Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
જીવન-પરિચય
મહાત્મા ગાંધીજીએ ચા છોડવાની હાકલ કરી, ત્યારે શ્રી ધીરજલાલભાઈએ આજીવન ચા ન પીવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી અને તે આજ સુધી બરાબર પાળી છે.
છાત્રાલયમાંથી બધી વસ્તુ મફત મળતી. માત્ર રજાઓમાં બે વાર પોતાના ઘરે જતી-આવતી વખતે પિતાને ખર્ચ કરવો પડત. આ ખર્ચ આશરે રૂપિયા દશબાર આવતે, તે શ્રી ધીરજલાલભાઈ જાત મહેનતથી મેળવી લેતા. તેઓ વેકેશનમાં ઘરે જતા ત્યારે માતાને દરેક કામમાં મદદ કરતા અને મોસમ ચાલતી હોય તે સવારથી સાંજ સુધી કાલાં ફેલતાં. તેમાંથી ચાર કે પાંચ આનાની આવક થતી, તે ' ઘરખર્ચમાં ઘણી ઉપયોગી થતી. આજે ચાર-પાંચ આનાની કંઈ કિંમત નથી, પણ એ વખતે એટલી રકમમાંથી એક દિવસને ગુજારે છે.
જયારે તેઓ ચોથી અંગરેજી ભણતા હતા, ત્યારે તેમના માતુશ્રીનું સ્વાથ્ય એકાએક બગડતાં તેઓ પોતાના મૂળ વતન દાણવાડા ગયા. આ વખતે લડાઈના કારણે મેંઘવારી વધી રહી હતી અને હવે માતાથી કામ થઈ શકે એમ ન હતું, એટલે તેમણે કરીએ લાગી જવાને વિચાર કર્યો અને સુરેન્દ્રનગરની એક ટાયરની દુકાનમાં રૂપિયા પંદરની નેકરી શોધી પણ કાઢી, પરંતુ તેમણે પોતાનો આ વિચાર ગૃહપતિજીને લખી જણાવ્યું, ત્યારે ગૃહપતિજીએ તેમને અત્યંત સહૃદયતાભર્યો પત્ર લખ્યો અને આગળ ભણવાને પ્રબળ અનુરોધ કર્યો. સાથે છેડી આર્થિક મદદ પણ મેકલી. શ્રી ધીરજલાલભાઈ આ અનુરાધને શિરોધાર્ય કરી અમદાવાદ પાછા ફર્યા અને અભ્યાસમાં લાગી ગયા. - તે પછી થોડાજ વખતે શ્રી રમણલાલ ગોવિંદલાલ શાહ નામના ગૃહસ્થનો પરિચય થયો અને તેમણે પોતાના ભત્રીજાનું ટયુશન ગોઠવી આપતાં શ્રી ધીરજલાલભાઈને દર મહિને રૂપિયા પંદર મળવા લાગ્યા. આ રકમ તેઓ નિયમિત રીતે પિતાના માતુશ્રીને મેકલી આપતા હતા, એટલે તેમને સારી એવી રાહત મળતી હતી. આ ટયુશન તેઓ વિનીત થયા ત્યાં સુધી ચાલુ રાખ્યું હતું.
પાંચમી અંગરેજીના અભ્યાસ દરમિયાન ઘટ્ટીના દિવસોમાં તેઓ દાણાવાડા ગયા. ત્યાં સાંજે ફરવા જતાં તેમને જમણા પગે સાપ કરડયો અને પગની પાનીના ઉપરના ભાગમાં છરીથી મોટો કાપ મૂકવામાં આવ્યું. આ કાપ કઈ ડોકટર, વૈદ્ય કે હકીમે નહિ, પણ એક અણુઘડ માણસે માત્ર તેમને જાન બચાવવાના ઈરાદાથી મૂકેલે, એટલે તેની વેદના કેવી હોય? તે કપી શકાય એમ છે. તેમના મુખમાંથી દર્દભરી ચી નીકળવા લાગી, પણ તે જ વખતે શ્રદ્ધાપૂર્તિ માતાએ આદેશ આપ્યો કે “તારી ચીસ બંધ કર. માત્ર ભગવાન મહાવીરનું નામ જ બોલ્યા કર, તને સારું થઈ જશે.” અને એ આદેશને શિરોધાર્ય કરી તેઓ ભગવાન મહાવીરનું નામ રટવા લાગ્યા. કોઈ
