Vinay Sutra And Auto Comentary On Same

Author(s): P V Bapat, V V Gokhale
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute

Page 59

१२
विनयसूत्रवृत्त्यभिधानस्वव्याख्यानम् श्रुणु त्वं आयुष्मन्, अयं ते सत्यकालः, अयं ते भूतकाल इत्यादिना मन्त्रेण आन्तरायिकपरिप्रश्नः ॥ (४६) उपसंपदमुपनयेत् ॥ ज्ञप्तिचतुर्थेन कर्मणा ॥ [अवसरार्थ कर्म]५. कारकः ॥ (५०) छायां वेदयेत अनन्तरं मितामिति ॥ उपसंपदुपनयनानन्तरं छायामुपसंपन्नाय वेदयेतेत्यर्थः । अनन्तरं अविलम्बितम् । कथं वेदयेत इत्याह-मितां सशेषकार्यस्य आसनभङ्गायोगात् कर्मकारकादन्येन अस्य मानस्य योगः ॥ तत्पुनः मानमस्य पदादीनां केन इत्याह-(५१) शंकुनां चतुर[गुलेन एत] साधु ॥ एतदिति मानं चिरत्वाभावाय चतुरङ्गुलेन मानं शोभनम् ॥ (५२) पुरुषत्वेन प्रस्यानुव्यवहारः ॥ साधु इति वर्तते । अस्येति चतुरङ्गलस्य शंकोः, यावन्तः शङ्कवः तावत् पौरुषीच्छाया 2b वक्तव्या इत्यर्थः ॥ (५३) अहोरात्रांशं पूर्वाहणादिकं॥ वेदयेत इत्यनुवर्तते । पूर्वाणो मध्याहन इत्यादि ग्रन्थोक्तम् ॥ (५४) समयं च [पञ्चैते । वेदये]त' । पञ्चते इति समयाः-(५५) हैमन्तिको, ग्रीष्मिको, वार्षिको, मितवार्षिको, दीर्घवार्षिकः इति ॥ परिमाणमेषामुच्यते--(५६) चातुर्मासिकौ पूवौं । हैमन्तिको ग्रीष्मिकश्च ॥ (५७) मासः परः । इति वार्षिकः ।। (५८) ततो अहोरात्रः इति । ततो वार्षिकात्परो मितवार्षिकः एको अहोरात्रः ॥ (५९) तदूनं अन्त्यो मासत्रयम् इति । तेनै [Plate I 6 b] केन अहोरात्रेण ऊनं मासत्रयं, अन्त्यः समयो दीर्घवार्षिकः ॥ समयवेदनानन्तरं उपसंपन्नमात्राय कर्मकारको-(६०) निःश्रयानारोचयेत् ॥ पांसुकूलादयस्ते चत्वारः ॥३३० (६१) पतनीयान् धर्मान् । पाराजिकान् ।। (६२) श्रमणकारकांश्च ॥ आक्रुष्टेन न प्रत्याक्रोष्टव्यमित्यादिकान् आरोचयेदिति वर्तते ।। (६३) संपन्नतां सम्यक्तया च प्रेप्सितस्य उद्ग्राह्य शील सामान्यगतताऽऽरागणे नियुञ्जीत ॥ प्रकर्षणेप्सितं प्रेप्सितं अभिप्रेतम् । यस्ते भूतपूर्व आशासकः 'कच्चिदहं लभेय' इत्यादि इदमस्याभिलषितम्। तस्य संपन्नतामुद्ग्राह्य सत्त्वं, एतर्हि प्रव्रजितउपसम्पन्नेत्यादिना। सम्यकता पुनः सम्पन्नतायाः प्रतिरूपेणोपाध्यायेन इत्यादिना अभिहिता। संपन्नतामुद्ग्राह्य किं कर्तव्यम् इत्याह-शील-सामान्य गतता-प्रारा. गणे नियुञ्जीत ॥ यत्र वर्षशतोपसंपन्नेन इत्यादिना शीलेन सामान्यगतता शीलसामान्यगतता । तस्या आरागणं आराधनम् ॥ (६४) पात्रिकसम्बन्ध-प्रतिबिम्बने नियुञ्जीत ॥ इति सर्वत्र अधिकृतं वेदितव्यम् ॥ पात्रिकसंबन्धो मातापितृसम्बन्धः, तस्य प्रतिबिम्बनं-अद्याग्रेण ते उपाध्यायस्य मातृपितृ-संज्ञेत्यादिना । एवं ते सोऽभ्यस्तो गृहिसंबंधः प्रतिबिम्बयितव्यः इति ॥ (६५) विनीत-संवासतायाम् ।। अद्याग्रेण ते सगौरवेण इत्यादिना ॥ (६६) प्रयोजनानुष्ठाने ॥ अद्याग्रेण ते उद्देष्टव्यमित्यादिना ।। (६) संपत्स्यमानतां असमाख्यातां समात्तपरिज्ञानस्य पाचक्षीत ॥ इमानि च इमानि ते मया औदारिकौदारिको [इत्ये] -वमादिना, संप्रति अनाख्यातस्य समात्तस्य वृत्तस्य