAtra rUci karavI eTale daridra hoya chatAM paNa samaju hoya to tene maratha sArA hoya. garbhamAM AvelA bhAgyazALInI IcchAo, garbhanA prabhAve thaelI IrachA emAM garbhanuM zuM vahyuM? e IcchA kayA garbhane purI thAya? e bhAgyazALI hoya tenI IcchA purI thAya. zuSka mane ratha hoya kayA jIvane? garbhanA jIvane mATe e kevaLa zuSka, chatAM bhavidhyane bhAgyazALI hoya tene ja e mane ratha thAya. tevI rIte ahIM sa6 anuSThAna karI zake nahiM, paNa ahiMsA, saMjama ane tapa e traNenI rUci haradama rahyA kare, tenuM nAma rocaka samakita. rocakamAM cho ke dIpa kamAM? trIjuM kAraka karI dekhADe, jema rajaputa rastA vacce ja hoya sahaayodhI hoya, zarIre majabUta, kaLAo zIkhele, evAmAM sAme dhADu AvyuM. A vakhata rajaputane hathIyAra na hovAthI saMtAI javuM paDayuM. hajAra sAthe ekalo yuddha kare, ATalI tAkAtavALo chatAM hathIyAra nathI, tethI saMtAelA sahaayodhI rajaputa tenA aMtaHkaraNamAM zuM thaI rahyuM che. dhADAnA bhaye saMtAI gaye che. zastra zUnya che. te vakhate tenA kALajAmAM tapAsa zuM thAya che? A sthitinA sarakhuM A recaka samakata. karmanuM kaTaka-dhADapADu mArI upara AvyuM che. huM anaMta zaktivALA paNa A cAritra hathIyAra mArA hAthamAM nathI. je e cAritra hathiyAra hoya te ekeeka dhADapADunA bhukkA kADhI nAkhuM. saMtAe kaI sthitimAM hoya? kAraka samyakatvavALo te ja ke cAritra hathIyAra mATe jhaMkhanA A. sthitinI. chUpAyA chatAM ApaNane karmakaTaka dhADapADuM lAgyuM che. e karma te zuM paNa AkhA jagatanA karma Ave te aMtaramuhUrtamAM cUrI nAkhuM e manamAM AvyuM? zuM karIe ? A lajAvanArA dInatAnA zabdo bele che. karmane mATe mArI tAkAta ajamAvuM. mArA pitAnA kama te zuM paNa traNa jagatanA badhA jInAM nigadIyA nArakI tiryaMca devatAnA badhAnA karmo chUTI mArAmAM AvI jAya te e mArA ane badhAnA karmo Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 123 muM [ 303 baLIne bhasma karU' AvI mArA AtmAmAM tAkAta che, peleA sahasracaiAdhI hatA, A ana tayAdhi savadhRSi A jIva che. AvA sacAdhi subhaTa ane karmanA kabajAmAM javAno vakhata Ave te vakhata chUpAi javuM paDe. sadgasrayeAdhi zasrazUnya hovAthI chUpAI jAya. evAmAM bhAgyayeAge hathIyAra maLI jAya teA AtmAnA ullAsa lagIra vicArI lye. eka vakhata kheATu' te kalpA ke huM sahastrayAdhi che. sAme dhADa AvI che vigere vicAratAM tamArU aMtaHkaraNa tUTI kalpanAmAM uchaLe te pachI zastrazUnya sa'tAI rahelAne zastra sajAvanAra male te vakhata kevA hoya ? evI rIte je AtmA AvI dazA bheAgave te vakhate rAcaka samyakatva. sadanuSThAnanI hathIyAra upara jevI subhaTanI rUci tevI rUci jayAre cAritra saddaanuSThAna para hoya tyAre rocaka samyagdarzana. sahasrayAdhi rAMgaNamAM utaryAM che ane dhADapADune ThekANe pADatA jAya te dazA te kAraka samyakatva. ahiMsA, sajama ane tapa enI zakti hathIyArathI kamakaTakanI kaThiNamAM kaThINu je jabarajasta tene jaDamULathI ukheDI nAkhavA mATe mathatA te kAraka samyakatvavALe, AthI meAkSanA adhikAramAM e zabdo lakhe che. jene mATe dunIyA cheADI hatI te karma zatrunA nAza karyA. je kuLa mahattarAe AzIrvAda ApyA che temAM pariSaddha camune sainyane haNI nAkheA. kama zatrunA nirbhrAta karavA mATe haMmezA prayatna karo. kadegTakanAM kAMTA kADhI dUra karavA, te mATe ja dhyeya ane udyama tenuM nAma kAraka samyakatva. traNamAMthI tamane karyuM samyakatva ? bhale zrotA-vaktAe tapAsavuM ke kayA samyakatvamAM chIe. dvIpaka rocaka ke kArakamAM. kArakanI kathA kaDavI lAge che, karavuM dUra rahyuM paNa tenI kathA paNa kaDavI lAge che, tyAM kAraka samyakatvavALA zI rIte khanA te pachI rAcakavALA zI rIte ? sadanuSThAna karavAnI rUci na thAya tyAM sudhI rocakamAM paNa nathI. kArakamAM nahIM ne rocakamAM paNa nahiM. durbhogyanI dazA ke dvIpakamAM paNa devALu kema ? dIpaka kAne kahyuM ? dIvA pAte samaje nahi, vAMce nahi, pArakhe nahiM, chatAM paNa bIjAne sIdhuM vaMcAvavuM-parakhAvavuM emAM tA kAraNa bane che. dIvA kAinA sage| nathI. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI dIvA AgaLa cAMdIne sAnu dekhADI na ghe, patharAne hIrA dekhADI na che. tyAre dIvAnA eka ja svabhAva ke jevI vastu hAya tevI khatAvI devI. jevI che evI batAvatA paNa zarama Ave che, kAraka-rAcaka dUra rahyuM paNa abhavya mithyAtvIne je dIpaka che tenuM paNa ApaNune devALu che. mIleAnAM vepAra kare che, amuka tene khAvu lAge mATe vadhAre carcA na karI. kahA tyAre dIpakanuM paNa ThekANuM nathI. ene phAyade thAya e buddhie sAcu tA jaNAva. tene zaraNanu sthAna kayAM ? jayAM karaze tyAM zeThajI, zeThajI kahevAze, 23 kalAka pApAra'bhAne poSavAvALA che, temAM lagIra paNa chaMcheDavAvALA nathI. tuM paNa nahIM cha McheDe te ahIM AvIne karavAnuM zuM? tA tyAM dvIpakanA bhaDakA na karo, ene lAI kahIe chIe. ajavALuM karI vastu svarUpa jaNAvI de. have vicArA jyAM dIpakamAM devALu tA zAstrakAre A vAta kahelI che mATe A hI devI, te mArI kja che. tIthakara nAma geAtra kama khAMdhanArAne dvIpakanA devALAmAM cAvIzIe rakhaDavI paDI. temAM dIpaka jeTala' na rahyuM, tyAre cAvIzIe rakhaDavI paDI. kamalaprabha AcAya jevI rIte vacamAM haribhadrasUri vakhata caityavAsIneA jha MDA hatA te vakhata paNa caityavAsInA jhaMDA hatA. keTalAkanI e mAnyatA te bIjA zrAvakA sa`bhaLAtA nathI tA sAdhuee daherA sabhALavA, emAM lAbha che. e enA vivAda paDayA. ApaNe karIe chIe te vyAjabI; keTalAka vyAjabI nathI ema mAne che. geravyAjabI mAne che, vyAjabI mAne che, te vakhate nakkI karI kamalaprabha AcAya zAstranA pAragAmI che, te je niNaeNya Ape te bannee kabUla karavA. A jagA para kamala prabhu AcArya AgaLa keTalA pUratA ? nahIMtara devanI pUjA gaNavAmAM, na gaNavAmAM emAMthI ekamAM tA haze? emAM kAi kArANe rahyuM hAya. ja nahIM. ahIM zAthI ? caityane ghara karIne beThA na hatA, ATalA pUratA ja taTastha tenA TALAvALAne tyAgIne madhyastha gaNe. temAM koI jAtanI aDacaNa nathI. samudAya sahita tyAM AcAya AvyA tyAre ee pakSe sAmA gayA. tyAM jataNI bhALI ke AcAya ne AvatA dekhyA ne ullAsa thayA, tethI sIdhI page aDakI namaskAra karyAM, jatanIe namaskAra karyA Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 123 muM [ 305 eTale saMghaTTo thaye. sAmaIyuM thaI gayuM. banne pakSane nirNaya Avye ke sAdhupaNA karatAM koI divasa devapUjA vadhe nahiM, mATe sAdhupaNAnA bhAge devapUjA thAya nahi. badhAe kabUla karyo. Aje zAstrIya vastu chatAM mAnavI nathI. tyavAsI unmArge cAlela AgamanuM vacana kabU latA hatA. te Amane kevA gaNavA? banee kabUla karyuM. jinamaMdira chatAM pApamaMdira kema kahyuM? ema karatAM comAsAno TAima AvyA, tethI gRhasthoe vinaMti karI ke-mahArAja comAsuM ahIM rahI jAva te tamArA mATe eka maMdIra karAvI devAya. A leke ane caityavAsI maLI kahe che ke tamArA mATe eka maMdira karAya. tyAre have pahelAMne savAla ardhA Ama hatA ane ardhA Ama hatA. temAM eka pakSane khuza thavAnuM hatuM ja. A te zAstrIya khulAso Apyo. tethI eka pakSa rAjI thayuM che. atyAre A pakSa nArAja, atyAre zuM bolavuM ? A badhA derA che, paNa karmanA khaTalA che. jo ke derA che paNa samajajo ke kayA daherA karamanA khaTalA che. caityavAsI jemAM sAdhupaNAne vasarAvI AjIvikA mATe ce calAve che, te cetyone karamanA khaTalA kahyA che. tyAMnI paMkti "kavi vina maMdira tari sAvajJa" jo ke A janamaMdiro to paNa pApanA sthAnako che. A jage para nAgA kaheze ke mahA nizIthamAM maMdirane sAvadya kahyA che. tethI A khulAso karyo. kavi tava zA mATe lakhavuM paDayuM ? je ke take be pada zA mATe ? sIdhuM nimari sAvajha kahI gha. maMdira mAtrane sAvadya gaNavA hatA te tema kahete, te pada zA mATe? A sanmAna karavA lAyaka che paNa e pite evA saMjogamAM che ke-jene mATe mAre kADhavo paDe che. A artha che ke take na hoya te dhakko mArI bahAra kADhI melavA lAyaka, te A mANasa saMgharavA lAyaka nathI. jo ke phalANa bhAI e kayAre kahevuM paDe ? jyAre te satkAra-sanmAnane lAyaka che, paNa te evA saMjogamAM hoya jene lIdhe ApaNe dhakko mArI kADhavA paDe. tevI rIte je ke jInamaMdira to paNa sAvadya che. A vAkaya kaI sthitie belAyuM haze ? eke eka cityavAsI che. bahumatIe pAsa karanArA te. kamalapratye zuM pAsa karavuM joIe? tyavAsa. emanA sivAya badhAne 39 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 ] zrI AmoddhAraka-pravacana-zreNI mata e ke daherA laI besI javuM. laka virUddharacAovALA dhyAna rAkhaje. badhA lekathI virUddha, bahumata leka virUddha e zabda pitAnAmAM dalIlanuM devALuM hoya tyAre ja AgaLa karavA paDe. A te nirbaLatA che. ahIM AkhuM zahera, Akho samudAya caityavAsI, tenI vacce beThelA che. tyAM pUjAyA te tenA ja pUjAelA che. tene ja lIdhe AvyA che. dhAmadhumathI e leke lAvyA che paNa jene zAstranI saceTa zraddhA che. mane koNa lAvyuM che, A belIza te zuM pariNAma Avaze? te vicAre te kaI divasa sAcI vastu pragaTa karI zake nahiM. uzkerAyelI lAgaNI vakhate vinaya-viveka rahe nahiM. kAyadAnI daSTie sAcI lAgaNI samaya juve nahiM. samaya jue te sAcI lAgaNuM nahIM. e kAyade kahe che. eka mANasa ahIM beThe, joDe mAtA beThI che. eka lucAe mAtAnuM aDapaluM karyuM, tenuM ahiM khUna kare te te nirgunegAra, paNa bahAra nikalyA pachI ghA kare to gunegAra. ahIM ghA kare te begunegAra, tyAM ghA kare te gunhegAra, kAraNa? eka ja kAraNa. sAcI lAgaNI samaya upara dhyAna Ape ja nahi, samaya upara dhyAna ApyuM te sAcI lAgaNI ja nahi. mane Ama karaze te, tema karaze te, e vicAra Ave te lAgaNI ja nathI. lAgaNI ukerAI hoya te vakhate vinaya viveka hAya ja nahi. tevI rIte kamalaprale e vicAryuM ja nahiM ke mane lAvanAra A, mAruM mAna rAkhyuM-mane caDhAvyA, mArI tarapha lAgaNI che, mane A badhA vinaMti kare che. A vakhate ekI jhapATe khalAsa kema karUM ? e satyanI lAgaNIvALAne vicAra hAya nahi, tethI derA chatAM pApanA sthAno che-ema saMbhalAvI dIdhuM. eka bAju mahArAja kahe che, mAna Ape che, AvI rItanuM temanA mULanA derA upara ghAta thaye haze te temane AghAta kaI sthitine haze? paNa tene vicAra kamalapratye karavAne heta nathI. tene mAtra jine. zvaranA vacananI darakAra karavAnI hoya che. ATalA vacanamAM tIrthakara tra bAMdhyuM. mULa vastu svarUpa na jaNAvyuM hatuM te asara na thata mATe badhuM svarUpa jaNAvyuM. eTalA mATe te vakhatanI sthiti magajamAM lAvavI paDI. vacana te eka ja bolyA ke daherA chatAM sAvadya, eTa Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 123muM [ 307 lAmAM tIrthaMkara geAtra nathI mAnyuM. te vakhatanA saMjoga tenA mAthe bhaya vaheAravA paDacA haze. caityavAsI virUddha thaze teA zuM karaze tenA vicAra karyAM ja nathI. leAkeAnuM mAna-sanmAna adhuM eka ja vacanamAM vilaya pAme che. jeNe AvA bhaya gaNyA na hoya, te dhama mAM, zAsanamAM, zAstramAM layalIna kevA hovA joie ? AvI layalInatA tIrthaMkara geAtra dhAve emAM navAI zI ? AvI rIte tIrthaMkara nAma geAtra khAMdhyuM. e kamalaprabha zAstra vAMce che, tenA adhikAramAM vAta AvI ke arihaMta, strInA sparza kare tA tene arihata mAnavA nahIM. arihaMta strInA sparza karatA nathI. badhuM kharU paNa tenA saMga-sparza eTaleA kRSita che ke kadI kare te te arihaMtane vAsare karIe. AmAM arihaMtane vAsarAvI dIdhA e tatva nathI. tatva strInA sparzImAM ATalA badhA deSa che. eka mANasane caLavaLa thAya ke AkhI muDI jAya teA paNa Amana karUM. tA te bhIkha mAgavI sArI nathI gaNatA, paNa bhIkha karatAM A kAma bhuMDu' che e jaNAve che. bhIkhane adhama ja gaNI che. ahIM bhIkha mAMgavA tarapha tatva nathI. A kAryAM bhIkha karatAM bhaDuM che. tevI rIte strI sparza eTale kharAkha che ke arihaMtanI uttamatA strInA sparzanA doSa AgaLa nakAmI thAya che. te vakhate dravyalIMgIe pahelAM derA sAvadya kahyA hatA tyAranA khadabadI rahyA che. tyAre pelI jataNI aTakI hatI tenuM zuM ? dIveA gula, dvIpaka samakItane! dvIveA gula. e vakhata eTaluM mAna-sanmAna jatuM karI leAkeAnA dveSa jatA karIne tIrthaMkara geAtra khAMdhyu hatuM tevAnA dIve! ahIM gula thAya che. nAma pADI dIdhuM che ke sAvadyAcAya . pelAe nAma pADayuM che. enA madirane sAvadya kahyA che. jema poMca'driyanI deDakAnI dayAne aMge vAta upADI teA tevAnuM (deDakAcAya) nAma pADI dIdhuM. tethI nAma pADI niMdA karavA lAgyA. A sAdhunI apekSAe derAnI mAlikI sAdhu dharAve tevAne sAdya kahyA, pelA caityavAsIe sAvadyAcAya nAma pADayuM. eka tA kharekhara hakIkata mATe kahyuM hatuM, tethI AvuM nAma pADayuM te A vakhate zuM kahevu ke jethI kharAkha nAma na paDe. dIpaka AlavavAnA pavana nikalcA, samayane vila`kha thAya te lAgaNI nathI. ahIM javAmamAM vila`kha thayA. vicAyu. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 ] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNI ke ApaNe evuM kare ke "sApa mare nahi ne lAkaDI bhAMge nahiM." ahIM kaye raste kADhe ? arihaMtane kara sparza hoya te tene arihaMtapaNAmAMthI khaseDavAnA. bIjI bAju pitAne bacAva kare che. A emAM kaI dazA thAya? ApaNe vANIyA vidyA kare. ANe raste kAlyo ke-jainazAsana sthAvAda che. A luccAI che, syAdavAda zabdane luccAI kahuM chuM. AmAM gautame mahAvIrane pUchayuM ke jainazAstramAM svAvAda nahiM? mahAvIra zrImukhe pharamAve che ke-sthAvAda khare, syAdavAda nahIM ema nahIM. mukhatyAranAmuM ghera laI javA nathI ApyuM, dukAna calAvavA mATe kahyuM hatuM. Ane vadhAre sajA thAya, bIjA karatAM te munImane mukhatyAranAmuM na hoya te tenI sajA ochI. mukhatyAranAmuM sAbIta thAya te sajA jabarajasta. kAraNa eka ja, peDhInA mATe ApelA mukhatyArane upayoga peTa mATe karyo. syAvAda mukhatyAranAmuM zAsana calAvavA mATe, zobhA mATe, AtmAnA kalyANa mATe paNa potAnI mAna pUjA mATe e syAdavAda mukhatyAra nAmane upayoga karavA mATe koIne sattA nathI. tyAMja ema gautamasvAmInA uttaramAM jaNAvyuM ke svAda vAda che paNa te Atma kalyANa mATe, pramAdanA piSaNa mATe nathI. ahIM syAdavAda zabda pitAne vagara upage kArya thaI gayuM tene poSaNa mATe syAdavAda zabda vAparyo, tethI uThAugIra gaNAya. syAdavAda zabda bolavAmAM pariNAma tIrthaMkara nAma gotra bAMdhyuM hatuM te sApha thayuM. trIje bhave mokSanI lAyakAta hatI te aneka vIzIo rakhaDyA, haju mekSe gayA nathI. A pariNAma dIpakanuM devALuM-tene pratApa. dIpa- samyakatva paNa na TakAvI zake tenI dazA thI thAya? te ApaNe dIpaka rocaka ke kArakamAM? have ahiMsA, saMjama ane tapa e traNane dharma kahyo temAM samyagadarzana jJAna uDI gayAM te kayAMthI? ahiMsAdikanI rUcimAM ja samyakatva rahyuM. evI rIte jJAna paNa e ja mAnyuM ke sai tALuM to ratha je jJAnanI AgaLa dayA thAya te ja jJAna. saMyama vagaranuM ekaluM jJAna phaLa vagaranA jhADa sarakhuM. ahiMsAdikamAM upayogI e ja jJAna. tethI samyagadarzana jJAna te ahiMsA, saMjama ane tapathI ghaNuM dUra nathI. tethI tenI pravRttirUpa jevuM cAritra tevI rIte samyaga Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 124 muM [ 3 dana jJAna jeDe ja lAgeluM che. tA samyagdarzana jJAnane dhama kahetAM jaMtu zuM hatuM? prazna--te vakhata zuM kahevu joItu hatu ? javAba--e vakhata mArA pramAda jaNAvavAnI jarUra hatI. ahIM ahiMsA, sajama, tapa dhama kahyo che, tA have pelu pheravI nAkhA ane ahiMsA, sajama ane tapa e ja dhama kaheA, pheravavAnI jarUra nathI. vepAra vyavahAranA viSaya tethI vepAramAM lakSmI. kharekhara bhAgyeAdayathI lakSmI che. bhAgyeAdayanuM cinha vepAra, tevI rIte samyagdarzana, jJAna, cAritra kayA dvArAe ? ahiMsA, saMjama, tapa dvArAe. tyAM dvAra rUpe dhama che. ahIM phaLa rUpe dharma che. tethI kka nathI. tethI ahiMsAdi bAhya dhama che, paNa abhyatara dharma samyagdarzanAdi che. ethI dhamanI kiM'mata keTalI thAya che. tethI pelA zrAvakA ATalA dharmI chatAM peAtAne adharmI kema kahe. vaDAve che te adhikAra agre vartamAna, 14 pravacana 124 muM savata 1988 AsA vada 5 mudhavAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke 'nILajaiLanna tatta' jinezvare kaheluM tatva, jo tatva sAcu` hAya tA jinezvaranI sAthe saMbaMdha na hovA joie. tatva juThu hAya tA jinezvaranA kahevAthI sAcuM thai jatuM nathI. padAtha vidyamAna heAya te ja dekhIe, paNa je vakhata aMdhArAmAM hoie tyAre padAtha AMkha vidyamAna chatAM vidyamAna padArthIne AMkha dekhatI nathI. jyAre na dekhI zake tyAre phAI cIja dekhA che. te ke nahi'. dIvA hAya te| dekhIe. ajavALA vagara dekhIe kayAMthI ? ajavALAne AdhIna thavAnuM tamAre kAma zuM? jo vastu che, tame dekhanArA che, pachI ajavALuM hoya te zuM ane na hAya tA zuM? e ke amArI AMkhe ja padAtha dekhavAnA che, chatAM paNa dIve Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNuM leya to ja padArtha kharA svarUpe dekhI zakAya. dI nathI tethI nathI. dekhate. ajavALAe dekhADayuM e kahevAmAM atizayokti kahevAya nahiM. tevI rIte AtmA tatvane dekhanAre, tatva avasthita che. kevaLI AtmAne dekhavAnA svabhAvavALo banAvatA nathI, tyAre vacamAM jinezvaranuM zuM kAma? jema dIvAthI dekhavAnuM batAvyuM, dIvAe amArI AMkhe banAvI nathI, chatAM paNa dIvAne AdhAre ja dekhavAnuM. jagatanuM tatva sadAkALanuM zAzvatuM che. cha dravya pAMce astikAya zAzvata che, chatAM jinezvare dekhADeluM te tatva. manuSya dIvAthI dekhuM te ja tatva-ema kahe che, dIvA vagara jenAra, AtmA javAnuM tatva, bannene saMbaMdha na hatuM, tevI rIte anAdine AtmA tatva paNa anAdinuM paNa aMdhArAmAM paDelI cIjane dekhe nahiM, tevI rIte ajJAna aMdhArAmAM guMcavAI gaela hevAthI tatvane dekhI. zakate na hatuM. jema ajavALuM thayuM savAre, ajavALuM thatAM badhA padArtha dekhavAmAM AvyA. anAdikALathI rakhaDatAM tatvanI dizA khabara na hatI, te jinezvaranA vacana sAMbhaLavAnI sAthe tatva mAlama paDayuM. jemAM jInezvaranA vacana na maLe te tatva ApaNe samajI zakIe nahiM. mATe jInezvare kaheluM te tatva, kaheluM zA mATe kahevuM paDe? dIva gokhalAmAM hoya ne kamADa vAryuM hoya te te kAma na kare. jinezvarane kevaLa thayuM, lokAloka dekhyA paNa ApaNe mATe nakAmA. kAraNa eka ja-jyAM sudhI e jIvAjIva punya, pApa, baMdha, Azrava, saMvara, nija rA, mokSa A badhAnI prarUpaNa na kare tyAM sudhI prakAzaka svarUpavALuM jJAna thayuM hoya ke na thayuM hoya te ApaNuM upagAra mATe na thAya. prarUpaNA pachI ApaNane phAyado thAya che, mATe kevaLajJAnane mahotsava nathI teTala karatAM, jeTalo tIrthakarane karIe chIe. kAlekanA bhAvane jANanAra badhA kevaLI bane che, paNa bIjA kevaLI jagatane mATe mArge lAvanAra banatA nathI. phakta tIrthakara kevaLI e jagatane mArge lAvanAra bane che. tethI ja emane tIrthakara kahIe chIe. arihaMtane tIrthakara kahIe tenuM kAraNa gaNadhara nAmakarmane udaya tIrthakara nAmakarmano prabhAva evo jabarajasta che ke jemanA traNa padamAM evA ja pAke ke tenAthI bAra aMga ne cauda pUrva race. upavA Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 124 muM [ 311 vigere traNa pattu ketranI kheAlI zakatA hatA. jene tIrthaMkara nAma gAtranA udaya hoya tenA traNa zabdo sAMbhaLIne jene cauda pUrva khAra aMganuM jJAna thAya. kevaLI badhA sarakhA. A traNa pada khAle teTalAmAM gaNudhadezanA jIvAne mAra aMga cauda pUrva manAvavAnI tAkAta utpanna thAya. badhAe sAMbhaLe tevuM kahyuM hatuM, te pachI amuka ja jIvAne eTalu jJAna kema thayuM ? jAhera sabhAmAM traNa pada kahyA tA amuka ja jIvAne ATaluM badhuM jJAna thavAnuM kAraNu ? tIrthaMkara nAmakarmAM jema bAMdhyuM che, tevI rIte traNa padathI ja mAtra cauda pUrvanuM ne khAra aMgeAnuM jJAna meLave, tene racavA jeTaluM jJAna meLave te gaNadhara nAmakarmAMnA udaye. ahIM zakA thaze ke nAmakama tI karanuM UMcuM gaNadharanuM nAmakama UMcuM e kabUla paNa jJAna thavuM te nAmakanuM kAma kayAMthI lAvyA ? jJAna e zrutajJAnAvaraNIyane AdhIna, nAma udayane AdhIna che, tyAM kSayApazama jJAnAvaraNIyanA kevI rIte meLavA che ? eka madhura svaramAM gAtA hoya te manuSyanA stavana upara kaDI upara ne pada upara vicAra kare che, e ja jagA para kharAba svaravALA gAya tA e ja stavana pada chatAM tenA upara vicAra nahIM kare. A vakhata je kSayApazama thayA tenuM kAraNa zuM? susvara nAmakarmanA udayavALA stavana khelavA lAgyA eTale ekeeka zabda pada sAMbhaLI vicAra karavA lAgyA, te vakhata yApazama thayA, A vakhata na thayA tenuM kAraNa susvara nAmakarmanA udaya, tethI tenA svara madhura nikaLye tethI lAgaNI te tarapha khecAi ne AkhA stavananA vicAra karyAM. dusvaravALAnA stavananA kaDInA vicAra na karyAM, tethI stavana sa'kha'dhI kSaye|pazama na thaye!. A jageA para anubhava kahI Ape che ke nAmakarmAMnA prabhAve. bIjAne kSApazama thavAnuM kAraNa bane che. dusvaranA udayathI vicAratA hoya tA paNa bhUlI jAya. susvara-dusvara jANavAmAM anukULatA-pratikULatA kare che. A vAta vicAraze! teA pelA nAmakama mAM A kSApazama ze ? A vicAravAnA ke kahevAnA vakhata raheze nahiM. tame lagIra AgaLa jAva. tIrthaMkara mahArAja-A nAmakamanI evI pari zruti che ke je pariNatine sabhavamAM na laI zakIe. sAmAnya kevaLI mahArAja hAthamAM levA mAge teA na laI zake. kevaLI traNa pada ele Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] zrI AgAme dvAraka-pravacana-zreNI te gaNadhara te racavAne samartha thAya nahIM. temanuM tapobaLa evuM jabaruM che ke vacane nikaLe te vakhate tevI ja zaMkA zrotAne thAya. tIrthakaranA. mukhamAMthI je vacana nikaLavAnuM hoya te vacanathI zaMkA tUTavAnI hoya teTalI ja zaMkA zrotAne hAya. te sivAyanI zaMkA te vacana vakhate na. heya. zrotA kareDanI saMkhyAmAM hoya, te zrotAne je zaMkA thavI te. paNa tIrthakara nAmakarmanA jerane anusAre. e tIrthaMkara nAmakarmanuM prAbalya keTalI sthitInuM? atizaya te ja ke je sAdhAraNane saMbhavita nahIM. tethI eka sAthe karoDa besI zake evI rIte sAdhAraNa banatuM hate te tIrthakarane atizaya kema manAya ? jyAre navAInI vAta hoya te ja Azcarya kahevAya te ja atizaya. manuSyane zvAsa kamaLa jevI gaMdhavALo, ane zarIramAM krIyA thaI rahI che tyAM sudhI vALa vadhatA baMdha thAya te Azcarya che. camatkAra dekhI namaskAra karanArA tene mATe te ja traNa vastusthiti dekhI. namaskAra karanArA hoya to pataMgIyo hIrA. para nahIM jhaMpalAve, dIvA para tarata jhaMpalAvaze te camatkAre jhaMpalAvanAro. tIrthakara nAmakarmathI pitAne zuM lAbha? - mULa vAtamAM AvIe. karoDe manuSya tiryaMca ane devatAne te ja zaMkA thAya ke tIrthaMkaranA nikaLanArA vacanathI badhI zaMkAnuM samAdhAna thaI jAya tevI ja zaMkA thAya. A vAta kevaLInA hAthamAM nathI. te lokAlakane jANe che chatAM bIjAne tevI ja zaMkA thAya te temanI tAkAtane viSaya ja nathI, te AvI rIte kevaLajJAnI lekane upagAra karavAmAM lIna, bhavAMtarathI upagAramAM TevAelA AvuM nAmakarma kayAre bAMdhyuM? je vakhata pitAne te nAmakarmane pUro udaya na hoya te vakhata loke mAre, jUDe herAna kare, jyAre sarvajJa thaI jAya, jyAre kaMI meLavavAnuM bAkI na rahe, tyAre A tAkAta e tIrthakara nAmakarma kevaLa paropakAra mATe ja bAMdheluM. mATe jyAM sudhI svaupagAra pure thAya nahiM tyAM sudhI tIrthakara nAmakarmane kharo udaya Ave nahiM. te mAMhethI pitAne kaMI meLavavAnuM na rahe. pitAne meLavavAnuM meLavI le. zeThIyA khaI karI AvIne pATa para bese che, kevaLa nAtane jALavavA. emane tevI rIte sthiti thAya pitAnuM pUruM sadhAI rahe, jyAre enAthI pitAne lAbha Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 124 muM [ 313 meLavavAnA vakhata na Ave tyAre ja potAne tItha kara nAmakamanA udaya Ave. jagatanA uddhAranI zarate khAMdheluM tIrthaMkara nAmakamAM e pAtAnA uddhAranI sthiti na thAya tyAM sudhI tenA upayAga kAma lAge ja nahiM. peAtAnI sapUrNa dazA pachI tIrthaMkara nAmakarmanA udaya nathI. peAtAne kai levA devA nathI. pArakA vatI lIdhele mAla pArakA vatI ja vecI devAnA. jagatanA uddhAra mATe tIrthaMkara nAmakama khAMdhyuM tenAthI ja khamAvavAnuM. eka manuSya maravA sutelA hAya, vaida, dAkaTara, pADAzI kaI nathI-ema kahI gayA, maranArane peAtAne lAgyuM ke khalAsa, tevA vakhatamAM maza zabda eTale te kevA gaNAya ? te vakhate paNa badhAne khelavuM zuM paDe? khacArAnuM AyuSya hAya, jIvI jAya teA sAr DubavA AvelAne paNa tAravAnI bhAvanA. jinezvara jeTalAnA uddhAra thavAnA che te samaje che, chatAM bhAvanA e ja ke AnA pazu uddhAra thAya tA sArU che. DUbavA AvelAmAM pazu e ja vicAra. sa`gama devatA je mahAvIra pAse Avye te taravA ke DUbavA AvyA ? mahAvIra mahArAjane calAyamAna karavA. A ja apekSA dADha rAja asaMkhyAta kADAkADa jojana dUrathI zA mATe Avye ? calAyamAna karavA, teA DUbavA ke taravA AvyA? abhiprAyaH-kArya-prayatna DUbavAnA che. caDakauzika zItalezyAthI TharI gayA. bhagavAna para javALA mailI, chatAM paNa kaMi ApAdhA-pIDA na thaI; paNa sa'gama jema agnimAM ghI hAmAya, kahevAya pANI jevuM ghI pravAhI paNa jyAM tela-ghAsaleTa * ghI paDe te ? te mahAvIranI zAMti sa'gamane saLagAvanAra thai. caDakauzikane zAMta pADanAra thaI, sagamane saLagAvanAra zAMti thai. kayAM sudhI paheAMcyA. tenA zarIra, AbarUnA nAza karavA, halakA pADavA aSA upAya karI cUkA, paNa ahIM ' paracAvAthormanra,tAmaMthara tAraco: ' dayAthI jenI kIkI calAyamAna thaI gai che, dayAthI jemane AMkhamAM AMsu AvI gayA che, zAMtie saLagavAvALA pratye dayAe AMkhA bhInI kayAre thAya ? eka ja vastu ke je gayA janmAthI siddha " karI che. kAine apakAra na karU ne upagAra karI uddhAra badhAnA karU.' A vastu pASI navapavita karI hAya tevA mahApuruSane saLagAvanAra 40 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 ]. zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI upara bIjI daSTi nathI. te mahAvIranA chadmasthapaNAnI zAMtithI saLaganArA hatA, te kevaLIpaNAmAM zAMtithI saDI javAvALA nIkaLe te temane zuM kahevuM? saLage temAM mAtra pitAne nAza, saDe temAM cAre bAjune saDAve, zAMti e saDanArA maLe te mahApuruSane aDacaNa Ave nahiM. jagatanA uddhAra nAme bAMdheluM jina nAmakama bhegavAya udvAra rUpe ja. AvI rIte bhavAMtarathI jagatanA uddhAranI advitIya bhAvanA hoya tevA mahAtmA tIrthaMkara banelA hoya te evA prabhAvazALI ke temanA traNa vacanamAM cauda pUrva ne bAra aMga racavAnI tAkAta meLavI zake ane karaDo manuSya, tiryaMco, devatAo zaMkA nivAraNa karI zake. koI paNa jagatane jIva pApa kare nahiM, pApa karyo hoya tene tapasyAthI teo paNa bhogavanAro na thAva ne karamanA pAMjarAmAMthI AkhuM jagata chUTI jAva. jagata uddhAra A jaDane joIe. bIjAnA hAthamAM TIpa mUkIe te vakhate dharma nitya, dhana anitya. e ja TIpa ApaNA hAthamAM Ave te dhana nitya, dharma anitya. jagatanA uddhArake ghana sat vastu, dunIyAmAMthI meLavI zakAya tevI, kuTuMba meLavI zakAya tema nathI, haju kuTuMba meLavI zakAya paNa kAyA meLavI zakAya tevI nathI. kAyA keI cakavartIne ekanI be thaI nathI. asat eTale bIje jagatamAM kaI jage para nathI. dhana, kuTuMba bIje che, paNa kAyA nathI. teTaluM chatAM dhanane chUTuM pADIe to rUdana nathI karate, ApaNI lAgaNIthI game te vicAra karIe te lAgaNI ubhI karanAra cIja nathI. kuTuMba lAgaNuM utpanna karanAra che. kAyAne aMge lAgaNI ubhI thAya te kAyAe manane ubhuM kareluM che. kAyA pite lAgaNI ubhI kare. lAgaNIne ubhI nahIM karanAra vastu nathI chuTatI, te lAgaNI ubhI karanAra cIja zI rIte cheDIza? konA bApadAdAe pisA pheMkI dIdhA? eka piDhIvALAe eka rUpIe bacAvyuM hatuM te tamArA gharamAM keTalA rUpIA joie? dareka akhajAdhipati kema nathI? melyuM te ghaNAe haze, melyuM paNa maTTI bheLuM maLI gayuM. "anitya ca" e ja anityapaNuM. kALe na kADhe te kubuddhie kADhe te nIkaLI jAya. AvI anitya varatu te upara mamatvabhAva nathI chUTate, te janme tyArathI maraNa sudhI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 124muM [ 315 A zarIra khasavAnuM nathI. dhana, kuTu'a vigere khasI jAya che. kAyA khasatI nathI. AvuM bahAra nahIM maLanArU, lAgaNImaya ane nitya evA zarInA bhAga zI rIte ApavAnA? dhana, kuTuMbanA bhAga nathI ApatA te A badhuM pArakA pAse TIpa lakhAvavI hoya tyAM. ApaNe lakhavA hoya tyAM nahIM. hajI uddhAranI dizAmAM AbyA nathI. peAte DUbe ne bIjAne tAre evA padArtha jagatamAM eke nathI. jenI ugavAnI tAkAta kapAI jAya tevA jamInamAM hajAra dANA daTAI jAya. tevA dANA uge nahiM. pote DUbanAra bIjAne tAravAnI vAtA kare te phrAnAgrApha jevuM che. bIjAne aMge anitya bhAvanA, ene aMge uddhAranA rastA nathI. uddhAra pe'tA para pahelAM ajamAve. dharma kahevAnA adhikAra kAne? jainazAstrakArAe dharma kahevAnA adhikAra sAdhune ja kema ApyA ? lAkhAne ceka lakhavAnI tAkAta nagInabhAInI paNa lai javAne Apa vAnA tema TapAlI laI jAya che. svata tra kevaLajJAna pAmI padArtha dekhI dharma kahevA te kevaLI sivAya kAI na kahe, paNa TapAlI peAtAnAmAM te ceka lakhavAnI tAkAta nathI, zeThe lakhele ceka lAvI de, tevI rIte sAdhu svataMtra dharma na kahe, paNa kevaLI mahArAje kahelA dhama TapAlInI mAphka tamane khuzIthI ApI zake. pAsTa dvArA e tamane paheAMcADavAnI tAkAta TapAlInI che, paNa enAthI TapAlanA kAgaLamAM AghuMpAchu karAya nahIM. tevI rIte TapAlI bhagavAnanA A kavaramAM zAstramAM mana mAnItA zabdo ghAlI daie, samaya pramANe kahevuM, AnuM na rahyuM teA TapAlInuM TapakAveluM, zeThanuM nahIM. zeThe ADu avaLu' lakhyuM hoya, lakhe nahiM chatAM dunIyAdArIthI kahIe ke ene te sIdhuM lAvIne soMpI devuM paDe. tevI rIte ahIM jinezvara bhagavAne bhavya jIvAnI apekSAe rUcatuM, ceAgya upakAra karanArU ja lakhyuM che, paNa dulhanya abhavya mithyAtvIne te vacana cAhe tevuM lAge, cAhe jevuM lAge, temAM ghAlamela karavAnuM kAma TapAlInuM nathI. tamArA gharamAMthI tamArA nAkara kAgaLa laI jAya tene sarakAra teTalI sajA nahIM kare, jeTalI TapAlI uThAvI jAya tA thAya. samayane-jamAnAne nAme, kuTuMbanA nAme ghAlaghu saNu karazeA tA teTalA nahiM baMdhAya, jeTalA A - Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 ], zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI zAstramAM ghAlaghusaNa karaze. TapAlI paNa pramANika joIe. te sivAya pisTamena banI zakAya nahiM. jinezvare pitAnA pisTamena-sAdhune pratijJA karI dAkhala karyA che. ahIM pahelAM egrImenTa karAve che. A jagatamAM tAre pitAnuM kaMI paNa gaNavuM nahiM. jema mAsTara pisTamenane rAkhe che, temAM ImAnadArI jevAya che, saranAmA na ukale te pisTamAstarane kahevA paDe che. keTalIka vakhata bhASAne na jANavAthI mAstara pensIlathI jANItI bhASAmAM lakhI Ape che. agItArtha sAdhu hoya te gItArthanI nizrAmAM hoya te jinezvarane saMdeza pahoMcADI zake. huM AmAM ghAla ghuseDa nahi karuM. apramANikatA nahIM karuM. bhASA na jANe te paNa je eTaluM kabUla kare ke-A dunIyAmAM huM svArtha dharAvatuM nathI, tene ja TapAla saMpAya, ghAlaghuseDane saMbhava hoya tyAM mArI TapAla mAre nAkhavI ja nahiM. hiMsA sarvathA nahIM karuM, jUTha nahiM beluM, cerI nahi karuM, maithuna nahi evuM, parigraha nahIM rAkhuM. AvI rIte jagatathI para thaye tyAre ja TapAlIpaNuM maLyuM. dharma kahevAne haka sAdhune ApavAnuM kAraNa eka ja, je jagatathI para rahelA te mArI TapAlamAM ghAlamela nahIM kare, te mATe sAdhune ja upadezane haka rAkhe. te have tame samaje kedunIyAmAM ATalo ravAthuM hatuM temane TapAlI karyA hate te zI vale thatuM? bharata mahArAjAe sAdharmika-vAtsalya kenuM karyuM? dhAgApaMthIne svArtha keTalo hato? azaktinA mAryA rahyA hatA. sAdhupaNAnI phekaTarImAM dAkhala thaelA, azaktithI rahelA bhArata mahArAjAe je sAdharmika vAtsalya karyuM te sAdharmika vAtsalya kevuM? A sAdhupaNAnI phekaTarIvAlAnuM, nahIMtara RSabhadevane tIrthakara mAnanAra AkhuM jagata hatuM, paNa emaNe kenuM sAdharmi vAtsalya karyuM? A phekaTarIvALAnuM. pahelA niyama che. pelI kalama jeo sarvathA brahmacarya pALe te AmAM dAkhala thAya. jeo sarvathA brahmacarya na pALI zake temaNe pitAne vela-putra putrIne bALapaNamAM upanayananI vakhate sAdhu-sAvIne sepI devo. "Avazyaka cUrNimAM" je putra-putrInA bhAva kadAca na thayA to tevAne pAchA A ja phekaTarImAM rAkhavA. jyAM lAyaka thayA. bhagavAna RSabhadevanI vakhata 100 kaLA batAvI, pachI saMskAranI vAta AgaLa Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 124 muM [ 317 cAle che. cAhe te kaLA athavA zrAvakapaNuM vigere ekI uMmare che. sAdhu pAse nistAra thaye te ThIka, nahIMtara abhigama zrAvaka brahmacarya mukhyatAe, nahitara saMtAna tyAM ja rAkhavA. upalI kabUlAte AvI rIte sAdhuo jemAMthI thatA hatA, thavAno niyama hatA tevAne lokoe moTA gaNyA tevAnI oLakhANa mATe traNa rekhA rAkhI. temAMthI dhAgApathI nIkaLyA. ATale ja dunIyAmAM saMbaMdha chatAM julama karyo te dharmanI sattA bAyaDI chokarAvALAnA hAthamAM rAkhIe te zuM pariNAma Ave? AvA dunIyAmAM prakhara vidvAna gaNatA svArthane bhega ApanArAthI A dazA, te sarvajJanuM zAsana temane soMpAya te zI dazA thAya? mATe dharma kahevAne haka jeo A pratijJAmAM Ave ke jagatane mAre kaMI saMbaMdha nathI. te uddhAranI vAte AtmAne sudhAryA vagara pArake ghera karIne temAM zuM vaLe? 24 kalAka jApaTanA tattva samajatA hoya te pitAnA AtmAne AMbela, upavAsa, chaThThamAM joDe, pachI adhikanI zakti na hoya te kahI zake ke mArAthI AgaLa cAlI zakAya tema nathI, paNa tuM samartha che mATe AgaLa vadha. tevA bhavAMtarathI vicAro cAlatA hoya ke mAre ne jagatane uddhAra kyAre thAya? evA mahApuruSo tIrthakara gotra bAMdhe tethI ja temaNe kaheluM tattva gaNIe chIe. dekhanArI AMkha dekhe 100 vastu paNa bharose ajavALAne. tIrthakara satya vastune aMge dIvA samAna, mATe "jINuM paNa tatta" kahevuM paDe che. jema aMdhArAmAM zuM cAle ajavALAne bharose ja bele. ApaNe ajJAnamAM phasAelA jJAnInA bharese ja belIe. AtmAnA sabhya jJAna, darzana, cAritra rUpa dhamane jinezvara batAve. AtmA ApaNuM kabajAmAM chatAM tene kema vadhAre e bAbatane vicAra haju karyo nathI, teTalA mATe atyAra sudhI kiMmata tenI samajavAmAM AvI nathI. tyAM sudhI nAnA chokarA motInA DhagalAmAM mUtare, tene kimatanI khabara nathI. tevI rIte A AtmAne samyagadarzanAdi hIrA-matI samAna chatAM haju tenI kiMmata samajavAmAM AvI nathI. kiMmata be prakAre. lakamImAM, AbarUmAM nAnA chokarA na samaje, temane abhyAsa karAva heya te abhyAsa kare te pAsa thAya to ghaDIALa Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 ] zrI AgamavAraka-pravacana-zreNI lAvI dau, te zA mATe A? ghaDIALa, sAIkala te upara mAbApane. tava nathI. te te zekhAInuM sthAna che, tema gaNavA chatAM chokarA e. raste joDAze, mATe te raste chokarAne joDe che. bApa ghaDIALane zekhAInuM sAdhana gaNe che, chatAM bApa A lAlace abhyAsamAM joDAze ne taiyAra thaI gaye te ApoApa cheDaze. tevI rIte ahIM jaina zAstrakAroe joyuM ke lAlaca ApavI te zeThe-bApe ISTa nahIM gaNeluM, A. jIve dunIyAmAM sukha ISTa gaNyuM, zAstrakAre ISTa nathI gayuM. zAstrakAre ene lAlaca ApI. punyazALI dharamathI thavAya, dharama kare te devaka rAjA iMdra cakravartI thAya. zarIra niregI thAya, dhana maLe. A badhuM ghaDIALa ne bAIsIkala che, paNa chokaro bhaNaze te ghaDIALanI zekhAI ApoApa bhUlI jaze. A paugalIkanI IcachAe adharmathI vira ne. dharamamAM joDAya te ApoApa dharamane samajaze tene rasto ja A. AvA kAraNone punya zabadathI vyavahAra karyo. mekSe janArane pApa ane punya ane pratikULa. nava beThele cheka jeTale tephAnI nahIM thAya te ghaDIALane sAIkalavALe tephAna karaze. je punyane pagathIe nahIM caDela viSayI kavAyI nahIM thAya, teTale punyane raste caDelo viSayI thaze. jema iMdriye vadhAre temAM phasAvAnuM vadhAre, Ane punya kema kahyuM? jene pApa kahe che ene ja punya kahevuM joIe. zAstrakAra jene pApa kahe che te vastu AtmAne karma nijerAvavAvAlI che. IcchA hoya ke na heya paNa duHkha Ave te nirjarA thAya ja. punya Ave to phasAmaNuM che, chatAM punya kema kahyuM? A vidyA bhaNatara samajaNamAM prabhAva che ke-AnI zekhAI rakhaDavApaNuM badhuM uDADI nAkhaze. tevI rIte punyane sAruM gaNe che, paNa dharma dvArAe. punya thavA do te ApoApa dharmanA pratApe pite vairAgyavALA thaze tethI punya nAma ApyuM. anukULatAe. vedAtA karamanA pudgale mAtra tamane rAjI rAkhI bhagave. eka vakhata laukika daSTie dharmanI kiMmata karavA mAge to punya dvArA karIza. keze, pariNAme chokarAne ghaDIALa jevuM che, tene vizeSa adhikAra agre vartamAna. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 125 muM pravacana 125 muM. AsA vadI 6 gurUvAra [ 319 zAstrakAra mahArAjA dharmAMpadeza karatAM prathama sUcavI gayA ke-dharma zabdAdinA viSayavALI cIja nathI. dharma kevaLa AtmAnA sabhyajJAna, darzana, cAritra svabhAva e ja dhama. e traNemAM eka paNa cIja zabda rUpa, rasa, ga Mdha ke spavALI nathI. tethI te dhama AtmAthI khahAra nathI. te bahAra na heAvAthI bIjA kAInI mAlIkInA ke bIjAnA kama jAnI vastu nathI. chatAM paNa tenI vyavasthA karavA mATe ApaNane haka nathI, eka chekara kADhyAdhipatinA Apa marI gayA te vakhata tenI ja milakata enA kabajAmAM chatAM ene rIsIvarane soMpavI paDe. te khaccAMne khAvuM, pIvuM, ramavuM, haravuM, karavuM e ja game che. tene milakata, AbarU para haju lakSya AvyuM nathI. tevI rIte A jIva paNa bALakanI sthitimAM che. te hajI spardhAdi pAMca iMdriyAnA viSayAmAM rAta-divasa macI rahyo che. jema pelA baccAne khAvA, pIvA sivAya bIjuM kaI tattva tarIke lAgatuM nathI, tevI rIte A jIvane pAMcanA pajo agara chanA chaThTho e ja tattva tarIke lAgelA che. AhAra zarIra iMdriyA tenA viSaya ane tenA sAdhanA A pAMcanA paMjAmAM pAte sAI rahyo che ane tene ja majabUta karye jAya che. tethI chUTavAnA vicAra paNa karatA nathI. kadI mATI umaramAM Ave teA chaThThI cIja jaza-kIrti-AbarU kahIe chIe. je ne te chamAM phasAyeA rahe che. AvA anatA kALa gayA chatAM samyag jJAna, darzana ke cAritranA vicAra AbyA nathI. AtmAnI bAlyAvasthA cheAkarAne 16-18 nI 'mara thAya eTale ApeAApa ramatamAMthI mana echuM thAya ne milakata para mana lAge, paNa A anAdikALathI emAM ja ramyA chatAM paNa temAMthI mana echuM thatuM nathI. tethI ApaNane jJAnIe bALaka kahe temAM navAI zI? tamArI tattva tarIke dhArelI Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 | zrI AgamoddhAraka-pravacana-zreNI cIjone tattva tarIke na samaje tene tame bALaka kaho. jJAnIoe AtmAnA svarUpane tava dekhuM-mAnyuM ane anubhavyuM, chatAM te tattva tarapha je che na Ave te badhAne bALaka kahe temAM navAI zI? nAnA baccAMo dhULanA baMgalA kare che, vicAro e jamIna konI ke jenI upara baMgale banAvyA. te jamIna pArakI, reta pArakI, pate te mAtra banAvIne rAjI thAya che. je jamIna upara eka chokare baMgale banAvavA beThe tyAM bIjo banAvavA Ave te laDe jhakaDe. be traNa kalAka sudhI AvI ramato. kare. khAvAne vakhata thaye eTale ghere jAya. lugaDAM melA, zarIra bagADeluM eTale mAbApa mAre, vaLI lezana na thayuM eTale metAjI Theke. zuM ramatamAM meLavyuM? tevI ja rIte jJAnIe AkhA jagatane bALaka gaNe che. tame je jagAne aMge laDe che te pite pitAnI jAhera khabara Ape che ke mAre mAlIka thaze e jaze. "jAyagA" mAlIka thaze te jaze, paNa huM javAnI nathI. AvuM jagyAnuM nAmathI jAhera svarUpa chatAM cAra AMgaLa jamIna mATe kevA laDIe chIe. jema chokarA sAthe besanArA sagAbhAI hoya chatAM baMgalA vakhate laDI mare che. tevI rIte ApaNe paNa tene traNa kalAkanI ramata, ApaNe jiMdagInI ramata. jiMdagI pUrI thaI eTale jagyA keNa laI gayuM. makAna kuTuMba koNa laI gayuM? chokarAnA ramakaDAne teDI nAkhIe te cheka rUe. ApaNuM ramakaDA koI teDI nAkhe te ApaNe paNa rUIe. chokarAne ramakaDA moTI UMmare. kAma lAgavAnA nathI, ApaNane bIjA bhavamAM zuM kAma lAgavAnuM? chatAM ApaNane A ja tatva rUpa lAge che. ApaNe AtmAne karamathI. bhAre karyo ne durgatinAM duHkhe taiyAra karyA. je manuSyabhava mekSanI nisaraNI hatI. bIjA koI paNa bhavathI mokSa meLavI zako ja nahi. sarvArtha siddha bAra jojana cheTuM che ane siddhazIlAne bAra jojana cheTu. lekane. cheDo najIka che, te paNa te sarvArthasiddhavALe jIva mokSane pAmI zake nahiM. te kevaLa manuSya zarIravALe ja pAmI zake. manuSyo ja kema mese jAya? manuSya ja upadeza denArA tethI manuSya manuSya zarIranI adhikatA. | gaNe. nahIMtara te ja zarIre mekSa maLe, bIjAthI na maLe tenuM kAraNa? Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 125 muM [ 321 devatAmAM punyAi vadhAre che. devatAmAM zakti vadhAre che, devatAmAM AyuSya vadhAre yAvat devatAmAM lAgaNI paNa vadhAre che. e kabUla karavuM paDe che. je punyAdi vadhAre che te kArya kema nahi thAya? eka ja kAraNa manuSya upadeza ApavAnA tethI manuSyapaNuM mokSa mATe 2chachara karyuM nathI. ATale kALa gayo temAM keIe manAI karI? devatA dharamanA gherI thaI dharamanA upadezake kema na banyA? je cIja pratyakSa che temAM ema kema? te kahevAno vakhata nathI. kema kahevAne vakhata parIkSamAM che. pratyakSa cIja temAM kema te kahevAne vakhata ja nathI ? kadAca kaheze ke amAruM pratyakSa keTaluM? sarva kALanI vastu sAbIta karavI hoya temAM pratyakSano purA kAma kare nahiM, temAM te hetu sAbIta kare. je iMdrI thI thavAvALuM pratyakSa te sarva kALamAM kAma nahIM kare, paNa sarva kALamAM pratyakSanuM jJAna matijJAna-vartamAna pratyakSa, avadhi, mana:paryava atIta-anAgata pratyakSa, kevaLa sarvakALanuM pratyakSa evuM je kevaLajJAna ethI sarva kALane nirNaya khuzIthI thaI zake. A bAbatamAM je kALe sarvajJapaNuM hoya tene sarvakALane nirNaya thaI jAya, emaNe pite sarva kALane nirNaya karyo che tethI manuSyapaNuM eja mekSanI nisaraNI. have hetu upara javAnI jarUra che. je pote sarvajJa na hoya, je kALamAM sarveza na hoya te kALamAM zraddhAnusArI mATe sarvAnA vacana basa che. keTalAka zraddhAnusArI, keTalAka takanusArI hoya che. takanusArI mAnavA taiyAra paNa yuktithI sAbIta kare che, vartamAna jamAnAmAM takanusArI heya. temane tarkathI A vAta mAnavAnI rahe ke-manuSya deha ja mokSanI nisaraNI? sarva jago para tarkathI ja nirNaya thAya ema mAnavAmAM AvyuM nathI. jema ghAMcIne baLada ghANImAM joDayo hoya paNa gatine cheDo Ave nahi. tevI rIte yukti ane pratiyukti karyA jaIe te tatvane cheDo maLe nahiM. vAda-prativAda badhA kare, paNa tatvamAM anizcita che. A uparathI ekalA yuktivAda upara nirbhara rahI zakIe nahi. yukti vAda je enA kArya agara avihata kAraNe vyApaka svabhAve jenA ApaNe jANI zakIe. kArya-kAraNa-svabhAva-vyApako-pUrvacara-uttaracara jANI zakIe nahiM tene aMge taka paNa cAlI zakatuM nathI. jagatamAM 41 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI je atIndriya-padArthI te evA niyamIta nathI, jenA kAya kAraNu vyApakA sahacAri kAraNeA te tamArA jANavAmAM Ave. teTalA mATe ja ' paraleAka vidhau'parabhavane aMge kAya vicArIe. kayuM vyApaka kracA svabhAva. pUrvacara uttaracara karyo te ahIM vicArI zakIe nahi. evI rIte AtmAne aMge avicalita svabhAvavALA kAryAdi ka'ipaNa niyamita thai zake nahiM. ATalA mATe A zaMkAnuM sthAna. kALA, pILA, lAlamAM vAdavivAda nathI tevI rIte rasa gaMdhamAM mIThAne kaDavA kAi kahetuM nathI; kAraNa pratyakSa che. pratyakSamAM vAdavivAdane sthAna hetuM nathI. ApaNA anubhavanA viSaya na hoya te ja vAdavivAdanuM sthAna thAya. paraleAkanI vidhimAM pramANabhUta vacana-sarvAMge kahelA vacanA te ja paralAMkanI vidhimAM pramANabhUta thAya paNa te zraddhAnusArI hAya tene. te hAya tene paraleAkanI vidhimAM bIjI pramANa maLI zake ja nahi'. tethI zraddhAnusArI na hoya temAM mAMhAmAMhe vivAda rahyA ja kare. zraddhAnusArIe manAyuM te ThIka paNa tarkonu sArIe pattAnA vicAranI jarUra che. te apekSAe manuSya deha eja mAkSanI nisaraNI e zI rIte nakkI karavuM ? tArAmAM ane bhUkhamAM keTalA pharaka ? dunIyAmAM dRSTAMta devAya che ke eka zrIma'ta hatA. tenA kuTuMbamAM TrAIka halakI avasthAmAM AvelA, teNe dekhyuM ke phalANA kuTuMbamAM che, te savAramAM zeThane tyAM Ave che. te amathA Ave nahi, kaMI levA AvyA che. pAile paDaze tA dhULa tA leze, mATe pAdalAne ja paDavA na DhavA. AvyA che, have paDavA zI rIte na devA ? emane kaMIpaNa kahe tyAre devAnA vakhata Ave ne ? kahevAnA vakhata ja na rAkhavA. AvatAne nA na kahevAya. ApaNe sAMbhaLavuM nahIM, sADa khe'cI sui gayA. zeTha seDa tANI suI gayA tA pele AvIne kare zuM ? Avela bhAI manuSya sArI, zeTha sutA che, jarUra ujAgarA heAvA joie. amathA beThA zuM karIza. cAkarI karU e dhArI sutelA zeThanA paga dabAvavA lAgyA. zeThanA dararAja nAkara paga dabAvatA hateA. te samaje che ke mArI nAkara ja paga dabAve che. pAMca dasa mInITa thaI eTale zeThe dekhyu ke pelA gayA haze. zeTha pUche che ke pelI khalA gaI, dakhAvanAre vicAra karyo ke sutelA nathI. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 125 muM [ 323 A te mArI sAthe bolavuM na paDe tethI suI gayela che. 100nI jago, para savAke-1paise Ape tyAre ja paDe jyAre jAgatA hoya tyAre. pelAe kahyuM ke e balA te page vaLagI che. guno bIjAne jANavAmAM na Ave te mUche hAtha de. je jANavAmAM AvyuM te peTa ATaluM ja ke dunIyAnI sthiti AvI che. gune kare bIjAne mAlama na paDe te mUche hAtha ne bIjo kahe te ATaluM paNa peTamAM na pacyuM ne? temAM paNa kahyuM tyAre mAre besavuM paDayuM ne? pramANamAM bAkI rahyuM hoya teTaluM dhe purI dIdhuM, "va jovera pUtra" beThe thaye. tArAmAM ne mUkhamAM pharaka keTale? pelAe dekhyuM ke mArA ne mUrkhAmAM eka veMta ne cAra AMgaLane pharaka. ema pelA AvanAre kahyuM. A daSTAMta. DAhyA ane gAMDAmAM pharaka mAtra ATalo ja, vadhAre pharaka nathI. huM kahuM te samaje. vicArane vicAra kare te DAhyo, vicAra AvyAnI sAthe vartana kare te gAMDe, nAka nIsakavAnuM mana thAya te nIsako te gAMDe, paNa ahIM e thAya ke nahiM, e vicAryuM te DAhyA. vicAra sAthe ja vartana te gAMDo, vicAra upara vicAra karI vartana kare to DAhyo. devatA ne manuSya, manuSya DAhyAmAM, devatA gAMDAmAM. manuSya DAhyo kema? manuSyane vicAra ane vartana vacce AMtaruM che. devatAne vicAra ane vartana vacce AMtarUM nathI. "devAnAM vaMchAnA" devatA IcchA thaI ke kArya karI zake tevA, IcchAnI sAthe ja kArya purti ethI temane manabhakSI kahIe chIe. ApaNe kavalAhAra-lomAhAra-e jAhAravALA, devatA mane bhakSI, mana thayuM ke malyuM. manuSyamAM vicAra ane vartana vacce AMtarUM che ane devatAmAM te AMtarUM nathI. "devAnAM vaMchAnAM" zAmAM ? bAhya padArthomAM, AtmAnA padArthomAM te banatuM nathI. paugalika padArthomAM devatA IcchA kare ke maLI jAya. manuSyane vicAra ane vartana vacce AMtarUM hoya. devatAne tema hoya te siddhi pahelI thaI jAya. tethI IcchAnI sAthe ja vartana, paNa tema nathI. devatAnI AtmAnI pariNati tarata nAza pAme. manuSya potAnI pratijJAvatane tarata nAza kare nahi, ene nAzanuM kAraNa ja ubhuM thatuM nathI. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ] zrI AgaDhAka-pravacana-zreNI udaya rezvAnI tAkAta kevaLa manuSyone ja che. pahelA te udaya vagarano keI jIva nathI. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya aMtarAyakarma vagarane kaI saMsArI jIva nathI. badhAne udaya che, udayamAM manuSya ane devatAne pharaka kaya? manuSyane udaya thAya te te udayane dabAve che. devatA udayane dabAvI zakatuM nathI. tethI kSApathamikavALo kSAyikabhAva pAme. sIdhe kSAvikabhAva koIne hete. nathI. kSApazamika bhAvamAM zuM karavuM paDe ? temAM udaya Ave ane udaya re paDe. e udayane rokavAnI tAkAta kevaLa manuSyamAM che. rane vicAra ane vatana vacce AMtarUM che te ja dabAvI zake. jene AMtara nathI te kaI paNa rIte pheraphAra karI zake nahiM. zApathamika bhAvane sudhAranAra kSAyika sudhI pahoMcADIe ane kSApazamikanuM cAritra levuM muzkela paDe. ApaNane kharAba vicAra AvyA eTale cAritra gayuM ema mAnanArAe samajavuM ke-kSApazamika bhAvanuM kArya karyuM? udaya nahIM AvelA dabAI rahe te dabAI rahelA kaMI kaMI prabhAva dekhADe ne puruM sAmarthya dekhADe nahiM. A samyakatva deza-virati sarva viratimAM A ja pramANe uchALA mAre. ulaTI thavA lAge te cUraNa laIe te ulaTI na thAya paNa be cAra DakAra AvI jAya. evI rIte lApazamika bhAvasarvathA karma cAlyA nathI gayA, tema joradAra karma paNa nathI, paNa kema haze AvI zaMkA-kAMkSA ubhI kare. satva vagaranA rahelA karmone sApazamika karI nAkhyAM eTale satva vagaranA karma rahyAM te zaMkA-kAMkSA ubhI kare. te mATe ja eka DAMga zAstrakAre ApI che. tame mIThAI mako to kutarA AvavAne bhaya, tethI lAkaDI laIne beThA te kutarUM ghUse nahi? tevI rIte zAstrakAre eka DAMga ApI che. jyAM tamane zaMkA-kAMkSA-saMdeha thAya te eka DAMga rAkhaje, te tamArI khIra nahi bagADe. kaI DAMga tame ni hAM nihiM parva... A kutarAne hAMkavAnI DAMga che. lyA te ja sAcuM, zaMkA rahita je jInezvare nirUpaNa kareluM che." zraddhAne mATe hoya te vaMviDuiM " je jinezvare kahyuM te sAcuM che. je paheluM mUkavuM paDe. pa6 uddezaka havAthI paheluM levuM paDe. je jinezvare kahyuM te ja sAcuM ne niHzaMka, A rUpe hoya te zraddhAnuvAda. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 125 muM e vAkyamAM vicAravAnu' che. [ 321 zaMkA-kAMkSA samayanuM signala tameva saE niHzaMke te ja vastu satya niHzaMka je jinezvare kahI. A satya-niHzaMka e khelavAnI jarUra nathI. te ja sAcu' ane niHzaMka te mATe kahe che ke-ahIM tA pakSeA ghaNA sAMbhaLyA, paNa temAM sAcuM kayuM tenA ni ya thatA nathI. tene aMge DAMga ApI che ke, aneka prakAra Ave temAM zAstrAdhAre nirNaya kare, tyAM sudhI parAkSanuM kAma nathI, pazu niNaeNya na karI zakA tyAre teja sAcuM, kayuM teja jJa jhiLe hiM veE jinezvare kahyuM te ja sAcuM, khAkI satya kayuM, niHzaka kayuM te ame niya karI zakatA nathI. nayAMtaranI vyAkhyA evI che ke-jeTalI sAMbhaLe teTalI sAcI lAge. tyAM A DAMganA upayoga karavAnA che. zaMkA-kAMkSAnA kutarAne A DAMgathI khaseDA. atIndriya padArtho hoya ne niSNuya na thAya te zakA-kAMkSA vakhate A khacAva che. A kaI jagA para? jayAM niya karavAmAM phaLIbhUta na thaie. khazrI jagA para A vAkya laI jaI e tA. dharama jainanA sArA ke zaivanA jyAM tame ni ya na karI zake tyAM jinezvaranA vacanamAM zraddhA rAkhIne pachI DI dyo. kSAApazamika bhAva che tyAM sudhI khArIka padArthAMmAM zaMkA kAMkSAnA sabhava che. te hovAthI prasaMga Avaze te vakhata A jIva TakI zakaze nahiM, tethI A vAkaya pahelA lakhe che ke-kAika jageA para buddhinI durlabhatA hoya, kharI vastune kharI samajI zakIe nahi kAi jagA para ApaNI buddhi tIvra hoya chatAM sUkSma muddo jaNAvavA hAya, tevA Azcaya na hoya teA kAika evA padAtha hAya jemAM hetu ja nahIM. eka jIva bhavya, khIje asabhya temAM hetu kayA te ApaNane mAlama na heAya. AthI maMtinI dukhalatAthI tevA AcArya nA abhAva hovAthI, udAharaNanA abhAva hAvAthI ApaNI samajamAM na Ave. -cAlatI buddhi rAkI na devI. udAharaNathI sAbita thatuM hoya chatAM sAbita na karavuM tema nahIM. A cAre jageA para na phAvIe tyAM AgaLa A DAMga rAkhavI. tameya ca` niHzaM naM brigeai veztra A kaI jagA para-zaMkA-kAMkSAnI jagaiA para te thavAnI jarUra, hajI mithyAtva mAhanIya Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI bAkI che. samyaktva mohanIya te mithyAtva mohanIyanA gharanI che. zapakazraNi kSINamehanIya thaIe nahiM tyAM cAritra mahanIya paNa raheluM che. te enuM kAma karaze. tethI tamAre A DAMga taiyAra rAkhavI. veza dharmanI rakSA karanAra thAya che, , samyakatvanA rakSaNa mATe A DAMga che. tevI rIte cAritra mehanIyanA udaya mATe A DAMga che, tethI "ghara javara reto" dharmanI rakSA veSa kare che. upadeza mAlAkAra kayAM sudhI jAya che. veSa dharmanI rakSA kare che. veSa e pramANa nahIM ema kaheze to e paNa barobara che, cUraNa tamArI ulaTIne besADe paNa ulaTInuM jora cUraNa karatAM ochuM hoya tyAM sudhI ulaTI vadhAre joravALI hoya te cUraNa kaMI kAma karatuM nathI, tethI cUraNa nakAmuM gaNAtuM nathI. vela paNa tIvra kamane udaya hoya te vakhata AdhArabhUta na thAya, te vakhata veSanI pramANikatA na rahe, paNa hadamAM hoya to veSathI dharmanuM rakSaNa thAya. "saM" A veSane lIdhe pApAcAra karatAM zaMkA thAya che. krizcitoDagra dIkSIta. chuM e zaMkA veSe ubhI karI. A vAta lakSyamAM leze eTale dhyAnamAM Avaze. tethI sAdhunA veSamAM 900 vakhata avirati thaI gayuM hoya, phera virati kema pAmate haze? eka avirati TALavI muzkela che, te AmAM 900 vakhata avirati thaI. virati A veSanA ja prabhAve pAchA AvI jAya che. 900 vakhata viratine saheje veSa lAvI de che. 900 vakhata thaeluM aviratipaNuM chatAM e viratimAM rahe te mAtra veSane. pratApa che. veSa e ja dharmanI rakSA karAvanAra ane dIkSitapaNAnuM bhAna karAvanAra che. cAritra mohanIya vakhata hale Ave te tenA rakSaNa mATe A veSa DAMga che. te have deza viratine aMge kaI DAMga? sAdhu e ja DAMga. dezaviratinA kSapazama mATe sAdhu DAMga. sAmAyika paDikamaNAmAM AvatA baMdha thayA te sAdhu tarata pUchaze. cAhe sarvavirati, dezavirati ke samyaktvanA aMge kSApazamika bhAva hoya te karamanA uchALA te jarUra AvavAnA ja. kSApazamika te uchALA vagaranuM nathI, tethI veSa, gaccha, samudAya vigere te mATe ja rAkhavA paDe che. te bacavAnA sAdhane che. devatA pahela-vahela kSApazamika bhAvane heya che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 126 muM [ 37 tyAM dezavirati ne sAdhu preraNuM karanAra nathI. A kAraNathI e kSApathamika bhAvathI AgaLa vadhatA nathI. to pachI mokSa prApta karavAnuM -bane ja kayAMthI? te tiryaMca parAdhIna, nArakI dukhavALA te mekSanI nisaraNI bIjI kaI? dharamane lAyaka mAtra manuSya deha, te mAtra jema nAnA baccAM dhULa agara DhIMgalA DhIMgalImAM vakhata kADhe tema ApaNe A reDA ane bAyaDI, chokarA rUpI DhIMgalA DhIMgalI temAM badho vakhata kADhIe chIe. chekarAne bhaviSyanuM bhAna hotuM nathI. ApaNane parabhavamAM zI dazA thaze e vicAra AvatuM nathI. tethI zAstrakAro ApaNane bALajIvo kahe che. A ja kAraNathI tame dhULamAM ramanArA jJAnInI najaramAM A badhuM dhULa ane DhIMgalA DhIMgalI che. eka ja kAraNa che. baccAMne milakata, AbarU, kuTuMbanuM lakSya nathI. tene khAvuM, pIvuM e ja lakSya che. tema A jIvane samyaga jJAnAdinuM lakSya nathI. tene mAtra pAMca ane chanI paMcAta che. A pAMca ke cha sivAya bIjuM lakSyamAM ja nathI. ApaNA AtmAnI-mAlikInI-kabajAnI vastu chatAM tene durUpayoga dUra karavA mATe vicAra kayAMthI Ave? dharamanI kiMmata kaI daSTie karavI? nAnuM chokaruM AbarUnI kiMmata lADavA joDe tole te jene AbarUne lADavA joDe tevI che, ApaNe paNa AtmAne dharma dunIyAnA sukha sAdhanamAM tela che. zI rIte samyaga darzanAdinI kiMmata karI zakIe? chatAM paNa zAstrakAro be prakAre kiMmata karavAnuM pharamAve che? jyAre kiMmatIpaNuM jANe tyAre kALA mahelamAM beThelA zrAvake pitAne adharmI kema jaNAvatA hatA te mAlama paDaze. te saMbaMdhI je adhikAra te agre vartamAna. pravacana 126 muM Aso vadI 7 zukravAra Arya--anArya kSetro zAsakAra mahArAjA bhavya prANIonA upagArane mATe prathama jaNAvI Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI gayA ke-AryakSetramAM kaI paNa manuSya te hete nathI agara tevA. kSetrane Arya kahI zakatA nathI ke, jemAM dharma zabda kAne AvelA heya nahiM. AryapaNAnI vyavasthA karatAM sUtrakArae jJAna Aryadarzana, cAritra jAti karma Arya vigere AryonA bheda jaNAvyA, tevI rIte niryuktikAre vyavahArathI Arya, anAyakone gayA ? je kSetramAM dharma zabda svapna paNa heya nahi, tevA kSetranuM nAma anArya. AvA vyava hAranA lakSaNathI Arya, anArya jaNAvyA. kSetrathI Arya, anArya vyavasthA karI che. enI aMdara kAraNa phakta tIrthaMkara cakavatI baLadeva vAsudeva, tresaTha salAkAnA jyAM janma thayA hoya evA sADI pacIsa dezane Arya gaNyA che. tyAM 25 Arya enuM kAraNa eka ja-anAdikALathI vartamAna ane bhaviSyamAM dareka covIzImAM tIrthakara cakavartI vAsudeva ke baladeva temane janma 2pA mAM ja thavAne, mATe ja tenuM nAma AryakSetra. A vyavasthA kSetra AryanI apekSAe. e kSetra Aryane tapAsIzu te ahIM nepAla ane godAvarI te AryamAM Avaze. kSetra AryanI apekSAe 25 dezane ja Arya kahIzuM, tethI 2 dezane dharmanuM sthAna gaNIe chIe. bIjAmAM anukULatAe ghama thAya, pratikULatAe nIkaLI jAya, paNa 25 deze sivAya zalAkA puruSe jame. nahiM. te kSetraAryanI apekSAe, paNa vyavahAra Arya, anArya tapAsavA hoya tyAre jyAM svapna paNa dharma akSaranuM zravaNa na hoya evuM je kSetra te anArya. tethI sUyagaDAMga niryukti bhadrabAhue temanI vyAkhyA karatAM dharma evA akSare svapna paNa na jaNAya te anArya. AthI, mULa vAtamAM keTaluM levAnuM? AryakSetra dharma tarapha lAgeluM ja hoya, paNa dharmamAM vicAra kare ke zabda mAtrathI leke darAya, teTalA mAtrathI vyavahAra Arya paNuM AvI jAya, paNa zabda tarapha derAnA keTale badhe. pazcAttApa karavAne vakhata lAve che. dUdha zabda gAya, bheMsa, bakarInA dudhane aMge che. tevI rIte therIyA ane AMkaDAnuM paNa dUdha ja che, paNa. bannene svabhAva kevA che? rAta divasanuM temAM AMtarU che. tevI rIte dharma nAma lAgu thayu hoya temAM svarUpa ane phaLamAM rAta-divasa jeTaluM. AMtarUM hoya. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 126 muM [ 329 aitihAsika puruSane avatArI gaNuvyA. AryomAM phALe te dharmanA nAme ja phAve, tethI khoTA mArthIo halakA mAlavALA laI le che. halakA mAlavALA banAvaTI mAke ThokI de che. tevI rIte dharma Ane mAryo che. mAla upara mArka hoya che. tevI rIte dharma ane mAryo che. te kiMmatI thavAne lIdhe bIjAe. lagADavA mAMDyo. kRSNa, rAmacaMdra A badhA dunIyAdArInA etihAsika puruSa hatA, paNa e badhAnuM vRttAMta dharmanA nAme caDAvI devAyuM. eTale aitihAsikamAMthI avatArI puruSa gaNAvyA. tenI sAbItI zI? sIdhI. che. anuga dvArA sUtramAM jyAM AvazyakanA kiyAnA bheda cAlyA che, tyAM traNa Avazyaka-eka lakika, bIje lokottara, trIje kupravacana eTale mithyAtvI Avazyaka. lokettaramAM sAmAyaka-pratikramaNa, cha AvazyakamAM gaNAvyA. bIjI devI devatAnI pUjA te mithyAtva AvazyakamAM ane bhArata, rAmAyaNa sAMbhaLavuM te laukika AvazyakamAM gaNAvyuM. te vakhata deva tarIke Aropa karyo hate. dharma tarIke Aropa karyo hate te kupravacanane bhArata, rAmAyaNamAM nAkhavA paData. bhArata-rAmAyaNane laukikamAM nAkhyA, kAraNa-temane ItihAsamAM nAkhyA, atyAre amuka amukane. aMge, dezane aMge heya te dharmamAM nAMkhI de. aitihAsika puruSane avatArI puruSamAM nAkhavA paDe che. A dharmane mArko lAgyA vagara kaI Adara pAmI zakatuM nathI. te aitihAsika puruSanI upara avatArInI. chApa zA mATe nAkhI? AmAM je kaMI paNa gaNatarI heya, kaMI paNa pUjyabhAva hoya te tenuM kaMIka dharmanI chApathI cAle che. te te etihAsiko upara avatArI puruSa tarIke chApa lagADavI paDe che. temAM dharmanI. chApa lagADI te paNa kahevAya dharma. Atma kalyANanI daSTithI thanAre kahevAya dharma, dharma bane paNa Atma kalyANanI dRSTithI tenA mArgane AdaravAne je dharma tarIke oLakhIzuM, te gAya, bheMsanA dudha je. pAramArthika dharma ane avatArI puruSe upara je chApa lagADI temAM dharmapaNuM sthApyuM, te AMkaDA ane thorIyAnA dudha je kahevA pUrata dharma. aitihAsika puruSanI mAnyatA tatkALa ane pachInA kALamAM ekalA yoddhAmAM, paNa avatArI puruSa tarIke mAnyatA thAya te sarvakALane. 42 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI mATe cAlu rahe. teTalA mATe kRSNane aMge Izvara avatAra heta te jarAsaMghathI DarIne janmabhUmi choDIne seraThamAM zuM karavA AvavuM paDayuM? kasanA bhayathI gokuLamAM kema ucharavuM paDayuM? khuda pote Izvara tene kaMsane bhaya, tene gokuLamAM saMtAvuM, A zuM? lIlA zAthI mAnI? avatArI mAnI tethI. ItihAsa mAnya hatuM te lIlAnI jarUra na hatI. aitihAsikamAM baMne thAya. dhammA khAvAnuM. tAravAnuM ane cAle, paNa IzvarI puruSamAM pappA khAvAnA hoya nahIM, tethI lIlAnA paDadA nAkhavA paDyA. sArA zrImaMtane chokaro bhAgyazALI thavAnuM hoya to putranA lakSaNa pAraNAmAMthI jaNAya, jene avatArI mAne tenI lIlA kevI hovI joie? tame te lIlA evI mAnI che ke-vagara vicAryuM banAve pitAthI bane ane IzvaranA nAme DhALe che. niyAyike kArikAvalI muktAvalI temAM maMgalAcaraNa karatAM- nUtana jaladhara rucaye, gopavadhUTIdukula caurAya / tasme kRSNAya namaH. saMsAra-mahI ruhasya bIjAya / / navA varasAdanI jevI che kAti jemanI, paNa jovAchUTIdu vAya govALIyAnI juvAna strIonA khuda paheravAnA ja lugaDAM tenI cerI karanArA, A paNa kaI vakhata? je vakhata taLAvamAM nAI rahI che te vakhata, dunIyAmAM bAI pesAba karavA maryAdA jALavIne bese, kadAca utAvaLa thaI te zANe AdamI ADuM juve, te pachI govALanI strI gopI nAI rahI che, nagna nAI rahI che, te jaga para javuM vyAjabI nathI. jaI caDyA te mAlama paDayuM te ubhuM rahevAya kema? enA lugaDAM laI levA, te laI jaI jhADa para caDI javuM, pachI vAMsaLI vagADI jAherAta karavI. pilI bicArI nAIne adha pANImAM ubhI rahIne vastra mAMge che, have e bahAra Ave te ApuM. je e uttama rithatie tapAse te AmAM kayuM sArUM? niyAyike tenAM gIta gAya. "uThe re murAri koNa cAraze cIra" savAranA prabhAtIyA gAya che. A badhI paMcAta avatArI puruSa mAne temAM je aitihAsika puruSa mAne te temAM navAI nathI. pahelI ane pAchalI jIMdagImAM aitihAsika puruSamAM vAMdho nathI, paNa jagatamAM AryakSetrane bhAga etihAsIka puruSane nAme mAne nahIM, ava Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 126 muM [ 331 tArI puruSa tarIke haMmezAM mAnyatA kare. aitihAsika puruSe upara AvatArI puruSa mAnavAne hamaNAM prayatna thaye hatA, tenI chApa maLI nathI. kevaLa aitihAsika puruSa upara avatArInI chApa mAravI paDe. apakRtya upara dharmanI chApa mAravI paDe, tenuM kAraNa AyaMkSetra dharmanI pAchaLa gAMDuM che, te uparathI dUdha mATe kahyuM hatuM ke-gAya, bheMsa, bakarInuM dUdha tharIyA, AMkaDA, kharasaNanuM paNa dUdha. leke dUdha zabdathI bharamAya. vyaktinA nAmane dharma zAzvata na hoya, ahIM AryakSetramAM tIrthakara mahArAje dhamanI utpatti karI, te utpatti thayA pachI dharmanI kimata deva, dAnava, manuSyamAM badhAmAM eka sarakhI cAlI. te dekhI pitAne ghera dharmane mArko taiyAra karyo. jinezvara mahArAje dharmane mArko lagAvyo che. temaNe Atma kalyANanA rastAmAM rAkhyo che. pite pitApaNuM na rAkhyuM. RSabhadharma, mahAvIra dharma ema kahetAM vAMdho Avato hato? zA mATe jainadharma kahyo? varSamAna dharma kema na kahyo? pAzvadharma vigere potAnA nAma kema na joDyA? jainadharma zA mATe kahyuM? pite paNa e mAMhele eka aMza che. bIjAe viSNuthI zarU thayo eTale vaiSNava, zIvathI zarU thaye eTale zaiva, mahamadathI zarU thaele mahamadI, krAISTathI zarU thaye te kIzciyana. eka eka vyaktie pote mArelA mArkavALA dharma. e mAke upADI lIdhe. emane pUchIe ke, viSNu pahelA kaye dharma? mahamada pahelAM temanA bApadAdAne karyo dhama? vaiSNava pahelAM viSNu na hatA tema kahevAya nahIM. ApaNe vAMdho nathI. ApaNe vIra dharma rAkhIe te e savAla rahene? ApaNe rAga-dveSane jItanArA je koI hoya tene dharma, mahAvIra, pArzvanAtha yAvat RSabhadevajI athavA gaI covIsI ke AvatI vIsI nAne dharma heya. vyaktimAM game te hoya paNa jAtimAM "subhaTa sattAdhIza" A vAkyane vAMdho nahIM Ave, paNa phalANo sattAdhIza e. vyakti dareka kALe haze-ema nahIM bane. vyaktidharma, jainadharma, jAtidharma ke guNadharma kahe. bIjA badhA vyaktidharma che. vyaktidharma zAzvata heya ja nahiM. zAzvata kriyA dharma ke jAtidharma heya. jainatva hoya tyAM te dharma che. zAzvate koI dharma hoya te sarvakALane sthAyI heya, Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 332 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNa te te kevaLa jainadharma ja banI zakaze. vedane mAyAvAda ane asat dharma pate ja gaNela che. vedane mAnanAra be prakAranA che. keTalAka kahe che ke-keIe banAvyo nathI. banAvanAra, mAnanAra agni, vAyu ane ravithI uddhAra karyo. trIjI vAta e ke vedadharma zAzvata hoya te IzvarI mAnyatA keTalI che? vedanA hisAbe mAyAvAda che. jyAre mAyAvAda che, te badhI vastu asata che. bhalA! veda sat ke asat ? kahe asat . pote potAne mAMthI asata kahe che. have vedAMtamAM pitAnuM asat paNuM vaidIke Izvara vastu ja mAnatA nathI. tevarAvate jass 7 sarvajJa jevo koI deva ja nathI. cAra veda tarIke vibhAga vyAsajIe karyA. temaNe syAdavAdanuM khaMDana karyuM. te vakhate syAdavAda jabarajasta mata hatA to temanuM khaMDana karavuM paDayuM, te june kayAM rahyo ? kahevAnuM tava ke AryakSetramAM dharma zabda Dhola vagADIne jAhera thaele che, paNa dharma dharma zabdamAM dUdha zabda chatAM jema dUdhamAM pharaka che, tema dharma zabdamAM pharaka che. te ahIM dharma zabdane mArko paDI gayA chatAM te benA svarUpamAM rAta divasane pharaka che. teTalA mATe haribhadrasUrijI vigerene kahevuM paDayuM ke sUpha yuddhayA rAze, dhama dharthi miH nareH bArIka buddhithI dharma jANa joIe. bArIka buddhi sAMbhaLanAranI paNa joIze. emAM kahI deze ke-ahIM kaMI sAMbhaLIe chIe. tyAM pheraphAra sAMbhaLIe chIe. paNa nirNayanuM kAma tamArA magaja para rAkhavuM paDaze. anyathA be bArIkIthI nahi jANe te te tamArI buddhi dharmanI haze, paNa dharmane ja nAza thaze. dharmanI chApa darekane levI paDe che. vAmamAga sarakhAe anAcAra pravartAvyo chatAM nAma dharma dharAvyuM. bhavavimocaka-duHkhI ne mArI nAkhavA. je je dukhI hoya tene mArI nAkhavA, te dharma thAya. ane mArI nAkhavAmAM paNa dharma. kahevAnuM ke anAcArane paNa dharma, hiMsAne paNa dharmanI chApa, paNa dharma cIja vicArI nathI. dharma e sadAcAramaya, dayAmaya ke anAcAramaya ke hiMsAmaya? cAhe te rUpe dharma hoya paNa dharmanI kiMmata gaNAI che, Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 126 muM [ 333 mATe dharmanI chApa lagAvI devI. tethI anAe, hiMsakee pitAnI pravRttine dharmanI chApa lagADI dIdhI. A paNa dharmane mahimA che. je dharmanI ATalI kiMmata hatuM te anAcAra upara dharmanI chApa mAravA jate nahi. yajJavALAne yajJanI aMdara je homa karIne je jIva mAravA te mAryA kahevAya nahi. pite ja brahmAe A badhA jAnavarone yajJane mATe banAvyA che. yajJa e ja A badhAnI vRddhi mATe che, mATe temane mAryA gaNAya nahIM. have e uparathI nIkaLato baMgAthe le. ahiMsAnuM eka chatrI rAjya che. yajJamAM hiMsA karanArane hiMsA kahIne hiMsA kahI zakAya nahiM, yajJamAM mArIe te paNa hiMsA na kahevAya. hiMsA karavA chatAM, hiMsAne sArI gaNavA chatAM ahiMsAnA jhaMDA nIce temane AvavuM paDayuM. yajJamAM vadhu ne vadha na gaNave, nahIMtara e kahevAnI jarUra rahetA nahiM. ahiMsAnI talavAra AgaLa keIthI sAmuM thavAtuM na hatuM. ahiM. sAne DaMko jabarajasta hato ke tenI sAmA thavAnI tAkAta keInI hatI nahiM. ahiMsAne mAryo eTale jabarajasta hatuM ke darekane te kabUla karI cAlavuM paDatuM. tethI dharma e kiMmatI che ke-darekane tenI chApa levI paDe che. keTalAka sAcI chApa bhe, keTalAka khoTI , paNa ophIsanuM jora evuM che ke, cArane, luMTArUne, dagalabAjane paNa jenI chApa levI paDe. tene kArobAra dhIkate na hoya te pelAne chApa levAnI kaMI paNa jarUra na paData. AryomAM dharmanI ophIsa dhIkatI che. jenI chApa darekane levI paDe che. anAcAra upara dharmanI chApa levI paDI. AryomAM devAdi traNane DaMko je jinezvare vagADyo che, te evo kiMmatI jarUrI che ke jethI karIne bIjAo ulaTA hoya chatAM chApa devanI marAvavI paDI. lIlA kare, jAdavakuLanA bALaka bane, chatAM gurUpaNanI chA5 levI paDe. anAcAra hiMsaka cora bane, chatAM chApa dharmanI marAve. AthI AryakSetramAM devAdi traNanA sIkakA evA pracalita thayA che ke, e sIkkA vagara cAlatuM nathI. jyAre jUThA mA zarU thAya tyAre sAcA mArkavALAne gharAkane sAvaceta karavA paDe, mATe khAtrI karIne mAla leje, tevI rIte zAstrakArone potAnI ophIsathI orDara kADha paDyo kedeva, guru, dharmanI parIkSA karIne leje. je amArI beTI chApa dekhI Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNa mAla leze te banne gunegAra che. ahIM zAsana ophisathI khoTA devA die pitA upara devAdinI chApa lagADelI che, te tapAsIne leje. emAM ThagAze te tame pote ja jokhamadAra che. jeo beTA mAkathI mAla vece che, mAla laI khuza thAya che, amArA mAke gaNe pachI durgati javAnuM thAya temAM tenAM kamane vAMka che. A vAtathI artha mAtramAM dharmane sIko te joIe che, paNa te banAvaTI bahu thavA mAMDyo che.. chApa vadhAre kiMmatanI, mAla ochI kiMmatane, tyAM banAvaTI thavAne vakhata che, paNa jyAM AgaLa dasa rUpIAnI cAMdI tene rUpIAnI jago para calAve te banAvaTI karavA koI nahIM Ave. haMmezAM ochI lAgeTa ne vadhAre kiMmata, tyAM ja banAvaTI thavAne saMbhava che. A devAdimAM lAgeTa ochI che ne kiMmata vadhAre che, mATe bIjAo banAvaTI kare che. prayatna kare AtmAe ane pujAya kalpanA ka sudhI. tIrthakara traNa bhava sudhI, mahenata traNa bhava, mahenatane pUjAvAnuM AkhI corAzI sudhI. daza koDAkoDa sAgaropama vadhAre 33 sAgaropama adhika. keDa pUravanI mahenata gaNIe, be keDa pUravanI mahenata karavI ne temAM A covIzImAM 10 kalAkeDI sAgarepama-karoDa sAgaropama sudhI nAmanA maLe te mAla karatAM kiMmata keTalI vadhAre thaI? te AtmAnI mahenatanuM aMtara muhanuM phaLa keTaluM? have AtmAnI sthitimAM Ave. eka aMtaramuhUrta mahenata kSepaka-- zreNino kALa tenuM phaLa yAvaccadra dIvAkara. mAla thaDe ne kiMmata ghaNI.. evI rIte gurune aMge pitAnA gharabAra choDavA temAM je matalaba te kaI baMdha thaI? eke nahiM. gRhastha gharamAM rahe che te sAdhu paNa gharamAM ja rahe che. sAdhuo paNa tamArI mAphaka khorAka le che. phakta eka ja vastune bhega. viSayavAsanA eka bhAga le che. khAvA, pIvA, paheravA-oDha-. vAne te bhoga che ja nahiM. eka viSayane bhega Ape teTalAmAM dunIyAmAM pUjAya ane durgatinuM nAma nIkaLI jAya. sarva jJAna-darzana pAme, teTalAmAM vAra lAge te devaloka te pAme. jaghanyamAM jaghanya-aMtamuhUrta bhAva stava Ave te mokSa pAme. eka divasanA zuddha mane dIkSA lIdhI hoya, je mokSa na pAme te vaimAnika te jarUra thAya. eTale papamanI Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 126muM [ 335 sthiti-asakhyAta kADAkADa varSI vaimAnika devatApaNuM. eka divasamAM maLe, e ghaDImAM dharmane aMge vicArIe. eka vakhata mAgelI mahenata vagara meLavelI, mAe ApelI khIra te ApIe temAM devatAI navANuM peTI maLe. have mAla oche ne ki'mata vadhArenI chApa tA evA sIkkAne banAvaTI ubhA karavA kANu taiyAra na thAya? deva, guru, dharmAMpaNuM e ochI ki mate mAMghA sIkkA che, tethI jUThA sIkkA lagAve. kalAInA kaDakA upara cAMdInA sIkko mAre tA? mULamAM dhama evA hatA ke thADI mahenate paNa AtmAnuM kalyANa thAya. teveA heAvAthI tUTI chApa khaDI karI ane anAcAra upara dharmanI chApa mArI, tethI kudevA devA tarIke jAhera thayA. anya devAne jinezvaranuM nATaka karatAM paNa nathI AvaDatuM. eka nATakIyeA nATaka kare, temAM mahArANA pratApanA veSa pahere, mevADI Dresa paheravA paDe. tene khale yuropanI heTa paherIne Ave to ! veSa bhajavanAre paNa veSathI paNu anukaraNa karavuM joie. tA he bhagavAna! * khIjA dhruva kahevaDAvavA lAgyA tA devanA veSa tA lAvavA hatA. zarIra palya'kAsane te paNa DhIluM e dRSTi nAsIkA upara sthira, A traNa ja vAta. ATalI vAta paNa A khIjAe zAsananA mAlIka banavA beThA che, ATalI tArI mudrA ne veSa paNa na zIkhyA. jayAM mevADI Dresa nathI karI zakatA, te mahArANA pratApanuM bIjI zuM anukaraNa karaze ? tevI rIte ahIM A mudrA paNa dhArI zakatA nathI teA guNA teA dhAre ja kayAMthI? AthI devanI chApa paNa kevI kheATI lIdhI che, te deva tarIke mahAra Ave tenI vale zI? je sAvadyanA tyAga, viSayAdinA tyAga dravyathI paNa rAkhe nahiM ane gurupaNAnI chApa enuM zuM thAya? jeTaluM abhaye mudrAmAM karatA hatA, AraMbha parigrahAdinA tyAga, dunIyAdArInA tyAga, eTalI chApa mAtra paNa je na dhare ane gurupaNuM dharAve. evI rIte dhane aMge jyAM dayA, vivekAdine sthAna na hoya tevAne dharmanI chApa mAre, sIkkA tarapha leAkeA lalacAyA che, te kathIra upara kreDanA sIkko marAyA. tyAre vahIvaTa karanAra vepArIe sAvaceta thavuM joIe. sIkkA upara jAya -ne vastu upara na jAya teA khIjo bevakuph kANu ? mATe pahelAM dha Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNI cIja samaje. AtmAmAM raheluM samyagadarzanAdi e ja dharma, AtmAnI mAlikInuM-kabajAnuM enA sadupayegAdi kema thAya e bAbatanuM dhyAna haju AvyuM nathI. darakAra kiMmata ubhI kare che. mATe dharmanI kiMmatamAM AgaLa kahI gayA te uparathI mAla cheDe, udyama utkRSTamAM utkRSTa-keDa pUrava, jaghanyamAM aMtamuhUrtA, phaLa sarva kALanuM. e sarva kALanuM phaLa lokottara daSTie vicAravuM. anaMta sukha, vaya, jJAna, darzana e phaLa. kema gaNavuM? e phaLa tarIke gaNatarI thaze tyAre tenA kAraNabhUta dharmanI. kiMmata thaze. dharmane bhoga Ape che tene badale keTalA maLe che? dunIyAdArInI sthitie badalo maLe te laukika phaLa, Atmika sthitie. phaLa maLe te lokottara phaLa. A be vicAraze eTale dharmanI kiMmata, mAlama paDaze, tyAre ja kALA mahelanA zrAvako pitAmAM ochAza kema gaNe che, tethI pitAnI niMdA karI adhama gaNAve che-e samajaze. eTale dharmanA bheda vigere samajAze. te kevI rIte tenuM svarUpa agre vartamAna. pravacana 1ra7 muM. Ase vadI 8 zanivAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke- dharmanI. karaNa prApta thavI e muzkela nathI. cAhe te samyakatvanI, deza viratinI ke sarvaviratinI karaNI le. te karaNI prApta thavI muzkela nathI. kAraNa jIva anaMtA pudagala parAvartathI rakhaDyA kare che, tethI e kayA kayA saMjogomAM na Ave ? amuka saMjogomAM jIva Ave nahiM ema kahI zakIe nahiM. "vA kAru nathi " evuM koI jAti ke kULa nathI. ke jemAM athavA te cauda rAjalaka je asaMkhyAtA koDAkeDa jojana thAya eTale eka rAjaloka, evA cauda rAjalakamAM vALane agrabhAga tene paNa eka khUNe AvuM bArIka paNa sthAna A jIve janma-maraNa. sivAyanuM bAkI melyuM nathI. bAra bhAvanAmAM lakasvabhAva nAmanI bhAvanA. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 127 muM [ 337 = che temAM phakta cauda rAjalokanuM svarUpa vicAravAnuM te zuM? AmAM vicAravAnuM e ke-cauda rAjalokamAM vALanA agra bhAga jeTale-khuNA jeTalA kaI bhAga bAkI nathI. zA mATe ? "kastha kAyA bA sarave navA anaMtazo" jyAM anaMtI vakhata e che janma pAmyA na hoya ane maryA na hoya, A vAta nakkI karI ke dareka jIva dareka saMjogomAM anaMtI vakhata AvI gaye, jyAre dareka jIva dareka saMjogamAM AvI gaye, te. jIvane svabhAva che ke saMgane anusare. zikSaNa ane satsaMga bemAM agrapada kone ApavuM? vANIyAnuM bacu janyuM hoya tene cAra varasa vAgharIne tyAM rAkho te tenI Teva Ave. are vAgharInA janmelA chokarAne tamAre tyAM rAkho, are anya jAtinA nokaro tamArA paricayamAM Ave che, pachI phalANuM nahi khAvuM-pIvuM tema kare che. enA kULamAM ja thaele tene bhAI tema nathI karatA, saMjoga ja nathI. AthI ApaNe A vastu jagatathI nakakI karI che ke jIva saMjoga para ja AdhAra rAkhe che. je temAM UMDA utarIe te siddhAMta kare paDaze ke-sarvanI upara saMga saMsakAra mATe che. barobara sAcI vastunI dalIlathI sAbIta kare che. tene lagIra kharAba sebatamAM cha mahinA rAkho, AmAM kAraNa kayuM? enuM bhaNatara, yukti cAlI gaI nathI, badhuM taiyAra che. dAkhalA vigerenI zakti che chatAM saMyegane AdhIna vartana thAya che. te have mAnavAne sabaLa kAraNa maLaze ke-jagatamAM lAkha skule che, karoDe mAstare, pustaka che. ekamAM anIti karavI" ema lakhyuM nathI ke koI mAstare zIkhavI nathI. te zIkhavavA mATe ekeya nizALa nathI, te jagatamAM anIti kema rahI? eka ja kAraNa ke-e lAkha pustakaskule-mAstare e badhAnI zikhAmaNa saMyoganI AgaLa pANI bharI gaI. A vAta dhyAnamAM lezo eTale zikSaNane agrapada devuM ke satsaMgane ? agrapada kene devuM? AjakAla jenazALA jaga jago para khule che, pahelAM eka paDikamaNuM karavuM hoya te karanArane khALavo paDato. atyAre uparAuparI maLe, AdazA. ATaluM jainazALA dvArAe zIkSaNa vadhyuM paNa temAM UMDANamAM gera phAyado mATe che. zIkSaNa devAvALA e vartanamAM mIMDAvALA che. vidyArthIo zIkhyA Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI kharA paNa joDe peluM paNa zIkhyA. mAstara nava vAge rAte bhaNAve. pagamAM bUTa, moMmAM bIDI, chokaro IriyAvahI zIkhe, paNa vagara zIkhavyuM che vastu zIkhI jAya. jeDA paheryA hoya te pustaka hAthamAM rAkhavAmAM aDacaNa nathI. evI rIte avirati pAse athavA vartananuM mIMDuM hoya tevA pAse chokarA sUtra zIkhe ane joDe A paNa zIkhe. sUtra mahenata karI zIkhavAnA, jeDA paheravAnA, bIDI pheMkavAnI, vagara mahenate sUtramAM parIkSA levAnI, AmAM levI paDatI nathI. zIkSaNa vadhyuM chatAM pariNati vadhavI joIe te vadhatI nathI. te jage para ekAsaNA karanAra hoya, ghatI hoya te asara kaI thAya? tethI dekhIe chIe ke jyAM vrata pacca khANa tyAga vairAgavALA zikSaka heya te jago para bhaNavA janAra che vartanamAM sudhare che. mahArAje bhUrakI nAkhI ema bele che paNa kaI bhUrakI ? pote sArA vartanamAM rahe te ja bhUrakI. mAstaranI bhUrakI jeDA paheravA, bIDI pIvI, sAdhunI bhUrakI tyAga vairAgyamAM pite rahe tethI bIjAne asara thAya te ja bhUrakI. rastAmAM sAdhu dekho to dekhIne tyAga Ave ke kaMdoInI dukAna yAda Ave? te bhUrakI che ke nahi? vAsakSepa e bhUrakI nathI, athavA bhUrakIne DAbhaDo nathI, paNa tene tyAga eja bhUrakI. sadAcAravALAne tyAM paMdara dahADA jAva te te vakhata tamane kaI asara thAya che? huM nathI karI zakate, e uttama sadAcArI che, te e bhUrakI paDI kema? sajajanI bhUrakI dekhAvamAM taiyAra che, tene bahA. rathI lAvavI paDatI nathI. sajajanI batamAM AvanAra bhaNavA karatAM saMskAra uttama le. evAnI batavALo bhaNe paNa saMskAra uttama laI zake nahiM. aMgrejI keLavaNuM copaDImAM kaI jage para nathI lakhyuM kemAbApanI darakAra karaze nahiM. chatAM traNa copaDImAM te mAbApane goThe tema kahetA vAra na kare. traNa copaDImAM kayA pAThamAM beThe ema lakhyuM che? kayAMthI AvyuM ? mAstara pAsethI, joDenA vidyArthI pAsethI. cepaDI. mAMthI nathI AvyuM. saMsarga keTale jabarajasta cIja che? vairAgya ane rAga be sAthe na rahI zake sAdhue saMsarga uttama khoLa. pAsaththA kuzIlIyA sAthe sAdhue na rahevuM. jemaNe bAyaDI, chokarA, kuTuMba badhAne choDI dIdhA eTaluM ja Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 127 muM [ 339 nahiM paNa pitAnA kalyANa khAtara kuTuMbane rovaDAvyA, ene kalyANanI keTalI darakAra hovI joIe ? je sAdhue kalyANa khAtara mAbApa, bAyaDI chokarAne revaDAvyA te eka ja vicArIne ke e rUve te svArthanI khAtara, teTalA khAtara mArA paramArthane ja karUM e pAlave nahiM. ene paramArtha keTale vasele he joIe ? e tamArI mAphaka rAgavALo ja hatuM, e mAbApa vigerene ukaraDe melavA taiyAra na hato, rAga vagarano na hatA. tyAre e rAgane kADhI nAkhyA. zA mATe kAlyo ? eka ja nizcaya thayA ke vairAgya ane rAga bene sAthe nahIM bane kAM te vairAga rahe ke rAga rahe. bemAMthI vairAgya kIMmata mAlama paDyo tyAre rAgane bhega Ape. vairAgya TakAvavA mATe rAga ja kare. AthI dunIyAdArIne rAga vairAgya khAtara jato karyo. A manuSya pAsasthA, usattA, kusIlIyA, kharAbanI batamAM jAya to pariNAma kharAba Ave. eTalA mATe kahevuM paDyuM ke rastAmAM, jaMgalamAM cera maLe, cAra pitAnuM jora ajamAvavAmAM bAkI na rAkhe, zaheramAM sAme maLe te kaMI kare nahiM, paNa jaMgalamAM maLelA cere e sarvathA prakAre bhayaMkara hoya. evI rIte tame paNa sAdhu mATe mokSanA musAphara che. musApharoe cArothI sAvaceta rahevuM. tame paNa mekSanA musAphara he to tamAre paNa e cothI sAvaceta rahevuM. coro dhana-mAla laI jAya. tamArA AtmAnA guNane coro laI zakatA nathI. paNa A halakA vartanavALA e te tamArA AtmAnA guNe laI levAvALA che. temAM paNa haju cAra eTalA sArA ke mAla laI pite te rAkhe che. tamAruM dhana laI pitAne ghera rAkhe, paNa A te evA cera ke na pIuM paNa DhaLI daUM. kharAba vartanavALA kuzIlIyA mokSamArganA cora, te na pIuM paNa DhALI daUM sAcA cora jevA thAva te sArI vAta che. pAsasthA usannA pite levAnA nahIM, paNa pite kharAba vartanavALA ane bIjAne paNa kharAba vartanamAM mUke. tethI temanI sAthe trividha saMsarga cheDI de. saMga nahIM temAM pharaka paDe che. saMga haMmezanI sobata-saMsarga eTale aDavuM. pAsaththA usannA kuzIlIyA sAthe aDavAnuM paNa karIza nahi. bAyaDI, chekarA, mAbApa vigerene revaDAvIne lIdhe virAgya paNa kharAba sabata thAya te TakI zake nahiM. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI A vicAro te sAdhune aMge, skUlane aMge anItine nAza nathI thaye paNa vadhI gayela che. zikSaNa, dalIlo ane dAkhalAo e badhAnA jJAna karatAM eka saMsarga jabarajasta kAma kare che. tethI zrAvakane paNa kharAba pADozamAM na rahevuM tene khulAso thaze. sAdhunI A dazA te tame kharAba sobatamAM kayAM sudhI sanmArge rahevAnA ? jeo je TukaDImAM besavAvALA thayA teo te TukaDImAM rahyA. zuddhamArganA khapI upAzrayanA AgevAno jevI ToLImAM besanArA thayA tevA ja bahAra paDyA te kone pratApa ? zuM temaNe zAstro sAMbhaLyA nathI, satparUne samAgama karyo nathI? vigere karyuM che chatAM e TeLImAM bhalyA eTale A uparathI jene varAgya thaye heya tene vairAgya ApatA vAra lagADavI tema kahenAre vicAravuM ke rAgInA ToLAmAM rahe tenuM pariNAma zuM Ave? saMsarga karyo? e tyAgImAM saMskAravALAne tyAganA saMskAra Take evI ToLI ubhI karI ? jyAM enA svamamAM paNa kharAba vicAra AvavAne vakhata na maLe. tame anAcAromAM parIkSA karavA mAge che, e gaTaranA anAcAra-durAcAranA dekhavA mAtrathI-vicAra mAtrathI keTalA anartha thAya che te vicAryuM? jhera khAIne AyuSyanI parIkSA na karAya tame nazIbathI cha cho, AyuSya karma che tethI ja che ne? bhale ! jhera khAIne parIkSA karI ? mAruM AyuSya che ke nahiM? tenI parIkSA keI divasa karI ? daSTAMta avaLuM na leze ke mahArAje jhera khAvAnuM kahyuM? tame parANe jIvADyA jIvatA nathI, tamArA AukhAnA je re jIvo che, paNa tenuM jora zAmAM? jherathI, agnithI, pANIthI dUra rahevAmAM. ethI dUra rahuM ne bacuM temAM AukhAnuM jora gaNyuM che. nahIMtara AukhAnI parIkSA karI ? jheranI, agninI, pANInI e parIkSA karI AukhAnuM prabaLapaNuM jANavA koI mAgatuM nathI ? tethI jheranA pArakhA hoya? tema bolo che. keI jhera khAI gayene bacI gaye to AukhuM jhabarUM. agni-pANImAM paDaye ne bacI gaye te AukhuM jhabarU kahevA taiyAra paNa ApaNI parIkSA karavA taiyAra che ? jaMbusvAmI sthULabhadra strIomAM rahyA, niSkalaMka nikalyA, tethI tenI parIkSAmAM utaravA ame Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 127 muM [ 341 taiyAra nathI. jabarApaNuM pANImAM DUbI nikaLe tyAM, agnithI bacI gaye te jabare kahIe chIe. have jakharApaNuM karavuM che? nA AvelI Apatti TaLI jAya. temAM jabarApaNuM. TaLI jAya temAM aDacaNa nathI paNa Apattine netaruM devA keI samaju taiyAra nathI. evI rIte virAgya pAmele rAgavALAmAM rahe te parIkSA karUM chuM ema kahenAra mUrkha zIromaNuM che. deze ane guNe saMsargathI thAya che. "raMga roSaTLA mavati' deze paNa sobatathI thAya che ane guNo paNa sobatane lIdhe thAya che. A pramANe jIva kayA saMsargamAM AvyuM nathI? anaMtI vakhata samakatavALAnA saMsargamAM AvyA che. deza-sarvaviratinA saMsargamAM Avyo che. te vakhata eja zarU thayuM ke tethI samyakatvanI deza-sarvaviratinI karaNI zarU thaI. tyAre ja pahelA vaheluM kahyuM che ke-dhamanI karaNI prApta thavI sahelI che, e muzakela nathI. kAraNa A jIvane rakhaDavAne dhaMdhe che, rakhaDatA rakhaDatA anaMtI vakhata samyakatvI deza-sarvavirativALAnA saMsargamAM A jIva AvI ja jAya, tethI saMsargathI guNadoSa thAya che ja, nahiMtara te Take ja nahiM, jugArInI ToLImAM rahele jugAra zIkhe ja, na zIkhe te tyAM rahI zake ja nahiM. tevI rIte je anaMtI vakhata ApaNane saMsarga mA te kAM te saMsarga choDavo paDe, kAM te samyakatvanI deza-sarvaviratinI karaNI karavI paDe. dudhapAkamAM kaDacha hajAra vakhata phare che paNa kIDI jeTale paNa svAda kaDacho letuM nathI. saMsargathI kiyA AvI jAya paNa DahApaNa AvatuM nathI. akkala e saMsargathI AvatI nathI, te pachI pariNAma vastu kayAMthI Ave ? mATe ja dharmanI karaNa A jIvane muzakela na hatI, te anaMtI vakhata maLI che-karI che paNa badhI saMsarganA pratApe, paNa saMsargathI pariNAmanI suMdaratA AvatI nathI. dhama karavA chatAM pariNAmanI suMdaratA kema nathI AvatI? pariNAmanI suMdaratA saMsargathI na Ave te AtmAnA guNe saMsagathI Ave ja zAnA? e saMsargathI thatI kriyAmAM pariNAmo AtmAne karmabaMdhana karAvanAra hatA. dharmInA saMsargathI dharma karavA taiyAra, tema dunIyAnA saMsargathI viSayo tarapha mana derAI jAya che. kriyA tamArI Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI paNa pariNAma dunIyAnA-saMsAranA sukha mATe anaMtI vakhata thayA. riddhi, samRddhi, kuTuMba badhuM maLe, te dunIyA taraphathI saMskAra che. tethI anatI vakhata karaNI karI paNa pariNAma dunIyAnA sukhanA rAkhI karaNI karI. e karaNa kAma zuM kare ? joDe ghaUMvALe khetara kheDate hatA, teNe vAvavAnA ghaUM vAvyA. ApaNe vAgye bAvaTe, ApaNe zuM uge? ApaNe karaNI karI paNa pariNAma pigalika vAvyA. e pariNAme vAvelA ghaNA phAlyA kulyA che. varasAda varase ne jamIna sArI hoya temAM je vAva te hajAragaNuM thAya. AtmA rUpI khetaramAM A samyakatva deza-sarvaviratinI karaNI rUpI haLa kheDyuM. ne varasAda varasyA paNa temAM phaLa, padagalika sukho, nava yaka sudhI gayA te pagalika sukha kaI dazAnuM? sAmAnya jagatanI apekSAe uMcAmAM ucuM paugalika sukha caiveyakamAM ja che. AthI gharma karanAro padagalika sukhane aMge dharma kare te lAkhe guNuM sukha meLave che. te paugalika IcchAe dharma kare-ema nathI. kahetA. te zAstrakAra e nahi kahe ke-digalika IcchAe dharma karo. je tema kahe to zAstrakAramAM mahAvrata rahe nahiM. te kema na rahe? mahAvratadhArInuM kAma hiMsAdi pAMcane trividhe. vosirAvavAne upadeza Apa. jyAre zAstrakAronuM mahAvrata vividha sarAvavAnuM ne upadeza ApavAnuM te A meLavavA mATe dharma kara. bAyaDI, dhana, kuTuMba sukha meLavavA mATe dharma kara, te e upadeza denArane tenI anumodanA thaI ke nahi? je pelAe dharma karI dhanAdi meLavyA te badhAmAM mahAvratavALAnI anumodanA thaI ke nahiM ? je anumodanA thaI te mahAvrata bhAMgyuM. pote na karyuM te seMkaDane karAvyuM, pite dukAna mAMDI vepAra karyo hoya te pite karanAramAM rahe. ahIM hajArone karAvyuM. mahAvratadhArI dhanane kuTuMba-kabIlA, ghara-bAra-hATane upadeza de te emanuM mahAvrata Take nahiM. phaLa batAvanAra zAstrakArene vrata-khaMDana thAya ke nahi? A sthiti te zAstrakAroe dharmanA phaLa tarIke devaleka vigere phaLa meLavyuM. te zAstrakArane mahAvrata khaMDanane deSa lAgyo ke nahi ? phaLa batAvanAra hovAthI. tame upadeza gho cho ke dharma dharma devakane denAra, dharmathI cakavartIpaNuM, dharmathI devatA paNuM-iMdrapaNuM te Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 127 muM [ 343 tamArAmAM ne amArAmAM pharaka karyo? vAsudeva rAjA vigere thavA mATe dharama kara, tame dharama kare to devatAdi phala thAya, temAM pharaka karyo ? be vAka vagara pharakanA lAgaze. paNa pahelAM dunIyAnuM daSTAMta dhyAnamAM ? chokarAne kahe ke pAsa thaze to InAma maLaze. eka InAma mATe tuM pAsa thA. A bemAM pharaka che ke nahiM? kahe ke pAsa thaIza te InAma maLaze te AgaLanA abhyAsanI lAIna khullI rahI. bIjAmAM AgaLa kaMI phaLa nathI. dharamanuM phaLa devakAdi kahenAre mekSa khullo rAkhe che ane devaloka mATe ATaluM dharma kara ema kahenAre mokSa baMdha karyo che. lAMbuM AyuSya mATe brahmacarya pALe. sArA saMsathAna mATe dharma pALe, brahmacaryathI A lAbha thAya te bIjA vAkayamAM mikSa khulluM che. pahelAnuM vAkaya mithyAtvanuM che. nakArathI zULI TaLe, sarpanI phulamALA thAya, paNa zULI TALavA mATe nakAra gaNa, kulanI mALA karavA mATe nokAra gaNu. upadezaka eka zabda cUke to kayAM jAya? ekano pApane Dhagalo baMdha karyo ne jagatano pApano Dhagalo ekaThe karyo. tethI usUtra bhASakane anaMta saMsAra. A ja kAraNathI usUtra vartana karanAre potAnuM bagADayuM, usUtra bhASaNa karanAre jagata paNa bagADayuM. evo upadeza na kare te sAdhu gaNAya nahIM. eka zabda cukavAnuM pariNAma kayAM Ave che? eja vAta ahIM dhyAnamAM le. A lekanAM sukha mATe dharma kara ema zAstrakAra nahIM kahe, paNa dharma karanArane A lekanA-paralekanA sukho maLe che-ema kaheze. haMmezAM e devane paramadeva tarIke mAne che. samakitIne mithyAvI kriyA hoya? amuka saMjogamAM AvI jAya ne zraddhAmAM rahyo thako jema sudarzana zeThanI strI sAmAyikAdi karanArI paNa sudarzanane mAthe kalaMka AvyuM te vakhata devatA mATe kAussagna karyo. te vakhate tene aMge karyuM temAM aMdarathI samaje che ke A raste javuM vyAjabI nathI, paNa saMjogane AdhIna hovAthI laI javuM paDe che, temAM mithyAtva nathI. saMlekhanAnA aticAra sAMbhaLyA che. rUDho A lokanI AzaMsA-dharmanA prabhAve zeTha zAhukAra, paralokamAM devatApaNuM, huM jIvuM-marUM A badhA AzaMsAnA dUSaNa gaNyA. dUSaNa cekasa tethI karavuM joIe tema nathI, ene Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNI mithyAtva kahevuM ke nahiM? e savAla che. jeTaluM ghasAya teTaluM kImatamAM ochuM thavAnuM. je tene mithyAtvamAM laI jaIe te vatemAM zuM rahevAnuM? dvArakAne dAha bacAvavA mATe AMbela karatAM, tethI mithyAtva kahI devuM? e mokSadAyaka tarIke aMtaHkaraNathI hamezA mAnatA, paNa kAma paDayuM mATe mAnI levAya, tethI mithyAtva na gaNAya. zrIpAlanI. A vAta (dvArakAnA dAhamAM bela) le che paNa zrIpALanA samAcAra pUche che tyAM nisahine bhaMga thAya che, te vAta lakSyamAM lIdhI. te dharma aMge keTalA sAvaceta hatA te vAta lakSyamAM letA nathI. dariyAmAM paDe che, te acAnaka baMdha tUTe che-paDe che, te vakhata nakAra AvA keTale muzkela? te kaI divasa bhaya vakhata keTalAe namo arihaMtA kahyuM, samyakatva hoya ane dravyakriyA hoya, lokika phaLanI IcchAvALI dravyakriyA heya te samyakatvavALAne dravyakriyAne vakhata ja Avaze nahi. prazna-ekanuM eka paMcamahAvratadhArInuM sAMbhaLe athavA garajInuM sAMbhale temAM pharaka zu? uttara-vyAkhyAnamAM pharaka nathI, brahmacarya mATe prayatna karavAnI vAta hoya temAM sArA lAMbA AyuSya mATe brahmacarya kare. eka brahma caryathI lAMbu sArU AyuSya maLaze A bemAM bheda na samaje tyAre nava greveyake A jIva pagalika IcchAthI gaye. mAtra ahIM anaMtara phaLanI vAta thaI. bhAI pigalika IcchAthI dharma karaNI karI chatAM kaMI valyuM nahIM. e vAta judI paDI, chatAM judI nathI. kAraNa je bAra mahinA sAdhupaNAnI kriyA karI heya ne 330 kaDAkoDa palyopama sukha Ape. pramata-apramattanA jekAvALuM cAritra, kALa karatI vakhata apramatta dazAmAM hoya. prazna-AvuM cAritra pAlyuM hoya ne be mahInA pachI choDI de te phaLa kAyama rahe ke nahi? uttara--ghAsanI gaMjI agnithI kAyama rahe kharI? tene kIyAnA phaLa maLavAnA e pidugalika daSTie. dharmanI kIMmata karIe te bAra mahine nAnI vastu che Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 127 muM [ 345 dharmanI dukSatAnuM phaLa. keTalAka e vicAramAM Ave ke, khAra mahinAmAM Ama karazuM, te upekSAmuddhi vagaranA mATe che. je dukSavALA che te durlakSa vakhate karama evA khAMdhyA ke krIthI te pAmavuM muzkela che. kevaLI mahArAja hoya ne temane AyuSya pUchIe tyAre 50 jaNAve te 49 se dIkSA levI-evA du yavALA cIkaNuM karama mAMdhe ke maLavAnuM hoya te paNa maLe nahi. eka ghAMcIne tyAMthI khAvA lATa laine jatA hatA, tene paisAanI zaMkA thavAthI te leATa mUkI gayA, tenA leATa ghAMcInA khaLada khAi gayA. khAvA Agye, AvA rAvA beThA, te pahelAM ghAMcI rAvA beThA. amArA khaLadanA hADakAM harAma thaI gayA tene rAUM chuM. AvA kubhaMDI dharama na kare tenI darakAra nathI, paNa kubha'DathI dhama du`bha kare tenI pa'cAta che. paulika dRSTie paNa dharmanI kiMmata karo, ahiM kiMmata para muddo che. anuttara sukha Ape che, te kADI ne cakravartInI RddhinI pharakatA mapAya evA che, paNa AnA AMtare mApI zakAya tevA nathI. kAraNa asaMkhyAtanI vAta che, temAM anaMtaguNAnI vAtA che. ahiM khAra mahinA, tyAM 330 kADAkAMDa palyApama. bAra mahinA paugalIka sukha cheDayuM te keTaluM cheADayuM tene hisAbe sarvArthasiddhanuM sukha keTaluM ? A badhI kiMmata dharmanI kriyAnI. e khadhI rItie vicAraze tyAre laukika dRSTie dharmanI kiMmata dhyAnamAM Avaze, tyAre leAkeAttara daSTie sAMbhaLatA Azcaya thaze nahiM. tyAre ja dhama karavAmAM pAchaLa paDeA che. temAM pazcAtApa thayA vagara raheze nahiM ane pelA zrAvakA kema pazcAtApa kare che te mAlama paDaze. te adhikAra agre vartamAna. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI pravacana 128 muM. Ase vadI 9 ravivAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa jaNAvI gayA ke agni e kASTAdika kelAne bALavAne svabhAva che, paNa jAjavalyamAna na thAya tyAM sudhI havAnI jarUra che. havA pote saLagatI nathI, saLagavuM e koyalAne svabhAva che, te padArthomAM agninuM TakavuM, vadhavuM thatAM chatAM paNa je pavanane sahakAra na hoya te agninuM zuM thAya? tevI ja rIte AtmAnA samyagadarzanAdi svabhAva che, pudgalanA nathI, chatAM bahAranI vastu sahakArI kAraNa bane, tema dharmane paNa bahAranI vastu kAraNa bane. te ja kAraNathI dazavaikAlikamAM jaNAvyuM che ke-vamo maMi mu"i dharma e ja utkRSTa maMgaLa paNa te kaI cIja haMtA raMzmo tavo pahelAM ahIM zayyabhavasUrie samyagadarzanAdi traNane dhama kema na kahyuM? dharma e utkaTu maMgala, gharma, cAritra, jJAna ane darzana e cIjane zayya. bhavasUrie na kahI, paNa ahiMsA saMjama tapa dharma kahyo. kharekhara A vastu khuda dhama rUpa nathI. ahiMsAdi kAraNa eka ja. ene khuda dharma mAnIe te siddhomAM ahiMsAdi nathI. kahe tyAre je A dharma batAvyo che te jema agnine pavana sahakAra kare che, te upara agninuM jora rahe che, tema AtmAnA sahakArI kAraNa banavAvALA hovAthI temane dharma gaNyo che. ahiMsA saMjama tapane dharma kahetAM cAritradharmane sahakAra lIdhe. - samyagadarzana, jJAna e bene sthAna ahIM ApyuM nathI. samyadarzana samyagucaraNane pUchaDe, samyagujJAna paNa samyagucAritrane pUchaDe che. samyagadarzana teja-jemAM ahiMsA, saMjama, tapa e traNanI kartavyatA rUMvADe rUMvADe bhAse, e traNane aMge mane ratha-cIvaTa traNane pAmelAnuM ja ahamAna, e traNa vagarane deveMdra-saudharma hoya, yAvata sarvAtha siddhane vitarAga prAyaHvitarAganA bhAI jemane 33 hajAra varase to AhAra, te paNa mAnasika mukhathI khAvA, pIvAnuM nathI. devatA manathI khAvAvALA. te paNa 33 hajAra varSe. eTaluM ja nahi, paNa Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 128 muM [ 347 jema kAussagga dhyAne pitAnuM zarIra amuka TAIma sthira rAkhe, tema 1dA sAgaropama eka paDakhAmAM nIkaLI jAya. 33 sAgaropama enA e ja AkAza pradezamAM rahevuM. e dazAnI sAthe koI nahIM Ave. devI, cAkara kazAnI apekSA vagaranA, tethI vItarAga prAyaH mAnIe chIe. evAne paNa samyagudaSTi gaNatarImAM gaNatuM nathI. namaskAra karavA lAyaka gaNatuM nathI. koI devatA Indra ayyataMdra greveyakanA iMdra yAvat anuttarane namaskAra lAyaka gaNe nahiM. ahiMsA saMjama tapamAM pravatela hoya, tene ja namaskAra lAyaka gaNe che. anuttara devo ane sUkSma ekendriyone ahiMsaka kema na gaNyA? anuttara vimAnanA devatA kayA asaMjamamAM pravaryA che? hiMsA na kare tethI hiMsA nathI, asaMjama na kare te saMjama nathI, khAya nahIM te tapa nathI, ahiMsA te ja ke hiMsAnA paccakkhANa karavA, hiMsAnA paccakhANa kare tenuM nAma ahiMsA. anuttaranA devatA bhale pravRtti na kare. tethI hiMsA na thAya te paNa te hiMsAnA paccakakhANavALA nathI. hiMsA na karavI tenuM nAma ahiMsA laIe te jagatamAM dayALu sUkSama ekendriya jIva, te kaIne mAratA nathI, eTaluM ja nahiM, paNa pitAnI hiMsAnuM pApa koInA mAthe javA detA nathI. pote koIthI maratA nathI e jIva kevA ? saheje hAtha calAvIe to ahIM paNa nigoda bharelI che. have ThAMsIne bharelI ApaNI kiyAthI haNAya kema nahiM? enAmAM tAkAta nathI tethI bIjA cha na haNAya, paNa ApaNAthI kema na haNAya? mATInA ghaDAmAM bhareluM pANI ghaDo baMdha karyo, varALa bahAra nIkaLI, ghaDAe varALane rodha karyo nahiM. davAne prakAza vacce kAca chatAM ajavALAnA pudgalane kAca kaI prakAre upaghAta kare che? ajavALuM kAcane upaghAta kare che? kAca ajavALuM paraspara upaghAta kaIne karatAM nathI. kAcamAM chidro hovAthI temAMthI te che cAlyA jAya che, te sUkSama haNAya zI rIte? sUkama jIthI bAdara haNAya zI rIte ? tethI sUkSama che koInI hiMsA nathI karatAM ke nathI haNatA. te kharI ahiMsA sUkama nigodamAM rahI. A vAta laIne daradIne TADhuM-unuM bane nukazAna karanAra thAya che. te zrAvakanI Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 ] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNI sUkSamanI daze vazAnI ahiMsA mAnavI joIe. sUkSama che haNAtA nathI te tene paccakakhANa karavAmAM aDacaNa zI ? jene prasaMga nathI tenI hiMsAnA paccakkhANa karavAmAM aDacaNa zI? skUlanI virati thaI nathI tene sUkSmanI viratinI vAta karavI te haMbaga che. keI divase khAvuM nahIM, AvA paccakakhANa le te ApavA ke nahiM? kema nahiM. evI rIte musalamAna hoya to kahe ke mAre anAja khAvuM nahiM. are! paccakhANa le che te kema na ApavA? divasanI viratine vakhata Ave te rAtrinI virati pahelI AvI javI joIe. anAja pahelA mAMsane virati pahelI AvavI ja joIe. rAtribhejAnI virati AvyA vagara divasanI viratinI vAta karavI te kevaLa dharmane viccheda. hAnine rasto che. tame sAdhuo 20 vasAnA dayALa kema? jyAre bAdara hiMsAthI viramyA tyAre sUmathI viramavuM e ayogya gaNAya. mAMsathI viramavuM nathI ane anAjanA paccakhANa karavA tenA jevI dharmanI jaDa samajaNa vagaranI vAta che. sUkSma ekendriya koI jIvane mAratA nathI ane keIthI maratA nathI, te khare ahiMsA dharma sUkSma ekendriyamAM rahe che, paNa tene ahiMsA nathI mAnatA. hiMsAnI viratine ahiMsA mAnIe chIe. ahiMsAnI vyAkhyA karI ke-hiMsA rUpI AzradvAranA paccakkhANa karavA tenuM nAma ahiMsA. dayA ane ahiMsA be judI cIja che. dayA ahiMsAne artha kare che, paNa dayA ahiMsA be cIja judI che. duniyAdArIe be eka ja che, paNa UMDA utarIe te dayA cIja judI che. dayA e samyaktvanuM cihna, samyaktvanI karaNI. ahiMsA e vratanI karaNI. samyaktvanA pAMca lakSaNe sAMbhaLyA haze, tethI temAM navAI lAge ja nahiM. zama, saMvega, nirveda, anukaMpA, AstikyatA, A pAMca lakSaNe jAhera ja che. anukaMpA eTale have dayA ane ahiMsA judA na paDe te vrata ane samyaktvane judA pADavAno vakhata raheze nahiM. dayA samyaktvanuM lakSaNa, ahiMsA e cAritra athavA vratanuM lakSaNa. A vAta dhyAnamAM leze eTale vrata vagarane jIva tene dayA karavI eTale samyakatvane ane pharaja che. hiMsAnI virati vratanA sthAne che ane Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 128 muM [ 349 duHkhI uparanI dayA samyaktvane sthAne che. tethI ja "dIna hIna draSTavA kapA yasya na jAyate." "sarvajJabhASitadharma:" dIna aMga hIna evA jIvane dekhIne duHkhI manuSya ke jIvane dekhIne jenA hadayamAM dayA Ave nahIM, sarvaNe bhAkhele dharma tenA cittamAM raheluM nathI. A je kahevAmAM AvyuM che te dayAne aMge kahyuM che. dayA sarva jIvenuM sAmAnya uttama kartavya che. hiMsAmAM eka ane bacAvavAmAM 18 papasthAnaka lAge. dayA-dAnanA virodhI, kasAInA kAkAne zA mATe kasAI na kahevo? -jIva choDAvavAmAM juThuM mAnanAre kasAI paNa nathI. tamArAmAM dayAnA -je himAyatI hoya te ja choDAve che, temane zeTha mAne che. jIvane cheDAvavAmAM, bacAvavAmAM dayAmAM kasAIe bhaMDApaNuM mAnatA nathI. temAM koI jIva koIne choDAve temAM jenuM peTa saLage che ane pApa kahevA taiyAra thAya che. A mAryo hoya te ekaluM hiMsAnuM pApa, paNa acAvanArane 18 pApasthAnaka lAge. A kahenAranI kaI dazA ? jeo AvA vAkaye bole che temane kevA gaNavA ? je zabda kharAba lAge te kartavya joI lejo. A prarUpanAre dayAne duzmana-kasAIne kAke nahiM te bIje kazu? kevaLa bheLA jIvane bhaDakAvavA mATe-phasAvavA mATe A vastu che. emanA mULa sUtra jJAtAchamAM meghakumAre sasalAne acAvavA mATe potAno paga uMce rAkhyo, rA divasa tema rAkhe ne sasalAne bacAvyo. A jago para na mAravuM tenuM nAma dayA kahIe te jagatanA che ghaNAe nathI mAryA. jevo sasalAne bacAvya, tevA bIjA bacelA beThelA che. have bAkInA jIvone nathI mAryo to tenI dayA AvI javI joIe, paNa zAstrakAre sasalAnI dayA gaNI che. tArA hisAbe meghakumAra 18 pApasthAnakathI narakAdika gatimAM ja joIe. te pachI meghakumAra zI rIte thayo? e ja prANunI anukaMpAthI saMsAra ocho karyo ne manuSya AyuSya bAMdhyuM. dayAmAM 18 pApasthAnaka lAgatA hatA te saMsAra ocho thayo zI rIte ? prANInI dayA saMsArane ocho karanArUM sAdhana che, paNa te samyaktvanI gharanI, duHkhIne dekhIne dayA na Ave tene samyaktva nathI, te duHkhIne bacAvanAra temane pAchA haThAve Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI temane kaI dizAmAM gaNavA? ApaNe AgaLa cAlIe. e loke mahAvIra mahArAjAe ge zA LAne anukaMpAthI bacAvyA te bhUla karI. sAdhupaNAmAM bhUla kahe che.. bacAvavAmAM bhUla kahe che, tene pUchIe ke-chadmasthapaNAmAM A bhUla nathI, paNa A bhUla kevaLIpaNAmAM paNa lAgaze. chasthapaNAnuM vRttAMta kahyuM keNe? kahe bhagavAna mahAvIre pote ja kahyuM ane kevaLIpaNAmAM kahyuM temAM 13 varasa thayA pachI kahyuM, te vakhate bhagavAne kahyuM ke, meM ene dayAthI bacA. A dayA kevaLIpaNAnI chApavALI thaI ke bhUla thaI? kahe have kevaLI5NAnI aMdara A vRttAMta kahe che te te dayA na hoya to temaNe dayA kheTI jaNAvavI joIe. kevaLI thayA pachI chadmasthapa NanI pitAnI bhUla jaNAvavAmAM aDacaNa AvatI nathI, bhUla gaNyA ahIM cheDe AvatuM nathI. dayA na hatI tene dayA mAnI A mithyAtva ke bhUla? vismaraNa thAya te bhUla paNa amane dharma manAya te bhUla ke mithyAtva? have mahAvIrane mithyAtvamAM dAkhala karavA paDaze. ahIM mahAvIre gauzALAne dayAthI bacAve temAM teo kahe che ke, je pApa hatuM tene dharma mAnya agyane gya mAnyuM te bhUla karI. tArA hisAbe adharmane dharma mA eTale mithyAtva. mahAvIranI bhUlanI jago para mithyAtva kahevuM paDaze, te to keIthI kahevAya tema nathI. temane avadhi mana:paryava jJAna mAnavuM che, sAdhu thayA pachI mana:paryava vagarano hoya janahiM. kevaLIe anukaMpA sahAyatA jaNAvI. ' eTaluM ja nahiM paNa kRSNa mahArAjA nemanAthajIne vaMdana karavA jAya che te vakhate eka buddho IMTane Dhagalo uthalAvI rahyo che. tyAM kRSNane dayA Ave che. DhagalAmAMthI eka iMTa kRSNa uThAvI ne jyAM laI javI hatI tyAM melI. e kRSNa mahArAje uThAvI eTale AkhA lazkare uThAvI tethI Akho Dhagale ThekANe goThavAI gaye. A vAta anukaMpA ane sahAyamAM, dAkhalA tarIke temanAthajIe lIdhI te kSAyika samakitavALAne mithyAtva kahevuM? anukaMpA e adharma hoya to temanAthajInA vacana upara pANI pheravavuM paDe. A daSTAMta mIle gajasukamAlane mAryA, te jaga para kRSNane kahyuM che. smazAnamAM kAussaga dhyAne gajasukumAlA Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 128 muM [ 351 rahyA che. ekalA gajasukumAlane dekhIne semIla temane mastaka upara pALa bAMdhI aMgArA mUke che. kuTuMbane kaleza dharmamAM pariName che. Aja hame kuTuMbanA phalezamAM dharma samajIe chIe. phaleza kare e ja kuTuMbI ke, jene chAtIe lAgatuM hoya. je e dIkSA levAvALe phALe te pelAne mahArAja zAtAmAM che. pustakane khapa hoya to kaheje. pele dIkSita kahe-paDikkamaNuM kema nathI karatA? A zAnuM jora pilAne paNa lokalajAe AvavuM ja paDe. vacalAvALA kaleza karanArA mAMdA paDe tyAre AvatA nathI, kuTuMba neha jevo laDAvatA hatA, tevI rIte madadamAM ubhuM rahe che. tethI temane sAmAyaka, vrata, niyamamAM joDAvuM ja paDe che. temAM dharmane aMza che, paNa pelA vacalA tene dharama kayAre AvavAne? kuTuMbamAM nehathI kaleza thAya che, paNa te ja sneha dharmamAM pariName che, paNa pelA adharIyAne dharma kayAre? temanA nazIbamAM jiMdagI sudhI kalezane dharmane virodha ja lakhAela che. te pelA semale tene ekale dekhe. dIkSA kema vagevAya, samIlane ekalA dekhavAmAM Ave che. tyAM mastake mATInI pALa bAMdhI kheranA aMgArA bharyA. gajasukumAlajI kaI dizAmAM che? eka ja vicAryuM ke mArA karma sivAya A vedanA ane hAya nahiM. mArA karelA karmo mAre bhogavavA ja joIe. mAthe aMgArA vakhate e vAkya yAda AvavuM temAM kAraNa mAtra dIkSA lIdhI che ene dveSa che, nahIMtara jamAI tarIke rAga hatuM, jamAI che. dIkSA lIdhI tenA dveSane aMge aMgArA nAkhyA. eka macchara ane DAMsamAM zI ApaNI dazA thAya che jyAM varALa A dazA kare te aMgArA kaI dazA karatA haze? A dazAmAM kamanI thIyarI para daDha rahevuM te kaI dazA? enI muzkelIne vicAre. aMgArA naMkhAyA chatAM je karmano vicAra kare te kaI sthitie vicAra karyo haze? e to kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. kevaLI bhagavAna bALamuninI hatyAne kayA svarUpe kahe che? have kRSNajIe gajasukumAlane na dekhyA. mahArAja! te kayAM che? ALamuni kayAM che? nemanAthajI kahe che ke-emaNe emanuM kAma sAdhI Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI lIdhuM. eka pitAnA bALa ziSyane smazAnamAM mArI nAkhe te vAtane kayA rUpe jaNAve che. temanAthajI kahe che ke, emaNe emanuM kAma sAdhI lIdhuM. samatAne sadbhAva keTale ? AvI jago para vItarAgapaNuM na mAno te tame jAva kayAM? vItarAga sivAya A vAkya nIkaLI zake ja nahiM.. bIjA sarAga hovAthI rAganI jhaLakI AvyA vagara rahe ja nahiM. dIvAmAM pitAmAM raMga nathI paNa je kAcane raMga hoya te ja raMgo dIpakanI. tamAM cAlu hoya. samyaktva rAga-dveSa svabhAvavALuM nathI, paNa vItarAga na thaelo hoya tyAM sudhI tenI chAyA temAM paDyA vagara rahe ja nahiM. jyAM kAca vagarano dIvo che. e dIvAnI tamAM kRtrima raMga. hAya ja nahiM. tevI rIte temanAthajI vItarAga che. sarAgadazA na hovAthI, temanA vacanamAM rAganI chAyA hoya ja nahiM. Ave julamagAra prasaMga chatAM paNa vItarAgapaNe jene lIdhe lagIra paNa chAyA rAgavALI nathI. tyAre kRSNa pUche che ke, e koNa? kevI rIte sAdhyuM. badhI hakIkata jaNAvI. AvI rIte kALa karI gayA. e mANasa keNa ema prazna kare che tyAre temanAthajIe kahyuM ke, e manuSya te ene mekSamAM sahAya karI. vitarAgatAnI sthiti vicAre. kaI jago para upasarga karanArane, dveSathI bALI nAkhanArane, nIcatA karanArane paNa vitarAga kArya dazA para dhyAna rAkhI ema kahI zake ke-eNe tenA kAryamAM madada karI. huM kayA muddAthI vAta kahuM chuM. vItarAgapaNAmAM kaI chAyAmAM hoya? AvA prazna vakhate A kahevuM ke-A sahAya karanAra na AvyA hatA te te mokSa kArya sAdhI na zakata. pelA gharaDAnI mAphaka tArI madada maLI to Akho Dhagalo sahelAIthI pharI gaye. tethI aMtara muhUrtamAM mokSa meLavI lIdhe. jyAM pele pUche che tyAM paNa ema kahIe te cAle ke gunA tarapha daSTi na karatAM phAyadA tarapha daSTi karI. sAdhunA upasarga samaye samakitIthI rahevAya ke sahevAya nahiM. vitarAga prabhu A daSTivALA rahI zake, paNa samakitavALAthI rahevAya nahi ke sahevAya nahiM. te mATe prazna kare che ke-e mANasa koNa? have be vastu che ke-kAM te e thAya che ke jANatA nathI, kevaLajJAna, khoTuM che. kAM te jANatA hoya te kema nathI kahetA, te mAranAra upara Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - pravacana 128 muM [ 353 rAga che. gunegAra tarapha rAga daSTi che. temanAthajIe paNa kahyuM ke-zaMkAvALuM vacana ja kahyuM. nAma nahIM ke ThAma nahiM. tane dekhIne te chAtI phATIne marI jaze-ene jANaje. have gunegAra ke nathI jANatA e banne savAla na rahyA. evA prasaMge vItarAgane kevaLIpaNuM sAcavatA AvaDe che. mArA tamArA jevAne e vItarAga dazA hatI ja nathI. ahIM kRSNane atyaMta aphasosa che. sAdhu tarIke ane kuTuMba tarIke. devakIne kRSNAdika karatAM atyaMta vahAlA, mAgIne lIdhelA, jene mATe vivAhanI vyavasthA kRNe pote karelI. A kAraNathI evI dIlagIrI thaI ke-rayavADI tyAM ne tyAM vikherI nAMkhI. nemanAthajI pAsethI pitAnA mahele javAno ADaM. bara vikherI nAMkhe, eTaluM ja nahi paNa jAhera raste javuM mAre vyAjabI nathI. A kSAyika samakitavALAne thayuM. pite bArobAra khAnagI raste jAya che. ahIM sAmIlane lAgeluM ke, temanAthajI pAse gayA che, te temane khabara paDavAnI, mATe cAla khAnagI raste. kRSNa zeka mATe pelo gunAnA bhayathI khAnagI jAya che. jyAM kRSNane AvatA dekhyA, AgaLa ADaMbara nathI, nahIMtara kRSNane dekhavAno prasaMga Avata nahiM. pila samaje che ke, kRSNa AkhI jiMdagImAM A raste Ave ke jAya nahiM. A mArA mATe ja A raste AvyA che. have mAre bacAva nathI. kharekhara orDarathI je kAma karavAnuM hatuM te sAkSAt pite AvyA che, te nakhazIkhata saLagI gayA che. e mArI vale thI nahIM kare ? chAtI phATI gaI. pApI potAnA pApe ja mare che. ahIM keIe kaMI karyuM nathI. kRSNane nirNaya thaye ke-gajasukumAlane mAranAra Aja, tyAM ja ubhA rahyA. marelA manuSya upara tiraskAra kayAre varasAvata? hada bahArane roSa hoya to ja marelA upara tiraskAra varasAve. gAmamAMthI caMDALane bolAve che. belAvI deraDethI page bAMdhe, jevI rIte kutarAne tevI rIte Ane marelA kutarAnI mAphaka badhA cauTAmAM phera. joDe bole keduSTa-pApInTe bhagavAna gajasukumAlane A prANa lIdhe, A A pApI. Ama galIe galIe ghasaDe. pAchaLa bIjA manuSyane rAkhelA ke enA aDelA rajakaNIyA apavitra hovAthI pANI chAMTI rastA pavitra kare. eka sAdhunA upadravamAM kaI sthitie lAgeluM ? nemanAtha Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354]. zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI jInI vAta AgaLa karanArA bhAgyazALI vahelA bane. vItarAga pahelA bane, pachI temanuM AlaMbana ye. lAgaNI sAthe nirjarA saMbaMdha che. - jyAM sudhI ATalI sthitie na Ave tyAM sudhI ATalI lAgaNI hovI ja joIe. sAdhu hoya te sAdhu purata, zrAvaka zrAvaka purata paNa e badhuM lAgaNI hoya tene lIdhe ja thAya, e na thAya te deva-gurudharmanI lAgaNamAM mIMDuM hoya. marelAne kheMce tethI AkhA nagaramAM sAdhu para AMgaLI UMcI karavI tenuM pariNAma zuM Avaze te sArI piThe samajI zake. dhamanI lAgaNI e jhaLakayA sivAya na rahe. ApaNe ahIM zarIrane DAMsa, maccharathI saMbhALavuM che ane dharmanuM Ama thAya temAM zuM karIe. Ane artha dharmamAM lAgaNI nathI. A malIna karanAra chatAM lAgaNI thayA vagara raheja nahi. bhale phAMsIe laTakavuM paDe paNa eka vakhata karI batAvuM. muddo kayAM che ? te sAthe nirjarA saMbaMdha nathI. nirjarAne saMbaMdha dharmanI lAgaNI sAthe che. e kRSNa mahArAje semIlana maDadAnA cAra zaheramAM pheravyuM hatuM te vadhAre nirjarA na hatI, paNa nija rAne saMbaMdha samyagadarzanAdi upara je prazasta rAga, e nirjarA sAthe saMbaMdha rAkhanArA che. nirjarA sAthe rAga dveSane saMbaMdha hoya te mithyAtvAdi avaguNe upara zreSa athavA samyakatvAdi ane te guNavALA upara lAgaNI te nirjarAnuM kAraNa che. lAgaNI nirjarA sAthe saMbaMdha rAkhe che. lAgaNIne banAva prakRti sAthe saMbaMdha rAkhe che. zeTha-nokara-sipAI-paThANa vigerenI lAgaNImAM phera che. je kRSNane kSAyika samakita hatuM tethI sAdhu upara A hallo karanAra koNa? je jIvate have te mAlama paDate, nahIMtara DheDa pAse brAhyANanuM maDaduM kaI dazAe kheMcAvata haze. pAchaLa pANI chaMTAve che. lAgaNIne aMge A daSTAMtamAM kRSNa mahArAje ITa pheravI tene paNa anukaMpA gaNI. tenuM kSAyika samakata kayAM? dayA dharma na hoya te kSAyika samIkIta rahe kema? A anukaMpAne daSTAMta mULasUtramAM chatAM je ajJAnIe jAnI dayA karavI te 18 pApasthAnaka gaNAve che. paNa duHkhIne dekhI dayA AvavI ne bacAva karavo, e samyakatvanuM cinha che. ahiMsA eTale hiMsAnA pacca Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 128 muM [ 355 khANa karavA. AthI dayA-ahiMsA eka nathI. dayA samyakatvanA gharanI, ahiMsA e vratanA gharanI, tethI sUkSama ekendriya hiMsA na karatA hovA chatAM te ahiMsaka nathI. ahiMsA kahyA pachI saMjamanI zI jarUra? ahiMsA kahI pachI saMjamanI jarUra zI? tapanI jarUra zI? cAritra jJAna ane samyakatva na kahetAM cAritra dharmane dharma gaye. ane samya katva jJAna be pravRtti rUpa che ja nahiM. te be mAnyatA rUpa ane prakAza rUpa che, mATe ahIM ahiMsAmAM badhuM AvyuM, to saMjama tapa zA mATe kahyuM. pahelI ahiMsA pachI saMjama pachI tapa A anukrama zA mATe? prazna-devatAne namaskAra zA mATe kara joIe ? uttara-emane namaskAra cAritramAM, zAsanamAM madadagAra thAya te apekSAe, devatAnI apekSAe nahi. ahiMsA basa hatuM, pahelI ahIMsA kema kahI? temAM saMjama vagaranI hiMsAnI virati kevaLacaMdrane lAvavAnA mAraze. caMdrane dekhe che-ratnamaya che, ThaMDe che paNa koI lAvyuM? kema nahiM, nathI gamato ? chatAM ekaja kAraNa--lAvavAno upAya nathI. vagara upAye sAdhya batAvavuM te caMdramA dekhADavA jevuM che. mATe ahiMsAnI joDe saMjama kahe paDayA. ahiMsAnuM rakSaNa saMjamanI pravRttimAM che. saMjamanI pravRtti eja ahiMsA rakSaNane upAya che. nahiMtara ahiMsA AkAzane cAMda che. eTalA mATe ja saMjama karyA sivAyanuM cAritra mAnyuM nahiM. tiryaMco anazana karatAM sarvathA prANAtipAta vigerenA paccakhANa kare che, te ahiMsA AvI, tene cAritra mAnyuM nahi. eka ja kAraNu-ahiMsA AvyA chatAM saMjama na Ave te cAritra gaNAya nahiM. tamArA kare. mite-temAM khulAso thaze ke-"karemi bhaMte." eka pratijJA samajaje. "sAvaja je joga pacakhAmi" bIjI pratijJA. sarva sAvadya yogane tyAga karyA chatAM samyagadarzanAdinI pratijJA-pravRtti na kare te cAritra nathI. bIjI vAta ke ahiMsAne kathaMcit bAdha thAya te thavA deje, paNa saMyamane bAdha thavA deze nahiM. ene kadI saMgharSaNa thayuM te ahiM. sAnA bhoge paNa saMjamanuM rakSaNa karavuM, paNa saMjamanA bhege ahiM. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 ] zrI ArAmoddhAraka-pravacana-zreNI sAnuM rakSaNa thAya nahiM. 3aaaa thayA, paDilehaNane vakhata thaye, kaMI ju mAMkaDa AMgaLI para caDI jaze, mATe mAre kaMI paDilehaNa karavuM nahiM. huM dayA mATe paDilehaNa karatuM nathI. lugaDA halAvuM te jenI virAdhanA thAya, mATe mAre paDilehaNa karavuM nathI. A ahiMsAnA nAme paDilehaNa-saMjamane vidAya karyo. vihAra kare nathI. asaMkhyAtA sthAvara lIlanI apekSAe anaMtA jIvone ghANa kare nathI. saMjamanA bhege ahiMsA pALavA gaye. AgaLa tapamAM A svAdhyAya vAMcanA pRcchanAdikanI apekSAe ahiMsA saMjamanA bhAge te karavA lAyaka che, paNa tapasyAnA bhoge ahiMsA saMjama karavA lAyaka nathI. AthI anukrama dhyAnamAM Avaze. ahiMsAmAM badhuM AvI jatuM hatuM. saMjama tapa AvI jatA hatA, paNa emanI mukhyatA jaNAvavA paraspara bAdhya-bAdhakano prasaMga Ave te ? nadI utaravI paDe to paNa vihAra kare. vAMcanA pRcchanA vigere paNa TakAvavA ja joIe. A traNa dharma zA mATe? ghAtikarmavALe jIva che tyAM sudhI A vagara TakavAne nathI. saLagavuM vAyarAne dharma nathI, paNa vAyaro e joDe che. samyaggadarzanAdi samyagacAritra AtmAnI mAlIkIne vadhavAne chatAM ahiMsAdie traNa dharma upanna karavA mATe, TakAvavA mATe, vadhAravA mATe vAyunI mAphaka sahacarita che. tethI tene ja dharma kahyo. muMgaLIthI te vadhe che, tema samyagadarzana jJAna cAritra e siddha padArtha chatAM, ahiMsA saMjama tapa e muMgaLI tarIke vAyu vadhArI TakAvanArA che, mATe tene dharma kahyo che. kharI rIte AtmAnI cIja samyagadarzanAdi traNa che. A uparathI AtmAno svabhAva jJAnadarzana cAritra paNa te ahiMsAnA saMjama tapa dvArA thAya che. tenuM svarUpa kevI rIte che te adhikAra agre vartamAna. pravacana 129 muM saMvata 1988 Aso vadI 10 semavAra muMbAI zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke dharma cIja Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 129 muM [ 35 kaI ? dharma kAinI pArakI cIja nathI, te kevaLa AtmAnI ja cIja che. kemake samyagdarzanAdi e traNanuM nAma dha. e traNe cInne AtmAnI ja che, te zayya'bhavasUrie dhammo maMgajI e kahetAM ahiMsA sajama tapa ene ja dharma kema jaNAvyA ? tenA samAdhAnamAM vivecana karI gayA chIe ke traNamAM mukhya dharma cIja samyag cAritra. samyagdarzananIsthiti samyag cAritrane samyag cAritra mAne te. mAnanArA AdaranArA tarapha mAnanI dRSTi heAya tA ja tene samyag dRSTi kahIe chIe. pheMcAzakamAM samyakatvanA svarUpamAM gurU ane devanI vaiyAvaccamAM zakti pramANe niyama hAvA ja joie. samyakatvanuM lakSaNu khatAvatA kahyuM ke AvA cinho hoya tene zama sa vegAdi lakSaNA kahyA che te vaLI ' sumusA dhammA' e samyakatvanuM lakSaNa kayAMnuM ? zAstra zravaNunI icchA dharmanA rAga, gurU ane devanuM vaiyAvacca zakti pramANe karavuM joie. A lakSaNa kayAMthI kADhayA ? zamAdi pAMca AtmAnA pariNAma ene ame samyagdananuM lakSaNa mAnIe, paNa pelA lakSaNa zI rIte mAnavA sthAna sthAna para zamAdi lakSaNa kahyA che. zuzruSA, dharma zravaNa, vaiyAvacca e lakSaNa sthAna sthAna para kahyA nathI. A lakSaNa samyagdRSTi zuzrUSA dharma zravaNunI icchA, gurUdevanI sevA A lakSaNa samyagdaSTinA samyagdarzana ane dRSTinA e prakAranA cinhA kthA temAM samyagdaSTinA lakSaNA che tA samyagdarzanane aMge emAM krama kaceA ? jo khannemAM pharaka nathI, ane jAtanA lakSaNu samyagdarzana mATe paNa pharaka dhyAnamAM lye. samyakatvanA traNa liMgA ane pAMca lakSaNAthI bIjAnuM ane peAtAnuM samyakatva jANI zakAya zama saMvega niveda anukaMpA ane Astikaya A lakSaNA peAtAnA AtmAmAM samyagdarzana che ke nahi? tenI parIkSA mATenA che, paNa bIjAnA AtmA samyagdarzanavALA gaNavA ke nahi ? tenI samyagdRSTi tarIke bhakti karavI ke nahi ? tenuM cinha karyuM ? tenuM zama mAkSanI abhilASA, sa'sArathI ka'TALeA, AkhA jagata upara bhAvadayA, Asti katAnA chae sthAna jIva che, nitya che, krama kare che-bheAgave che. mAkSa che tenA upAya che. A cha vAtanI mAnyatA che ke nahi ? te ApaNane Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 ] zrI AgamAddhAraka-pravacana-zreNI: zI rIte mAlama paDe ? jIvane, nityapAne vigere cha sthAnane peAtAnA AtmAthI pote tapAse, paNa bIjAnA AtmAmAM samyagdarzana che ke nahi" te parIkSA zI rIte karavI ? e samyagdarzanavALA che ke mithyAtvI tenI tamAre paMcAta zI? tamAre tamArA AtmAnuM karavuM che ke-pArakuM karavuM. che? A vAta saheje kAI ne Ave. zAstrakAroe samyagdarzananA liMgA kahyA che, te AtmAmAM samyagdarzana hoya te parIkSA mATe A cihno jaNAvyA che, te vyAjabI paNa lAge che. jyAM sudhI jinezvaranA vacana para zraddhA na hoya tyAM sudhI mekSa mAnavAnI AstikatA Avaze nahiM. e na Ave tyAM sudhI bhAvadayAnI chApa paDavAnI nahi, maraNa, rAga, zAkAdimAM kevI rIte pIDAelA che e bhAvadayA koi paNa prakAre jina vacananI zraddhA vagara thai zakavAnI nahi. e thayA vagara sa'sArathI ka'TALe. Ave te kaTALAnA hisAkhamAM ja nathI. kayA matavALA narakanA duHkha, tiya"canA duHkha sAMbhaLI kaMTALatA nathI ? jAnavara manuSyanA duHkha dekhI saMsArathI kANu bhaya pAmatuM nathI. teA badhA nivedavALA thaI gayA? dunIyA mAyAjALa phrAMsA adhA kahe che. niveda eTale saMsArathI kaTALA te darekane che. cAhe jaina, vaiSNava, kri izcayana hAya, paNa saMsArane badhA asAra gaNanArA che. temAM du:khanA sthAnAthI ekeeka kaTALanArA che. ahIM tejinavacanane anusAre thatuM Astikaya, tenA AdhAre thatI bhAvadayA, tenAthI thatA niveda gaNyA che. samyagdRSTine te devalAkathI, manuSyapaNAthI rAjA-mahArAjA cakravartIpaNuM vigerethI niveda thAya. pahelI bhAvayAnI chAyAne lIdhe janma, jarA, maraNa, zAka, rAga, ISTa vicAga, aniSTa sAga vigerethI je duHkha thAya tene devalAka paNa zAMtinuM sthAna nathI. mAkSa dhyeya nakkI thayA pachI sacegane AdhAre dharma pravRtti na kare, paNa aMtaHkaraNa te tarapha dArAelu rahe. AvI rIte samyagdana pAtAmAM che ke nahi. tethI zAdi lakSaNA kahyA te peAtAnI AtmAnI parIkSA mATe vyAjakhI che. samyagdarzananI parIkSA karavI hoya teA pelA lIMga kema kahyA? susupta dhamarogo-sammatiTvisa bripha' te mAtra bIjA AtmAmAM samyagdarzana che ke nahi tenI parIkSA mATe. ------------------... Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 129muM [ 34EUR averAtavALAe kevA sthAnamAM vAsa karavA? temAM zaMkA thaI ke-pArakAmAM samyagdarzana che ke nahiM, tenI tamAre zI bhAMjagaDa? cAhe te kSAyika samakitI hoya ke mithyASTi hAya, paNa jenI pAse mAla che, jhaverAta che te mAlavALAe zAhukAra rahevuM hAya ! zAhukAranI khaDakI kheALavI paDe. seAnerI TALIvALAmAM jai vase te dazA zI? peAtAnI parIkSAthI peAtAne samyagdaSTipaNu lAgyuM hAya te tene vasavuM keAnA sahavAsamAM ? kaiAnI sAthe vAta karavI. nAgeA hoya tyAM sudhI kAMi aDacaNa nathI. cArane ka'i vicAravAnuM hatuM ja nathI, paNu gu MjAmAM mAla laine nIkaLyeA hAya tene zAhukArInI khaDakI khALIne eka paNa luccA jyAM rahetA na hoya tevI khaDakImAM mAlavALA rahe. jo evI khaDakI na khALe athavA gAmanI bahAra dharamazALAnA eTale sutA hAya tevAnuM jokhama khAvAi jAya ne sarakAramAM pharIyAda kare tA sarakAra gadheDA gaNe ke bIjuM kaMi? jo tArI pAse mAla hatA tA ahIM suteA zI rIte? jo te ThapakAne pAtra thAya tA cAra jANIne evA mAlavALA tenA gharamAM rahe teA ThapakA pAtra che. evI rIte ahIM jene samyagdarzana rUpI dhana maLyuM tevAe samyagdarzanavALAnI ToLImAM pharajIyAta rahevuM joie. jemAM eka paNa mithyAtvI na hAya. aphINa khAya tenA upAya che, jherI davA pII jAya tenA upAcA che, paNa kAne karIne jhera pIvAze tenA upAya ja nathI. emAM tA kevaLa rakhaDapaTTI, mATe je ToLImAM eka paNa mithyArdaSTi hoya temAM samyagdRSTie mAlanuM rakSaNa IcchavuM hoya te temAM rahevuM nahIM joI e. zrAvakanA vasavATa mATe dhanapALa kavie kahyuM che ke- jyAM zrAvakA zAstranA arthA jANatA hoya tevAnI jagA para rahevuM. samyagdarzana rUpI khajAnA lUTAya nahiM. eka avaLA maLe te tamArA samyagdarzanane bhukko kare- dIvAne jALavanAra seA jaLu, elavanAra eka jaNu, tA phAve kANu ? AlavanArA phAve. temAM eka kukanuM kAma. evI rIte tamArA leAkAe samyagdarzana elavavuM temAM eka vISa reDayuM. samyagdarzana utpanna karavAmAM 100 padArthanI zraddhA karAvavI paDe. elavavA mATe eka kuMkanI jarUra. ATalA mATe mithyAtvInI chAyAmAM samakitIe rahevuM na joIe. je Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] zrI AgamAdvAraka-pravacana-zreNI jagAe javuM hoya te jagenA bhomIyAne sAthe rAkhavA. mekSanA rastAnA lemiyA keNI mATe bIje samakitI che ke nahiM? te tapAsavAnI. samakitavALAne pahelI jarUra che. A vAta samajIzuM eTale mikSanA sathavArA tarIke samyagadaSTi oLakhAvAnI jarUra che. je manuSyane je phaLa. joItuM hoya teNe te phaLa vAvavuM joIe. kerI joIe teNe kerI vAvavI joIe, jAMbu joIe teNe jAMbu vAvavA joIe, berAM joIe te berAM vAvavA joIe. samyagadarzana joIe teNe samyadaSTinuM bahumAna karavuM joIe. je samyagadaSTinuM bahumAna na thAya te samyagadarzana vadhavAnuM sthAna nathI. mithyAdaSTithI bacavA mATe, temanI bhakti satkAra karavA mATe bIje samakitadaSTi che ke nahi te traNa liMgathI tapAsavuM. pArakI. pariNati pArakhavA mATe ApaNI tAkAta nathI. bIjAnA cittanI vRtti jANavI e muzkela che. bhAva pariNuti jANavI durlabha che. tethI upAdhyAyajI kahe che ke-dIkSAne aMge sarvavirati mATe paNa kharekhara guNaThANuM pharahyuM hoya te ja sarvavirati ApavI. A niyama rAkhe te tIrtha cAle nahi. "mAra mAratu kurtA" pariNAmane bheda jANI zakAya ja nahiM. te sarvavirati guNaThANane bheda kevI rIte jANI zakAya? te kevaLI sivAya bIjAe dIkSA ApavAnI rahe ja nahiM. bhAvapariNatinA cihna ja nahIM. te mATe bhAva bheda pALavA javAnI. vAto tIrtha nAzakone maDhe zobhe. tIrtha rakSakone e vAta zebhe nahi. je saMsAra kharAba kahe, huM vrata pALavA mAguM chuM ane pALIza, teTalA mAtrathI gya che. dikSAne aMge lAMbI vAta karanAre A upara dhyAna ApavuM. saMsArathI vairAgya ane vrata pALavA mATe daDha thaye te te cogya che, bhAva bheda te jANI zakIe ane tema karIe te tIrthane uccheda thaze. e pramANe bIjAmAM samyaggadarzana che ke nahiM temAM cothuM guNaThANuM tapAsavA jaIe tene sAdharmika mAnuM, bIjAne nahiM mAnuM. pahelA pite guNaThANuM pitAnuM na jANe te bIjAnuM zI rIte jANe ? mATe samAdika pariNAma rUpa hovAthI paNa bIjAe tene samakitadaSTi zA upara gaNa? ATalA traNa cihna maLe te tenI bhakti sanmAna Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 129 muM [ 361 karo. samyagadaSTi gaNane eka vakhata te mithyAdaSTi haze te tamane nukazAna nathI. sAdhu veSamAM rahela abhavya te mAgane anusaratI dezanA Ape, te dezanA rU ne temane guru mAnIe to paNa ApaNuM samyakatva che. temanI prarUpaNA-AcAramAM bheda mAlama nathI paDyo, tene guru mAno temAM samyakatvanI aDacaNa nathI. kayA cinha A cinha zA mATe ? bIjA sayyadaSTine tapAsavAnA cihe che. suvarNanI kaSa-cheda-tApathI parIkSA jema samakitinI parIkSA jema sonAnI parIkSA kaze, temAM vahema paDe te che. temAM vahema paDe te agnie, tevI rIte bIjAne samakitI dekhavo hoya to A traNe parIkSA karo. jene zAstra sAMbhaLavAnI rUMvADe rUMvADe icchA hoya, jhaverI no jhaverAtamAM cAle te vakhate matI sudhAravAnuM batAve te vakhata tenA saravA kAna tapAse, kevA sAvaceta rahe che. cokasIne tenuM, hIrAvALAne hIrA sudhAravA mATe, rAjAne jayapatAkAnA upAye sAMbhaLatAM kAna kevA camakatA rahe, tevI lAgaNIthI jene tatva jANavAnuM mana thAya te mATe tevI pravRtti thAya. te kaSa-chedathI parIkSAmAM pAsa thayo chatAM keTalAka evA DhoMgI hoya. keTalAka khullA hoya, tyAre leDhAne kaseTIe koI ghasatuM nathI. cakakhuM dekhItuM che. evI rIte jene jinezvaranA vacana sAMbhaLavA nathI tevA loDhA jevA kasanI kasoTImAMthI bahAra nIkaLI gayA. keTalAka banAvaTI senAvALA hoya che, tene koTI para lagADe te kasa barobara Ave, keTalAka sAMbhaLavAne aMge talapApaDa hoya. jeo jAsusa tarIke sAMbhaLanAra hoya te kAna barobara UMcA rAkhe. rAgathI sAMbhaLanAra karatAM jAsusIthI sAMbhaLanAra hoya te tamArA karatAM kAna vadhAre UMcA rAkhe. eka akSara paNa javA de nahiM. AvA tamArA tyAM paNa jAsusa hoya che. sAMbhaLIne pachI enI vAta. AvA jAsusa sAMbhaLavAne rAga barobara batAve enI zuzruSA vadhI ke nahi? ekalA temAM na bharamAze, sAcI zuzruSA samakita daSTinI che. mATe dharmadhara puruSa dharmanA kAryo banatA hoya, banavAnI sagavaDa hoya te te vakhata tene dharma-rAga ke thAya che te tapAsajo. jAsusa pAchaLa vAta karaze tyAM tarata pakaDAze. dharma rAga dvArA e, bIjAne samyagRSTi tarIke pAra46 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI kha. dharmarAga eka aMdaranI cIja thaI. jema zamAdi aMdaranI cIja tema dharamane rAga aMdaranI cIja, mATe parIkSAmAM e upayogI raheze nahiM. ahIM dharmarAgathI banatI ceSTA levI, pariNati nahiM, paNa banatI ceSTA levI. dharmarAganA vacane kayA nIkaLe? kutuhaLa vacana ke dharmarAgavALA jina vacane kayA nIkaLe che, vigerethI parIkSA thaze. dharmanA rAganI kriyA tapAsa, te tapAsyA chatAM keTalAka bIjAnA prerelA heya che, keTalAka bhagata thaIne bese che. zuzruSA eka akSara javA na de. kharekhara! rAgI huM ja ema batAve. guru ane deva e benA vaiyAvaccamAM tene dareka kAryamAM zakti pramANe jarUra pratijJA ane pravRtti heya. A traNa liMga bIjAnA AtmAmAM rahelA samyagadarzana pArakhavA mATe che. zuzruSA vigere pharasavAvALAne samyagadarzana che, ema haribhadrasUrie kahyuM che. zAstrane dharma pratye rAga karavAmAM te e samyagadarzana, cAritra upara AdhAra che. dhamanI zuzruSA te sAdhu dhama. zrAvaka zabdanI vyutpatti zrAvakanA artha mAM zrAvaka kene kahevo? je sAmAnyathI samakitI jANatA haze ke-Loti ti zrAva haribhadrasUri paNa pacAzakamAM kahe che ke, paralakane hitakArI vacana sAMbhaLe te zrAvaka. nahIMtara paMcaMdriya dunIyAmAM che te badhA zrAvaka thAya, jeTalA sAMbhaLe teTalA laIe. A zadaga rUDha che. traNa prakAranA zabda che. eka rUDha, bIje ega rUDha ane trIje yaugika rUDhamAM koI vyatpatti nahiM. daSTAMta tarIke gADI tene artha khAdIne dATa te, ulaTI cAlatI ane bahAra che artha cAlatI. A anartha vyutpatti che tethI tene rUDha kahIne cAlIe chIe. keTalAka vyutpatti upara che, jema rAMdhanAro. rAMdhe te rAMdhanAro, ajavALuM kare te dI. yaugika-keTalAka evA zabdo che ke-vyutpatti heya, paNa artha tema karavAne na heya. gauzabda rati rUti : beThelIne gAya na kahevI? bheMsa ne bakarI paNa cAle che, tene gAya kahevI? kacarAmAM jame te paMkaja. zuM kamaLa ja kacarAmAM jame che? deDakA, mAchalI nathI janmatA? ciga rUDha jyAM vyutpatti hoya tyAM tyAM te zabda lAgu karavAne hoya nahi. tevI rIte chULofsa phari zrAva ema kahIe tyAM paMcendriya mAtra Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 129 muM | 363 AvI jAya. jema kacarAmAM je traNa divasa utpanna thAya tene badhAne paMkaja kAI kahetuM nathI. tevI rIte khadhA sAMbhaLanArane zrAvaka kahevAya nahiM, paNa samyagdarzana prApta thaelA hoya, utkRSTamAM utkRSTa je AcAra tene sAMbhaLe te zrAvaka. zrAvaka tene ja gaNyA je utkRSTa AcArane haMmezA sAMbhaLe, samyakatva pAmIne zrAvakapaNAne aMge zuzruSAnA khulAsA thaze te kevuM sAMbhaLavAnI cAhanAvALA hAya. tevI rIte dhama rAga kevaLa sava virati e ja dhama, zrAvaka dharmAdhama tamArI avirati tene zAstrakAra dharma kahetA nathI. dharAganA AdhAra cAritra upara ja. gurupaNAnI vaiyAvacca cAritramAM jAya temAM navAI zI ? mATe cAritra upara samyag darzananI jaDa. samyagraMdana ane jJAna cAritranA pUchaDe rahelA che. have jJAnamAM AveA. cAritra tarapha DhaLelA na hAya, cAritrane mAkSanuM kAraNa na gaNatA hAya, tene jJAna gaNatA nathI. tIrthaMkaranA tyAga uMcAmAM uMcA kabUla. je vartamAnanA tyAga na mAne tene bhUtakALanA tyAga mAnavAneA haka nathI. rAjAnA hukamanA cIMtharaDA kare ne rAjA sAheba kahe te kevA ? je bhagavAnanA hukame na cAle pachI bhagavAna, bhagavAna kare temAM zuM vaLyuM? bhagavAna mauna che tethI bhagavAnanuM bhajana bele te derAmAMthI nIkaLI jAya. vIzasthAnaka ArAdhyuM te vakhata kSAyika samakita na hatuM, te vakhata sAdhu na gaNIe te vIzasthAnaka nakAmAM ne ? akuza kuzIla haiAya tyAre te vIzasthAnakanI ArAdhanA nakAmI kema ? khuda bhagavAnanI vakhata ardhamattA kAcA pANImAM nAvaDI tarAve te zI rIte khanyuM haze? ardhamattAnI hakIkata kevaLajJAnathI bahAra AvI. khIjA khALamuninuM zuM thatuM haze, teA atyAre taLAvamAM nAtA keTalA dekhyA ? nATaka jotAM keTalA dekhyA ? cinha kahyA tyAre sapUrNa joize, emAMthI eka cinha laie te kAma na cAle. lazkaramAM kAryaM vaheMcAi jAya, pazu dhyeya kadI na vaheMcAya. dhyeya te ahi vaheMcAya ja nahi'. caiya tA sarakhu ja joIe. je cAritra dIkSA tarapha dhyeya rAkhanArA hoya, azaktithI laI na zake te kayAre laUM tevAne jJAna thAya te jJAna kahe. vAya. e sivAya cauDha vidyAnA pAragAmI hoya tene zAstrakAra jJAna Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 ] zrI AgAdvAraka-pravacana-zreNI kahetA nathI. te samyajJAna te paNa cAritrane pUchaDe rahyuM che. tethI te be svataMtra dharma tarIke gaNyA nathI. tethI cAritrane dharma gaNya che. dharmanA traNa ja bheda. ahiMsA, saMjama ane tapa. zraddhA thayA pachInA jJAnane jJAna kahIe chIe. agni lAkaDAmAM pedA thaele TakavAne-valavAne ne agninuM kArya karavA chatAM tene TakavAne, vadhavA, kArya karavAne saMbhava kenI upara ? vAyarA upara, evI rIte samyagadarzanAdi AtmAnA ja dharma temAM ja prakaTa thavAnA, vadhavAnA paNa te badhA ahiMsA, saMjama ane tapane AdhAre AgaLa kahyuM che ke-bharata mahArAjA ane valkalacIrIne kevaLa pachI paNa sAdhupaNuM levAnI jarUra paDI. vAyarAnuM agni saLagAvavAnuM kAma hatuM. have agni purajozamAM che te have vAyarAnuM zuM kAma che? te te vAyarAnA AdhAre ja TakavAne, tevI rIte kevaLa thayA pachI paNa Take kayAre? kSAyika jJAna, darzana, cAritra Take kayAre? ahiMsA, saMjama ane tapa hoya tyAre ja Take. A traNa cIja na hoya te cAhe je pradIpta thaele agni havA kheMcI levAmAM Ave te olavAI jAya. kevaLa thayA pachI bAyaDI chekarA rAkhe, AraMbhAdika kare te kevaLa Take kharUM? vAyarAthI thaele agni vAyare hoya te ja Take. tevI rIte kSAyika samakita paNa te ahiMsAdikanI madadathI ja Take. kevaLajJAna pachI paNa ahiMsAdimAM AvavuM ja paDe. tethI bharatAdikane paNa kevaLa thayA pachI sAdhupaNuM levuM paDyuM. AthI ahiMsA, saMjama, tapa A cAritra rUpI agnine pavananI peThe sahakArI che. kadI e kabUla nahIM kare ke, amAre to kevaLa thayA pachI ahiMsAdi na rahevA joIe. kevaLa pachI paNa ahiMsA, saMjama, tapa hoya, kevaLa thayA pachI AraMbhAdika kare te kevaLI mAnavAne taiyAra nathI. jene AtmA cA hoya te hiMsAmAM asaMjama ane khAvAmAM lIna heya nahiM. je nirvikArI jyoti svarUpa tene lIlAnuM kAma che? chAno cora mazkarImAM uThAve, pakaDAya te mazkarI karI, na pakaDAya te bacI jAya. tevI rIte deva tarIke pUjAvuM ne pakaDAya tyAre lIlAne paDa nAkha paDe. AthI kevaLI thayA chatAM paNa kevaLI tevI ja karaNI kare, je sarva sAdhune lAyakanI ane AlaMbanabhUta ja hAya. nahIMtara lIlAvAda ane ApaNAmAM pharaka rahe ja nahiM. kevaLa thayA Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 129 muM [ 365 chatAM cAritranI maryAdAmAM jarUra vartavuM paDe. kevalajJAnI kUrmaputra cha mahinA gharamAM kema rahyA? te kUrmaputra cha mahinA gharamAM kema rahyA ? bane kabUla paNa eka vAta. paNa emane kevaLI gayA keNe? zA uparathI? e ja vakhata cAraNamuni ane IMdra maMdIra svAmI pAse dezanA sAMbhaLe che ne pUchayuM ke bhAratamAM kaI kevaLI cakravartI che ? nA bharatamAM kaI kevaLI nathI, cakavatI nathI, pahelAM sIdhI nA pADI. bhAratamAM kaI kevaLI tIrthakara ke cakravartI nathI, paNa gRhasthapaNe kamaputra AvI rIte rahyA che. A vadate vyAghAna khare ke nahiM? nathI kahIne paNa gRhasthapaNAmAM kevaLI che, zo artha thayo ? gRhasthapaNAmAM hovAthI te kevaLInA hisAbamAM nathI. nahiMtara nA kahyuM te jU DuM kare ane gRhasthapaNAnA vizeSaNanI jarUra na hatI, mATe tene vyavahAramAM kevaLI gaNyA nathI. ethI iMdra tyAM AvyA chatAM vaMdanA karI nahiM, to iMdra AzAtanA karI kema ? ubhA rahyA hate to vAta judI hatI, paNa bharata mahArAjane meDhe saMbhalAvyuM ke-tame sAdhupaNuM tyAM te vaMdanA karUM. sAdhupaNuM lIdhA sivAane vyavahAra zAsana samajanAra koI divasa paNa karI zake nahi. tethI bharatane vaMdana na karyuM. kurmA putrane kevaLI na gaNyA. kAraNa ke jenazAsanano niyama to veza pahere pachI vaMdana karavAne che. ArisAbhuvanamAM bhAratane kevalajJAna bharata cakravatIne ArIsAbhuvanamAM kevaLajJAna thayuM hatuM. tenI kathA A pramANe che. AdIzvara bhagavAnanA mukhya putra bharata ane bAhubalI hatA. jyAre AdIzvara bhagavAne dIkSA lIdhI tyAre temanA 9 putrane bolAvI sahune rAjya vaheMcI ApyuM hatuM. temAM bhakta khaMDanuM rAjya bharatane Apela hatuM. teo cakavartI hatA, tethI temaNe cha khaMDane sAdhyA hatA. kAraNa cha khaMDa sAthe te ja cakavAta kahevAya. te sivAyanA bIja rAjAone cakavatI rAjA na kahevAya. traNa khaMDa sAdhe te vAsudeva kahe vAya ne tethI utaratA mAMDalika vigere rAjA kahevAya che. te amuka eka bhAganuM rAjya dharAvanAra hoya che. AthI cakravartIne cha khaMDa sAdhavA paDe che. sAta khaMDa keI cakravartI sAdhavA jatuM nathI. e ja niyama Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 ] zrI AgadvAraka-pravacana-zraNa che. kadAca kaI jAya te lebhane vaze vinAza pAme che. subhUma ane brahmadatta nAmanA cakavartIne sAtame khaMDa sAdhavA javAnI IcchA thaI. tadanusAre temaNe pitAne AdhIna devatAne vimAna upADavA kahyuM. teo paNa cakavartIne samudramArge laI jAya che. temAMthI eka devatAne evI IcchA thaI ke ATalA badhA devatAo cakravatIne vimAnane upADanAra che temAMthI huM eka nikaLI jaIza te kAMI cakravartIne bAdha Avaze. nahiM. paraMtu bhAvi saMjoge ekI sAthe badhA devone nikaLI javAnI thaI tethI cakravartInuM vimAna samudramAM paDI gayuM ne aMte subhUmane brahmadara. cakravartI lobhanA vize marIne sAtamI narake gayA. te A bharata cakravatIne cha khaMDa sAdhavAnA heIne cakraratna AyudhazAlAmAM dAkhala thayuM. che, tenI vadhAmaNI paNa AvI che. eka bAju e-AdIzvara bhagavAnane kevaLajJAna thayuM che tenI vadhAmaNI paNa AvI che. banne vadhAmaNI eka sAthe AvavAthI bhArata vimAsaNamAM paDe che ke A bemAMthI pahelo mahAtsava kone karuM? vicAra karatAM karatAM mana sAthe daDhatA kare che keA cakaratna te Ihalaukika sukhane denArUM che, paraMtu pitAne thaela kevalajJAna te te A loka ane paraloka baMnenAM sukha denArUM che, mATe prathama mahotsava mAre tene karavo joIe. tema vicArI RSabha bhagavaMtane vaMdana karavA jAya che, dezanA sAMbhaLe che vigere ucita kriyA karI cakaratnanI upAsanA kare che. dareka dizAe aThThama tapa karavA pUrvaka devanI ArAdhanA kare che-ema e khaMDa sAdhe che. pAchA AvyA tyAre caritna AyudhazAlAmAM pesatuM nathI. tyAre vicAra kare che ke haju kaIka deza sAdhave bAkI lAge che. vicAra karatAM bAhubalajIne deza sAdhave bAkI rahele jaNAyetene dUta pAse kaheNa mokalAvyuM ke pote te tarapha sAdhavA mATe jAya che. bAhubalIjha bahu baLavALA hatA, teo hAre tema na hatA, bAra varasa yuddha cAlyuM che. chevaTe iMdra AvIne samajAvyA che ke tame IphavAku kuLanA AdIzvara bhagavAnanA suputra thaIne tamArA benI khAtara bIjA chAno vinAza kema kare che? pachI bharata ne bAhubala mAMhomAMhe laDe che. temAM daSTi yuddha, vAgU yuddha, muSi yuddha anukrame laDe che. chevaTe muNi yuddhamAM bhAratanI muSTithI bAhubalIjha aDadhA jamIna Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 129 suM [ 360 namAM khUMcI gayA che, pachI khAhubalIjI mAravA muSThi ugAme che. phera vicAra Ave che ke-are mATAbhAI sAme muSThi upADavI te vyAjakhI na gaNAya. vaLI upADela muSThi khAlI paNa kema jAya. tarataja te muSTithI pAMcamuSThi leAca kare che ne IkSA aMgIkAra kare che. evI rIte bharata saghaLA khaMDa sAdhIne AvyA che. cakarane paNa AyudhazAlAmAM praveza karyAM che. pachI pAte nItithI rAjyanuM pAlana kare che. tema karatAM karatAM eka divasa pAte ArIsAbhuvanamAM beThelA che. tevAmAM TacalI AMgaLImAM paherelI eka vIMTI nIkaLI jAya che, tethI te AMgaLI nisteja dekhAya che, tyAre bharata cakravartI bhAvanAe caDhe che ke aho ! A zarIranI zAbhA kRtrima ja che. para pudgalathI ja te zaiAlI rahyuM che. vastutaH tA te anitya che. ema zarIra upara paherelA dareka dAgInA utArI nAkhe che, teA zarIra tadna nisteja dekhAya che. tyAre bhAvanAe caDhe che ke ahI A zarIra vinazvara che. eka vakhata nAza pAmavAnuM ja che, tenA upara je mamatvabhAva rAkhavA te te kevaLa ajJAna ja che, ema anityabhAvanA -bhAvatA bharata-cakravartIne kevaLajJAna prApta thAya che. te vakhate iMdranu Asana DolAyamAna thAya che. iMdra mahArAja Ave che ne kahe che ke A veSa paherA pachI vaMdana karU.... evI rIte kadAca gRhasthAvAsamAM koikane kevaLajJAna thAya kharU paNa vaMdana vyavahAra tA sAdhu veSane ja che. veSanI prAdhAnyatA rAkhI che. guNNA AvyA chatAM paNa veSamAM AvyA na hoya tyAM sudhI vaMdana karavAnA vyavahAra nathI. A veSa vagara guNe! pUjA pAmatA nathI. tevI ja rIte kumAMputra gharakhArI chatAM kevaLajJAna pAmyA paNa temane paNa iMdre AvIne emaja kahyuM ke veSa paherI pachI vaMdana karUM. A jainazAsananA kAyA vicAraNIya che. tenAthI veSane niMdanArAone mAluma paDaze ke veSanI keTalI kiMmata che. kAraNa ke bhagavatanA veSa e bhagavaMtanI mudrA kharAkhara che. tenI niMdA te bhagavAnanI AzAtanA karyo aAkhara che. tene bahu ja pApa adhAya che. AjanA sudhArakA veSanu zuM kAma che-ema kahe paNa teee vicAravAnuM che ke-tame kadAca game teTalA bhaNelA gaNelA vidvAna hazeA, paNa zAsananA kAryoMmAM veSa prAdhAnya Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 ] zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI sAdhuo ja kAma lAgaze. tame te bAbata kAma lAgavAnA nathI. kevaLa jJAna thatI vakhate lokAlokanA rUparUpI tamAma padArthane jANe che, chatAM paNa veSa pahere tyAre te guNa pUjAya che. A kAyado AjanA adhyAbhIo kahevaDAvanArAone bahu bhAre paDe che, ne teo AdhyAtmika hovAne dAvo kare che ne ahaM padamAM rahe che, paNa tenAthI te sarvasva gumAve che, te AthI gRhasthaliMge je mekSa mAnela che te AvA svarUpe mAnela che. teone paNa bhAvacAritra to avazya AvI ja jAya. jJAnIeAe eja pramANe tenA mATe niyama rAkhela che. sUtramaryAdA e koInA gharanI nathI. te te sarvajJa bhagavAne ghaDelA kAyadAo sarva keIne mATe eka sarakhA ja mAnavAnA che. AjanA ApaNA lokonA jevuM ani. yamita baMdhAraNane temAM jarAe avakAza nathI. temAM te sarvakALane. mATe niyamita baMdhAraNa mAnavAmAM Ave che. je baMdhAraNa pote sarvAze. pALe che ne bIjAne temAM joDe che. temAM pharaja pADe che. tenAthI ulaTa. cAlanAra te baMdhAraNa ghaDanAra darekane gunegAra che. sarvajJa zAsanane. A koyaDe kAMI jevo tevuM nathI. te te bahu vicAraNIya che. te jevA tevA buddhivALAne prApta thaI zakato nathI. sarva lokAlakane jANanArA kevaLIo hoya che. eka rAjanuM zAstrIya pramANa keTaluM? caudarAja leka jeTalI pRthvI che. tene mATe pramANa aneka prakAranA zAstramAM batAvela che. jemAMthI eka pramANa ahIM batAvavAmAM Ave che. eka devatA eka lAkha jejana sudhI eka capaTImAM jAya, tevI rIte cha mAsa capaTI bajAvatAM jeTalI pRthvInuM ullaMghana kare, teTalI pRthvIne eka rAjalaka kahevAmAM Ave che. tevI cauda rAjyaloka pramANa pRthvI che. temAM rahela rUpArUpI sarvabhAvane jANanAra kevaLI bhagavAna che. alaka anata che, temAM arUpI AkAza padArtha ja hoya che. tene paNa kevaLI bhagavAna pitAnA kevaLajJAnathI jANe che. te sarva lekAlakane jANanArA, traNe kALane jANanArA, kAraNa ke atItakALa anAtagaLa ne vartamAnakALa ema traNa kALa che, thaI gaeluM jANe, thatu jANe ne thavAnuM jANe-evA kevaLajJAnIo hoya che. te vakhate koI evo apUva Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 1ra9 muM, { 369 jJAnadIpaka pragaTa thAya che ke pachI tene varga, eya ne uparAMta adhe lokamAM thanAruM kAMI paNa chAnuM na rahe. tevA traNe kALane jANanArA temaNe A raste pharasanA dekhI hoya te raste pravarte, paNa vyavahAranI apekSAe ApaNe ane sImaMdhara svAmIe kevaLI na gaNyA. te kevaLI vyavahAramAM levA lAyaka nahIM. apavAda kAyadA pachI hoya, tethI karIne ja samyagadarzana, jJAna, cAritra traNenI utpatti ahiMsA saMjama ne tapa upara. tenA upara vadhavuM-TakavuM ane saMpUrNa dazA AvyA chatAM paNa ahiMsAdi upara ja vartana che. tethI lIlAvAdane tamAre virodha che. nahIMtara tamAre ne lIlAvAdane virodha nathI. saMpUrNa thayA pachI paNa e ahiMsAdi hovA ja joIe. saMpUrNa thaelo agni vAyarAnA AdhAre ja Take, tevI rIte saMpUrNa thaele paNa ahiMsAdithI ja Take, te sahakArI che, mULarUpa nathI. mULarUpa kASThamAM vadhavAnuM-TakavAnuM vAyarAnuM rUpa juduM che. tema ahIM samyakarzana, jJAna, cAritra e tene ja AdhAre utpanna thavAnA, vadhavAnA, TakavAnA chatAM e bAhya pravRtti svarUpa che. maNino udyota vAyarAnI darakAra rAkhatuM nathI. jyAM AtmA pugala saMge rahita thAya, te vakhate ahiMsA, saMjamane tapanI ekanI darakAra rahetI nathI. AtmAmAM svAbhAvika svarUpe pragaTa thayuM hoya tyAM ahiMsAdikanI jarUra nathI. paNa maNimAM jarUra nathI ema gaNa agnimAM vAyarAnI jarUra nathI-ema mAnI le te thayelo agni olavAI jAya. tema jyAM sudhI zarIrAdi che, tyAM sudhI AtmAne paNa bAhA Ala. bananI chevaTa sudhI jarUra che. have e kema pragaTa thAya te vigere adhikAra agre vartamAna 96 thI 129 = 34 pravacanarUpa AgAme ddhAraka pravacana zreNane trIjo vibhAga pUNa thayo. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra 29 48 4 e} 158 11 123 193 194 194 13 223 zrI AgamAhAraka pravacana zreNInA prathama vibhAgamAM nIce pramANe sudhArIne vAMcavu' paMkti 31 3,5, 4 246 246 7 - 21 h 16 1 30 33 234 rr 20 244 RE 246 2. 246 24 246 27 28 . ahiM khAdazAhe kahyuM ke manAramA rANI pudgalajIvana 5 hajAra ekata bhaTTI che khAjAnI sAma ke devapaNuM" na che, tyAM badhe zaitya che kALa kara jenA umedavAra muThThIbhara bALalIlA dhara lIlA sarakhI aMtaH phATAkATI sAgarApamathI hAya tA pahelA mAdha rAjya gayA. jaina rAjya nathI paradezIone rezamara pALe che. e lA rAjI tArI mA te mArI mA rAjI thAya, tethI ene zuddhi khIrabale kahyuM ke abhayA purAtinI patnI jIva jIvana pAMcasA eka tejasa bhaTTI che khAjAnA bhuDhDhAnI dula bhatA mAlUma ke devamAM kuvapaNuM na che, para'tu dhUmAbhAva tyAM badhe zaitya che. puddagala parAvata jenA dhaNA umedavAra tenAM sthAnA muddobhara 'bALalIlA dhUlIdhara sarakhI' apAdha pudgala purAvata nathI DAya teA paDelA 45nI mAphaka rAjya gayA ema khelAyu pazu jaina rAjya nathI, chatAM paradezIonA barAbara pALe che. e vAMcI jaina leAkeA rAjI thAya. tArI mA te mArI mA rAjI thAya te mandirAntaH pravezikAnA vAkyanA Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamedAraka pravacanazreNI vibhAga 2-3 nA sahAyaka ane grAhakenI zubha nAmAvalI A. zrI vijaya premasUrijI ma. (bhaktisUrijI 5) munizrI mane jJasAgarajI ma. nI preraNAthI motIzA-lAlabAga jaina cerITIjha TrasTa bhUlezvara muMbaI surendrabhAI jIvaNacaMda jhaverI 10 kumudabena praphulabhAI bAbubhAI jhaverI jhaverI sabhAgacaMda kalyANabhAI hA maMjulAbena mAnacaMdabhAI dIpacaMda punA, bacubena gulAbacaMda sarakAra adherI gAmanA jJAnakhAtA tarafathI ha. pipaTalAla hakamacaMda sA. zrI niraMjanAzrInI preraNAthI dAvaNagiri saMgha kAMtilAla jagajIvana zAntAkrujha. zrI sAyana jaina saMgha jJAna khAtu A. zrI vijayadharmasUrijI mahArAja zA. zAMtilAla ThAkarazI rA. ba. hIrAcaMda nemacaMda jhaverI TrasTa ha. talakabhAI lakhamIcaMda pannAlAla baMgalera . zA. tilAla jeThAlAla salata sAyana dhIrajabena ratilAla salata sAyana navInacaMdra cunIlAla sANaMdavALA dAdara kALIdAsa gulAbacaMda ha. rasikabhAI jhaverI mahendrabhAI abheda juvAna pATI jhaverI ghelAbhAI abhecaMda mammAdevI narasiMhajI rIkhavacaMdajI gulAlavADI jhaverI rasikabhAI hIrAcaMda muMbaI rasikalAla ratilAla ghIyA zrIpAlanagara nevenTI TeravALA maganabhAI dAdara becarabhAI ratilAla dAdara lIlAdhara pipaTalAla udANI. ha. lIlAvatIbena pra. sA. zIlavatIzrIjInI puNyasmRti-nimitte jItendrabhAI caMdulAla Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara harakhaca sarakAramalajI luhAracAla tArAbena ma'galadAsa seAlIsITara varalI jagajIvana devacaMda jIrAvAlA anupaca'da pApaTalAla dozI : zA, caMpakalAla DAhyAbhAI zA, bhagavAnajI vamalajI cInAi. lakhamazI gaNazI cheDA malADa, Ara. me|hanalAla enDa kuM. zA. lakhamIca'da bhIkhAlAla, dhAnerA khupacaMda ratanacaMdra jorAjI mukhai padamAbena pAnAcaMda ratanacaMda jhaverI karamacaMda pauSadhazAlA aMdherI a zA, maNIlAla jamanAdAsa zA, navInaca'da maNIlAla mahetA pItAMbara chaganalAla zA, jayasukhalAla dAdara zA. hI matalAla dIpaca'da huM: tryaMbakalAla dAdara zrI supArzvanAtha dedAsaranA jJAnakhAtA taraphathI vAlakezvara pAyadhUnI zAMtinAtha derAsaranI zrAvikA ene pAyadhunI zrIgADIjI upAzrayanI zrAvikA enA pAyadhunI naminAtha pAzrayanI zrAvikA enA pravINacaMda jIvaNacaMa saMdhavI jayAbena jamanAdAsa harakhacaMda eDanavAlAnI vIza sthAnaka eLI pUrNAhuti nimitte pAyadhunI AdIzvara dharmazALA jJAnakhAtA taraphaeNthI khI. khI. mATuMgA jaina saMgha, huH nautamalAla tAradeva jaina sAgha huM: 'pakalAla nAnubhAi khImacaMda jhaverI jApAna Atmakamala jaina jJAnamaMdira ha: caMdrakAnta nAnubena jIvaNaca'da jhaverI meAtIca'da hIrAca'da averI amaracaMda ratanacaMda jhaverI gaNIvarya zrIvimalasAgarajInI preraNAthI bIlImerA sudha jJAnakhAtuM. huH gaNIzrI cidAna dannAgarajI sA.zrI nirajanAzrIjInI preraNAthI sA. zrI jitendrazrIjInI 100mI eLInI pUrjohUti-nimitte rAmapurA zrAvikA ene taraphathI kAMtilAla mehanalAla kapAsI sAyana uttamaca'da cunIlAla sAyana Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezapada savivaraNa prAkRta mahAgranthano gRjarAnuvAda - - TUMka samayamAM prasiddha thaze. * 1444 granthanA kartA zrIharibhadrasUri-vicita mULagrantha ane dIkSA divasathI jiMdagI sudhI chae vigaIenA tyAga ka2nA2, nyAyazAstra ane AgamazAstranA prakhara vidvAna, aneka granthAnA praNetA AcArya zrI municaMdrasUri--viracita prAkRta kathAovALA vivaraNa sahita sADI cauda hajAra lokapramANa upadeza-pada mahAgranthanA gUjarAnuvAda AgamAddhAraka A. zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajInA ziSya A, zrI hemasAgarasUrie karela che. jemAM aupattikI Adi cAra buddhi e upara, aneka kutUhaLa-Azcaya-vairAgya utpanna karanArAM deSTAntA, vaLI sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikAne lagatA aneka AcAra viSayaka, gurukula-vAsane lAbha, ekalA sAdhune cAritra, jJAna ke sampakRtva nathI-te yuktithI ane AgAmathI siddha karela che. kAla, svabhAva, deva, puruSArtha, niyati pAMca kAraNone vivAda ane samanvaya batAvela che. sarva dharmAnuSThAnAmAM prabhunI AjJAnuM prAdhAnya, AjJA ullaMghanAranA ana'te sa" sAra, devadravyAdinA 2kSaNabhUkSaNanA lAbha-nukazAna, pApa akaraNa -niyama, abhigraho, yatanA, utsagara, apavAda, manuSyabhavanI dulabhatA ItyAdi aneka viSaya upara aneka dRSTAntA ApelAM che. vyAkhyAna karanAra munivarone te A zunya atyaMta upayogI che, sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA dareka mumukSu AtmAone potAnuM jIvana ArAdhanA-mAgamAM joDavA mATe avazya vAcana ka2vA cAgya che. uttama prakAranuM suMdara chApakAma, suMdara sArA sapheda kAgaLa, AkarSaka je kaiTa, sAruM bAinDiga, AgaLa chapAvelA kuvalayamAlA, samarAditya, cagazAstra, cA pannamahApuruSa, paumacariyu-jaina mahArAmAyaNanA anuvAdanI jema lagabhaga 650 pAnAne daLadAra grantha TUMka samayamAM bahAra paDaze. bI. pI. presa-pAlItANu.