Book Title: Vinay Sutra And Auto Comentary On Same
Author(s): P V Bapat, V V Gokhale
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
View full book text ________________
१ प्रव्रज्यावस्तु इत्याह-मृण्मयम्, न सुवर्ण-रूप्य-वैडूर्य-स्फटिकमयानि कठिल्लानि उपस्थापयितव्यानि, अपि तु मृण्मय[मि]त्यत्र ग्रन्थः। किं-संस्थानम्-|| (२७५) हस्तिपदबुघ्नं कणिकावन्तम् इति ।। अलुठनमत्र अर्थः । कणिकावन्त मिति धाव्यमानपादावस्थानार्थ एतत्करणम् । क्व संनिविष्ट या कणिकया तद्वन्तमित्याह-॥ (२७६) मध्ये संनि. विष्टया ॥ किमाकारया इत्याह-॥ (२७७) कदम्बपुष्पाकारया खरया च ॥ पादाऽपिच्छलनाथ खरत्वम् ।। (२७८) प्रक्षाल्य स्थापनं अवाङ्मुखस्य ॥ प्रासादिकतार्थ एतत्प्रक्षालनम् । नैर्मल्यं प्रासादिकत्वम् । न चास्य यद् तत्र शौचोदकं अवतिष्ठते । ततः न संपत्तिः, तस्मात् अन्येनाम्भसा इति मन्तव्यम् । 'पादौ प्रक्षाल्य बहिविहारस्य प्रनाडीमुखे वा पादोदकं छोरयित्वा पुनः प्रक्षाल्य' इत्यत्र ग्रन्थः। क्व स्थापनमित्याह-॥ (२७९-२८२) तलकोपरि सांधिकस्य ॥ पौद्गलिकस्य लयने कपाटसंधौ ॥ पात्रनिर्मादनादि यत्र प्रदेशे विहारे कुर्यात्, तस्या मार्जनं उदकेन प्रलेपनं वा।। कुन्तफलाकारेण मृदङ्गस्य वा ॥ आकारेणेति वर्तते। केन प्रलेपनमित्याह-॥ (२८३) गोमयेन मृदा वा ॥ [इत्युच्यते ॥ (२८४) न विद्यते रत्नार्थतायां प्रलिप्तेः प्राकारस्य [नियमः ॥ (२८५-२८७) न अपात्रकं प्रव्राजयेयुः उपसंपादयेयुवा ॥ नोनेन अधिकेन पाण्डना वा॥ त्रीणि पात्राणि, ज्येष्ठं मध्यं कनीय इति ॥ तत्प्रमाणनिर्ज्ञानार्थ उच्यते-॥ (२८८) शेषेण ऊर्ध्वभागान्त-अनन्तरात् अंगुष्ठोदरात् पक्वतण्डुलप्रस्थस्य ऊध्वं वा, तदद्वयान्मागधकस्य उद्वाहि ससूपसव्यंजनस्य एतन्मध्यं [तदन्याय्यम् ]२७ ॥ ऊर्ध्वभागस्य [Plate III. 2b] 'नाधोभागस्य । अन्ततो नान्यस्मात् प्रदेशादनन्तरं, यद् अंगुष्ठोदरं, पर्वप्रदेशे या अंगुष्ठस्य पृथुता, तन्मात्रम् । ततः शेषेणाधरेण [अंशेन]२७ प्रस्थं वा पकानां तण्डुलानां मागधकं, तत ऊध्वं वा द्विगुणं प्रस्थं, यावत् स्वानुरूपव्यंजनसहितं यावदुद्वहति, तदेतद् अनपेतं आप्यं इत्यर्थः। तैल-घृत-मधु-उदकादीनां द्वात्रिंशत्पलानि मागधकः प्रस्थः। अन्येषां अद्रवाणां षोडशेति द्रव्यमात्रव्यंजकानाम्२७ ॥ ततः, षोडशानां अत्र पलानां मागधकेन प्रस्थेन अभिधानं इति प्रतिपत्तव्यम् ॥ “यत्र द्वी मागधको पकतण्डुलप्रस्थौ ससूपव्यंजनौ प्रक्षिप्तौ अङ्गुष्ठोदरेण तित्तिकं न स्पृशतः तद् ज्येष्ठम् । यत्रैकः तत्कनीयो, अत्रान्तरात् मध्यम् ।" इत्यत्र ग्रन्थः । व्यंजनीयार्थत्वेन अत्र सूपव्यंजनयोः ग्रहणात् भागशः सूपव्यंजनयोः अत्र तेमनत्वं इति श्रितम्, तस्मात् अनेकत्वे व्यंजन-प्रभेदानां भागशोऽत्र अभिनिश्रेयत्वम् । यावता व्यंजनेन भोजनीयं व्यंजितं भवति, तावतो व्यंजनस्य पात्रप्रमाणे संश्रेयता, न परेण इत्यर्थः । पलस्य देशभेदेन हीन-मध्य-उत्कृष्ट-सांकर्यदोषव्युदासार्थं आम्नायागतं प्रमाणमुच्यते । "माषोऽष्टरक्तिको ज्ञेयः। २७तोलो [माषाष्ट]"कः स्मृतः ॥ तोलं
Loading... Page Navigation 1 ... 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134